TVP Kultura Środa, 18.09.2019 08:40 DOCENT H. Film obyczajowy, science fiction, 21 min, Polska, 1964 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Gaj Sandbarmay Zdjęcia: Kurt Weber Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Jan Machulski, Andrzej Rausz Docent Hammler zamierza stworzyć nowy porządek świata. W tym celu konstruuje cyborgi. Jeden z nich, Traumer, zostaje asystentem profesora Fossa. Hammler chce podstępem przeszczepić mózg naukowca swoim sztucznym tworom. 09:15 ROZMOWY O MIŁOŚCI Film obyczajowy, 87 min, Polska, 1990 Autor: Andrzej Wojnach (Scenariusz) Reżyseria: Mirosław Gronowski Zdjęcia: Ryszard Janowski Muzyka: Wiesław Pieregorólka Aktorzy: Danuta Stenka, Katarzyna Walter, Jan Jankowski, Aleksander Trąbczyński, Dariusz Biskupi, Jerzy Dąbrowski, Aleksander Mikołajczak, Grażyna Deląg, Joanna Jeżewska Mirosław Gronowski jest reżyserem spektakli teatru telewizji, filmów dokumentalnych oraz fabularnych, m. in. "Spadku". Bohaterkami "Rozmów o miłości" są trzy kobiety - Ewa, Elżbieta i Anna. Przed laty występowały w jednym zespole muzycznym, potem ich drogi się rozeszły. Ewa zrobiła karierę w USA, Anna także pozostała przy muzyce, ale nie odniosła sukcesu, a Elżbieta poświęciła się rodzinie. Ich spotkanie po latach budzi dawne konflikty, przypomina niespełnione nadzieje i zranione uczucia. 11:00 DOM - ODC. 9/25 - PO OBU STRONACH MURU Serial obyczajowy, 97 min, Polska 1982 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki i Andrzej Mularczyk Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Bogusław Lambach Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Siostra Wiktora, Jadźka, przynosi z więzienia wiadomość, że Łukasz i Wiktor sądzą, iż siedzą z "poręki" Andrzeja. To niesłuszne oskarżenie załamuje go. W przetrwaniu trudnych chwil pomaga mu zakochana w nim Ewa. Doktor Kazanowicz, nie mogąc dłużej patrzeć na męki swojego psa, strzela do niego. Milicja udowadnia, iż z tego pistoletu został zastrzelony były kapo obozu koncentracyjnego Erwin Szulc. Lokatorzy kamienicy przy ul. Złotej organizują obronę doktora. Mecenas, były więzień obozu, odnosi sukces i Kazanowicz może wrócić do domu. W FSO sporym echem odbijają się wydarzenia czerwca 1956 w Poznaniu. 13:25 IKONY MUZYKI - DAVID BOWIE (DISCOVERING MUSIC - DAVID BOWIE) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony różnym artystom muzyki rockowej i popularnej. Bohaterem tego odcinka jest David Bowie, angielski piosenkarz, pisarz i aktor. Przez sześć dekad tworzył historię muzyki rozrywkowej nieustannie zmieniając swój styl, eksperymentując i wprowadzając innowacje. Intelektualna wartość jego twórczości i wysublimowany wokal inspirował niezliczoną liczbę artystów. 14:25 DAMA KAMELIOWA Melodramat, 103 min, Polska 1994 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jadwiga Barańska Zdjęcia: Tomasz Dobrowolski, Adam Sikora Muzyka: Eugeniusz Rudnik Aktorzy: Anna Radwan, Jan Frycz, Stanisława Celińska, Anna Dymna, Jerzy Kamas, Jan Englert, Henryk Machalica, Artur Dziurman, Zofia Merle i inni "To kameralna, ubrana w stroje z epoki opowieść o miłości. W czasie absolutnej znieczulicy i chamstwa przelewających się na ekranach, roztrzaskujących się mózgów, brutalności i krwi, myślę, że nasz film znajdzie swojego odbiorcę. Takiego, któremu brakuje we współczesnym kinie wielkich uczuć" - mówiła w jednym z wywiadów Jadwiga Barańska, asystentka reżysera i scenarzystka "Damy Kameliowej", prywatnie żona realizatora filmu, Jerzego Antczaka, twórcy pamiętnych, nominowanych do Oscara "Nocy i dni" oraz miniserialu "Hrabina Cosel" (w obu produkcjach Barańska kapitalnie zagrała główne role). "Damę Kameliową" (początkowo planowaną jako spektakl Teatru