TVP Kultura Wtorek, 01.10.2019 08:40 BRZEMIĘ (MIN BÖRDA / THE BURDEN) Film animowany, 14 min, Szwecja, 2017 Reżyseria: Niki Lindroth Von Bahr Scenariusz: Niki Lindroth Von Bahr Animowany musical z apokalipsą w tle. Historia podzielona jest na cztery odcinki dziejące się odpowiednio w supermarkecie, hotelu, call center i restauracji z hamburgerami. Pracownicy lokali przedstawieni jako zwierzęta radzą sobie ze znudzeniem i egzystencjalną niepewnością dzięki tańcowi. Apokalipsa jawi się tutaj jako kuszący wyzwoliciel. Animacja wyróżniona Nagrodą publiczności za Najlepszy Film Krótkometrażowy podczas 11. MFFA Animator w Poznaniu (opis festiwalowy) 09:00 MĘSKIE SPRAWY Film historyczny, 102 min, Polska, 1988 Reżyseria: Jan Kidawa Błoński Scenariusz: Jan Kidawa Błoński, Jacek Kondracki Zdjęcia: Andrzej Wolf Muzyka: Zbigniew Raj Aktorzy: Karolina Czernicka, Jerzy Bińczycki, Maciej Robakiewicz, Dorota Stalińska, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Zaleski, Henryk Bista, Andrzej Buszewicz, Zdzisław Kuźniar, Bronisław Pawlik, Zdzisław Wardejn, Marcin Kuźmiński, Łukasz Rybarski, Jakub Jabłoński, Andrzej Pośniak Akcja filmu rozgrywa się w listopadzie i grudniu 1918 r. w bliżej nieokreślonym mieście niedaleko Poznania. Bohaterami są kilkunastoletni chłopcy, którzy rwą się do walki z Niemcami: wypisują hasła na ścianach, konspirują i marzą o zdobyciu niemieckich koszar. Za przystąpieniem do walki jest też Maks, dezerter z armii niemieckiej, kuzyn Turowskich, miejscowych właścicieli browaru, rodziny o starych tradycjach powstańczych. Ale Józef Turowski, senior rodu, uważa, że trzeba spokojnie poczekać na postanowienia konferencji pokojowej. Tymczasem w mieście komitet obywatelski powołuje legalną Straż Ludową do pilnowania porządku i bezpieczeństwa. Chłopcy nie dają jednak za wygraną i wreszcie udaje im się zdobyć potrzebną broń. Gdy w Wigilię jeden z nich - Jasio Ministrant - ginie od ciosu nożem zadanego przez niemieckiego wyrostka, młodzi nieodwołalnie postanawiają wyruszyć do walki, zwłaszcza że w Poznaniu trwa już powstanie. Gdy dochodzi do strzelaniny, ginie Zyga, wnuk Turowskiego. To ostatecznie przełamuje skrupuły dziadka, który wraz z młodymi przystępuje do szturmu koszar. Akcja kończy się zwycięstwem, ale Turowski przypłaca je życiem. Po jego pogrzebie bracia Klingerowie proponują Gundzi, 10 - letniej wnuczce Turowskiego i jedynej jego spadkobierczyni, by sprzedała rodzinny browar, ale dziewczynka nie wyraża na to zgody. Wprawdzie akcja filmu prowadzona jest z pozycji narratora obiektywnego, jednak Gundzia, grana przez Karolinę Czernicką piekielna dziewczynka, typ starej - malutkiej, sprytnej, palącej wszystko, w czym jest choć odrobina nikotyny i ogrywającej bezlitośnie dorosłych w kości, cały czas przewija się przez film, wnosząc pierwiastek humoru, ironii, dystansując się od owych "męskich spraw". 11:00 DOM - ODC. 18/25 - TRZECIE KŁAMSTWO Serial obyczajowy, 85 min, Polska, 1997 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Anna Romantowska, Bożena Dykiel, Igor Śmiałowski, Barbara Sołtysik, Beata Krajewska, Jan Englert, Zbigniew Buczkowski, Jerzy Bończak Henio Lermaszewski otwiera kolejny interes, jest to automatyczna myjnia. Andrzej Talar jedzie na targi poznańskie, towarzyszy mu młoda plastyczka. Mietek po śmierci Gosi pracuje jako stajenny u Leszka. Przedstawiciel stoczniowców przypomina Wrotkowi o obietnicy publikacji materiałów nakręconych w Gdańsku w 70 roku. Po wykradzeniu taśmy reżyser przemyca ją na zachód. W FSO powstaje ośrodek badawczy kierowany przez syna ważnego urzędnika państwowego, a w wypadku na hali ginie robotnik. Andrzej publicznie policzkuje winnego oraz zaczyna spotykać się z młodą plastyczką. Rodzi się uczucie. 