TVP Kultura Środa, 17.07.2019 08:50 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - TRZEBNICA Reportaż, 6 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Święta Jadwiga. Pierwsze skojarzenie - oczywiście pochowana na Wawelu żona Władysława Jagiełły. Jednak prawie dwa wieki przed Andegawenką inna władczyni o tym imieniu zdobyła serca poddanych. Dobra i pobożna księżna, Jadwiga Śląska, została wyniesiona na ołtarze w 1267 roku, niemal natychmiast po śmierci. Jej szczątki spoczywają do dziś w bazylice przyklasztornej opactwa cysterek w Trzebnicy. Ten wyjątkowy pomnik historii jest perłą średniowiecza. Wyróżnia się wieloma późnoromańskimi i wczesnogotyckimi kamiennymi detalami rzeźbiarsko - architektonicznymi. W latach 30. XX w. , podczas prac renowacyjnych, odkryto tu trzy zamurowane średniowieczne portale i je wyeksponowano. Odsłonięcie portalu z przedstawieniem Dawida i Betsabe wiązało się z koniecznością wycięcia fragmentu ściany klatki schodowej z boku fasady kościoła. 09:05 KSIĘGA PRZESTRZENI - SPEKTAKL, EVENT, WIDOWISKO Magazyn, 29 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Wykonawcy: Bogna Świątkowska (prowadząca), Jarosław Trybuś (prowadzący) Bohaterami odcinka będą głośne realizacje budynków na potrzeby teatru i związane z teatrem, a także obiekty wielofunkcyjne służące rozmaitym formom widowisk i tzw. wydarzeń. Znajdzie się tu zatem zarówno teatr dramatyczny jak centrum kongresowe. Omówimy funkcjonalne aspekty kształtowania przestrzeni na potrzeby widza, a także ekonomiczne i społeczne zasady działania takich obiektów. W odcinku: - Gdański Teatr Szekspirowski (Renato Rizzi) - Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora "Cricoteka" w Krakowie (IQ2 Konsorcjum) - Teatr Muzyczny "Capitol" we Wrocławiu (KKM Kozień Architekci) - Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach (JEMS Architekci) 09:45 HANIA Film obyczajowy, 87 min, Polska 1984 Reżyseria: Stanisław Wohl i Krzysztof Wierzbiański Scenariusz: Józef Hen Zdjęcia: Kazimierz Konrad Muzyka: Waldemar Parzyński Aktorzy: Małgorzata Wachecka, Jadwiga Kuryluk - Cebrzyńska, Janina Nowicka, Maciej Orłoś, Marek Sokół, Mieczysław Voit, Jan Englert, Tadeusz Bartosik W sierpniu 1939 roku na Mazowszu, tuż przy granicy z Prusami, zaczęły się zdjęcia do ekranizacji noweli Henryka Sienkiewicza "Hania". Reżyserował Józef Lejtes, a Stanisław Wohl robił zdjęcia. W głównych rolach obsadzeni zostali niedawni absolwenci szkoły aktorskiej - Jadwiga Kuryluk i Jerzy Duszyński. 26 sierpnia, gdy ogłoszono powszechną mobilizację, pracę nad filmem przerwano. Po 44 latach Stanisław Wohl powrócił do filmu, tym razem jako reżyser i zadedykował go Józefowi Lejtesowi. Scenariusz przygotował Józef Hen, który połączył w całość dwie nowele - "Stary sługa" i "Hania". Filmowa "Hania" to historia romantycznej miłości. Młody panicz Henryk i jego rówieśnik, syn bogatego ziemianiana tatarskiego Selim Mirza, zakochują się w tej samej dziewczynie. Hania jest sierotą, córką wiernego sługi ojca Henryka. Między młodzieńcami dochodzi do ostrej rywalizacji o względy dziewczyny, obaj zostają ranni w pojedynku. Po powrocie do zdrowia Henryk dowiaduje się, że Hania przeszła ospę i została oszpecona. Dziewczyna odrzuca oświadczyny Selima i wstępuje do klasztoru. 