TV) Antczak nakręcił w urokliwych plenerach stołecznych Łazienek i Starówki. Sceny we wnętrzach realizowano zaś w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Adaptacja głośnej powieści Aleksandra Dumasa syna w ujęciu Antczaka i Barańskiej różni się nieco od swych słynnych poprzedniczek, w tym filmu George'a Cukora z 1936 z Gretą Garbo, Robertem Taylorem i Lionelem Barrymorem w rolach głównych. Polscy twórcy podjęli próbę pogodzenia książkowego oryginału z duchem współczesności - bezwzględnej i wyrachowanej. Dlatego "Dama Kameliowa" anno domini 1994 to nie tyle opowieść o romantycznej i niespełnionej miłości, co historia tragedii dwojga ludzi, którzy nie potrafili się zrozumieć. To realistyczny zapis tragedii jednostek bezbronnych wobec okrucieństwa świata, skazanych na cierpienie i samotność. Akcja filmu toczy się w połowie XIX wieku. Główną bohaterką "Damy..." jest Małgorzata Gautier, luksusowa paryska kurtyzana, znana z tego, że pojawia się na spektaklach operowych z bukietem białych lub czerwonych kamelii. Po śmierci kobiety odbywa się licytacja jej majątku. Pisarz Aleksander Dumas kupuje książkę, ale niespełna kilka dni potem zjawia się u niego niejaki Armand Duval, dla którego nabytek literata stanowi niezmiernie cenną pamiątkę. Okazuje się, że Duval był kochankiem Małgorzaty, jednak ich związek zakończył się tragedią. Niezwykły gość postanawia opowiedzieć pisarzowi dramatyczne dzieje swej miłości. 16:25 ZAWRÓCONY Groteska polityczna, 79 min, Polska 1994 Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Zbigniew Zamachowski, Marek Kondrat, Marek Frąckowiak, Stanisław Górka, Henryk Bista, Zofia Rysiówna, Anna Waszczyk, Leszek Zduń, Monika Bolly, Krzysztof Janczar, Ryszard Jabłoński, Lech Ordon, Jerzy Słonka i inni Kazimierz Kutz nakręcił "Zawróconego" trochę mimochodem. Nie mogąc chwilowo zebrać funduszy na dokończenie dramatu "Śmierć jak kromka chleba" o masakrze górników w kopalni "Wujek", napisał scenariusz gorzkiej komedii, również osadzonej w śląskich realiach stanu wojennego. Akcja "Zawróconego" rozgrywa się cztery miesiące przed tragicznymi wydarzeniami w "Wujku". Tomasz Siwek pracuje w śląskiej elektrociepłowni, rozwożąc wodę sodową wśród robotników. Jest członkiem PZPR, więc partyjny zwierzchnik namawia go do szpiegowania kolegów z "Solidarności" podczas wiecu w Katowicach. Tomek bez zbytnich oporów wyraża zgodę. W nagrodę czekają go wczasy w Bułgarii i bliżej nieokreślone, ale atrakcyjne "kursy". Poza tym, jako chłop z pochodzenia, nie czuje zbytniej więzi z wielkomiejskim proletariatem. Niestety, w czasie manifestacji Siwek daje się porwać nastrojowi chwili i zapomina o swoim zadaniu. Zaczyna wspólnie z innymi śpiewać "My chcemy Boga" i staje się ofiarą milicyjnego pościgu. Krótko mówiąc, z niedoszłego konfidenta przeobraża się niemal w opozycjonistę. Konsekwencje nie każą na siebie długo czekać. Tomkowi udaje się wprawdzie bezpiecznie wrócić do domu, jednak już następnego dnia... W niedługim, zręcznie zrealizowanym filmie Kutz udanie połączył powagę z humorem, a nawet farsą i groteską. "Zawróconym" dopisał też kolejny rozdział do swojej snutej od lat śląskiej opowieści, na którą składają się jego najwybitniejsze filmy: "Sól ziemi czarnej", "Perła w koronie", "Paciorki jednego różańca", "Na straży swej stać będę", "Śmierć jak kromka chleba" (miała premierę niedługo po "Zawróconym"). Powstała trochę przypadkowo gorzka komedia Kutza została dobrze przyjęta przez widzów i krytykę, a niekryjącego agnostycyzmu reżysera skomplementował nawet katolicki "Ład", dopatrując się w "Zawróconym" pochwały "tradycyjnej polskiej rodziny, gdzie ostoją dla zanurzonego w świat pracy, polityki, wyzwań, życiowych wyborów mężczyzny jest spokój i stabilizacja domowego ogniska". Największym jednak - jak dotąd - sukcesem filmu było przyznanie mu w 1994 roku Złotych Lwów na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Na tej samej imprezie nagrodę za główną rolę męską otrzymał też Zbigniew Zamachowski (odtwórca postaci Tomka), a za muzykę Jan Kanty Pawluśkiewicz. Film zebrał także laury na festiwalach w Berlinie, Moskwie i Utrechcie. 