TVP Kultura Piątek, 13.09.2019 08:40 MONOLOG TRĘBACZA Groteska filmowa, 21 min, Polska, 1965 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Krzysztof Komeda - Trzciński W roli głównej: Michał Żołnierkiewicz Zrealizowana w 1965 roku na czarno - białej taśmie groteska filmowa, ukazująca szare, zamglone ulice Warszawy tamtych lat i zwykłych ludzi, równie bezbarwnych i mających obojętny stosunek do wszystkiego, co się wokół nich dzieje. Kamera koncentruje się na jednym człowieku spośród tłumu - bezradnym, zagubionym, którego nikt nie zauważa. Bo i nie wyróżnia się niczym szczególnym, z wyglądu przypomina skromnego urzędniczynę. Nosi lichy prochowiec i zwykły kapelusz, do tego ma starą skórzaną teczkę. Idący ulicą bezimienny bohater filmu dostrzega plakat zapraszający na występy artystyczne do restauracji "Melodia". Zagląda do lokalu i stojąc przy stoliku, próbuje przywołać kogoś z obsługi. Ale żaden z kelnerów kompletnie nie zwraca na niego uwagi, bo któż chciałby obsługiwać klienta, który nie śmierdzi groszem. Zrezygnowany gość wychodzi z restauracji i na ulicy spotyka dyrektora. Kłania mu się nisko, ale i w tym wypadku skromny urzędnik zostaje zignorowany. Chwilę później swoją wyższość nad nim demonstracyjnie pokazuje także kierowca autobusu, który zamyka mu drzwi przed nosem i odjeżdża. Na domiar złego nieomal rozjeżdża bohatera furgonetka, kiedy ten próbuje przejść na drugą stronę ulicy. Lekceważony, ignorowany urzędnik czuje się zupełnie wyobcowany w swoim mieście. Nie wie co począć ze sobą. Gdy dostrzega na wystawie sklepu muzycznego trąbkę, przelicza gotówkę w portmonetce i decyduje się na kupno. Ale ekspedientka chce mu wcisnąć całkiem inne instrumenty, byle nie trąbkę, bo to ekspozycja stała. Wreszcie odsyła go do swojej siostry, prowadzącej - jak się okazuje - kiosk z drobiazgami. Uzbrojony w trąbkę zabawkę bohater kontynuuje swoją wędrówkę po mieście, grając i wciąż próbując zwrócić na siebie uwagę, ale wszyscy przechodzą obok niego obojętnie, jakby w ogóle nie istniał. Wdrapuje się nawet po rusztowaniu na dach domu, ale ten akt rozpaczy kończy się jedynie interwencją straży pożarnej. W końcu dostrzega maszerującą ulicą orkiestrę dętą i zapragnie dołączyć do klaskiwanych przez tłumy muzyków. 09:15 CUDZE SZCZĘŚCIE Film obyczajowy, 88 min, Polska/Niemcy 1997 Reżyseria: Mirosław Bork Scenariusz: Mirosław Bork, Hans - Werner Honert Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Marek Kuczyński Aktorzy: Danuta Stenka, Susanne Luning, Maciej Robakiewicz, Oliver Stritzel, Jan Machulski, Piotr Fronczewski, Paweł Krucz, Grzegorz Ruda, Piotr Dejmek, Dorota Kolak, Zofia Merle, Małgorzata Rożniatowska, Ewa Telega - Domalik, Marcin Troński, Halina Winiarska, Grażyna Wolszczak i inni "Historia przedstawiona w"Cudzym szczęściu"jest prawdziwym dramatem dla jego niemieckich i polskich bohaterów. Dopiero na takiej podstawie można podjąć próbę powiedzenia czegoś więcej: jak widzimy świat, co czujemy w sytuacjach ekstremalnych, jak odnosimy się do naszych sąsiadów w godzinie najwyższej próby."Cudze szczęście" to opowieść o prawdziwych miłościach i zranionych sercach - mam nadzieję, że wystarczająco odległa od klisz i stereotypów w ukazywaniu wzajemnych, polsko - niemieckich uprzedzeń. We wszystkim, co robię, staram się uciekać od dydaktyzmu i braku emocji. Kiedy usłyszałem tę historię, choć w żadnym razie nie lekceważyłem jej psychologicznego wymiaru, byłem absolutnie przekonany, że stanowi ona znakomity