TVP Kultura Niedziela, 13.10.2019 12:15 TEATR SENSACJI - STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - CICHA PRZYSTAŃ Teatr, 63 min, Polska, 1967 Reżyseria: Andrzej Konic, Barbara Borys - Damięcka, Barbara Sałacka Aktorzy: Stanisław Mikulski, Barbara Horawianka, Ignacy Machowski, Henryk Borowski, Irena Szczurowska, Lucyna Suchecka, Andrzej Żarnecki, Włodzimierz Kmiecik, Maciej Borniński, Zygmunt Kęstowicz, Cezary Julski Cykl spektakli teatralnych o przygodach agenta polskiego wywiadu, który przenika do niemieckiej Abwehry pod nazwiskiem Hansa Klossa. Hotel Cicha przystań w Szwajcarii. Wśród gości i personelu hotelu znajduje się kilku zbrodniarzy hitlerowskich ukrywających się pod zmienionymi nazwiskami i czekających na przerzut do Ameryki Południowej. W hotelu zjawia się Hans Kloss i holenderska agentka Anna Maria. Oboje na polecenie wywiadu tropią zbrodniarzy wojennych, udając niemiecką parę przyjaciół. Po dramatycznych zwrotach akcji i walce, Hansowi udaje się zdemaskować i aresztować zbrodniarzy przy pomocy szwajcarskiego inspektora policji. 13:30 PIEŚŃ PASTERZA Film dokumentalny, 30 min, Polska, 2014 Reżyseria: Vahram Mkhitaryan Scenariusz: Vahram Mkhitaryan, Daniel Gąsiorowski Zdjęcia: Vahram Mkhitaryan Muzyka: Arsen Babajanyan Bohaterem tego wzruszającego dokumentu jest niewidomy pasterz, żyjący w wysokich górach w Armenii. Każdego dnia samodzielnie wypasa kozy na stromych stokach i opiekuje się rodziną. Największy dramat spotyka go, gdy jego jedyny syn traci wzrok i musi wyjechać do szkoły dla niewidomych. Teraz bohater staje na rozdrożu: pozostać przy dotychczasowym życiu, czy wyjechać za synem do Erywania? Film porusza pięknem przyrody i refleksją nad niespotykaną siłą człowieka. 14:15 ABY DO NIEDZIELI (VIVEMENT DIMANCHE / FINALLY SUNDAY!) Film sensacyjny, 106 min, Francja 1982 Reżyseria: Franois Truffaut Scenariusz na podstawie powieści "The Long Saturday Night" Charlesa Williamsa: Franois Truffaut, Suzanne Schiffman, Jean Aurel Zdjęcia: Nstor Almendros Muzyka: Georges Delerue Zdjęcia: Nestor Almendros Muzyka: Georges Delerue Występują: Fanny Ardant, Jean - Louis Trintignant, Philippe Laudenbach, Caroline Sihol, Philippe Morier - Genoud, Jean - Pierre Kalfon i inni Po "Czterystu batach", "Strzelajcie do pianisty", "Takiej ładnej dziewczynie", "Kobiecie z sąsiedztwa" kolejny film jednego z najambitniejszych twórców francuskiej kinematografii, Francois Truffauta. "Aby do niedzieli", zrealizowane według kryminalnej powieści Charlesa Williamsa, było ostatnim dziełem zmarłego przedwcześnie w 1984 roku, w wieku zaledwie 52 lat uznanego reżysera, jednego z przywódców "nowej fali". Akcja "Aby do niedzieli" rozgrywa się w niewielkim sennym miasteczku na południu Francji. Okoliczni mieszkańcy są poruszeni wiadomością o tragicznej śmierci Jacques ' a Massouliera, który został zastrzelony podczas polowania. Głównym podejrzanym o zabójstwo jest właściciel agencji nieruchomości Julien Vercel (Jean - Louis Trintignant), który rozpaczliwie próbuje udowodnić swoją niewinność. Sprawy jednak bardzo się komplikują. Zamordowana zostaje również Marie - Christine, żona Juliena, która, jak się okazuje, była kochanką Massouliera. Uświadomiwszy sobie, jak mało wie o przeszłości Marie - Christine, Vercel