TVP Historia Wtorek, 24.09.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 24 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1929 - ogłoszono z dumą osiągnięcie 700 tys. nakładu książki o "Pszczółce Mai"; 1954 - Maria Dąbrowska w Dziennikach o zniewoleniu narodu i dominacji Rosji; 1958 - Władysław Gomułka na temat zakazu wieszania krzyży w klasach; 1989 - Kościół zrehabilitował Galileusza; 07:20 TAJEMNICA ENIGMY - ODC. 4/8 - OCALIĆ MYŚL Serial wojenno - sensacyjny, 44 min, 8 odc. , Polska 1980 Reżyseria: Roman Wionczek Scenariusz: Stanisław Strumph - Wojtkiewicz Zdjęcia: Jacek Zygadło Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Tadeusz Borowski, Piotr Fronczewski, Piotr Garlicki, Janusz Zakrzeński, Arkadiusz Bazak, Henryk Bista, Ewa Borowik, Halina Golanko, Zygmunt Kęstowicz, Andrzej Szczepkowski, Andrzej Lajborek, Tadeusz Pluciński, Ewa Żukowska, Tadeusz Szaniecki, Jerzy Kamas, Emil Karewicz, August Kowalczyk, Józef Para, Jacek Recknitz, Stanisław Zaczyk, Andrzej Mirecki, Grażyna Marzec, Jerzy Nowak, Sweryn Butrym, Andrzej Mrowiec, Jolanta Wołłejko, Marcel Novek, Józef Zacharewicz, Eugeniusz Kamiński, Jan Machulski, Krzysztof Kalczyński, Wojciech Duriasz, Andrzej Mrożewski Przez granicę rumuńską przechodzi istny pochód uciekinierów i wojska. Rajewski, Różycki i Zygalski oddzielają się od pozostałych kryptologów i bocznymi drogami wędrują do Bukaresztu. Próby znalezienia pomocy i przedostania się na Zachód początkowo nie przynoszą rezultatu, dopiero po wizycie w ambasadzie francuskiej zaczynają mieć nadzieję. Było to efektem działania płk. Bertranda, specjalnie przybyłego w tym celu do Bukaresztu. Przez Włochy, trójka kryptologów przedostaje się do Paryża, gdzie spotyka prawie wszystkich swoich warszawskich kolegów, którym różnymi sposobami udało się wydostać z rumuńskich obozów. Bertrand przy udziale Langera postanawia reaktywować biura szyfrów; liczą też na współpracę z Anglią. Jako siedzibę obierają pałacyk "Bruno" pod Paryżem, gdzie zainstalowana zostaje cała aparatura szyfrowa, i tam kryptolodzy w klasztornych bez mała warunkach zabierają się do pracy. Już w listopadzie 1939 r. przychodzi pierwszy sukces - Różyckiemu udaje się złamać kolejny tajny szyfr Abwehry. 08:35 HISTORIA POLSKI - MASAKRA W KLASZTORZE Film dokumentalny, 38 min, Polska, 2004 Scenariusz: Krzysztof Żurowski 2 sierpnia 1944 roku, podczas powstania warszawskiego, w Domu Jezuitów przy ul. Rakowieckiej 61 w Warszawie Niemcy zmasakrowali około 40 osób, w tym kilkunastu jezuitów, kilka kobiet i jednego chłopca. Autor filmu dotarł do pamiętników świadków masakry, fragmentów filmów archiwalnych z powstania warszawskiego, ikonografii. Niemcom wydawało się, że dokonali zbrodni doskonałej. Tymczasem ocalało 14 osób, aby dać świadectwo prawdzie. Po wojnie szczątki męczenników złożono w trumnach (dodatkowo ekshumowane szczątki o. Kosibowicza). Sześć trumien zakopano pod podłogą w pokoju, gdzie zostali zamordowani. Pomieszczenie to zamieniono na kaplicę. 09:30 SENSACJE XX WIEKU - CZERWONA ORKIESTRA Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Włodzimierz Adamski, Andrzej Szczytko, Zbigniew Paterak, Krzysztof Stelmaszczyk, Jerzy Braszka, Robert Więckiewicz, Sławomir Orzechowski, Andrzej Pściuk, Leon Charewicz, Antoni Ostrouch, Dariusz Krzemiński, Rafał Kuliński, Renata Cichecka, Mariusz Samociuk, Andrzej Bogdański Czerwona Orkiestra to komunistyczna organizacja szpiegowska, która aktywnie zaczęła działać na terenach okupowanych przez Niemców, krótko po ataku Hitlera na Rosję. Twórcą Czerwonej Orkiestry był polski Żyd z Nowego Targu, Leopold Trepper. Siatka, którą Trepper budował od 1938 roku, była najlepiej działającą organizacją szpiegowską drugiej wojny światowej i ogromnym problemem niemieckiej Abwehry. 