TVP Kultura Sobota, 08.06.2019 07:45 PIOSENKI ANDRZEJA KORZYŃSKIEGO Artystyczne/estradowe (widowisko), 35 min, Polska, 1967 Reżyseria: Tadeusz Bursztynowicz Zdjęcia: Wojciech Brydziński, Wojciech Frankowski, Tomasz Ruszkowski Wykonawcy: Piotr Szczepanik, Czesław Niemen, Krystyna Konarska, Panas Siostry, Ali-Babki, Andrzej Korzyński, Stanisława Ryster Aktorzy: Danuta Rastawicka, Jacek Domański Program rozrywkowy zrealizowany w formie montażu studyjno - filmowego, prezentujący dorobek artystyczny Andrzeja Korzyńskiego. Spotkaniu dwojga zakochanych towarzyszą melodie odtwarzane z odbiornika radiowego i telewizyjnego. 08:35 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 6/13 - KOMENDANT STANICY Serial historyczno - przygodowy, 26 min, Polska 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Zdjęcia: Andrzej Gronau Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Mieczysław Pawlikowski, Bogusz Bilewski, Marek Perepeczko, Magdalena Zawadzka, Ludwik Benoit, Daniel Olbrychski, Tadeusz Schmidt i inni Pan Michał zostaje komendantem stanicy w Chreptiowie, niedaleko granicy mołdawskiej. Udaje się tam pierwszy. Nieco później oddział jego żołnierzy ma przywieźć Basię. W drodze żołnierze i Basia natykają się na wojska tatarskie, uciekające z pola bitwy pod stanicą. Podczas potyczki, jaka się wywiązuje, Basię ponosi koń, który wpada wraz z nią do głębokiego jaru. Pierwszy na miejsce wypadku dociera jeden z podkomendnych pana Michała, zakochany w pani Wołodyjowskiej młody Tatar Azja. 09:10 SERIALOWA NOSTALGIA - PRZYGODY PANA MICHAŁA - ODC. 7/13 - TAJEMNICA AZJI Serial historyczno - przygodowy, 27 min, Polska 1969 Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Jerzy Lutowski Zdjęcia: Andrzej Gronau Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Mieczysław Pawlikowski, Bogusz Bilewski, Marek Perepeczko, Magdalena Zawadzka, Ludwik Benoit, Daniel Olbrychski, Tadeusz Schmidt i inni Do Chreptiowa przyjeżdża ojciec pana Michałowego porucznika, Adama Nowowiejskiego. Towarzyszy mu córka Ewa. Stary Nowowiejski rozpoznaje w Azji młodzieńca, którego znalazł przed laty w stepie i wychowywał we własnym domu. Kiedy młodzieniec zaczął romansować z Ewą, rozgniewany szlachcic uczynił zeń niewolnika. Azja wkrótce zbiegł. Teraz stary Nowowiejski żąda, by wrócił do niego - jako niewolnik. Tatar w pierwszej chwili nie przyznaje się do niczego. Niebawem zmienia zamiar - z dumą wyznaje, że on właśnie jest Azją, synem wielkiego tatarskiego wodza, Tuhaj - beja. 11:35 KAŻDEMU TO, CZEGO MU WCALE NIE TRZEBA Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1966 Reżyseria: Grzegorz Królikiewicz Zdjęcia: Sławomir Idziak "I na końcu ta etiuda jest o tym, jak człowiek chce być artystą, traci sens takiego życia i dopiero na końcu wypowiada deklinację: filmem, filmowi, o filmie. Odmienianie bezmyślności swych ruchów, odruchów i błędów: tylko odmienianie. Chciałem w niej usłyszeć z sarkazmem bilans życia, które było wcześniej, przed przejściem do tej deklinacji - metafory, i pokazać odmieniającego ją bezwolnie bohatera..." (Królikiewicz. Pracuję dla przyszłości, rozm. P. Kletowski, P. Marecki, Kraków 2011, s. 24). Na początku swej twórczej drogi Grzegorz Królikiewicz realizuje film autotematyczny. Jego bohaterem i głównym aktorem jest Marek Piwowski, wówczas również student