TVP Kultura Niedziela, 26.05.2019 07:35 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - SANJA IVEKOVIĆ Magazyn, 5 min, Polska, 2016 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Wykonawcy: Anda Rottenberg (prowadząca) Program ma na celu ułatwienie zrozumienia współczesnych prac przez opowiadanie o nich w sposób przystępny dla widza. Twórcom programu zależy na połączeniu dzieła z muzealną kolekcją, w której się ono znajduje. W ten sposób pojedyncza praca ma zachęcić do odwiedzenia konkretnych instytucji. Pierwszy cykl powstał we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Przewodnikami po kolekcji są Anda Rottenberg - krytyczka i historyczka sztuki oraz Marcel Andino - Velez (w - ce dyrektor MSN). Wśród wybranych przez nich prac znalazły się m. in. prace Aliny Szapocznikow, Wilhelma Sasnala, Goshki Macugi i Oskara Dawickiego. Bohaterką drugiego odcinka jest Sanja Iveković i jej "Niewidzialne kobiety Solidarności" - projekt zrealizowany na zaproszenie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie dotyczący marginalizacji w polskiej narracji historycznej i w polityce kobiet - uczestniczek ruchu wolnościowego, jakim była Solidarność. Chcąc postawić pomnik niewidzialnych kobiet, artystka skoncentrowała się na prywatnych narracjach, które nie zmieściły się ani w prawicowym, ani w lewicowym dyskursie współczesnego życia politycznego w Polsce. Jednym z pierwszych działań Iveković było zawłaszczenie okładki magazynu Wysokie Obcasy (dodatku do Gazety Wyborczej), na której znalazła się modyfikacja słynnego plakatu Tomasza Sarneckiego, użytego podczas pierwszych wolnych wyborów w Polsce w 1989 roku. Tam w cytacie z westernu "W samo południe" Gary Cooper zamiast rewolweru trzymał kartę wyborczą, teraz na plakacie znalazła się sylwetka kobiety. Częścią projektu była też publikacja na łamach Krytyki Politycznej (w obrazkowym wydaniu tego pisma, przygotowanym przez Artura Żmijewskiego i Maurycego Gomulickiego) portretów zaangażowanych w opozycyjną działalność kobiet, które, jak mówi Iveković, zostały wymazane ze zbiorowej pamięci. 10:45 OD UCHA DO UCHA MÓJ TATA TAŃCZY W BALECIE Dysk./wywiad/debata, 21 min, Polska, 2016 Wykonawcy: Maxim Voitilul, Mela Voitiul (prowadzący) Tajemniczy świat baletu widziany oczyma małej dziewczynki. "Mój tata tańczy w balecie" to wyjątkowy film dokumentalny pokazujący magiczny świat, jaki skrywa się za kulisami Teatru Wielkiego. 8 - letnia Mela córka pierwszego solisty Baletu Narodowego Maksima Woitiula pokaże nam, jak wyglądają przygotowania do spekataku "Dziadek do orzechów", stając się naszym przewodnikiem po świecie tańca. Opowie nam o swoim tacie i jego pracy. Dzięki niej dowiemy się, czym jest piruet, paczka, pointa czy pas de deux, kim jest choreograf i w jaki sposób przygotowuje się przedstawienie. Razem z Melą odwiedzamy pracownie teatralne (malarnię, stolarnię, pracownię krawiecką), zobaczymy, jak buduje się dekoracje, ustawia światło, a przede wszystkim będziemy mogli podglądać próby. 