18:00 DROGA MIĘDZY NUTAMI. ZYGMUNT KRAUZE Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Bohaterem filmu jest Zygmunt Krauze - polski kompozytor, pianista i pedagog. Studiował w Państwowej Szkole Muzycznej w Warszawie. Kontynuował studia w Paryżu jako stypendysta rządu francuskiego po kierunkiem Nadii Boulanger (1966 - 1967). Znany jest przede wszystkim jako twórca muzyki unistycznej, której zasady opierają się na teorii zaczerpniętej z malarstwa Władysława Strzemińskiego. Jest autorem pięciu oper, szeregu koncertów instrumentalnych oraz utworów symfonicznych i kameralnych. Współpracował również z architektami, tworząc muzykę przestrzenną, między innymi w Polsce, Austrii oraz Francji. W 1966 roku otrzymał pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie dla wykonawców muzyki współczesnej Gaudeamus w Holandii. Od tej pory koncertuje jako pianista na całym świecie, wykonując przede wszystkim repertuar współczesny. W 1967 roku założył zespół Warsztat Muzyczny, w którym grał na fortepianie i którym kierował przez 25 lat. Zespół wykonywał utwory zamawiane u kompozytorów z całego świata. 20:30 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - INTRUZ (EFTERSKALV / THE HERE AFTER) Dramat, 97 min, Szwecja/Polska/Francja 2015 Scenariusz i reżyseria: Magnus von Horn Zdjęcia: Łukasz Żal Aktorzy: Ulrik Munther, Mats Blomgren, Ellen Jelinek, Loa Ek, Felix Goransson, Stefan Cronwall, Wiesław Komasa, Inger Nilsson Akcja filmu inspirowanego prawdziwymi wydarzeniami została osadzona w realiach szwedzkiej prowincji. 17 - letni John spędził parę lat w poprawczaku, gdzie trafił za zbrodnię popełnioną pod wpływem silnych emocji. Teraz wychodzi na wolność i wraca do rodzinnego domu, do ojca i młodszego brata. John chciałby zapomnieć o przeszłości, z ufnością patrzy w przyszłość, ma nadzieję, że rozpocznie nowe życie. Ale lokalna społeczność wciąż pamięta morderstwo, którego był sprawcą. Nigdy mu nie wybaczyli, że zabił swoją dziewczynę. Obecność Johna wzbudza w nich najgorsze instynkty, z dnia na dzień atmosfera się zagęszcza. W powietrzu wisi tragedia, wydaje się, że lincz na znienawidzonym nastolatku jest tylko kwestią czasu. John czuje się odtrącony przez dawnych przyjaciół i bliskich, których kocha. Traci nadzieję, a wzbierająca w nim agresja może go znowu popchnąć do zbrodni. Nie mogąc uciec od przeszłości, postanawia zmierzyć się z nią. 23:20 ZIEMIA, PLANETA LUDZI - JĄDRA TARZANA (TARZAN'S TESTICLES) Film dokumentalny, 107 min, Rumunia/Francja, 2017 Reżyseria: Alexandru Solomon Scenariusz: Alexandru Solomon Zdjęcia: Radu Gorgos Pod koniec lat 20. XX wieku Sowieci wybudowali ośrodek badawczy w Suchumi, stolicy Abchazji, nieuznawanej republiki nad Morzem Czarnym, w celu krzyżowania ludzi i małp człekokształtnych. Eksperyment mający na celu powołanie do życia hybrydy człowieka i małpy nigdy nie został zrealizowany, ale w opuszczonych skrzydłach budynku Instytutu Sukhumiego nadal spotkać można żyjące obok ludzi małpy. Los ludzi ukształtowany został gwałtownymi zmianami społeczno - politycznymi, jakie zachodzą w tym rejonie, a małpy podlegają bezlitosnemu testowaniu nowych leków i medycznych zabiegów. Na spornym terytorium nad Morzem Czarnym, naznaczonym przez upadek Związku Radzieckiego, konflikt gruzińsko - abchaski oraz dziesiątki lat okrucieństwa, człowieka i małpę łączy niejedno - nie tylko są jedynymi istotami, które zabijają bez powodu, ale również posępnymi ofiarami - reliktami nieudanej serii eksperymentów z przeszłości. Instytut Sukhumiego jest dziś symbolem Abchazji - niezwykłym mikrokosmosem odzwierciedlającym mieszaninę dychotomicznych elementów: przeszłości i teraźniejszości, nauki i religii, litości i okrucieństwa, dumy i żałości. Utrzymany w stylu dokumentalnego eseju film analizuje związek między ludźmi i naczelnymi, ukazując destrukcyjny wpływ ideologicznych dogmatów i konieczność uwzględnienia etyki w badaniach naukowych. Pokazuje również, że można żyć na pierwszej linii frontu wojny, w rozdarciu pomiędzy przeciwnymi siłami, w przekonaniu, że wszystkie ludzkie istoty są czującymi naczelnymi, które rozwinęły zdolność do życia w niewyobrażalnie trudnych warunkach. 01:20 AVISHAI COHEN'S NEW YORK DIVISION NA FESTIWALU JAZZ A VIENNE (AVISHAI COHEN'S NEW YORK DIVISION AT JAZZ A VIENNE) Koncert, 57 min, Francja, 2015 Reżyseria: Eric Michaud Koncert izraelskiego kontrabasisty wraz z grupą nowojorskich muzyków jazzowych. Wydarzenie miało miejsce na festiwalu Jazz a Vienne we Francji. Avishai Cohen to niezwykle utalentowany jazzman, który w trakcie swojej kariery współpracował z wieloma uznanymi artystami, takimi jak Chick Corea, Bobby McFerrin, Herbie Hancock. Podczas tego koncertu Avishai do swojego standardowego składu postanowił dobrać jeszcze innych muzyków: trębacza Diego Urcolę, puzonistę Steve ' a Davisa i gitarzystę Kurta Rosenwinkela. 02:30 LEKKIE OBYCZAJE - SZUKAJĄC KELLY (LES COWBOYS) Dramat, 100 min, Belgia/Francja 2015 Reżyseria: Thomas Bidegain Scenariusz: Laurent Abitbol, Thomas Bidegain Aktorzy: Agathe Dronne, Francois Damiens, Finnegan Oldfield, Ellora Torchia, John C. Reilly Debiut reżyserski Thomasa Bidegaina, scenarzysty filmów "Prorok", "Z krwi i kości". Krytyka uznała "Szukając Kelly" za dramat przypominający wariacje na temat uchodzącego za arcydzieło gatunku westernu Johna Forda "Poszukiwacze" (1956), z akcją przeniesioną w czasy współczesne. Koniec lat 90. XX wieku. Bohaterowie filmu - rodzina Ballandów - mieszkają na nizinach wschodniej Francji, ale ich życie wygląda jak z amerykańskich filmów o kowbojach. Noszą kapelusze, dżinsy, ujeżdżają konie, kochają muzykę country. Do rodzinnych tradycji należą weekendowe spotkania ze śpiewami i tańcami. Głową rodziny jest Alain, to on organizuje pikniki w stylu country&western, podczas których towarzyszą mu żona, 16 - letnia córka Kelly i młodszy syn Georges. Po jednym z pikników Kelly znika bez śladu. Zrozpaczony Alain rzuca wszystko i rozpoczyna poszukiwania córki, zapuszczając się w najbardziej odległe i mroczne rejony. Przez cały czas jest przy nim Georges, który wspiera ojca w tych ciężkich chwilach. Okazuje się, że Kelly uciekła ze swym chłopakiem muzułmaninem. Pod jego wpływem postanowiła odciąć się od rodziny, by przyjąć prawo Koranu. Alain poświęca całe swoje życie na odnalezienie córki i sprowadzenie jej do domu. Nie poddaje się nawet wtedy, gdy rozpada się jego zgodne dotychczas małżeństwo. Poszukiwania stają się sensem jego życia, im podporządkowuje wszystko. Rozpaczliwa pogoń za córką zawiedzie go aż do Afganistanu. 04:45 WIECZÓR U ABDONA Film obyczajowy, 38 min, Polska, 1975 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Agnieszka Holland Scenariusz: Agnieszka Holland Zdjęcia: Antoni Wojtowicz Aktorzy: Marek Bargiełowski, Beata Tyszkiewicz, Michał Szwejlich, Michał Bajor, Krystyna Wachelko-Zaleska Opowieść o prowincjonalnym intelektualiście z małego kresowego miasteczka z początku lat dwudziestych, który kocha się w pięknej aptekarzowej.