TVP Kultura Wtorek, 21.05.2019 08:40 CHCIAŁBYM SIĘ OGOLIĆ Nowela filmowa, 17 min, Polska, 1967 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Aktorzy: Ignacy Gogolewski, Zdzisław Maklakiewicz, Adam Pawlikowski Filmowa makabreska o kliencie, którego goli fryzjer psychopata. 09:10 MÓJ NIKIFOR Film biograficzny, 95 min, Polska 2004 Reżyseria: Krzysztof Krauze Scenariusz: Joanna Kos, Krzysztof Krauze Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Bartłomiej Gliniak Muzyka: Bartłomiej Gliniak Aktorzy: Krystyna Feldman, Roman Gancarczyk, Jerzy Gudejko, Jowita Miondlikowska, Lucyna Malec, Katarzyna Paczyńska, Karolina Paczyńska, Magda Celówna, Ewa Wencel Tytuł "Mój Nikifor" sugeruje bardzo subiektywne, autorskie spojrzenie reżysera na postać Epifaniusza Dworniaka, łemkowskiego artysty żyjącego w Krynicy i tam zmarłego w 1968 r. , jednego z pięciu najbardziej znanych prymitywistów w dziejach malarstwa. Tymczasem film jest opowieścią nie tyle o Nikiforze, co o Marianie Włosińskim, krynickim artyście malarzu, który przez ostatnich dziewięć lat życia Nikifora, gdy ten miał otwartą gruźlicę, opiekował się nim z wielkim oddaniem, poświęcając dla niego nie tylko własną karierę, ale przede wszystkim życie osobiste. To właśnie o nim i o jego Nikiforze opowiada niezwykły film Krzysztofa Krauzego. Niezwykły z wielu względów: po pierwsze tytułową postać zagrała rewelacyjnie kobieta Krystyna Feldman, dla której Nikifor okazał się rolą życia i sędziwa aktorka (dzięki charakteryzacji uderzająco podobna do odtwarzanego bohatera) słusznie zebrała za swoją kreację dziesiątki nagród, w tym nagrodę za najlepszą rolę kobiecą na FPFF w Gdyni w 2004 r. Po drugie, dzięki wspaniałym zdjęciom Krzysztofa Ptaka Krynica wygląda w tym filmie pięknie jak nigdy. Po trzecie, ścieżka dźwiękowa zarówno muzyka Bartłomieja Gliniaka, jak i starannie dobrane piosenki z lat 60. pozwoliły odtworzyć klimat tamtych lat i nadać całości nostalgiczny, poetycki ton. Krynica, 1960. W mieszczącej się przy deptaku pracowni Mariana Włosińskiego zjawia się pewnego dnia Nikifor i jakby nigdy nic rozpakowuje swój warsztat malarski. Drobny, schorowany staruszek, na pół głuchy i ledwo mówiący, analfabeta, mieszkający w fatalnych warunkach na obrzeżach miasta, nigdy nie miał własnej pracowni, nie stać go było na porządne przybory malarskie, płótno czy karton do malowania. Tworzył na czym się dało, często na odwrocie druków czy kawałkach opakowań. Teraz nie widzi nic złego w fakcie, że zajmie sobie ciepły wygodny kąt, potrzeba tworzenia jest jedyną, która ma dla niego znaczenie. Nie zwraca przy tym uwagi, że jego pojawienie się całkowicie burzy spokojne, uregulowane życie Włosińskiego, który początkowo próbuje się pozbyć natrętnego gościa. Nie mając jednak sumienia wyrzucić go na bruk, usiłuje odnaleźć jego rodzinę. Odkrywa, że Nikifor żyje całkowicie samotnie, mieszka kątem u obcych ludzi. Nie ma nawet metryki, a więc z punktu widzenia prawa... nie istnieje. Włosińskiemu udaje się tylko ustalić, że pochodzi z matki niemowy i nieznanego ojca (krynicka plotka głosi, że był nim Gierymski). Marian Włosiński nie należy do entuzjastów malarstwa ludowego. Sam skończył krakowską ASP, wierzy, że w końcu sam odniesie sukces artystyczny, chociaż na razie częściej tworzy