TVP Historia Sobota, 21.09.2019 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 490 p.n.e. - bitwa pod Maratonem; 1939 - obrona Grodna przed Sowietami; 1980 - pierwsza msza w Polskim Radio; 1980 - Gerard d'Aboville przepłynął samotnie Atlantyk na łodzi wiosłowej; 07:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - MAURITIUS I RODRIGUES. KRÓLOWE OCEANU INDYJSKIEGO (FLAVORS) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Mauritius to położona między Afryką a Azją wyspa o kolonialnej przeszłości. Najważniejszymi elementami jej krajobrazu są białe, piaszczyste plaże i piękne laguny. Mauritius charakteryzuje się olbrzymią różnorodnością etniczną i kulturową. Osiedlali się tu Europejczycy, Afrykanie, Hindusi i Chińczycy. Siostrzaną wyspą Mauritiusu jest Rodrigues. Obie, wraz z wyspą Reunion, należą do archipelagu Maskarenów. Rodrigues leży 560 kilometrów od północno - wschodniego brzegu Mauritiusu. To niewielka wyspa o długości zaledwie 18 kilometrów. Rzadko docierają do niej turyści, dlatego zdołała zachować swoją kreolską duszę. Wyspa ucierpiała z powodu intensywnej deforestacji, prowadzonej tu od czasów kolonialnych. Na jej zachodnim wybrzeżu znajduje się Anse Quito - sanktuarium żółwi olbrzymich. Aurele Andre wkłada mnóstwo energii w odnowę gatunku, który całkiem zniknął z Rodrigues. Tu żółwie są bezpieczne. 08:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 56 TARNÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Przemysław Skoczek Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Tarnów, miasto, w którym urodził się generał Józef Bem, oraz działał znakomity wynalazca Jan Szczepanik, nazywany polskim Edisonem. Dzieje miasta zaczęły się na Górze Świętego Marcina, gdzie już od IX wieku istniał gród słowiański, który przetrwał dwa stulecia. Strategiczne położenie sprawiło, że tu właśnie, w XIV wieku zbudowano duży murowany zamek stanowiący rodową rezydencję. To jedno z najważniejszych miast Małopolski, lokowane w 1330 roku przez rycerza Spycimira herbu Leliwa, znanego też jako Spytko z Melsztyna, na podstawie przywileju wydanego przez Władysława Łokietka. Hołdem dla wielkiego małego króla jest jego pomnik na starówce, w Zaułku Łokietka, ponoć największy w Polsce, dedykowany temu władcy. Dawny zespół architektoniczno - urbanistyczny miasta zachował się do dziś. Tutejsza starówka zwana jest perłą renesansu, ponieważ w tamtej epoce Tarnów był jednym z najpiękniejszych miast w Polsce. Wizytówkami miasta jest m.in. wspaniały ratusz, monumentalna bazylika katedralna, piękne kamienice oraz zabytkowy budynek dworca, pamiętający dramatyczne wydarzenia z sierpnia 1939 roku. Tarnów, położony ledwie 80 km na wschód od Krakowa, pozostaje nieco w jego cieniu. Tymczasem to piękne miasto, które skrywa wiele niespodzianek. 09:00 AWANTURA O BASIĘ - ODC. 9/12 - AWANTURA DZIEWIĄTA, CZYLI RZECZ O NIESPODZIEWANYM SPADKU Serial dla młodych widzów, 27 min, Polska 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Maria Kaniewska, Andrzej Szczepkowski, Anna Seniuk, Kazimierz Kaczor, Gustaw Holoubek, Katarzyna Miernicka, Hanna Śleszyńska, Stanisława Celińska, Hanna Stankówna, Sławomir Pacek, Piotr Fronczewski, Maria Gładkowska, Jerzy Zelnik i inni. Basia spotyka się z dawnym przyjacielem ojca, który kontaktuje ją z jedynym żyjącym członkiem wyprawy w odludne rejony Ameryki Południowej, gdzie zaginął profesor Bzowski. Nieoczekiwanie dziewczyna dostaje spadek po zmarłej babce. Postanawia przeznaczyć wszystkie pieniądze na zorganizowanie wyprawy w poszukiwaniu ojca. Kończy się rok szkolny i Basia razem z Gastonem Dumaurakiem wyrusza do Ameryki Południowej. 