TVP Kultura Wtorek, 20.08.2019 08:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - LEGNICKIE POLE Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący) Kolejnym pomnikiem historii prezentowanym w cyklu jest Legnickie Pole. To tu 9 kwietnia 1241 r. spotkały się wojska śląskie dowodzone przez Henryka II Pobożnego z Mongołami. Bitwa, mimo że zakończyła się klęską i śmiercią monarchy, zatrzymała najazd obcych sił. Dla upamiętnienie tego starcia i tragicznej śmierci Henryka II Pobożnego, jego matka św. Jadwiga, postanowiła ufundować klasztor oraz kościół. Wedle legendy świątynia stanęła dokładnie w tym miejscu, w którym odnaleziono okaleczone, pozbawione głowy ciało księcia. We wnętrzach świątyni czekają na nas prawdziwe skarby. Wspaniałe freski wykonane przez Kosmę Damiana Asama czy pochodzące z 1731 r. organy - dzieło Adama Horatio Caspariniego. Dziś jego dzieło uznawane jest za jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych instrumentów barokowych. 09:00 ANTYFONIE - BARTEK ZASKÓRSKI / RADOSŁAW SIRKO Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski Bohaterem kolejnego odcinka jest młody artysta, działający jednocześnie na polu wizualno - konceptualnym i muzycznym. Bartosz Zaskórski - muzyk, ilustrator, twórca licznych wystaw (m.in. w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie oraz w CSW Kronika w Bytomiu), a ostatnio również wykładowca w Akademii Sztuk Pięknych w Szczecinie. Zaskórski wplata do swoich kompozycji elementy pozamuzyczne, tekstowe, które często mają związek ze specyficznie rozumianą lokalnością: jego projekt Wsie odnosi się do osobistego przeżywania konfrontacji z przyrodą i mikroświatem rodzimego Żytna, zaś powstający we współpracy z warszawskim Teatrem Powszechnym projekt dotyczący historii warszawskiej Pragi dowodzi szczególnego wsłuchania się twórcy w różnorodne konteksty ludzkiej aktywności i ich śladów. Zaskórski, który tworzy surrealistyczne grafiki towarzyszące swoim wydawnictwom, oprowadzi nas po światach, z jakimi się identyfikuje, opowie o swoich wczesnych inspiracjach i fascynacjach oraz zaimprowizuje kilka około muzycznych akcji ze swoim udziałem. Drugim artystą, którego zdecydowaliśmy się w tym odcinku zestawić z Bartoszem Zaskórskim, jest Radosław Sirko. Radosław Sirko jest artystą dźwięku, wydawcą, filarem projektu Duy Gebord, lecz także teoretykiem i socjologiem mediów, kuratorem, i bacznym obserwatorem zjawisk mających miejsce na obrzeżach sceny eksperymentalnej. W ostatnim okresie zrealizował on dokument o kilku muzykach związanych ze sceną radykalnego harsh noise. 09:30 NAGRODA LITERACKA GDYNIA 2019 - TOMASZ BOCHEŃSKI Felieton, 1 min, Polska, 2019 Sylwetka Tomasza Bocheńskiego, autora nominowanego do Nagrody Literackiej Gdynia 2019 w kategorii "esej" za książkę "Tango bez Edka". 09:35 BRACISZEK Film biograficzny, 98 min, Polska 2007 Reżyseria: Andrzej Barański Scenariusz: Andrzej Barański na podstawie książki "Patron maluczkich" pod redakcją o. Bogdana Brzuszka Zdjęcia: Dariusz Kuc Aktorzy: Artur Barciś, Grzegorz Gołaszewski, Henryk Błażejczyk, Bartłomiej Bobrowski, Czesław Bogdański, Zbigniew Borek, Krzysztof Chudzicki, Paweł Ciołkosz, Andrzej Gawroński, Andrzej Golejewski, Jan Jeruzal, Zbigniew Konopka, Grzegorz Kulikowski, Janusz Łagodziński, Jerzy Mazur Pierwowzorem postaci braciszka jest sługa boży, franciszkanin, brat Alojzy Kosiba - "Alojzeczek", kwestarz