10:30 SPÓR O HISTORIĘ - POLSKI SEN O KOLONIACH Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2011 Scenariusz: Borys Hass Wykonawcy: Maciej Zakrocki (prowadzący) W programie: - Idea pozyskania dla Polski po 1918 roku terytoriów zamorskich; - Liga Morska i Kolonialna; - Polskie kolonie ambicje, rachuby i rzeczywistość. 11:05 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - WIDMO CZARNOBYLA Magazyn, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) "Widmo Czarnobyla" 26 kwietnia 1986 roku, Czarnobyl. Największa katastrofa w historii energetyki jądrowej. Świat dowiedział się o niej od szwedzkich naukowców. Sekretarz partii w Kijowie skomentował problem: Ha, też mi problem. My tu obmyślamy, czy sprzedawać wódkę 1 maja. To dopiero problem! W kolejnym odcinku cyklu "Archiwum zimnej wojny" gośćmi Andrzeja Mietkowskiego są dr inż. Marek Rabiński z Narodowego Centrum Badań Jądrowych, badacz przyczyn i skutków katastrofy w Czarnobylu, oraz prof. Andrzej Paczkowski, historyk, były członek Kolegium i Rady IPN, współautor pracy zbiorowej "Czarna księga komunizmu". W programie wypowiada się także A. Ross Johnson, w latach 1998 - 2004 dyrektor Radia Wolna Europa. Jest także przytoczona wypowiedź prezydenta Ronalda Reagana. Tematy: Co wydarzyło się w Czarnobylu 26 kwietnia 1986 roku? Jak świat dowiedział się o skutkach katastrofy, jak informacja ta dotarła do Polski? Jakie były reakcje na awarię na świecie - w mediach w Europie, w Związku Sowieckim? Próby ignorowania katastrofy przez władze sowieckie. Jakie mogły być następstwa awarii dla żyjącego i przyszłego pokolenia? Szczegóły dotyczące budowy reaktora jądrowego, próby zapobiegania katastrofie. Konsekwencje polityczne wybuchu w Czarnobylu. Koszty ludzkie i finansowe akcji ratunkowej po katastrofie. Początek ery głasnosti - otwarcia informacyjnego władz. Komplikacje związane z międzynarodowym aspektem wybuchu w Czarnobylu. 11:40 WOJENNE DZIEWCZYNY S.II - ODC. 19 (SERIA II ODC. 6) Serial wojenny, 43 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Marek Kreutz, Piotr Starzak Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Michał Czernecki, Józef Pawłowski, Katrin Buhring, This Maag, Sebastian Jasnoch W Abwehrze Margarethe przerywa katowanie Kamila i Irki. Niemka informuje Brennera o rozkazie przetransportowania więźniów do Berlina. Gestapo chce swoimi metodami uzyskać od Brodzkiego klucz do zaszyfrowanej listy. W szpitalu wycieńczony chorobą Konstanty prosi Andrzeja, żeby zaopiekował się jego córkami. Marysia martwi się o życie swojego ojca, widać, że jest już w bardzo złym stanie. Prostytutka Kazia przekazuje Ewce informację o godzinie odjazdu pociągu, którym będą transportowani Irka i Kamil. Ewka, planując akcję odbicia przyjaciół, liczy na pomoc Alfy. Mężczyzna informuje Witka i Ewkę, że organizacja nie może zaangażować się w akcję odbicia Irki i Kamila ze względu na zbyt krótki czas na przygotowanie. Podaje jedynie kontakt na terenie Sulejówka. Kobieta angażuje do akcji znajomych sprzed wojny: Lesia, Gibona, gangstera Benka i piekarza Mietka. Dowodzi Witek. Marysia udaje się do Sulejówka i w pobliżu domu państwa Muszyńskich obserwuje budynek Abwehry. Telefonicznie przekazuje numer rejestracyjny limuzyny Brenera, która udaje się w kierunku dworca, gdzie Irka i Kamil mają wsiąść do pociągu do Berlina. W lesie, na trasie z Abwehry na dworzec, w zasadzce urządzonej przez Witka udaje się odbić Irkę i Kamila. Podczas strzelaniny ginie Gibon, a Kamil zostaje poważnie postrzelony w plecy. Rannego Kamila Witek z przyjaciółmi wiezie do szpitala, gdzie operuje go doktor Andrzej. 