TVP Historia Niedziela, 25.08.2019 06:05 BYŁ TAKI DZIEŃ - 25 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1718 - założono Nowy Orlean; 1908 - urodził się Bronisław Czech; 1948 - rozpoczął się Kongres Intelektualistów we Wrocławiu; 1980 - dwunasty dzień Polskiego Sierpnia; 06:10 DWADZIEŚCIA LAT MINĘŁO... - ROK 1994 CZ. 4 Magazyn, 20 min, Polska, 2008 Ten odcinek programu "20 lat minęło..." mówi o wydarzeniach wiosny i początku lata 1994 roku. Przy pomocy fragmentów z ówczesnego "Polskiego zoo" autor audycji, Marcin Wolski, opowiada o ówczesnych akcjach protestacyjnych, dyskusjach politycznych, a także o kontrowersjach związanych z Wałęsą, broniącym swych uprawnień dotyczących tzw. resortów prezydenckich. Dzięki brawurowym kreacjom Jerzego Kryszaka i Andrzeja Zaorskiego, melodyjnym piosenkom Włodzimierza Korcza i kukiełkom według projektów Jacka Frankowskiego i Andrzeja Grygorowicza, możemy przeżyć to jeszcze raz - z dystansem, ironią, żartem. Przy okazji możemy też być świadkami niespodziewanego końca "Polskiego zoo" zdjętego z dnia na dzień przez ekipę Wiesława Walendziaka pod pretekstem wyczerpania się formuły. 06:35 18 STRAJKOWYCH DNI - POMNIK Film dokumentalny, 10 min, Polska, 2005 Reżyseria: Krzysztof Kalukin Scenariusz: Barbara Madajczyk-Krasowska W niedzielę, w czwartym dniu strajku, po mszy w Stoczni Gdańskiej kilkunastu stoczniowców dźwiga dębowy krzyż. Zanoszą go na trawnik koło placu, w miejscu, gdzie w 1970 roku zginęło trzech stoczniowców; osadzają krzyż w przygotowanej nocą konstrukcji. Ilustracją są zdjęcia i fragment filmu. Pamięć o zamordowanych stoczniowcach w grudniu 1970 roku na Wybrzeżu jest żywa. Już w pierwszą rocznicę zawisła czarna flaga na kominie w stoczni. W latach poprzedzających wybuch strajku, w każdą rocznicę śmierci stoczniowców działacze WZZ, KOR, RMP oraz Lech Wałęsa zawsze czcili pamięć zabitych, składając wieńce. Tym wydarzeniom nieodłącznie towarzyszyli funkcjonariusze MO, którzy kontrolowali każdy krok działaczy. Władze nie chciały dopuścić do upamiętnienia tego miejsca. Powstały plany budowy hipermarketu i parkingu. W pierwszym dniu strajku, 14 sierpnia, powstał projekt pomnika. Już wtedy zbierano pieniądze na jego budowę. O Pomniku Poległych Stoczniowców Marek Nowakowski rozmawia z jego pomysłodawcą, Henrykiem Lenarciakiem oraz z jednym z projektantów, Bogdanem Pietruszką. Autorzy programu wspominają pierwszy solidarnościowy koncert artystów, a także fragment anonimowego wiersza "Piosenka dla córki", który powstał podczas sierpniowego strajku. 06:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PROWANSJA (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Prowansja to niezwykle ciekawy region Francji. Liliowe pola lawendy, kobaltowe niebo, podmuch mistralu i upojne zapachy działają na zmysły jej mieszkańców i gości. Podróżni cenią Prowansję za gaje oliwne, wspaniałe zabytki i malownicze winnice, a także - za styl życia. Od Verdon po Mont Ventoux, od Forcalquier po Luberon - Prowansja to miejsce spotkań z niezwykłymi ludźmi, z kulturą i z historią. Wiosną powietrze przesycone jest wonią ziół. Kamienne domy pięknie wtapiają się w skaliste tło. Stoimy u bram Prowansji, krainy, która zapada w serce i cieszy oczy. Wąskie uliczki, stare domy, szum fontanny... w miasteczkach takich, jak to, życie płynie leniwie. Można usiąść na placu w cieniu drzewa oliwnego albo na schodkach kościoła. Każdy zakątek jest piękny i pełen harmonii. 