TVP3 Sobota, 22.06.2019 06:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - S. O. S. DLA SCHRONÓW Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ S. O. S. dla schronów. Czasem podrywamy się do działania w trybie alarmowym. Dziś mamy do czynienia z taką właśnie sytuacją. Jedziemy na Śląsk. Poruszyła nas wiadomość, że w Rudzie Śląskiej mają zostać zniszczone polskie schrony bojowe, wybudowane przed II wojną światową. Władze miasta podjęły decyzję o sprzedaży tego terenu prywatnemu inwestorowi wraz z historycznymi obiektami. Na całym obszarze warownym Śląska takich obiektów jest około dwustu. Wybudowane gigantycznym, społecznym wysiłkiem, mają zostać zniszczone, a teren przeznaczony na budowę hali logistycznej. Ogłaszamy pospolite ruszenie w celu obrony tego cennego zabytku. 2/ Projekt Karaś. Następnie złożymy sprawozdanie z postępów projektu Karaś. To ciągle bardzo zasłużony polski samolot bojowy, którego nie można ani zobaczyć, ani dotknąć. Wojna pożarła wszystkie maszyny. Pozostaje więc rekonstrukcja. Spotykamy się w bazie projektu, w Wołominie. 07:05 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 4/19 - CENTRUM ASTRONOMII UMK Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Toruń to miasto, które słynie jako miejsce narodzin Mikołaja Kopernika. Trafimy tu na wiele pamiątek po wielkim astronomie. Najważniejsze świadectwo jego spuścizny znajdziemy jednak kilkanaście kilometrów poza miastem. To tu, w miejscowości Piwnice, znajduje się Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 08:25 PASTERSKI ŻYWIOŁ - SZLAK KULTURY WOŁOSKIEJ - ODC. 2 Felieton, 12 min, Polska, 2018 Szlak Kultury Wołoskiej to projekt, który łączy Polskę i Słowację. Powrót do karpackich tradycji pasterskich, związanych z nimi kultury, kuchni i wydarzeń po obu stronach granicy - wszystko to ma stać się atrakcją dla odwiedzających te tereny. 09:00 AUSTRALIA. INWAZJA OBCYCH (RUNNING WILD) Film dokumentalny, 47 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jonathan Matthews, Pru Colville Film dokumentalny o zwierzętach Australii. To kontynent stary jak świat. Olbrzymie łańcuchy górskie były wypiętrzane i niszczone przez erozję na długo przed ukształtowaniem się Himalajów. Otoczony oceanami ze wszystkich stron ogromny kontynent pozostawał odizolowany od reszty świata przez miliony lat. W tym czasie rozwinęła się niezwykła rozmaitość unikatowych gatunków ptaków, ssaków i gadów. Tymczasem od 200 lat inwazja obcych gatunków z innego świata zagroziła egzystencji tych miejscowych. W 1788 roku Brytyjczycy skolonizowali Australię i sprowadzili do wrażliwego środowiska południowego lądu coś całkowicie odmiennego - swoje zwierzęta. Konie, wielbłądy, świnie, kozy, króliki, lisy i koty przybyły tu wraz z Europejczykami. Gdy zwierzęta te uciekły z zagród i padoków, skutki były katastrofalne. Dokument przedstawia historię zwierząt, które zadomowiły się w Australii w ciągu ostatnich 200 lat i ich niezwykłą zdolność do przystosowania się, rozwijania i wprowadzania zamętu wśród rodzimych gatunków. Ukazuje też zmagania Australijczyków, by je kontrolować i organizować ich obecność. Gdy blisko 45 milionów lat temu Australia podryfowała z Antarktydy i Ameryki Południowej, odcięła sobie kontakt z resztą świata. Jej izolacja pozwoliła na ewolucję wyjątkowych gatunków - każdy odgrywa szczególną rolę w ekosystemie. Australia była ekstremalnie narażona na inwazję obcych gatunków i prawie natychmiast rodzime zwierzęta Australii zaczęły znikać z powierzchni ziemi. Rzadkie i piękne stworzenia odeszły na zawsze. Jak więc sobie radzić z inwazją i chronić miejscową przyrodę. Głównie nastawiono się na likwidację. Obecnie kwestionuje się możliwość całkowitego wyplenienia. Czy zatem istnieją sposoby, by kontrolować populację najeźdźców, a nawet ich wykorzystać? To prawdziwy problem z ochroną przyrody w Australii. Nauka uczy nas, że każdy skutek ma swoją przyczynę. Wszystkie stworzenia wprowadzone do ekosystemu stają się częścią jego bioróżnorodności. Zasadniczym pytaniem jest - jak kierować populacjami w humanitarny, ekologiczny i skuteczny sposób. Jedynie badając wielorakie interakcje między rodzimymi zwierzętami i przybyszami, a także dzięki obserwacji, jak przystosowują się do środowiska, znajdzie się równowagę, która pozwoli endemicznym gatunkom Australii się rozwijać. 