TVP Kultura Poniedziałek, 03.06.2019 08:20 CIUCIUBABKA Film obyczajowy, 50 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Radosław Piwowarski Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Wiesław Wójcik, Gabriela Kownacka, Bohdana Majda, Anna Jaraczówna, Jerzy Staszewski, Władysław Wasilewski, Krystyna Tkacz, Hanna Małkowska, Celina Klimczakówna, Krystyna Karkowska, Maria Seroczyńska, Maria Białoborzeska, Irena Burawska i inni Film 29 - letniego wówczas Radosława Piwowarskiego, który już w swoich pierwszych produkcjach dał się poznać jako bystry obserwator rzeczywistości, ludzkich charakterów, uczuć i emocji. Choć "Ciuciubabka" ustępuje późniejszym dziełom tego reżysera ("Yesterday", "Pociąg do Hollywood", "Kochankowie mojej mamy" czy "Kolejność uczuć"), stanowi jednak już udaną próbkę jego oryginalnego stylu. Jest to zapis epizodu z życia młodego małżeństwa, które dość szybko znalazło się na krawędzi rozpadu. Piotr jest architektem, Grażyna - socjologiem. Połączyła ich wielka miłość od pierwszego wejrzenia, która później rozmyła się w codziennych drobnych kłótniach i konfliktach, wzajemnych pretensjach, niewybaczonych winach. Rozwód przebiegłby zapewne bez komplikacji, gdyby nie niespodziewane odwiedziny matki Grażyny, święcie przekonanej, że pożycie młodych układa się jak najlepiej. Pretekstem do przyjazdu do stolicy stał się zjazd absolwentek jej dawnego gimnazjum. Zaskoczeni i zmieszani małżonkowie postanawiają nie pozbawiać swego gościa złudzeń. Rozpoczynają więc dwuznaczną grę w tytułową ciuciubabkę, udając zgodną, kochającą się parę. Ale na dłuższą metę udawanie nie bardzo im wychodzi, narasta irytacja i poczucie absurdu. W końcu Grażyna, w odruchu desperacji, wyjawia matce, że jest już z mężem po pierwszej rozprawie. Starsza pani wyjeżdża rozgoryczona i smutna. Małżonkowie żegnają się na dworcu. Ale czy wszystko już stracone? 09:25 SKUTKI NOSZENIA KAPELUSZA W MAJU Komedia obyczajowa, 79 min, Polska 1993 Scenariusz i reżyseria: Krystyna Krupska - Wysocka Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Wiesław Michnikowski, Barbara Krafftówna, Sławomira Łozińska, Katarzyna Chrzanowska, Marek Kondrat, Piotr Skarga, Piotr Grabowski, Magdalena Wójcik, Tadeusz Hanusek, Bożena Robakowska, Jolanta Czaplińska, Małgorzata Leśniewska, Ryszard Radwański, Kazimierz Mazur, Ala Górzyńska, Ola Rosińska, Marta Kowalska i inni Poruszająca, a zarazem pełna ciepła komedia, opowiadająca o potrzebie miłości między ludźmi. Film został obsypany nagrodami na Krajowym Festiwalu Filmów dla Dzieci w Poznaniu. Otrzymał także wyróżnienie na I Międzynarodowym Festiwalu Filmów dla Dzieci "Ale Kino!" (1994). Profesor wyższej uczelni prowadzi samotne i smutne życie emeryta. Często chadza na spacery na cmentarz. Pewnego dnia spotyka tam Anię, córkę swego przyjaciela Andrzeja, który zginął tragicznie w górach. Dziewczyna mieszka wraz z dziećmi w domu akademickim, żyjąc niezwykle skromnie. Mąż przed kilku laty wyjechał "na saksy" za granicę. Ania została w kraju, chcąc dokończyć studia. Spotkanie z dziewczyną radykalnie zmienia jałową egzystencję profesora. Mimo zaawansowanego wieku i braku doświadczenia, podejmuje się zaopiekować dziećmi, by umożliwić Ani wyjazd na kurs menedżerów do Anglii. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 10 WITAJCIE W DOMU. ROK 1921/22 Serial historyczno-obyczajowy, 82 min, Polska, 1982 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Ewa Ziętek, Jerzy Trela, Jan Frycz, Teresa Lipowska, Czesław Stopka, Andrzej Wojaczek, Lidia Bienias, Tadeusz Szaniecki, Zbigniew Buczkowski, Janusz Szydłowski, Zbigniew Bielski, Józef Nalberczak, Andrzej Chrzanowski Lato 1921 roku. Trzecie Powstanie Śląskie zbiera coraz krwawsze żniwo. Mimo to Polacy nie rezygnują i wciąż nękają niemieckie bojówki, nieco zaskoczone uporem i zaciekłością swoich przeciwników. Rodzina Pasterników zaangażowała się w walkę. Henryk bierze nawet udział w pracach Grupy Wschód. Wojciech Korfanty, nie konsultując się z wojskowymi, niespodziewanie zawiesza działania zbrojne i rozpoczyna ofensywę dyplomatyczną. Wyniki jego zabiegów przynoszą bardzo korzystne dla powstańców rezultaty. Decyzją Międzysojuszniczej Komisji część Górnego Śląska zostaje przyznana Polsce. Nadchodzi 20 czerwca 1922 roku. Polskie oddziały wchodzą na Górny Śląsk. Wśród żołnierzy są Pasternikowie. 12:35 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 11 U PASTERNIKÓW WESELE. ROK 1926 Serial historyczno-obyczajowy, 75 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Ewa Ziętek, Eugeniusz Kujawski, Jan Frycz, Teresa Lipowska, Czesław Stopka, Grażyna Barszczewska, Tadeusz Szaniecki, Krzysztof Stroiński, Dorota Pomykała Nadchodzi rok 1926. Po ukończeniu studiów w Krakowie Henryk wraca do rodzinnych Katowic. Tu znajduje pracę w biurze wojewody Michała Grażyńskiego. Młody Pasternik przywozi ze sobą Wandę - swą towarzyszkę życia, która zostaje bardzo serdecznie przyjęta przez pozostałą część rodziny. Pasternikowie z trudem wiążą koniec z końcem. Niestety, praca w kopalni, choć ciężka, nie przynosi wysokich dochodów. Najwięcej powodów do narzekań ma Robert. Jego zarobki ciągle maleją, a potrzeby rodziny rosną. Poprawę sytuacji może przynieść wstąpienie w szeregi volksbundu. Namawia go do tego Jerzy, namawia majster. Robert wciąż się waha. 15:30 POPRZEZ PIĄTY WYMIAR Film science fiction, 25 min, Polska, 1973 Autor: Konrad Fiałkowski Reżyseria: Marek Nowakowski Scenariusz: Marek Nowakowski Zdjęcia: Kazimierz Konrad Aktorzy: Ryszard Bacciarelli, Gustaw Holoubek, Józef Nowak, Joanna Sobieska, Andrzej Chrzanowski, Leon Niemczyk, Włodzimierz Nowakowski, Karol Strasburger Bohater filmu zostaje zaproszony przez swojego przyjaciela naukowca do jego pracowni. Po przybyciu do Instytutu, wbrew swojej woli, zostaje przeniesiony w przeszłość. 