TVP Kultura Sobota, 11.05.2019 07:45 ZAŚPIEWAJMY TO JESZCZE RAZ - WARSZAWSKI DZIEŃ Koncert, 28 min, Polska, 1973 Scenariusz: Jan Łomnicki, Jerzy Wittlin Zdjęcia: Jerzy Gościk Wykonawcy: Danuta Rinn, Jerzy Sergiusz Adamczewski, Jerzy Połomski, Bogdan Łazuka, Józef Wojtan, Jeremi Przybora, Jerzy Wasowski, Andrzej Bogucki, Mieczysław Fogg, Maria Koterbska, Jadwiga Prolińska, Mira Zimińska, Irena Santor Program muzyczny - składanka piosenek popularnych w Polsce Ludowej. W tym odcinku piosenki o Warszawie z pierwszych lat powojennych, ilustrowane materiałami archiwalnymi i przeplatane fragmentami Polskich Kronik Filmowych. Śpiewają: Andrzej Bogucki, Mieczysław Fogg, Maria Koterbska, Chór Czejanda i inni. 08:30 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PSA CYWILA - ODC. 5/7 PRZEZ GRANICĘ Serial dla młodych widzów, 28 min, Polska 1970 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Szmagier Występują: Krzysztof Litwin, Wacław Kowalski, Wojciech Pokora, Henryk Bąk, Elżbieta Borkowska, Józef Pieracki, Włodzimierz Kmicik, Andrzej Krasicki, Teresa Lipowska, Piotr Fronczewski, Zbigniew Józefowicz, Tomasz Zaliwski i inni Ranny Cywil dojeżdża pociągiem niemal do granicy państwa. Tu odnajduje go przemytnik. Szybko odkrywa niecodzienne umiejętności psa i postanawia wykorzystać do swoich celów. Po odzyskaniu pełni sił Cywil staje się posłusznym narzędziem w rękach przestępcy. Jednak pewnego dnia dostrzega milicyjny mundur. Reaguje tak, jak kiedyś nauczył go sierżant Walczak. 09:05 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PSA CYWILA - ODC. 6/7 ZBIEGOWIE Serial dla młodych widzów, 27 min, Polska 1970 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Szmagier Występują: Krzysztof Litwin, Tomasz Zaliwski, Bożena Walter, Ryszard Bacciarelli, Wiesława Niemyska, Stanisław Wolski, Stanisław Tym, Krzysztof Świętochowski, Zdzisław Kielecki i inni Podczas konwoju z furgonu milicyjnego ucieka dwóch groźnych przestępców. Rozpoczęta natychmiast obława nie przynosi pożądanych efektów, zbiegowie bowiem ukryli się w lesie. Jedyny ratunek w helikopterach i psach. W czasie obławy właśnie Cywil wpada na właściwy trop. Jednak uciekinierom nie brakuje sprytu. Kluczą, zmieniają środki lokomocji. Poza tym mają broń, którą potrafią się sprawnie posługiwać. Wreszcie Cywilowi udaje się zlokalizować ich w bunkrze położonym na piaszczystej polanie. Zarówno psa, jak i sierżanta Walczaka czeka decydująca próba. 11:35 FABRYKA Film obyczajowy, 30 min, Polska, 2006 Reżyseria: Maciej Adamek Scenariusz: Aleksandra Takuska, Maciej Adamek Zdjęcia: Artur Żurawski Aktorzy: Michał Marciniak, Zuzanna Grabowska, Hanna Chojnacka, Paweł Domagała, Grzegorz Gołaszewski, Anna Grycewicz, Michał Żołtak "Jest to przede wszystkim opowieść o pierwszych ważnych decyzjach podejmowanych w życiu" - mówił o swoim filmie sam reżyser, Maciej Adamek. Bohaterem "Fabryki" jest 19 - letni Adam, który marzy o dalszej nauce na wyższej uczelni. Aby zdobyć pieniądze na opłacenie studiów, podejmuje dorywczą pracę w fabryce lalek. Spotkanie z pracującą tam dziewczyną zmieni jego dotychczasowe spojrzenie na rzeczywistość. 