TVP Kultura Czwartek, 12.09.2019 08:40 PIES Komedia obyczajowa, 32 min, Polska, 1973 Reżyseria: Janusz Kondratiuk Scenariusz: Iga Cembrzyńska, Janusz Kondratiuk Zdjęcia: Wiesław Pyda Aktorzy: Ewa Szykulska, Jerzy Bogajewicz, Jan Himilsbach, Jerzy Block, Zbigniew Buczkowski, Zdzisław Maklakiewicz, Aleksander Jackiewicz Znakomita satyra na lokatorów wielopiętrowego bloku mieszkalnego, skupiającego cały przekrój polskiego społeczeństwa. Mieszkańcy wieżowca reprezentujący różne środowiska, warstwy społecznie, różne postawy i charaktery popadają w konflikt, którego zarzewie stanowi mały łaciaty piesek, należący do pewnego skądinąd bardzo spokojnego i kulturalnego małżeństwa. Główni bohaterowie wywodzą się z inteligencji pracującej. On jest pracownikiem Polskiej Akademii Nauk, ona nauczycielką w szkole podstawowej. Przykładne małżeństwo Mazurków wiedzie normalne życie w jednym z wieżowców w dużym mieście. W domu trzymają ukochanego pupilka, który osładza im szarą codzienność. Do czasu. Blok, w którym mieszkają owi małżonkowie bierze właśnie udział w konkursie gospodarności. Rada lokatorów wraz z jej przewodniczącym zastanawia się nad ulepszeniem wizerunku wieżowca i jego mieszkańców. Wspólnie dochodzą do konstruktywnego wniosku, że należy zacząć od poprawy dyscypliny. Ofiarą nowych porządków rady lokatorów niespodziewanie pada Bogu ducha winien łaciaty kundel. Do akcji dbaj o czystość i kulturę włączają się lokatorzy oraz sprzątaczki i dozorcy, którzy nieustannie pouczają Mazurków, że psa należy wyprowadzać na smyczy, sprzątać po nim itp. , itd. Zadziorni "stróże porządku" zrobią wszystko, by zatruć życie coraz bardziej znienawidzonym właścicielom równie znienawidzonego czworonoga. W końcu Mazurkowie zwracają się o pomoc do prezesa, co tylko pogarsza ich sytuację. Za "donos" do władz spółdzielni mieszkaniowej zostają surowo ukarani. Członkowie rady lokatorów i reszta "obrońców prawa" fundują im istne małe polskie piekiełko. Konflikt eskaluje, dopóki małżonkowie nie skapitulują. 09:25 TAXI TEHERAN (TAXI) Film obyczajowy, 78 min, Iran, 2015 Reżyseria: Jafar Panahi Aktorzy: Jafar Panahi, Hana Saeidi Nagrodzone Złotym Niedźwiedziem "Taxi - Teheran" Jafara Panahiego jest jak audiowizualna pocztówka z Iranu. Podróżujący po Teheranie jako taksówkarz reżyser na przykładzie kolejnych pasażerów z humorem pokazuje nam absurdy i grozę życia w jego ojczyźnie. Chociaż pojawia się tu dosadna krytyka instytucji cenzury czy opresyjnego systemu, film przepełniony jest miłością do perskiej kultury i Irańczyków. Dowiadujemy się z niego na temat Iranu więcej prawdy niż z mediów w ostatniej dekadzie. 11:00 DOM - ODC. 5/25 - PONAD 200 CZWARTKÓW Serial obyczajowy, 97 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Basia Lawinówna trafia do szpitala w Otwocku. Choroba zbliża ją do Andrzeja, który okazuje dziewczynie wiele czułości, a w końcu odważy się zaproponować jej małżeństwo. Los nie szczędzi mu jednak zmartwień. Będąc potajemnie w rodzinnym Sierpuchowie, Talar jest świadkiem zabójstwa młodego ZWM - owca. Oskarżony o popełnienie zbrodni zostaje Wiktor. Andrzej wie, że jego przyjaciel z dawnych lat jest niewinny, usiłuje mu pomóc, lecz niewiele może zdziałać. W sanatorium w Otwocku