podejmuje prywatne śledztwo w sprawie okoliczności zabójstwa żony i jej przyjaciela. Jego sekreterka Barbara Becker (Fanny Ardant), która podkochuje się w nim skrycie, przekonuje go jednak, żeby znalazł bezpieczne schronienie przed poszukującą go policją. W tym czasie ona sama poprowadzi dochodzenie. Niedoceniana dotychczas sekretarka okazuje się niezastąpiona w rozwikłaniu zagadkowej sprawy, ujawniając swój ogromny talent detektywistyczny. Poszukując prawdy o podwójnym zabójstwie, Barbara dociera do agencji detektywistycznej Lablanche ' a. Gdy odkrywa, że Marie - Christine była prostytutką, postanawia podążyć tym tropem i przeniknąć do środowiska. Wcieliwszy się w panienkę lekkich obyczajów, dociera do właściciela nocnego klubu, Louisona, który niebawem ginie jednak w tajemniczych okolicznościach. 16:10 RAFAŁ BLECHACZ - KONCERT FORTEPIANOWY E - MOLL F. CHOPINA Koncert, 39 min, Polska, 2005 Wykonawcy: Rafał Blechacz, Orkiestra Filharmonii Narodowej Po wielkim sukcesie Rafała Blechacza - zwycięzcy Konkursu Chopinowskiego prezentujemy specjalnie dla naszych widzów powtórkę finałowego Koncertu e - moll Fryderyka Chopina, którym polski reprezentant zdobył sobie krytyków i słuchaczy. 17:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - STARY SĄCZ Reportaż, 7 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący), Katarzyna Sanocka (prowadzący) W kolejnym odcinku cyklu odwiedzimy Stary Sącz. Stary Sącz jest miastem staropolskim o średniowiecznej geneziei skali, powiązanym integralnie z zespołem klasztornym sióstr klarysek ufundowanym przez księżnę Kingę, żonę księcia Bolesława Wstydliwego. Postać św. Kingi w sposób szczególny wiąże się ze Starym Sączem poprzez obecność zarówno w kulcie religijnym, jak i w żywej tradycji historycznej oraz legendach, sztuce i literaturze. Już w 1715 r. papież Benedykt XIII ogłosił bł. Kingę patronką Królestwa Polskiego i Litwy. W 1901 r. biskup Leon Wałęga obrał bł. Kingę patronką diecezji tarnowskiej. Powszechne znaczenie osoby i kultu tej świętej zostało potwierdzone dobitnie przez św. Jana Pawła II, który jako papież 16 czerwca 1999 r. kanonizował ją podczas pielgrzymki do Polski, w uroczystej mszy św. w Starym Sączu. 17:15 NIEDZIELA Z... DWUDZIESTOLECIEM MIĘDZYWOJENNYM Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadząca) Kolorowy świat z rewii i komedii z Eugeniuszem Bodo czy obraz ostrych nierówności społecznych z powieści Poli Gojawiczyńskiej i Zbigniewa Uniłowskiego? Jak zostało zapamiętane dwudziestolecie międzywojenne? Czy więcej w nim blasków, czy cieni? Goście programu "Niedziela z... dwudziestoleciem międzywojennym" wspominają kulturę tego okresu, zastanawiają się także, czy nie ulega on mitologizacji. 18:10 NIEDZIELA Z... DWUDZIESTOLECIEM MIĘDZYWOJENNYM - DYBUK Dramat, 94 min, Polska, 1937 Reżyseria: Michał Waszyński Scenariusz: Andrzej Marek Zdjęcia: Albert Wywerka Muzyka: Henryk Kon Aktorzy: Abram Morewski, Ajzyk Samberg, Mosze Lipman, Gerszon Lemberger Młodzi przyjaciele Nisson i Sender ślubują, że połączą swoje dzieci węzłem małżeńskim. Mija 18 lat. Nissen, wracając z podróży ginie w nurtach rzeki. Sender staje się bogaty i zapomina o ślubowaniu, chociaż młodzi gorąco się pokochali. Chce wydać Leę za majętnego konkurenta, znacznie od niej starszego. Zrozpaczony Chonen usiłuje za pośrednictwem magicznych zabiegów wytworzyć złoty kruszec, aby zyskać szanse poślubienia ukochanej dziewczyny. Za ten czyn zostaje ukarany i ginie. Niegodna śmierć pozbawia go właściwej egzystencji w zaświatach. W dniu ślubu w dziewczynę wstępuje Dybuk - duch Chonena, który nie chce się rozstać z ukochaną. Sławny Cadyk z Wielopola wypędza wprawdzie Dybuka, ale Lea umiera. Dopiero teraz dusze kochanków mogą się połączyć. 