11:30 DYREKTORZY - ODC. 6/6 - RYZYKANT Serial obyczajowy, 91 min, Polska, 1975 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski, Tadeusz Borowski Scenariusz: Aleksander Minkowski, Grażyna Barszczewska, Wanda Łuczycka Zdjęcia: Jan Janczewski Aktorzy: Antonina Gordon-Górecka, Grażyna Barszczewska, Witold Dębicki, Tomasz Grochoczyński, Janusz Paluszkiewicz, Józef Nalberczak, Zygmunt Malanowicz, Halina Buyno-Łoza, Hanna Balińska, Barbara Burska Akcja rozgrywa się w 1972 roku. Zakład przygotowuje się do nowej produkcji opartej na szwedzkiej licencji. Dyrektor Gajda przeżywa konflikt osobisty wynikający z trudności pogodzenia pracy zawodowej z obowiązkami domowymi. (filmpolski. pl) 13:10 POPIELEC - ODC. 1 - UCIECZKA Serial wojenno - obyczajowy, 57 min, 9 odc. , Polska 1982 Autor: Włodzimierz Kłaczyński Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Ryszard Ber, Wiesław Myśliwski Zdjęcia: Wiesław Kaczmarek Muzyka: Jerzy Maksymiuk Wykonawcy: Zdzisław Szostak Występuja: Tomasz Dedek, Alicja Jachiewicz, Bożena Adamek, Mirosław Skupiń, Stanisław Michalski, Joanna Żółkowska, Piotr Grabowski, Ryszard Kotys, Zdzisaw Kozieä, Adam Bauman, Jerzy Block, Tadeusz Chudecki, Elbieta Goliäska, Stanisaw Grka, Maciej Graj, Eugeniusz Kamiński, Zdzisław Kuźniar, Katarzyna Łaniewska, Andrzej Mrozek, Jerzy Rogalski, Stefan Szmidt, Krzysztof Świętochowski, Jerzy Turek, Barbara Wałkówna, Tomasz Zaliwski, Zbigniew Zamachowski i inni Zanim "Popielec" wszedł na polskie ekrany, dostał na włoskim festiwalu "Teleconfronto" specjalne wyróżnienie za "oryginalny, wolny od retoryki sposób pokazania życia wsi polskiej w czasie okupacji hitlerowskiej". Zwykle zagraniczne nagrody dla rodzimych filmów sprzyjają ich pozytywnej recepcji nad Wisłą. W przypadku "Popielca" było jednak inaczej. Już po emisji pierwszych odcinków w prasie branżowej i nie tylko rozpętała się burza. Twórcom serialu zarzucono szokowanie brutalnością i erotyzmem. Do rozmaitych redakcji nadchodziły dziesiątki listów od czytelników oburzonych tak negatywnym potraktowaniem chłopów, odmawianiem im patriotycznych uczuć i wierności jakimkolwiek ideałom. Były wszakże i głosy broniące "Popielca". Chwalono cykl za próbę odbrązowienia legend o ludowym patriotyzmie, doceniano odrzucenie kultywowanych przez film polski stereotypów o wojennym bohaterstwie, poświęceniu i ofierze. Zwolennicy "Popielca" interpretowali go jako nie tyle obraz moralności czy uczuć pewnej grupy społecznej, lecz jako zapis stanu świadomości "porażonej wojną", dramat ludzi zagubionych, który pogrążają się w coraz większej degrengoladzie. Scenariusz "Popielca" powstał na kanwie powieści Włodzimierza Kaczyńskiego. Jednym z jej adaptatorów na potrzeby ekranu był Wiesław Myśliwski. Nazwisko autora "Pałacu", widniejące w czołówce serialu, wydatnie wzmacnia argumenty za prawdopodobieństwem przedstawionych w nim wydarzeń. Głównym bohaterem "Popielca" jest młody chłop Józuś Garstka. Akcja cyklu zaczyna się w chwili, gdy wspólnie ze swoim przyjacielem Półpankiem ucieka z rąk granatowej policji. Obaj ukrywają się u rodziny Półpanka. Niebawem Józuś nawiązuje romans z młodą żoną Płonki. Miejscowy nauczyciel Dobrowolski zaczyna organizować tajne nauczanie. We wsi pojawia się też "nowy" nazwiskiem Bebok. Pewnego dnia Półpanek proponuje Józusiowi, by wspólnie przystąpili do leśnej partyzantki. Nie jest to jednak takie łatwe, gdyż dwójką przyjaciół bardzo interesuje się Waluś, domniemany konfident. 14:15 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - ŁUKASZ JASINA Dysk./wywiad/debata, 8 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Andrzej Rossa (prowadzący) Przenikliwy portret trzykrotnego włoskiego premiera Silvio Berlusconiego, a zarazem błyskotliwy film o odpychających mechanizmach władzy i korupcji politycznej. Nagrodzony Oskarem włoski reżyser Paolo Sorrentino powraca z kolejnym fascynującym filmem. Gościem Andrzeja Rossy jest filmoznawca Łukasz Jasina. 14:35 "ZAPATRZENI W SIEBIE" - PIOSENKI MARKA GRECHUTY (28. PRZEGLĄD PIOSENKI AKTORSKIEJ - KONCERT GALOWY) Artystyczne/estradowe (widowisko), 48 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wojciech Kościelniak Wykonawcy: Mariusz Lubomski, Magda Kumorek, Kinga Preis, Jacek Bończyk, Zbyszek Zamachowski, Borys Szyc, Przemysław Sadowski, Dorota Pomykała, Anna Radwan, Katarzyna Groniec, Agnieszka Warchulska, Natalia Grosiak, Bartek Porczyk Galowy Koncert 28. Przeglądu Piosenki Aktorskiej odbywa się w przestrzeni nawiązującej do stylistyki lamp Tiffany'ego, utrzymanych w intensywnych kolorach (czerwienie, fiolety, żółcie, pomarańcze). Aktorzy, którzy biorą udział w koncercie, prezentują teksty - wypowiedzi Marka Grechuty dotyczące kolejno pojawiających się utworów. Wypowiedzi wybrano z książki poświeconej twórczości i życiu bohatera wieczoru. Wśród wykonawców znaleźli się m.in.: Katarzyna Groniec, Zbigniew Zamachowski, Kinga Preis, Magdalena Kumorek, Jacek Bończyk, Borys Szyc, Mariusz Lubomski, Przemysław Sadowski. 15:35 TRÓJKA DO WZIĘCIA Dramat, 39 min, Polska, 2006 Reżyseria: Bartek Konopka Scenariusz: Piotr Borkowski, Bartek Konopka Zdjęcia: Piotr Rosołowski Muzyka: Wojciech Waglewski Aktorzy: Klaudia Barcik, Małgorzata Hajewska-Krzyssztofik, Krzysztof Czeczot, Michał Włodarczyk, Marek Kasprzyk, Violtetta Arlak, Łukasz Mechanicki, Andrzej Konopka 16 - letnia Inga dzieli czas między trenowanie piłki nożnej a chłopaka, który jej wiernie kibicuje. Jej beztroskie życie przerywa wiadomość o śmiertelnej chorobie matki. Z dnia na dzień Inga zostaje sama z dwójką młodszego rodzeństwa. Musi uciekać przed opieką społeczną, która chce ich umieścić w pogotowiu opiekuńczym. Inga tuła się z dziećmi od chłopaka do ciotki. Chcąc nie chcąc, staje się dla nich matką. Za to poświęcenie spotka ją niezwykła nagroda? Film powstał w ramach Programu 30 minut, który jest wspólną inicjatywą Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy, TVP Kultura oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od roku 2006 rolę MKDiN przejmuje Polski Instytut Sztuki Filmowej, stając się partnerem Programu. Celem Programu jest umożliwienie młodym filmowcom debiutu fabularnego w profesjonalnych warunkach. Uczestnikami Programu są młodzi reżyserzy przed debiutem pełnometrażowym. Reżyser filmu, Bartek Konopka ukończył filmoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim i reżyserię na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego. Studiował też dziennikarstwo podyplomowe na Uniwersytecie Warszawskim, był uczestnikiem kursu dokumentalnego w Szkole Wajdy. W 2003 wygrał międzynarodowy konkurs telewizji Planete na scenariusz filmu dokumentalnego. Film "Ballada o kozie" miał premierę na Berlinale 2004. Zebrał wiele wyróżnień w kraju i za granicą, w tym pięć nagród publiczności. Był pokazywany w kilkunastu oddziałach Planete na świecie i w kilku telewizjach europejskich. 16:30 KLUCZNIK Dramat, 80 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Marczewski Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Wirgiliusz Gryń, Tadeusz Łomnicki, Stanisława Celińska, Halina Gryglaszewska, Jerzy Radziwiłowicz, Jerzy Kryszak, Teresa Lipowska, Henryk Machalica, Włodzimierz Musiał, Juliusz Lubicz - Lisowski, Konrad Morawski, Leonard Pietraszak, Ryszard Pietruski i inni Scenariusz filmu (Grand Prix za reżyserię, nagrody za muzykę i za zdjęcia na IV FPTT w Olsztynie w 1980 r.) powstał na motywach sztuki Wiesława Myśliwskiego. Akcja "Klucznika" rozgrywa się w małej wiosce na przełomie lat 1944/45. Jej mieszkańcy wiedzą już o reformie rolnej, ale ziemia pobliskiego dworu nie została jeszcze podzielona, a w pałacu w dalszym ciągu mieszka schorowany hrabia z siostrą i córką. Majątek pałacowy został już niemal kompletnie rozgrabiony, w parku bawią się chłopskie dzieci, nie ma zwierząt. Jedynie pałac pozostał nietknięty, żaden z chłopów nie śmie bowiem doń wejść, póki "on" tam jest. Dawny klucznik Kazimierz nadal pełni swoją funkcję, chociaż właściwie nie ma już czego pilnować. "Posprawdzało się panie hrabio, pozamykało, stworzenie jeść dostało na całą noc..." - relacjonuje co wieczór hrabiemu, bojąc się, że prawda o stanie majątku mogłaby zabić chorego na serce pana. Ale hrabia doskonale zdaje sobie sprawę z tego, co się wokół niego dzieje, jednak - podobnie jak klucznik - udaje, że nic się nie zmieniło. Wie, że nie był dobrym panem i spodziewa się, że któregoś dnia chłopi wtargną do pałacu, by zamordować jego i jego rodzinę. A on chce umrzeć godnie i pięknie, odejść wraz z epoką, w której żył, z klasą, tradycją, kulturą, do której należał. Dlatego też któregoś wieczoru przyjmuje klucznika w kontuszu i z karabelą u boku. Podziw, jaki widzi w oczach sługi, sprawia hrabiemu satysfakcję. Za obietnicę dochowania wierności ofiarowuje Kazimierzowi swój majątek, przypina karabelę, a do ręki daje dzwonek, którym dzwonił na służbę. Razem przemierzają pałacowe korytarze. W pewnym momencie hrabia pada rażony atakiem serca. Klucznik idzie dalej sam, zasiada w fotelu swego pana i nieśmiało, a potem coraz energiczniej potrząsa dzwoneczkiem. Dźwięk dzwonka potęguje muzyka i zmienia w brzmienie wielkich dzwonów. Ale lokaj się nie pojawia. 18:05 SZALEŃSTWO MAJKI SKOWRON - ODC. 8. ŚLEDZTWO Serial dla młodych widzów, 30 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Aleksander Minkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Maciej Małecki Występują: Marek Sikora, Zuzanna Antoszkiewicz, Czesław Jaroszyński, Irena Kownas, Arkadiusz Bazak, Emil Karewicz, Bolesław Płotnicki, Wojciech Pokora, Zdzisław Maklakiewicz i inni Po długim śledztwie wyjaśnia się wreszcie sprawa kłusownika. Dochodzenie prowadzone przez ojca Ariela daje wynik jednoznaczny i zgodny z przewidywaniami chłopca. Poszukiwanym przestępcą jestBendek - były pracownik spółdzielni rybackiej, kierowanej przez ojca Bogdana. Po tym, jak ten ostatni zwolnił Bendka z pracy, kłusownik z zemsty oskarżył go o wykroczenia, które sam popełniał. Teraz jednak cała prawda wychodzi na jaw. 18:45 SZALEŃSTWO MAJKI SKOWRON - ODC. 9. POWROTY Serial dla młodych widzów, 35 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Aleksander Minkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Maciej Małecki Występują: Marek Sikora, Zuzanna Antoszkiewicz, Czesław Jaroszyński, Joanna Bogacka, Krzysztof Kowalewski, Bolesław Płotnicki, Zygmunt Kęstowicz, Tomasz Zaliwski, Andrzej Piechocki i inni Choroba Majki sprawiła, że lody między Badowską a Arielem zostały przełamane. Teraz chłopiec nie tylko toleruje lekarkę, lecz nawet uznaje ją za swoją przyjaciółkę. Tymczasem Majka jest już u kresu sił. Ariel decyduje się zadzwonić do jej rodziców. Na wezwanie chłopca po Majkę przyjeżdża jej ojciec. Zmęczona i wymizerowana dziewczyna wraca z nim do domu. Ariel boleśnie odczuwa utratę Majki, którą darzył skrywanym, młodzieńczym uczuciem. Nie zdaje sobie sprawy, że spotkanie z nią wiele zmieniło nie tylko w jego życiu osobistym, ale i rodzinnym. Pogodził się z ojcem, zaakceptował Badowską jako swą prawdopodobną macochę. Dlatego już po wyjeździe Majki przygotowuje kolację, na którą zaprasza także panią doktor. Podczas wspólnej biesiady z ojcem i lekarką wszyscy dochodzą do porozumienia. 23:25 DOKUMENT W PODRÓŻY - KRÓLOWIE, PALAWARY I ZAPOMNIANY ODKRYWCA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2016 Reżyseria: Władysław Rybiński Scenariusz: Władysław Rybiński Zdjęcia: Władysław Rybiński, Julian Kernbach Opowieść o życiu i odkryciach Stefana Szolca - Rogozińskiego, polskiego podróżnika i odkrywcy. Jego śladami rusza w podróż w czasie i przestrzeni dwóch narratorów - podróżnik Maciej Klósak i pracownik Muzeum Etnograficznego Dariusz Skonieczko. Trafiają na Wybrzeże Kości Słoniowej, do Kamerunu i Francji. Jesteśmy świadkami ich licznych przygód, spotkań z mieszkańcami, niezwykłą kulturą i przyrodą. W podróży, poprzez swoje teksty towarzyszy nam nasz bohater sam Stefan Szolc - Rogoziński. 00:35 WOMAN TO WOMAN AT NICE JAZZ FESTIVAL (WOMAN TO WOMAN AT NICE JAZZ FESTIVAL) Koncert, 74 min, Francja, 2017 Reżyseria: Eric Michaud Koncert grupy Woman to Woman na jednym z najbardziej prestiżowych festiwali jazzowych. Odbywający się od 1948 roku festiwal w Nicei gościł na swojej scenie takich artystów jak Dizzy Gillespie, Ray Charles, Ella Fitzgerald czy Miles Davis. W 2017 roku przyszedł czas na całkowicie kobiecą formację Woman to Woman. W jej skład wchodzi siedem przedstawicielek amerykańskiej sceny jazzowej. Klasyczny repertuar w ich wykonaniu stanowi tło dla wirtuozerskich popisów.