11:50 DORADCY KRÓLA HYDROPSA Film animowany, 20 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Brożyńska Scenariusz: Natalia Brożyńska, Mateusz Moczulski Zdjęcia: Napierała Napierała Muzyka: Tomasz Jerzy Tumidajewicz Film animowany Natalii Brożyńskiej, autorki "Drżących trąb". Film opowiada historię króla Akwacji Hydropsa oraz jego doradców, którzy otrzymali od władcy zadanie stworzenia następcy tronu. Rywalizacja i intrygi dotyczące cech, jakie miał mieć zaszczepione królewicz, doprowadziły do wszczepienia matrycy "zamiłowania" do rzeczy małych. Tak zrodziła się obsesja zmniejszania się. (filmpolski.pl) 12:20 STATYŚCI Film obyczajowy, 114 min, Polska 2006 Reżyseria: Michał Kwieciński Scenariusz: Jarosław Sokół Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Anna Romantowska, Krzysztof Kiersznowski, Bartosz Opania, Kinga Preis, Małgorzata Buczkowska, Łukasz Simlat, Stanisław Brudny, Dorota Chotecka, Krzysztof Stelmaszczyk, Ewa Złotowska, Xu Xiaodong, Dong Yajun, Wang Wanduo, Wang Kun Utrzymani w liryczno - komediowym tonie "Statyści" to uhonorowane licznymi nagrodami dzieło cenionego producenta i reżysera teatralnego oraz telewizyjnego, Michała Kwiecińskiego, współpracującego ze scenarzystą Jarosławem Sokołem (ich serial "Czas honoru" bije rekordy popularności w Dwójce). W 2006 roku na FPFF w Gdyni film otrzymał Nagrodę Specjalną Jury za reżyserię oraz nagrody za scenariusz, zdjęcia, drugoplanową rolę kobiecą dla Anny Romantowskiej, drugoplanową rolę męską dla Krzysztofa Kiersznowskiego, nagrodę Rady Programowej TVP, nagrodę Złoty Klakier. Ponadto laureatami Polskiej Nagrody Filmowej "Orzeł" - zostali m. in Kinga Preis, Anna Romantowska, Krzysztof Kiersznowski, Jarosław Sokół. Akcja filmu rozgrywa się współcześnie na polskiej prowincji. Tytułowi bohaterowie to mieszkańcy niewielkiego miasteczka statystujący w kręconej tu właśnie chińskiej produkcji. To ludzie bardzo przeciętni, szarzy, nie wyróżniający się niczym szczególnym. Nie są szczęśliwi, mają swoje problemy, ale pokornie znoszą trudny los. Przez ekran przewija się cała galeria różnych postaci. Każdy z bohaterów jest inny, przeżywa własne życiowe rozterki, boryka się z różnymi problemami. Statystując w filmie, próbują zabić nudę dnia codziennego i dowartościować się, a może chcą uciec od kłopotów lub po prostu znaleźć się pośród ludzi i przeżyć coś nowego. Na anons chińskich twórców melodramatu "Smutny wiatr w trzcinach" zgłasza się m. in. 51 - letnia księgowa Maria Narożna. Samotna, zgorzkniała kobieta, od ośmiu lat wdowa, której syn Olo wyjechał gdzieś do miasta i unika kontaktów z matką, widzi w statystowaniu szansę na oderwanie się choć na moment od problemów i zmartwień. Kiedyś wszystko było inaczej, promieniała szczęściem w blasku męża, znanego podróżnika i badacza. Do tej pory nie może się pogodzić z jego śmiercią, codziennie odwiedza grób, żyje w umartwieniu i bólu. Dopiero kiedy przekona się, kim jej mąż był naprawdę, zmieni swój stosunek do świata. Osamotniony i przegrany życiowo czuje się także 52 - letni miejscowy fotograf Edward Gralewski, którego żona zostawiła dla kościelnego chórzysty. Czy statystowanie odmieni jego smutny los? Z kolei 78 - letni Józef Koralik szuka ucieczki od zaborczej córki i zięcia, którzy nie rozumieją potrzeb stojącego nad grobem ojca. Mężczyzna wprawdzie jest schorowany i słaby, ale pragnie u schyłku życia poczuć się jeszcze potrzebny i doceniony. Wśród statystów jest także Szymon mieszkający wraz z cierpiącą na silną