TVP Historia Piątek, 24.05.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 24 MAJA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1883 - oddano do użytku Most Brookliński; 1953 - mistrzami Europy w boksie zostali Chychła, Drogosz, Kruża, Kukier, Stefaniuk, walcząc głównie z bokserami sowieckimi; komentarz Marii Dąbrowskiej na ten temat; 1969 - prymas Wyszyński piechotą udał się do Zbroszy Dużej na poświęcenie kaplicy; 1977 - początek głodówki działaczy KOR w warszawskim kościele św. Marcina; 07:55 TAJEMNICA TWIERDZY SZYFRÓW - ODC. 10/13 Serial wojenno - sensacyjny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabński Scenariusz na podstawie własnej książki: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński Amerykańska grupa pancerna, osłaniająca komandosów w drodze do Czochy, zostaje zaatakowana. Napastnikom nie udaje się tak łatwo pokonać silnej formacji. Nagle komandosi uświadamiają sobie, że wysłano przeciwko nim młodzież z Hitlerjugend. Członkowie tego oddziału giną w samobójczym ataku. Pojazdy pancerne pozostają 30 km od Czochy. Komandosi zaś przedzierają się w rejon zamku. Zakładają w lesie obozowisko, skąd wkrótce ruszają dalej. Z wysokiej tamy spuszczają się po linach do jeziora, by dopłynąć do tajnego kanału. Następnie przedostają się do podziemnej części jeziora. Hamlet i Raider oddzielają się od reszty komandosów, aby dotrzeć do transformatora, który mają za zadanie wyłączyć. Wtedy Czerny, Compaigne, Afgan i Wood będą mogli w ciemnościach dostać się przez studnię do zamku. Jorg prowadzi ich do schronienia w lochu, gdzie Afgan ma pozostać jako nowy radiotelegrafista. Compaigne'owi zaś wręcza depeszę i kody do "Aparatu". Komandosi rozpoczynają odwrót, jednak nie wszyscy wracają do obozowiska w lesie. Wybuch alarmuje Globckego i załogę zamku. Globcke domyśla się, że jest to kolejna próba przechwycenia "Aparatu". Wie, że nie może dłużej zwlekać, gdyż lada dzień wrogowi może udać się wedrzeć do zamku i zniszczyć "Aparat". Nakazuje rozpoczęcie przygotowań do ewakuacji. To pozwoli mu zrealizować plan, jaki od dawna przygotowywał. Tymczasem do zamku przyjeżdża Otto Skorzeny, wsławiony akcją uwolnienia Benito Mussoliniego. Czego dowódca komandosów SS poszukuje w zamku na kresach Niemiec? 09:30 HISTORIA POLSKI - SKS W PRL - U Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2013 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Krzysztof Talczewski Zdjęcia: Andrzej Adamczak Muzyka: Filip Kuncewicz Film dokumentalny opowiadający historię krakowskiego Studenckiego Komitetu Solidarności (SKS). 10:35 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA BERLIŃSKIEGO BUNKRA, CZ. 3 Reportaż, 23 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Trzecia część cyklu opowiadającego o upadku III Rzeszy, śmierci Hitlera i jego najbliższych współpracowników oraz ostatnich dniach II wojny światowej, zaczyna się w momencie podpisania aktu bezwarunkowej kapitulacji Niemiec. Nastąpiło to 8 maja 1945 roku. Kilka dni wcześniej Adolf Hitler popełnił samobójstwo w swej ostatniej kwaterze, bunkrze wybudowanym pod ogrodem kancelarii Rzeszy. Dzień później odebrał sobie życie Joseph Goebbels, a niedługo po nim Heinrich Himmler. Większość pozostałych hitlerowskich dygnitarzy została wkrótce postawiona przed Międzynarodowym Trybunałem w Norymberdze. Niektórym jednak udało się zbiec i uniknąć odpowiedzialności za popełnione zbrodnie. 