16:10 JESTEM Dramat psychologiczno - obyczajowy, 93 min, Polska 2005 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Arthur Reinhart Muzyka: Michael Nyman Aktorzy: Piotr Jagielski, Agnieszka Nagorzycka, Edyta Jungowska, Barbara Szkałuba, Paweł Wilczak, Agnieszka Podsiadlik, Marcin Sztabiński, Elżbieta Okupska, Przemysław Bluszcz, Janusz Chabior "Kundel" ma 11 lat, drobną buzię, jasne włosy i poważne spojrzenie dorosłego człowieka, który już niejednego w życiu doświadczył. Bo też los go nie oszczędzał. Ojca pewnie nie zna albo już nie pamięta, matka oddała go do domu dziecka, bo nie radziła sobie z obowiązkami macierzyńskimi, do których zupełnie nie dorosła. Znacznie bardziej niż syn pochłania ją poszukiwanie właściwego partnera życiowego. Jak twierdzi, nie umie żyć sama, pragnie, żeby ktoś ją kochał, ale trafia na takich, którzy tylko chcą "zaliczyć" atrakcyjną jeszcze młodą kobietę. Szybko przychodzą i jeszcze szybciej znikają. A ona znów zostaje sama z dojmującą potrzebą miłości. Nie dostrzega, że tej miłości potrzebuje również jej syn, przeraźliwie samotny, pozbawiony opieki, domu, oparcia, o ileż dojrzalszy, mądrzejszy i wrażliwszy niż jego nieodpowiedzialna, egoistyczna matka. Pobyt w domu dziecka zapewnia dach nad głową i kawałek chleba, ale "Kundel" ma dosyć bezdusznych nauczycieli i okrutnych, prześmiewczych docinków rówieśników. Pewnego dnia ucieka z sierocińca. Ma nadzieję, że matka przygarnie go przynajmniej na jakiś czas, ale ona, jak zwykle, zajęta jest tylko sobą. Przegania go jak najgorszego natręta. Chłopiec zamieszkuje więc na opuszczonej, starej barce przycumowanej do brzegu. Zarówno mieszkańcom miasteczka, dobrze go znającym, jak i ludziom mieszkającym w stojącym na uboczu domu nad rzeką jego los jest całkowicie obojętny, z czego "Kundel" zdaje sobie sprawę. Ci pierwsi spotykają go, jak zbiera złom do rozklekotanego wózka, żeby zarobić parę groszy na jedzenie, gdyż ma swój honor i nie chce żebrać. Ci drudzy widzą go, jak krząta się po barce rano i wieczorem, myje się, je. Zainteresowanie budzi jedynie w dwóch córkach gospodarzy: siedmio - i ok. jedenastoletniej, które uważnie obserwują chłopca z daleka. Dodatkowo "Kundel" musi się wystrzegać swych dawnych kolegów z miasteczka, traktujących go jako obiekt swoistych polowań. Któregoś wieczoru młodsza z dziewczynek zagląda na barkę, a wreszcie staje oko w oko z "Kundlem". Odwagi dodaje jej wypite piwo. Dzieci zamieniają parę słów, mała odchodzi. Wraca do swojego dostatniego domu, w którym czuje się równie osamotniona i nieszczęśliwa jak jej nowy znajomy z barki. Nazajutrz pojawia się znowu i odtąd staje się regularnym, gorąco wyczekiwanym gościem na barce. Podrzuca też chłopcu jedzenie, przynosi baterie do znalezionego przez niego radia. Stopniowo między obojgiem małych nieszczęśników rodzi się przyjaźń. Wreszcie każde z nich ma kogoś, z kim może porozmawiać, kto go słucha i rozumie. On zwierza się jej, że jak dorośnie, zostanie poetą, choć pewnie nie do końca wie, co to znaczy. Ona, na pytanie, kim będzie w przyszłości, odpowiada, że starą panną, bo już wie, że to coś smutnego i przykrego, a tak się czuje w swoim zasobnym, lecz obojętnym domu. W przypływie desperacji oboje rozważają nawet wspólną ucieczkę barką w świat. O przyjaźń dziewczynki z obcym zaczyna być zazdrosna niedopuszczona do tajemnicy starsza siostra. Któregoś ranka, odwróciwszy uwagę siostry, dzwoni na policję, by złożyć doniesienie. "Jestem" to bodaj najdojrzalszy film w dorobku Doroty Kędzierzawskiej ("Wrony", "Nic", "Pora