12:30 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 55 Reportaż, 6 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohaterka odcinka: Janina Chmielińska. 12:40 MOJE AKWARELE Reportaż, 12 min, Polska, 2007 Scenariusz: Eugeniusz Szpakowski Zdjęcia: Piotr Dąbrowski Wykonawcy: Tomasz Jaśkiewicz Tomasz Jaśkiewicz - muzyk, malarz, ikona i legenda polskiego rocka. W latach 1966 - 69 wraz z zespołem "Akwarele" towarzyszył Czesławowi Niemenowi w tworzeniu i nagraniu znanych utworów, jak m. in. 'Dziwny jest ten świat', 'Bema pamięci żałobny rapsod'"i innych wielkich przebojów. "Akwarele"to nie tylko nazwa zespołu, z którym Tomasz Jaśkiewicz brał udział w wielkichimprezach ogólnopolskich i zagranicznych, to również ulubiona przez niego technika malarska. Maluje głównie portrety, wśród nich jest również portret Czesława Niemena. 12:55 GŁOSY Z DALEKA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 1992 Reżyseria: Irena Kamieńska, Andrzej Piekutowski Scenariusz: Irena Kamieńska, Andrzej Piekutowski Wspomnienia Polaków zesłanych w czasie ostatniej wojny do Kazachstanu. Po przyjeździe na miejsce zastali przerażającą swym ogromem pustkę stepu, żadnego drzewa, żadnej nierówności. Zostali rozwiezieni do kołchozów. Ku swojemu zdziwieniu w kazachskich wioskach spotkali wielu Polaków. Byli to dawni mieszkańcy radzieckiej Ukrainy zesłani tu w roku 1936. Zwieziono ich całymi rodzinami, wraz z dobytkiem i zostawiono w szczerym polu. Gnieździli się w szałasach i ziemiankach, umierali masowo z powodu głodu i chorób. Ci przywiezieniu do Kazachstanu w roku 1940 zamieszkali w domach kołchoźników, najczęściej w jednej wspólnej izbie, część z nich musiała sobie jednak wybudować domy - ziemianki z suszonej na słońcu gliny i darni. Pracowali w kołchozach, najczęściej przy uprawie zbóż lub hodowli bydła. Kołchozy były biedne, nieustannie rozkradane przez miejscową ludność. Zresztą w tak ciężkich warunkach kradzież jedzenia była jednym z warunków przeżycia. Najgorsza w Kazachstanie była zima. W czasie burz śnieżnych - "buranów" - zasypywane były całe wioski. Zamarzniętych ludzi znajdowano przy samych domach. Śmierć w zimie oznaczała ogromne kłopoty związane z pogrzebaniem zwłok. W zamarzniętej na kamień ziemi nie udawało się wykopać dostatecznie głębokiego grobu, a płytko zagrzebane zwłoki wywlekane były przez wilki. Ogromnym ciosem dla zesłańców było zerwanie kontaktów z rodzinami w Polsce. Dopiero wtedy w pełni odczuli oderwanie od domu. Szybko nadeszło też coś gorszego - nieustanny głód. Całą żywność z kołchozów oddawano dla potrzeb wojny. Za kradzież jedzenia groziły najsurowsze kary. Nadzieja pojawiła się wraz z tworzeniem się armii Andersa. Matki wysyłały do niej swych synów, mając nadzieję, że to ocali ich od śmierci głodowej. Ksiądz, który jako kapelan w armii Andersa rozpoczął pracę duszpasterską wśród zesłańców, wspomina, że wszędzie, gdzie tylko zdołał dojechać, zastawał ludzi w stanie skrajnego wyczerpania fizycznego i psychicznego. Wielu z nich umierało w osamotnieniu, nędzy i braku jakiejkolwiek nadziei. Oznaką kończącej się wojny były powroty okaleczonych mężczyzn - inwalidów wojennych. Polaków zaczęto też wzywać do siedzib NKWD, gdzie nakłaniano ich do zmiany obywatelstwa z polskiego na rosyjskie. A oni wiedzieli, że dokument z napisem "Polak" jest ostatnią nicią łączącą ich z krajem. Tej szansy nie mieli Polacy zesłani w roku 1936, nie mieli też szansy na powrót do ojczyzny. 