TVP Kultura Czwartek, 26.09.2019 08:20 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - ADAM RADOŃ Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Piotr Gociek(Prowadzący) 27 września rozpoczyna się 30. Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi. O największej tego typu imprezie w Polsce i w naszej części Europy opowie nasz gość, dyrektor festiwalu Adam Radoń. 08:35 OSTRY FILM ZAANGAŻOWANY Film animowany, 7 min, Polska, 1979 Reżyseria: Julian Józef Antonisz Scenariusz: Julian Józef Antonisz Muzyka: Julian Józef Antonisz Wykonawcy: Aniela Jaskólska Film animowany noncamerowy. Zabawna opowieść o upadku polskiego życia kulturalnego z powodu... likwidacji starych kiosków ulicznych oklejanych plakatami, dzięki którym można było dowiedzieć się o aktualnym repertuarze kin, teatrów, sal koncertowych. 08:50 UNIESIE NAS WIATR (LE VENT NOUS EMPORTERA, BAD MA RE KHAHAD BORD / WIND WILL CARRY US) Film obyczajowy, 113 min, Iran/Francja, 1999 Reżyseria: Abbas Kiarostami Scenariusz: Abbas Kiarostami Zdjęcia: Mahmud Kalori Muzyka: Pejmon Jazdanijan Aktorzy: Bahzad Dourani Akcja filmu rozgrywa się w małej, kurdyjskiej miejscowości w Iranie, dokąd z Teheranu przybywa grupa mężczyzn. Czekają oni na śmierć stuletniej staruszki i ceremonię pogrzebową. To właśnie oczekiwanie jest tematem filmowej opowieści. Fabuła jest tu pretekstem do filozoficznej dyskusji o życiu i śmierci, naturze przemijania, smakowaniu teraźniejszości lub gubieniu jej w pogoni za przyszłością. Umyka nam świat świat i jego cuda, choć nawet o tym nie wiemy. Film jest przepełniony liryzmem i nastrojem kontemplacji. Chwile ciszy podkreślają to, co nam umyka z oczu - przemijanie. W filmie reżyser zatrudnił nieprofesjonalnych aktorów - mieszkańców wioski Siah Dareh, podkreślając tym realizm swego dzieła, które stawia przed nami więcej pytań niż odpowiedzi. Tytuł filmu został zaczerpniety z wiersza poetki Forug Farohzad zmarłej tragicznie w 1966 r. Postać bohatera to alter ego samego Kiarostamiego. 11:00 DOM - ODC. 15/25 - DŁUGA KSIĘŻYCOWA NOC Serial obyczajowy, 78 min, Polska, 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Halina Rowicka, Tomasz Borkowy, Tomasz Mędrzak, Anna Romantowska, Ewa Serwa, Joanna Szczepkowska, Jolanta Żółkowska, Jan Englert, Zygmunt Malanowicz, Gustaw Lutkiewicz, Jerzy Michotek Andrzej ponownie przywozi Ulę do szpitala w Konstancinie. Tym razem dziewczyna zdobywa się na odwagę i wchodzi do sali Leszka. Początkowe wzburzenie z obu stron mija, między młodymi nawiązuje się nić porozumienia. Tymczasem u Stroynowskich - bieda. Lekcje gry na fortepianie, których udziela Martyna, nie starczają na utrzymanie rodziny. Alfred dla załatania domowego budżetu postanawia sprzedać kolejny obraz z familijnej kolekcji. W sklepie "Desy", gdzie dorabia jako rzeczoznawca, płótno kupują wysocy funkcjonariusze MSZ. Jeden z nich proponuje Stroynowskiemu posadę doradcy do spraw protokołu dyplomatycznego. Alfred zdecydowanie odmawia. Zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Mieszkańcy kamienicy szykują się do wieczerzy wigilijnej. Andrzej po raz kolejny zawozi Ulę do Leszka. Ten, wyraźnie wzruszony, długo rozmawia z dziewczyną. Ich dawne uczucie powoli odżywa. Leszkowi wraca ochota do życia. Ula postanawia skończyć z piciem. 12:25 TAŚMY KULTURY - POCZĄTKI KOŃCÓW Artystyczne/estradowe (widowisko), 12 min, Polska, 2018 Wszystko ma swój początek i koniec. Nawet początki mają swoje końce i początki, a końce kiedyś się zaczynają. Ten opis właśnie się skończył - to jest przykład końca końca. 