TVP Kultura Sobota, 28.09.2019 08:10 NO I JAK TU NIE ŚPIEWAĆ. PIOSENKI JERZEGO WASOWSKIEGO Koncert, 54 min, Polska, 1994 Reżyseria: Barbara Borys Damięcka Wykonawcy: Ewa Bem, Hanna Banaszak, Paulina Młynarska, Mieczysław Szcześniak, Andrzej Jagodziński, Wojciech Karolak, Henryk Miśkiewicz, Adam Cegielski, Czesław Bartkowski Koncert piosenek jazzowych Jerzego Wasowskiego, zrealizowany w 10. rocznicę śmierci artysty. 09:15 SERIALOWA NOSTALGIA - RODZINA LEŚNIEWSKICH - ODC. 7/7 - WYWIADÓWKA Serial dla młodych widzów, 28 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Janusz Łęski, Krystyna Bogler Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Krystyna Sienkiewicz, Barbara Kraftówna, Tadeusz Kwinta Dobiegają końca uniwersyteckie studia mamy - czeka ją jeszcze ostatni egzamin, przed którym ma wielką tremę. Bąble, wziąwszy sobie bardzo do serca jej los, postanawiają "interweniować" u profesora Radosza, zdaniem mamy najgorszego dla studentów "krwiopijcy". Występ bliźniaków na uczelni wywołuje niemałą sensację. Na szczęście studentka zdaje egzamin, i to na piątkę, a Bąble otrzymują od profesora Radosza wielki tort. 09:50 SERIALOWA NOSTALGIA - NIEWIARYGODNE PRZYGODY MARKA PIEGUSA - PRZYGODA PIERWSZA CZYLI NIESAMOWITE I NIEWIARYGODNE OKOLICZNOŚCI, KTÓRE SPRAWIŁY, ŻE NIE ODROBIŁEM LEKCJI Serial dla młodych widzów, 25 min, 9 odc. , Polska 1966 Reżyseria: Mieczysław Waśkowski Scenariusz: Edmund Niziurski Występują: Grzegorz Roman, Bronisław Pawlik, Jan Kociniak, Ludwik Benoit, Mieczysław Czechowicz, Aleksander Dzwonkowski, Wojciech Siemion, Krzysztof Litwin, Barbara Krafftówna i inni Serial dla młodych widzów opowiadający o przygodach tytułowego chłopca, mającego nieustanne kłopoty w szkole. Na dodatek mały bohater wplątuje się w aferę kryminalną. W pierwszym odcinku niespodziewane przeszkody sprawiają, że Marek Piegus nie dość, że nie może odrobić lekcji, to jeszcze ucieka z domu. 11:15 DOKUMENT TYGODNIA - ARTYŚCI ANTAGONIŚCI: CARAVAGGIO I BAGLIONE - ODC. 4 (THE ANTAGONISTS: RIVALRY IN ART: CARAVAGGIO VS BAGLIONE - EP. 4) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Sylvie Kürsten,, Andreas Gräfenstein, Henrike Sandner Rzym, 1603 rok, kontrreformacja i ofensywa sztuki sakralnej. Szanowany malarz Giovanni Baglione i utalentowany, ale porywczy Micheleangelo Merisi da Caravaggio stają przed sądem. Caravaggio jest oskarżony o zniesławienie. Obaj namalowali wizerunek Amora. Baglione skopiował pomysł Caravaggia, który zareagował oszczerczą kampanią. Całe życie rywalizowali o zlecenia i przychylność możnych patronów. Caravaggio przegrał tę walkę przez zatargi z prawem. O niegdyś cenionym Baglionem jednak nikt dziś nie pamięta, a Caravaggio, ponownie odkryty w XX wieku po latach zapomnienia, zachwyca i inspiruje. 12:35 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - SANDOMIERZ. Reportaż, 7 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący), Katarzyna Sanocka (prowadzący) W tym odcinku odwiedzamy Sandomierz. To jeden z najstarszych i najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. W dobie Piastów i Jagiellonów pełnił szczególną rolę polityczną, gospodarczą oraz kulturalną. Stanowi świadectwo kultury materialnej i duchowej średniowiecza i epoki nowożytnej w wymiarze ogólnokrajowym. 12:45 ZŁOTO DEZERTERÓW Komedia, 117 min, Polska 1998 Scenariusz i reżyseria: Janusz Majewski Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Michał Lorenc Występują: Marek Kondrat, Bogusław Linda, Wiktor Zborowski, Katarzyna Figura, Piotr Gąsowski, Jan Englert, Piotr Machalica, Leonard Pietraszak, Paweł Deląg, Artur Żmijewski, Stanisława Celińska, Krzysztof Kowalewski, Marek Walczewski, Wojciech Pokora, Ewa Wiśniewska, Zoltan Berezedy, Jan Kobuszewski i inni "Złoto dezerterów" to kontynuacja "C. K. Dezerterów", największego polskiego przeboju kinowego lat osiemdziesiątych (7 mln widzów). Jego bohaterami było pięciu zbiegów z cesarsko - królewskiej armii: cwany Polak Kaniowski (w skrócie: Kania), wiedeński Żyd Haber, Włoch Baldini, Węgier Benedek i Czech Chudej. Wszyscy ponownie się spotykają, mimo że akcja "Złota dezerterów" toczy się ponad dwadzieścia lat później, w czasie II wojny światowej. Obok nich pojawiają się także nowe, niezwykle ważne dla fabuły postaci, grane przez czołówkę polskich aktorów. Wśród wykonawców najliczniej reprezentowana jest rodzina Wiktora Zborowskiego. Na planie "Złota dezerterów" zadebiutowały jego matka Hanna i córka Zosia, znalazło się też miejsce dla wuja (Jan Kobuszewski) i samego Zborowskiego. Pewną niespodziankę stanowił występ Bogusława Lindy, który jako Rudy ujawnił w filmie Majewskiego spory talent komediowy. W "C. K. Dezerterach" z racji daty premiery (1986 rok) krytyka często dopatrywała się drwiny ze sprawców stanu wojennego. Wymowa "Złota dezerterów" jest inna. Oprócz kpiny z niektórych naszych narodowych przywar film ten stanowi przede wszystkim pochwałę odwagi i poświęcenia nie w imię podniosłych haseł, lecz przyjaźni i zwykłej, ludzkiej przyzwoitości. "Złoto..." to także próba dowartościowania tzw. pozytywnego myślenia jako postawy życiowej. Lepiej wierzyć w sukces, niż załamywać ręce, lepiej być sprytnym i przedsiębiorczym, niż dobrowolnie skazywać się na przeciętność i nudę. Lepiej wreszcie kierować się zdrowym rozsądkiem, aniżeli bezrozumnymi porywami. "Jest w tym filmie taka scena, w której szkolący młodych komandosów podporucznik mówi im, że trzeba walczyć tak, by nie zginąć głupio, bo ich życie jest bardziej potrzebne ojczyźnie niż śmierć" - mówił w jednym z wywiadów Janusz Majewski. Dość poważna to refleksja jak na komedię. Nie osłabia ona jednak humorystycznego wigoru "Złota dezerterów", lecz jedynie go "uszlachetnia". Jesień 1942 roku. Na warszawskim Żoliborzu odbywa się konspiracyjne spotkanie oficerów AK. Rotmistrz Leliwa informuje zebranych, że dowództwo powołało oddział do zadań specjalnych oznaczony kryptonimem "Litzmanstadt". Dowódcą mianowano majora Jeremiego. Pierwszą misją grupy jest zdobycie gotówki na zakup broni i amunicji od armii włoskiej, która, wycofana z frontu wschodniego, tymczasowo stacjonuje w Polsce. Warunki finansowe stawiane przez Włochów przekraczają możliwości Armii Krajowej. Wywiad AK ustala jednak, że w jednym z łódzkich banków Niemcy przechowują gigantyczną fortunę w złocie. Problem tylko, jak ją zdobyć. Wszystkie tradycyjne metody (wysadzenie drzwi sejfu, sterroryzowanie personelu w celu zdobycia szyfru otwierającego zamki) w warunkach okupacyjnych nie rokują szans powodzenia. Jedyny sposób to dobry kasiarz. Na szczęście, wśród podwładnych Jeremiego jest sierżant Rudy, który przed wojną współpracował z prawdziwymi mistrzami ogołacania kas pancernych. Niestety, obaj z przyczyn od siebie niezależnych rozstali się z zawodem. Silberman przebywa w getcie, zaś "mecenas" Kania w więzieniu. Grupa "Litzmanstadt" musi jednak jakoś rozwiązać ten problem, gdyż zniecierpliwieni Włosi gotowi poszukać na swój towar innych kupców. 14:55 SZLAKIEM KOLBERGA - ROSALIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek jest muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. "Szlakiem Kolberga" z wizytą u Marii Kowalik z Sędka w Górach Świętokrzyskich. Pani Maria, 91 - letnia śpiewaczka, tp mistrzyni przyśpiewek. Pamięta ich setki na każdą okazje. Potrafi też na bieżąco improwizować teksty, opisując zabawnie bieżące sytuacje. Pełna pozytywnej energii. Uwielbia kino: amerykańskie filmy sensacyjne i tureckie seriale. Do pani Marii przyjechała, żeby poznać lokalne przyśpiewki i melodie piosenkarka i kompozytorka Rosalie Hoffmann, tworząca nastrojowe utwory z pograniczna R&B, soulu i muzyki elektronicznej. 