depresję i zaniki pamięci matką. Ona chciałaby, żeby syn się ożenił, ale on poświęcił swoje życie dla matki, czuje się za nią odpowiedzialny. Szymek przypadkowo znajdzie się na planie filmowym, a przygoda ze statystowaniem na zawsze odmieni jego los. Tu pozna bowiem Dorotę, skromna, cichą dwudziestolatkę, która mieszka z siostrą. Starsza od niej o 10 lat Ela opiekuje się nią od czasu tragicznej śmierci rodziców, którzy przed laty zginęli w wypadku samochodowym. Nad właściwym przebiegiem filmowych zdjęć w Polsce czuwa młoda tłumaczka, Bożena Popławska - Ochman. Pełni swoistą rolę łączniczki między kapryśnym reżyserem i jego ekipą a statystami, którzy nie mogą pojąć, dlaczego Chińczycy wybrali właśnie ich kraj. Tymczasem oni uważają Polaków za najsmutniejszy naród na świecie. A ponieważ kręcą dramat o tragicznej miłości, wszyscy statyści mają mieć ponure twarze. Bożena jest bardzo zaangażowana w chińską produkcję, stara się solidnie wykonywać swoją pracę. Jest szanowana i ceniona przez reżysera, co pozwala młodej kobiecie zapomnieć o własnych życiowych niepowodzeniach, o nieszczęśliwej miłości, która wycisnęła na jej psychice piętno smutku. Przed laty Bożenę porzucił narzeczony, została sama z ich 3 - letnim synem Sebastianem. Roman nie dawał znaku życia, ale ona wciąż łudziła się, że wróci do nich. Żeby nie zwariować, rzuciła się w wir nauki, gruntownie zgłębiła język chiński. Potem jednak wyszła za mąż za starszego od siebie statecznego dentystę, Edwarda Ochmana, który zapewnił jej życiową stabilizację i zastąpił synowi ojca. W czasie kręcenia zdjęć niespodziewanie w miasteczku pojawia się Roman, który przebywał długie lata w Indiach. Teraz pragnie odzyskać Bożenę i Sebastiana, zapewniając ich o swoim przywiązaniu i wielkiej miłości. 14:55 NIŻYŃSKI - BALET JOHNA NEUMEIERA (NIJINSKY - A BALLET BY JOHN NEUMEIER) Film baletowy, 130 min, Niemcy, 2017 Balet w choreografii Johna Neumeiera, jednego z najlepszych znawców życia i twórczości Wacława Niżyńskiego. John Neumeier już w 1979 roku przedstawił balet "Vaslav" poświęcony Niżyńskiemu, ale teraz zadanie, którego się podjął, było o wiele trudniejsze i bardziej wymagające. Efekt jest jednak znakomity. 17:50 NIEDZIELA Z... - KLUCZ Spektakl, 65 min, Polska 2004 Autor: Ludmiła Razumowska Przekład: Włodzimierz Kaczkowski, Jacek Lenczowski Scenariusz TV: Jacek Lenczowski Reżyseria: Wojciech Smarzowski Zdjęcia: Andrzej Szulkowski Scenografia: Dorota Ignaczak Występują: Halina Łabonarska (Pani Helena), Roma Gąsiorowska (Lala), Michał Czernecki (Wołodia), Bartosz Turzyński (Pasza), Wojciech Urbański (Witia) Ding dong, ding dong! Kobieta ścisza telewizor i śpieszy do przedpokoju. Już przez drzwi słyszy wesołe "Sto lat, sto lat"! Choć szczerze zdumiona i zaskoczona, z uśmiechem wita czwórkę nieoczekiwanych gości i zaprasza ich do środka. To jej wychowankowie z klasy maturalnej. Sami humaniści! Nigdy dotąd nie zdradzali szczególnego zainteresowania wykładaną przez nią matematyką, ani nie składali jej domowych wizyt. Widać mają ważne powody do spotkania... Wielki bukiet kwiatów i składane chórem życzenia wyjaśniają wszystko. Lala, Wołodia, Pasza i Witia przyszli złożyć kochanej pani Helenie najserdeczniejsze życzenia urodzinowe. Jest i butelka