12:20 CZAS HONORU - ODC. 49 "WYPRAWA DO RZESZY" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Bronek prosi Krawca o zgodę na uratowanie Wandy w drodze powrotnej z Berlina. Dowódca Rainer wypytuje Janka, czy znaleźli u Holtza złoto. Janek mówi, że w archiwum były tylko dokumenty. Brodowicz mówi chłopakom, że celem akcji w Berlinie jest propaganda. Zadanie polega na podłożeniu bomby na stacji Keiserstrasse. Władek przekonuje Bronka, żeby nie mówili Krawcowi, że widzieli Janka z gestapowcami pod kawiarnią. Władek przypomina Bronkowi, że sam był kiedyś niesłusznie oskarżony o zdradę. U Rainera zjawia się Guido Lichtmann, następca Brehma. Rainer zleca mu śledztwo w sprawie śmierci jego poprzednika. Akcja na dworcu w Berlinie kończy się sukcesem. W drodze powrotnej Władek, Bronek i Michał kradną furgonetkę potrzebną do transportu. Lena i Alan, jako urzędnicy Rzeszy, Manfred Werner i Elfride Kuntz, jadą do Czerniejewa. Na posterunku dowiadują się, gdzie przebywa Wanda. Przestraszony obecnością urzędników Kugel, posłusznie wypuszcza Wandę. Wanda jest zaskoczona widokiem Leny. Ruda widzi Osmańską z obcym mężczyzną w parku. Rainer torturuje Blazera. Chce uzyskać informacje, kto kieruje Stockiem. 13:15 AFRYKA - CZ. 3. KONGO (AFRICA, EYE TO EYE WITH THE UNKNOWN) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2013 W trzecim odcinku serialu o Afryce ekipa filmowa BBC Worldwide wyrusza do Konga. Kongo to centrum Afryki i zarazem sam środek gęstych tropikalnych lasów deszczowych o powierzchni pięciu milionów kilometrów kwadratowych. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że w tej opustoszałej i złowrogo cichej krainie niełatwo żyć. Tymczasem to właśnie tu występuje największe nagromadzenie zwierząt w Afryce. W takim świecie zwierzęta muszą wykorzystywać każdą okazję. Wokół panuje zaciekła i nieustająca rywalizacja. Nawet las broni się za pomocą kolców i trujących soków. Tu każdy organizm walczy o swoje miejsce w środowisku. W Kotlinie Konga na powierzchni jednego hektara może rosnąć tysiąc drzew. W walce o przestrzeń niektóre wyrastają ponad 60 metrów nad ziemię w zaledwie kilkadziesiąt lat. W takiej dolinie może rosnąć blisko tysiąc gatunków drzew. Korony drzew prawie się nie dotykają, jakby każda z roślin szanowała przestrzeń sąsiedniej. Największy drapieżnik w lesie - pyton skalny - ma pięć metrów długości, waży sto kilogramów. Swoje cztery tysiące mięśni wykorzystuje do wyciskania życia z ofiar. Lasy Kotliny Konga to zielone płuca Afryki. Wykorzystując światło słoneczne do budowy tkanek, drzewa uwalniają tlen i parę wodną do atmosfery. Lasy Konga to najbogatsza, ale i najbardziej gwałtowna kraina Afryki. Małe strumienie łączą się, tworząc wielkie rzeki Afryki Środkowej, którymi spływa ku zachodowi ponad 450 miliardów litrów wody deszczowej. Na skraju środkowego płaskowyżu woda nabiera prędkości i tworzy olbrzymie spienione kaskady. Wodospad Kongou przebija się przez najbardziej dziewicze lasy Afryki. Dorzecze Konga odwadnia obszar wielkości Indii, niosąc wodę w kierunku Atlantyku. Im bliżej wybrzeża, tym szersze stają się rzeki, redukując powierzchnię lasów. Nie tylko woda toruje sobie drogę przez las. Niektóre zwierzęta - ssaki, ptaki i owady - też to potrafią. Utworzyły sieć szlaków, które, przecinając obszary nizinnych lasów, ciągną się tysiącami kilometrów we wszystkich kierunkach. W następnym odcinku ruszamy na południe Afryki. 14:15 JEDWABNY SZLAK - 2/3 (THE SILK ROAD) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Fascynująca opowieść o historii szlaku handlowego, który odmienił świat. A wszystko zaczęło się od jednego towaru - materiału utkanego z kokonu pewnej ćmy, z którego zaczęto szyć cesarskie szaty. Jedwabny Szlak mierzył ponad osiem tysięcy kilometrów i biegł z dawnej chińskiej stolicy przez mityczne miasta Azji Środkowej, Samarkandę i Persepolis, aż po Morze Śródziemne do bazarów Konstantynopola i do weneckich kupców. Od Aleksandra Wielkiego po Czyngis - - chana, cesarze i książęta zawsze chcieli go kontrolować. Warto było o niego walczyć. Przynosił nie tylko zyski materialne. Ludy, których ziemie przecinał, wymieniali towary, ale też idee i zdobycze techniki, od których później zależał byt Zachodniej