dekoracje na akademie ku czci niż prawdziwe obrazy. W miarę jak poznaje Nikifora, zaczyna doceniać jego dzieło. Widzi jego żarliwą wiarę, a zarazem duchową wolność, niezależność od opinii, kompletny brak zainteresowania doczesnością, dobrami materialnymi, zaszczytami. Sam głęboko zniewolony przez malarskie wykształcenie, uzależniony do malarskiej tradycji, od ocen i sądów, od marzeń o sukcesie i materialnej stabilizacji uświadamia sobie z bolesną oczywistością, że jego własny talent nie dorównuje geniuszowi zaniedbanego, ułomnego, pogardzanego starowiny. Gdy okazuje się, że Nikifor ma otwartą gruźlicę, dzielący z nim pracownię Włosiński staje przed kolejnym problemem: ryzykuje nie tylko własne zdrowie, ale i zdrowie swojej rodziny żony i dzieci. Co gorsza, Nikifor nie chce iść do szpitala: szkoda mu czasu, który może przeznaczyć na malowanie. Aby go tam umieścić, Włosiński musi przejąć nad nim opiekę prawną. Na wieść o tym, żona, która już wcześniej była przeciwna kontaktom męża z Nikiforem, przenosi się wraz z dziećmi do Krakowa. Nie pomagają tłumaczenia, że Nikifor jest umierający i ta opieka pSiedem lat później Nikifor, dzięki trosce lekarzy i Mariana, nadal żyje. Razem z Włosińskim jedzie do Warszawy, gdzie szykuje się jego największy polski triumf: w Zachęcie ma zostać otwarta wielka, retrospektywna wystawa jego prac. Obaj malarze pozostaną razem już do końca. 11:00 HRABINA COSEL - WŁADZA, ODC. 2 Serial historyczny, 48 min, 3 odc. , Polska 1967 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Stanisław Milski, Ignacy Gogolewski, Henryk Borowski, Maria Homerska, Władysław Hańcza i inni Po rozwodzie z hrabią Hoymem, Anna Cosel obejmuje panowanie na dworze. Dworska kamaryla - marszałek Fürstenberg, baron Kyan, Fleming, Watzdorf, Schulenburg i inni - usiłują wykorzystać ją w swych intrygach i rozgrywkach politycznych. Anna marzy o tym, by August odzyskał koronę polską. Organizuje nawet zamach na Karola XII, który czuje się w Saksonii jak we własnym kraju. 12:00 HRABINA COSEL - UPADEK, ODC. 3 Serial historyczny, 48 min, Polska 1967 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Stanisław Milski, Ignacy Gogolewski, Henryk Borowski, Maria Homerska, Władysław Hańcza i inni Gwiazda Karola XII blednie. Po pogromie wojsk szwedzkich pod Połtawą August ma otwartą drogę do tronu polskiego. Wyjeżdża do Warszawy i tam nawiązuje nowy romans. Anna otrzymuje polecenie usunięcia się, ale mając pisemne zobowiązanie króla do małżeństwa, postanawia walczyć. Nie udaje się jej jednak przeciwstawić dworskiej klice. Król wydaje rozkaz uwięzienia Anny. 14:15 BIG BANG Komedia science fiction, 89 min, Polska 1986 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Włodzimierz Precht Muzyka: Eugeniusz Rudnik Aktorzy: Ludwik Benoit, Zofia Merle, Janusz Gajos, Zdzisław Kozień, Bożena Dykiel, Franciszek Pieczka, Roman Kłosowski, Iga Cembrzyńska - Wujek, nalot jest! Ufo zlądowało! Na wujka polu się rządzą! - Co za jedne? - A ja wim, co one za jedne? Z nieba są. Wujek sam obaczy, obada sprawę na miejscu... Pomimo tej zachęty ani wujek, ani inni bohaterowie filmu Kondratiuka nie wykazują nadmiernej ochoty do "obadania sprawy". Fakt tak niezwykły, jak wylądowanie kosmitów na pobliskim polu przyjmują z zadziwiającym fatalizmem. Dla