szampana. Zakłopotana nauczycielka nie wie, czy wypada pić jej alkohol w towarzystwie młodych ludzi. Tylko kropelkę! Przy tak ważnej okazji, to nie grzech! - przekonują goście. Nie trzeba szukać szkła. Przynieśli je ze sobą: komplet pięknych, kryształowych kieliszków, w podzięce za okazywaną przez jubilatkę dobroć. Twarz Heleny Sergiejewny tężeje. Matematyczka wyjaśnia, że nie może przyjąć tak kosztownego podarunku. Ależ oczywiście, że może! To skromny prezent, taki od serca, nie jakaś łapówka! - zarzekają się przybysze. Z prostej ludzkiej życzliwości są też gotowi pomóc pani profesor w przeniesieniu jej przebywającej w szpitalu miejskim chorej matki do renomowanej kliniki akademickiej. A także zaprosić miłą gospodynię na darmowe wczasy do leśniczówki. Zupełnie bezinteresownie! Mają tylko jedną jedyną skromną, malutką prośbę. Wiedzą, że wczorajszy pisemny egzamin poszedł im marnie. Nic dziwnego, nigdy nie mieli głowy do matematyki. Interesują ich przedmioty humanistyczne. Lecz nawet jedna słaba ocena na świadectwie maturalnym może zmniejszyć, a nawet pogrzebać szanse na wymarzone studia. Ale nic straconego. Uczniowie znają już właściwe rozwiązanie testów. Trzeba tylko podmienić spoczywające w szkolnym sejfie prace na nowe, niezawierające kompromitujących błędów. Wystarczy na to parę godzin. I klucz do sejfu. A klucz ma przecież pani, droga pani Heleno! "Klucz" jest najgłośniejszą sztuką Ludmiły Razumowskiej, autorki wystawianych nie tylko w Rosji, ale także na Litwie, w Estonii, Niemczech i w Wielkiej Brytanii utworów, między innymi "Pod jednym dachem", "Sad bez ziemi", "Medea", "Życie Jury Kuroczkina i jego najbliższych", "Biografia". W "Kluczu" w przejmujący i przekonujący sposób przedstawiła dramatyczne zderzenie ludzkich postaw i racji. Zaskoczona, zdumiona, głęboko wstrząśnięta cynizmem swych na pozór dobrze znanych uczniów nauczycielka opiera się próbom przekupstwa, szantażu, terroru psychicznego, wreszcie fizycznej przemocy, walcząc z konsekwencją i determinacją o godność własną i jej młodocianych, zagubionych, błądzących, lecz przecież nie z gruntu złych, jeszcze niezdeprawowanych - chyba - do cna prześladowców. 19:35 KWIATY POLSKIE Teatr, 52 min, Polska, 2019 Autor: Julian Tuwim Reżyseria: Jan Englert Zdjęcia: Piotr Bernat Wykonawcy: Bogdan Hołownia Aktorzy: Beata Ścibakówka, Jan Englert Liryczny spektakl poetycko - muzyczny, oparty na fragmentach poematu dygresyjnego Juliana Tuwima. Wybitni aktorzy Teatru Narodowego sięgnęli po niezwykle polski poemat, który powstał z tęsknoty autora za krajem lat dziecinnych. Julian Tuwim pisał "Kwiaty polskie" na obczyźnie - w Brazylii i Stanach Zjednoczonych, po opuszczeniu Polski w wyniku wybuchu II wojny światowej, ale także po powrocie do kraju w 1946 r. Poeta, wszystkie swoje myśli, zapamiętane obrazy i wspomnienia, których nie zatarła rozłąka z Polską, zawarł w tysiącach wersów. W swoim poemacie poruszył kwestie patriotyzmu i miłości do ojczyzny, życia społecznego i wiary. Szczegółowo opisuje ulice i miejsca, które darzy wielkim sentymentem, przywołuje scenki rodzajowe z ulic rodzinnej Łodz. Wspomnienia z dzieciństwa i liryczne wyznania przeplatane są tu opisami przyrody i politycznymi polemikami. Towarzyszący aktorom Bogdan Hołownia