12:40 TAŚMY KULTURY - PUCHAR WSZECH CZASÓW Artystyczne/estradowe (widowisko), 11 min, Polska, 2018 Lepiej wygrać puchar wszechświata na jedną chwilę czy być mistrzem wszech czasów, ale w drobnej konkurencji? Dyplomy, konkursy, wyróżnienia - dopiero po latach widać, które były wszech, a o których tylko tak myśleliśmy. 13:00 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - ADAM RADOŃ Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) 27 września rozpoczyna się 30. Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi. O największej tego typu imprezie w Polsce i w naszej części Europy opowie nasz gość, dyrektor festiwalu Adam Radoń. 13:20 DROGA MIĘDZY NUTAMI. ZYGMUNT KRAUZE Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Bohaterem filmu jest Zygmunt Krauze - polski kompozytor, pianista i pedagog. Studiował w Państwowej Szkole Muzycznej w Warszawie. Kontynuował studia w Paryżu jako stypendysta rządu francuskiego po kierunkiem Nadii Boulanger (1966 - 1967). Znany jest przede wszystkim jako twórca muzyki unistycznej, której zasady opierają się na teorii zaczerpniętej z malarstwa Władysława Strzemińskiego. Jest autorem pięciu oper, szeregu koncertów instrumentalnych oraz utworów symfonicznych i kameralnych. Współpracował również z architektami, tworząc muzykę przestrzenną, między innymi w Polsce, Austrii oraz Francji. W 1966 roku otrzymał pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie dla wykonawców muzyki współczesnej Gaudeamus w Holandii. Od tej pory koncertuje jako pianista na całym świecie, wykonując przede wszystkim repertuar współczesny. W 1967 roku założył zespół Warsztat Muzyczny, w którym grał na fortepianie i którym kierował przez 25 lat. Zespół wykonywał utwory zamawiane u kompozytorów z całego świata. 14:45 "TAK JEST" - PIOSENKI JACQUES ' A BRELA - KONCERT GALOWY 33. PRZEGLĄDU PIOSENKI AKTORSKIEJ (CZ. 1) Koncert, 58 min, Polska, 2012 Reżyseria: Wojciech Kościelniak Scenariusz: Wojciech Kościelniak Scenografia: Damian Styrna Kostiumy: Katarzyna Paciorek Ruch sceniczny: Ewelina Adamska - Porczyk i Wojciech Kościelniak Wykonawcy: Katarzyna Groniec, Joanna Jeżewska, Barbara Melzer, Anna Terpiłowska, Marcin Czarnik, Bartosz Porczyk, Sasza Reznikow, Modest Ruciński, Cezary Studniak, Tomasz Więcek, Błażej Wójcik, Tomasz Wysocki, Justyna Antoniak, Renia Gosławska, Szymon Mysłakowski Koncert galowy 33. Przeglądu Piosenki Aktorskiej. Jacques Brel (1929 - 1978) widziany oczami Wojciecha Kościelniaka. Dwuczęściowe widowisko, złożone z piosenek belgijskiego barda w wykonaniu artystów polskich scen. W koncercie wystąpią m.in.: Justyna Antoniak, Renia Gosławska, Katarzyna Groniec, Joanna Jeżewska, Barbara Melzer, Anna Terpiłowska, Marcin Czarnik, Rafał Ostrowski, Bartosz Porczyk, Sasza Reznikow, Modest Ruciński, Michał Staszczak, Cezary Studniak, Tomasz Więcek, Błażej Wójcik, Tomasz Wysocki. "Tak jest" - melancholijnie szaro i monotonnie, jak na flamandzkich równinach, moknących w deszczu. A może żwawo, zapalczywie i rześko, jak w Brukseli z czasów niemego kina? Jacques Brel umiał opisywać życie jak nikt. I śpiewał jak nikt - od frenetyczenej nadekspresji i szaleństwa do szeptu na granicy słyszalności. Fascynująca teatralność autorskich wykonań Brela zachwyca nas wirtuozerią jego frazy i gestu. Kościelniak sprawi, że zajrzymy w te piosenki głębiej - pod warstwę interpretacji, odkrywając na nowo sens i treść słów, które pisał Brel, a które na język polski przełożył Wojciech Młynarski. Chociaż wśród polskich aktorów śpiewających chyba każdy ma w repertuarze jakiś kawałek Brela - "Amsterdam", "Walc na tysiąc pas", "Nie opuszczaj mnie" - na Przeglądzie Piosenki Aktorskiej wielki artysta jeszcze nigdy dotąd nie miał swojego koncertu. Kościelniak ze sprawdzoną ekipą realizatorów przygotowuje imponujące, dwuczęściowe widowisko złożone z najlepszych piosenek barda. część 2, godz. 23.25 16:00 PRZYJACIEL Film science fiction, 18 min, Polska, 1965 Autor: Stanisław Lem Reżyseria: Marek Nowicki Scenariusz: Marek Nowicki, Jerzy Stawicki Zdjęcia: Marek Nowicki, Jerzy Stawicki Aktorzy: Piotr Kurowski, Józef Pieracki Bohaterem filmu jest Herden, którego krokami kieruje potężny móżg elektronowy dążący do zdobycia władzy nad światem. Mózg unieszkodliwia inżynier Tichy. Scenariusz według noweli Stanisława Lema "Przyjaciel". 