reżyserii w łódzkiej Szkole Filmowej. Królikiewicz opowiada o rozterkach twórcy, o poszukiwaniu drogi, o wątkach i tematach podejmowanych i porzuconych, a wreszcie o nieustannym splataniu się prywatności reżysera ze sztuką. Bohater jedzie na basen, gdzie trenują dziewczęta i nurkowie. Ujęcia utrzymane są w stylistyce dokumentalnej. Towarzyszący mu kolega, naciska, by znalazł wreszcie jakiś temat, który kogoś zainteresuje, który się sprzeda. Marek odsłuchuje nagrany przez dźwiękowca oddech topielca. Po chwili rusza, by nakręcić modelki prezentujące najnowszą kolekcję. Prezenter mówi o kolekcji na jesień 1966 roku, ale nagle zmienia temat i w podobnym tonie jak przed momentem o modelkach i ubraniach opowiada o samochodzie Marka - chevrolecie. Dziewczyny na wybiegu ktoś zaczyna polewać ze strażackiego węża. Ruchy kamery i kobiet, gwałtowne zmiany wielkości planów, dominacja detali sprawiają, że sytuacja, która początkowo jawi się jako zabawna, staje się niepokojąca, przerażająca. Marek poznaje dziewczynę, niedoszłą studentkę germanistyki. Po chwili wchodzimy z bohaterem do sali kinowej, w której trwa już projekcja filmu. Oglądamy obrazy z obozu zagłady. Ciała przed momentem filmowanych dziewcząt zestawione zostają z ciałami ludzi skazanych na śmierć. Każda kolejna sytuacja z biografii bohatera będzie w etiudzie łączona z filmem o Auschwitz. W końcowej scenie Marek skacze na trampolinie i odmienia przez przypadki słowo "film". Kończy deklinację znamiennym zdaniem: "Ja nie wiem już, jak dalej". Ostatnie ujęcie ukazuje bohatera bezwładnie leżącego. W etiudzie spotykają się rozmaite konwencje i tonacje: od paradokumentalizmu po oniryzm, od ironii i buffo po tragizm i powagę. Jak odnaleźć w tej feerii dźwięków i obrazów to, co ważne? Jak oddzielić przeszłość od teraźniejszości, rzeczy ważne od nieistotnych? Bohater zdaje się zachłystywać życiem, a jednocześnie uciekać przed nim. W jednej z pierwszych scen filmu dźwiękowiec prowadzi rozmowę z płetwonurkiem na temat zjawiska, które określa się jako "ekstazę głębi". Nurek schodząc na pewną głębokość, doznaje euforii, pod której wpływem jest nawet skłonny zdjąć maskę. Stan takiego pobudzenia psychofizycznego zdaje się towarzyszyć bohaterowi filmu. Jego sny, wizje spotykają się z rzeczywistością. Zachowania nie zawsze mają realistyczną motywację, a działania i wybory dokonywane są pod wpływem impulsu. W tej niezwykłej, skromnej etiudzie Królikiewicz próbuje oddać wewnętrzną sytuację twórcy, której Federico Fellini poświęcił arcydzieło 8i1/2. (filmpolski) 11:55 STROJENIE INSTRUMENTÓW Film animowany, 15 min, Polska, 2000 Reżyseria: Jerzy Kucia Scenariusz: Jerzy Kucia, Agnieszka Kucia Zdjęcia: Janusz Wierciak Muzyka: Vadim Chrapaczow Film pokazuje względność zdarzeń - faktów, niestałość sytuacji i odczuć. Wyeksponowana jest rola przypadku, będącego nie tylko elementem zabawowym, ale przede wszystkim dramatyczną przypadkowością życia. Zdarzenia przedstawione są w formie "symfonii obrazowo-dźwiękowej". 