Europy. Papier. Proch. Instrumenty muzyczne. Jedwabny Szlak przekraczał granice, umożliwiał kontakt między różnymi kulturami, ale rodził też konflikty. W drugim odcinku nasz przewodnik dr Sam Willis dociera do Azji Środkowej, w sercu Jedwabnego Szlaku, miejscu ciągłych podbojów, migracji ludów i upadku całych miast. Tej części Jedwabnego Szlaku Europa często nie dostrzegała, a być może najwięcej jej zawdzięcza. Pozna ostatnich żyjących Sogdyjczyków, którzy niegdyś handlowali od Morza Śródziemnego po Morze Chińskie. Poszuka też śladów ich kultury. Zachwyci się miastem zbudowanym przez tysiące niewolników dla jednego z największych pogromców na świecie. Odwiedzi też szkoły w miastach na Jedwabnym Szlaku, w których narodziła się współczesna matematyka i astronomia. 16:40 HISTORIA POLSKI - ZWŁOKI NIEZNANE Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1998 Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Marian Terlecki, Robert Kaczmarek Zdjęcia: Jacek Knop W połowie lipca 1989 roku ówczesny prezez Komitetu ds. Radia i Telewizji Jerzy Urban zadzwonił do gdańskiego ośrodka TVP informując, że w Krynicy Morskiej znaleziono zwłoki księdza, który "zapił się na śmierć". Polecił zrobienie reportażu na ten temat. Zadanie wykonał Witold Gołębiowski. W reportażu nadanym po głównym wydaniu Dziennika Telewizyjnego dwaj barmani i barmanka z nocnego klubu Riviera opowiadali, jak ks. Sylwester Zych i towarzyszący mu szpakowaty mężczyzna w nocy z 10 na 11 lipca wlewali w siebie ogromne ilości alkoholu. Wkrótce na znajdującym się w pobliżu klubu dworcu PKS znaleziono zwłoki księdza. Nie dawał oznak życia. Co prawda zmarły ubrany był w koszulę, jakiej ksiądz nigdy nie miał, zrazu też zapisano, że na dworcu znaleziono ciało nieznanego mężczyzny, milicja jednak od początku wymieniała nazwisko Sylwestra Zycha. Nazwisko to pojawiło się we wszystkich środkach masowego przekazu już 7 lat wcześniej, w lutym 1982 roku, kiedy z rąk dwóch młodych ludzi zginął podczas rozbrajania sierżant Karos. Chłopcy należeli do zawiązanej w odruchu buntu przeciw stanowi wojennemu konspiracyjnej organizacji, która za cel postawiła sobie gromadzenie broni. Ksiądz był duchowym przywódcą grupy. Stanął za to przed sądem. Skazano go na 6 lat więzienie. Wyrok odsiedział w całości. Po wyjściu na wolność związał się z KPN. Czuł się niepewnie. Przypuszczał, że jest inwigilowany. Straszono go. 13 października 1987 roku spisał testament. Napisał w nim: "czuję, że zbliża się mój dzień, czas spotkania z Panem". W lipcu 1989 roku w Braniewie, gdzie tradycyjnie spędzał wakacje, odprawił ostatnią mszę. Potem pojechał do Fromborka, skąd miał popłynąć do Krynicy Morskiej. Był też umówiony ze znajomymi, którzy czekali na niego z wejściówkami na uroczyste spotkanie Lecha Wałęsy z prezydentem Stanów Zjednoczonych George'em Bushem. Ale ks. Sylwester Zych zniknął. Dwa dni później przyjaciele rozpoznali zwłoki złożone w kostnicy Zakładu Histopatologii. Ksiądz miał złamane cztery żebra i liczne obrażenia, także głowy. Autorzy filmu wracają do tej dziwnej, budzącej wiele wątpliwości sprawy. Próbują dociec prawdy. Rozmawiają z red. Witoldem Gołębiowskim, Jackiem Taylorem - pełnomocnikiem rodziny ks. Zycha, Leszkiem Moczulskimi i Włodzimierzem Sikorą - przyjaciółmi kapłana, Kazimierzem Gursztynem i Andrzejem Chmielnickim - jego znajomymi z Braniewa, Władysławem Dudkiem - kierownikiem Zakładu Histopatoplogii, Tadeuszem Szpejankowskim - kapitanem statku "Elżbieta", Tadeuszem Andrearczykiem - kasjerem przystani we Fromborku, Ryszardem Sadłowskim, zwłaszcza zaś z Grzegorzem Kwaśniakiem - barmanem z "Riviery". Przedstawiony w dokumencie plon tego swoistego śledztwa nie rozwiewa wątpliwości co do okoliczności śmierci ks. Sylwestra Zycha. Przeciwnie - mnoży pytania bez odpowiedzi. 