16:30 KONIEC WAKACJI Dramat sensacyjno - obyczajowy, 74 min, Polska 2003 Scenariusz i reżyseria: Marcin Krzyształowicz Zdjęcia: Adam Sikora Muzyka: Bartłomiej Gliniak, Michał Woźniak Aktorzy: Anna Szymczak, Beata Fudalej, Roman Gancarczyk, Adam Ferency, Leszek Zdybał, Dariusz Starczewski, Rafał Maćkowiak, Adam Ciołek, Krzysztof Jędrysek, Iwona Bielska, Marcin Kuźmiński, Magda Biegańska, Małgorzata Stawończyk, Ewa Bartos Drugi, po debiutanckim "Eukaliptusie" z 2001 r. , film fabularny w dorobku Marcina Krzyształowicza, absolwenta psychologii na UJ i wydziału reżyserii łódzkiej szkoły filmowej. 35 - letni obecnie twórca, scenarzysta, autor tomiku wierszy oraz cyklu opowiadań, jest laureatem kilku nagród za dokonania artystyczne, m.in. za reżyserię na Festiwalu Filmów Studenckich w Nowym Jorku oraz nagrody specjalnej jury na Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Sienie. "Koniec wakacji" to opowieść o brutalnej konfrontacji dzieciństwa z dorosłością, niewinności ze złem. 12 - latka poznaje mroczną tajemnicę swojej rodziny i podejmuje decyzję, która zaważy na losach jej samej i jej bliskich. Marta (w tej roli Anna Szymczak oglądana już w "Białej sukience" z cyklu "Święta polskie") dorasta na wsi wychowywana samotnie przez matkę, Annę. Nic nie wyszło z planowanego wakacyjnego wyjazdu nad morze i mała nudzi się setnie, czekając z utęsknieniem na początek nowego roku szkolnego. Dziewczynka nie zna swojego ojca, matka powiedziała jej, że umarł. W pobliżu mieszka wuj Marty, a brat Anny - Czarek, który prowadzi warsztat samochodowy. Zajmuje się jednak nie tyle naprawami, co paserstwem - jego warsztat to "dziupla", do której złodzieje sprowadzają luksusowe limuzyny, rozbierane następnie na części. Marta, która mimo upomnień matki spędza długie godziny w warsztacie lubianego przez nią wujka, parokrotnie widziała "dostawców" aut. W pewien letni wieczór dziewczynka, która snuje się bez celu po okolicy, jest świadkiem brutalnego gwałtu. Zawiadamia o tym posterunkowego. Nie potrafiłaby rozpoznać sprawcy, bo ten miał na twarzy kominiarkę, ale milicjant nie tylko z tego powodu nie przywiązuje wagi do jej słów. Wkrótce jednak dochodzi do kolejnych napadów, po okolicy rozchodzi się wieść, że grasuje tam seryjny morderca kobiet. Przybyły z Warszawy komisarz Klener przejmuje śledztwo. Zupełnie przypadkowo dowiaduje się, że Marta już wcześniej była w komisariacie. Postanawia z nią porozmawiać, ale matka dziewczynki nie wyraża na to zgody. Nieoczekiwanie do wsi przyjeżdża mąż Anny. Nie było go 13 lat, zostawił żonę, gdy ta zaszła w ciążę. Dziecko nie było jego i nie potrafił oswoić się z tą myślą, wolał uciec od dylematów i obowiązków. Teraz pragnął spotkać się z Anną, poznać wreszcie prawdę. Ale kobieta nadal nie chce wyjawić, kto jest biologicznym ojcem Marty. Zaprasza jednak męża na kolację, pozwala mu spotkać się z córką. Marta traktuje przybysza wrogo. Ma żal do matki, że ją oszukała, do ojca - że ją zostawił. Anna wyraźnie unika brata, panicznie boi się jego wizyt. Kiedy Czarek wieczorem puka do jej drzwi, wpada w przerażenie, próbuje uciekać. Nieświadoma przyczyn takiej reakcji matki Marta z rosnącym niepokojem obserwuje rozwój wypadków. Wkrótce dokonuje szokującego odkrycia. 