TVP Kultura Środa, 24.07.2019 08:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - WARSZAWSKIE FILTRY Reportaż, 6 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Katarzyna Sanocka W drugiej połowie XIX wieku stan sanitarny Warszawy był alarmujący. Na ratunek upadającemu miastu przybył świeżo mianowany prezydent, carski generał Sokrates Starynkiewicz. Za priorytet postawił sobie wyposażenie stolicy w system kanalizacji oraz dostarczenie wody wszystkim mieszkańcom. Projekt powierzono światowej sławy inżynierowi i wizjonerowi Wiliamowi Lindleyowi. W tym odcinku wizyta w Zespole Stacji Filtrów w Warszawie. Dowiemy się, jak wyglądało życie Warszawy przed realizacją projektu Lindleya oraz jak to się stało, że słynny inżynier zrealizował sieć wodociągów właśnie tutaj. Przekonamy się, jak wielkim wyzwaniem dla ówczesnej Warszawy była budowa sieci filtrów oraz jak bardzo miasto zmieniło się po realizacji filtrów. Przewodnikami po tym niezwykłym miejscu będą Roman Bugaj, rzecznik Zespołu Stacji Filtrów oraz Marzena Wojewódzka z Centrum Prasowego Zespołu Stacji Filtrów. Po samych filtrach oprowadzi widzów Katarzyna Sanocka. Dzięki takiej wycieczce z pewnością o wiele bardziej docenimy czystą wodę, która płynie w kranie. 09:00 KSIĘGA PRZESTRZENI - DACHY OPIEKUŃCZE Magazyn, 29 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Wykonawcy: Bogna Świątkowska (prowadzący), Jarosław Trybuś (prowadzący) W odcinku podejmiemy trudny temat architektury w służbie zdrowia i tej, która ma odpowiadać na potrzeby ludzi starszych i niepełnosprawnych. Na dłużej zatrzymamy się przy temacie architektury "silver tsunami", czyli związanej z procesem szybkiego starzenia się społeczeństwa. Sprawdzimy, dlaczego taka architektura wciąż nie powstaje w Polsce i czy ma szansę powstać. Pokażemy też rzadki, w zalewie banalnych inwestycji z tej dziedziny, przykład dobrej realizacji na potrzeby hotelarstwa. W odcinku: - Pawilon sanatoryjny "Jesienna Rezydencja" w Nałęczowie (Biuro Architektoniczne Stelmach i Partnerzy) - Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Akademii Medycznej w Gdańsku (ARCH - DECO) - TBS dla seniorów w Stargardzie (DOMINO Grupa Architektoniczna) - Hotel Puro w Poznaniu (ASW Architekci) - Warszawski Szpital dla Dzieci (Chmielewski Skała Architekci) 09:35 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MIECZYSŁAW WEJMAN Magazyn, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Piotr Rypson O serii "Tańczący" Mieczysława Wejmana opowiada Piotr Rypson. Cykl graficzny jest prawdopodobnie próbą opisania powstania w getcie warszawskim, przez co mógłby być porównywany z innym cyklem, który mierzył się z tematem okrucieństwa - "Okropności Wojny" Goi. W chwili kiedy ilustracje powstały, sprzęt do druku był zabroniony, dlatego i dziś zadziwia precyzja ich wykonania. 09:50 ZŁOTE RUNO Komedia, 81 min, Polska 1996 Reżyseria: Janusz Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Tomasz Michałowski Muzyka: Jerzy Satanowski Aktorzy: Zbigniew Buczkowski, Zbigniew Mazurek, Stanisław Banaś, Monika Bolly, Stanisława Celińska, Piotr Dejmek, Elżbieta Dębska, Jerzy Gaweł, Maciej Karpiński, Eugeniusz Priwiezencew i inni Wyprawa po złote runo w tej filmowej wersji różni się mocno od znanej z mitologii. W prześmiewczej interpretacji reżysera Argonauci zostali odheroizowani i sprowadzeni do roli cwaniaków, którym przemyt ma otworzyć bramy finansowego raju na ziemi. Perypetie "biznesmena" Stefana i pijaczka Rysia to ironicznykomentarz reżysera do polskiej współczesności i tworzonych przez nią nowoczesnych mitów. "Złote runo" przypomina nieco wcześniejszy znakomity film Janusza Kondratiuka "Dziewczyny do wzięcia". Niektórzy porównywali go też do "Wniebowziętych" Andrzeja Kondratiuka i "Rejsu" Marka Piwowskiego. Wszystkie te utwory powstały z udziałem licznych naturszczyków, co przydało im realizmu i autentycznego, nie "papierowego", humoru. Aktorskim odkryciem w "Złotym runie" jest grający Stefana Zbigniew Mazurek, prawdziwy biznesmen, dla którego był to pierwszy kontakt z kamerą. Jego duetu ze Zbigniewem Buczkowskim część krytyki nie wahała się porównać do słynnej pary Himilsbach - Maklakiewicz. Pan Stefan, biznesmen w średnim wieku, szuka wspólnika do nie całkiem legalnego, lecz bardzo dochodowego interesu. W tym celu znajduje niejakiego Rysia, bezrobotnego, który większość dnia spędza pod budką z piwem, co pewien czas zarabiając parę groszy "na czarno". O Rysiu krąży fama, że ma "żołądek z żelaza". Pan Stefan poddaje kandydata na wspólnika ciężkim i bezlitosnym testom. Dowodzą one niezbicie, że Rysio w pełni zasługuje na swą "sławę". Kolejnym zadaniem Rysia ma być zdobycie... nocnika. Nie zwykłego wszakże, lecz koniecznie metalowego. Znalezienie go okazuje się dość trudne, lecz Rysio i z tej próby wychodzi zwycięsko. Zadowolony pan Stefan może mu już teraz zdradzić szczegóły swego życiowego interesu. Jest nim przeszmuglowanie diamentów do Berlina w brzuchu Rysia. Nagroda "Video Studio Gdańsk" dla Janusza Kondratiuka na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (1997). Nominacje do Polskich Nagród Filmowych za rok 1998 dla Andrzeja Kondratiuka (scenariusz), Zbigniewa Buczkowskiego (najlepsza rola męska), Stanisławy Celińskiej (najlepsza rola kobieca) i Igi Cembrzyńskiej (najlepszy producent). 11:30 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 1 PUŁKOWNIK CESARZA Serial historyczno - obyczajowy, 55 min, Polska 1979 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Marek Siudym, Henryk Machalica, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Bogusz Bilewski, Wieńczysław Gliński, Grażyna Szapołowska, Jerzy Janeczek, Ewa Milde, Stanisław Niwiński, Michał Białkowicz, Aleksander Gawroński, Andrzej Grzybowski, Bogdan Łysakowski Filmowa saga ukazująca na przykładzie kilku rodzin walkę Polaków z naporem germanizacyjnym w Wielkopolsce w okresie od 1815 do 1918 roku. Wielu krytyków zaliczyło "Najdłuższą wojnę..." do "najmądrzejszych i najważniejszych polskich seriali". "Oto historia jedynej polskiej wojny w XIX wieku, konsekwentnie przeprowadzonej i do końca wygranej, o której jednak głucho w podręcznikach historii. Czy dlatego, że jej największe batalie stoczono nie na koniu i z szablą, ale w zaciętej, organicznikowskiej pracy na wszystkich polach społecznej aktywności, od handlu, bankowości i wzorowej organizacji życia gospodarczego poczynając, a na wysokiej kulturze rolnej chłopa wielkopolskiego kończąc? Czyżby ten rozdział naszej historii był wstydliwy, niedorównujący barwnością stuleci spisków, powstań i klęsk, jakie w świadomości narodowej wyżłobiła romantyczna tradycja spod znaku wieszczów? Serial Jerzego Sztwiertni likwiduje te białe plamy w społecznej świadomości" - pisał recenzent "Filmu". Twórcy serialu zastosowali znakomicie sprawdzającą się w tym gatunku metodę narracji - vie romance, biografie autentycznych bohaterów przedstawiając w formie zbeletryzowanej i umieszczając ich w tłumie postaci fikcyjnych. Dzięki temu ten gigantyczny fresk historyczny pulsuje życiem, widz równie mocno przejmuje się i wzrusza losami bohaterów wymyślonych przez scenarzystów jak i głośnych postaci, jak hr. Dezydery Chłapowski, dr Karol Marcinkowski, hr. Edward Raczyński, Walenty Stefański, Maksymilian Jackowski, Hipolit Cegielski i wielu innych, znanych z kart historii. A właściwie - nieznanych. Stefan Bratkowski, autor scenariuszy trzech ostatnich odcinków, wspomniał, że nawet jeden z członków komisji kolaudacyjnej był przekonany, iż ks. Piotr Wawrzyniak to postać fikcyjna. Niepodważalną zasługą autorów serialu jest przywrócenie narodowej pamięci zapomnianych bohaterów. "Zapis dziejów ich wojny stanowił dla mnie - pisał Stefan Bratkowski - swoisty podręcznik polskości, nieco innej niż ta znana z doświadczeń ziem Królestwa Polskiego czy Galicji, rzekłbym - polskości na inne warunki. Przeciwnik nie dawał im szans w otwartej wojnie. Miał za sobą miażdżącą przewagę siły zbrojnej, aparatu administracyjnego, pieniędzy i oświaty (...) Trafił na polskość gotową do każdego poświęcenia, ale zaradną, umiejącą wytrwale, ciężko pracować. Ci Polacy potrafili skutecznie zrównoważyć przemożną siłę fizyczyną Prus oporem, który zbudowali z mądrości i zręczności, z umiejętności i odporności nerwowej, z pogody ducha i wierności sobie. Przetrzymali w końcu nie byle kogo - Bismarcka i hakatę, wrogów silnych, zdeterminowanych, przebiegłych i zaciekłych. Udowodnili, że na ich polskość nie ma mocnych? Akcja serialu rozpoczyna się w 1815 roku. Po klęsce wojen napoleońskich do domu wraca Józef Frankowski. Gospodarstwo po ojcu przejął jego brat. Teraz robi wszystko, by pozbyć się przybysza. Dzięki pomocy swego byłego dowódcy, hr. Dezyderego Chłapowskiego, Józef zostaje zarządcą w jednym z jego majątków. Sam hrabia też postanawia zająć się gospodarowaniem. Aby pogłębić wiedzę z zakresu agronomii i leśnictwa, wyjeżdża do Anglii. Po powrocie reformuje swój majątek, dając rodakom przykład dobrze pojętego patriotyzmu. 12:35 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 2 LANCET I PŁUG Serial historyczno - obyczajowy, 58 min, Polska 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Henryk Machalica, Marek Siudym, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Mieczysław Voit, Andrzej Seweryn, Joanna Sobieska, Beata Tyszkiewicz, Kazimierz Kaczor, Ryszard Pietruski, Anna Nehrebecka, Grażyna Szapołowska, Marek Bargiełowski, Ewa Lemańska, Jerzy Bończak, Henryk Boukołowski, Aleksander Gawroński, Andrzej Krasicki i inni Połowa lat trzydziestych XIX wieku. W Poznaniu następują aresztowania młodzieży polskiej pod zarzutem dążenia do obalenia rządów pruskich. Wśród aresztowanych jest Karol Marcinkowski, późniejszy działacz Wielkopolski. Coraz więcej ludzi uważa, że najbardziej słuszną drogą i sposobem na zachowanie polskości jest podnoszenie wydajności majątków ziemskich, rozwój polskiego przemysłu i handlu. Tymczasem w zaborze rosyjskim wybucha powstanie. Chociaż hrabia Chłapowski uważał, że to powstanie nie ma większych szans, jednak wraz z Józefem Frankowskim, Karolem Marcinkowskim i wieloma innymi przedzierają się przez granicę, by wziąć udział w walce. 13:45 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - ANDRZEJ WAŚKO Dysk./wywiad/debata, 8 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Wojciech Engelking (prowadzący) 3 kwietnia 1849 r. , w Paryżu umarł Juliusz Słowacki. Wojciech Engelking rozmawia o naszym narodowym wieszczu i jego dorobku z prof. Andrzejem Waśką, literaturoznawcą i historykiem kultury. 14:10 TRZYMAJ SIĘ SWOICH CHMUR (THE BEST) PRZEGLĄD PIOSENKI AKTORSKIEJ 2004 Koncert, 53 min, Polska, 2004 Autor: Magda Umer Wykonawcy: Maryla Rodowicz, Anna Maria Jopek, Edyta Geppert, Edyta Jungowska, Kinga Preis, Katarzyna Groniec, Stanisław Sojka, Wiktor Zborowski, Marian Opania, Grzegorz Turnau, Janusz Radek, Piotr Machalica, Mariusz Lubomski, Magda Umer (prowadzący), Andrzej Poniedzielski (prowadzący) Przypomnienie koncertu galowego, który w 2004 r. , z okazji 25 - lecia Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, przygotowała Magda Umer. Poprowadziła go wraz z Andrzejem Poniedzielskim. Na koncert ten złożyły się najpiękniejsze piosenki Seweryna Krajewskiego w interpretacji gwiazd polskiej estrady. W ich interpretacji publiczność usłyszała nowe wykonania m. in. takich przebojów, jak "Nie spoczniemy", "Niech żyje bal", "Nie zadzieraj nosa", "Anna Maria", "Ludzkie gadanie". Na niemal godzinę wszyscy mogli oderwać się od rzeczywistości, zanurzyć w pięknej muzyce, która - jak tytułowe chmury - nie zna granic. 15:20 PATRZĘ NA CIEBIE, MARYSIU Film obyczajowy, 67 min, Polska 1999 Scenariusz i reżyseria: Łukasz Barczyk Zdjęcia: Kacper Lisowski Występują: Maja Ostaszewska, Michał Bukowski, Redbad Klynstra, Dorota Landowska, Magdalena Olszewska, Marek Walczewski, Małgorzata Niemirska, Maria Maj, Leon Niemczyk, Sławomir Sulej, Łukasz Barczyk, Mariusz Orski, Sylwester Maciejewski, Anna Łopatowska, Wojciech Kuliński, Agnieszka Dygant, Magdalena Komar, Ewa Oksza - Łapicka, Julia Olszewska, Piotr Augustyniak, Andrzej Jurek, Zbigniew Kasprzyk i inni Debiut telewizyjny Łukasza Barczyka, wówczas dwudziestosześciolatka, absolwenta reżyserii łódzkiej PWSFTviT. Główni bohaterowie filmu to dwoje młodych ludzi, od dwu lat dzielących życie i mieszkanie. Michał Okrężny (Michał Bukowski) jest obiecującym psychiatrą z lekarskiej rodziny, Marysia Orzechowska (bardzo dobra rola Mai Ostaszewskiej) właśnie kończy studia geologiczne. Ich wolny związek zdaje się pomału wchodzić w fazę kryzysu. Marysia coraz mocniej pragnie stabilizacji, małżeństwa, dziecka. Michał wręcz przeciwnie, jest pełen obaw i wątpliwości. Czuje, że nie podoła finansowym i życiowym obowiązkom głowy rodziny. Nad uczucie przedkłada rozsądek, którego - zdaniem partnerki - ma w nadmiarze. Jednak wreszcie "łamie się" i proponuje ukochanej ślub. Wkrótce Marysia oświadcza, że jest w ciąży. Michał, lekarz z wykształcenia, z najwyższym trudem ukrywa zdumienie. Przecież byli zabezpieczeni. Niespodziewana wiadomość sprawia, że w młodym psychiatrze niepostrzeżenie narasta stres. Wewnętrzne napięcie dodatkowo potęguje duże tempo pracy oraz niezwykle rzadka dolegliwość nowego pacjenta, który nie widzi, choć aparat wzroku ma całkowicie zdrowy. Na domiar złego niewidomy to znany aktor Artur, niedługo zaczynający zdjęcia do kolejnego filmu. Producent naciska więc na Michała, by jak najszybciej doprowadził gwiazdora do pełnej formy. Okrężnego zadręcza też koleżanka - dziennikarka, by zaaranżował jej wywiad z niecodziennym pacjentem. Jakby tego było nie dość, Michał wbrew swej woli zostaje wplątany w małżeńskie problemy Artura. Łukasz Barczyk dostosował formę swego debiutu do jego treści. Całość stylizowana jest na film kręcony po amatorsku na wideo. Kamera, wędrując za bohaterami, nierzadko za nimi "nie nadąża". Głos mówiącej postaci dobiega wtedy zza kadru. Montaż sprawia wrażenie chaotycznego, trochę niechlujnego. Reżyser ukazuje swych bohaterów głównie w bliskich planach. Ze szczególnym upodobaniem koncentruje się na twarzach, doszukując się w nich prawdy o emocjach pary pierwszoplanowych postaci. Wizualne "rozedrganie" filmu dobrze oddaje stan ducha Marysi i Michała. Ona boi się stracić jego uczucie poddane ogniowej próbie zbliżającego się ślubu i rodzicielstwa, w pewnym momencie przestaje też być pewna wierności partnera. On, narażony na wieloraką presję ze strony otoczenia, z coraz większym wysiłkiem stara się zapanować nad własnymi odczuciami i odruchami. Czy wytrzyma? Debiutancki film Barczyka stanowił intrygującą próbę psychologicznego opisu sytuacji młodych Polaków wchodzących w życie u progu XXI stulecia. Szanse i niebezpieczeństwa, z jakimi się stykają, różnią się w znacznej mierze od tych, przed którymi stali ich rodzice. Inne są dziś hierarchie wartości, inne drogi kariery, inny system gospodarczo - polityczny. Rzuceni na głęboką wodę dwudziestoparolatkowie muszą dostosować do nowych warunków wyniesione z domu wyobrażenia o samodzielności, odpowiedzialności, sukcesie. Film Barczyka to ciekawa próba pokazania, w jaki sposób to czynią. 16:40 SIEKIEREZADA Dramat psychologiczny, poetycki, Polska 1985 Autor: Edward Stachura Scenariusz i reżyseria: Witold Leszczyński Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Jerzy Satanowski Aktorzy: Edward Żentara, Ludwik Pak, Daniel Olbrychski, Ludwik Benoit, Wiktor Zborowski, Krzysztof Majchrzak, Franciszek Pieczka, Jerzy Block, Jan Jurewicz, Jadwiga Kuryluk, Joanna Sienkiewicz, Anna Milewska, Marta Żentara, Iga Cembrzyńska, Maria Ciunelis i inni Janek Pradera, wrażliwy poeta, nie może odnaleźć swego miejsca w świecie. Nie chce też pogodzić się z obłudą i zakłamaniem świata ani utracić swej niezależności. Dlatego też odchodzi od ukochanej, którą nazywa Gałązką Jabłoni, i z nieodłącznym workiem na plecach podąża w głąb puszczy. Odwiedza filozoficznie nastawionego do życia leśniczego, który zatrudnia go przy wyrębie lasu i kieruje na kwaterę do Babci Oleńki. Żyjący tu ludzie są inni niż w mieście - szczerzy, otwarci, przyjacielscy. Ciężka, fizyczna praca zbliża ludzi. Janek poznaje i zaprzyjaźnia się z Peresadą, Wasylukiem, Selpką i jego stale roześmianą żoną. Razem z nimi spędza czas po pracy. Niedziele spędzają w gospodzie w Hoplance, by przy wódeczce prowadzić długie rozmowy o naturze świata. W czasie wiejskiej zabawy Janek zostaje zaczepiony przez grupę pijanych mężczyzn. Z opresji ratuje go Michał Kątny, obieżyświat, który podobnie jak Janek przyjechał do pracy w lesie i również zamieszkał u Babci Oleńki. Tymczasem rozłąka z Gałązką Jabłoni jest dla Janka Pradery nie do zniesienia. Wyrusza więc z nieodłącznym workiem w drogę powrotną. Do ukochanej jednak nigdy nie dotrze. Scenariusz filmu Witold Leszczyński napisał na początku lat siedemdziesiątych wspólnie z Edwardem Stachurą, autorem powieści "Siekierezada". Jednak wówczas scenariusz nie został skierowany do produkcji. "Nie zdawałem sobie sprawy, jak Edkowi zależało wówczas na filmie. Uznał nawet, że to moja wina, iż scenariusz został odrzucony. Obraził się, nasze stosunki uległy ochłodzeniu, a nawet zostały zawieszone" - wspominał reżyser. Po trzynastu latach Leszczyński wrócił jednak do "Siekierezady", na nowo pisząc scenariusz (Stachura zmarł śmiercią samobójczą w roku 1979). Janek Pradera i Michał Kątny to postacie, które wyrażają wewnętrzne rozdarcie Stachury, którego jedna strona osobowości ciągnęła ku życiu, druga ku śmierci. Reżyser próbował wyrazić to za pomocą konstrukcji fabularnej. Na początku filmu Michał próbuje popełnić samobójstwo, rzucając się pod pociąg, ale szczęśliwym zbiegiem okoliczności nie udaje mu się to. Natomiast Janek Pradera dokonuje tego, kładąc głowę pod nadjeżdżającą białą lokomotywę - symbol śmierci, który występuje w kilku piosenkach Stachury. 18:10 BANDA RUDEGO PAJĄKA - URWANY ŚLAD Serial dla młodych widzów, 30 min, Polska, 1988 Autor: Janusz Domagalik Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Leon Bach, Janusz Damagalik, Stanisław Jędryka Zdjęcia: Wiesław Rutowicz Występują: Janusz Paluszkiewicz, Bronisław Pawlik, Anna Ciepielewska, Magda Celówna, Danuta Kowalska, Halina Rowicka, Jacek Domański, Andrzej Grabarczyk, Krzysztof Kiersznowski, Stanisław Niwiński, Wiesław Stawik, Czesław Stopka, Monika Sapilak, Artur Pontek, Wojciech Klata, Łukasz Fejner, Katarzyna Baca, Grzegorz Gortatewicz i inni Kontuzjowany w czasie meczu Siwy nadal przebywa w szpitalu. Spotyka tu kombatanta, który był tamtego pechowego dnia w szkole. Podczas długiej nocnej rozmowy mężczyzna opowiada chłopcu historię zaginionego w walkach w 1939 roku pułkowego sztandaru. Ostatni ślad prowadzi do miasteczka, w którym dziś żyją bohaterowie filmu. Stąd pochodził towarzysz broni kombatanta, sierżant zabity podczas wojny na terenie ogródków działkowych. Rano Siwy spotyka na szpitalnym korytarzu Brygidkę. Dziewczynka unika go. Chłopak dowiaduje się od pielęgniarki, że w nocy zmarła matka jego koleżanki. Po powrocie do domu Siwy opowiada kolegom historię sztandaru. Cała banda zgodnie postanawia go odszukać. 18:45 BANDA RUDEGO PAJĄKA - SIEDMIU OSTATNICH Serial dla młodych widzów, 29 min, Polska, 1988 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Leon Bach, Janusz Damagalik, Stanisław Jędryka Zdjęcia: Wiesław Rutowicz Wykonawcy: Agata Kryszak Aktorzy: Sławomira Łozińska, Ewa Serwa, Danuta Kowalska, Barbara Rachwalska, Halina Rowicka, Janusz Bukowski, Jacek Domański, Andrzej Grabarczyk, Ryszard Jabłoński, Krzysztof Kiersznowski, Janusz Paluszkiewicz, Monika Sapilak, Artur Pontek, Wojciech Klata, Łukasz Fejner, Katarzyna Baca, Grzegorz Gortatewicz i inni W mieszkaniu Siwego trwa narada, jak odnaleźć zaginiony sztandar. Chłopcy postanawiają zacząć poszukiwania od ogródków działkowych, gdzie zginął sierżant. W szkole Wejnert proponuje Siwemu zgodę i utworzenie jednej silnej paczki. Siwy stawia warunek, żeby kapitanem tej drużyny był Pająk, na co, oczywiście, Wejnert się nie godzi. Po śmierci matki Brygidka nie chodzi do szkoły. Na krótko przyjeżdża do niej ciotka, potem dziewczynka zostaje sama. Pająk i jego matka bardzo jej współczują, matka wspomina ojca Brygidki, który zginął w kopalni razem z ojcem Pająka. Siwy i Pająk usiłują dotrzeć do zaprzyjaźnionego kombatanta, by uzyskać więcej informacji o sztandarze. Gdy wreszcie trafiają do szpitalnej izolatki, okazuje się, że nikogo tam nie ma. Wszystko wskazuje na to, że starszy pan zmarł. Chłopcy są więc zdani tylko na własne siły. W grupie dochodzi do drobnych sporów, ale na zewnątrz trzymają się razem. Budzi to zdziwienie Wejnerta, który nazywa ich kpiąco "Bandą Rudego Pająka". 21:25 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - W OBJĘCIACH WĘŻA (EL ABRAZO DE LA SERPIENTE) Dramat przygodowy, 118 min, Argentyna/Kolumbia/Wenezuela, 2015 Reżyseria: Ciro Guerra Scenariusz: Ciro Guerra, Jacques Toulemonde Vidal Muzyka: Nascuy Linares Aktorzy: Nilbio Torres, Jan Bijvoet, Antonio Bolivar, Brionne Davis, Yauenkü Migue Znakomity film Ciro Guerry "W objęciach węża" to opowieść o samotności człowieka wobec potęgi natury. Amazońskie lasy nazywa się zielonymi płucami świata. Kolumbijczyka Ciro Guerrę zainteresował moment, w którym te płuca dopadł śmiertelny rak. Pokazuje amazońskiego szamana i białego uczonego, którzy brnąc w głąb dżungli w poszukiwaniu leczniczej yakurny, co rusz odkrywają rakowe komórki: pociętą korę drzew kauczukowych czy okaleczonego tubylca z bliznami po chłostach, który błaga wędrowców o śmierć, byleby tylko nie wracać na niewolniczą plantację. Im głębiej w jądro ciemności, tym straszniejsza jest rzeczywistość kolonizowanej Amazonii. Spotykamy np. kapłana katolickiej misji, który namaszcza się na mesjasza amazońskiego edenu, a grzeszników krzyżuje. Podbój Amazonii jest nieodwracalny i posępny. Nie ma tu mowy o nęceniu widza tropikalnymi pocztówkami, Guerra decyduje się na czarno - białe zdjęcia. A wprost genialna jest scena, w której biały uczony usiłuje odebrać tubylcom kompas, żeby ci nie zatracili umiejętności odnajdywania się w terenie za pomocą gwiazd. Każdy ma prawo się uczyć. 23:35 DOKUMENT W PODRÓŻY - MAPPAMUNDI (MAPPAMUNDI) Film animowany, 43 min, Luksemburg/Austria, 2017 Reżyseria: Bady Minck Zdjęcia: Martin Putz Dokumentalny film popularnonaukowy (science docu - fiction) - tak "MappaMundi" określają sami twórcy. Akcja rozpoczyna się na statku kosmicznym sterowanym przez kobiety z nieznanej nam cywilizacji. Pracujące na statku kosmicznym kartografki badają kolejne napotkane w przestrzeni planety. W pewnym momencie trafiają do naszego Układu Słonecznego ich wzrok pada na Ziemię. Badaczki zagłębiają się w dziewięćset milionów lat historii rozwoju naszej planety. Widzimy jej początki, wynurzenie się lądów, zmiany układu kontynentów, narodziny życia, zderzenia płyt tektonicznych, wypiętrzanie gór, okres zlodowacenia, a w końcu narodziny ludzkości. Narratorką procesu jest sama planeta, która pojawienie się homo sapiens i rozprzestrzenienie się gatunku po całej Ziemi komentuje jako atak pasożyta. W końcu po 150 000 latach ludzkiej migracji rodzi się kartogarfia: człowiek nabiera potrzeby zilustrowania planety, którą zamieszkuje. Wędrówka prowadzi dalej przez historię map świata od tych pierwszych wydrapywanych na kamiennych i glinianych tabliczkach przez stopniowo coraz bardziej skomplikowane. Śledząc mapy, przyglądamy się historii ludzkości: Mezopotamia, Egipt, Chiny, Korea, Grecja. Na całym świecie zaczyna roić się od kartografów, kolejne wielkie cywilizacje tworzą obrazy swoich terytoriów, z sobą w centrum i otoczone ze wszystkich stron nieograniczoną niczym wodą. Stopniowo mapy stają się coraz bardziej kompletne, wyłaniają się z nich znane nam dziś doskonale kształty kontynentów. Pojawia się na nich Ameryka, najpierw jako część Indii, a później jako osobny ląd. Historia toczy się dalej, powoli obraz planety zaczyna zasłaniać mnóstwo satelitów i śmieci wstrzelonych przez ludzkość w kosmos: Ziemia zaczyna się dusić. Dochodzi do przesilenia, ludzkość znika, powstają nowe kontynenty, aż w końcu Ziemia nieubłaganie zbliża się do Czarnej Dziury. Prezentowany na festiwalu w Sundance najnowszy film Bady Minck to brawurowa próba przedstawienia historii naszej planety: tej, która już była i tej, która dopiero nadejdzie, widzianej oczami przybyszek z obcej cywilizacji. Bady Minck, korzystając ze swojej ulubionej techniki poklatkowej animacji, kolejny raz łączy ze sobą różne formy filmowe: film dokumentalny, popularnonaukowy, animowany. Celem jest zbudowanie autorskiej wypowiedzi artystycznej swoistego eseju na temat dziejów Ziemi: tych powiązanych z dziejami człowieka, jak i tych przed i po naszej obecności. Minck przygląda się temu, jak życie jednostki jest tylko niezauważalnym ułamkiem życia planety, jak dzięki twórczości artystycznej (w tym wypadku kartograficznej) człowiek jest w stanie zachować obraz tego, co go otacza. Obraz, który jest znacznie trwalszy niż on sam. Przez wiele lat pracy twórczej reżyserka bardzo konsekwentnie przygląda się temu, jak ludzkie idee przekładają się na obraz Ziemi. W wypadku "MappaMundi" swoje obserwacje umieszcza w jeszcze szerszych ramach wszechświata, tworząc filozoficzną opowieść o Ziemi i naszej na niej obecności. (Against Gravity) 02:30 TRIBUTE TO TOMASZ STAŃKO CZ. 1 Koncert, 58 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Adam Pierończyk, Avishai Cohen, Joe Martin, Jeff "Tain" Watts "Tribute to Tomasz Stańko" to koncert przygotowany specjalnie na zamówienie festiwalu Jazz Juniors. Liderem projektu jest Adam Pierończyk, jeden z najwyżej cenionych polskich saksofonistów jazzowych, w ostatnich latach najczęściej zapraszany do współpracy przez samego Stańkę. Do koncertu poświęconego zmarłemu w lipcu 2018 roku jednemu z najznakomitszych artystów w historii polskiego jazzu zaproszeni zostali światowi giganci, w tym trębacz Avishai Cohen, perkusista Jeff Tain Watts i basista Joe Martin. 03:55 KINO NOCNE - OSTATNIE PIĘTRO Thriller psychologiczny, 79 min, Polska 2012 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Król Zdjęcia: Tomasz Augustynek Muzyka: Mariusz Ziemba, Jacek Grudzień Aktorzy: Janusz Chabior, Joanna Orleańska, Barbara Garstka, Wojciech Zieliński, Przemysław Bluszcz, Ewa Bakalarska, Bartłomiej Firlet, Aleksandra Popławska, Marek Kalita, Bogdan Koca, Jakub Wróblewski Thriller psychologiczny z przebijającymi się w tle elementami satyry i komedii obyczajowej. Bohater filmu, kapitan WP, natrafia na trop afery, która zmieni całe jego dotychczasowe życie. Akcja "Ostatniego piętra" rozgrywa się w małym miasteczku, gdzie mieszka i służy w miejscowej jednostce wojskowej kapitan Derczyński. Jest przykładnym mężem i kochającym ojcem trójki dzieci: najmłodszego Stasia, Marka oraz najstarszej z rodzeństwa, nastolatki Ani, która chce mieć już własne życie i własne tajemnice. Kapitan to człowiek o konserwatywnych poglądach, przywiązany do rodzinnych tradycji i systemu wartości, ceniący sobie uczciwość, stabilizację i życie w zaciszu domowego ogniska. Choć jest często postrzegany przez kolegów z wojska jako dziwak, nigdy nie zmienił swojej życiowej postawy, nie uległ zakrapianej alkoholem rozpasanej rozrywce podczas tzw. wieczornych narad w jednostce. Konsekwentnie trzyma się zasad w rodzinie i w pracy. Zawsze podąża prostą drogą, jest uczciwy i oddany swojej jednostce, dla której poświęcił całe życie. Do czasu. Derczyński odkrywa nieprawidłowości w finansach jednostki i próbuje zwrócić na to uwagę kolegi, ale ten udaje jakby nic się nie stało. Od tej pory życie kapitana to jedno pasmo kłopotów. Wkrótce po ujawnieniu finansowych przekrętów, Derczyński traci pracę. Odpowiedzialni za defraudację doprowadzają do przeniesienia kapitana do jednostki w Żaganiu, próbując go uciszyć obietnicą pomocy w przejściu na wcześniejszą emeryturę i nagrodą za wzorową służbę. Mają nadzieję, że zamkną mu usta, a sprawa przycichnie. Ale kapitan Wojska Polskiego nie zamierza milczeć, tym samym brnie w jeszcze większe kłopoty. Nie spocznie dopóki nie wyjaśni zagadki. Wyjeżdża do Warszawy, by poinformować generała o nadużyciach w jednostce, ale próba złożenia doniesienia kończy się fiaskiem. Macki jego wrogów sięgają dalej niż przypuszczał. Do niedawna ceniony i szanowany kapitan WP, dziś nie ma nawet prawa wstępu do swojej jednostki. Poukładany świat wali się Derczyńskiemu, co powoduje, że zaczyna zachowywać się irracjonalnie. Do tej pory zrównoważony i opanowany wojskowy, przykładny mąż i ojciec, popada w obłęd i terroryzuje rodzinę. Zakazuje synowi Markowi chodzić do szkoły, a Ani zabrania iść z klasą do kina i w dodatku konfiskuje córce telefon komórkowy. Następuje poważny kryzys w zgodnym do tej pory małżeństwie. Żona początkowo próbuje się przeciwstawić mężowi, ale ostatecznie daje za wygraną, obawiając się o życie swoje i dzieci. Ponadto dręczą ją wyrzuty sumienia, że uległa dawnemu chłopakowi, który po 15 latach niespodziewanie pojawił się w miasteczku. Tymczasem kapitana odwiedza stary kumpel, przez którego wyleciał ze służby. Radzi Derczyńskiemu, by jak najszybciej stawił się w jednostce w Żaganiu, ostrzegając, że, jeśli nie wykona rozkazu mogą mu zabrać mieszkanie i cofnąć wojskową emeryturę. Kapitan pozostaje jednak nieugięty. Barykaduje się w domu, podtrzymując wojskowy dryl w rodzinie i kategoryczny zakaz opuszczania mieszkania. Całkowicie odizolowuje się od otoczenia. Staje się coraz bardziej podejrzliwy i agresywny. Zamienia dom w fortecę nie do zdobycia. Ma obsesję stworzenia nowego, lepszego świata. Ale to tylko pogarsza sytuację i nieuchronnie prowadzi do tragedii.