09:35 AWANTURA O BASIĘ - ODC. 10/12 - AWANTURA DZIESIĄTA, CZYLI RZECZ O NIEZWYKŁEJ WYPRAWIE Serial dla młodych widzów, 27 min, Polska 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Maria Kaniewska, Andrzej Szczepkowski, Anna Seniuk, Kazimierz Kaczor, Gustaw Holoubek, Katarzyna Miernicka, Hanna Śleszyńska, Stanisława Celińska, Hanna Stankówna, Sławomir Pacek, Piotr Fronczewski, Maria Gładkowska, Jerzy Zelnik, Olgierd Łukaszewicz i inni Pokonując wiele trudności i niebezpieczeństw, Basia i Gaston Dimauriac docierają do indiańskiej wioski, gdzie mieszka dziwny, biały człowiek, uznany przez tubylców za czarownika. Basia rozpoznaje w nim swego zaginionego ojca. Niestety, on nie poznaje ani córki, ani przyjaciela. Zrozpaczona dziewczyna nie załamuje się jednak, próbuje namówić ojca, by wrócił z nią do Polski. 10:10 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - GOTOWANIE NA KUKURYDZIANYM POLU Magazyn, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W tym odcinku Karol Okrasa wyruszy do Sławęcic w województwie dolnośląskim. Znajdują się tu wielkie pola kukurydzy. To warzywo przybyło do Europy z Ameryki Środkowej wraz z Krzysztofem Kolumbem. Na Europejczykach kukurydza wywarła duże wrażenie, dlatego przywieźli jej ziarna już z pierwszej wyprawy w marcu 1493. Przed wojną znana była raczej na południowo - wschodnich kresach II Rzeczpospolitej. Uprawy kukurydzy cukrowej czyli tej, która nadaje się do jedzenia, na większą skalę rozpoczęto ponad dwadzieścia lat temu. Dziś trudno sobie wyobrazić pobyt na bałtyckiej plaży bez sprzedających gorące kolby kukurydziane. A czy oprócz gorących kolb świeżej kukurydzy lub ziaren z puszki jako dodatku do sałatek czy pizzy można z kukurydzy coś ciekawego przyrządzić? W niezwykłej scenerii szumiących wielkich łodyg kukurydzy Karol Okrasa przygotuje trzy potrawy. 1/ Pikantna, pachnąca orientalnymi przyprawami kremowa zupa z kukurydzy; 2/ Kotleciki kukurydziane podane z grzybami i kwaśną śmietaną; 3/ Gicz jagnięca podana na aromatycznym, kukurydzianym puree. 10:40 DAWNE ŚWIATY - ODC. 3/8 GRECJA. CO ZOSTAŁO Z MITÓW? (THE GREEK MIRACLE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2007 Na początku dziejów nic nie wskazywało na to, że Hellada stanie się kolebką jednej z najwspanialszych cywilizacji. Kraina ta, podzielona na liczne wyspy pokryte niewielkimi nizinami i górami, była pozbawiona bogactw mineralnych. Jedynym atutem okazało się morze. Wnikało głęboko w wybrzeża i stało się intensywnym szlakiem wymiany, kształtując przyszłość Greków. Ich wynalazki, myśli, wartości rozpowszechniły się w przestrzeni i w czasie. Od liczydła po karty do głosowania; od igrzysk olimpijskich po filozofię i erudycję - Grecja antyczna jest wciąż obecna we współczesnym świecie. Czy można mówić o greckim cudzie? Uznać, że na tej ziemi wszystko wymyśliły istoty wyższe? Stwierdzić, że ich model jest wzorcowy? Rzeczywistość jest bardziej złożona. Grecja antyczna nie była harmonijną i zjednoczoną krainą, na jaką wskazują romantyczne