13:20 SZTUKA FRANCJI - ODC. 1 - MIĘDZY TRWANIEM A ZMIANĄ (THE ART OF FRANCE EP. 1 - PLUS CA CHANGE) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Tim Kirby, Basil Comely, Tim Dunn 3 - odcinkowy serial dokumentalny poświęcony sztuce Francji. Andrew Graham Dixon przybliża nam historię i dziedzictwo francuskiej kultury. W pierwszym odcinku poznajemy historię gotyckiej Bazyliki Saint - Denis, przyglądamy się sylwetce najwybitniejszego pisarza i filozofa renesansu - Michela de Montaigne, odkrywamy dzieła barokowego malarza Nicolasa Poussin poznajemy dzieła królewskiego dworu w Wersalu. 14:15 SZLAKIEM KOLBERGA - SZLAKIEM KOLBERGA - ROSALIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek jest muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. "Szlakiem Kolberga" z wizytą u Marii Kowalik z Sędka w Górach Świętokrzyskich. Pani Maria, 91 - letnia śpiewaczka, tp mistrzyni przyśpiewek. Pamięta ich setki na każdą okazje. Potrafi też na bieżąco improwizować teksty, opisując zabawnie bieżące sytuacje. Pełna pozytywnej energii. Uwielbia kino: amerykańskie filmy sensacyjne i tureckie seriale. Do pani Marii przyjechała, żeby poznać lokalne przyśpiewki i melodie piosenkarka i kompozytorka Rosalie Hoffmann, tworząca nastrojowe utwory z pograniczna R&B, soulu i muzyki elektronicznej. 14:50 CZŁOWIEK Z KAMERĄ (CZELOWIEK S KINOAPPARATOM / MAN WITH A MOVIE CAMERA) Film dokumentalny, 65 min, ZSRR, 1929 Reżyseria: Dziga Wiertow Scenariusz: Dziga Wiertow Muzyka: Michael Nyman Obraz jest filmowym portretem Moskwy - portretem metropolii nowoczesnej i zmechanizowanej, pełnej zgrzytów, pisków i energii. Wiertow przedstawia struktury miasta, jego zwyczaje i mechanizmy. Umiejscawia człowieka w dżungli mechanizmów, powtarzalnych czynności, w arteriach życia miejskiego jako zaledwie mały trybik tej machiny. Ten filmowy portret jednego dnia miasta jest równocześnie eksperymentalnym manifestem - wizją. Kontrowersyjny już w czasach, gdy został nakręcony, film ten ciągle pulsuje niepokorną energią i innowacją geniuszu Wiertowa. 16:10 CHŁOPCY Komediodramat, 80 min, Polska 1973 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Stanisław Grochowiak Zdjęcia: Wiesław Rutowicz, Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Kazimierz Opaliński, Zofia Mrozowska, Zdzisław Mrożewski, Aleksander Dzwonkowski, Ignacy Machowski, Wacław Kowalski, Barbara Ludwiżanka, Maja Komorowska, Zofia Małynicz, Joanna Poraska, Krystyna Kołodziejczyk, Alina Szpakówna i inni "Kto z nas nie schodzi w kopalnie dzieciństwa? Kto z nas nie błądzi światłem po tych ścianach Gdzie w czarnych rzeźbach węgla kamiennego Pełno odcisków Paproci i zwierząt" - - pisał Stanisław Grochowiak w wierszu "Zejście", będącym swego rodzaju hołdem dla tego, co w człowieku jakże cenne - krainy dzieciństwa. Motyw powrotu do młodości, do czasu, kiedy kształtuje się ludzka osobowość, legł też u podstaw innego utworu autora "Ahaswera" - sztuki "Chłopcy", którą na ekran przeniósł Ryszard Ber. Głównymi bohaterami filmu są Kalmita, Pożarski, Jo - Jo, Smarkul, profesor Perlec i hrabina De Profundis - pensjonariusze