13:55 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - CHARLES DE GAULLE (CHARLES DE GAULLE) Film dokumentalny, 98 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel W 1940 roku radiowe przemówienie Charles ' a de Gaulle ' a, wzywające Francuzów, by nie godzili się z przegraną, odmieniło los Francji w walce z Niemcami, ale i jego los jako polityka. De Gaulle uosabiał wizję Francji, która nie kolaborowała z Niemcami i która wyparła ich z Paryża. To otworzyło mu drogę do sukcesu w polityce, czego zwieńczeniem był jego wybór na prezydenta Francji w 1959 roku. Był największym mężem stanu, a jednocześnie najwyższym (196 cm wzrostu), jakiego miała Francja w XX stuleciu. W życiu prywatnym oddany rodzinie mąż i ojciec, na pierwszym miejscu stawiający jednak Francję i interes państwa. 15:45 MARZYCIELE - JÓZEF MEHOFFER Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Drogi Józefa Mehoffera od dzieciństwa krzyżowały się z drogami Stanisława Wyspiańskiego. Byli rówieśnikami, razem chodzili do tych samych szkół, uczyli się malarstwa u Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, podróżowali po Europie, w Paryżu mieli wspólną pracownię, razem tworzyli witraże w kościele Mariackim. Mehoffer był wszechstronny, zajmował się grafiką, malarstwem, tworzeniem witraży i polichromii. Uprawiał także grafikę użytkową, projektował książki, plakaty, banknoty. Jednym z ostatnich dzieł Józefa Mehoffera jest droga krzyżowa, która znajduje się w kaplicy Męki Pańskiej w Bazylice Franciszkanów w Krakowie. 16:20 HISTORIA POLSKI - FANTAZMATY POWSTANIA WARSZAWSKIEGO Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2009 Reżyseria: Andrzej Horubała, Wojciech Klata Scenariusz: Andrzej Horubała, Wojciech Klata "Fantazmaty Powstania Warszawskiego" to uderzający oryginalnością dokument Andrzeja Horubały i Wojciecha Klaty, którzy starają się opowiedzieć o fenomenie wybuchu zainteresowania Powstaniem Warszawskim wśród młodych Polaków. W dokumencie głos zabierają artyści, którzy w ostatnich kilku latach stworzyli dojmujące dzieła związane z rokiem 1944: Jan Klata, Aga Zaryan, Sylwia Chutnik, Mateusz Pospieszalski, Tomasz Bagiński, Mariusz Denst i Paweł Passini. Tłem ich wypowiedzi są imaginacyjne obrazy zniszczonej współczesnej Warszawy roku 2009. Grupa młodych trzydziestolatków z Warszawy poddana zostaje minieksperymentowi: po wywiadzie grupowym dotyczącym ich wyobrażeń związanych z powstaniem, uczestniczą w symulacji walk, a następnie schodzą do autentycznych kanałów, którymi 65 lat temu warszawiacy przedzierali się ze Starego Miasta do Śródmieścia. Kamery rejestrują ich wrażenia i przemyślenia po zabiegach rekonstrukcyjnych. Całość zanurzona jest we fragmentach dzieł inspirowanych powstaniem: piosenkach, grafikach, ułamkach spektakli teatralnych. Grafiki Agnieszki Malmon oraz komputerowe opracowania Andrzeja Bobka wieńczą sugestywny obraz fantazmatów lęgnących się w głowach młodego pokolenia Polaków, w centrum zjednoczonej Europy. 18:40 TAJEMNICA ENIGMY - ODC. 5/8 - ŻÓŁTE KARTKI Serial wojenno - sensacyjny, 42 min, 8 odc. , Polska 1980 Reżyseria: Roman Wionczek Scenariusz: Stanisław Strumph - Wojtkiewicz Zdjęcia: Jacek Zygadło Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Tadeusz Borowski, Piotr Fronczewski, Piotr Garlicki, Janusz Zakrzeński, Arkadiusz Bazak, Henryk Bista, Ewa Borowik, Halina Golanko, Zygmunt Kęstowicz, Andrzej Szczepkowski, Andrzej Lajborek, Tadeusz Pluciński, Ewa Żukowska, Tadeusz Szaniecki, Jerzy Kamas, Emil Karewicz, August Kowalczyk, Józef Para, Jacek Recknitz, Stanisław Zaczyk, Andrzej Mirecki, Grażyna Marzec, Jerzy Nowak, Sweryn Butrym, Andrzej Mrowiec, Jolanta Wołłejko, Marcel Novek, Józef Zacharewicz, Eugeniusz Kamiński, Jan Machulski, Krzysztof Kalczyński, Wojciech Duriasz, Andrzej Mrożewski Pomimo