mazowieckich chłopów ważne jest nie tyle, jak wyglądają "obcy", ale jak ich godnie przyjąć. W chałupie zaczyna się zatem narada. Nie widać śladu strachu, czy większych emocji, związanych z bądź co bądź niezwykłą sytuacją. Dla Mietka Wrońskiego, Janka, Naukowca, Staśka Skrzypka i sklepowej Zosi przybycie kosmitów to przede wszystkim... dobra okazja do wypitki. A jak wiadomo, alkohol rozwiązuje języki. Zaczynają się długie Polaków rozmowy. Za kanwę scenariusza posłużyła Andrzejowi Kondratiukowi jego własna sztuka "Koniec ery Menelików". Podobnie jak we "Wniebowziętych", "Czy jest tu panna na wydaniu" i "Klubie profesora Tutki" reżyser ujawnił tu spory talent do portretowania polskich przywar, dziwactw, śmiesznostek i słabości. Pomimo braku realizacyjnego rozmachu (film często przypomina spektakl Teatru TV), "Big Bang" wciąż ogląda się znakomicie. Zasługa to doskonałych dialogów, ponadczasowego komizmu i rewelacyjnego aktorstwa. W obsadzie znalazły się same znakomitości, które w tym wypadku w pełni potwierdziły swą markę. Prototypami bohaterów byli autentyczni chłopi z zaprzyjaźnionej z reżyserem mazowieckiej wioski, co niewątpliwie pomogło Kondratiukowi nadać każdej postaci indywidualny, niepowtarzalny rys. "Big Bang" został ciepło przyjęty zarówno przez widownię, jak i krytykę. Realizatorzy otrzymali liczne nagrody w kraju i za granicą, m.in. Złoty Ekran (Janusz Gajos i Andrzej Kondratiuk) oraz Złotą Syrenkę. 16:00 GRAJĄCY Z TALERZA (GRAJĄCY Z TALERZA) Film obyczajowy fantasy, 103 min, Polska/Francja 1995 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Piotr Lenar Występują: Franciszek Pieczka, Mariusz Saniternik, Dojnica Paładiuk, Agnieszka Michalska, Grażyna Błęcka - Kolska, Krzysztof Pieczyński, Krystyna Monczka, Lech Gwit, Henryk Niebudek i inni "Pomysł podsunął mi znajomy filmowiec Adam Warchoł, z którym kiedyś pracowałem. Opowiedział mi o grajku Józefie Lundzie, który chadza po Podhalu i gra na skrzypcach ze szlaczków na talerzu, ornament traktuje jak nuty. Uczyniłem Lundę postacią tytułową filmu, nawet tak samo się u mnie nazywa. Prawdziwego Lundy nie odszukałem, bo nie chciałem mojego wyobrażenia mierzyć z rzeczywistością" - mówił w jednym z wywiadów Jan Jakub Kolski. Wątek wędrownego muzykanta nie jest jednak w "Grającym z talerza" najistotniejszy. Film autora "Pograbka" to bowiem przede wszystkim opowieść o miłości. Miłości nadzwyczajnej: liliputki (metr dziesięć wzrostu)Janki i Morki - potwora o dwóch twarzach, który ze wstydu mieszka w studni. Wzruszającą historię o uczuciu, cierpieniu i przemijaniu opowiada Kolski w swej ulubionej poetyce, w której surowy realizm sąsiaduje z poezją i baśniowością. Kluczowe role reżyser powierzył aktorom, z którymi współpracował już wcześniej. Znaleźli się wśród nich Franciszek Pieczka, Mariusz Saniternik, Grażyna Błęcka - Kolska. Jednak "głównym medium filmu" jest Mołdawianka Dorina Paładiuk - cyrkowa treserka psów i akrobatka, mierząca zaledwie metr i dwadzieścia centymetrów wzrostu. To zwłaszcza dzięki niej "Grający z talerza" jest jednym z najbardziej wzruszających filmów w dotychczasowym dorobku Kolskiego. Jego wartość doceniono na VIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Tokio, gdzie otrzymał nagrodę specjalną jury. Akcja "Grającego z talerza" toczy się na wsi. Chłop Marczyk opiekuje się Morką - człowiekiem o dwu twarzach, ze wstydu mieszkającym w studni. Pewnego dnia Marczyk przywozi do swego gospodarstwa liliputkę Jankę. Kiedy stary chłop umiera, Janka odkrywa istnienie Morki. Rodzi się obustronne uczucie. Pod wpływem miłości dziewczyna zaczyna gwałtownie rosnąć. 