ruiny i białe świątynie. Był to świat gwałtowny, pełen ognia i krwi, prawie zawsze w stanie wojny. Hellas znaczy Grecja antyczna, ale dawni Hellenowie nie mieli poczucia wspólnoty etnicznej ani kulturowej. Jednoczył ich język, ale stanowili zespół luźnych społeczności, co odróżniało ich od tych, którzy nie znali greki. Dopiero Rzymianie nazwali ich Grekami, od nazwy jednego z plemion - Graeci (gretsi). Od dziesięcioleci rządy greckie starają się osłabić konotacje bizantyjskie i osmańskie, forsując nazwy Hellas na kraj i Hellenowie na jego mieszkańców. W duszy Greków zakorzeniona jest świadomość ciągłości ze starożytnością, ciągłości krwi i kamienia. 11:45 NIEWIDZIALNE MIASTA STAROŻYTNOŚCI - ODC. 2/3 (ANCIENT INVISIBLE CITIES) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Chris Granlund Wykonawcy: Michael Scott (prowadzący), Darius Arya (prowadzący) Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Worldwide o najstarszych miastach świata. Historycy i archeolodzy badają najbardziej ukryte zakamarki i legendy, aby odnaleźć tajne przestrzenie i ukryte skarby. Kair, Ateny i Stambuł - trzy starożytne miasta, które ukształtowały ludzką cywilizację na przestrzeni wieków, każda z własną, unikalną historią. Serial oferuje świeże spojrzenie na te miasta. W każdym mieście zespół schodzi pod ulice i starożytne ruiny. Wyposażeni w zaawansowaną technologię, w tym skanery 3D, zdjęcia o wysokiej rozdzielczości i przełomową fotogrametrię lotniczą, ujawniają tajne przestrzenie. Nowy obraz wspaniałej, bizantyjskiej katedry w Hagia Sophia, tunele pod rzymskim hipodromem, labirynty wewnątrz Wielkiej Piramidy w Gizie, unikalny rzymski port na Nilu, Cytadela Saladyna, enigmatyczna struktura Egiptu Sfinks, podziemne akwedukty w Atenach, sekrety Akropolu. To jest starożytny świat, jakiego nigdy wcześniej nikt nie widział. 12:50 WIELKIE WIDOWISKA NATURY. - WIELKA UCZTA ODC. 6/6 (NATURE’S GREAT EVENTS. THE GREAT FEAST.) Cykl dokumentalny, Wielka Brytania, 2009 Narracja: David Attenborough W rozległych obszarach Oceanu Spokojnego u wybrzeży Ameryki Północnej co roku dochodzi do prawdziwej eksplozji życia. A wszystko za sprawą miliardów małych organizmów, które służą za pożywienie rybom. Te z kolei padają ofiarą większych drapieżników. Największe z nich wieloryby humbaki potrafią zjeść tonę śledzi dziennie. Ów kulinarny festiwal, w którym uczestniczy ogromna liczba przedstawicieli morskiej fauny, to następne wielkie widowisko natury zarejestrowane kamerą telewizji BBC. Morza wzdłuż wybrzeży Alaski i Kolumbii Brytyjskiej słusznie uchodzą za największe zbiorowiska żywych organizmów na ziemi. Jednak w styczniu trudno w to uwierzyć. Mała ilość słońca i niska temperatura nie ułatwiają zdobywania pożywienia i wychowywania młodych. Jeszcze wiele miesięcy musi upłynąć, by nastąpił czas wielkiego ucztowania. Przy minus piętnastu stopniach Celsjusza uchatki grzywiaste skupiają się jak najbliżej siebie, by zachować tyle ciepła, ile tylko możliwe. Ławice ryb, którymi się żywią, spędzają zimę ukryte głęboko w wodzie, toteż niełatwo na nie polować. Tymczasem pięć tysięcy kilometrów stąd, u wybrzeży Hawajów, wieloryby humbaki szykują się już do wielkiej wędrówki. Instynkt niezawodnie podpowiada im, że w chwili, gdy dotrą do Alaski i Kolumbii Brytyjskiej, tamtejsze wody będą tak pełne