umierać") przejmujący, prawdziwy, zapadający w pamięć. Urzeka nie tylko znakomitą grą głównego bohatera, małego Ślązaka Piotra Jagielskiego, ale także poetyckimi zdjęciami Arthura Reinharta i wspaniałą muzyką Michaela Nymana. Na festiwalu w Gdyni w 2005 r. film otrzymał nagrody za muzykę, zdjęcia i dźwięk oraz nagrodę publiczności. Dodatkowo operatora Arthura Reinharta uhonorowano nagrodą główną na festiwalu Camerimage w Łodzi i Orłem - Polską Nagrodą Filmową. "Jestem" zebrało też laury na festiwalach w Berlinie, Belgradzie i 18:00 LEGENDY POLSKIEGO TEATRU - KRZYSZTOF WARLIKOWSKI - NOWY SEN Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2011 Reżyseria: Marcin Latałło Scenariusz: Marcin Latałło, Alexandre Dayet Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski, Łukasz Gutt Muzyka: Paweł Mykietyn Wykonawcy: Mateusz Kościukiewicz, Stanisława Celińska, Andrzej Chyra, Krzysztof Warlikowski, Magdalena Cielecka, Jacek Poniedziałek, Danuta Stenka, Maciej Stuhr, Marek Kalita, Maja Ostaszewska Krzysztof Warlikowski jest jednym z najwybitniejszych reżyserów teatralnych początku XXI wieku. W lutym 2013 roku przypada 20 lat jego pracy twórczej i artystycznej. Kamera podgląda reżysera przy pracy, w otoczeniu zespołu stałych współpracowników, a także w trakcie prób do nowego spektaklu. Osią filmu jest powstanie Nowego Teatru w siedzibie dawnej bazy MPO. Krzysztof Warlikowski występuje w nowej roli dyrektora artystycznego teatru, otwartego na świat i różne dyscypliny sztuki, który tworzy wraz ze swoim zespołem w postindustrialnej przestrzeni. Będzie również okazja do pokazania nowoczesnej stolicy Polski, kraju przeżywającego wielki rozkwit gospodarczy, ale i kulturalny. 19:30 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - SANJA IVEKOVIĆ Magazyn, 5 min, Polska, 2016 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Wykonawcy: Anda Rottenberg (prowadzący) Program ma na celu ułatwienie zrozumienia współczesnych prac przez opowiadanie o nich w sposób przystępny dla widza. Twórcom programu zależy na połączeniu dzieła z muzealną kolekcją, w której się ono znajduje. W ten sposób pojedyncza praca ma zachęcić do odwiedzenia konkretnych instytucji. Pierwszy cykl powstał we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Przewodnikami po kolekcji są Anda Rottenberg - krytyczka i historyczka sztuki oraz Marcel Andino - Velez (w - ce dyrektor MSN). Wśród wybranych przez nich prac znalazły się m. in. prace Aliny Szapocznikow, Wilhelma Sasnala, Goshki Macugi i Oskara Dawickiego. Bohaterką drugiego odcinka jest Sanja Iveković i jej "Niewidzialne kobiety Solidarności" - projekt zrealizowany na zaproszenie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie dotyczący marginalizacji w polskiej narracji historycznej i w polityce kobiet - uczestniczek ruchu wolnościowego, jakim była Solidarność. Chcąc postawić pomnik niewidzialnych kobiet, artystka skoncentrowała się na prywatnych narracjach, które nie zmieściły się ani w prawicowym, ani w lewicowym dyskursie współczesnego życia politycznego w Polsce. Jednym z pierwszych działań Iveković było zawłaszczenie okładki magazynu Wysokie