21:10 SIEDMIU WSPANIAŁYCH (MAGNIFICENT SEVEN) Western, 128 min, USA 1960 Reżyseria: John Sturges Scenariusz: William Roberts Zdjęcia: Charles Lang Muzyka: Elmer Bernstein Aktorzy: Yul Brynner, Steve McQueen, Eli Wallach, Horst Buchholz, James Coburn, Charles Bronson, Robert Vaughn, Brad Dexter i inni Hollywoodzki reżyser John Sturges zrealizował swój western zafascynowany głośnym filmem Akiry Kurosawy "Siedmiu samurajów". Pozostał wierny oryginalnemu dramatowi samurajskiemu, chociaż zmieniło się kilka wątków, bohaterowie i miejsce akcji. Szlachetnie urodzonych rycerzy zastąpili kowboje, a japońskich wieśniaków - meksykańscy chłopi. Rzecz dzieje się na pograniczu Meksyku. Ubodzy mieszkańcy niewielkiej wioski terroryzowani są przez bandę opryszków pod wodzą niejakiego Calvero. Rozbójnicy zmuszają ich do płacenia wysokiego haraczu. Zdesperowani i coraz bardziej przerażeni wieśniacy zdają sobie sprawę, że sami nie zdołają się obronić. Wynajmują więc za symboliczne wynagrodzenie grupę rewolwerowców, którzy mają stawić czoło zuchwałym bandytom. W całej wiosce rozpoczynają się przygotowania do "powitania" przestępców. Rewolwerowcy uczą chłopów posługiwania się bronią. Następnie opracowują plan zasadzki. W filmie zwraca uwagę nominowana w 1961 r. do Oscara nastrojowa muzyka Elmera Bernsteina i znakomita gra odtwórców głównych ról z Yulem Brynnerem na czele. 00:05 DOKUMENT.PL - OBCY NA MOJEJ KANAPIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Brzozowski Scenariusz: Grzegorz Brzozowski Obraz współczesnego miasta z perspektywy couchsurferów, Warszawa jako miejsce spotkań ludzi z różnych stron świata, w różnym wieku i z różnymi historiami życiowymi. Łączy ich poczucie zagubienia, a także dojmująca potrzeba ucieczki od samotności. Couchsurfing staje się płaszczyzną porozumienia dla zupełnie odmiennych światów. W jaki bowiem inny sposób można by skłonić polskiego inżyniera po pięćdziesiątce i studenta z Niemiec do wspólnego składania chińskiego modelu helikoptera? 01:10 KINO NOCNE - POLOWANIE NA KRÓLIKI (RABBIT PROOF FENCE) Dramat społeczno-obyczajowy, 90 min, Australia/Wielka Brytania 2002 Reżyseria: Phillip Noyce Scenariusz na podstawie książki Doris Pilkington Garimara: Christine Olsen Muzyka: Peter Gabriel Aktorzy: Everlyn Sampi, Tianna Sansbury, Laura Monaghan, Kenneth Branagh, David Gulpillil, Ningali Lawford i inni Wielokrotnie nagradzany (w tym licznymi nagrodami publiczności), zrealizowany oszczędnymi środkami, ale głęboko zapadający w pamięć film rozliczający Australijczyków z ich najnowszymi dziejami. Opowiada on autentyczną historię, której sędziwe już bohaterki żyły jeszcze w chwili kręcenia filmu. Za kanwę scenariusza posłużyła książka napisana przez Doris Pilkington Garimara, córkę jednej z nich, Molly Craig. Ale u podstaw przedstawionych