materiał na fascynujący dramat ludzkich postaw, z silnie zaakcentowanym tłem obyczajowym" - mówił w jednym z wywiadów reżyser Mirosław Bork. Akcja filmu toczy się współcześnie. Mieszkający w Gdańsku Anna i Paweł Kowalscy świętują właśnie ósme urodziny swego syna Tomka. Dostawszy w prezencie upragniony rower chłopiec wyrusza do miasta na przejażdżkę i ulega poważnemu wypadkowi. Jego życie jest zagrożone. Pomóc może tylko błyskawiczna transfuzja krwi. Paweł nie waha się ani chwili, chce oddać krew synowi. Niestety, dwukrotne badania mówią jednoznacznie - Tomek nie jest jego dzieckiem. Zaszokowany mężczyzna zaczyna podejrzewać żonę o zdradę. Anna zaklina się, że nie miała żadnych pozamałżeńskich stosunków seksualnych. Chcąc przekonać męża, sama poddaje się badaniom. Ich wynik potwierdza jej najgorsze przypuszczenia. Również ona nie jest matką Tomka. Gdzie więc znajduje się prawdziwe dziecko Kowalskich? Anna rozpoczyna prywatne śledztwo. Odkrywa, że ich syn przebywa prawdopodobnie w Dreźnie, wychowywany przez niemieckie małżeństwo Horsta i Marię Schneiderów. Pod koniec lat osiemdziesiątych przebywali oni w Gdańsku i wówczas urodził się im wcześniak. Dokładnie w tym samym dniu, co Kowalskim. Personel szpitala musiał więc przez pomyłkę zamienić dzieci. Zdobywszy adres Schneiderów, Anna wyrusza do Drezna. Niemcy przyjmują jednak jej rewelacje nieufnie, wręcz wrogo. Maria oskarża męża o romans z Polką. Anna zostaje narażona na nieprzyjemności, z groźbą aresztowania włącznie. Zrezygnowana wraca do kraju. Oboje z Pawłem postanawiają zapomnieć o całym incydencie i żyć jak dawniej. Tymczasem małżeństwo Schneiderów przechodzi kryzys. W celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości Maria i Horst decydują się na badania. Diagnoza nie pozostawia wątpliwości - mały Oskar nie jest ich synem. Schneiderowie postanawiają odwiedzić Kowalskich i ostatecznie rozwiązać wspólny, jakże delikatny problem. Na wieść o tym Paweł i Anna razem z dzieckiem uciekają do domku dziadków nad jeziorem. Nagroda UNDA na MFF Telewizyjnych w Monte Carlo (1999), nagroda za muzykę dla Marka Kuczyńskiego na FPFF w Gdańsku - Gdyni (1998), nominacja do "Orła" dla Danuty Stenki za najlepszą rolę kobiecą (1998). 11:00 DOM - ODC. 6/25 - NOSIĆ SWOJĄ SKÓRĘ Serial obyczajowy, 96 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lechman, Jerzy Michotek, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Andrzej i Basia są szczęśliwi w pierwszych miesiącach małżeństwa. Nie zdają sobie sprawy z rozterek, jakie przeżywają państwo Lawinowie, ilekroć odbierają listy od Łukasza z Kanady. Andrzej popada w konflikt z uczelnianą organizacją ZMP, martwi go też tryb życia jego brata, Bronka. Pomimo trudności Talar kończy studia, otrzymuje wymarzony dyplom inżyniera. Życie Bronka przypomina natomiast staczanie się po równi pochyłej; dawny bohater pracy socjalistycznej, zapijaczony i wykolejony, ginie tragicznie. Najmłodszy z braci, Leszek, obwinia Andrzeja o jego śmierć. Propagandowa szopka, jaką urządzają podczas pogrzebu szefowie organizacji młodzieżowej, pogłębia rozdźwięk w rodzinie Talarów. Konflikty i kłopoty osobiste nie pozwalają Andrzejowi w pełni cieszyć się sukcesami w fabryce, gdzie właśnie uruchomiono produkcję pierwszego samochodu marki Warszawa. 