TVP Historia Poniedziałek, 24.06.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 24 CZERWCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1838 - urodził się Jan Matejko; 1901 - debiut Picassa; 1948 - sowiecka blokada Berlina Zachodniego; 1976 - sejm PRL uchwala podwyżki cen żywności - komentarz Stefana Kisielewskiego z jego "Dziennika"; 07:40 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 18/24 Serial historyczno - sensacyjny, 55 min, 24 odc. , Polska 1988 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Muzyka: Andrzej Trzaskowski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Janusz Bukowski, Olaf Lubaszenko, Cezary Pazura, Tomasz Stockinger, Ewa Sałacka, Anna Wojton, Maria Gładkowska, Alicja Jachiewicz, Beata Paluch, Maciej Kozłowski, Andrzej Grabarczyk, Robert Rozmus, Krzysztof Kalczyński, Ryszard Barycz, Grzegorz Wons Hrabia Georg von Nałęcz przekazuje wywiadowi polskiemu rewelacyjne materiały: najpierw dane techniczne junkersa, nowego niemieckiego bombowca, potem fragmenty planu przygotowań napaści na Polskę. Jego autorem jest Guderian, plan ma poparcie Hitlera. Cennych materiałów dostarczają Georgowi panie: hrabina Benita z kół dyplomatycznych i jej przyjaciółki, pracownice kancelarii Guderiana, Irena i Renata von Nietzmer, córka zadłużonego barona. Georg wykupuje weksle jej ojca, a usługi Renaty grubo opłaca. Czarek i pułkownik Kaleta są przejęci wagą planów Guderiana, ich technicznym rozmachem. Natomiast zwierzchnicy Czarka uważają Guderiana za nieszkodliwego marzyciela. Według nich Niemcy nie są w stanie zmotoryzować swojego wojska i wyprodukować tyle stali, aby pokryć potrzeby armii. Cena dokumentów jest, ich zdaniem, zbyt wysoka, a nastawanie Georga na nieliczenie się z kosztami zakupu uważają wręcz za podejrzane. Oburzony odmową Georg zamierza sprzedać konie wyścigowe i zapłacić Renacie z własnej kieszeni. Baronówna jednak, chcąc mieć pieniądze jak najszybciej, jako Charlotta proponuje dokumenty Anglikom. Abwehra wpada na ślad tej propozycji w depeszach Berlin - Londyn. Relke ma rozpracować agentkę Charlottę. Szuka jej wśród pracowników Guderiana. Trafia na trzy panie zaprzyjaźnione z von Nałęczem. Zaczyna się nim interesować. 08:50 Z NATURĄ NA CO DZIEŃ - ODC. 2/6 WOJ. LUBUSKIE Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tadeusz Litowczenko Scenariusz: Tadeusz Litowczenko Cykl sześciu 6 filmów dokumentalnych z udziałem aktora Mieczysława Hryniewicza, opowiada o walorach historycznych i przyrodniczych polskiego odcinka międzynarodowej drogi wodnej E - 70. Polskie Pompeje, czyli twierdza Kostrzyn to kolejny przystanek na naszej trasie. Twierdza graniczy z Parkiem Narodowym Ujście Warty, słynącym z ptaków. Za Słońskiem płyniemy Wartą w górę rzeki, przez tzw. "Nową Amerykę". Łąki nad rzeką w XVIII i XIX w. dostarczały "paliwa" dla koni ówczesnych armii, tu osiedlali się też Olędrzy, po których ślady poznajemy na całej trasie naszego rejsu. 09:25 HISTORIA POLSKI - W DZIEŃ TARGOWY Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2006 Autor: Robert Kaczmarek Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Robert Kaczmarek Wykonawcy: Ryszard Kaczorowski, Richard Pipes, Władimir Bukowski, Peter Raina Film dokumentalny nawiązujący do wydarzeń poznańskiego Czerwca '56 Główny temat dotyczy potrzeby wolności i jej odczuwania przez Polaków. Autorzy filmu podjęli próbę spojrzenia na wydarzenia sprzed 53 lat z kilku perspektyw, traktując je jako element wspólnej drogi, którą przeszli Polacy. Próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób wydarzenie to funkcjonuje w naszej świadomości społecznej i narodowej, ale również, jak postrzegana jest historia naszego kraju przez innych. Co wiedzą o nas Francuzi, Niemcy czy Rosjanie? W filmie poddano analizie reakcje prasy zachodniej na wydarzenia poznańskie. Po raz pierwszy pokazane zostaną bogate archiwa depesz MSZ oraz reakcje władz polskich na krytykę i protesty w Europie i USA. W filmie "W dzień targowy" historia przeplata się ze współczesnością. Znalazły się w nim archiwalne materiały filmowe z wydarzeń czwercowych. 