12:50 MĘSKIE SPRAWY Dramat, 102 min, Polska 1988 Scenariusz, dialogi i reżyseria: Jan Kidawa - Błoński Zdjęcia: Andrzej Wolf Muzyka: Zbigniew Raj wyk. Karolina Czernicka, Jerzy Binczycki, Maciej Robakiewicz, Dorota Stalińska, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Zaleski, Henryk Bista, Bronisław Pawlik, Zdzisław Wardejn, Jerzy Maksymiuk (gościnnie w roli Paderewskiego) Akcja filmu rozgrywa się w listopadzie i grudniu 1918 r. w bliżej nieokreślonym mieście niedaleko Poznania. Bohaterami są kilkunastoletni chłopcy, którzy rwą się do walki z Niemcami: wypisują hasła na ścianach, konspirują i marzą o zdobyciu niemieckich koszar. Za przystąpieniem do walki jest też Maks, dezerter z armii niemieckiej, kuzyn Turowskich, miejscowych właścicieli browaru, rodziny o starych tradycjach powstańczych. Ale Józef Turowski, senior rodu, uważa, że trzeba spokojnie poczekać na postanowienia konferencji pokojowej. Tymczasem w mieście komitet obywatelski powołuje legalną Straż Ludową do pilnowania porządku i bezpieczeństwa. Chłopcy nie dają jednak za wygraną i wreszcie udaje im się zdobyć potrzebną broń. Gdy w Wigilię jeden z nich - Jasio Ministrant - ginie od ciosu nożem zadanego przez niemieckiego wyrostka, młodzi nieodwołalnie postanawiają wyruszyć do walki, zwłaszcza że w Poznaniu trwa już powstanie. Gdy dochodzi do strzelaniny, ginie Zyga, wnuk Turowskiego. To ostatecznie przełamuje skrupuły dziadka, który wraz z młodymi przystępuje do szturmu koszar. Akcja kończy się zwycięstwem, ale Turowski przypłaca je życiem. Po jego pogrzebie bracia Klingerowie proponują Gundzi, 10 - letniej wnuczce Turowskiego i jedynej jego spadkobierczyni, by sprzedała rodzinny browar, ale dziewczynka nie wyraża na to zgody. Wprawdzie akcja filmu prowadzona jest z pozycji narratora obiektywnego, jednak Gundzia, grana przez Karolinę Czernicką piekielna dziewczynka, typ starej - malutkiej, sprytnej, palącej wszystko, w czym jest choć odrobina nikotyny i ogrywającej bezlitośnie dorosłych w kości, cały czas przewija się przez film, wnosząc pierwiastek humoru, ironii, dystansując się od owych "męskich spraw". 14:45 ONE. KOBIETY KULTURY - MARLENA PAŃKOWSKA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2019 Scenariusz: Andrzej Warchił Wykonawcy: Łukasz Orbitowski (prowadzący) Tym razem gościem Łukasza Orbitowskiego jest Marlena Magdalena Pańkowska, znana jako Shazza - popularna wykonawczyni muzyki tanecznej zwanej disco polo. Łukaszowi Orbitowskiemu opowiada o swoich muzycznych początkach, fenomenie disco polo w latach 90. i wiernej publiczności. 15:25 UNIESIE NAS WIATR (LE VENT NOUS EMPORTERA, BAD MA RE KHAHAD BORD / WIND WILL CARRY US) Dramat obyczajowy, 113 min, Iran/Francja, 1999 Reżyseria: Abbas Kiarostami Scenariusz: Abbas Kiarostami Zdjęcia: Mahmud Kalori Muzyka: Pejmon Jazdanijan Aktorzy: Bahzad Dourani Akcja filmu rozgrywa się w małej, kurdyjskiej miejscowości w Iranie, dokąd z Teheranu przybywa grupa mężczyzn. Czekają oni na śmierć stuletniej staruszki i ceremonię pogrzebową. To właśnie oczekiwanie jest tematem filmowej opowieści. Fabuła jest tu pretekstem do filozoficznej dyskusji o życiu i śmierci, naturze przemijania, smakowaniu teraźniejszości lub gubieniu jej w pogoni za przyszłością. Umyka nam świat świat i jego cuda, choć nawet o tym nie wiemy. Film jest przepełniony liryzmem i nastrojem kontemplacji. Chwile ciszy podkreślają to, co nam umyka z oczu - przemijanie. W filmie reżyser zatrudnił nieprofesjonalnych aktorów - mieszkańców wioski Siah Dareh, podkreślając tym realizm swego dzieła, które stawia przed nami więcej pytań niż odpowiedzi. Tytuł filmu został zaczerpniety z wiersza poetki Forug Farohzad zmarłej tragicznie w 1966 r. Postać bohatera to alter ego samego Kiarostamiego. 