Obcasy (dodatku do Gazety Wyborczej), na której znalazła się modyfikacja słynnego plakatu Tomasza Sarneckiego, użytego podczas pierwszych wolnych wyborów w Polsce w 1989 roku. Tam w cytacie z westernu "W samo południe" Gary Cooper zamiast rewolweru trzymał kartę wyborczą, teraz na plakacie znalazła się sylwetka kobiety. Częścią projektu była też publikacja na łamach Krytyki Politycznej (w obrazkowym wydaniu tego pisma, przygotowanym przez Artura Żmijewskiego i Maurycego Gomulickiego) portretów zaangażowanych w opozycyjną działalność kobiet, które, jak mówi Iveković, zostały wymazane ze zbiorowej pamięci. 19:40 VIDEOFAN - PORTRETY: IZABELLA GUSTOWSKA Felieton, 14 min, Polska, 2017 Spotkanie z Izabellą Gustowską. Artystka opowiada o swoich najważniejszych realizacjach w prywatnej przestrzeni swojego mieszkania. Gustowska urodziła się w Poznaniu, gdzie mieszka i pracuje. Profesor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu na Wydziale Komunikacji Multimedialnej. W Katedrze Intermediów prowadzi Pracownię Działań Filmowych i Performatywnych, a w Collegium Da Vinci Pracownię Rysunku na kierunku Grafika. Realizuje prace w obszarze różnych mediów (obiekty malarskie, grafika, fotografia, instalacje, video, video performance, film). 20:20 PANORAMA KINA POLSKIEGO - WSZYSTKIE NIEPRZESPANE NOCE Film dokumentalny, 103 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Marczak Zdjęcia: Maciej Twardowski Muzyka: Jan Pasemann Jak wygląda miłość wśród dzisiejszych dwudziestoparolatków? Na czym polega intymność w dobie Google Glass? Odpowiedzi na te i inne pytania postaramy się uzyskać dzięki śledzeniu trójki studentów ASP. Michał, Krzysiek i Oliwia prowadzą barwne życie towarzyskie i uczuciowe. Z ich szczerych wyznań postaramy się stworzyć kronikę wypadków miłosnych, katalog marzeń, lęków i frustracji rządzących ich życiem. Pokolenie, traktowane w polskim kinie po macoszemu, redukowane do roli dostarczyciela tabloidowych sensacji, zasługuje, by dostrzec w nim partnera. Rozkosz zauroczenia i ból rozstania są uniwersalne, lecz najbardziej intensywnie oddziałują na naszą psychikę, gdy są smakowane po raz pierwszy. Młodość bohaterów jest ich atutem i przekleństwem, jej entuzjazmowi towarzyszy dyskomfort braku życiowego doświadczenia. Dzielące nas od bohaterów kilka lat różnicy pozwoli spojrzeć na ich problemy jednocześnie z dystansem i pełnym zrozumieniem. Opowieść o współczesnych "niewinnych czarodziejach" wymaga użycia całkiem nowego zestawu zaklęć. Dlatego właśnie planujemy zastosowanie szeregu rozwiązań technicznych, które pozwolą jak najgłębiej wniknąć w psychikę bohaterów, poznać ich myśli i wewnętrzne przeżycia. Przede wszystkim pragniemy jednak, by niczym we "Fragmentach dyskursu miłosnego" Rolanda Barthesa zakochany zabrał głos i przemówił. Obiecujemy uważnie wsłuchać się w każde jego słowo. 