18:55 KSIĄŻĘ I DYBUK (KSIĄŻĘ I DYBUK) Film dokumentalny, 81 min, Niemcy/Polska, 2017 Reżyseria: Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski Scenariusz: Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski Zdjęcia: Piotr Rosołowski Film dokumentalny przedstawiający losy Michała Waszyńskiego, polskiego przedwojennego reżysera. Przyszedł na świat jako Logline Mosze Waks w biednej żydowskiej rodzinie na terenie Ukrainy, a zmarł w Madrycie jako książę Michele Waszynski, hollywoodzki producent i polski arystokrata na wygnaniu. Autorzy filmu próbują rozwikłać, co w niezwykłym życiorysie Waszyńskiego jest prawdą, a co kreacją. 20:30 BILET DO KINA - KONESER (BEST OFFER AKA LA MIGLIORE OFFERTA) Film kryminalny, 125 min, Włochy 2013 Scenariusz i reżyseria: Giuseppe Tornatore Muzyka: Ennio Morricone Aktorzy: Geoffrey Rush, Jim Sturgess, Sylvia Hoeks, Donald Sutherland, Sean Buchanan, Kiruna Stamell, Anton Alexander Kryminalna opowieść z wątkiem melodramatycznym koncentruje się wokół starzejącego się marszanda i ekscentryka, Virgila Oldmana, w którego życiu wszystko się zmienia, kiedy dostaje zlecenie od tajemniczej spadkobierczyni rodzinnej fortuny. Obeznany w swoim fachu Virgil jest szanowanym i i cenionym dyrektorem znanego domuy aukcyjnego. Prowadzi raczej samotniczy tryb życia, otaczając się bezcennymi antykami i upajając widokiem płócien starych mistrzów. Potajemnie też gromadzi własną kolekcję dzieł sztuki i jest tym pochłonięty całkowicie, nie przypuszczając nawet, że jego wspaniały świat może się rozpaść jak domek z kart. Telefoniczne zlecenie od tajemniczej młodej kobiety zapoczątkuje jednak serię wydarzeń, które wywrócą jego życie do góry nogami. Claire Ibbetson powierza Oldmanowi wycenę i sprzedaż rodzinnej fortuny, pozostawionej jej w spadku przez rodziców. Unika jednak osobistego spotkania z marszandem, tłumacząc, że cierpi na agorafobię. Wkrótce zdeklarowany kawaler uświadamia sobie, że jest zakochany w tajemniczej nieznajomej. Bystry, młody rzemieślnik, Robert, pomaga Oldmanowi w odrestaurowaniu rzeczy należących do Claire, a także udziela mu cennych rad, jak się zaprzyjaźnić z nią. Tymczasem przyjaciel Oldmana, Billy Whistler, wspiera go w pozyskaniu ogromnej prywatnej kolekcji portretów, wartej miliony. Cementuje się dziwny związek między Virgilem i Claire. W końcu kobieta przełamuje lęk przed światem zewnętrznym i decyduje się zamieszkać z Virgilem. Ten, wierząc bezgranicznie ukochanej, zdradza jej swoją największą tajemnicę: pokazuje trzymaną w ukryciu bezcenną kolekcję portretów. 22:45 ALICIA KEYS PLAYS BALOISE SESSION (ALICIA KEYS PLAYS BALOISE SESSION) Koncert, 88 min, Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Roli Bärlocher Koncert Alicii Keys. Gwiazda muzyki pop, soul, r&b ma na swoim koncie liczne sukcesy - 35 milionów sprzedanych płyt i 14 nagród Grammy. Magazyn "Billboard" umieścił ją nawet na liście najlepszych artystów XXI wieku. Podczas festiwalu Baloise Session, amerykańska gwiazda zaprezentowała swoje największe hity. 00:30 SEANS KULTOWY - NAGI LUNCH (NAKED LUNCH) Dramat psychologiczny, 111 min, Wielka Brytania/Kanada 1991 Scenariusz na podstawie powieści Williama S. Burroughsa i reżyseria: David Cronenberg Wykonawcy: Peter Weller, Judy Davis, Ian Holm, Julian Sands, Roy Scheider, Monique Mercure, Nicholas Campbell, Michael Zelniker i inni Napisana pod koniec lat 50. powieść Williama S. Burroughsa, amerykańskiego pisarza związanego z ruchem beatników lat 60. , ukazała się najpierw w Paryżu (1959), a dopiero trzy lata później w Nowym Jorku, z miejsca wywołując skandal obyczajowy. Wyrokiem Sądu Najwyższego USA do połowy lat 60. rozpowszechnianie książki było zakazane z powodu zbytniej obsceniczności. Davidowi Cronenbergowi ("Mucha", "M. Butterfly", "Crash") jako pierwszemu udało się uzyskać prawa do jej sfilmowania. Pisząc scenariusz, włączył fakty z życia Burroughsa, m.in. nieumyślne