12:50 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - KRASICZYN Reportaż, 7 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący), Katarzyna Sanocka (prowadząca) W kolejnym odcinku cyklu odwiedzimy Krasiczyn. Zamek w Krasiczynie jest jednym z najcenniejszych zabytków nowożytnej architektury obronno - rezydencjonalnej w Polsce. Wyróżnia się wysokiej klasy formą architektoniczną z charakterystycznymi basztami i attykowymi zwieńczeniami oraz bogactwem wystroju elewacji. Wyjątkową wartość przedstawia zdobiący elewacje zamku zespół dekoracji sgraffitowych o złożonej tematyce, których powierzchnię oblicza się na ok. 7000 m kwadratowych. 13:20 BEAUTY IS A CRIME (BEAUTY IS A CRIME) Koncert, 63 min, Francja, 2015 Reżyseria: Ralf Pleger Teodor Currentzis to bez dwóch zdań jeden z najlepszych, inspirujących i ciągle aktywnych artystów muzyki klasycznej. Grecki dyrygent osiągnął sławę na całym świecie dzięki licznym projektom i nagraniom. W 2015 roku wielu artystów zostało zaproszonych na festiwal muzyczny w Bremen (Musikfest Bremen). Ich wysiłek przyniósł oczekiwany efekt. Koncert skrzypcowy e - moll Mendelssohna i Symfonia nr 3 Brahmsa nigdy nie brzmiały lepiej. 14:35 POBOCZE Film dokumentalny, 17 min, Polska, 2015 Reżyseria: Julia Sokolnicka Zdjęcia: Mateusz Wołoczko Muzyka: Marcin Siegieńczuk W poetyckiej wycieczce samochodowej przez polskie zimowe krajobrazy, intymne portrety podróżników są skonfrontowane z groteskową architekturą. Nieruchome ujęcia uchwycają absurdalne obiekty i ludzi zadumanych nad tym, co jest naprawdę istotne. 15:00 ZA ŚCIANĄ Dramat obyczajowy, 56 min, Polska, 1971 Reżyseria: Krzysztof Zanussi Scenariusz: Krzysztof Zanussi, Edward Żebrowski Zdjęcia: Jan Hesse Aktorzy: Maja Komorowska, Zbigniew Zapasiewicz, Eugenia Herman, Krzysztof Machowski, Jadwiga Colonna-Walewska, Bogdan Niewinowski, Piotr Garlicki, Barbara Burska Uroda filmów Krzysztofa Zanussiego związana jest trwale z ustaloną atmosferą, niepowtarzalnym klimatem wydarzeń. W ramach tej poetyki mieści się też film "Za ścianą". Jest to opowieść pozbawiona tradycyjnej fabuły. Dwoje młodych ludzi mieszka samotnie obok siebie, niemal przez ścianę. Dzieli ich jednak mur różnic nie do pokonania. On, docent Jan, jest naukowcem na drodze do kariery. Twardy, bezwzględny realista, idzie od sukcesu do sukcesu. Ona, Anna Romanek, jest mu bliska jedynie z powodu zainteresowania wykonywanym zawodem. Poza tym jest jego przeciwieństwem. Nie osiągnęła niczego, nie powiodło się jej w pracy naukowej, w życiu osobistym. Jest samotna, bezradna, wrażliwa i nieśmiała. Zdobywa się na zaproszenie go do siebie. Mężczyzna jest gładki, oschły, uprzejmy. Rwie się wątek rozmowy. Ich krótkotrwałe porozumienie jest pozorne, nie mają sobie nic do powiedzenia. Chwile, które razem spędzili, niczego nie zmienią. Pozostaną dla siebie parą obcych ludzi. Maja Komorowska może być uznana za współtwórczynię filmu. Wespół z reżyserem dbała o daleko posuniętą wierność szczegółu. Każdy jej ruch, gest, grymas ust, zawieszenie głosu wzbogaca wizerunek granej postaci. Film otrzymał w 1971 r. nagrodę na MFF Autorskich w San Remo, a Mai Komorowskiej przyznano tam Złoty Medal w uznaniu jej sztuki aktorskiej. 