i jałmużnik żyjący w latach 1855 - 1939. W tym życiorysie nie ma ani cudów ani sławy, a jedynie prostoduszne zbieranie przez całe życie okruchów świętości. I nie chodzi tylko o ten tak widoczny "nadmiar" dobroci, gorliwości, modlitwy, lecz również o każdy inny przejaw jego życia. Braciszka poznajemy w ostatnich dniach jego życia, kiedy z właściwą sobie dobrotliwością podejmuje decyzję o odejściu z tego świata, aby swoją śmiercią okupić życie ciężko chorego młodego chłopaka i uratować go. W kolejnych odsłonach zmierzających do finału braciszek żegna się z ziemskim życiem i cieszy się na spotkanie z wiecznością. Pomiędzy tymi scenami - stacjami w retrospekcjach - odkrywamy tę niezwykłą postać. Poznajemy go jako zakonnika zatopionego w żarliwej modlitwie w ciszy klasztoru oraz jako kwestarza zakonnego, oglądamy go w kontaktach z powszednim życiem i ze zwykłymi ludźmi. W tej hagiografii piękne jest skierowanie percepcji ku rzeczom zwyczajnym, powszednim: kotlet mielony "zwędzony" dla biednych, własnoręcznie zrobione koperty jako prezent dla braciszka, pęto kiełbasy, jabłka wypatrzone pod łóżkiem i wiele innych drobiazgów - właśnie ten mikroświat rzeczy i drobnych spraw wprowadza do opowieści wymiar poetycki i swoistą mistykę codzienności. Te z pozoru zgrzebne relacje opisujące życie i czyny braciszka, mają wewnętrzne światło. Życie brata Alojzego zostało opisane przez świadków jego świętości, ludzi równie prostych i prostodusznych jak on sam, i to właśnie oni kreślą perspektywę, w jakiej oglądamy ich świętego. Braciszek jest integralną częścią pewnego pejzażu, nie tylko tego dosłownego, ale i ludzkiego, pewnej mentalności prawie że odwiecznej niczym polny głaz, dlatego wszystko tu ma cechy rytuału, odprawiania ceremonii, jakiejś mszy żywota powszedniego. Wszystko to odbywa się w świątyni polnych dróg, opłotków i obejść wiejskich, do których przybywa wysłannik klasztoru. Klasztor, życie klasztorne jako świat tajemniczy i osobny, zawsze budzący ciekawość, tutaj jawi się bardzo zwyczajnie, zgodnie z ludzką miarą. "Duch św. Franciszka odrodził się w tym klasztorze" - napisał kardynał Karol Wojtyła, otwierając proces beatyfikacyjny brata Alojzego Kosiby. 11:20 NAGRODA LITERACKA GDYNIA 2019 - BEATA CHOMĄTOWSKA Felieton, 1 min, Polska, 2019 Sylwetka Beaty Chomątowskiej, autorki nominowanej do Nagrody Literackiej Gdynia 2019, w kategorii "esej" za książkę "Betonia". 11:30 POLSKIE DROGI - ODC. 1/11 - MISJA SPECJALNA Serial wojenno - obyczajowy, 86 min, Polska 1977 Scenariusz: Jerzy Janicki Reżyseria: Janusz Morgenstern Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Jerzy Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Marek Walczewski, Zofia Mrozowska, Aleksander Bardini, Stanisław Zaczyk, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Beata Tyszkiewicz, Leszek Herdegen, Stanisław Mikulski, Ryszarda Hanin, Irena Laskowska, Anna Nehrebecka, Piotr Fronczewski, Ryszard Barycz "Polskie drogi" były jednym z najpopularniejszych polskich seriali lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Pokazany po raz pierwszy w roku 1977, doczekał wielu powtórek. Dzieło Jerzego Janickiego i Janusza Morgensterna to epicka (łącznie 17 godzin projekcji), wielowątkowa opowieść o losach Polaków w latach II wojny światowej. "Czas pogardy" ukazano przede wszystkim z punktu widzenia dwóch głównych bohaterów - porucznika Władysława Niwińskiego (Karol Strasburger) i Leona Kurasia (wielka rola Kazimierza Kaczora) - drobnego cwaniaka, niepozbawionego jednak znamion heroizmu. Autorzy serialu starali się pokazać zwłaszcza dzień powszedni okupacji hitlerowskiej w Polsce. Konspirację, akcje zbrojne, strzelaniny programowo odsunięto na drugi plan. W zamian "Polskie drogi" dawały przekrój przez wszystkie ówczesne warstwy społeczne. Opowiadały o ludziach częstokroć zaskoczonych przez historię, którzy stopniowo uczą się złowrogiej logiki hitlerowskiego terroru. Janusz Morgenstern potraktował pracę nad serialem jako dopełnienie swoich poprzednich filmów o II wojnie światowej: "Kolumbów" i "Potem nastąpi cisza". "Jest to kontynuacja o nieco odwróconej chronologii."Kolumbów"poświęciłem tylko losom żołnierzy Armii Krajowej. W"Polskich drogach"obszerniej zajmujemy się lewicą społeczną, nie zapominając o ugrupowaniach AK" - tłumaczył reżyser w jednym z wywiadów. We wrześniu 1939 r, podchorąży strzelców konnych Władysław Niwiński otrzymuje rozkaz eskortowania do Kamieńca Podolskiego ważnej przesyłki państwowej. W drodze natyka się na stacjonujący w dworze polski batalion, którego dowódca jest ranny. Do dworu przyjeżdża także kapitan Tadeusz Miszczyk z II Oddziału w nadziei, że zdobędzie tu trochę benzyny. W czasie nalotów i starć z Niemcami ginie sprowadzony lekarz, pozbawiony opieki medycznej dowódca batalionu umiera. Ginie także kapitan Miszczyk. Niwiński przejmuje wiezione przez niego ważne dokumenty. W nocy pluton Niwińskiego zostaje zdziesiątkowany przez grupę dywersyjną pod wodzą Johanna Heymanna, syna niemieckiego kolonisty, młynarza, który umiera nagle w trakcie walki. Niwiński znał Heymannów jeszcze sprzed wojny, gdy przyjeżdżał tam na wakacje. Johann poprzysięga mu zemstę za śmierć ojca. 13:05 SKRZYDŁA Film obyczajowy, 39 min, Polska, 1972 Reżyseria: Krzysztof Wojciechowski Scenariusz: Hanna Probulska, Krzysztof Wojciechowski Zdjęcia: Bogdan Dziworski Aktorzy: Piotr Kona, Joanna Ignaciuk, Maria Czekalska Trzynastoletni chłopiec, obdarzony wyjątkową fantazją, tworzy sobie własny, bogaty świat wyobraźni i przeżyć. 13:55 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - LECHOSŁAW LAMEŃSKI Dysk./wywiad/debata, 9 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadzący) Niedawno ukazał się pierwszy polski album prezentujący twórczość Stanisława Szukalskiego, rzeźbiarza, rysownika, malarza, teoretyka i krytyka sztuki, wydawcy i dramaturga w jednej osobie. O tej niezwykłej postaci i albumie wydawnictwa Evivalarte rozmawialiśmy z historykiem sztuki - profesorem Lechosławem Lameńskim. 14:10 NIEDZIELA Z... HALINĄ KUNICKĄ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadząca) Bohaterką tego odcinka cyklu jest piosenkarka Halina Kunicka, która w lutym 2018 r. obchodziła 80. urodziny. Mówi o sobie jestem szczęściarą. Słowa te nabierają szczególnego sensu w kontekście biografii Haliny Kunickiej, a zwłaszcza jej naznaczonego wojną i dramatycznymi wyborami dzieciństwa. Choć w młodości ukończyła studia prawnicze to udział w 1957 roku w radiowym konkursie piosenki dla amatorów skierował jej zawodową drogę na estradę. Wyróżnienie w konkursie zapewniło jej występy w radio, a twórcy popularnego wówczas warszawskiego kabaretu Pinezka zaprosili ją do współpracy. Potem pojawiły się koncerty, występy w radiu i telewizji. I tak prawniczka stała się gwiazdą estrady. Halina Kunicka była szczególnie popularna w latach 60. i 70. , a jej przeboje: "Orkiestry dęte", "Gwiazda miłości", "Niech no tylko zakwitną jabłonie", "Od nocy do nocy", "To były piękne dni" rozbrzmiewały w audycjach radiowych, programach telewizyjnych i na estradach. Nagrała kilkanaście płyt, w tym cztery złote, które sprzedały się w ponad milionie egzemplarzy. 