13:50 JAK TO DZIAŁA - ODC. 162 KREW Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Scenariusz: Malgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Wykonawcy: Radek Brzózka (prowadzący) W tym odcinku: Co płynie w żyłach? Radek Brzózka pokaże też, jak krew się pobiera, przechowuje i bada. Na koniec sprawdzi, które pasożyty upodobały sobie życie w naszej krwi i powie gdzie można się nimi zarazić. 15:05 BIELIK ZWYCZAJNY - KRÓL MÓRZ (KING OF THE SEAS SEA EAGLE / SEEADLER - DER VOGEL PHÖNIX) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Jan Haft Film dokumentalny, który przeniesie nas w scenerię norweskich wysp Loftów, gdzie polują orły bieliki. Bielik jest ptakiem drapieżnym ptakiem rozmiaru XL. Masa ciała - samce do 4, 5 kg, samice do 6; rozpiętość skrzydeł - samce do 220 cm, samice do 240, plus silnie umięśnione nogi zakończone ostrymi szponami. Bielik zwyczajny jest doskonale przystosowany do polowania. Symbolizuje siłę i władzę. Tereny, które zamieszkuje bielik zwyczajny, sięgają aż na daleką północ Europy, do miejsc zimnych i niemal pozbawionych roślinności. Zaskakująco dużo gatunków zwierząt dobrze sobie radzi w surowym klimacie. Bielik zwyczajny nie poluje na piżmowoły. Woli łatwiejszą zdobycz. Bielikowi, który wybiera się na łowy, często towarzyszą kruki. Bielikowi wystarczy jedna ryba, żeby zaspokoić całodniowe zapotrzebowanie na pożywienie. Wybrzeże północnego Atlantyku to nie jedyne środowisko naturalne bielika zwyczajnego. Bieliki mieszkają również nad spokojnymi jeziorami Europy. Jeszcze 100 lat temu wołanie bielików było częstym odgłosem w lasach Europy Środkowej. Potem te charakterystyczne dźwięki ucichły prawie zupełnie. Bieliki były bezlitośnie tępione. Za ich odstrzał przyznawano nagrody. W XIX w. zabito tysiące tych ptaków. Nawet w rzadko zaludnionej, pełnej lasów i jezior północno - wschodniej części Niemiec bielików została tylko garstka. W latach 80. ubiegłego wieku bielik był zagrożony wyginięciem. Pod koniec XX w. bielik odrodził się niczym feniks z popiołów. Wtedy to rozwinęła się idea ochrony przyrody i zakazano polowań na te ptaki. Poznamy bagna w Finlandii i Morze Egejskie, które jest jednym z siedlisk tego wspaniałego ptaka w Europie. Zdjęcia z lotu ptaka. Fascynujące krajobrazy europejskich krańców pozwolą się na moment oderwać od ziemi i poszybować w przestworzach. Powrót bielika zwyczajnego jest jednym z największych sukcesów obrońców przyrody. Teraz trzeba zadbać o ochronę terenów, na których mieszkają te ptaki. 17:00 W KRAINIE MINIONEGO CZASU.... Reportaż, 12 min, Polska, 2014 "W krainie minionego czasu" to opowieść o antykwariuszu Januszu Skrzypczaku i jego pasji gromadzenia starych przedmiotów. Do jego sklepu wkracza mała Maja, która poznaje historię starych mebli, zegarów, maszyn czy pralek. Dziewczynka jest oczarowana tym, co widzi. 23:45 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 4/19 - CENTRUM ASTRONOMII UMK Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Toruń to miasto, które słynie jako miejsce narodzin Mikołaja Kopernika. Trafimy tu na wiele pamiątek po wielkim astronomie. Najważniejsze świadectwo jego spuścizny znajdziemy jednak kilkanaście kilometrów poza miastem. To tu, w miejscowości Piwnice, znajduje się Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 00:15 EUROPEJCZYCY - ZDROWE PRODUKTY Felieton, 21 min, Polska, 2018 W programie przede wszystkim o zdrowych produktach. Słowaccy dziennikarze szukają potwierdzenia, czy produkty zachodnich koncernów kierowane na rynek Europy Wschodniej mają inny skład i jakość. Na Węgrzech odwiedzamy ekologiczną farmę, prowadzoną przez lekarza. W Rumunii odwiedzamy wieś, gdzie zachowano tradycyjny sposób wypiekania chleba i stało się to atrakcją turystyczną. 