TVP Kultura Niedziela, 09.06.2019 07:35 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - SANJA IVEKOVIĆ Magazyn, 5 min, Polska, 2016 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Wykonawcy: Anda Rottenberg (prowadzący) Program ma na celu ułatwienie zrozumienia współczesnych prac przez opowiadanie o nich w sposób przystępny dla widza. Twórcom programu zależy na połączeniu dzieła z muzealną kolekcją, w której się ono znajduje. W ten sposób pojedyncza praca ma zachęcić do odwiedzenia konkretnych instytucji. Pierwszy cykl powstał we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Przewodnikami po kolekcji są Anda Rottenberg - krytyczka i historyczka sztuki oraz Marcel Andino - Velez (w - ce dyrektor MSN). Wśród wybranych przez nich prac znalazły się m. in. prace Aliny Szapocznikow, Wilhelma Sasnala, Goshki Macugi i Oskara Dawickiego. Bohaterką drugiego odcinka jest Sanja Iveković i jej "Niewidzialne kobiety Solidarności" - projekt zrealizowany na zaproszenie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie dotyczący marginalizacji w polskiej narracji historycznej i w polityce kobiet - uczestniczek ruchu wolnościowego, jakim była Solidarność. Chcąc postawić pomnik niewidzialnych kobiet, artystka skoncentrowała się na prywatnych narracjach, które nie zmieściły się ani w prawicowym, ani w lewicowym dyskursie współczesnego życia politycznego w Polsce. Jednym z pierwszych działań Iveković było zawłaszczenie okładki magazynu Wysokie Obcasy (dodatku do Gazety Wyborczej), na której znalazła się modyfikacja słynnego plakatu Tomasza Sarneckiego, użytego podczas pierwszych wolnych wyborów w Polsce w 1989 roku. Tam w cytacie z westernu "W samo południe" Gary Cooper zamiast rewolweru trzymał kartę wyborczą, teraz na plakacie znalazła się sylwetka kobiety. Częścią projektu była też publikacja na łamach Krytyki Politycznej (w obrazkowym wydaniu tego pisma, przygotowanym przez Artura Żmijewskiego i Maurycego Gomulickiego) portretów zaangażowanych w opozycyjną działalność kobiet, które, jak mówi Iveković, zostały wymazane ze zbiorowej pamięci. 10:40 OD UCHA DO UCHA - CZUPUREK Spektakl, 60 min, Polska 1986 Autor: Benedykt Hertz Reżyseria i realizacja tv: Barbara Borys - Damięcka Muzyka: Wojciech Głuch Teksty piosenek: Agnieszka Osiecka Choreografia: Zofia Rudnicka Scenografia i kostiumy: Tatiana Kwiatkowska Występują: Bożena Dykiel (Gęś), Teresa Lipowska (Indyczka), Zofia Merle (Kwoka), Krzysztof Kowalewski (Kogut), Adrianna Biedrzyńska (Przybłęda), Tadeusz Chudecki (Czupurek), Cezary Morawski (Bażant złocisty), Magdalena Kuta (Ara de Kakadu), Grzegorz Wons (Wyżeł Murat), Zofia Rudnicka (Sroka), Barbara Winiarska, Maria Winiarska Znakomita, wielokrotnie nagradzana (m.in. "Złoty Ekran") inscenizacja znanej bajki Benedykta Hertza. Napisany w latach trzydziestych "Czupurek" początkowo cieszył się sporą popularnością, wystawiano go nawet na deskach "Reduty". Po wojnie nie miał szczęścia do teatru. Spektakl Barbary Borys - Damięckiej pozwolił na nowo "odkryć" walory tekstu Hertza, zarówno komiczne, jak i