oczywistych sukcesów w odczytywaniu niemieckich szyfrów, sztab generalny jawnie lekceważy dostarczane z pałacyku"Bruno" tzw. żółte kartki, zawierające coraz bardziej niepokojące informacje. Niemcy szykują nowe operacje, jak się później okaże, ataki na Norwegię i Francję. Jednak gen. Gamelin woli wierzyć w potęgę linii Maginota niż w wymowę faktów. Czerwcowa agresja na Francję zastaje kraj całkowicie nieprzygotowany do wojny. Po kapitulacji Francji kryptolodzy ewakuują się do Algieru. Anglicy w tym czasie dopracowują się już własnych urządzeń do dekryptażu. Bertrand postanawia wrócić do Francji. Współpracownicy pułkownika przedostają się do strefy nieokupowanej, która zachowała jeszcze pozory niezależności. Tam, w miejscowości Uzes na południu Francji, w ścisłej konspiracji na nowo przystępują do pracy w ośrodku opatrzonym kryptonimem "Cadix". 19:25 RYNGRAF Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zapert, Dorota Kania Zdjęcia: Robert Krauz Muzyka: Konstancja Kochaniec Film opowiada o ludziach podążających tropem ryngrafu wykopanego przez ekipę prof. Krzysztofa Szwagrzyka z dołów śmierci na Bródnie w kwaterze 45N. Na początku nie wiedziano, czy to jest jakiś przedmiot, czy po prostu rdza. Przy czyszczeniu nagle ten rdzawy kawałek zaczął przemawiać, najpierw wyłoniły się zadrapania, potem litera, ułożył się wyraz. Człowiek pozostawił po sobie najważniejszy ślad: imię, nazwisko, adres, napis po łacinie, skrót NSZ - piękne świadectwo służbie idei. Więźniowie wiedzieli, że wkrótce nie będzie po nich żadnego śladu. 22:00 PO PRLU - SUBKULTURY MŁODZIEŻOWE W LATACH 90. Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2019 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Zdjęcia: Witold Karaś, Marcin Krynicki, Michał Jarosiński Wykonawcy: Beata Michniewicz (prowadząca) Celem programu jest przeanalizowanie okresu przełomu z lat 1989 - 1990, narodzin III RP i jej pierwszych lat. Temat: subkultury młodzieżowe w latach 90. Wtedy nie było innej możliwości niż identyfikacja z jakąś subkulturą. Badania młodzieży sprzed 20 lat wskazywały, że tylko niewielki procent nastolatków nie rozróżniał przedstawicieli grup subkulturowych. Młodzież wyróżniająca się wyglądem, długością włosów, była w tamtych czasach bardziej widoczna na ulicach. Koniec PRL to był prawdziwy tygiel rozmaitych subkultur. Szczególnie festiwal w Jarocinie stworzył swoją wielką legendę, ale faktycznie był wydarzeniem o dużo mniejszej skali niż obecny Przystanek Woodstock, który w roku 2014 zgromadził rekordową liczbę 750 tys. uczestników. Do Jarocina odwołuje się wielu współczesnych 50 - latków, podkreślając swoją młodzieńczą antysystemowość, bunt przeciwko PRL. Materiał filmowy o kibicach piłkarskich i bójkach stadionowych, o skinheadach i neofaszystach. Lata 90. to okres największego rozwoju subkultury kibiców piłkarskich w Polsce. Kolejna grupa, która od końca lat 80. stała się stałym elementem pejzażu dużych miast, to skaterzy. Rozwijał się nurt sportowy skateboardingu, ale istniały także spore środowiska młodzieży, dla których skateboarding jest przede wszystkim znakiem tożsamości grupowej i pokoleniowej. 22:35 ŚWIADECTWO URODZENIA Film fabularny kinowy, 100 min, Polska, 1961 Reżyseria: Stanisław Różewicz Scenariusz: Stanisław Różewicz, Tadeusz Różewicz Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Lucjan Kaszycki Aktorzy: Henryk Hryniewicz, Wojciech Siemion, Barbara Rachwalska, Mieczysław Stoor, Janusz Kłosiński, Krystyna Feldman, Edward Mincer, Andrzej Banaszewski, Paweł Różewicz, Stanisław Milski, Józef Nalberczak, Tadeusz Schmidt, Beata Barszczewska, Zofia Małynicz, Zdzisław Mrożewski Trzy nowele opowiadające o czasach wojny. W każdej, dziecko znajduje się w sytuacji przerastającej jego doświadczenie. 