grając na fortepianie szlagiery przedwojennej Warszawy Walc Francois, Tango Notturno, Wspomnij mnie oraz kompozycje Jerzego Wasowskiego: Jeszcze poczekajmy, Na Krzywym Kole, Umówmy się na stare lata, Wszystko oprócz nas, Złoty pierścionek dopełnia nastrój i magię spektaklu. Utwór nawiązuje do tradycji romantycznego poematu dygresyjnego. Jan Englert, zapytany dlaczego zainteresował się utworem Tuwima powiedział: Poezja Tuwima, a szczególnie Kwiaty polskie są fantastycznym scenariuszem dla aktora. To jest poezja, która lepiej brzmi mówiona, niż czytana po cichu (...) Ta poezja wymaga uruchomienia wyobraźni plastycznej, aktor mówiąc, musi widzieć to, co mówi. Tuwim uruchamia obrazy. Więc siłą rzeczy jakby zaprasza do interpretowania, do opowiedzenia tych obrazów, do nasycenia ich własną indywidualnością. (...) ten poemat jest dowcipny, słowotwórczy, niezwykle polski. 20:35 OSTATNIE METRO (LE DERNIER METRO) Dramat, 126 min, Francja, 1980 Reżyseria: Francois Truffaut Scenariusz: Francois Truffaut, Susanne Schliffman Zdjęcia: Nstor Almendros Muzyka: Georges Delerue Aktorzy: Catherine Deneuve, Grard Depardieu, Jean Poiret, Heinz Bennet Film rozgrywa się na tle hitlerowskiej okupacji Francji podczas drugiej wojny światowej. Aktorka Marion Steiner przejęła od swego męża, Lucasa, kierownictwo teatru na Montmartrze. Powszechnie sądzi się, że ten niemiecki Żyd przebywa na emigracji w Ameryce Południowej, lecz w rzeczywistości ukrywa się w piwnicach teatru i daje żonie wskazówki co do realizacji nowego przedstawienia. Do tej inscenizacji zostaje zaangażowany młody aktor, Bernard Granger, który zakochuje się w Marion... 22:55 SCENA ALTERNATYWNA - REBEKA Magazyn, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Iwona Skwarek, Bartosz Szczęsny, Marek Horodniczy (prowadzący) Rebeka to polski zespół muzyczny wykonujący electro pop, założony w 2008 roku w Poznaniu przez Iwonę Skwarek. W 2010 roku skład zwiększył się o drugą osobę - Bartosza Szczęsnego. Charakterystyczne dla zespołu jest wykorzystywanie keyboardu Casio w połączeniu z komputerem oraz emocjonalne, minimalistyczne kompozycje połączone z tekstami w języku angielskim. Po dwóch latach od wydania "Davos", Iwona Skwarek i Bartosz Szczęsny z grupy Rebeka przygotowali płytę "Post Dreams". 24:00 DOKUMENT.PL - CHEERLEADERKI Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2015 Reżyseria: Sławomir Witek Scenariusz: Sławomir Witek Zdjęcia: Sławomir Witek Muzyka: Wojciech Noskowiak Dwudziestoczteroletnia Monika jest kapitanem grupy tanecznej Cheerleaders Flex Sopot, która pewnego dnia staje przed olbrzymim wyzwaniem - ma stworzyć pierwszą w Polsce drużynę cheerleaderek na wózkach inwalidzkich. Pełna obaw, ale jednocześnie bardzo ambitna i zdyscyplinowana przyjmuje tę propozycję. Po raz pierwszy w życiu przyjdzie jej - wysportowanej, w pełni sprawnej i pięknej dziewczynie - pracować z ludźmi fizycznie ograniczonymi, jednak nie mniej ambitnymi niż ona sama. Dziewczyny razem trenują, aby ostatecznie, nowo utworzony zespół wystąpił na parkiecie trójmiejskiej Ergo Areny. 