18:15 ONE MORE TIME WITH FEELING (ONE MORE TIME WITH FEELING) Film dokumentalny, 108 min, Francja/Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Andrew Dominik "One More Time with Feeling" to surowy i wyjątkowy dokument przedstawiający kulisy tworzenia szesnastego albumu studyjnego grupy Nick Cave and the Bad Seeds. Nagrywaniu płyty "Skeleton Tree" towarzyszyły przygnębiające okoliczności. Lider formacji, Nick Cave, musiał poradzić sobą ze stratą syna. Nagrany w czarno - białej stylistyce film urzeka swoją prostotą. Pokazuje zmagania Cave 'a z odnalezieniem światła pośród otaczającej ciemności. 20:20 BILET DO KINA - ZWARIOWAĆ ZE SZCZĘŚCIA (LA PAZZA GIOIA) Film komediowy, 111 min, Włochy 2016 Reżyseria: Paolo Virzi Scenariusz: Paolo Virzi, Francesca Archibugi Aktorzy: Valeria Bruni Tedeschi, Micaela Ramazzotti, Valentina Carnelutti, Tommaso Ragno, Bob Messini, Sergio Albelli Interesujące i pogodne spojrzenie na przyjaźń i wolność, film ukazuje cienką linię między szaleństwem a zdrowiem psychicznym. Beatrice i Donatella przebywają w znajdującym się w Toskanii ośrodku terapeutycznym dla kobiet z problemami psychicznymi. Tu się poznają i tu połączy je przyjaźń. Obie mają za sobą różne doświadczenia życiowe i bardzo różnią się między sobą. Pierwsza z nich lubi konfabulować, pozuje na milionerkę obracającą się w wyższych sferach. Donatella z kolei mało interesuje się światem zewnętrznym, woli skupić się na własnych sprawach i przeżyciach. Jest wrażliwa i krucha, skrywa mroczną tajemnicę z przeszłości. Te dwie pacjentki ośrodka terapeutycznego pewnego dnia uczestniczą w zajęciach edukacyjnych poza zakładem i korzystając z okazji, decydują się na ucieczkę. Tak zaczyna się pełna przygód podróż, która pozwoli im odkryć swoją przeszłość i zmienić swoje życie. Udaje im się odnaleźć szczęście i miłość. 22:25 BLACK SABBATH - THE END OF THE END (BLACK SABBATH - THE END OF THE END) Film dokumentalny, 90 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Dick Carruthers Wykonawcy: Black Sabbath Black Sabbath to jeden z najważniejszych zespołów w historii muzyki rockowej. Bez wątpienia można uznać ich za prekursorów cięższych odmian rocka. Po prawie 50 latach na scenie, zespół zdecydował zakończyć swoją działalność tam, gdzie wszystko miało początek. Na jednej ze scen w Birmingham Black Sabbath zagrał ostatni koncert w karierze. Ozzy Osbourne, Geezer Butler i Tony Iommi, grając swoje szlagiery, pożegnali się z kilkunastotysięczną publicznością. W filmie znajdą się liczne rozmowy z muzykami, którzy dzielą się wieloma ciekawymi opowieściami. Nie zabraknie również pikantnych anegdot i różnych wspomnień. Zaprezentowane są także utwory z pożegnalnego koncertu. Film "Black Sabbath - The End Of The End" to prawdziwy hołd oddany legendzie heavy metalu. 01:50 PERFORMANCE - INTERAKCJE 2018 ODC 4 Magazyn, 34 min, Polska, 2018 W tym odcinku cyklu TVP Kultura we współpracy ze Stowarzyszeniem Działań Artystycznych "Galeria OFF" z Piotrkowa Trybunalskiego zaprezentuje dokumentacje Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Akcji INTERAKCJE 2018. Bohaterami odcinka są: Serge Pey, Ryszard Piegza, Anna Kuczyńska, Paulina Adaszek, Daniel Sołtysiak.