18:00 DOKUMENT TYGODNIA - ARTYŚCI ANTAGONIŚCI: EMIL NOLDE I MAX LIEBERMANN - ODC. 3 (THE ANTAGONISTS: RIVALRY IN ART: EMIL NOLDE VS MAX LIEBERMANN - EP. 3) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Sylvie Kürsten,, Andreas Gräfenstein, Henrike Sandner Na początku XX stulecia Berlin jest widownią konfliktu dwóch artystów: ekspresjonisty Emila Noldego i powszechnie szanowanego, zamożnego impresjonisty Maxa Liebermanna. Awangardowy impresjonizm staje się atakowaną klasyką. W walce z autorytetami młody, ubogi samouk Nolde nie przebiera w środkach. Po pierwszej wojnie światowej jego wizja sztuki zyskuje uznanie, a on - sławę i pieniądze. Kiedy do władzy dochodzą naziści, Liebermann umiera, a Nolde uparcie zabiega o ich przychylność. Z jakim skutkiem? 20:35 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - MILOU W MAJU (MILOU EN MAI) Komedia obyczajowa, 102 min, Włochy/Francja, 1990 Reżyseria: Louis Malle Scenariusz: Louis Malle, Jean - Claude Carriere Zdjęcia: Renato Berta Muzyka: Stephane Grappelli Aktorzy: Renaud Danner, Jeanne Herry - Leclerc, Rozenne Le Tallec, Martine Gautier, Bruno Carette, Michel Piccoli, Miou - Miou, Michel Duchaussoy, Dominique Blanc, Harriet Walter Członkowie rodziny przy łożu śmierci kłócą się o spadek, zabawiają się w ogrodzie i oddają innym przyjemnościom życia, wysłuchując w międzyczasie najnowszych wiadomości o rozwoju wydarzeń w Paryżu, a dzieje się wiele, bo jest rok 1968 i paryscy studenci rozpętują rewolucję. Pogłoski o rozruchach przeradzają się w końcu w obawę, że nadchodzi groźna "lewica". "Milou w maju" to pełna melancholii komedia na temat francuskiego społeczeństwa i tych niezapomnianych dni, zakończonej ostatecznie niepowodzeniem, rewolucji. W filmie możemy zobaczyć znakomitą kreacją Michela Piccoli. 22:25 KOŁO PIÓRA Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marcin Kube Wykonawcy: Mariusz Cieślik (prowadzący) Aktorzy: Magdalena Czerwińska "Koło pióra" to autorski program literacki Mariusza Cieślika, który opowiada o najważniejszych wydarzeniach ze świata literatury. Na "scenie współczesnej" gościem jest Wacław Holewiński ze swoją najnowszą książką "Pogrom 1906". Na "scenie klasycznej" Wioletta Bojda opowiada o tym, jak redagowała intymne zapiski poetki Anny Świrszczyńskiej. 22:55 SCENA KLASYCZNA - (56) KWARTLUDIUM Koncert, 36 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Dagna Sadkowska, Michał Górczyński, Piotr Nowicki, Paweł Nowicki Scena klasyczna to cykl, który prezentuje najciekawszych artystów związanych z muzyką klasyczną. W swojej twórczości nawiązują oni do klasycznych form - pieśni, preludiów, chorału, odczytując je współcześnie i na swój własny sposób. W kolejnym odcinku Sceny Klasycznej gościć będzie Kwartludium. Zespół powstał w 2002 roku. Współtworzą go Dagna Sadkowska (skrzypce), Michał Górczyński (klarnet, klarnet basowy), Paweł Nowicki (instrumenty perkusyjne) oraz Piotr Nowicki (fortepian). Artyści od początku swojej działalności skupiali się na wykonywaniu muzyki najnowszej, stworzonej specjalnie na ten unikalny skład instrumentalny. Istotne miejsce w działalności zespołu zajmuje również współczesna muzyka improwizowana. Kwartludium w swoim repertuarze ma kompozycje graficzne i intuitywne najwybitniejszych przedstawicieli muzyki najnowszej takich jak: K. Stockhausen, R. Haubenstock - Ramati, B. Schaeffer, C. Cardew czy D. Detoni. Kwartludium w swoim dorobku artystycznym ma kilkadziesiąt prawykonań polskich i światowych. W rozmowie z Barbarą Schabowską artyści mówią o tym, czy koncentrują się tylko na muzyce polskiej, czy widzą jakąś różnicę w podejściu kompozytorów do muzyki 20 lat temu a dzisiaj, czy są w stanie wykonać każdy utwór, który dostaną oraz zdradzają, jak wygląda interpretacja partytur graficznych. 