poważniejsze, niemal filozoficzne (wszak autor był z wykształcenia filozofem). Duża w tym zasługa świetnych aktorów, wielokrotnie sprawdzonych w rolach komediowych (Kowalewski, Merle, Dykiel). Prowadzeni wprawną ręką reżyserki sprawili, że "Czupurek" równie dobrze nadaje się do oglądania dla dzieci, jak i dla dorosłych. Akcja sztuki toczy się na rozgdakanym, rozgęganym podwórku pełnym drobiu. Rej w tym pierzastym towarzystwie wodzi zarozumiała Kwoka, której pycha jest wprost proporcjonalna do głupoty. Powodowana chorobliwą ambicją zamierza zmienić swego synka w złocistego bażanta. Tymczasem zahukany Czupurek ani myśli wojować z naturą. Całkowicie wystarcza mu grzebanie w śmietniku. Mama jednak jest nieubłagana. W jej imieniu Sroka zaczyna edukować kogutka i zmieniać jego wygląd, by upodobnił się do bażanciego ideału. Nie ma przy tym specjalnego znaczenia, że nauczycielka nigdy złocistego bażanta nie widziała. Obwiesza więc Czupurka świecidełkami, na łepek wkłada starą puszkę po sardynkach, przyczepia ogon ze starej miotły. Tę żałosną maskaradę przerywa niespodziewane pojawienie się na podwórku prawdziwego złocistego bażanta. 12:30 FESTIWALOWA GORĄCZKA (VENT DE FETE / A FESTIVE WIND) Film animowany, 9 min, Szwajcaria, 2016 Reżyseria: Marjolaine Perreten Scenariusz: Marjolaine Perreten Muzyka: Etienne Crausaz, Olivier Militon Krótki film animowany. W szwajcarskim miasteczku trwają przygotowania do wielkiego festiwalowego święta. Podekscytowani mieszkańcy czekają na przyjazd pierwszych muzyków. (wff.com) 12:50 JUTRO WSTANĘ RANO I OPARZĘ SIĘ HERBATĄ (ZTRA VSTANU A OPARIM SE CAJEM) Film komediowy science fiction, 90 min, Czechosłowacja 1977 Reżyseria: Jindrich Polak Scenariusz: Jindrich Polak, Milos Macourek Aktorzy: Jiri Sovak, Frantisek Peterka, Vlastimil Brodsky, Josef Blaha, Vladimir Mensik, Marie Rosulkova Akcja filmu rozgrywa się w niedalekiej przyszłości. Rewelacyjny wynalazek, wehikuł czasu, służy do różnych podróży w przeszłość, jak: wyprawa na Bitwę pod Waterloo, ekspedycja do czasów Aleksandra Wielkiego, śladami Juliusza Cezara. Ale jest wykorzystywany także do innych celów. Podróżuje nim grupa nigdy niestarzejących się ludzi, dzięki kolejnemu wielkiemu odkryciu - pigułkom zapobiegającym upływ czasu,. które są bardzo kosztowne i tylko nieliczni mogą sobie na nie pozwolić. Przenoszą się oni do okresu II wojny światowej, zaopatrując Hitlera w bombę wodorową. Przestępcy przekupują Karela Buresza, pilota firmy Universum z Pragi, organizującej wycieczki w przeszłość. Ten godzi się na współpracę z przemytnikami. Jego brat bliźniak to Jan Buresz, uczciwy człowiek, który jest jednym z konstruktorów i oblatywaczy tych rakiet. Spokojny i nieśmiały Jan jest zupełnie inny niż jego zły brat. Ale pewnego razu Karel krztusi się rogalikiem i umiera. Jan nie potrafi powiedzieć o tragicznym zdarzeniu jego dziewczynie, Evie i zaczyna udawać brata. Tymczasem za Karela biorą go także przemytnicy bomb, dla których Jan musi wykonać zlecenie. Wyrusza w podróż machiną czasu. W ten sposób trafia na trop nieuczciwych interesów