w filmie wydarzeń legło głęboko niehumanitarne prawo, które obowiązywało w Australii od wczesnych lat XX w. aż do 1971 r. Dawało ono rządowi pełnię władzy nad aborygenami ? rdzennymi mieszkańcami tego kontynentu. Na mocy tych przepisów aborygeni zostali zamknięci w kontrolowanych przez państwo rezerwatach, gdzie dostarczano im żywność i podstawowe, niezbędne do życia produkty, ale w zamian ich mieszkańcy mieli ograniczone prawo poruszania się. Na każdorazowe opuszczenie rezerwatu musieli otrzymać zgodę na piśmie. Najgorsze jednak było to, że władze miały możliwość odbierania rodzinom aborygeńskim dzieci ze związków mieszanych i wychowywanie ich w specjalnych ośrodkach, w których starano się wykorzenić z nich poczucie tożsamości i pamięć o bliskich. Te o ciemniejszej skórze przysposabiano do wykonywania prostych prac fizycznych, te o jaśniejszej karnacji miały szansę na naukę w szkole. Na straży "czystości rasowej" stał przez 25 lat A.O. Neville, główny komisarz do spraw aborygenów, który tłumaczył nieludzkie przepisy koniecznością "chronienia prymitywnych ludów przed nimi samymi" oraz obawami o powstanie nowej, pośredniej rasy będącej genetyczną krzyżówką cech ludzi białych i aborygenów. Znakomite zdjęcia Christophera Doyle'a, dzięki któremu australijska pustynia ani przez chwilę nie jest monotonna, nastrojowa, "etniczna" muzyka Petera Gabriela, a przede wszystkim tchnąca autentyzmem gra trzech dziewczynek odtwarzających główne role, to podstawowe atuty filmu, który w przejmujący, ale pozbawiony taniego sentymentalizmu sposób pokazuje los "skradzionych pokoleń", jak pod koniec XX w. zaczęto nazywać aborygenów poddawanych tym rasistowskim praktykom. Zachodnia Australia, rok 1931. W małej osadzie w Jigalong, na skraju pustyni, niedaleko gigantycznego płotu przecinającego z północy na południe australijski kontynent w celu ochrony przed królikami siedzib i pól białych osadników we wschodniej części kraju, mieszkają z matkami i babką trzy dziewczynki: 14-letnia Molly, jej 8-letnia siostra Daisy oraz ich 10-letnia kuzynka Gracie. Wszystkie trzy są pół krwi aborygenkami. Ich biali ojcowie pracowali przy budowie płotu, ale zakończywszy pracę odjechali w siną dal. Dzieci zostały z matkami. Mający swoją siedzibę w Perth A.O. Neville, stanowy komisarz ds. aborygenów, skrupulatnie wywiązuje się z realizacji ustawy o ochronie czystości rasowej. Jego uwagi nie umknie żadne dziecko z mieszanych rodziców. Neville nakazuje więc miejscowemu policjantowi Riggsowi, aby odebrał Molly, Gracie i Daisy ich matkom i odesłał do oddalonego o 1200 mil ośrodka Moore River prowadzonego przez zakonnice. Mimo błagań i łez matek rozpaczliwie broniących swoich córek, dziewczynki zostają schwytane i odwiezione samochodem do Moore River. Tam dostają jednakowe ubrania i buty i rozpoczyna się codzienny dryl. Molly, Daisy i Gracie nie pojmują sensu działań dorosłych, tęsknią za domem i bliskimi. Najstarsza Molly próbuje się buntować, ale przykład surowo karanych za nieposłuszeństwo koleżanek uświadamia jej, że w ten sposób nic nie wskóra. Dziewczynka postanawia więc uciec. Zabiera ze sobą siostrę i kuzynkę i wszystkie trzy ruszają przez pustynię w stronę domu. Ich całe "wyposażenie podróżne" stanowi umiejętność życia w zgodzie z