20 - letnia Sylwia o blond włosach, wprowadza go w tajniki produkcji. Chłopak wyraźnie się jej podoba, ale on woli inną, starszą kilka lat od siebie sekretarkę. Sprawy się komplikują, kiedy Adam spędza noc u Sylwi, a wkrótce dziewczyna oświadcza mu, że jest w ciąży. Film powstał w ramach Programu 30 minut, który jest wspólną inicjatywą Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy, TVP Kultura oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od roku 2006 rolę MKDiN przejmuje Polski Instytut Sztuki Filmowej, stając się partnerem Programu. Celem Programu jest umożliwienie młodym filmowcom debiutu fabularnego w profesjonalnych warunkach. Uczestnikami Programu są młodzi reżyserzy przed debiutem pełnometrażowym. Reżyser filmu, Maciej Adamek, absolwent PWSFTviT i filologii polskiej na Uniwersytecie Gdańskim, jest już cenionym twórcą filmów dokumentalnych. Jego filmy takie jak "I nie opuszczę cię aż do śmieci", "Co dzień bliżej nieba", "Konkurs", "Powrót", a zwłaszcza "Życie przed tobą" były pokazywane na kilkudziesięciu festiwalach na całym świecie i zdobyły liczne nagrody, m.in. w Atlancie, Finlandii, San Francisco, Wilnie, Kopenhadze, Sydney, Szanghaju. W 2006 r. jego scenariusz fabularny "Zdjęcie" otrzymał pierwszą nagrodę w polskiej edycji konkursu scenariuszowego Hartley Merrill i trzecią w edycji międzynarodowej (Cannes 2006). 12:45 PROGNOZA POGODY Film obyczajowy, 86 min, Polska, 1983 Scenariusz i reżyseria: Antoni Krauze Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Muzyka: Zbigniew Preisner Występują: Halina Buyno - Łoza, Zofia Cegiełkowa, Barbara Chojecka, Eugenia Horecka, Henryka Janikowska, Lena Wilczyńska, Jerzy Block, Włodzimierz Kwaskowski, Jan Łopuszniak, Mieczysław Łoza, Witold Pyrkosz i inni Jesień 1981 roku. Grupa pensjonariuszy domu starców wysłuchuje prognozy pogody na nadchodzącą zimę. Warunki atmosferyczne mają być tak ciężkie, że w ówczesnej sytuacji gospodarczej wiele starszych osób może zimy nie przeżyć - głosi komunikat. Tej samej nocy staruszkowie stają się mimowolnymi świadkami wnoszenia do domu opieki trumien. Są przekonani, że przeznaczone są dla nich, gdyż, jak sądzą, wobec dramatycznej sytuacji gospodarczej kierownictwo domu starców chce pozbyć się części pensjonariuszy. Odizolowani od rzeczywistości opacznie interpretują fakty, czują się zagrożeni i postanawiają uciec. Za ogrodzeniem świat wygląda zupełnie inaczej. Pasąca się na łące krowa jest dla starszych ludzi widokiem wręcz malowniczym - z radością raczą się świeżym mlekiem. Odgłosy odbywającego się w pobliżu polowania wzbudzają panikę wśród uciekinierów i podrywają ich do dalszej drogi. Noc spędzają na opuszczonej budowie. Powoli opadają emocje związane z ucieczką, a pojawiają się wątpliwości, zmęczenie, rozdrażnienie. Tymczasem rozwija się akcja poszukiwawcza, w której bierze udział także kierownik domu opieki. Staruszkowie docierają do stojącego na uboczu motelu. Zlekceważeni przez obsługę restauracji wywołują awanturę, po czym zabierają kilka butelek alkoholu, zostawiają zmarłego kolegę i ruszają dalej. Noc spędzają w opuszczonym młynie razem z grupą koczujących tam narkomanów. Bohaterami wielu filmów Antoniego Krauze są życiowi nieudacznicy, zepchnięci na boczny tor życia społecznego, dotknięci społeczną znieczulicą, pozbawieni często pomocy. Tak było w przypadku filmów "Meta", "Palec boży", "Podróż do Arabii" i omawianej "Prognozy pogody". Bohaterowie tego ostatniego filmu starsi ludzie umieszczeni w domu opieki - buntują się przeciwko lekceważeniu ich prawa do godnej starości. Pomiatani przez personel, zalęknieni, jedyne wyjście z sytuacji widzą w ucieczce. I choć kończy się ona niepowodzeniem - po trzech dniach zostają odnalezieni - przywraca im wiarę we własne siły i szacunek dla samych siebie. 