przypadkiem spotyka dawnego dowódcę. Za dezercję Andrzeja oficer został zdegradowany, przez całe lata żył myślą o zemście. Następny konflikt wywołuje pojawienie się w Warszawie drugiego z braci Talarów. Bronek zyskał sławę bohatera pracy socjalistycznej. Wyrwany ze środowiska wiejskiego, chce użyć życia w stolicy, nic sobie nie robi z braterskich przestróg. Wszystkie niepowodzenia rekompensuje jednak Andrzejowi ślub z Basią. Państwo Lawinowie cieszą się szczęściem córki. Cios spada nieoczekiwanie. Nazajutrz po ślubie przychodzi list z Kanady od Łukasza. Dawny narzeczony Basi żyje. 12:45 TAŚMY KULTURY - KOLOROWE ŻYCIE Artystyczne/estradowe (widowisko), 12 min, Polska, 2018 Jakie jest "dobre życie"? Kolorowe! Czemu nasze "kolorowe życie" bywa szare, a nasze kolorowe oczy takie stare? 13:20 PIOTR ANDERSZEWSKI - PODRÓŻUJĄCY FORTEPIAN (.) Film dokumentalny, 83 min, Polska/Francja, 2008 Reżyseria: Bruno Monsaingeon Scenariusz: Bruno Monsaingeon Zdjęcia: Adam Różański Wykonawcy: Piotr Anderszewski Film muzyczny i zarazem film drogi. Wybitny polski pianista Piotr Anderszewski podróżuje przez kilka krajów Europy Zachodniej oraz Węgry, skąd pochodzi jego rodzina, by w końcu, w grudniu 2007 roku, dotrzeć do Warszawy, gdzie czeka go seria koncertów. Dla artysty to podróż we własną przeszłość, do krainy dzieciństwa, dla widzów zaś - przygoda w towarzystwie niezwykłej osobowości - wrażliwego młodego mężczyzny ceniącego, obok muzyki, przygody kulinarne. Podróż Anderszewskiego w głąb muzycznych inspiracji zaczyna się w Bremie w Niemczech, gdzie zarejestrowano kamerą wykonanie utworów z ostatniej jego płyty. Następnie artysta przenosi się do Lizbony, gdzie pracuje nad nowym repertuarem. Tam sfilmowano sceny z życia codziennego bohatera oraz jego próby przed koncertami. Następnie przenosimy się z bohaterem do Europy Środkowej. Podróż ta odbywa się z wykorzystaniem niekonwencjonalnych form transportu: Anderszewski podróżuje prywatnie wynajętym starym wagonem salonką z lat 70. Nie jest to jego pierwsza tego typu podróż: zwykł tak podróżować w czasach dzieciństwa. Niezwykłym elementem tej podróży jest jednak atrybut, bez którego muzyk nie byłby tym, kim jest: fortepian zainstalowany w środku wagonu - salonki, którym przemieszcza się bohater. Pociąg jest dla niego z jednej strony miejscem pracy, gdzie aranżuje utwory fortepianowe, z drugiej - miejscem spotkań z gośćmi. Kluczowym wydarzeniem w tym dokumencie jest recital w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej w Warszawie. Podążamy za artystą również w chwilach prywatnych, podczas wycieczki po Starym Mieście i Traktacie Królewskim. Z kraju swego dzieciństwa Piotr Anderszewski wyjeżdża do Budapesztu, gdzie odwiedza swoją węgierską rodzinę. Repertuar muzyczny przygotowany specjalnie na tę podróż pochodzi zarówno z prób, jak i z koncertów wykonywanych przez Anderszewskiego. Całość przeplatają jego komentarze, w których pianista przedstawia swój indywidualny punkt widzenia na świat muzyki oraz życie. 