18:50 TAJEMNICA TWIERDZY SZYFRÓW - ODC. 11/13 Serial wojenno - sensacyjny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz na podstawie własnej książki: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński Film fabularny telewizyjny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński Beer, na rozkaz Globckego, zawozi Skorzenego nad jezioro, gdzie więźniowie topią skrzynie ze złotem. Pokazuje też inne miejsca ukrycia skarbów wrocławskich banków. To złoto ma zasilić fundusz tajnej organizacji, którą tworzy Skorzeny. Z zamku wyrusza konwój z "Aparatem", który Globcke postanowił ukryć w podziemiach Książa. Beer jedzie na miejsce, aby wszystkiego dopilnować. Kilkanaście kilometrów przed zamkiem konwój atakują trzy radzieckie samoloty szturmowe. Niszczą wszystkie ciężarówki, zabijają wielu żołnierzy. Dowódca konwoju nagle odkrywa, że w skrzyniach jest piasek. Poinformowany o ataku Globcke, każe sprawdzić czy był to przypadkowy nalot. Nasłuch radiowy potwierdza, że piloci byli naprowadzani, a więc Rosjanie znali trasę konwoju. Tylko trzy osoby o tym wiedziały - poza Sauerem był to Beer. Globcke dzwoni do Sauera i wydaje rozkaz aresztowania Beera. Jorg uświadamia sobie, że mimo zniszczenia "Aparatu" Globcke nie wygląda na zmartwionego. Uznaje, że "Aparat" istnieje i jest w Czosze. Wkrótce Globcke żegna się słowami: spotkamy się i jeżeli wypełni pan moje polecenia, to uratuje życie Natalii i Anny Marii. W przeciwnym razie obie zostaną zabite. Nie mam innego wyjścia - dodaje na pożegnanie. Informuje, że Sauer torturami zmusił Beera do zeznań. Okazuje się, że był on radzieckim szpiegiem, który informował gen. Zawieniagina. Z zamku wyjeżdżają ciężarówki ze skrzyniami. To Globcke wywozi prawdziwy "Aparat". W zamku Książ Sauer przychodzi do celi, aby zastrzelić wymęczonego Beera. Temu udaje się unikną ć śmierci, gdyż przekonuje Sauera, że wie gdzie jest ukryte złoto. Sauer postanawia opóźnić wyrok. 19:45 PONARY. NÓŻ W SERCE Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2016 Reżyseria: Bronisław Bubiak Scenariusz: Bronisław Bubiak Muzyka: Andrzej Dudek - Duerer, Maciej Karpuk Ponary. Miejsce wypoczynku, zabaw i spotkań, zaledwie 9 km kilometrów od Wilna. Podczas okupacji sowieckiej, na przełomie 1940/1941 roku, Rosjanie przeprowadzali tu rozległe prace ziemne. Nieopodal miało powstać lotnisko polowe, a w Ponarach miały być zbudowane potężne zbiorniki na paliwo lotnicze. W tym celu wykopano kilka olbrzymich dołów, o średnicy około 35 metrów i głębokości do 8 metrów. 22 czerwca 1941 roku Niemcy zajęli Wilno. Rosjanie uciekli, zostawiając niedokończoną inwestycję. Wkrótce nowy okupant stwierdził, że to idealne miejsce do eksterminacji Żydów. Pierwsze egzekucje odbyły się prawdopodobnie 10 lipca 1941 roku. Film to opowieść naocznych świadków zbrodni na Polakach, Żydach i innych narodowościach. W Ponarach Niemcy, rękoma Litwinów, tzw. szaulisów, zamordowali około 100 000 ludzi, z czego około 20 000 stanowili obywatele polscy. Z filmu dowiemy się, jakich okrucieństw dopuszczali się zbrodniarze. Opowiemy również, jaką rolę w rzezi odegrało słynne więzienie na Łukiszkach. Najwięcej informacji o samej zbrodni przekazał przedwojenny dziennikarz, Kazimierz Sakowicz, zastrzelony również przez Litwinów. Mieszkał w Ponarach, w pobliżu bazy i począwszy od 11 lipca 1941 roku, aż do 6 listopada 1943 roku, prowadził obserwację terenu i sporządzał notatki. Zapisane kartki wkładał do butelek i zakopywał w ogrodzie. Po wojnie odnaleziono część notatek. Opisy zbrodni są bardzo szczegółowe. Treść wielu notatek znajdziemy również w filmie. 22:35 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA MILICJANTA W DONIECKU Reportaż, 24 min, Polska, 2003 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż z Ukrainy. Jeden dzień z życia dzielnicowego w jednej z dzielnic w Doniecku. Kamera towarzyszy mu od rana do nocy, w domu i w pracy podczas obchodu i wezwań. Jest to pretekst do pokazania warunków, w jakich żyje milicja mieszkańcy Doniecka, gdzie według oficjalnych danych dokonuje się co siódme przestępstwo na Ukrainie. 