08:00 DEO ET PATRIAE - ODC. 3 ZABÓR AUSTRIACKI Reportaż, 36 min, Polska, 2019 Autor: Bogusława Stanowska - Cichoń Reportaż ukazuje znaczenie programu edukacyjnego polskiego duchowieństwa i wielkiej rzeszy społeczników, służącego podnoszeniu formacji duchowej oraz budowaniu poczucia patriotyzmu polskiego narodu, podzielonego społecznie i geograficznie zaborami. 08:45 POLA HISTORII Reportaż, 17 min, Polska, 2018 Scenariusz: Ewa Mamińska, Krzysztof Polakowski Zdjęcia: Krzysztof Polakowski, Radosław Sęp Historia poszukiwania i odnalezienia szczątków dziesięciu polskich żołnierzy, uczestników wojny polsko - bolszewickiej w 1920 roku. Kości ekshumuje Stowarzyszenie Wizna 1939, organizuje uroczysty, zgodny z wojskowym ceremoniałem pogrzeb. 09:15 W PUSTYNI I W PUSZCZY - ODC. 2 - CHARTUM Miniserial przygodowy, 50 min, Polska 1973 Autor: Henryk Sienkiewicz Scenariusz i reżyseria: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Monika Rosca, Tomasz Mędrzak, Stanisław Jasiukiewicz, Jerzy Kamas, Edmund Fetting, Zygmunt Hobot, Zygmunt Maciejewski, Ahmed Marei, Ahmad Hegazi, Ibrahim Shemi, Emos Bango, Malija Mekki i inni Staś i Nel pod opieką Chamissa i towarzyszącą im Sabą idą razem karawaną przez pustynię. Są wycieńczeni, nie mają nić do jedzenia ani do picia. W pewnym momencie Staś zauważa, że Chamis ucieka, zabierając ze sobą Sabę. Wie, że Chamis będzie próbował im pomóc ale także wie, że jeśli zajdzie potrzeba, będzie walczył po stronie Mahdiego. Docierają do Chartumu gdzie aż wrze od nienawiści do białych. Staś staje przed obliczem Mahdiego, ale wbrew wcześniejszym radom, aby zachował pokorę, chłopiec stawia się... 10:15 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - RÓŻE I POMIDORY Magazyn, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprosza widzów na ogromne pole pokryte krzakami dzikiej róży. Kulinarnie róża przeciętnemu Polakowi kojarzy się co najwyżej z nadzieniem do pączków w tłusty czwartek. A przecież róża to znakomity do stosowania w kuchni produkt. Można wykorzystywać zarówno owoce, jak i płatki. Z płatków powstaje konfitura, którą aromatyzuje się pączki, a owoce dzikiej róży to prawdziwa skarbnica witamin i minerałów. Wiedzieli o tym już w dawnych czasach polscy zesłańcy na Wschód, dla których owoce dzikiej róży były często jedynym lekarstwem na chorobę wywołaną niedoborem witaminy C, czyli szkorbut. Róża to prawdziwy kulinarny skarb, niestety, ciągle jeszcze mało znany. W połączeniu z dojrzałymi na słońcu pomidorami malinowymi, daje kucharzowi nieograniczone możliwości. Pośród szumiących krzaków dzikiej róży, w słońcu i w deszczu, Karol przygotuje trzy potrawy z polskiej róży i polskich pomidorów. 1/ Pikantna konfitura z pomidorów i róży; 2/ Pieczony dorsz z różą, pomidorami i buraczkami; 3/ Warzywne curry z pomidorami, cukinią, bakłażanem i oczywiście różą. 10:45 DAWNE ŚWIATY - ODC. 8/8 PERU NAJSTARSZA Z CYWILIZACJI. (CHOQUEKIRAW, THE INCA CRADLE OF THE CELESTIAL LAMAS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2007 Na świecie mamy 6 regionów, które nazywamy kolebkami cywilizacji. W pewnym okresie, w Indiach, Chinach, Mezopotamii, Egipcie, Ameryce Środkowej i w Andach człowiek postanowił się zatrzymać. Powstały bardziej złożone społeczności. Naukowcy są pewni, że pierwsza cywilizacja na kontynencie amerykańskim rozwinęła się na początku trzeciego tysiąclecia przed naszą erą - na wybrzeżu Peru. Co wywołało tę