22:15 ARTYŚCI - ODC. 5 Serial obyczajowy, 46 min, Polska, 2015 Reżyseria: Monika Strzępka Scenariusz: Paweł Demirski Zdjęcia: Bartosz Nalazek Aktorzy: Dorota Segda, Ewa Skibińska, Agnieszka Glińska, Maria Maj, Anna Ilczuk, Adam Cywka, Krzysztof Dracz, Dobromir Dymecki, Agnieszka Przepiórska, Marcin Czarnik, Elżbieta Karkoszka, Edward Linde - Lubaszenko, Tadeusz Huk, Ewa Dałkowska, Jerzy Trela Podczas spektaklu widownia przerywa przedstawienie, krzycząc, że produkcja ta nie powinna być realizowana z pieniędzy podatników. Załamani aktorzy schodzą ze sceny. Na domiar złego w prasie ukazuje się miażdżąca recenzja najnowszego spektaklu. Zespół ma coraz większe wątpliwości, czy Marcin Konieczny jest właściwą osobą na właściwym miejscu. Trwa audyt finansowy teatru prowadzony przez najbardziej skrupulatnych kontrolerów w Warszawie. Sugerują oni dyrektorowi, że za taką niegospodarność finansową grożą mu zarzuty prokuratorskie. Zdesperowany Marcin postanawia odkryć karty i przekazać swojemu zespołowi informacje, jakie do niego docierają. Mówi szczerze, że miasto zamierza zamknąć teatr. Aby zagłuszyć poczucie winy, Marcin spędza wieczór w barze Nasira. Niezbyt trzeźwy, zostaje zatrzymany przez policję. Jasny promyk nadziei pojawia się w momencie, gdy okazuje się, że światowej sławy reżyserka Richter, zaczyna próby w Teatrze Popularnym. Cały zespół jest podekscytowany i każdy ma nadzieję, że dostanie rolę w spektaklu. W tym czasie dyrektor otrzymuje wezwanie do prokuratury, gdzie czeka go niemiła niespodzianka. 23:15 ARTYŚCI - ODC. 6 Serial obyczajowy, 45 min, Polska, 2015 Reżyseria: Monika Strzępka Scenariusz: Paweł Demirski Zdjęcia: Bartosz Nalazek Aktorzy: Dorota Segda, Maria Maj, Agnieszka Glińska, Marek Frąckowiak, Ewa Skibińska, Adam Cywka, Krzysztof Dracz, Paulina Puślednik, Klara Bielawka, Marcin Czarnik, Agnieszka Przepiórska, Edward Linde - Lubaszenko, Tadeusz Huk, Ewa Dałkowska, Jerzy Trela Sekretarz dyrektora wykrada Dymeckim raport pokontrolny, który przekazuje zrezygnowanemu dyrektorowi. Dzięki temu Marcin może przygotować się do przesłuchania w prokuraturze. Dyrektor spotyka się z dziennikarką, która notorycznie pisze o nim niepochlebne artykuły. Marcin jest przekonany, że będą rozmawiać na temat przerwanego przez widownię spektaklu. Tym razem pani redaktor ma jednak na Marcina kompromitujące go nagrania video. Nastroje w zespole teatralnym poprawiają się nieco, dzięki sławnej reżyserce Richter, która rozpoczyna próby w Teatrze Popularnym. Czy to wystarczy, żeby uratować teatr? 00:05 ANTYFONIE - KSIĘŻYC Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski Grupa Księżyc, której stylistykę sami czlonkowie określali jako psychodeliczno - etniczny minimal, jest wyjątkowym zjawiskiem na polskiej scenie niezależno - eksperymentalnej. Agata Harz, Katarzyna Smoluk, Robert Niziński i Remigiusz Mazur Hanaj rozpoczęli swoją działalność w czasach, w których praca z taśmami, nieformalna światowa wymiana artystyczna drogą pocztową i etyka DIY (do it yourself zrob to sam) były na porządku dziennym: pierwsze koncerty Księżyca, jeszcze w formie wokalnego tria wykonującego wersje ludowych pieśni z Ukrainy, Bułgarii, Polski i Białorusi, odbyły się w więzieniu na Rakowieckiej, a debiutancką 10 - calową płytę (dziś pożądany obiekt kolekcjonerski) wydał raczkujący podówczas Obuh Records. Grupa odwołuje się do mistyki ludowości, do parateatralnych konwencji, nie stroniąc przy tym od sugestywnych wizualnych eksperymentów. 