domu starców, prowadzonego przez siostry zakonne. Jedna z nich, Maria, pragnie wprowadzić w życie ośrodka rządy silnej ręki i żelazną dyscyplinę. Czeka ją wszakże trudne zadanie. Mimo zaawansowanego wieku, jej podopieczni robią wszystko, by zachować jak największą niezależność. Ich walka z zasadniczą siostrą staje się miejscami groteskowa i przypomina sztubackie wybryki. Staruszkowie chichoczą z uciechy, gdy komuś uda się w łazience narysować "świński" obrazek. Niczym grupa młokosów przemycają do pokoju alkohol i kieliszki. Duchowym przywódcą buntowników jest 75 - letni Kalmita, umieszczony niegdyś w pensjonacie przez znacznie młodszą żonę. Małżonka, która do tej pory odwiedzała go raz do roku, niespodziewanie postanawia zabrać Kalmitę do domu. Czy pozostali na placu boju kontestatorzy znajdą w sobie dość siły, by skutecznie przeciwstawić się zakusom siostry Marii? Film Ryszarda Bera to wzruszająca, poetycka, znakomicie sfotografowana historia o ludziach zamkniętych we własnym, izolowanym świecie, żyjących wspomnieniami z "dawnych, dobrych lat". Wielką siłą "Chłopców" jest rewelacyjne aktorstwo. Po premierze filmu byli nawet krytycy, którzy pisali, że jest ono "za dobre". "Chłopcy" stali się także jednym z ważniejszych dokonań w artystycznej biografii Bera, którego kilka lat wcześniej krytycy w zasadzie spisali na straty. Tym filmem reżyser udowodnił, że negatywne oceny jego możliwości twórczych były przedwczesne. Sukces "Chłopców" to wprawdzie w dużej mierze zasługa doskonałego scenariusza Grochowiaka, ale autonomiczność filmowej inscenizacji Bera nie podlega dyskusji. Nagroda dla Kazimierza Opalińskiego na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Pradze w 1973 roku. 17:45 DOKUMENT.PL - Z DALA OD ORKIESTRY Film dokumentalny, 86 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafael Lewandowski Scenariusz: Rafael Lewandowski Film dokumentalny przedstawiający historię żyjącego na emigracji poety, pisarza, tłumacza, krytyka literatury, sztuki i muzyki, doktora filozofii i literata - Zygmunta Lubicz - Zaleskiego. 20:40 TEATR TELEWIZJI - CLARISSIMA Teatr, 49 min, Polska, 2019 Autor: Justyna Bargielska Reżyseria: Tomasz Cyz Zdjęcia: Weronika Bilska Muzyka: Robert Schumann, Clara Schumann Wykonawcy: Marek Bracha Aktorzy: Aleksandra Justa Monodram Aleksandry Justy opowiadający o żonie Roberta Schumanna, Clarze, która poświęciła swoją karierę muzyczną dla męża i dzieci. 21:40 LEKKIE OBYCZAJE - SIEDMIU PSYCHOPATÓW (7 PSYCHOPATS) Komedia kryminalna, 105 min, USA/Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Martin Mcdonagh Aktorzy: Colin Farrell, Sam Rockwell, Woody Harrelson, Christopher Walken Głównym bohaterem jest Marty, irlandzki scenarzysta, który właśnie próbuje skończyć nowy tekst. Niestety poza tytułem "Siedmiu psychopatów" stronice straszą bielą dziewiczą, nieskalaną żadnym słowem. Ale od czego są przyjaciele. Billy, zawodowy porywacz psów, podsuwa mu opowieści o barwnych psychopatach: a to zabójcy polującym na morderców pracujących dla mafii, a to o kwakrze szukającym zemsty za śmierć córki. Już wkrótce Marty będzie miał więcej materiału, niż mógł sobie wymarzyć, a sprawy jeszcze się skomplikują, kiedy Billy ukradnie ukochaną psinę pewnego bandziora. 