18:00 EWOLUCJA HIP HOPU - NOWA GWARDIA (HIP HOP EVOLUTION - THE NEW GUARD) Film dokumentalny, 48 min, Kanada, 2016 Reżyseria: Darby Wheeler Doceniony przez krytyków MC i dziennikarz Shad Kabango wyrusza w podróż, żeby odkryć historię hip - hopu. Podczas podróży spotyka się z wieloma uznanymi hip - hopowymi artystami i razem z nimi odkrywa, jak ta muzyka przeszła z podziemia do mainstreamu. 19:25 ANTYFONIE - 11 Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski W drugim odcinku poświęconym muzykom z łódzkiej sceny spotkamy się z Bartkiem Kujawskim, Piotrem Połozem i Joanną Szumacher. Bartek Kujawski jest dość znanym muzykiem na polskiej eksperymentalnej scenie niezależnej. W przeszłości wydał kilka płyt pod pseudonimem 8rolek, głównie w wytwórni Mik. Musik, ale także w kilku innych, grał na festiwalach na całym świecie (między innymi: Club Trasmediale DE, Vien Modern AT, Skiff RU). Od kilku lat publikuje pod własnym nazwiskiem i gra w duecie TSVEY z Piotrem Połozem. W latach 2016 - 2018 wydał trzy solowe albumy, niektóre z nich były wymieniane pośród najlepszych wydawnictw roku przez magazyny muzyczne, portale i blogi. Jego muzyka to mozaika wielu, często pozornie niedopasowanych elementów. Techno miesza się z noise, muzyka klasyczna i sakralna z tanimi nagraniami terenowymi, proste melodie z pompatycznymi utworami orkiestrowymi. Piotr Połoz znany też jako Tsar Poloz - muzyk, kompozytor, performer, samouk. Debiutował jako 20 - latek albumem "Not in the kitchen" w barwach legendarnego już labela Mik. Musik. Określany przez większość recenzentów jako odpowiedź na brytyjską scenę IDM debiut zdobył szerokie uznanie w kraju i poza nim. Po trzech latach ukazał się drugi album zatytułowany "My możemy zrobić to szybciej i lepiej niż DEUCE" - manifest autoironii, dystansu i próba przełamania schematów panujących w muzyce elektronicznej. Joanna Szumacher Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Kurator sztuki, artystka audiowizualna, piosenkarka i kompozytorka. Współautorka płyty "Kopyta Zła" wydanej przez wytwórnię Requiem Records oraz książki/słuchowiska Bambino"wydanej w Altanova Press. Autorka i uczestniczka wielu wystaw. 20:20 PORTRET WENECKI Teatr, 83 min, Polska, 1998 Autor: Gustaw Herling Grudziński Reżyseria: Agnieszka Lipiec Wróblewska Scenariusz: Agnieszka Lipiec Wróblewska Zdjęcia: Tomasz Wert Aktorzy: Joanna Szczepkowska, Zofia Rysiówna, Piotr Adamczyk, Gustaw Holoubek, Mariusz Benoit, Bartosz Opania, Stanisław Brudny, Jacek Rozenek, Anna Moskal, Sahin Hankiszijek Adaptacja opowiadania Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Napotkany w gazecie nekrolog wyzwala w starym pisarzu wspomnienie o niezwykłej kobiecie, poznanej tuż po wojnie w Wenecji - malarce, której sztuka w niecodzienny sposób pozwoliła przetrwać śmierć ukochanego syna. 22:00 LEKKIE OBYCZAJE - MŁODOŚĆ (LA GIOVINEZZA / YOUTH) Dramat, 118 min, Włochy/Szwajcaria/ Francja/Wielka Brytania 2015 