00:40 CZŁOWIEK Z KAMERĄ (CZELOWIEK S KINOAPPARATOM / MAN WITH A MOVIE CAMERA) Film dokumentalny, 65 min, ZSRR, 1929 Reżyseria: Dziga Wiertow Scenariusz: Dziga Wiertow Muzyka: Michael Nyman Obraz jest filmowym portretem Moskwy - portretem metropolii nowoczesnej i zmechanizowanej - pełnej zgrzytów, pisków i energii. Wiertow przedstawia struktury miasta, jego zwyczaje i mechanizmy. Umiejscawia człowieka w dżungli mechanizmów, powtarzalnych czynności, w arteriach życia miejskiego jako zaledwie mały trybik tej machiny... Ten filmowy portret jednego dnia miasta jest równocześnie eksperymentalnym manifestem-wizją. Kontrowersyjny już w czasach, gdy został nakręcony, film ten ciągle pulsuje niepokorną energią i innowacją geniuszu Wiertowa. 02:25 CYRULIK SYBERYJSKI - CZ. 1 (BARBER OF SIBERIA, THE) Komediodramat, 84 min, 2 części, Rosja/Francja/Włochy/ Czechy 1999 Reżyseria: Nikita Michałkow Scenariusz: Rustam Ibragimbekow, Nikita Michałkow, Rospo Pallenberg Aktorzy: Julia Ormond, Richard Harris, Oleg Mienszikow, Aleksiej Pietrenko, Marina Niejełowa, Władimir Ilin, Daniel Olbrychski, Anna Michałkowa i inni Gdy w 1999 r. "Cyrulik syberyjski" wchodził na ekrany kin w całej Rosji, mówili i pisali o tym wszyscy jak o wydarzeniu szczególnej wagi. Bo też takie premiery nie zdarzają się często: "Cyrulik syberyjski" to - jak dotąd - najdroższa produkcja w dziejach rosyjskiej kinematografii (budżet filmu wyniósł niemal 40 mln dolarów) zrealizowana przez najbardziej znanego i cenionego reżysera w tym kraju, zdobywcę wielu prestiżowych nagród, w międzynarodowej obsadzie i z rzadko spotykanym rozmachem inscenizacyjnym. Dysponując ogromnymi środkami Michałkow nakręcił patriotyczny epos, w którym wątki historyczne i polityczne splatają się z osobistymi losami bohaterów. Stworzył na ekranie wizję Rosji bogatej, dumnej i niepojętej dla obcych, odpowiadającej mocarstwowym marzeniom jego rodaków znękanych teraźniejszością. Nie przypadkiem więc umieścił akcję filmu na przełomie XIX i XX w. , za czasów panowania cara Aleksandra III - władcy "oświeconego", budowniczego kolei transsyberyjskiej, którego rządy były okresem stabilności i dostatku. "Cyrulik" nie spełnił wszystkich oczekiwań: zarzucano mu rozwlekłość, bezład dramaturgiczny, dokonane z myślą o zachodnim widzu i odwoływanie się do stereotypowych wyobrażeń o Rosji. Przyznawano jednak, że trudno odmówić niektórym scenom wyjątkowej urody plastycznej, a reżyserowi umiejętnego wykorzystania tego, co od lat stanowi jego specjalność: łączenia sentymentalizmu z komizmem. Na pochwałę zasługują także aktorzy, zwłaszcza pełna wdzięku i temperamentu Julia Ormond oraz partnerujący jej mężczyźni: Oleg Mienszikow jako młody, porywczy kadet Andriej Tołstoj oraz Aleksiej Pietrenko w roli jego niezbyt rozgarniętego, ale mściwego przełożonego, generała Radłowa. Akcja filmu toczy się na dwóch płaszczyznach czasowych: w 1905 r. w Ameryce i w 1885 r. w Rosji. Amerykanka Jane Callahan, pisząc list do swego syna Andrew, kadeta amerykańskiej akademii wojskowej i wielbiciela