15:00 CHŁOPIEC NA GALOPUJĄCYM KONIU Dramat psychologiczny, 73 min, Polska 2006 Reżyseria: Adam Guziński Scenariusz na podstawie opowiadania Tarjeia Vesaasa i reżyseria: Adam Guziński Zdjęcia: Jolanta Dylewska Aktorzy: Piotr Bajor, Aleksandra Justa, Krzysztof Lis, Krzysztof Radkowski, Anna Seniuk, Małgorzata Hajewska, Teresa Sawicka, Bartłomiej Bobrowski, Anna Sarna, Stanisław Penksyk Debiut fabularny Adama Guzińskiego: czarno - biały, ascetyczny w formie, a zarazem bardzo nastrojowy i refleksyjny, przesycony poezją film zrealizowany na podstawie opowiadania norweskiego pisarza i poety Tarjeia Vesaasa "Dziki jeździec". Nieśpiesznej narracji towarzyszą sugestywne zdjęcia i skąpe dialogi, ograniczone do pojedynczych zdań. Bohater tej kameralnej opowieści, trzydziestoparoletni pisarz Jerzy Dobrowolski, laureat prestiżowej nagrody literackiej, tuż po jej otrzymaniu porzucił nagle miasto i przeniósł się z żoną Marią i synkiem Jaśkiem na wieś. Ale nie czuje się tam dobrze: przeżywa głęboki kryzys twórczy, na próżno wysiadując całymi dniami nad pustą kartką. Co gorsza, oboje z żoną przechodzą też kryzys małżeński: praktycznie nie rozmawiają ze sobą, mijając się w domu jak para obcych ludzi. A przecież niedawno kochali się, obdarzali pieszczotami, o czym świadczą piękne, artystyczne zdjęcia, które Maria sama zrobiła i porozwieszała na ścianach. Teraz oboje unikają nawet wzajemnie swojego wzroku. Między nimi krąży ukochany syn, nie pojmujący jeszcze, że w domu źle się dzieje. Pewnego dnia Maria zauważa, że synek jest dziwnie osowiały i smutny. Podejrzewa, że może być chory. Rodzice jadą z nim do lekarza, ten zleca dodatkowe badania, a wreszcie stawia diagnozę: chłopca trzeba jak najszybciej operować. Kieruje go do gdańskiej kliniki, gdzie pracuje jego znajomy profesor. Nieoczekiwanie Maria oznajmia mężowi, że nie pojedzie z nim i synem do miasta. Woli zostać w domu, prosi, żeby mąż sam zawiózł dziecko. Jerzy, chociaż zaskoczony jej decyzją, nie protestuje. Maria pakuje im niezbędne rzeczy, odprowadza do autobusu. Jasiek, nieświadom, że czeka go szpital, jest przejęty wyprawą do dużego miasta i obiecaną mu przez ojca wizytą w sklepie z samochodzikami, które wprost uwielbia. Na miejscu ojciec i syn kierują się najpierw do owego sklepu, ale przybywają za późno, już po zamknięciu. Później udają się do szpitala. Syn zostaje przyjęty na oddział, ojciec spędza noc w hotelu. Dręczy go sen, że doszło do komplikacji i Jasiek znalazł się w stanie agonalnym. Nazajutrz dzwoni do szpitala, dowiaduje się, że operacja przebiegła pomyślnie. Ale nerwowe godziny spędzone na oczekiwaniu na tę wiadomość sprawiają, że zaczyna inaczej patrzeć na swoją rodzinę i siebie. Uświadamia sobie, jak bardzo zależy mu na bliskich, jak potrzebne mu było w takich chwilach wsparcie żony. Gdy dzwoni do Marii z pomyślnymi wieściami o synu, ta przeprasza go, że w ważnej chwili zawiodła, że już wcześniej oddaliła się od niego. Ona także potrzebowała chwili samotnej refleksji, aby zrozumieć, że wciąż kocha męża, że za nim tęskni. Jerzy wraca do domu już w całkiem innym nastroju. Gdy ponownie zasiada nad pustą kartką, zaczyna pisać. 