Scenariusz i reżyseria: Paolo Sorrentino Zdjęcia: Luca Bigazzi Muzyka: David Lang Aktorzy: Michael Caine, Harvey Keitel, Rachel Weisz, Paul Dano, Jane Fonda Melancholijna opowieść o jesieni życia, niespełnionych ambicjach i poszukiwaniach celu w życiu. Scenerią filmowych wydarzeń jest luksusowy hotel w Wiesen u podnóża szwajcarskich Alp. Bohaterowie to goście tego hotelu, m.in. Fred Ballinger i Mick Boyle, którzy mają już na karku prawie osiemdziesiątkę. Znają się od wielu, wielu lat, przyjaźnią się, a ich dzieci połączyła przysięga małżeńska. Fred jest dyrygentem, zakończył jednak zawodową karierę, przysięgając, że już nie będzie komponować i przestanie dyrygować. Odmawia nawet wtedy, gdy pojawia się u niego wysłannik królowej Elżbiety II, prosząc, by zagrał swój znany utwór na koncercie z okazji urodzin księcia Filipa. Tymczasem jego przyjaciel Mick broni się przed emeryturą, wciąż chce być aktywnym zawodowo. Właśnie pracuje wraz z grupą pisarzy nad scenariuszem nowego filmu, który będzie swoistym podsumowaniem jego dotychczasowego dorobku artystycznego. W ich ekipie jest także sfrustrowany aktor Jimmy Tree, który marzy o wspaniałej kreacji, ubolewając, że dotąd zaistniał w świecie filmowym jedynie rolą robota. W hotelu przebywają także inne ciekawe postaci, jak choćby młoda masażystka, cierpiący na nadwagę Diego Maradona, a także Miss Uniwersum. Przyjaciele Fred i Mick snują wspomnienia na temat życia i kariery zawodowej. Wszystko się zaciera w pamięci, z przeszłości pamiętają niewiele, a przed nimi jawi się jedynie pustka, bez żadnej przyszłości. Małżeństwo ich dzieci rozpadło się. Córka Freda, Lena, jest z nim w hotelu. Syn Micka zostawił ją dla gwiazdy popu, Palomy Faith. Porzucona Lena wyładowuje swój gniew na ojcu. Tymczasem Mick kończy wraz z ekipą scenariusz i jest zadowolony ze swojej pracy. Uważa się wciąż za dobrego filmowca, który może jeszcze wiele zdziałać, choć tak naprawdę lata świetności ma już za sobą. Mick zamierza powierzyć główną rolę starzejącej się divie Brendzie Morel, ta jednak odrzuca propozycję, mówiąc mu wprost, że od dawna nie zrobił żadnego dobrego filmu. Te słowa prawdy kompletnie załamują Micka. Również Fred będzie się musiał zmierzyć z opinią najbliższych i ostatecznie przeanalizować swoje dotychczasowe życie. 00:05 ONE. KOBIETY KULTURY - KINGA DĘBSKA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2019 Scenariusz: Andrzej Warchił Wykonawcy: Łukasz Orbitowski (prowadzący) "One. Kobiety kultury" to program Łukasza Orbitowskiego, w którym do rozmowy zaproszone zostały najważniejsze kobiety polskiej kultury. Reżyserka Kinga Dębska opowiada o tym, co daje jej robienie filmów, co ją do robienia filmów skłoniło oraz o tym, ile niej samej jest w jej bohaterkach. Wspomina dom, rodziców i dzieciństwo, zdradza też niektóre tajniki kuchni reżyserskiej. 00:35 MŁODA POLSKA - ACH GDY TAK BŁĄDZĘ Film krótkometarżowy, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agata Bartos, Piotr Bartos Scenariusz: Agata Bartos Zdjęcia: Piotr Bartos Aktorzy: Magdalena Majtyka, Małgorzata Tomczak, Krystyna Runkiewicz Oszczędności w portach na granicy światów widać gołym okiem, gołym uchem słychać niewykwalifikowany personel. Ale nic to, najważniejsze dla wędrowca to światło w szczelinie zobaczyć i się nie przestraszyć. [filmpolski.pl] 00:55 NOCNY DOKUMENT - NAUKA CHODZENIA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2016 Reżyseria: Marcin Kopeć Scenariusz: Marcin Kopeć Główny bohater filmu to postać wielowymiarowa, gangster, który stara się być dobrym człowiekiem. W jego przypadku nie jest to jednak łatwe. Całe dotychczasowe życie sprawiał cierpienie innym i wzbudzał w ludziach strach. 