14:55 KONIE NAROWISTE - PIOSENKI WŁODZIMIERZA WYSOCKIEGO Koncert, 50 min, Polska, 2005 Autor: Jerzy Satanowski Wykonawcy: Artur Żmijewski, Mirosław Baka, Artur Barciś, Mariusz Kiljan, Margita Ślizowska, Magdalena Piotrowska, Adam Nowak, Zespół: Kameleon Sextet. Włodzimierz Wysocki, bard i buntownik rosyjski, który nie godził się na życie w "systemie", draństwo i miałkość ludzkich charakterów, zmarł 25.07.1980 r. Dla uczczenia 25. rocznicy jego śmierci, podczas Olsztyńskich Spotkań Zamkowych ''Śpiewajmy poezję'', odbył się koncert poświęcony twórczości Wysockiego. ''Konie narowiste'' to tytuł jednego z jego utworów i symbol pędzącego pod prąd, zbuntowanego bohatera. W postać Włodzimierza Wysockiego wcielają się śpiewający aktorzy. Wykonują jego piosenki w nowych poetyckich tłumaczeniach i w nowych aranżacjach. Tak jak w życiu rosyjskiego buntownika, tak i na scenie pojawiają się kobiety (żony, kochanki) śpiewające i wtórujące swojemu bohaterowi, aż do finału, czyli śmierci, którą podczas koncertu symbolizuje wstrząsająca pieśń ''Monument''. 16:00 LADIES AND GENTLEMEN Film animowany, 5 min, Polska, 1964 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Jan Tkaczyk Muzyka: Waldemar Kazanecki Dowcipny, bardzo kolorowy film animowany o staraniach dwóch panów o jedną panią. Konkurenci robią sobie wzajemnie złośliwości, a pani obdarza względami to jednego dżentelmena, to drugiego. W końcu jeden z nich, zdenerwowany nieustanną rywalizacją, dzwoni do autora filmu z żądaniem narysowania jeszcze jednej lady. 16:15 CUDZE SZCZĘŚCIE Film obyczajowy, 88 min, Polska/Niemcy 1997 Reżyseria: Mirosław Bork Scenariusz: Mirosław Bork, Hans - Werner Honert Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Marek Kuczyński Aktorzy: Danuta Stenka, Susanne Luning, Maciej Robakiewicz, Oliver Stritzel, Jan Machulski, Piotr Fronczewski, Paweł Krucz, Grzegorz Ruda, Piotr Dejmek, Dorota Kolak, Zofia Merle, Małgorzata Rożniatowska, Ewa Telega - Domalik, Marcin Troński, Halina Winiarska, Grażyna Wolszczak i inni "Historia przedstawiona w"Cudzym szczęściu"jest prawdziwym dramatem dla jego niemieckich i polskich bohaterów. Dopiero na takiej podstawie można podjąć próbę powiedzenia czegoś więcej: jak widzimy świat, co czujemy w sytuacjach ekstremalnych, jak odnosimy się do naszych sąsiadów w godzinie najwyższej próby."Cudze szczęście" to opowieść o prawdziwych miłościach i zranionych sercach - mam nadzieję, że wystarczająco odległa od klisz i stereotypów w ukazywaniu wzajemnych, polsko - niemieckich uprzedzeń. We wszystkim, co robię, staram się uciekać od dydaktyzmu i braku emocji. Kiedy usłyszałem tę historię, choć w żadnym razie nie lekceważyłem jej psychologicznego wymiaru, byłem absolutnie przekonany, że stanowi ona znakomity materiał na fascynujący dramat ludzkich postaw, z silnie zaakcentowanym tłem obyczajowym" - mówił w jednym z wywiadów reżyser Mirosław Bork. Akcja filmu toczy się współcześnie. Mieszkający w Gdańsku Anna i Paweł Kowalscy świętują właśnie ósme urodziny swego syna Tomka. Dostawszy w prezencie upragniony rower chłopiec wyrusza do miasta na przejażdżkę i ulega poważnemu wypadkowi. Jego życie jest zagrożone. Pomóc może tylko błyskawiczna transfuzja krwi. Paweł nie waha się ani chwili, chce oddać krew synowi. Niestety, dwukrotne badania mówią jednoznacznie - Tomek nie jest jego dzieckiem. Zaszokowany mężczyzna zaczyna podejrzewać żonę o zdradę. Anna zaklina się, że nie miała żadnych pozamałżeńskich stosunków