00:35 NOCNY DOKUMENT - IKONA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2016 Reżyseria: Wojciech Kasperski Scenariusz: Wojciech Kasperski Zdjęcia: Łukasz Żal Muzyka: Antoni Komasa - Łazarkiewicz Film opowiada o szpitalu psychiatrycznym Aleksandrowski Central we wsi Aleksandrowskoje obwodu irkuckiego (Syberia). Bohaterami są pacjenci, lekarze i cała okoliczna wieś utrzymująca się głównie z pracy w szpitalu. W Aleksandrowskim Centralu pracuje 3 lekarzy, wszyscy w średnim bądź już podeszłym wieku. Liczba pacjentów waha się w granicach 1520 - 1530, co daje ponad 500 chorych na jednego lekarza. Już dwukrotnie próbowano zamykać Aleksandrowski Central, i dwukrotnie udało się go obronić. Poprzedni gubernator obiecał nawet pieniądze na remont, wymierzono działki, trwały prace przygotowawcze. Niestety, nie zdążył zdjęto go z urzędu. Teraz szpital ma już podpisany wyrok śmierci, a dr Masłow chce zostać na posterunku do momentu jego wykonania. Kiedy zamkną szpital, wieś prawdopodobnie zginie, stanie się martwa jak wiele innych syberyjskich wiosek. Upiorny szpital więzienie razem z opustoszałą wsią Aleksandrowskoje pochłoną błota. 02:10 PANORAMA KINA POLSKIEGO - WYKLĘTY Dramat wojenny, 107 min, Polska, 2017 Reżyseria: Konrad Łęcki Scenariusz: Konrad Łęcki Zdjęcia: Karol Łakomiec Muzyka: Szymon Szewczyk Aktorzy: Wojciech Niemczyk, Janusz Chabior, Robert Wrzosek, Marcin Kwaśny, Hanna Świętnicka Scenariusz filmu został oparty na faktach. Akcja rozgrywa się w Polsce, w drugiej połowie lat 40. Bohaterami są członkowie zbrojnego podziemia niepodległościowego, walczący z władzą ludową o powojenny kształt Polski. Ludzie, którzy mimo olbrzymiej przewagi resortu bezpieczeństwa, wspieranego przez radzieckie NKWD, walczyli do końca o swoją sprawę. 04:10 TAŚMY KULTURY - PUCHAR WSZECH CZASÓW Artystyczne/estradowe (widowisko), 11 min, Polska, 2018 Lepiej wygrać puchar wszechświata na jedną chwilę czy być mistrzem wszech czasów, ale w drobnej konkurencji? Dyplomy, konkursy, wyróżnienia - dopiero po latach widać, które były wszech, a o których tylko tak myśleliśmy. 04:25 SCENA KLASYCZNA - (56) KWARTLUDIUM Koncert, 36 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Dagna Sadkowska, Michał Górczyński, Piotr Nowicki, Paweł Nowicki Scena klasyczna to cykl, który prezentuje najciekawszych artystów związanych z muzyką klasyczną. W swojej twórczości nawiązują oni do klasycznych form - pieśni, preludiów, chorału, odczytując je współcześnie i na swój własny sposób. W kolejnym odcinku Sceny Klasycznej gościć będzie Kwartludium. Zespół powstał w 2002 roku. Współtworzą go Dagna Sadkowska (skrzypce), Michał Górczyński (klarnet, klarnet basowy), Paweł Nowicki (instrumenty perkusyjne) oraz Piotr Nowicki (fortepian). Artyści od początku swojej działalności skupiali się na wykonywaniu muzyki najnowszej, stworzonej specjalnie na ten unikalny skład instrumentalny. Istotne miejsce w działalności zespołu zajmuje również współczesna muzyka improwizowana. Kwartludium w swoim repertuarze ma kompozycje graficzne i intuitywne najwybitniejszych przedstawicieli muzyki najnowszej takich jak: K. Stockhausen, R. Haubenstock - Ramati, B. Schaeffer, C. Cardew czy D. Detoni. Kwartludium w swoim dorobku artystycznym ma kilkadziesiąt prawykonań polskich i światowych. W rozmowie z Barbarą Schabowską artyści mówią o tym, czy koncentrują się tylko na muzyce polskiej, czy widzą jakąś różnicę w podejściu kompozytorów do muzyki 20 lat temu a dzisiaj, czy są w stanie wykonać każdy utwór, który dostaną oraz zdradzają, jak wygląda interpretacja partytur graficznych.