10:30 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: Dariusz Żebrowski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 11:00 LIFE - ŻYCIE. CZ 3. SSAKI (LIFE. MAMMALS. (3/10)) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: Doug Allan Muzyka: George Fenton Wszystkie ssaki, w tym ludzie, dysponują cechami przesądzającymi o ich przewadze w świecie zwierząt. Stałocieplność, doskonale rozwinięte zmysły i inteligencja przyczyniły się do ich i naszego sukcesu ewolucyjnego. Wraz z autorami filmu obserwujemy, jak w rozmaitych warunkach radzą sobie m. in. foki Weddella, afrykańskie ryjoskoczki rudawe, palczaki madagaskarskie, renifery wędrujące po arktycznej tundrze, niedźwiedzie polarne czy surykatki z kotliny Kalahari. 12:20 CZAS HONORU - ODC. 57 "BOCIAN" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2012 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Janek zostaje aresztowany przez UB. Karol Ryszkowski natychmiast informuje Wasilewskiego o pierwszym sukcesie. Wasilewski osobiście przesłuchuje Janka i zwalnia go z aresztu, wcześniej pokazując zdjęcie, na którym jest Lena. Do obozowiska uchodźców trafia Bronek. Bronek i Ruda zaniepokojeni długą nieobecnością Michała i Władka ruszają ich śladem do chaty Jezierskiego. Na miejscu zastają jednak tylko trupy komendanta i Stanisława. Na Wandę czyha Karol. Oferuje przerażonej kobiecie swoją pomoc, Wanda jednak nie chce mieć z nim nic wspólnego. Maria i Otto docierają do Wrocławia, gdzie wita ich gościnnie żona Otta Berta. Celina dostaje od Buttermanta zadanie, ma pokazać powojenną Warszawę dwóm początkującym, dobrze zapowiadającym się pisarzom. 13:15 KRÓTKI DZIEŃ PRACY Film polityczny, 73 min, Polska 1981 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Hanna Krall Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Wacław Ulewicz, Lech Grzmociński, Tadeusz Bartosik, Elżbieta Kijowska, Marek Kępiński, Paweł Nowisz, Barbara Dziekan, Wojciech Pilarski Scenariusz powstał na podstawie reportażu Hanny Krall "Widok z okna na pierwszym piętrze". Film jest oparty na wydarzeniach autentycznych, ale wszystkie występujące w nim postaci są fikcyjne. Dzieło wyreżyserowane przez twórcę "Dekalogu" i cyklu "Trzy kolory" łączy w sobie archiwalne materiały dokumentalne z fabularyzowaną relacją z jednego dnia "radomskich wypadków". W następstwie tych dramatycznych wydarzeń zaczęła się tworzyć "Solidarność". Akcja filmu rozgrywa się w ciągu zaledwie kilku godzin. Obserwujemy rozterki partyjnego dygnitarza, który, próbując uspokoić wzburzonych robotników i zażegnać niebezpieczeństwo, dzwoni po instrukcje do swoich zwierzchników w Warszawie, a także spotyka się ze swoimi podwładnymi i działaczami. Powodem wystąpienia zdeterminowanych robotników było przemówienie premiera, w którym zapowiedział podwyżkę cen mięsa i jego przetworów średnio o 69 procent. 