14:25 KLUCZ DO SALVADORA DALEGO (LA LLAVE DALI / THE KEY TO DALI) Film dokumentalny, 53 min, Hiszpania, 2016 Reżyseria: David Fernandez Scenariusz: Pau Cavaller, David Fernandez, Simo Mateu Zdjęcia: Bosco Llona Girona to popularne wśród turystów hiszpańskie miasteczko. W 1989 roku w jednym z lokalnych sklepów z antykami niejaki Tomeu I’ Amo trafia na obraz, który wydaje mu się być oryginalnym dziełem Salvadora Dalego. Niestety, jedyna osoba mogąca potwierdzić autorstwo, czyli sam autor dzieła, umiera w tym samym roku. I’ Amo nie zniechęca się jednak i postanawia za wszelką cenę udowodnić wagę swojego znaleziska. Tak rozpoczyna się 25 - letnia przygoda, podczas której ten ekscentryczny naukowiec z Majorki pozna ekspertów z całego świata, a także odkryje specjalny kod jego zdaniem stosowany przez Salvadora Dalego, co rzuci nowe światło na twórczość hiszpańskiego mistrza. W przeciwieństwie do bajek, odnalezienie skarbu to dopiero początek historii, a w rzeczywistości trzeba jeszcze jego wartość udowodnić. Nasz bohater przypomina swoją pewnością i naiwnością Don Kichota, który współcześnie walczy z wiatrakami świata sztuki. Niezależnie od wyniku tego pojedynku, l’ Amo i jego dzieje łączą w sobie narodowe cechy Hiszpanów: fantazję, aktywność, śmiałość. (Against Gravity) 15:30 ONE. KOBIETY KULTURY - RENATA DANCEWICZ Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2019 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Łukasz Orbitowski (prowadzący) Tym razem gościem programu jest Renata Dancewicz - gwiazda kultowych filmów i seriali lat 90. , takich jak "Pułkowski Kwiatkowski" czy "Ekstradycja". W rozmowie Łukaszem Orbitowskim opowiada o tym, jak rozumie kobiecość, jak wychowuje syna i jaka jest jej recepta na szczęśliwe życie. 16:05 GRONA GNIEWU (THE GRAPES OF WRATH) Dramat społeczny, 124 min, USA 1940 Scenariusz na podstawie powieści Johna Steinbecka: Nunnaly Johnson Zdjęcia: Gregg Toland Muzyka: Alfred Newman Reżyseria: John Ford Występują: Henry Fonda, Jane Darwell, Charley Grapewin, John Carradine, Russell Simpson, John Qualen, O. Z. Whitehead, Doris Bowdon, Ward Bond i inni Adaptacja głośnej powieści Johna Steinbecka, uhonorowanej nagrodą Pulitzera za rok 1940. Po odsiedzeniu kary czterech lat więzienia Tom Joad wraca na małą rodzinną farmę w Oklahomie, ale zastaje dom opustoszały. Po zabudowaniach błąka się jedynie Muley, upośledzony umysłowo sąsiad Joadów. Od niego Tom dowiaduje się, że jego rodzice, podobnie jak wielu innych innych drobnych farmerów, zostali wyrugowani z własnej ziemi przez wielkie przedsiębiorstwa obszarnicze. Schronili się tymczasowo u dziadków i tam też odnajduje ich Tom. Zastaje ich przy załadowywaniu skromnego dobytku do zdezelowanego samochodu, którym cała rodzina zamierza wyruszyć na Zachód, do Kalifornii, gdzie podobno łatwo o pracę. Do Joadów przyłącza się jeszcze ich przyjaciel Casy i razem wyruszają w długą drogę. Wiedzie ona przez kilka stanów: Teksas, Nowy Meksyk, Arizonę. Trudów podróży nie wytrzymują seniorzy rodu: najpierw umiera dziadek Joad, potem babcia. Spotykani po drodze ludzie ostrzegają