zmianę w dziejach ludzkości? Skąd iskierka, która spowodowała, że ludzie zarzucili wcześniejszy tryb życia? Czemu rzucili się w nieznane, czyli w wir cywilizacji? Kilka teorii próbuje wyjaśnić przyczyny narodzin społeczeństwa w tym regionie. Dla jednych cywilizacja ta powstała na wybrzeżu, dla innych w głębi lądu. Obecnie teorie te są analizowane z wykorzystaniem nowych technik i modeli analiz interdyscyplinarnych. Ekipa zajmująca się projektem archeologicznym w Norte Chico rozpoczęła poszukiwania. Celem jest wyjaśnienie, dlaczego cywilizacja zaczęła raczkować właśnie tutaj, w Norte Chico. Byc może uda się odpowiedzieć na pytanie, co było pierwsze: jajo czy kura? Peru jest jak bibuła. Wchłania ważne ślady z historii sięgającej daleko w przeszłość. Kultura Norte Chico rozwinęła się w czasach prekolumbijskich. Liczyła aż 30 dużych ośrodków osadniczych. Jest to najstarsza kultura na kontynencie amerykańskim. Powstała w późnym archaiku, czyli w latach 3.000 - 1800 przed naszą erą. Jej członkowie znali tkactwo i przypuszczalnie istniał kult wspólnego boga. Ludzie ci znali zasady budownictwa, czego dowodem są monumentalne konstrukcje. Norte Chico znajduje się 170 km od stolicy Peru, Limy. Odkrycie Norte Chico umożliwiło przesunięcie poszukiwań archeologicznych z gór nad wybrzeże. 11:50 ZŁOTO JUKONU - ODC. 2/3 (ODC. 2/3) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Ben Crichton Scenariusz: Ben Crichton Wykonawcy: Piotr Banasz, Dan Snow (prowadzący) W tej epickiej przygodzie zespół odkrywców próbuje zdobyć złoto na zamarzniętej północy Kanady. Idąc tą samą drogą co pierwotni poszukiwacze złota, wyruszają w niebezpieczną i ekscytującą podróż. Muszą pokonać zdradziecką przełęcz, poruszać się po rozległych, lodowych jeziorach i walczyć z potężną rzeką Jukon w drewnianej łodzi. 12:50 LODOWA PLANETA - LATO ODC. 3/6 (FROZEN PLANET 3 SUMMER) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2011 Kolejna seria z cyklu przyrodniczych filmów BBC, która na długo pozostają w pamięci widza. Tym razem filmowcy wyruszają w fascynującą podróż do miejsc, w których zawsze panuje temperatura poniżej zera. Zapierające dech w piersiach krajobrazy i wspaniała narracja sir Davida Attenborough to dodatkowe atuty filmu. Sześcioodcinkowa seria pokazuje krainy, które wkrótce zupełnie zmienią swój charakter. Nie ma już odwrotu od tego, by Arktyka i Antarktyda upodobniły się do innych miejsc na ziemi, bo globalne ocieplenie stało się faktem. Filmowcy w swej pracy wykorzystali najnowsze zdobycze technologii. Schodzą pod lód, zbliżają się do polarnych niedźwiedzi, penetrują góry lodowe, podpatrują pingwiny. Obserwują życie, które toczy się tam wbrew wszystkim przeciwnościom. 13:50 NIEZWYKŁE HISTORIE BIAŁO - CZERWONYCH - RYSZARD PARULSKI Reportaż, 15 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Miklas Zdjęcia: Robert Jażdżyk Wykonawcy: Krzysztof Miklas (prowadzący) Celem cyklu jest przybliżenie sylwetek wybitnych polskich sportowców, którzy byli zarazem wielkimi polskimi patriotami, czasem oddając życie za Ojczyznę. Bohaterem odcinka jest Ryszard Parulski (1938 - 2017). Warszawiak z dziada pradziada, urodzony i wychowany na Starym Mieście, przy Zakroczymskiej. Mając 6 lat, przeżył niezwykłą traumę. Na Jego oczach zginęła w Powstaniu Warszawskim pod walącymi się gruzami matka. Ojciec, wywieziony po kampanii wrześniowej na Syberię, szczęśliwie dostał się do Armii gen. Andersa, przechodząc