25 czerwca 1976 roku, nazajutrz po ogłoszeniu drastycznych podwyżek, do I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR dzwoni dyżurny, meldując o niepokojach w zakładach metalowych. Pierwsza zmiana nie przystępuje do pracy, trwają gorące dyskusje całej załogi. Najpierw ludzie wychodzą na dziedziniec, potem przed bramę fabryki. Wkrótce ruszają w kierunku gmachu komitetu. W drodze dołączają do nich robotnicy z innych miejscowych zakładów pracy. W komitecie rośnie napięcie, wyczuwa się nerwową atmosferę, którą potęguje meldunek kapitana MO o wystąpieniu 5 tysięcy ludzi. Milicja ściąga posiłki z innych miast. Na razie funkcjonariusze nie interweniują, mają czekać na rozwój wypadków. Nikt jeszcze nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Kiedy tłum demonstrantów z hymnem na ustach i biało - czerwonymi flagami w rękach dociera przed gmach, I sekretarz próbuje przemówić robotnikom do rozsądku i załatwić sprawę polubownie. Agresja tłumu jednak narasta. Nie ma już mowy o prowodyrach i wybrykach chuligańskich, strajkuje cała klasa robotnicza. Wreszcie przyparty do muru I sekretarz KW obiecuje, że skontaktuje się z Warszawą w sprawie cofnięcia decyzji o podwyżkach cen mięsa. Wykonany telefon nie uspokaja jednak rozgniewanego tłumu. Strajkujący, których liczba rośnie, żądają natychmiastowej odpowiedzi. Sytuacja zaczyna powoli wymykać się spod kontroli. Wzburzony tłum podpala samochody, demoluje budynki, niszczy transparenty z propagandowymi hasłami, zewsząd słychać gwizdy i okrzyki: precz z władzą czerwonej burżuazji. Komendant MO wyprowadza pospiesznie I sekretarza z komitetu. Tymczasem do akcji wkracza policja. Dokonuje się pierwszych aresztowań, a co bardziej gorliwi funkcjonariusze przemawiają opornym do rozsądku pałami. "Krótki dzień pracy" I sekretarza został ukazany na tle strajku robotników, którzy żądają godziwych warunków życia. W krótkich sekwencjach twórcy filmu przedstawili również przyszłe losy kilku strajkujących, wyłowionych z anonimowego tłumu. 14:40 ŚWIAT Z LOTU PTAKA - ODC. 6. WYSOKIE LOTY (EARTHFLIGHT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2012 Razem z ptakami odbyliśmy niezwykłą wędrówkę po całym świecie. Przez cztery lata filmowaliśmy ponad sto gatunków w czterdziestu krajach na sześciu kontynentach. By uchwycić obraz świata z lotu ptaka, nasi filmowcy zastosowali nowoczesne techniki realizacji i sprzęt. Byli świadkami niezwykłych zachowań, chyba nigdy wcześniej nie obserwowanych. Spojrzeli świeżym okiem na spektakle natury zaliczane do najpiękniejszych w świecie. W czasie realizacji najważniejszą rolę odegrała jednak niezwykła więź między ludźmi i ptakami. To dzieki niej mogliśmy wyruszyć w podróż szlakiem ptasich wędrówek. Wiosna w środkowej Francji. Wkrótce będziemy świadkami niezwykłych wydarzeń. Miłośnik ptaków Christian Moullec zamierza wychować własne stado gęsi. Przez pierwsze dwa lata życia pisklęta mają uważać go za swoją matkę. Będą mu ufać i trzymać się blisko niego. To tzw. imprinting. Wiele osobników przechodzi ten proces już od chwili narodzin. Christian chce ze swojego mikrolotu sfilmować je lecące szlakiem migracyjnym dzikich ptaków. Podjął się wielkiego zadania, które będzie trwało jeszcze długo po zakończeniu zdjęć do naszego filmu. W opisywaniu wielkich ptasich wędrówek po wszystkich kontynentach świata wzięły udział setki zapaleńców i miłośników ptaków. Wspomagani przez nowoczesną technikę, ukazaliśmy życie ptaków w nowym ujęciu. Ekipy filmowe obserwowały i rejestrowały zachowania dzikich ptaków, o których wciąż wiele można się dowiedzieć. Odtąd na świat ptaków będziemy spoglądać innym okiem. 15:45 SPÓR O HISTORIĘ - PROCES BRZESKI Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2013 Scenariusz: Tadeusz Kondracki, Elżbieta Szumiec Wykonawcy: Marek Zając(Prowadzący) Jak sprawa brzeska wpłynęła na postrzeganie Polski na arenie międzynarodowej? 