pożywienia, że zwabią zwierzęta z całego Pacyfiku. Zarówno podczas pobytu w ciepłych wodach Hawajów, jak i podczas trzymiesięcznej peregrynacji na północ dorosłe humbaki nic nie jedzą. Ich post trwa w sumie około pół roku. W tym czasie młody humbak dostaje od samicy około czterystu litrów mleka dziennie. Nic dziwnego, że dorosłe wieloryby po przybyciu do celu podróży są niezwykle głodne i wychudzone. Na szczęście u wybrzeży Alaski nadchodzi marzec. Słońce świeci mocniej i dłużej. Ciepło dociera coraz głębiej do warstw bogatych w związki mineralne, aktywizując znajdujące się nich związki fosforu i azotu. Dzięki temu w wodzie pojawia się fitoplankton - organizmy samożywne wielkości drobiny kurzu, których ilość rośnie niemal w oczach. Wzrastająca temperatura morza sprawia, że ku przybrzeżnym płyciznom kierują się liczące setki milionów ryb ławice pacyficznych śledzi, dla których nadszedł właśnie czas rozmnażania. To z kolei prawdziwa gratka dla wygłodniałych uchatek. Jednak szybko pojawia się poważna konkurencja, miliony migrujących ptaków, dla których śledzie to również przysmak. Tymczasem rozwój fitoplanktonu szybko postępuje. Całe pasy morza pokrywają się zielonym osadem. W maju fitoplanktonu jest już tak dużo, że nawet laik przestaje się dziwić, skąd wzięło się określenie zakwit morza. Rozwijają się też prymitywne organizmy zwierzęce, tzw. zooplankton, skądinąd żerujący na swym roślinnym odpowiedniku. Rosnąca ilość fitoplanktonu zwabia coraz liczniejsze zastępy śledzi. Te z kolei przyciągają ptaki, delfiny i uchatki. Uchatki zaś przyciągają większe drapieżniki, np. orki. Wielkie ucztowanie zaczyna się w najlepsze. Jego ukoronowaniem staje się przybycie potężnych humbaków. Instynkt ich nie zawiódł. Jedzenia jest w bród. Przez kilkanaście tygodni na pewno zdołają powrócić do zwykłej masy ciała i zapewnić sobie energetyczne zapasy na kolejny półroczny post. 13:55 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 21 TARCZA UKRYTA W GÓRACH Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski tym razem wciela się w rolę obrońcy Twierdzy Srebrna Góra w Górach Sowich. Sprawdza, jakie obowiązki należały do żołnierzy stacjonujących w twierdzy i jak wyglądało ich codzienne życie. Co jedli? Gdzie spali? Na jakie zapadali choroby? A wszystko to w niesamowitym otoczeniu natury! Nie ma się więc co dziwić, że turyści z całej Europy pokonują co roku setki kilometrów, aby na własne oczy przyjrzeć się największej górskiej twierdzy w Europie. Co ich kusi? Wszystko stanie się jasne w najnowszych "Podróżach z historią!". 15:25 SPÓR O HISTORIĘ - BITWA NIEMEŃSKA Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Zwycięska Bitwa Warszawska, stoczona w sierpniu 1920 roku, nie zakończyła wojny Rzeczypospolitej z Rosją Sowiecką. Sowieci szykowali się do nowej ofensywy. Na początku września 1920 roku resztki rozbitych dywizji Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego obsadziły linię Niemna i twierdzę w Grodnie. Na front przybywały posiłki. Tym razem Tuchaczewski nie chciał powtórzyć błędu, jaki popełnił kilka tygodni temu i nie zamierzał atakować Warszawy od wschodu. Planował uderzyćna Lublin, wyjść na tyły wojsk polskich, zaangażowanych w potyczki w Galicji, przerwać linie komunikacyjne, rozproszyć oddziały polskie, a następnie wspólnie z siłami Frontu Południowo - Zachodniego ruszyć na Warszawę. 