z nią cały szlak bojowy. Ranny pod Monte Cassino, zakończył wojnę w Bolonii, ale do kraju wrócił po tułaczce i politycznych wątpliwościach w 1947 roku. Do tego czasu małego Ryszarda wychowywała ciotka. Po skończeniu szkoły podstawowej wysłano go do zawodowej szkoły optycznej na Grochowie, gdzie zdobył zawód szlifierza szkła. Jego ambicje były jednak o wiele większe. Pracując w PZO, ukończył wieczorowe liceum ogólnokształcące i za pierwszym razem dostał się na prawo na UW. Jednocześnie trenował szermierkę, marzenie swojego dzieciństwa, w klubie Marymont, któremu pozostał wierny do końca sportowej kariery. Był niezwykle utalentowanym i wszechstronnym szermierzem. Jako jedyny szermierz na świecie zdobył tytuły mistrza świata we wszystkich trzech broniach. Dwukrotny medalista olimpijski. Po skończeniu prawa i aplikacji został wybitnym adwokatem. Jednocześnie cały czas działał w sporcie. Niezwykle wrażliwy na ludzką krzywdę i nieszczęścia. powołał do życia Fundację Gloria Victis, której od początku do końca był prezesem. Fundacja pomogła wielu byłym sportowcom, których dotknęło nieszczęście lub zwyczajna bieda. Powołał do życia Towarzystwo Olimpijczyków Polskich, którego od powstania do samej śmierci był prezesem, będąc jednocześnie wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W 1992 roku zrodził mu się pomysł zorganizowania letnich igrzysk olimpijskich 2012 roku w Warszawie. Do tej idei przekonał swojego przyjaciela, niegdyś wybitnego szablistę i znakomitego architekta, prof. Wojciecha Zabłockiego. Wspólnie opracowali szczegółowy projekt igrzysk olimpijskich w Warszawie, którego osią miała być Wisła. Niestety, ta idea nie spotkała się z wyraźną aprobatą władz Warszawy i kraju. Zmarł w wieku 78 lat, jest pochowany na Powązkach. 14:15 SZTAB GENERALNY - ODC. 2/3 Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2018 Reżyseria: Norbert Rudaś Scenariusz: Norbert Rudaś Zdjęcia: Grzegorz Filipiak Muzyka: Mariusz Ostański Wykonawcy: Przemysław Bednarczyk Serial odsłania kulisy działalności Sztabu Generalnego Wojska Polskiego od roku 1918 do czasów współczesnych. Chronologicznie ułożone, najciekawsze wydarzenia i mało znane fakty składają się na opowieść o niezwykle burzliwej, 100 - letniej historii instytucji stanowiącej mózg polskiej armii oraz jej rolę w kluczowych momentach współczesnej historii Polski. 14:50 WNIEBOWZIĘCI Komedia obyczajowa, 45 min, Polska 1973 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Kondratiuk, Jan Himilsbach Zdjęcia: Jan Laskowski Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Jan Himilsbach, Regina Regulska, Ewa Pielach, Ryszard Narożnik, Janusz Kłosiński Jedna z lepszych komedii Andrzeja Kondratiuka, w której główne role zagrał pamiętny duet Maklakiewicz - Himilsbach. Komedia to zresztą szczególna, bo oprócz autentycznego humoru, sporo tu nostalgii i materiału do nie zawsze wesołej refleksji. Bohaterami filmu są dwaj dojrzali mężczyźni, którym w życiu więcej się nie udało niż udało. Pewnego dnia dostają od losu niezwykłą szansę. Wygrywają dużą sumę w toto - lotka. Za uzyskane pieniądze postanawiają wybrać się w pierwszą w życiu podróż samolotem. Spróbowawszy smaku podniebnej peregrynacji, trwonią resztę gotówki na kolejne samolotowe eskapady. Stylistycznie film Kondratiuka miejscami przypomina dokument, przede wszystkim za sprawą gry naturszczyków, stanowiących większą część obsady, oraz dialogów, które często robią wrażenie improwizowanych. Realistyczna narracja doskonale wydobywa nieporadność dwójki bohaterów w próbie przekroczenia własnego losu. Pieniądze dają im możliwość zaznania innego życia, wcielenia się w inne role społeczne. Obaj chętnie korzystają z nowych możliwości, by na końcu przekonać się, że tak naprawdę najlepiej czują się, gdy są sobą. Film Kondratiuka przewrotnie pokazuje, że czasem spełnione wielkie marzenie nie czyni ludzi ani lepszymi, ani szczęśliwszymi. Pomaga natomiast zaakceptować własny los, jakikolwiek by on był. 15:50 POSZUKIWACZE SKARBÓW - SKARBY JOHNA SMITHA. ODC. 1/16 (ODC. 1/16 CAPTAIN JOHN SMITH'S VIRGINIA NECTAR) Film dokumentalny, 25 min, USA, 2014 Reżyseria: John Jones Scenariusz: Matthew Tilley Wykonawcy: Jerzy Szydłowski "King George" Wyant i jego kolega Tim "The Ringmaster" Saylor to pasjonaci poszukujący, przy pomocy wykrywaczy metalu, ukrytych w ziemi reliktów przeszłości. W tym celu podróżują po całych Stanach Zjednoczonych. Każdy sukces wywołuje u bohaterów wybuch niepohamowanego entuzjazmu, a ich specyficzny humor i słownictwo są jedyne w swoim rodzaju. Nie kieruje nimi chęć zdobycia korzyści materialnych, lecz dreszczyk emocji, który wywołują kolejne zaskakujące wykopaliska. Każdy odnaleziony przez nich przedmiot ma swoją historię. Dzięki atrakcyjnym grafikom i przybliżeniu kontekstu historycznego mogą je poznać także widzowie tego cyklu. Bohaterowie odkopują historie, które najpewniej nigdy nie zostałyby ujawnione. 16:25 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 22 Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohaterka tego odcinka: Izabela Horodecka. 17:30 WOJOWNICY CZASU - MAŁE VERDUN, CZYLI GORLICE 1915 Film dokumentalny, 30 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Wielka wojna, która wybuchła w lecie 1914 roku wskutek lokalnego konfliktu objęła niebawem cały niemal świat i przesądziła o losach wielkich mocarstw. Jej prawdziwymi ofiarami byli jednak głównie zwykli ludzie, żołnierze różnych narodowości, którzy położyli w tym konflikcie głowę w obcej sprawie. W armiach walczących po obu stronach ginęły tysiące Polaków. Tak też było w wielkiej bitwie pod Gorlicami w 1915 roku. Wydarzenie to odtwarzane jest co roku w miejscu, gdzie odbyła się ta najkrwawsza bitwa pierwszej wojny stoczona na polskich ziemiach. 18:10 NA KŁOPOTY... BEDNARSKI - ODC. 7/7 - NASZ CZŁOWIEK Serial kryminalny, 54 min, Polska, 1986 Reżyseria: Paweł Pitera Aktorzy: Stefan Friedman, Marek Barbasiewicz, Tadeusz Szaniecki, Sława Kwaśniewska, Robert Czechowski Ostatnie dni sierpnia 1939 roku. Bednarski jest poszukiwany przez gdańską policję. Z trudem udaje mu się przedostać na teren Wolnego Miasta, by ratować swojego przyjaciela profesora. Aby uzyskać dla niego paszport, musi wziąć udział w ostatniej akcji polskiego wywiadu - próbie sprzedania Niemcom fałszywych planów Westerplatte. Bednarski daje się złapać Niemcom. Po ciężkim przesłuchaniu udaje mu się przekonać ich, że mikrofilm, który przy nim znaleziono, zawiera prawdziwe informacje. Tymczasem okazuje się, że człowiekiem sprawdzającym na zlecenie Niemców prawdziwość owych planów jest Bruno Piwoński, syn polskiego kolejarza. Bednarski usiłuje nakłonić Bruna, aby wycofał się z tej gry, ale Niemcy okazują się szybsi. Chłopak ginie, a odpowiedzialność za jego śmierć spada na Bednarskiego. Polacy traktują go teraz jak zdrajcę. Bednarski zwraca się o pomoc do starego Piwońskiego i razem z nim przystępuje do swej ostatniej akcji. 19:15 MAGIK Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2019 Reżyseria: Włodzimierz Gołaszewski Scenariusz: Włodzimierz Gołaszewski Jest to filmowa opowieść o najmłodszym kawalerze orderu Virtuti Militari, Jerzym Bartniku, pseudonim Magik. Wręczył mu go sam generał Bór - Komorowski, podczas trwającego jeszcze Powstania Warszawskiego. Czternastoletni kapral Jurek został nim udekorowany za bohaterski czyn: ryzykując życiem, pod ostrzałem, wyskoczył z kolegą zza barykady na placu Zamkowym i przeciął saperką kabel Goliata, małego, opancerzonego i załadowanego trotylem pojazdu na gąsienicach, zdalnie sterowanego za pomocą długiego kabla. 21:35 WESELE Dramat, 101 min, Polska 1972 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Kijowski Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Stanisław Radwan Scenografia: Tadeusz Wybult Kostiumy: Krystyna Zachwatowicz Występują: Daniel Olbrychski, Ewa Ziętek, Henryk Borowski, Maja Komorowska, Mieczysław Voit, Marek Walczewski, Wojciech Pszoniak, Izabela Olszewska, Andrzej Szczepkowski, Marek Perepeczko, Anna Dymna, Gabriela Kownacka, Andrzej Łapicki, Franciszek Pieczka, Barbara Wrzesińska, Małgorzata Lorentowicz, Kazimierz Opaliński, Bożena Dykiel, Olgierd Łukaszewicz, Mieczysław Czechowicz, Hanna Skarżanka, Emilia Krakowska, Czesław Wołłejko, Janusz Bukowski, Gabriela Kwasz, Maria Konwicka, Mieczysław Stoor i inni "Gdzie pan znalazł tak doskonałego scenarzystę?" - zapytał Elia Kazan Andrzeja Wajdę po obejrzeniu "Wesela". Niewinne pytanie sławnego reżysera szybko zaczęło żyć własnym życiem jako znana anegdota. Dowodziło przy okazji, że tak "arcypolski" dramat jak "Wesele" Wyspiańskiego może zafascynować ludzi, którzy z pozoru zupełnie "nie czują" naszej narodowej mitologii. Wbrew oczekiwaniom odbiór filmu Wajdy na świecie był bardzo dobry, o czym świadczyły recenzje branżowej prasy, festiwalowe nagrody - "Złote Grona" za reżyserię, scenariusz, scenografię i zdjęcia na LLF w Łagowie w 1973, "Srebrna Muszla" na MFF w San Sebastian w 1973, a przede wszystkim duże zainteresowanie publiczności. Udało się więc artyście zrealizować jeden z dwu głównych celów, które stawiał sobie przed rozpoczęciem prac nad ekranizacją "Wesela" - przełożył dramat na język zrozumiały dla cudzoziemców. Drugim celem była symboliczna spłata długu wdzięczności za ciągłą, inspirującą obecność "ducha Wyspiańskiego" w Wajdowskiej wyobraźni. "Powiedział mi Olbrychski: Po co ty robisz"Wesele", przecież już je zrobiłeś?" - zwierzał się w jednym z wywiadów reżyser. W innym miejscu zaś dodawał: "Jest to utwór, z którego wszyscy wyrośliśmy: cała legenda "szkoły polskiej", ja sam,"Popiół i diament". Trudu adaptacji sztuki na potrzeby ekranu podjął się znany pisarz i publicysta Andrzej Kijowski. Zredukował dialog do niezbędnego minimum, zachowując wpisane na trwałe w kulturalną świadomość Polaków aforyzmy, powiedzenia i kwestie. Dzięki temu oraz znikomej liczbie scen plenerowych adaptacja Wajdy uchodzi za bardzo wierną oryginałowi. Film zrealizowano z wielką dbałością o realia. Dla odtwórców głównych postaci wystarano się o autentyczne, przechowywane z pokolenia na pokolenie chłopskie stroje z okolic Krakowa. Do scen na progu i wokół domu zakupiono i przeniesiono pod Warszawę oryginalną, starą chatę. Wnętrze hali zdjęciowej podobniono zaś całkowicie do wnętrza domu Tetmajerów, w czym wydatnie"pomogły"meble wypożyczone od rodziny artysty. W"Weselu"wystąpiła plejada gwiazd rodzimego ekranu. Wszystkie kluczowe role zostały wysoko ocenione przez krytykę. Dostrzeżono również ponadprzeciętne walory malarskie utworu."Film Wajdy stanowi jakby pomieszanie żywiołowości z płócien Breughla z płomiennością romantyzmu. Piękna praca"- pisał francuski recenzent. Akcja filmu zaczyna się od wyjazdu orszaku weselnego sprzed kościoła Mariackiego. Następnie, mijając okoliczne wsie, kawalkada dociera do domu Gospodarza. Rozpoczyna się wesele Pana Młodego, który jest inteligentem, z Panną Młodą, pochodzącą z chłopskiej rodziny. Goście również wywodzą się z obu stanów. Zabawa szybko się rozkręca. Nocą pod dach Gospodarza przybywa Rachela, młoda Żydówka o wrażliwej, "poetycznej"duszy. To ona, ulegając weselnej euforii,"zaprasza"na zabawę Chochoła, stojącego za oknem. W wesoły gwar weselnej biesiady niepostrzeżenie wsącza się aura niesamowitości. Niektórym gościom ukazują się tajemnicze widma. Z zakamarków dusz odz 23:25 WIELKI TEST - WIELKI TEST Z HISTORII. OD NIEPODLEGŁOŚCI DO NIEPODLEGŁOŚC Kameralne i studyjne (widowisko), 90 min, Polska, 2015 Reżyseria: Konrad Smuga Scenariusz: Konrad Smuga, Irena Pręcikowska Wykonawcy: Paulina Chylewska (prowadząca), Maciej Orłoś (prowadzący) Widowisko przygotowane przez Program 1 wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej, poświęcone najnowszej historii Polski od momentu odzyskania niepodległości w 1918 r. do wolności, która wróciła do nas w 1989 r. Bezpośrednim powodem podjęcia tego wspólnego przedsięwzięcia jest 15 - lecie IPN. Zaproszeni do studia goście będą odpowiadać na pytania dotyczące współczesnej historii. Widzowie będą mogli również sprawdzić swoją wiedzę uczestnicząc w teście internetowym. Nie zabraknie też historycznych ciekawostek i niespodzianek. Zwycięski duet gwiazd przeznaczy główną nagrodę 30 tys. zł na szczytny cel. Z testem zmierzą się m.in.: Anna Maria Anders, Przemysław Babiarz, Ada Fijał, Kazimierz Kaczor, Katarzyna Kwiatkowska, Karol Strasburger, Kasia Sawczuk, Henryk Wujec, Magda Masny, Michał Olszański. W programie zaprezentują swoje przebojowe utwory: zespołyTilt i Sztywny Pal Azji. Prowadzący: Paulina Chylewska i Maciej Orłoś. 01:05 W CIENIU ŚLĄSKA Film dokumentalny, 96 min, Polska, 1990 Scenariusz: Dariusz Król Zdjęcia: Jerzy Sobociński Wykonawcy: Anastazja Kuc, Henryk Boukołowski, Jan Englert, Janusz Gajos, Kalina Jędrusik, Jan Lewandowski, Olgierd Łukasiewicz, Wojciech Sarnowicz, Andrzej Wajda Film przedstawia sylwetkę reżysera Kazimierza Kutza. 02:55 DWADZIEŚCIA LAT MINĘŁO... - ROK 1994 CZ. 4 Magazyn, 20 min, Polska, 2008 Ten odcinek programu "20 lat minęło..." mówi o wydarzeniach wiosny i początku lata 1994 roku. Przy pomocy fragmentów z ówczesnego "Polskiego zoo" autor audycji, Marcin Wolski, opowiada o ówczesnych akcjach protestacyjnych, dyskusjach politycznych, a także o kontrowersjach związanych z Wałęsą, broniącym swych uprawnień dotyczących tzw. resortów prezydenckich. Dzięki brawurowym kreacjom Jerzego Kryszaka i Andrzeja Zaorskiego, melodyjnym piosenkom Włodzimierza Korcza i kukiełkom według projektów Jacka Frankowskiego i Andrzeja Grygorowicza, możemy przeżyć to jeszcze raz - z dystansem, ironią, żartem. Przy okazji możemy też być świadkami niespodziewanego końca "Polskiego zoo" zdjętego z dnia na dzień przez ekipę Wiesława Walendziaka pod pretekstem wyczerpania się formuły.