00:50 BILET DO KINA - POKÓJ (ROOM) Dramat, 112 min, USA/Irlandia, 2015 Reżyseria: Lenny Abrahamson Scenariusz na podstawie własnej powieści: Emma Donoghue Aktorzy: Brie Larson, Jacob Tremblay, Joan Allen, Sean Bridgers, William H. Macy Dramat, którego scenariusz napisała Emma Donoghue na podstawie własnej powieści "Room", wydanej w 2010 roku. Uhonorowany m.in. Oscarem 2016, Złotym Globem i nagrodą BAFTA dla najlepszej aktorki (Brie Larson) oraz trzema innymi nominacjami do Oscara znakomity, przejmujący dramat nakręcił irlandzki reżyser Lenny Abrahamson (rocznik 1966). To historia młodej kobiety, która była przetrzymywana w zamkniętym pomieszczeniu przez 7 lat. Jej syn, który teraz ma pięć lat, przyszedł na świat w niewoli i do tej pory nie widział nic poza czterema ścianami ich obskurnej budy. W Akron, w stanie Ohio, 24 - letnia Joy Newsome i jej 5 - letni syn Jack żyją w ciasnym, prymitywnym pomieszczeniu, nazywanym przez nich pokojem. Są przetrzymywani przez mężczyznę, który każe mówić do siebie Nick. Mały Jack, który jest jego synem, spędził w zamkniętej budzie swoje dotychczasowe życie, uznając tę klitkę za cały świat i myśląc, że po drugiej stronie jest już tylko pustka. Aby nie stresować dziecka, matka pozwala mu w to wierzyć. Nadchodzi jednak czas, kiedy Joy zdecyduje się powiedzieć synowi prawdę. Pragnie przy jego pomocy wyrwać się w końcu z niewoli, choć Nick strzeże ich pilnie, izoluje od świata, grożąc, że za próbę ucieczki czeka ich śmierć. Joy obmyśla ryzykowny plan wydostania się na wolność, a główną rolę ma tu odegrać właśnie 5 - letni Jack. Ostatecznie udaje im się wrócić do rodzinnego domu Joy, a Nick zostaje aresztowany. Okazuje się, że po tylu latach, wiele się zmieniło. Upragniona wolność przynosi nowe trudności i wyzwania. Matka i syn muszą odnaleźć się w innej teraz rzeczywistości. 02:55 TERAZ ANIMACJE! - DOKUMENT Film animowany, 6 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marcin Podolec Scenariusz: Marcin Podolec Zdjęcia: Marcin Podolec Muzyka: Wiktoria Nowak Portret ojca, którego dzieci opuściły rodzinny dom. 03:00 TERAZ ANIMACJE! - PŁOTY Film animowany, 6 min, Polska, 2015 Reżyseria: Natalia Krawczuk Scenariusz: Natalia Krawczuk Muzyka: Tsering Tobgyal Ptaszek w klatce, dziecko w kojcu, dwa pieski po dwóch stronach barykady... płoty towarzyszą nam od narodzin do śmierci, a każdy radzi sobie z nimi na swój sposób. Czy naprawdę warto odgradzać się murem od sąsiadów? Krótka refleksja na temat tego, jaką rolę pełnią w naszym życiu "płoty". Zarówno te prawdziwe, jak i te, które istnieją tylko w naszej głowie. [źródło: polishshorts.pl] 03:10 TERAZ ANIMACJE! - WYMIANA POGLĄDÓW Film animowany, 4 min, Polska, 1972 Reżyseria: Andrzej Piliczewski Scenariusz: Maciej Wojtyszko Zdjęcia: Wacław Fedak Film rysunkowy. Opowieść o ludziach pragnących za wszelką cenę przekonać innych do swoich racji i poglądów. Dwóch mężczyzn kłóci się zażarcie. Pogodzeni wypatrują potencjalnej "ofiary", której mogliby narzucić swój punkt widzenia. 03:25 EWOLUCJA HIP HOPU - NARODZINY GANGSTA RAPU (HIP HOP EVOLUTION - THE BIRTH OF GANGSTA RAP) Film dokumentalny, 46 min, Kanada, 2016 Reżyseria: Darby Wheeler Doceniony przez krytyków MC i dziennikarz Shad Kabango, wyrusza w podróż, żeby odkryć historię hip - hopu. Podczas podróży spotyka się z wieloma uznanymi hip - hopowymi artystami i razem z nimi odkrywa, jak ta muzyka przeszła z podziemia do mainstreamu.