19 września 1920 roku Józef Piłsudski wydał rozkaz do bitwy nad Niemnem. Początek bitwy wyznaczono na 20 września 1920 roku. Główne uderzenie wojsk polskich rozpoczęło się 23 września pod Grodnem i Wołkowyskiem. 25 września polska grupa skrzydłowa wyszła na północ od Lidy, na głębokie tyły wojsk sowieckich. Bitwa niemeńska zakończyła się z końcem września, a do połowy października 1920 roku prowadzono pościg w kierunku Dyneburga, Mińska i Słucka. 18 października wstrzymane zostały działania na froncie. Trwający od lutego 1918 roku sowiecki marsz na zachód został powstrzymany na blisko dwadzieścia lat. 15:55 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 52 Reportaż, 6 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka: Zofia Staliman. 17:15 MARZYCIELE - JÓZEF MEHOFFER Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Drogi Józefa Mehoffera od dzieciństwa krzyżowały się z drogami Stanisława Wyspiańskiego. Byli rówieśnikami, razem chodzili do tych samych szkół, uczyli się malarstwa u Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, podróżowali po Europie, w Paryżu mieli wspólną pracownię, razem tworzyli witraże w kościele Mariackim. Mehoffer był wszechstronny, zajmował się grafiką, malarstwem, tworzeniem witraży i polichromii. Uprawiał także grafikę użytkową, projektował książki, plakaty, banknoty. Jednym z ostatnich dzieł Józefa Mehoffera jest droga krzyżowa, która znajduje się w kaplicy Męki Pańskiej w Bazylice Franciszkanów w Krakowie. 18:25 WIELKA MIŁOŚĆ BALZAKA - ODC. 4 KOMEDIA LUDZKA (KOMEDIA LUDZKA) Serial obyczajowy, kostiumowy, 57 min, Polska/Francja, 1973 Reżyseria: Wojciech Solarz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński, Yves Jamiaque Zdjęcia: Wiesław Rutowicz Aktorzy: Alina Janowska, Pierre Meyrand, Zdzisław Mrożewski, Halina Kossobudzka, Józef Duriasz, Danielle Ajoret, Catherine Lery Dzięki interwencji jednej z przyjaciółek Balzac wychodzi na wolność i nie musi odbywać służby wojskowej. Ale do pani Hańskiej docierają wieści o jego romansie z księżną Guidoboni Visconti; Ewelina zrywa z kochankiem. Zostawia go również księżna, ale na szczęście dla niego wcześniej spłaca jego wszystkie długi. Nastaje wspaniały okres dla Balzaka jako pisarza. Wydawcy decydują się na rozpoczęcie druku ogromnego cyklu powieściowego zatytułowanego "Komedia ludzka". 19:35 STEFAN STARZYŃSKI - ŚLEDZTWO UMORZONO Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2018 Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi Zdjęcia: Tomasz Woźniak Wykonawcy: Danuta Stachyra, Tomasz Marzecki Z upływem lat coraz wyraźniej jawi się potrzeba przypominania i utrwalania wydarzeń oraz sylwetek bohaterów związanych z II wojną światową. Należy do nich Stefan Starzyński. Niewyjaśnione okoliczności jego losów od aresztowania w październiku 1939 roku i męczeńskiej śmierci budzą powszechne zainteresowanie, ale wciąż nie są znane. Widzowie znajdą w filmie informacje o funkcjonowaniu okupowanej Warszawy w 1939 roku. Dokument zawiera wstawki biograficzne dtyczace prezydenta Starzyńskeigo, zwłaszcza czasy Legionów i obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku 20:50 HISTORIA SZKOCKICH KLANÓW - BRATOBÓJCZA WOJNA ODC. 2/3 (RISE OF THE CLANS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Rachel Bell