00:25 SŁYNNE JEDNOSTKI SPECJALNE - ODC. 3/10 (ODC. 3) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Chris Lethbridge Wykonawcy: Janusz Szydłowski Od wieków historia pełna jest opowieści o odważnych wojownikach i elitarnych jednostkach bojowych, które walczyły, aby chronić władców, pokonywać wrogie armie i ratować imperia. Seria ta opowiada o najbardziej zabójczych formacjach wojskowych w historii, od starożytnej Grecji po Japonię. Przy pomocy rekonstrukcji filmowych i wypowiedzi ekspertów przypomina ich misje i dzieje. Władcy zawsze potrzebowali elitarnych oddziałów bojowych; mężczyzn czy kobiet doskonale wyszkolonych, zręcznych w posługiwaniu się bronią, zdolnych do infiltracji szeregów wroga, a w razie konieczności do ich eliminacji. Każdy z odcinków serii poświęcony jest jednemu wojownikowi albo jednej wyspecjalizowanej grupie. Bada ich szczegolne umiejętności, w jaki sposób się szkolili, jaki mieli cel, co dokładnie uczyniło z nich najbardziej przerażających morderców ich czasów i jak ich działania wpłynęły na współczesną taktykę wojenną. W cyklu będzie można znaleźć odpowiedź, między innymi, na pytania: jak buddyjska mniszka stała się wojowniczką Kung Fu, jak saksońskie siły bojowe ostatecznie pokonały wikingów, jak cygańscy najemnicy Vlada Palownika zatrzymali inwazję osmańską i jak holenderskie plemię doprowadziło do przejęcia Brytanii przez cesarza rzymskiego Klaudiusza. Ta oryginalna, pełna akcji i niesamowitych faktów seria, wciągnie wszystkich miłośników historii. 01:15 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA BERLIŃSKIEGO BUNKRA, CZ. 2 Reportaż, 24 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W schronie Kancelarii Rzeszy w centrum Berlina słychać było odgłosy walki trwającej w sąsiedztwie. Radzieccy żołnierze znajdowali się w odległości stu kilkudziesięciu metrów od wejścia do schronu i lada moment mogli przerwać słabą obronę i wedrzeć się do wnętrza. Adolf Hitler mógł dostać się w ich ręce 01:50 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DALEKO NA WSCHODZIE CZ. 1 Magazyn, 24 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program publicystyczny poświęcony historii II wojny światowej. Bogusław Wołoszański przedstawia przyczyny przystąpienia Japonii do wojny oraz przybliża kulisy jej ekspansji militarnej. 02:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZAGINĘLI BEZ WIEŚCI. Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Regularnie kilka razy do roku przez mosty na Bugu ruszają naprzeciw wschodzącemu słońcu ekspedycje badawcze organizowane przez Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych. Jadą szukać wiedzy o tych, którzy 17 września 1939 r. stawili opór Armii Czerwonej. , która ze znaną nam od wieków rosyjską argumentacją o konieczności ochrony swoich współziomków na terytorium sąsiadów, wdarła się jako niemiecki sojusznik w granicę Rzeczpospolitej. Historia losy sporej grupy żołnierzy naszego Korpusu Ochrony Pogranicza skwitowała cynicznym "zaginiony bez wieści". My zaś, mimo upływu ponad siedmiu dziesięcioleci nie mamy zamiaru zgodzić się na takie postawienie sprawy. Dziś będziemy 4 km od miejscowości Tynne w lesie pod Znosiczami, gdzie znajdowały się leśne koszary 4. kompani fortecznej Batalionu KOP Sarny. To właśnie z tego miejsca wyjeżdżał do Osowca, a potem pod Wiznę kapitan Raginis. Odwiedzimy też tzw. gajówkę Niemowica, gdzie według relacji mieszkańców mieli być rozstrzelani i pochowani żołnierze KOP. Ten teren przebadamy przy pomocy wykrywaczy metali pod kątem obecności łusek i ewentualnie przy użyciu georadaru sprawdzimy, czy są tam zbiorowe mogiły.