spowodowanie przez pisarza śmierci swojej żony. Film, podobnie jak powieść, zaczyna się jako spowiedź narkomana Billa Lee (takim pseudonimem posługiwał się Burroughs), ale stopniowo przekształca się w ciąg halucynacyjnych wizji. Nowy Jork, rok 1953. Pisarz i eksterminator karaluchów Bill Lee odkrywa, że jego żona Joan narkotyzuje się środkami owadobójczymi. Wierząc, że może mu to pomóc w pisaniu, Bill również zaczyna zażywać tę samą substancję. Wkrótce zostaje zatrzymany przez dwóch policjantów z brygady antynarkotykowej, którzy zamykają go w towarzystwie olbrzymiego owada. Ku przerażeniu Billa owad oznajmia mu, że Joan jest agentką Interstrefy i należy ją zabić. Kolega z pracy doradza mu z kolei wizytę u doktora Benwaya, który specjalizuje się w leczeniu narkomanii i który podaje Billowi dziwny czarny proszek jako antidotum. Po powrocie do domu Bill zastaje swoich przyjaciół, Hanka i Martina. Gdy odkrywa, że Joan ma romans z Hankiem, proponuje żonie "zabawę w Wilhelma Tella". Niechcący ją zabija i wystraszony szuka schronienia w barze dla homoseksualistów. Poznaje młodego i przystojnego Kiki, który przedstawia go potworowi zwanemu Mugwump. Dziwaczna kreatura sugeruje Billowi konieczność udania się do Interstrefy, skąd ma przysyłać tajne raporty. 03:05 WIECZÓR KINOMANA - SYN SZAWŁA (SAUL FIA) Dramat wojenny, 102 min, Węgry, 2015 Reżyseria: László Nemes Scenariusz: László Nemes, Clara Royer Zdjęcia: Mátyás Erdély Muzyka: László Melis Aktorzy: Geza Rohring, Levente Molnar, Urs Rechn, Marcin Czarnik, Sandor Zsoter, Todd Charmont Rok 1944, Auschwitz - Birkenau. 48 godzin z życia Szawła Auslandera, członka Sonderkommando oddziału żydowskich więźniów zmuszonych asystować hitlerowcom w wielkiej machinie Zagłady na krótko przed wybuchem buntu. W rzeczywistości, której nie sposób pojąć, w sytuacji bez szans na przetrwanie, Szaweł próbuje ocalić w sobie to, co zostało z człowieka, którym kiedyś był. Kamera od początku obserwuje go z bliska, jakbyśmy stali tuż za nim. Nieustannie zadajemy sobie pytanie: co ja bym wtedy zrobił? Jak silny byłby mój instynkt przetrwania? Jak silna wola, by kogoś lub coś poza samym sobą ocalić? Debiut 38 - letniego Laszló Nemesa nagrodzony Grand Prix na tegorocznym festiwalu w Cannes przełamuje dotychczasowe, typowe dla fabuł o Holokauście klisze narracyjne. Reżyser zrezygnował z epickiej skali, która tworzy iluzję, że jesteśmy w stanie pojąć skalę tej zbrodni. Widz ma tu do czynienia z maksymalnym realizmem, z perspektywy jednostki ogląda fragmenty otaczającego piekła. Syn Szawła powstał z głębokiej potrzeby autentyczności, a drobiazgowa dokumentacja i produkcja zajęły twórcom pięć lat. Być może właśnie dlatego Claude Lanzmann, twórca legendarnego dokumentu "Shoah", przeciwnik filmowych inscenizacji Zagłady, podszedł po seansie do Nemesa i podziękował mu za film. Dla wielu widzów pokaz "Syna Szawła" okazał się najmocniejszym przeżyciem festiwalu w Cannes w 2015 roku. Perfekcyjny, porażający i trzymający w napięciu, ten film przejdzie do historii kina. (za nowehoryzonty.pl) 05:00 ŚWIAT W PIOSENCE - MUR BERLIŃSKI I UPADEK KOMUNIZMU (SOUNDTRACKS: THE BERLIN WALL & THE FALL OF COMUNISM) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2017 Reżyseria: Dwayne Johnson, Dany Garcia Seria "Soundtracks" przedstawia związki muzyki z różnego rodzaju wydarzeniami historycznymi. Każdy odcinek dotyczy tragedii, momentów euforii lub zdarzeń, które dały początek nowym ruchom. Wraz z nimi prezentowane są muzyka, artyści i nurty mające szczególny związek z tymi przemianami. Przez wiele lat kraje bloku wschodniego były odcięte od reszty świata. Mur berliński wyznaczał swoistą granicę między wschodem a zachodem. Do jego upadku i zarazem wyzwolenia się spod jarzma komunizmu doprowadziło wiele czynników. Jednym z tych, który napędzał te przemiany, była muzyka.