23:45 PORTRETY - BEUYS. SZTUKA TO REWOLUCJA (BEUYS) Film dokumentalny, 107 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Andres Veiel Zdjęcia: Jörg Jeshel Muzyka: Ulrich Reuter, Damian Scholl Charyzmatyczny niemiecki artysta, teoretyk sztuki, pedagog, aktywista i społeczno - polityczny reformator Joseph Beuys twierdził, że każdy z nas jest artystą w życiu, każdy może tworzyć sztukę i wpływać na nią oraz otaczający go świat. Ubrany w charakterystyczny kapelusz kontrowersyjny twórca postrzegał sztukę nie jako przedmioty estetyczne, lecz twórcze terapeutyczne działanie o społecznym lub politycznym podłożu. Film jest wnikliwym portretem jego życia i twórczości opartym niemal w całości na doskonale zmontowanych materiałach archiwalnych. Okazuje się, że dziś, 30 lat po śmierci Beuysa, jego poglądy i życiowa postawa są aktualne znacznie bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Film udowadnia, że Beuys był wizjonerem daleko wykraczającym poza czasy, w których żył. Oglądając jego sztukę, w tym słynne performanse i słuchając jego wypowiedzi rozumiemy, dlaczego pieniądze nigdy nie powinny być towarem - według Beuysa handel nimi podważa zasady demokracji. Ale to nie wszystko. Podpatrujemy, jak powstawały jego projekty, oglądamy stare fotografie, słuchamy fragmentów wykładów i wyjaśnień własnych prac i głoszonych idei, a także anegdot. Poznajemy, na czym polegał szczególny rodzaj humoru Beuysa. Jednak oglądając ten nieznany dotąd szerzej wizualny i dźwiękowy materiał archiwalny, poznajemy nie tylko portret porywającego artysty, lecz przede wszystkim kameralny, intymny obraz niezwykłego człowieka o kompletnie nietuzinkowej osobowości, oryginalnej koncepcji sztuki i nieoczywistych jak na swoje czasy poglądach. (Against Gravity) 01:45 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - HONOROWY OBYWATEL (EL CIUDADANO ILUSTRE) Film komediowy, 112 min, Argentyna/Hiszpania 2016 Reżyseria: Gaston Dupart, Mariano Cohn Scenariusz: Andres Dupart Aktorzy: Oscar Martinez, Dady Brieva, Andrea Frigerio, Nora Navas, Manuel Vicente, Marcelo D’Andrea, Belen Chavanne, Gustavo Garzon Laureat Literackiej Nagrody Nobla, pisarz Daniel Mantovani mieszka od kilkudziesięciu lat w Europie, w Hiszpanii. Choć do tej pory odrzucał wszystkie prestiżowe wyróżnienia na całym świecie, teraz przyjmuje zaproszenie do swego rodzinnego miasta w Argentynie, by odebrać medal Honorowego Obywatela Miasta. Mantovani wraca po latach do miejsca, które łączy się z rozmaitymi wspomnieniami i stało się inspiracją dla większości jego powieści, a bohaterami są właśnie mieszkańcy. Okazuje się, że przyjęcie zaproszenia w rodzinne strony, było najgorszą rzeczą, jaką pisarz mógł zrobić w całym swoim życiu. Za rolę pisarza Mantovaniego, Oscar Martinez zdobył w 2016 roku nagrodę dla najlepszego aktora na festiwalu w Wenecji. 04:25 KINO NOCNE - PSYCHOTERAPIA Dramat obyczajopwy, 57 min, Polska, 1984 Reżyseria: Maciej Drygas Scenariusz: Maciej Drygas Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Muzyka: Zbigniew Preisner Aktorzy: Urszula Kiebzak, Hanna Bieluszko, Marzena Trybała, Andrzej Pieczyński, Bogdan Niewinowski, Anna Ciepielewska Studentka wydziału psychologii uważa, że zasób wiedzy i doświadczenia, jakie posiadła na uczelni, dają jej prawo do samodzielnego działania. Prowadzi zajęcia psychoterapeutyczne z grupą studentów. Jednak kończą się one niepowodzeniem.