16:10 JAK UTOPIĆ DOKTORA MRACZKA (JAK UTOPIT DR MRACKA ANEB KONEC VODNIKU V CECHACH) Komedia science fiction, 94 min, Czechosłowacja 1974 Reżyseria: Vaclav Vorlicek Scenariusz: Petr Markov, Milos Macourek, Vaclav Vorlicek Aktorzy: Vladimir Mensik, Libuse Safrankova, Jaromir Hanzlik, Milos Kopecky, Frantisek Filipovsky, Vladimir Novotny, Miroslav Hajek Rodzinie praskich wodników grozi niebezpieczeństwo, mogą ulec zagładzie przez wysuszenie. Muszą bowiem opuścić zamieszkaną przez siebie zawilgoconą willę położną na rzeką i przenieść się do budynku z centralnym ogrzewaniwem. W tej sytuacji przywódca wodników, Wassermann, wydaje wyrok śmierci na pracownika administracji mieszkaniowej, doktora Mraczka, który zupełnie nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji decyzji o nagłej eksmisji wodników. Wyrok ma być wykonany niezwłocznie. Mraczek zostanie pozbawiony życia przez utopienie w miejskim basenie. Na tymże basenie wraz z koleżankami przebywa akurat licealistka Jana Vodickova, córka owych nieszczęśników objętych eksmisją. Nie mając pojęcia o wydanym wyroku, nastolatka ratuje doktora Mraczka, ściągając na siebie gniew szefa wodników. Tymczasem niespodziewanie Mraczek zostaje zamieniony w rybę, wskutek eksperymentów prowadzonych przez jego matkę, docent Mraczkową. Od tej pory wszystkie wodniki biorą go za wodnika, co wywołuje całą lawinę nieprzewidzianych sytuacji. 18:00 ODYSEJA FILMOWA - 1895 - 1918: NOWA FORMA SZTUKI (1895 - 1918: THE WORLD DISCOVERS A NEW ARTFORM) Film dokumentalny, 61 min, Wielka Brytania, 2011 Reżyseria: Mark Cousins Scenariusz: Mark Cousins Zdjęcia: Mark Cousins Wykonawcy: Mark Cousins Opowieść o historii światowego kina. The Story of Film rozpoczyna się narodzinami nowej formy sztuki kina. Odcinek, kręcony w miejscach, gdzie powstawały pierwsze filmy, pokazuje, że od samego początku to pasja i pomysły były motorem kina, a nie pieniądze i marketing. Słyszymy historie o pierwszych gwiazdach, zbliżeniach, efektach specjalnych, by wkrótce przenieść się do Hollywood i zobaczyć, jak kształtował się mit. To historia pełna zaskoczeń i niespodzianek, jak choćby taka, że w początkach kina najlepszymi i najlepiej opłacanymi scenarzystami były kobiety. (opis dystrybutora) 19:20 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - LEONARDO DA VINCI Magazyn, 7 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Katarzyna Płonka - Baus Da Vinci i Wilhelm Sasnal, Wit Stwosz i Maria Jarema. O tym, jak różnorodne dzieła znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, dowiemy się z siódmego sezonu cyklu "Którędy po sztukę". Trzydzieści odcinków programu opowie o wyjątkowych obiektach znajdujących się w jednym z najstarszych krajowych muzeów. Muzeum Narodowe w Krakowie zostało utworzone 7 października 1879 roku. W roku 2019 obchodzi 140. rocznicę powstania. Z tej okazji opowiemy o pierwszym obrazie, który trafił do jego kolekcji, czyli słynnych Pochodniach Nerona Henryka Siemiradzkiego. Z kolei analiza arcydzieła Leonarda Da Vinci Dama z Gronostajem wpisze się w obchody 500. rocznicy śmierci geniusza renesansu. Wybitni kuratorzy związani z Muzeum odkryją tajemnice również najnowszych nabytków w kolekcji, takich jak obraz Romana Opałki czy Marcina Maciejowskiego. 22:30 ŚWIAT W PIOSENCE - MASAKRA W KENT I WOJNA W WIETNAMIE (SOUNDTRACKS: KENT STATE & VIETNAM WAR) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2017 Reżyseria: Dwayne Johnson, Dany Garcia Seria "Soundtracks" przedstawia związki muzyki z różnego rodzaju wydarzeniami historycznymi. Każdy odcinek dotyczy tragedii, momentów euforii lub zdarzeń, które dały początek nowym ruchom. Wraz z nimi prezentowane są muzyka, artyści i nurty mające szczególny związek z tymi przemianami. Tragiczne wydarzenia są często przyczynkiem do twórczych procesów. Tak było również w przypadku ruchu pacyfistycznego. Podczas protestu na Uniwersytecie Kent State w Ohio policja otworzyła ogień do uczestników. Kilku z nich zmarło, a ten niewyobrażalny akt brutalności dał podwaliny nowemu nurtowi w muzyce, która w pełni angażowała się politycznie. 