muzyki Mozarta, przywołuje wydarzenia sprzed 20 lat. Dzieli się z synem skrywaną dotąd tajemnicą o romansie, jaki wówczas przeżyła. W 1885 r. wybrała się bowiem w podróż do Moskwy, aby pomóc szalonemu wynalazcy, Douglasowi McCrackenowi, w zdobyciu funduszy na dokończenie budowy niezwykłej machiny - samobieżnej piły wielkości lokomotywy, którą można by wykorzystywać przy wyrębie syberyjskich lasów. Jane, osoba dość swobodnych obyczajów, bez trudu zjednująca sobie sympatię mężczyzn, miała swoim urokiem zmiękczyć serca tych wszystkich, od których zależą finansowe decyzje. W pociągu wiozącym ją do stolicy Rosji Jane poznaje Andrieja Tołstoja, kadeta moskiewskiej szkoły oficerskiej, który zakochuje się w pięknej dziewczynie. Jej czarowi ulega także przełożony Andrieja, komendant szkoły, generał Radłow. To poprzez niego Jane chce dotrzeć do Wielkiego Księcia, przewodniczącego carskiej komisji dofinansowującej wynalazki. Poświęca więc generałowi dużo czasu, choć jej serce bije żywiej tylko dla Andrieja. 04:00 CYRULIK SYBERYJSKI - CZ. 2 (BARBER OF SIBERIA, THE) Komediodramat, 91 min, Rosja/Francja/Włochy/ Czechy 1999 Reż. Nikita Michałkow Scenariusz: Rustam Ibragimbekow, Nikita Michałkow, Rospo Pallenberg Wyk. Julia Ormond, Richard Harris, Oleg Mienszikow, Aleksiej Pietrenko, Marina Niejełowa, Władimir Ilin, Daniel Olbrychski, Anna Michałkowa, Nikita Michałkow i inni Zakochany w Jane generał Radłow postanawia się jej oświadczyć. Świadom, że jego angielski jest daleki od doskonałości, prosi o pomoc Andrieja, którego spotyka w drodze do panny Callahan. Zakochany kadet wykorzystuje tę okazję, by samemu wyznać miłość pięknej cudzoziemce. Upokorzony i ośmieszony Radłow chce natychmiast ukarać młodego Tołstoja, ale nie może tego zrobić: Andriej ma śpiewać główną partię w wystawianej następnego dnia operze Mozarta "Wesele Figara". Spektakl musi się odbyć, zaszczyci go swoją obecnością sam Wielki Książę Aleksy z rodziną. Jane zdaje sobie sprawę, na jak wielkie zuchwalstwo poważył się romantyczny młodzieniec i obawia się czekających go konsekwencji. By powstrzymać Andrieja przed kolejnym nierozważnym krokiem, odwiedza go w domu i wyjaśnia, że nie zasługuje na jego miłość, gdyż od wczesnej młodości była kurtyzaną. Andriej jest wstrząśnięty jej wyznaniem, ale miłość okazuje się silniejsza od zasad i przekonań. Spędzają niezapomnianą miłosną noc, zapewniając się nawzajem o swym uczuciu. Związana umową z McCrackenem Jane musi jednak wypełnić swe zobowiązania i nadal uwodzić Radłowa. Widząc ją w teatrze w towarzystwie generała, Andriej nie jest w stanie grać. W chwili szaleństwa atakuje rywala na widowni, ale jego czyn zostaje przedstawiony w gazetach jako próba zamachu na siedzącego w pobliżu Wielkiego Księcia. Kodeks kadeta każe Tołstojowi pokornie przyjąć niesłuszny zarzut i karę wieloletnich ciężkich robót na Syberii. Zrozpaczona, dręczona poczuciem winy Jane wraca do Ameryki i wychodzi za McCrackena. Nie przestaje jednak myśleć o Andrieju. 10 lat później wraca do Rosji, gdzie jej mąż chce zaprezentować gotową maszynę do wyrębu lasów, ona zaś ma nadzieję odnaleźć ukochanego.