16:30 MÓJ NIKIFOR Film biograficzny, 95 min, Polska 2004 Reżyseria: Krzysztof Krauze Scenariusz: Joanna Kos, Krzysztof Krauze Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Bartłomiej Gliniak Aktorzy: Krystyna Feldman, Roman Gancarczyk, Jerzy Gudejko, Jowita Miondlikowska, Lucyna Malec, Katarzyna Paczyńska, Karolina Paczyńska, Artur Steranko, Marian Dziędziel i inni Tytuł "Mój Nikifor" sugeruje bardzo subiektywne, autorskie spojrzenie reżysera na postać Epifaniusza Dworniaka, łemkowskiego artysty żyjącego w Krynicy i tam zmarłego w 1968 r. , jednego z pięciu najbardziej znanych prymitywistów w dziejach malarstwa. Tymczasem film jest opowieścią nie tyle o Nikiforze, co o Marianie Włosińskim, krynickim artyście malarzu, który przez ostatnich dziewięć lat życia Nikifora, gdy ten miał otwartą gruźlicę, opiekował się nim z wielkim oddaniem, poświęcając dla niego nie tylko własną karierę, ale przede wszystkim życie osobiste. To właśnie o nim i o jego Nikiforze opowiada niezwykły film Krzysztofa Krauzego. Niezwykły z wielu względów: po pierwsze tytułową postać zagrała rewelacyjnie kobieta Krystyna Feldman, dla której Nikifor okazał się rolą życia i sędziwa aktorka (dzięki charakteryzacji uderzająco podobna do odtwarzanego bohatera) słusznie zebrała za swoją kreację dziesiątki nagród, w tym nagrodę za najlepszą rolę kobiecą na FPFF w Gdyni w 2004 r. Po drugie, dzięki wspaniałym zdjęciom Krzysztofa Ptaka Krynica wygląda w tym filmie pięknie jak nigdy. Po trzecie, ścieżka dźwiękowa zarówno muzyka Bartłomieja Gliniaka, jak i starannie dobrane piosenki z lat 60. pozwoliły odtworzyć klimat tamtych lat i nadać całości nostalgiczny, poetycki ton. Krynica, 1960. W mieszczącej się przy deptaku pracowni Mariana Włosińskiego zjawia się pewnego dnia Nikifor i jakby nigdy nic rozpakowuje swój warsztat malarski. Drobny, schorowany staruszek, na pół głuchy i ledwo mówiący, analfabeta, mieszkający w fatalnych warunkach na obrzeżach miasta, nigdy nie miał własnej pracowni, nie stać go było na porządne przybory malarskie, płótno czy karton do malowania. Tworzył na czym się dało, często na odwrocie druków czy kawałkach opakowań. Teraz nie widzi nic złego w fakcie, że zajmie sobie ciepły wygodny kąt, potrzeba tworzenia jest jedyną, która ma dla niego znaczenie. Nie zwraca przy tym uwagi, że jego pojawienie się całkowicie burzy spokojne, uregulowane życie Włosińskiego, który początkowo próbuje się pozbyć natrętnego gościa. Nie mając jednak sumienia wyrzucić go na bruk, usiłuje odnaleźć jego rodzinę. Odkrywa, że Nikifor żyje całkowicie samotnie, mieszka kątem u obcych ludzi. Nie ma nawet metryki, a więc z punktu widzenia prawa... nie istnieje. Włosińskiemu udaje się tylko ustalić, że pochodzi z matki niemowy i nieznanego ojca (krynicka plotka głosi, że był nim Gierymski). Marian Włosiński nie należy do entuzjastów malarstwa ludowego. Sam skończył krakowską ASP, wierzy, że w końcu sam odniesie sukces artystyczny, chociaż na razie częściej tworzy dekoracje na akademie ku czci niż prawdziwe obrazy. W miarę jak poznaje Nikifora, zaczyna doceniać jego dzieło. Widzi jego żarliwą wiarę, a zarazem duchową wolność, niezależność od opinii, kompletny brak zainteresowania doczesnością, dobrami materialnymi, zaszczytami. Sam głęboko zniewolony przez malarskie wykształcenie, uzależniony do malarskiej tradycji, od ocen i sądów, od marzeń o sukcesie i materialnej stabilizacji uświadamia sobie z bolesną oczywistością, że jego własny talent nie dorównuje geniuszowi zaniedbanego, ułomnego, pogardzanego starowiny. Gdy okazuje się, że Nikifor ma otwartą gruźlicę, dzielący z nim pracownię Włosiński staje przed kolejnym problemem: ryzykuje nie tylko własne zdrowie, ale i zdrowie swojej rodziny żony i dzieci. Co gorsza, Nikifor nie chce iść do szpitala: szkoda mu czasu, który może przeznaczyć na malowanie. Aby go tam umieścić, Włosiński musi przejąć nad nim opiekę prawną. Na wieść o tym, żona, która już wcześniej była przeciwna kontaktom męża z Nikiforem, przenosi się wraz z dziećmi do Krakowa. Nie pomagają tłumaczenia, że Nikifor jest umierający i ta opieka pSiedem lat później Nikifor, dzięki trosce lekarzy i Mariana, nadal żyje. Razem z Włosińskim jedzie do Warszawy, gdzie szykuje się jego największy polski triumf: w Zachęcie ma zostać otwarta wielka, retrospektywna wystawa jego prac. Obaj malarze pozostaną razem już do końca. 18:15 WAKACJE Z DUCHAMI - ODC. 1/7 - NA ZAMKU STRASZY Serial przygodowy dla młodych widzów, 29 min, Polska 1970 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Adam Bahdaj Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Henryk Gołębiewski, Roman Mosior, Edward Dymek, Jola Duchowska, Bolesław Płotnicki, Gustaw Lutkiewicz, Janusz Gajos, Hanna Zawieruszanka, Zdzisław Maklakiewicz, Józef Nowak i inni Serial przygodowy, który chętnie oglądają już kolejne pokolenia dzieci i rodziców. Każdy z odcinków przedstawia tajemnicze i zabawne przygody chłopców spędzających wakacje w leśniczówce. Scenariusz na podstawie własnej powieści napisał Adam Bahdaj ("Kapelusz za sto tysięcy", "Podróż za jeden uśmiech", "Stawiam na Tolka Banana", "Do przerwy 0:1", "Trzecia granica"). Bohaterowie - jak na ich wiek przystało - to chłopcy z fantazją, humorem i szalonymi pomysłami. Wyjeżdżają na wakacje na południe Polski. W pobliżu wznoszą się mury starego zamczyska. Legenda głosi, że nocami straszą tam duchy Bogusława Łysego i Brunhildy Brandenburskiej. Ich nieoczekiwane pojawienie się na zamku skłania chłopców do podjęcia własnego śledztwa w tej sprawie. 18:45 WAKACJE Z DUCHAMI - ODC. 2/7 - AKCJA STARY KALOSZ Serial przygodowy dla młodych widzów, 27 min, Polska 1970 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Adam Bahdaj Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Henryk Gołębiewski, Roman Mosior, Edward Dymek, Gustaw Lutkiewicz, Janusz Gajos, Wanda Łuczycka, Zdzisław Maklakiewicz, Józef Nowak i inni Chcąc przyjrzeć się bliżej budowli i postaciom, które straszą na zamku, chłopcy postanawiają sami przebrać się za duchy. Przeżywają wiele zabawnych przygód, aż wreszcie natykają się na "konkurencyjnego"ducha. Bez chwili wahania biorą nogi za pas i w panice uciekają z zamku. 19:40 ONE. KOBIETY KULTURY - MARIA SADOWSKA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2019 Scenariusz: Andrzej Warchił Wykonawcy: Łukasz Orbitowski (prowadzący) Gościem odcinka jest wokalistka i reżyserka Maria Sadowska, autorka takich filmów jak "Dzień Kobiet" czy "Sztuka kochania". Łukaszowi Orbitowskiemu opowiada o swoim dzieciństwie "cudownego, muzycznego dziecka", a także o tym, dlaczego wybrała zawód reżysera i dlaczego kobiecie w tym zawodzie nadal trudniej jest się przebić. 22:35 ŻELAZNA KLASYKA - KTO ZABIŁ? (QUAI DES ORFEVRES/ JENNY LAMOUR) Kryminał, muzyczny, 102 min, Francja, 1947 Reżyseria: Henri - Georges Clouzot Scenariusz: Henri - Georges Clouzot Zdjęcia: Armand Thirard Muzyka: Francis Lopez Aktorzy: Robert Dalban, Pierre Larquey, Simone Renant, Louis Jouvet, Bernard Blier, Suzy Delair Śpiewaczka Dora zgadza się na rendez - vous z pewnym impresario. Jej mąż Maurice wdziera się do jego mieszkania i znajduje go martwego. Obawia się, że zamordowała go Dora. Sprawę przejmuje komisarz Antoine i wkrótce aresztuje Maurice`a, nie będąc jednak przekonanym o jego winie. W trakcie przesłuchań oskarżony przyznaje się, bo chce odsunąć podejrzenia od ukochanej żony. Dalsze dochodzenie obciąża jednak jego małżonkę. W końcu policjant wpada na trop włamywacza, który to zabił impresario. 00:30 NOCNY DOKUMENT - ĆWICZENIA Z NIEPAMIĘCI (JANUSZ MORGENSTERN) Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2004 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Antoni Krauze Zdjęcia: Ryszard Jaworski Wykonawcy: Janusz Morgenstern, Tadeusz Konwicki, Andrzej Łapicki, Roman Polański, Andrzej Kotkowski, Jan Englert, Kazimierz Kutz, Andrzej Wajda, Krystyna Morgenstern, Gustaw Holoubek, Daniel Olbrychski, Michał Kwieciński, Janusz Głowacki, Jadwiga Jankowska - Cieślak Filmowy portet jednego z najciekawszych twórców powojennej kinematografii polskiej Janusza Morgensterna. Fragmenty filmów Janusza Morgensterna i wypowiedzi Tadeusza Konwickiego, Andrzeja Łapickiego, Romana Polańskiego, Andrzeja Kotkowskiego i Jana Englerta przybliżają widzowi sylwetkę wybitnego reżysera i pełnego uroku człowieka. 01:35 ENTER ENEA FESTIVAL 2018 - SYMPHOSPHERE Koncert, 60 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Marcin Sompoliński, Leszek Możdżer, Tia Fuller, Orkiestra Collegium F., Bodek Janke, Vojto Monteur, Lars Danielsson Symphosphere - koncert finałowy Enter Enea Festival 2018, który odbył się po raz ósmy nad jeziorem Strzeszyńskim w Poznaniu. Symphosphere to próba połączenia odległych muzycznych światów. Elektronika, muzyka orkiestrowa, improwizacja oraz brzmienia z obrzeży muzyki techno stanowią tło, na którym amerykańska saksofonistka Tia Fuller, Leszek Możdzer i Lars Danielsson improwizują, łącząc ze sobą pozornie odległe stylistyki. Poznańską Orkiestrę Collegium F poprowadził maestro Marcin Sompoliński. Orkiestra Collegium F. - zespół złożony z wybitnych młodych i kreatywnych muzyków, studentów i absolwentów najlepszych polskich Akademii Muzycznych. Podczas koncertu usłyszymy min. innymi kompozycje Leszka Możdżera, Tii Fuller i Larsa Danielssona, wszystkie zaaranżowane w nowym kierunku przez Leszka Możdżera. W projekcie udział wzięli również: niemiecki perkusista Bodek Janke i Vojto Monteur, gitarzysta, artysta muzyki elektronicznej. Enter Enea Festival - coroczne święto miłośników muzyki - łączy w sobie niezależność, swobodę, związaną z atmosferą imprezy plenerowej i wyjątkowością wynikającą z kameralnego spotkania i bliskiego kontaktu z artystami, a przede wszystkim z listy zaproszonych przez Leszka Możdżera (dyrektora artystycznego festiwalu) muzyków, którzy gwarantują publiczności najwyższy poziom muzycznych wrażeń. 02:50 KINO NOCNE - EGOIŚCI Dramat obyczajowy, 103 min, Polska 2000 Reżyseria: Mariusz Treliński Scenariusz: Przemek Nowakowski, Wojciech Nowak, Mariusz Treliński Zdjęcia: Grzegorz Kuczeriszka Muzyka: Paweł Mykietyn Aktorzy: Magdalena Cielecka, Olaf Lubaszenko, Jan Frycz, Rafał Mohr, Agnieszka Dygant, Viola Kołakowska, Maja Ostaszewska i inni Mariusz Treliński filmy reżyseruje rzadko. Częściej pracuje w teatrze i na scenach operowych. "Egoistami" powrócił za kamerę, nie spodziewając się zapewne, że jego film wywoła aż takie kontrowersje. Już w czasie pierwszego publicznego pokazu na festiwalu w Gdyni publiczność i krytycy podzielili się na tych, którzy odsądzili reżysera od czci i wiary, chcąc go nawet "wyróżnić" Złotym Pawiem dla najgorszego filmu przeglądu, i tych, którzy film w pełni zaakceptowali i chwalili za odwagę i bezkompromisowość. Złotego Pawia "Egoistom" ostatecznie nie przyznano, za to swoją nagrodą obdarowało film Trelińskiego jury młodzieżowe. Jak twierdzi sam reżyser, jego film nie jest opowieścią o konkretnym bohaterze, ale o dzisiejszych czasach, o wielkomiejskich elitach, które jako pierwsze zetknęły się z zachodnim stylem życia i żyją w nieustannej pogoni za sukcesem. Mają dobrą pracę, duże pieniądze, które trwonią podczas alkoholowych i narkotykowych imprez. W ich życiu nie ma tematów tabu ani wyższych wartości. Jest seks w rozmaitych konfiguracjach i niekontrolowany "odlot". Za tę "wolność", iluzoryczne poczucie spełnienia yuppies płacą jednak wysoką cenę - duchowego spustoszenia, samotności, nieustannej pozy, która uniemożliwia normalne komunikowanie się. "Egoiści" to także film o Warszawie - eklektycznym mieście chaosu, prowincjonalnej karykaturze Manhattanu, w której - jak błyskotliwie ujął to swego czasu Jerzy Waldorff - tak budynki, jak ludzie im wyżej się pną, w tym gorszym są guście. Film nie ma struktury linearnej. Zamiast chronologicznej opowieści Treliński tworzy ciąg epizodów, przeplatających się historii, których wzajemne powiązania nie od razu są dla nas jasne. Anka, Smutny, Filip i Młody to tzw. ludzie sukcesu. Ona jest "bogata z domu", studiuje i ma właśnie okazję wyjechać na dłużej do Stanów Zjednoczoczonych. Pozostali uprawiają wolne zawody, czerpią z życia pełnymi garściami, bawią się. Ankę porzucił Smutny, utalentowany kompozytor, niegdyś triumfator Warszawskiej Jesieni, który teraz tworzy "dla mamony" muzyczkę do reklam. Świadom własnej bezsilności i słabości, wypalony jako artysta i człowiek, próbuje popełnić samobójstwo, ale nie starcza mu odwagi. Anka, która nagrywa na wideo swój ból rozstania, dostaje nieoczekiwanie od losu jeszcze jedną szansę odzyskania utraconej miłości - jej lot przełożono z powodu mgły na następny dzień. Aby zwrócić na siebie uwagę, dziewczyna okalecza się w kawiarni, upokarza przypadkowych mężczyzn, a wreszcie robi z siebie żałosną dziwkę. Młody bardzo wcześnie - może za wcześnie? - dostał się do świata dużych pieniędzy i sukcesów zawodowych. Nie zdążył dojrzeć emocjonalnie i psychicznie. Pod maską agresywnego macho ukrywa lęk przed dorosłością i odpowiedzialnością. Ma się żenić, lada chwila zostanie ojcem. Tymczasem dla niego miłość oznacza "lubić siebie", a czekając na narodziny potomka, najbardziej denerwuje się brakiem "koksu". Pełną świadomość swojej sytuacji ma za to Filip, sporo starszy od swoich znajomych ceniony architekt homoseksualista. Obdarzony ironicznym dystansem do siebie i świata zblazowany sybaryta utracił wiarę we wszystko, także w Boga. Dręczy go poczucie jałowości i pustki. Po odejściu kolejnego kochanka decyduje się dokonać aktu samospalenia.