16:30 HISTORIA POLSKI - CZAS TRANSFORMACJI - ODC. 3 Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2009 Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Kszysztof Nowak, Paweł Nowacki Zdjęcia: Andrzej Adamczak Polityczne podziały w obozie Solidarności, czyli tzw. wojna na górze oraz pierwsze wolne wybory prezydenckie to główne tematy kolejnego odcinka programu. Komentatorzy analizują przyczyny konfliktu pomiędzy premierem Mazowieckim, a szefem Solidarności oraz wskazują źródła sukcesu Lecha Wałęsy w wyborach prezydenckich w 1990 roku. 17:05 HISTORIA POLSKI - CZAS TRANSFORMACJI - ODC. 4 Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2009 Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Kszysztof Nowak, Paweł Nowacki Zdjęcia: Andrzej Adamczak Sukcesy i porażki rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego w roku 1991 to główny temat kolejnego programu o historii III RP. Komentatorzy analizują także papieskie przesłanie i dalsze konsekwencje wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Polsce, m. in. w kontekście sejmowej debaty o tzw. ustawie antyaborcyjnej. 17:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SKARB Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Skarb Często się zdarza, że przypadek odsłania przed nami nieoczekiwane źródła wiedzy historycznej lub ofiarowuje nam zgoła nieoczekiwane znaleziska. Trafny to wstęp do tego, co chcemy dziś pokazać w Muzeum Regionalnym w Tomaszowie Lubelskim. To odkryty przypadkiem w lesie skarb datowany na X wiek - zestaw srebrnej biżuterii i ozdób. W starej zajezdni W kolejnej naszej opowieści w tle także majaczyć będzie hasło skarb, tyle że w szerszym kontekście. A potoczy się ona tam, gdzie o skarby najłatwiej, czyli do królewskiego miasta Krakowa, niemalże po sąsiedzku z majestatycznym Wawelem. To Muzeum Inżynierii Miejskiej, które powstało i funkcjonuje w obrębie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie. 18:45 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 19/24 Serial historyczno - sensacyjny, 58 min, Polska 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Muzyka: Andrzej Trzaskowski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Cezary Pazura, Olaf Lubaszenko, Jan Monczka, Tomasz Stockinger, Marta Klubowicz - Różycka, Janusz Bukowski, Miłogost Reczek, Jan Jankowski, Joanna Jankowska, Katarzyna Chrzanowska, Włodzimierz Adamski, Marek Lewandowski, Dariusz Jakubowski, Piotr Grabowski, Maciej Kozłowski, Stanisław Jaskułka, Włodzimierz Maciudziński, Maciej Orłoś, Beata Paluch, Ewa Sałacka, Alicja Jachiewicz, Danuta Kowalska, Hanna Wrycza - Polk, Magdalena Michalak, Małgorzata Wachecka, Maria Probosz, Agnieszka Robótka - Michalska i inni Hrabią Georgiem interesuje się Relke, który chce doprowadzić do aresztowania osób przekazujących tajne informacje z kancelarii Guderiana. Systematyczne zbieranie dowodów pozwala Frankowi Relke stwierdzić, że działalność Georga opłacają Polacy i że ma on powiązania z baronówną von Nitzner. Pracownicy Abwehry przygotowują pułapkę: zostaje wydane polecenie napisania ważnego i oczywiście ściśle tajnego memoriału Kriegsmarine. Zdobycie jego kopii może się łączyć z dużym niebezpieczeństwem. Czarek zawiadamia Georga, że jest rozpracowywany przez Abwehrę i powinien natychmiast uciekać, najlepiej do neutralnej Szwajcarii. Ale lubiący ryzyko Georg chciałby przedtem dostać od Ireny kopię memoriału. W sprytną pułapkę, jaką zorganizował Relke, wpadają Irena i Renata - nieświadome, że pomysł z napisaniem memoriału miał służyć do rozpoznania i aresztowania osób przekazujących informacje. Przekupiony przez Abwehrę służący Georga ułatwia zatrzymanie swego pana w chwili, gdy ten - z memoriałem i fałszywym paszportem - w towarzystwie hrabiny Benity zamierza uciekać. 