Karela. Dowiaduje się o próbie dostarczenia Hitlerowi bomby wodorowej przez trzech byłych nazistów. Jan zdaje sobie sprawę, że Karel był łajdakiem. Chciał zmienić bieg historii. Stworzył zagrożenie dla całego świata. Jak potoczą się dalsze losy Jana? 15:10 BBC PROMS: WEDO AND DANIEL BARENBOIM (BBC PROMS: WEDO AND BARENBOIM) Koncert, 115 min, Wielka Brytania, 2016 Wykonawcy: Daniel Barenboim, Martha Argerich, West Eastern Divan Orchestra "BBC Proms nigdy nie miały bardziej gwiazdorskiej obsady!" - tak o tym wyjątkowym koncercie pisali dziennikarze The Independent. Wybitny dyrygent Daniel Barenboim kieruje West Eastern Divan Orchestra, a towarzyszy im Martha Argerich. W repertuarze można usłyszeć kompozycje m.in. Liszta, Wagnera, Schuberta. 17:15 NIEDZIELA Z... KRYSTYNĄ PROŃKO Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadzący) Gościem "Niedzieli z..." jest Krystyna Prońko - wokalistka, kompozytorka i pedagog, znana z licznych przebojów, m. in. "Jesteś lekiem na całe zło" czy "Małe tęsknoty". 18:05 NIEDZIELA Z... KRYSTYNĄ PROŃKO - KONCERT KRYSTYNY PROŃKO Koncert, 67 min, Polska, 1989 Wykonawcy: Krystyna Prońko, Mariusz Buca Koncert Krystyny Prońko w klubie jazzowym Akwarium. 20:25 PRZEŁOMY MISSOURI (MISSOURI BREAKS, THE) Western, 121 min, USA 1976 Reżyseria: Arthur Penn Scenariusz: Thomas McGuane Aktorzy: Marlon Brando, Jack Nicholson, Randy Quaid, Kathleen Lloyd, Frederic Forrest, Harry Dean Stanton, John McLiam, John Ryan, Sam Gilman i inni "Przełomy Missouri" wprawiły krytykę w zakłopotanie i wywołały sporo kontrowersji. Chociaż film jest zaliczany do westernów, to jednak przeczy "świętym" kanonom tego gatunku, gdzie obowiązuje klasyczny schemat spraw prostych i szlachetnych, walki dobra ze złem, i gdzie dobro zawsze zwycięża. W pełnym okrucieństwa obrazie Arthura Penna, twórcy m.in. "Pościgu", "Bonnie i Clyde'a", "Restauracji Alicji", "Małego wielkiego człowieka", nie ma takich podziałów, tu zło panuje i zło walczy ze złem. Zresztą sam reżyser nie uważa swego dzieła za western - "od początku o wiele bardziej podobała mi się myśl, że robię film na wzór awanturniczego obrazu o rycerzach rozbójnikach" - powiedział w jednym z wywiadów. "Przełomy Missouri" miały być przedsięwzięciem komercyjnym, jednak dzieło, o którym mówiło się bardzo głośno, nie odniosło oszałamiającego sukcesu kasowego. Główną atrakcją stały się przede wszystkim dwa wielkie nazwiska w czołówce - Marlona Brando, który miał już w swym dorobku Oscarową rolę w dramacie Elii Kazana "Na nabrzeżach" oraz Jacka Nicholsona, uhonorowanego w 1975 roku złotą statuetką za pamiętny "Lot nad kukułczym gniazdem". Akcja rozgrywa się w latach 80. ubiegłego stulecia, w skąpanych w słońcu, malowniczych pejzażach Montany. W dolinie rzeki Missouri grasuje banda koniokradów, dowodzona przez Toma Logana (Jack Nicholson). Na pionierskich terenach nie ma jeszcze zawodowych stróżów prawa. Porządku publicznego pilnują wybierani przez miejscowych osadników, a w istocie opłacani przez najbogatszych, tzw. regulatorzy, pełniący jednocześnie funkcje szeryfa, sędziego i