osadników, że "ziemią obiecaną", do której jadą w nadziei na lepsze, łatwiejsze życie, rządzą twarde prawa, a o pracę jest tam równie trudno, jak gdzie indziej. Desperacja i niepewność Joadów wzrastają dodatkowo, gdy rodzinę opuszcza mąż ich ciężarnej córki Rosasharn. Kres wędrówki przynosi im kolejne rozczarowania. Nie mogąc znaleźć pracy lub - w najlepszym przypadku - pracując w warunkach niemal feudalnego wyzysku, Casy przyłącza się do organizacji broniącej praw pracowników. Za swą działalność związkową zostaje zastrzelony przez jednego z policjantów. By go pomścić, Tom zabija policjanta i niebawem jest poszukiwany w całym stanie listem gończym. Obawiając się, że może ściągnąć nieszczęście na całą rodzinę, postanawia opuścić swych najbliższych. John Ford zrealizował tę wielką sagę rodzinną z niemal dokumentalną dbałością o odtworzenie realiów epoki. Przesycony emocjami, odtwarzał ważny fragment historii społeczeństwa amerykańskiego i warunków, w jakich kształtowały się jego dzisiejsze zasady i ideały. Film otrzymał sześć nominacji do Oscara, z czego ostatecznie przyznano dwie: dla Johna Forda za reżyserię i dla Jane Darwell (Ma Joad) za najlepszą żeńską rolę drugoplanową. Henry Fonda, który zdaniem wielu krytyków stworzył w tym filmie największą kreację w swym dorobku aktorskim, przegrał rywalizację z Jamesem Stewartem nagrodzonym za rolę w "Filadelfijskiej opowieści". Podczas, gdy Amerykanie traktowali "Grona gniewu" niemal jak epopeję narodową, w ZSRR przyznano filmowi zgodę na dystrybucję tylko dlatego, że odpowiednie czynniki uznały, iż daje on wystarczająco nieatrakcyjny obraz życia amerykańskiego proletariatu w latach kryzysu. Później jednak zezwolenie cofnięto, gdy okazało się, że największe wrażenie na publiczności wywarł fakt, iż rodzina amerykańskich biedaków podróżuje własnym samochodem. 00:25 IGGY POP PLAYS BALOISE SESSION (IGGY POP PLAYS BALOISE SESSION) Koncert, 79 min, Szwajcaria, 2015 Reżyseria: Roli Bärlocher Wykonawcy: Iggy Pop Nie bez powodu Iggy Pop nazywany jest ojcem chrzestnym punku. Wszystkie zespoły z tego gatunku, bardziej lub mniejświadomie, w swojej muzyce nawiązują do twórczości The Stooges. Po spektakularnym powrocie w 2003 roku zostali wprowadzeni do Rock and Roll Hall of Fame. Na scenie festiwalu Baloise Session prezentuje się niepowtarzalny i nieprzewidywalny artysta. 02:00 SEANS KULTOWY - MIASTO UMARŁYCH (THE CITY OF THE DEAD) Horror, 75 min, Wielka Brytania, 1960 Reżyseria: John Llewellyn Moxey Scenariusz: George Baxt Zdjęcia: Desmond Dickinson Muzyka: Douglas Gamley Aktorzy: Betta St. John, Christopher Lee, Dennis Lotis, Patricia Jessel Jest rok 1692. Elizabeth Selwyn zostaje skazana na śmierć przez mieszkańców położonego w Nowej Anglii Whitewood za konszachty z diabłem. Już na stosie kobieta zwraca się bezpośrednio do Lucyfera, prosząc go o pomoc i rzucając klątwę na miasto. Blisko 300 lat później studiująca historię o czarownicach Nan Barlow jedzie do Whitewood, aby zebrać materiały do swojej pracy. Na miejscu melduje się w zajeździe Raven’s Inn prowadzonym przez niejaką panią Newless, w której widzowie bez trudu rozpoznają Elizabeth Selwyn. Zanim Nan odkryje, że pobyt w pogrążonym w gęstej mgle mieście może grozić niebezpieczeństwem, będzie za późno. Wkrótce na poszukiwania dziewczyny ruszają jej brat oraz chłopak. [film.org.pl]