1. Na drodze Kampania wrześniowa. Żołnierz z rozbitego pułku wiezie bezwartościowe dokumenty, przekonany, że mają szczególną wagę. W podróży towarzyszy mu przypadkowo spotkany chłopiec. Niemiecka kolumna pancerna przecina im drogę. Żołnierz zaczyna strzelać, a przerażony chłopiec rzuca się do ucieczki. 2. List z obozu Trzej bracia całe dnie spędzają w pustym pokoju. Ich matka zajmuje się szmuglem, a ojciec, jeniec stalagu, przesyła im listy pełne otuchy. Pewnego dnia z pobliskiego obozu ucieka jeniec radziecki. Przypadkiem trafia do mieszkania chłopców. Otrzymane od nich jedzenie i ubranie umożliwia mu dalszą ucieczkę. Wkrótce obóz zostaje zlikwidowany. 3. Kropla krwi Z czystki dokonanej przez hitlerowców w żydowskiej kamienicy ratuje się tylko mała Mirka. Nie może zostać w domu aryjskiego lekarza i zaopatrzona w świadectwo chrztu, nauczona katolickiego pacierza, trafia do sierocińca na prowincji. Tam wytypowana przez niemiecką komisję, ma zostać wywieziona do Rzeszy i zniemczona. Nagrody filmowe 1961 - Stanisław Różewicz Wenecja (MFF dla Dzieci i Młodzieży) - Lew św. Marka 1962 - Stanisław Różewicz Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia 1962 - Stanisław Loth Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia 1962 - Stanisław Różewicz Cannes (MFF dla Młodzieży) - Grand Prix 1962 - Stanisław Różewicz Cannes (MFF dla Młodzieży) - nagroda FIPRESCI 00:55 SENSACJE XX WIEKU - CZERWONA ORKIESTRA Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Włodzimierz Adamski, Andrzej Szczytko, Zbigniew Paterak, Krzysztof Stelmaszczyk, Jerzy Braszka, Robert Więckiewicz, Sławomir Orzechowski, Andrzej Pściuk, Leon Charewicz, Antoni Ostrouch, Dariusz Krzemiński, Rafał Kuliński, Renata Cichecka, Mariusz Samociuk, Andrzej Bogdański Czerwona Orkiestra to komunistyczna organizacja szpiegowska, która aktywnie zaczęła działać na terenach okupowanych przez Niemców, krótko po ataku Hitlera na Rosję. Twórcą Czerwonej Orkiestry był polski Żyd z Nowego Targu, Leopold Trepper. Siatka, którą Trepper budował od 1938 roku, była najlepiej działającą organizacją szpiegowską drugiej wojny światowej i ogromnym problemem niemieckiej Abwehry. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - DOWODY ZBRODNI Magazyn, 22 min, Polska, 2014 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Dowody zbrodni Jak krótki nie byłby dzień i jak nisko nie zawędrowałby słupek rtęci w termometrze, są sprawy, dla których natychmiast wyruszamy w teren. Nie tak dawno braliśmy udział w przeszukiwaniu osuwiska we wsi Majdan Wielki na Roztoczu. To też teatrum jednej ze zbrodni wojennych popełnionych w toku kampanii 1939 r. przez żołnierzy Wermachtu. 20 września, po skończonej pierwszej bitwie pod Tomaszowem Lubelskim, Niemcy zamordowali tu czterdziestu jeden jeńców wojennych za rzekome zabicie oficera niemieckiego, który w rzeczywistości poległ w walce dzień wcześniej. Po wojnie, w lachach pięćdziesiątych, w ramach likwidacji małych cmentarzyków leśnych, ofiary ekshumowano, ale jak się okazuje niezbyt dokładnie Obecnie archeologiczny nadzór nad tym miejscem sprawuje Muzeum Regionalne w Tomaszowie Lubelskim. My zaś zaoferowaliśmy muzealnikom nasz sprzęt i chęć do pracy. 02:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KILKA NAJDŁUŻSZYCH DNI CZ. 2 Magazyn, 28 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii drugiej wojny światowej. Odcinek poświęcony największej operacji desantowej mającej na celu otwarcie drugiego frontu w Europie Zachodniej - lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 roku.