kata. Jednym z nich jest bezwzględny Robert Lee Clayton (Marlon Brando), którego angażuje rządzący okolicą chciwy właściciel ziemski, David Braxton (John McLiam). Przedtem sam wymierzał sprawiedliwość koniokradom, mając na sumieniu wiele własnych grzechów. Tymczasem Tom Logan i jego ludzie planują wielką kradzież koni z posterunku kanadyjskiej Królewskiej Policji Konnej. Aby odwrócić od siebie uwagę, Logan kupuje ziemię, na której wiedzie spokojny żywot farmera. Hoduje warzywa i nawiązuje romans z córką Braxtona, Jane (Kathleen Lloyd). Długo planowany skok na posterunek kończy się fiaskiem. Kanadyjczykom udaje się odbić zrabowane im konie. Za uciekającymi koniokradami rusza w pościg Robert Lee Clayton. Ginie wielu ludzi. Wreszcie musi dojść do ostatecznej konfrontacji między Claytonem, Loganem i Braxtonem. 22:40 SCENA ALTERNATYWNA - TRYP Magazyn, 28 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marek Horodniczy (prowadzący), Tryp Zespół Tryp - tworzony przez liderów łódzkiej sceny z grup 19 Wiosen, Cool Kids of Death czy Psychocukier - wymyślił się na nowo. Po ponad ośmiu latach przerwy ukazał się jego drugi album "Trypolis". To będzie pewniak w muzycznych podsumowaniach 2019 r. Najnowszy album zespołu TRYP pt. "Trypolis" podobnie jak pierwszy "Kochanówka", ma swój temat przewodni. Jest nim historia człowieka poznanego w łódzkim barze, który wrócił po 10 latach uczestniczenia w konfliktach w krajach Maghrebu. Prawdziwe spotkanie zainspirowało zespół TRYP do stworzenia 11 piosenek. 23:50 DOKUMENT.PL - CASA BLANCA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2014 Reżyseria: Aleksandra Maciuszek Scenariusz: Aleksandra Maciuszek Casa Blanca - niewielka miejscowość rybacka nad Zatoką Hawańską. Nelsa (76 lat) i jej cierpiący na zespół Downa syn Vladimir (37 lat), dzielą niewielki pokój w przeludnionej wielorodzinnej kamienicy. Vladimir jest jedynym opiekunem schorowanej Nelsy, Nelsa - jedyną strażniczką łatwo popadającego w problemy Vladimira. Ich życie pod wspólnym dachem jest pełne konfliktów. Matka stara się kontrolować syna, podczas gdy ten, chętniej spędza swój czas z rybakami, pomagając im w pracy, żartując i pijąc rum. Nelsa codziennie przemierza ulice Casa Blanki w poszukiwaniu jedynaka, który długo nie wraca do domu. 00:55 BILET DO KINA - ZWARIOWAĆ ZE SZCZĘŚCIA (LA PAZZA GIOIA) Film komediowy, 111 min, Włochy 2016 Reżyseria: Paolo Virzi Scenariusz: Paolo Virzi, Francesca Archibugi Aktorzy: Valeria Bruni Tedeschi, Micaela Ramazzotti, Valentina Carnelutti, Tommaso Ragno, Bob Messini, Sergio Albelli Interesujące i pogodne spojrzenie na przyjaźń i wolność, film ukazuje cienką linię między szaleństwem a zdrowiem psychicznym. Beatrice i Donatella przebywają w znajdującym się w Toskanii ośrodku terapeutycznym dla kobiet z problemami psychicznymi. Tu się poznają i tu połączy je przyjaźń. Obie mają za sobą różne doświadczenia życiowe i bardzo różnią się między sobą. Pierwsza z nich lubi konfabulować, pozuje na milionerkę obracającą się w wyższych sferach. Donatella z kolei mało interesuje się światem zewnętrznym, woli skupić się na własnych sprawach i przeżyciach. Jest wrażliwa i krucha, skrywa mroczną tajemnicę z przeszłości. Te dwie pacjentki ośrodka terapeutycznego pewnego dnia uczestniczą w zajęciach edukacyjnych poza zakładem i korzystając z okazji, decydują się na ucieczkę. Tak zaczyna się pełna przygód podróż, która pozwoli im odkryć swoją przeszłość i zmienić swoje życie. Udaje im się odnaleźć szczęście i miłość. 