45 - letni Piotr, były członek warszawskiej mafii, po wyjściu z więzienia próbuje ułożyć sobie życie od nowa. Jak twierdzi, pragnie odpokutować za grzechy przeszłości, podejmując pierwszą legalną pracę w hospicjum. Widz obserwuje bohatera, który stawia pierwsze kroki w normalnym społeczeństwie, przełamuje swoje wewnętrzne i zewnętrzne blokady, walczy ze słabością. Pod koniec filmu pozostajemy z pytaniem: czy Piotr dostosuje się do swojego nowego życia opartego na innych wartościach niż te dotychczas wyznawane, czy jego przemiana będzie trwała? 02:20 PANORAMA KINA POLSKIEGO - KARBALA Dramat wojenny, 111 min, Polska 2015 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Cezary Skubiszewski Występują: Bartłomiej Topa, Antoni Królikowski, Hristo Shopov, Atheer Adel, Leszek Lichota, Michał Żurawski, Tomasz Schuchardt, Zbigniew Stryj i inni Irak, rok 2004. Polscy i bułgarscy żołnierze pod dowództwem kapitana Kalickiego dostają rozkaz obrony ratusza w Karbali. Okrążeni przez przeważające siły wroga, pozbawieni łączności z bazą oraz zapasów żywności i amunicji, podejmują bohaterską walkę. Scenariusz "Karbali" powstał na podstawie faktów. Od 3 do 6 kwietnia 2004 roku około 40 polskich i bułgarskich żołnierzy broniło ratusza w centrum Karbali przed atakami kilkuset szyickich rebeliantów, którzy dostali się do miasta udając pielgrzymów uczestniczących w święcie Aszura. Terroryści najpierw dokonali kilku zamachów bombowych, których ofiarami padli cywile, a następnie otoczyli ratusz i odcięli go od świata zewnętrznego. W dwupiętrowym budynku pozostała jedynie garstka (w porównaniu z siłami wroga) Polaków i Bułgarów. Iraccy policjanci, strzegący znajdującego się w ratuszu więzienia, masowo zdezerterowali. Islamscy bojówkarze wezwali obrońców do kapitulacji, a kiedy ci odmówili, rozpoczęli szturm. Pomimo przygniatającej przewagi przeciwnika ratusz udało się utrzymać aż do przybycia posiłków. Nikt z bohaterskich obrońców nie zginął. Niestety, ich godny podziwu wyczyn z powodów politycznych został na kilka lat skazany na zapomnienie. Amerykanom bardzo zależało na zatajeniu faktu, że w Karbali zdezerterowały niemal wszystkie siły policyjno - wojskowe odtwarzanego właśnie zgodnie z życzeniem władz USA państwa irackiego. W związku z tym obronę miejscowego City Hall oficjalnie przypisano... Irakijczykom. Dopiero kilka lat temu prawda przedostała się do mediów i opinii publicznej, także za sprawą "Karbali" Krzysztofa Łukaszewicza. Film, zarówno pod względem formy, jak i treści śmiało czerpie ze stylistyki współczesnego wojennego kina amerykańskiego (np. "Helikopter w ogniu" Ridleya Scotta). Nie jest to jednak naśladownictwo niewolnicze. Sprawdzone wzorce narracyjne i wizualne Łukaszewicz bardzo zręcznie wkomponowuje w słowiańską (czyli polską i bułgarską) mentalność swoich bohaterów, umiejętnie różnicuje ich charaktery, za