02:30 PROJEKT WOJOWNIK Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Tematem reportażu jest Projekt Wojownik, czyli zajęcia edukacyjno sportowe dla żołnierzy - weteranów misji poza granicami kraju, weteranów poszkodowanych, instruktorów wychowania fizycznego jednostek wojskowych rodzajów sił zbrojnych. Zajęcia będą polegały na seminariach (treningach) z mieszanych sztuk walki tzw. MMA (Mixed Martial Arts), które będą prowadzić czołowi polscy zawodnicy walczący w najlepszej na świecie federacji UFC (Ultimate Fighting Championship), czołowej europejskiej federacji KSW (Konforntacja Stylów Walki) oraz mistrzowie innych federacji. 02:45 JAK TO DZIAŁA - ODC. 162 KREW Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Scenariusz: Malgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Wykonawcy: Radek Brzózka (prowadzący) W tym odcinku: Co płynie w żyłach? Radek Brzózka pokaże też, jak krew się pobiera, przechowuje i bada. Na koniec sprawdzi, które pasożyty upodobały sobie życie w naszej krwi i powie gdzie można się nimi zarazić. 03:50 AUSTRALIA. INWAZJA OBCYCH (RUNNING WILD) Film dokumentalny, 47 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jonathan Matthews, Pru Colville Film dokumentalny o zwierzętach Australii. To kontynent stary jak świat. Olbrzymie łańcuchy górskie były wypiętrzane i niszczone przez erozję na długo przed ukształtowaniem się Himalajów. Otoczony oceanami ze wszystkich stron ogromny kontynent pozostawał odizolowany od reszty świata przez miliony lat. W tym czasie rozwinęła się niezwykła rozmaitość unikatowych gatunków ptaków, ssaków i gadów. Tymczasem od 200 lat inwazja obcych gatunków z innego świata zagroziła egzystencji tych miejscowych. W 1788 roku Brytyjczycy skolonizowali Australię i sprowadzili do wrażliwego środowiska południowego lądu coś całkowicie odmiennego - swoje zwierzęta. Konie, wielbłądy, świnie, kozy, króliki, lisy i koty przybyły tu wraz z Europejczykami. Gdy zwierzęta te uciekły z zagród i padoków, skutki były katastrofalne. Dokument przedstawia historię zwierząt, które zadomowiły się w Australii w ciągu ostatnich 200 lat i ich niezwykłą zdolność do przystosowania się, rozwijania i wprowadzania zamętu wśród rodzimych gatunków. Ukazuje też zmagania Australijczyków, by je kontrolować i organizować ich obecność. Gdy blisko 45 milionów lat temu Australia podryfowała z Antarktydy i Ameryki Południowej, odcięła sobie kontakt z resztą świata. Jej izolacja pozwoliła na ewolucję wyjątkowych gatunków - każdy odgrywa szczególną rolę w ekosystemie. Australia była ekstremalnie narażona na inwazję obcych gatunków i prawie natychmiast rodzime zwierzęta Australii zaczęły znikać z powierzchni ziemi. Rzadkie i piękne stworzenia odeszły na zawsze. Jak więc sobie radzić z inwazją i chronić miejscową przyrodę. Głównie nastawiono się na likwidację. Obecnie kwestionuje się możliwość całkowitego wyplenienia. Czy zatem istnieją sposoby, by kontrolować populację najeźdźców, a nawet ich wykorzystać? To prawdziwy problem z ochroną przyrody w Australii. Nauka uczy nas, że każdy skutek ma swoją przyczynę. Wszystkie stworzenia wprowadzone do ekosystemu stają się częścią jego bioróżnorodności. Zasadniczym pytaniem jest - jak kierować populacjami w humanitarny, ekologiczny i skuteczny sposób. Jedynie badając wielorakie interakcje między rodzimymi zwierzętami i przybyszami, a także dzięki obserwacji, jak przystosowują się do środowiska, znajdzie się równowagę, która pozwoli endemicznym gatunkom Australii się rozwijać. 05:35 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 4/19 - CENTRUM ASTRONOMII UMK Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Toruń to miasto, które słynie jako miejsce narodzin Mikołaja Kopernika. Trafimy tu na wiele pamiątek po wielkim astronomie. Najważniejsze świadectwo jego spuścizny znajdziemy jednak kilkanaście kilometrów poza miastem. To tu, w miejscowości Piwnice, znajduje się Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.