02:55 TERAZ ANIMACJE! - ŚLEPA VAYSHA (BLIND VAYSHA) Film animowany, 7 min, Kanada, 2016 Reżyseria: Theodore Ushev Film animowany. Vaysha urodziła się z niezwykłym darem - jej lewe oko widzi jedynie przeszłość, a prawe tylko przyszłość. Nominowana do Oscara filozoficzna opowieść o tym, jak ważne jest życie tu i teraz. 03:00 TERAZ ANIMACJE! - GLORIA VICTORIA (GLORIA VICTORIA) Film animowany, 6 min, Kanada, 2013 Reżyseria: Theodore Ushev Film animowany. W dynamicznym kolażu figuratywne i abstrakcyjne stwory toczą ze sobą nieustanną walkę, szkielety maszerują w regularnym szeregu, płoną miasta i uprawy rolne. Wyścig zbrojeń zmienia człowieka w bestię. Theodore Ushev sięga do estetyki kubizmu, przywołuje wydarzenia z rosyjskiego frontu, bombardowanie Drezna, Guerenikę. Atmosferę walki podsyca fragment 7. "Leningradzkiej" symfonii Szostakowicza. [źródło: kultura.poznan.pl] 03:10 TERAZ ANIMACJE! - ZAPASOWE SERCE (COEUR DE SECOURS) Film animowany, 9 min, Francja, 1973 Reżyseria: Piotr Kamler Scenariusz: Piotr Kamler Muzyka: Francois Bayle Surrealistyczny film animowany. Kamler przenosi widza do wnętrza nietykającego zegara, w którym zdaje się rozgrywać wielki dramat fantastycznego bohatera. Film jest niezwykły wizualnie. Barokowa plastyka, niezwykła scenografia i gra świateł wprowadzają nas w świat, gdzie wszystko zdaje się być możliwe. Niewątpliwie silną stroną filmu jest warstwa dźwięku, za którą odpowiadał ceniony kompozytor, twórca muzyki elektronicznej i konkretnej - Franois Bayle. 03:20 LEGENDY ROCKA - BILLY IDOL (ROCK LEGENDS (S. 5) - BILLY IDOL) Film dokumentalny, 42 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Lyndy Saville Wykonawcy: Billy Idol Cykl dokumentalny prezentujący najważniejszych artystów muzyki rockowej. Bohaterem tego odcinka jest Billy Idol, jeden z najbardziej rozpoznawalnych brytyjskich muzyków. W trakcie wieloletniej kariery zdołał zaznaczyć swoją obecność w mainstreamie, sprawnie łącząc punkrockowy styl z dyskotekowymi brzmieniami. 04:10 CZARNA SUKNIA Dramat przygodowy, 44 min, Polska, 1967 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Andrzej Salamon Aktorzy: Ida Kamińska, Aleksandra Śląska, Maria Broniewska, Ewa Milde, Andrzej May, Andrzej Jędrzejewski, Tadeusz Osiński, Bohdan Sobiesiak, Henryk Szletyński Akcja filmu rozgrywa się po wojnie. Synowa nie ma odwagi powiedzieć teściowej, że jej syn nie żyje. Kłamstwa rodzą kłamstwa. Teściowa zaczyna jednak domyślać się bolesnej prawdy i wkłada czarną suknię, aby potwierdzić swoje przypuszczenia. Nagroda za reżyserię oraz za świetną rolę kobiecą (dla Aleksandry Śląskiej) na MFTv Złota Praga w 1967 roku.