Zdjęcia: Carlo D'Alessandro Wykonawcy: Hannah Young, Darren Mitchell, Neil Oliver Dawne szkockie klany to owiani legendą, jedni z najsłynniejszych wojowników w historii. To dzikie plemiona ukształtowane przez surowe i niedostępne góry i doliny Szkocji. W tej fascynującej serii widzowie będą mogli poznać opowieści o bohaterstwie i niegodziwości kultowych postaci Szkocji: Roberta Bruce ’ a czy Mary, królowej Szkotów. Widzowie dowiedzą się, jak zjednoczone klany pokonały największą potęgę militarną Europy, by zdobyć niepodległość Szkocji i jak wykorzystały swoje wpływy, aby obalić władców i zmienić bieg historii. To prawdziwa szkocka gra o tron: epicka walka o władzę, opowiedziana z punktu widzenia zwaśnionych klanów. Odc. 2 Bratobójcza wojna Neil Oliver przedstawia historię klanu Stewart, który stał się królewską dynastią Szkocji. 21:55 MIASTO SKARBÓW - ODC. 5 ZŁOTO HUNÓW Serial kryminalny, 42 min, Polska, 2017 Reżyseria: Marcin Ziębiński Scenariusz: Dawid Rot Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Mikołaj Trzaska Aktorzy: Helena Ganjalyan, Feliks Szajnert, Edward Linde Lubaszenko, Marcin Bosak, Norbert Kwiatkowski, Iza Kuna, Aleksandra Popławska, Magdalena Różczka, Piotr Głowacki, Adam Ferency, Leszek Zdybał, Piotr Adamczyk, Adam Krawczuk, Norbert Rakowski Zespół Szatnera kontroluje inspektor z KG z Warszawy. Powodem jest medialny kryzys spowodowany publiczną egzekucją złodzieja. Alicja proponuje prowokację: trzeba ogłosić w mediach, że złodziej jednak przeżył i zeznaje. To może zmusić zabójcę do błędu. Ewa naradza się z Maksem i Morycem: w Krakowie coraz brutalniej działa konkurencyjny gang, nastały trudne czasy dla niezależnych, staroświeckich złodziei. Maks opowiada o lukratywnym zleceniu na kradzież skarbu Hunów. Ewa wykrada z muzeum archeologicznego, dawnego klasztoru karmelitów, złoty skarb Hunów. Maks przegrywa spore pieniądze na prowadzonych przez siebie walkach. Ktoś płaci jego długi. Okazuje się, że to Miler. Uzależnia od siebie chłopaka i zmusza do zdrady Ewy. Ludzie Milera zwabiają Ewę w pułapkę. Chcą ją wydać policji w hotelu w momencie przekazywania kupcom skradzionego przez nią skarbu Hunów. Ona orientuje się, że wpadła w zasadzkę i w ostatniej chwili ucieka ze skarbem. W korytarzu znienacka zderza się z Alicją. 22:45 MIASTO SKARBÓW - ODC. 6 LA BELLA PRINCIPESSA Serial kryminalny, 42 min, Polska, 2017 Reżyseria: Marcin Ziębiński Scenariusz: Dawid Rot Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Mikołaj Trzaska Aktorzy: Helena Ganjalyan, Feliks Szajnert, Edward Linde Lubaszenko, Marcin Bosak, Norbert Kwiatkowski, Iza Kuna, Aleksandra Popławska, Magdalena Różczka, Piotr Głowacki, Adam Ferency, Leszek Zdybał, Piotr Adamczyk, Adam Krawczuk, Norbert Rakowski Alicja ogląda w swoim domu kanał TVP Kultura. Trwa sensacyjna konferencja prasowa profesora z Oxfordu. Obok Anglika jest profesor Wakar. Na ekranie pojawia się zbliżenie piętnastowiecznego pergaminu La Bella Principessa, autorstwa Leonarda. Alicja przypomina Morycowi historię pergaminu. Należał kiedyś do jej matki. Pewnej nocy zniknął. Alicja obwiniała o zniszczenie pergaminu Ewę. Po latach w archiwach bezpieki, Alicja, już jako oficer ABW poznała prawdę. Pergamin ukradł ich ojciec. Zmusił go do tego oficer UB, który go podstępnie zwerbował. Alicja ma wyrzuty sumienia, że