00:35 TERAZ ANIMACJE! - FIGURY NIEMOŻLIWE I INNE HISTORIE II Film animowany, 14 min, Polska, 2016 Reżyseria: Marta Pajek Scenariusz: Marta Pajek Bohaterką drugiej części tryptyku jest kobieta, która w codziennej bieganinie potyka się i przewraca. Kiedy wstaje, odkrywa że dom w którym mieszka, ma nieoczekiwane właściwości - zbudowany jest z paradoksów, wypełniony iluzjami i pokryty wzorami. (źródło: filmpolski.pl) 00:50 TERAZ ANIMACJE! - III Film animowany, 11 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marta Pajek Scenariusz: Marta Pajek Film animowany. Kobieta i mężczyzna w średnim wieku spotykają się w poczekalni. Powoli zbliżają się do siebie. On pomaga jej zdjąć ciężkie, czarne futro, które okrywa jej nagie ciało. Tak rozpoczyna się ich wspólna gra polegająca na naprzemiennym uwodzeniu i obnażaniu się wzajemnie. Ich dłonie sięgają aż do wnętrza ciał, których organy przypominają roślinne formy. (źródło: filmpolski.pl) 01:20 ZAZIE W METRZE (ZAZIE DANS LE METRO) Film komediowy, 88 min, Francja, 1960 Reżyseria: Louis Malle Scenariusz: Jean - Paul Rappeneau, Louis Malle Aktorzy: Catherine Demongeot, Philippe Noiret, Hubert Deschamps, Carla Marlier Adaptacja powieści Raymonda Queneau. Dziesięcioletnia Zazie przyjeżdża do Paryża w odwiedziny do wujka Gabriela. Jej marzeniem jest przejażdżka metrem. Niestety, tego dnia rozpoczyna się strajk pracowników metra i dziewczynka zwiedza słynne zabytki w towarzystwie wuja i zaprzyjaźnionego taksówkarza. Chaotyczna wycieczka odbywa się w oszałamiającym tempie. Paryż w oczach niesfornej Zazie zmienia się w zwariowany, gigantyczny lunapark, a świat dorosłych oglądany z jej punktu widzenia jest absurdalny i szalony. dystr. Jet Films (Daro) 03:30 KINO NOCNE - PODRÓŻ Film obyczajowy, 30 min, Polska, 2006 Reżyseria: Dariusz Glazer Scenariusz: Dariusz Glazer Zdjęcia: Jakub Kijowski Muzyka: Marcin Martyński Aktorzy: Gabriela Muskała, Maria Maj, Jacek Braciak, Sławomir Orzechowski, Agata Kulesza, Aleksandra Popławska, Katarzyna Paczyńska, Karolina Paczyńska, Michał Michalski, Monika Buchowiec Bohaterką filmu jest dwudziestokilkuletnia dziewczyna - Iwona. Mieszka razem z mężem i dwiema małymi córkami w dwupokojowym mieszkaniu na jednym z blokowisk stolicy. Pracuje jako kasjerka w supermarkecie spożywczym. Jej mąż, Janusz, jest bezrobotny - dorabia dorywczo przy przeprowadzkach. Sytuacja ciągłej niepewności finansowej nie wpływa zbyt dobrze na życie rodziny - zdarzają się kłótnie, które z czasem stają się coraz bardziej gwałtowne. Pewnego dnia do Iwony dzwoni jej dawny przyjaciel Wojtek i proponuje wyjazd do niego, do Londynu i rozpoczęcie nowego życia. W ciągu kilku następnych tygodni Iwona coraz częściej skłania się, by zacząć wszystko od nowa z dala od niesatysfakcjonującej rzeczywistości. 04:15 VITALIC AT SONAR FESTIVAL 2017 (VITALIC AT SONAR FESTIVAL 2017) Koncert, 64 min, Francja, 2017 Reżyseria: Xavier Reim Wykonawcy: Vitalic Vitalic to legendarny twórca muzyki elektronicznej. Wraz ze swoim najnowszym albumem "Voyager" powrócił na światowe sceny. Francuski artysta na swojej czwartej płycie łączy ze sobą różne elementy, które dobrze podsumowują jego twórczość - energiczne techno, popowe melodie, kosmiczne dźwięki oraz syntezatory popularne w gatunku acid house. Koncert Vitalica podczas festiwalu Sonar był jednym z ważniejszych wydarzeń.