seksualnych. Chcąc przekonać męża, sama poddaje się badaniom. Ich wynik potwierdza jej najgorsze przypuszczenia. Również ona nie jest matką Tomka. Gdzie więc znajduje się prawdziwe dziecko Kowalskich? Anna rozpoczyna prywatne śledztwo. Odkrywa, że ich syn przebywa prawdopodobnie w Dreźnie, wychowywany przez niemieckie małżeństwo Horsta i Marię Schneiderów. Pod koniec lat osiemdziesiątych przebywali oni w Gdańsku i wówczas urodził się im wcześniak. Dokładnie w tym samym dniu, co Kowalskim. Personel szpitala musiał więc przez pomyłkę zamienić dzieci. Zdobywszy adres Schneiderów, Anna wyrusza do Drezna. Niemcy przyjmują jednak jej rewelacje nieufnie, wręcz wrogo. Maria oskarża męża o romans z Polką. Anna zostaje narażona na nieprzyjemności, z groźbą aresztowania włącznie. Zrezygnowana wraca do kraju. Oboje z Pawłem postanawiają zapomnieć o całym incydencie i żyć jak dawniej. Tymczasem małżeństwo Schneiderów przechodzi kryzys. W celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości Maria i Horst decydują się na badania. Diagnoza nie pozostawia wątpliwości - mały Oskar nie jest ich synem. Schneiderowie postanawiają odwiedzić Kowalskich i ostatecznie rozwiązać wspólny, jakże delikatny problem. Na wieść o tym Paweł i Anna razem z dzieckiem uciekają do domku dziadków nad jeziorem. Nagroda UNDA na MFF Telewizyjnych w Monte Carlo (1999), nagroda za muzykę dla Marka Kuczyńskiego na FPFF w Gdańsku - Gdyni (1998), nominacja do "Orła" dla Danuty Stenki za najlepszą rolę kobiecą (1998). 18:00 DOKUMENT TYGODNIA - ARTYŚCI ANTAGONIŚCI: LEONARDO DA VINCI I MICHAŁ ANIOŁ - ODC. 1 (THE ANTAGONISTS: RIVALRY IN ART: LEONARDO DA VINCI VS MICHELANGELO - EP. 1) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Sylvie Kürsten,, Andreas Gräfenstein, Henrike Sandner U progu XV wieku władze młodej i bogatej Republiki Florenckiej zamówiły u Leonarda da Vinci freski batalistyczne do ratusza. Ponieważ geniusz rzadko kończył swoje dzieła, zleciły podobne zadanie Michałowi Aniołowi w nadziei, że ta rywalizacja zaowocuje wspaniałymi malowidłami. Obaj artyści byli chlubą miasta. Łączyły ich wszechstronne zainteresowania, dzielił stosunek do życia i sztuki. Znali się, wzajemnie prowokowali i konkurowali ze sobą. Przygotowali szkice do fresków, ale malowidła nigdy nie powstały. Dlaczego? Historycy próbują rozwikłać zagadkę ich nierozstrzygniętego pojedynku o sławę. 20:35 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - ZAZIE W METRZE (ZAZIE DANS LE METRO) Film fabularny kinowy, 88 min, Francja, 1960 Reżyseria: Louis Malle Scenariusz: Jean - Paul Rappeneau, Louis Malle Aktorzy: Catherine Demongeot, Philippe Noiret, Hubert Deschamps, Carla Marlier Adaptacja powieści Raymonda Queneau. Dziesięcioletnia Zazie przyjeżdża do Paryża w odwiedziny do wujka Gabriela. Jej marzeniem jest przejażdżka metrem. Niestety, tego dnia rozpoczyna się strajk pracowników metra i dziewczynka zwiedza słynne zabytki w towarzystwie wuja i zaprzyjaźnionego taksówkarza. Chaotyczna wycieczka odbywa się w oszałamiającym tempie. Paryż w oczach niesfornej Zazie zmienia się w zwariowany, gigantyczny lunapark, a świat dorosłych oglądany z jej punktu widzenia jest absurdalny i szalony. dystr. Jet Films (Daro) 22:40 SCENA