pomocą zwięzłych dialogów "dopisując" każdemu szczegóły biograficzne, dzięki którym stają się bliżsi widzowi. Fabuła "Karbali" toczy się wartko niczym w kinie akcji, a jednocześnie ani przez chwilę nie ma się wrażenia, że reżyser idzie w stronę niewyszukanego kina rozrywkowego a la "Rambo". Przeciwnie - patosu tu raczej niewiele (choć trochę jest, ale uzasadniony), żołnierzom często towarzyszy strach, zdarza im się ulegać słabościom. Brak też stereotypowego podziału na dobro i zło, są za to trudne nierzadko wybory moralne i tragedie, po których duchowe blizny pozostaną na zawsze. Mimo skromnego budżetu "Karbala" Łukaszewicza wytrzymuje porównanie z hollywoodzkimi "blockbusterami", którymi się inspirowała. To - jak napisał jeden z krytyków - film z werwą, pazurem, autentyczny, szczery. Spora w tym zasługa świetnego aktorstwa (zwłaszcza Bartłomieja Topy w głównej roli), "prestidigitatorskiego" kunsztu operatora Arkadiusza Tomiaka (pieniędzy starczyło tylko na osiem dni w Jordanii, resztę zdjęć zrealizowano w Polsce) oraz świetnie budującej klimat, orientalizującej muzyki Cezarego Skubiszewskiego. Karbala, początek kwietnia 2004 roku. Kilkunastoosobowy oddział pod dowództwem kapitana Kalickiego zostaje wysłany do miejskiego ratusza, by wzmocnić jego załogę złożoną z niespełna dwudziestu żołnierzy bułgarskich i sporej grupy irackich policjantów. W mieście jest niespokojnie, zbliża się święto Aszura, podczas którego spodziewane jest przybycie wielu tysięcy pielgrzymów. Rozkaz z bazy jest jasny - City Hall należy utrzymać za wszelką cenę, aż do przybycia ewentualnych posiłków, co powinno nastąpić w ciągu doby. Polscy żołnierze, którzy jako członkowie "misji stabilizacyjnej", przybyli do Iraku raczej pilnować porządku niż brać udział w regularnej wojnie, są wyraźnie gorzej uzbrojeni od swych amerykańskich kolegów. Blacha ich samochodów jest tak cienka, że nie zapewnia dostatecznej ochrony przed kulami. Tymczasem tuż po przybyciu do karbalskiego ratusza, Polacy muszą przejść prawdziwy chrzest bojowy. W sąsiedztwie budynku dochodzi do krwawych zamachów terrorystycznych, iraccy policjanci, stanowiący przygniatającą większość załogi, dezerterują. Muzułmańscy bojówkarze otaczają ratusz i odcinają ludziom Kalickiego łączność z bazą. Na domiar złego wśród Polaków są problemy z morale, związane z wydarzeniami sprzed przybycia do budynku. Młody sanitariusz Kamil Grad ląduje w areszcie oskarżony o tchórzostwo i niewykonanie rozkazu, przez co zginął jego kolega. Inny z żołnierzy trafia do niewoli, w związku z czym istnieje groźba, że może zostać wykorzystany jako żywa tarcza podczas ataku na ratusz. Wraz z nadejściem nocy kilkuset rebeliantów rozpoczyna szturm. Polakom i Bułgarom udaje się go jednak odeprzeć. Podczas towarzyszącego walce chaosu Farid, ostatni iracki policjant pozostały w budynku, pomaga Kamilowi Gradowi uciec z aresztu i ukrywa go w swoim domu. Niedługo potem zjawia się tam grupa bojówkarzy, nakazując Faridowi wrócić do ratusza i wykorzystując zaufanie, którym darzy go Kalicki, pomóc islamistom zdobyć City Hall. 04:20 TAŚMY KULTURY - DOBRE POCZĄTKI Artystyczne/estradowe (widowisko), 12 min, Polska, 2018 Dobre złego początki, albo złe początki dobrego. Jedno jest pewne - każdy jakoś zaczynał i każdy jakoś skończy.