przez lata oskarżała Ewę. Chce naprawić ich relacje. Boi się jednak, bo zawsze krzywdziła siostrę. Tymczasem Ewa zamawia u Maksa namalowanie na pergaminie kopii La Bella Principessa. Bella ma twarz Ewy. 23:35 HIRANMOY GHOSHAL. NURTEM DWÓCH RZEK Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tadeusz Śmiarowski Scenariusz: Tadeusz Śmiarowski Zdjęcia: Jan Klima Film przedstawia historię dwojga ludzi: Hiranmoya Ghoshala - hinduskiego pisarza z Bengalu Zachodniego, dyplomaty, tłumacza i językoznawcy, i jego córki Miry Ghoshal - muzykologa, znawczyni muzyki hinduskiej. Życie tych dwojga ludzi było zawsze rozdarte między Polską i Indiami, a na pewnych etapach, bardziej z konieczności, także między Anglią i Stanami Zjednoczonymi. Filmowa opowieść skupi się przede wszystkim na postaci Hiranmoya Ghoshala, którego życie i dokonania są czymś niezwykłym, a które wywarły też ogromny wpływ na losy jego córki. 01:15 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MIKOŁAJ II (TZAR NICHOLAS II) Film dokumentalny, 116 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Mikołaj II był ostatnim carem Rosji. Jego ogromne imperium rozciągało się od terytoriów polskich po granice Chin. Choć nie miał usposobienia tyrana, to żył i rządził zgodnie z tradycją swojej dynastii. Car dysponował władzą absolutną, czemu sprzeciwiali się deputowani marzący o podziale władzy. A to wywoływało niepokoje społeczne i było zarzewiem pierwszych ruchów rewolucyjnych. W sierpniu 1914 roku Mikołaj II postanowił przystąpić do wojny z Niemcami. Objął dowództwo nad armią. Jako generał przestał być, w oczach ludu, carem reprezentującym Boga, a został Batiuszką. W lutym 1917 doszło do manifestacji kobiet i robotników, na ulicach Sankt Petersburga wybuchły rozruchy. Duma poparła rewolucję i powołała rząd tymczasowy. Pod naciskiem generałów i Dumy Mikołaj II podpisał akt abdykacji, a z wygnania wrócił Lenin, który głosząc hasła: ziemia dla chłopów, koniec wojny, władza w ręce rad, błyskawicznie przejmował władzę w kraju. Rodzina carska jeszcze przez jakiś czas mogła cieszyć się względną wolnością. Jednak bolszewicy już wkrótce w tajemniczych okolicznościach zabili cara, jego żonę Aleksandrę i ich dzieci. 03:25 FREDEK USZCZĘŚLIWIA ŚWIAT Komedia, 83 min, Polska, 1936 Reżyseria: Zbigniew Ziembiński Scenariusz: Julian Kaufman Zdjęcia: Jakub Joniłowicz, Bernard Marwiński Muzyka: Wiktor Krupiński, Wanda Vorbond, Mieczysław Weinberg, Iwo Wesby Aktorzy: Karolina Łubieńska, Zbigniew Rakowiecki, Lena Żeliska, Jerzy Czapliński, Loda Halama, Wanda Jaroszewska, Józef Kondrat, Tadeusz Wesołowski, Antoni Fertner, Józef Orwid, Stanisław Łapiński, Karolina Lubieńska, Zbigniew Rakowiecki, Alina Żeliska, Jerzy Czaplicki Fredek, inżynier wynalazca, konstruuje telefonowizor. Niestety, to wydawałoby się rewelacyjne urządzenie przysparza mu samych kłopotów i wprowadza zamęt w spokojne życie stolicy. "Dzięki" telefonowizorowi Fredek ogląda swoją narzeczoną w czułej pozie z innym mężczyzną, żona fabrykanta odkrywa, że mąż ją zdradza, wynalazek zainstalowany w restauracji demaskuje same kłamstwa i niecne uczynki. Zabawne perypetie, intrygi ustępują jednak miejsca pożytecznemu wykorzystaniu osiągnięć techniki i młodości. Wynalazek zostaje upowszechniony, skłóceni podają sobie ręce, wyjaśniają się wszelkie nieporozumienia.