KLASYCZNA - (54) JERYCHO Koncert, 39 min, Polska, 2019 W swojej twórczości nawiązują do klasycznych form - pieśni, preludiów, chorału - odczytując je współcześnie i na swój własny sposób. W kolejnym odcinku Sceny wystąpi zespół Jerycho. Jerycho to zespół wokalny posługujący się tradycyjnym idiomem śpiewu sakralnego. Grupa wykonuje historyczne śpiewy polskie i łacińskie, stosując improwizowaną polifonię zaadaptowaną przez Bartosza Izbickiego. Kreując nową przestrzeń muzyczną wokół dawnego repertuaru Jerycho, urzeczywistnia wizję żywej tradycji polskiego śpiewu praktykowanego do XIX wieku. Zespół stale poszerza repertuar, do koncertów wielkopostnych włącza pieśni dwugłosowe z repertuaru śpiewaków z Szypliszek; repertuar bożonarodzeniowy, wielkanocny i maryjny powiększają kolejne motety z kancjonału Franusa, a także francuski repertuar Ars Antiqua z kodeksu Montpellier. W rozmowie z Barbarą Schabowską Bartosz Izbicki opowie, dlaczego postanowił założyć zespół śpiewaczy, czy istnieje jakiś sposób, aby ożywić muzykę dawną, średniowieczną, co może być łącznikiem między badaniami muzyki a żywą tradycją, jak traktuje zapis muzyczny, co jest dla niego podstawą w aranżacji takiej muzyki, zdradzi czy można improwizować polifonię oraz wytłumaczy, na czym polega siła i piękno muzyki wykonywanej przez Jerycho. 23:35 PORTRETY - ALFABET GREENAWAYA (THE GREENAWAY ALPHABET) Film dokumentalny, 69 min, Holandia, 2017 Reżyseria: Saskia Boddeke Scenariusz: Saskia Boddeke Zdjęcia: Sander Snoep, Saskia Boddeke, Ruzbeh Babol Dokumentalny portret jednego z najwybitniejszych współczesnych reżyserów filmowych - Petera Greenawaya. Film w zabawny sposób przybliża historię jego życia i pracy twórczej oraz relacji z córką, która jest kluczową postacią w życiu bohatera. 00:55 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - CO PRZYNOSI PRZYSZŁOŚĆ (AVENIR, L' (L'AVENIR)) Dramat, 97 min, Francja, 2016 Reżyseria: Mia Hansen - Lve Zdjęcia: Denis Lenoir Aktorzy: Isabelle Huppert, Andre Marcon, Roman Kolinka, Edith Scob Nathalie uczy filozofii w szkole średniej w Paryżu. Z pasją wykonuje swoją pracę, a szczególną przyjemność sprawia jej przekazywanie uczniom zamiłowania do myślenia. Jako zamężna kobieta z dwójką dzieci dzieli swój czas między rodzinę, byłych uczniów i zaborczą matkę. Pewnego dnia mąż oświadcza, że zostawia ją dla innej kobiety. Mierząc się z tą narzuconą jej wolnością, Nathalie musi na nowo ułożyć swoje życie. [opis dystrybutora kino] 03:20 KINO NOCNE - SŁONECZNY ZEGAR Komediodramat, 107 min, Polska, 1997 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Zbigniew Hałatek, Andrzej Kondratiuk, Maciej Kijowski, Józef Romasz Muzyka: Iga Cembrzyńska Aktorzy: Iga Cembrzyńska, Andrzej Kondratiuk, Katarzyna Figura, Roman Mielczarek Sfiksowany na tle kina, starzejący się filmowiec nadal z uporem maniaka realizuje swój film życia. Chce pokazać, jak przedziwnym metaforom podlega człowiek w miarę upływu lat. Pozbawiony profesjonalnej ekipy posługuje się archaicznym sprzętem. Filmuje wszystko, co wydaje mu się godne uwiecznienia: przyrodę, epizody z życia, sytuacje w pracy z naturszczykami. Poszukując w życiu sensu, piękna i radości filmowiec odnajduje te wartości w sztuce iluzji, na ekranie.