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - ARCYKSIĄŻĘ FRANCISZEK FERDYNAND (ARCHDUKE FRANZ FERDINAND OF AUSTRIA) Film dokumentalny, 105 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel W tym odcinku: życie i działalność arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, bratanka cesarza Franciszka Józefa, następcy cesarskiego tronu. Franciszek Ferdynand był światowcem, podróżnikiem, oddanym rodzinie mężem i ojcem. Zginął 24 czerwca 1914 roku z rąk serbskiego zamachowca, który nie tylko śmiertelnie go zranił, ale także zabił w tym samym czasie, żonę arcyksięcia, Zofię. To wydarzenie stało się zaczynem wybuchu I wojny światowej, co w konsekwencji spowodowało rozpad dotychczasowego porządku politycznego Europy. Film nie tylko podejmuje temat jego śmierci, ale cofa nas do czasów miedzy innymi jego dzieciństwa, ukazując relacje panujące na dworze cesarskim. Podejmuje też temat ożenku z Zofią, która nie pochodziła z książęcego rodu, a to do końca życia rzucało cień na relacje Ferdynanda ze stryjem, cesarzem Austro - Węgier. Dzięki realizatorom filmu zaglądamy do wnętrz najpiękniejszych pałaców Wiednia, Pragi oraz zamku w Konopiszte, w którym znajduje się imponująca kolekcja broni. 23:55 W DZIEŃ TARGOWY Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2006 Autor: Robert Kaczmarek Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Robert Kaczmarek Wykonawcy: Ryszard Kaczorowski, Richard Pipes, Władimir Bukowski, Peter Raina Film dokumentalny nawiązujący do wydarzeń poznańskiego Czerwca '56 Główny temat dotyczy potrzeby wolności i jej odczuwania przez Polaków. Autorzy filmu podjęli próbę spojrzenia na wydarzenia sprzed 53 lat z kilku perspektyw, traktując je jako element wspólnej drogi, którą przeszli Polacy. Próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób wydarzenie to funkcjonuje w naszej świadomości społecznej i narodowej, ale również, jak postrzegana jest historia naszego kraju przez innych. Co wiedzą o nas Francuzi, Niemcy czy Rosjanie? W filmie poddano analizie reakcje prasy zachodniej na wydarzenia poznańskie. Po raz pierwszy pokazane zostaną bogate archiwa depesz MSZ oraz reakcje władz polskich na krytykę i protesty w Europie i USA. W filmie "W dzień targowy" historia przeplata się ze współczesnością. Znalazły się w nim archiwalne materiały filmowe z wydarzeń czwercowych. 01:00 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: Dariusz Żebrowski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 01:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - STRAŻNICY MORZA Magazyn, 19 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony roli, jaką odegrały w czasie walk morskich torpedy i okręty niszczyciele. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - SKARB Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Skarb Często się zdarza, że przypadek odsłania przed nami nieoczekiwane źródła wiedzy historycznej lub ofiarowuje nam zgoła nieoczekiwane znaleziska. Trafny to wstęp do tego, co chcemy dziś pokazać w Muzeum Regionalnym w Tomaszowie Lubelskim. To odkryty przypadkiem w lesie skarb datowany na X wiek - zestaw srebrnej biżuterii i ozdób. W starej zajezdni W kolejnej naszej opowieści w tle także majaczyć będzie hasło skarb, tyle że w szerszym kontekście. A potoczy się ona tam, gdzie o skarby najłatwiej, czyli do królewskiego miasta Krakowa, niemalże po sąsiedzku z majestatycznym Wawelem. To Muzeum Inżynierii Miejskiej, które powstało i funkcjonuje w obrębie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie.