TVP3 Sobota, 03.08.2019 06:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PANCERNYCH KOLOSÓW NARODZINY POWTÓRNE Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Panzer III to skrócona nazwa niemieckiego średniego czołgu Panzerkampfwagen III, zbudowanego przez wytwórnię Daimler Benz w 1936 r. W sumie wyprodukowano 700 sztuk tych pojazdów, ale już pod koniec 1943 r. , nie mogąc konkurować z konstrukcjami aliantów, zniknęły z pola walki. Dziś Panzer III to muzealny rarytas. Kolejny eksponat w odwiedzanym przez nas Muzeum Wojska Polskiego w Poznaniu to amerykański niszczyciel czołgów M 10 Achilles. Jego amerykańska nieoficjalna nazwa to Wolverine, czyli Rosomak. To niesamowity obrót historii, że w rękach tych samych pasjonatów powracają do mechanicznego zdrowia pod jednym dachem dwaj dawni wrogowie z pola walki. W ten sposób, dzień po dniu, dojrzewają obok siebie dwa ogromne, pancerne kolosy, które już niebawem mamy nadzieję pokazać widzom jeżdżące. 07:05 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 2/19 - OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Poznań to miejsce, które odegrało szczególną rolę w odrodzeniu niepodległej Polski. Historia tamtych wydarzeń splata się ściśle z narodzinami poznańskiej astronomii. W roku 1919 w stolicy wyzwolonej w powstaniu Wielkopolski powołano do życia Uniwersytet Poznański. Władze nowej polskiej uczelni zdecydowały o utworzeniu obserwatorium astronomicznego. W tym odcinku przybliżymy jego historię. 09:00 NAJMŁODSI MIESZKAŃCY SAWANNY, ŁĄK I STEPÓW (GRASSLAND BABIES) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Veronica Fury Scenariusz: Simone Mackinder W tym odcinku kamera rejestruje dzień na sawannach, łąkach i stepach świata. Para małych rysi bawi się w łapki. Dzikie źrebię próbuje pierwszych, chwiejnych kroczków. Czy nowo narodzony osobnik poradzi sobie z wyzwaniem? Mangusty z pewnością wiedzą jak się utulić, gdy nocują z kumplami. Sawanny, łąki i stepy. Co prawda, drzewa rosną tu olbrzymie, dominując nad otoczeniem, jednak w tych habitatach królują raczej trawy. Zajmując mniej więcej jedną czwartą powierzchni lądowej ziemi, obszary pokryte trawą, stanowią pomost między światami. Można je napotkać tam, gdzie jest za mało opadów na las, a za dużo na pustynię. To rozległe tereny, tętniące życiem. Są kolebką dla wielu stworzeń - dużych, małych i średnich. Zapraszamy na bezkresne równiny, by zobaczyć jak wygląda życie młodzików w tych zróżnicowanych biomach. Pierwsze promienie brzasku pokazują się nad horyzontem. To barwny sygnał, że zaczyna się nowy dzień dla zwierząt sawanny. Dla niektórych nigdy nie jest za wcześnie, by zacząć się paść. 12:50 PIASEK JEST DRAPIEŻNIKIEM-SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2004 Autor: Dorota Adamkiewicz, Ewa Banaszkiewicz, Krystian Matysek Reżyseria: Krystian Matysek, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Krystian Matysek, Dorota Adamkiewicz, Ewa Banaszkiewicz Zdjęcia: Krystian Matysek Dokument przyrodniczy o największych ruchomych wydmach Europy w Słowińskim Parku Narodowym w Polsce. O krainie, w której trzeba uważnie stawiać kroki. Tysiące lat temu Morze Bałtyckie usypało tu piaszczystą mierzeję. Porastały ją lasy, które spłonęły i wtedy niepowstrzymywane już przez roślinność piaski ruszyły... Wszystko, co stoi na ich drodze, jest skazane na zagładę. Miliardy kwarcowych ziarenek w swej wędrówce pochłaniają lasy, jeziora, bagna, a nawet ludzkie osady. Film jest opowieścią o nieustannej walce o przetrwanie na ruchomych piaskach poruszających się jak żyjąca istota. Tu nic nie jest pewne, nie ma żadnego trwałego punktu oparcia. Wiatr stale tu wieje. Porywa chrząszcza. Jego świat to cienisty, wilgotny las, ale wiatr rzucił go na wydmy. Dwie godziny w pełnym słońcu to dla chrząszcza biegacza pewna śmierć. Szuka cienia i osłony przed wiatrem. Dusi go piasek. Piasek jest jak drapieżnik: silny, bezlitosny, nieubłagany. 13:50 JAK TO DZIAŁA - ODC. 169 ZOBACZYĆ NIEWIDZIALNE Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz: Malgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Wykonawcy: Radek Brzózka (prowadzący) W tym odcinku: Zobaczyć niewidzialne. Nasze zmysły zostały ukształtowane w drodze ewolucji tak, abyśmy mogli z łatwością unikać niebezpieczeństw, szukać pożywienia czy kontaktować się ze sobą. Ale jeśli czegoś nie widać albo czegoś nie słychać, to wcale nie oznacza, że tego czegoś nie ma. Radek Brzózka pokaże, jak wiele rzeczy umyka naszym oczom i co zrobić, aby w końcu je zobaczyć! 14:20 PODWODNA POLSKA - PECHOWE STATKI Reportaż, 22 min, Polska, 2006 Autor: Ewa Żerdzińska Na dnie Bałtyku znajduje się wiele wraków statków i okrętów z czasów II wojny światowej. Tym razem ekipa "Podwodnej Polski" spenetrowała dwa z nich. Spoczęły obok siebie tego samego dnia. Obie jednostki zostały trafione torpedami tego samego radzieckiego okrętu podwodnego. O historii tych statków i losach ich załóg w odcinku pt. "Pechowe statki". 14:50 RODZICE Z POWOŁANIA Reportaż, 8 min, Polska, 2019 Zgodnie z nowymi przepisami od stycznia 2020 r. w placówkach opiekuńczo - wychowawczych nie będą mogły przebywać dzieci w wieku poniżej 10 lat. Będą one trafiały do rodzin zastępczych. Wprowadzenie nowych rozwiązań ma na celu zapewnienie młodszym dzieciom ciepła domu rodzinnego. W związku ze zmianą w przepisach potrzebnych będzie więcej rodzin zastępczych. W reportażu poznamy historię jednej z takich rodzin. Dla Gerarda i Joanny Wilczek, którzy wychowują siedmioro dzieci, bycie rodzicem jest pasją i życiową misją. 15:05 WOLIŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2004 Reżyseria: Jerzy Bezkowski Scenariusz: Jerzy Bezkowski Zdjęcia: Jerzy Bezkowski Muzyka: Bogumiła Kłopotowska Wykonawcy: Grażyna Jeżewska Film przedstawia przyrodę Wolińskiego Parku Narodowego - florę i faunę ze szczególnym uwzględnieniem bogactwa awifauny. Omawia zagrożenia wynikające z masowego napływu turystów, związany z tym rozwój bazy turystycznej i rekreacyjnej na terenie całej wyspy Wolin oraz prowadzonej przez władze parku polityki ochrony tutejszych zasobów przyrodniczych. 15:50 Z MIŁOŚCI DO MIASTA Reportaż, 8 min, Polska, 2019 Andrzej Hamada już w trakcie drugiej wojny światowej pracował jako architekt w okupowanym Krakowie, jednocześnie pełniąc obowiązki wywiadowcze dla Armii Krajowej. Niegdyś wicemistrz szachowy, a obecnie zasłużony obywatel miasta Opola, miłośnik i badacz jego historii, autor wielu publikacji poświęconych architekturze miasta. W Opolu mieszka ponad 60 lat, w trakcie których był naocznym świadkiem wielu jego przemian. 16:05 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - POMNIKI HISTORII - NYSA Felieton, 5 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Program prezentuje najciekawsze pomniki i zabytki polskiej kultury. Nysa należała do najważniejszych ośrodków kulturalnych i politycznych Śląska. Jej znaczenie wiązało się z pełnieniem funkcji stolicy Księstwa Nyskiego ustanowionego w XIII w. przez Henryka Probusa. Kościół św. Jakuba Starszego Apostoła i św. Agnieszki Dziewicy i Męczennicy w Nysie jest jednym z najwybitniejszych późnogotyckich kościołów halowych Europy Środkowej. Bryła kościoła przywołuje na myśl słynną strzechę parlerowską, czyli gotycką szkołę znaną ze znakomitych realizacji na terenie Czech i Niemiec Południowych. O randze artystycznej nyskiej fary świadczy też jej wyposażenie. 17:00 SZEPCZĄCY DO KONI Reportaż, 11 min, Polska, 2014 Zdjęcia: Kamil Frontczak Reportaż nie jest kolejnym materiałem interwencyjnym ukazującym przerażający los koni sprzedawanych na targach, a potem transportowanych w skandalicznych warunkach na rzeź. Nie będzie tu przemocy, agresji, protestów itd. Reportaż to portret niezwykłego człowieka, dla którego pasją stało się ratowanie i zaklinanie koni. Pan Dariusz wygląda jak kowboj, ale żyje jak pustelnik - w głuszy, poza Łodzią, z daleka od cywilizacji. Razem z żoną prowadzi ośrodek, w którym leczy zwierzęta: nie tylko ich ciała, ale też duszę. Pretekstem do reportażu są wyjątkowe warsztaty pt. "Konie leczą ludzi" (Open by Horses). To unikatowe na całą Polskę szkolenie polega na tym, by poprzez obcowanie z tymi zwierzętami ludzie dowiedzieli się jak najwięcej o sobie samych, tu koń działa trochę jak lustro. 17:15 Z MIŁOŚCI DO MIASTA Reportaż, 8 min, Polska, 2019 Andrzej Hamada już w trakcie drugiej wojny światowej pracował jako architekt w okupowanym Krakowie, jednocześnie pełniąc obowiązki wywiadowcze dla Armii Krajowej. Niegdyś wicemistrz szachowy, a obecnie zasłużony obywatel miasta Opola, miłośnik i badacz jego historii, autor wielu publikacji poświęconych architekturze miasta. W Opolu mieszka ponad 60 lat, w trakcie których był naocznym świadkiem wielu jego przemian. 00:15 GRAŻYNA I JUREK Reportaż, 22 min, Polska, 2016 Pani Grażyna po 59 latach odzyskała brata. On nie miał pojęcia, że ma siostrę, a o tym, że istnieje dowiedział się przez przypadek. Przypadek? Ona mieszka w Szczecinie, on w Elblągu. Ona teraz czuje się szczęśliwa, on także. Nie mogą się sobą nacieszyć. Często rozmawiają, widują się, gdy jest to tylko możliwe i próbują nadrobić stracone lata, o ile to jest w ogole możliwe. I...podczas tych rozmów płaczą, ale to nie są łzy rozpaczy, tylko szczęścia. Pani Grażyna o braciszka pytała matkę przez całe lata i zawsze otrzymywała tę samą odpowiedź. Że go sobie wymyśliła, że to był chłopczyk z sąsiedztwa i żeby dała w końcu spokój z tymi pytaniami. Ale nie dawała. Dwanaście, może trzynaście lat temu matka z córką spędzały wielkanocne święta. Grażyna jak zwykle zadawała to samo pytanie. I wtedy matka pękła. Nie miała już siły zaprzeczać, a może uznała, że przyszedł czas na to, by wyjawić prawdę. Rozpłakała się, zaczęła mówić o trudnych czasach, o tym, jak jej było ciężko i wtedy po raz pierwszy w życiu przytuliła się do córki. A potem był 6 grudnia 2014 roku i telefon, który był najważniejszym telefonem w jej życiu. A potem, już wieczorem, gdy brat wrócił do domu, zadzwoniła do niego. Był płacz, wzruszenie, opowiadanie o życiowych historiach. Rozmawiali ze sobą aż do trzeciej w nocy, gdy wyładowała się komórka Grażyny. Od tej rozmowy zmieniło się wszystko. 01:30 PODWODNA POLSKA - PECHOWE STATKI Reportaż, 22 min, Polska, 2006 Autor: Ewa Żerdzińska Na dnie Bałtyku znajduje się wiele wraków statków i okrętów z czasów II wojny światowej. Tym razem ekipa "Podwodnej Polski" spenetrowała dwa z nich. Spoczęły obok siebie tego samego dnia. Obie jednostki zostały trafione torpedami tego samego radzieckiego okrętu podwodnego. O historii tych statków i losach ich załóg w odcinku pt. "Pechowe statki". 02:30 KRZYSZTOFA HERDZINA REQUIEM Reportaż, 12 min, Polska, 2019 12 kwietnia 2019 r. w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy w światowym prawykonaniu zabrzmiało Requiem Krzysztofa Herdzina. Dzieło, skomponowane na specjalne zamówienie FP, składające się z dziewięciu części z łacińskim tekstem, wykonali pod batutą kompozytora znakomici soliści śpiewacy (Olga Pasiecznik sopran, Andrzej Lampert tenor, Kamil Zdebel baryton), chóry bydgoskiej Akademii Muzycznej i Orkiestra Symfoniczna FP. "Upamiętniając moich bliskich, chciałbym ukazać śmierć jako stan spokoju i pogodzenia się z tym, co nieuchronne. Dlatego właśnie o zmarłych opowiadam w nastroju kontemplatywnym, przepełnionym nadzieją, optymizmem i miłością, która pozostaje wciąż niespełnioną tęsknotą. Chcę okazać swoją głęboką miłość wszystkim moim bliskim, którzy odeszli..." - Krzysztof Herdzin. 02:45 JAK TO DZIAŁA - ODC. 169 ZOBACZYĆ NIEWIDZIALNE Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz: Malgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Wykonawcy: Radek Brzózka (prowadzący) W tym odcinku: Zobaczyć niewidzialne. Nasze zmysły zostały ukształtowane w drodze ewolucji tak, abyśmy mogli z łatwością unikać niebezpieczeństw, szukać pożywienia czy kontaktować się ze sobą. Ale jeśli czegoś nie widać albo czegoś nie słychać, to wcale nie oznacza, że tego czegoś nie ma. Radek Brzózka pokaże, jak wiele rzeczy umyka naszym oczom i co zrobić, aby w końcu je zobaczyć! 03:20 OPERACJA ZDROWIE! - /23/ MIAŻDŻYCA ROZSIANA Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Autor: Piotr Poraj Poleski Miażdżyca to podstępna choroba. Najczęściej kojarzymy ją z miażdżycą naczyń wieńcowych i zawałem. Tymczasem miażdżyca to choroba całego układu krwionośnego, czyli "całego" człowieka. Zwykle zaczyna się niewinnie: szybciej się męczymy, często bolą nas nogi, mamy kłopoty z koncentracją i zapamiętywaniem. Nieleczona arterioskleroza może się skończyć zawałem serca, udarem mózgu, amputacją nogi. Dlatego tak ważna jest profilaktyka miażdżycy i kontrolowanie poziomu cholesterolu. O miażdżycy rozsianej i o jej przyczynach, a także o tym, jak najdłużej utrzymać zdrowe naczynia krwionośne będzie mowa w tym odcinku. 03:50 NAJMŁODSI MIESZKAŃCY SAWANNY, ŁĄK I STEPÓW (GRASSLAND BABIES) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Veronica Fury Scenariusz: Simone Mackinder W tym odcinku kamera rejestruje dzień na sawannach, łąkach i stepach świata. Para małych rysi bawi się w łapki. Dzikie źrebię próbuje pierwszych, chwiejnych kroczków. Czy nowo narodzony osobnik poradzi sobie z wyzwaniem? Mangusty z pewnością wiedzą jak się utulić, gdy nocują z kumplami. Sawanny, łąki i stepy. Co prawda, drzewa rosną tu olbrzymie, dominując nad otoczeniem, jednak w tych habitatach królują raczej trawy. Zajmując mniej więcej jedną czwartą powierzchni lądowej ziemi, obszary pokryte trawą, stanowią pomost między światami. Można je napotkać tam, gdzie jest za mało opadów na las, a za dużo na pustynię. To rozległe tereny, tętniące życiem. Są kolebką dla wielu stworzeń - dużych, małych i średnich. Zapraszamy na bezkresne równiny, by zobaczyć jak wygląda życie młodzików w tych zróżnicowanych biomach. Pierwsze promienie brzasku pokazują się nad horyzontem. To barwny sygnał, że zaczyna się nowy dzień dla zwierząt sawanny. Dla niektórych nigdy nie jest za wcześnie, by zacząć się paść. 04:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - POMNIKI HISTORII - STARGARD Reportaż, 7 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Zrzeszony w Hanzie Stargard był jednym z najpotężniejszych ośrodków miejskich Pomorza Zachodniego. Jego ranga była tak wysoka, że rywalizował o hegemonię ze Szczecinem. Swoją świetność przeżywał w późnym średniowieczu i właśnie z tego czasu pochodzi stargardzka fara i fortyfikacje. Zachowane mury obronne mają prawie kilometr długości. Wśród nich są bramy i baszty o intrygujących nazwach. 05:35 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 2/19 - OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Poznań to miejsce, które odegrało szczególną rolę w odrodzeniu niepodległej Polski. Historia tamtych wydarzeń splata się ściśle z narodzinami poznańskiej astronomii. W roku 1919 w stolicy wyzwolonej w powstaniu Wielkopolski powołano do życia Uniwersytet Poznański. Władze nowej polskiej uczelni zdecydowały o utworzeniu obserwatorium astronomicznego. W tym odcinku przybliżymy jego historię.