naturą, korzystania z jej dobrodziejstw, czytania jej znaków. Niestety, w ślad za małymi uciekinierkami Neville wysyła aborygeńskiego tropiciela, wykorzystującego przeciw nim te same zdolności. Niezrażone jednak pościgiem, odległością czy palącym słońcem dziewczynki uparcie wędrują przed siebie, mając za jedyny drogowskaz najdłuższy na świecie płot. 02:50 TERAZ ANIMACJE! - XOXO POCAŁUNKI I UŚCISKI Film animowany, 13 min, Polska, 2016 Reżyseria: Wioletta Sowa Scenariusz: Wioletta Sowa Zdjęcia: Marcin Koszałka Muzyka: Jan Pilch Melancholijna, pozbawiona słów animacja o emocjonalnych relacjach damsko - męskich i partnerskich. Film wydobywa z metaforycznych sytuacji głęboko ukryte mechanizmy psychologiczne, warunkujące reakcje wobec najbliższych nam osób. (http: //www.krakowfilmfestival.pl/) 03:05 TERAZ ANIMACJE! - REFRENY Film animowany, 13 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wioletta Sowa Scenariusz: Wioletta Sowa Muzyka: Leszek Możdżer Wykonawcy: Masza Bogucka, Wojciech Poradowski, Antoni Lemański, Jędrzej Lemański Trzy pokolenia kobiet łączą wspólne więzi i przeżycia. Wspomnienia, które im towarzyszą, tworzą powtarzający się splot emocji i losów. Kiedy najmłodsza z kobiet staje na granicy dojrzałości, wspomina dzieciństwo i list, który zostawiła jej babcia. Poetycka plastyka i przejmująca warstwa muzyczna tworzą emocjonalny i wyrafinowany obraz filmowy. Film zrealizowany pod opieką artystyczną prof. Jerzego Kuci. 03:30 LEGENDY ROCKA - THE CURE (ROCK LEGENDS (S. 5) - THE CURE) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Lyndy Saville Wykonawcy: The Cure Cykl dokumentalny prezentujący najważniejszych artystów muzyki rockowej. Bohaterem tego odcinka jest zespół The Cure. Brytyjska formacja jest niewątpliwą ikoną muzyki alternatywnej. Są autorami wielu kapitalnych płyt i singli, które wspinały się na szczyty najważniejszych list przebojów. The Cure razem ze swoim porywającym liderem Robertem Smithem są odpowiedzialni za stworzenie własnego gatunku muzycznego. Kompozycje ocierające się o klimaty postrockowe i popowe pełne są mrocznych dźwięków i tekstów. Nie bez znaczenia dla tego gatunku pozostaje też image zespołu dopełniający całości obrazu. 04:30 OBCY W RAJU (STRANGER IN PARADISE) Film dokumentalny, 59 min, Holandia, 2016 Reżyseria: Guido Hendrikx Muzyka: Ella Van Der Woude Film dokumentalny z pogranicza faktu i fikcji. Pomysł powstał w trakcie wizyty reżysera na wyspie Lampedusa w maju 2013 roku, kiedy do Europy masowo zaczęli przybywać uchodźcy. Belgijski aktor Valentijn Dhaenens wciela się w postać nauczyciela, który przesłuchuje, prowadzi pogadankę, edukuje, zadaje trudne pytania grupie emigrantów. Odbywa się to w ośrodku asymilacyjnym dla uchodźców na Sycylii. To szereg rozmów mających na celu przedstawienie argumentów za i przeciw akceptacji napływu uchodźców do Europy. Wykłada im "kawę na ławę" i uświadamia, że ich sen o dobrotliwej Europie nie ma szans na spełnienie. Operując faktami, takimi jak roczny koszt opieki socjalnej każdego z uchodźców, nikłe szanse na znalezienie pracy oraz brak społecznej akceptacji. Na przemian droczy się i lituje nad swoimi słuchaczami. Z pozycji wyższości białego Europejczyka stara się wzniecić bunt i zażenowanie w bezradnych tułaczach. Reżyser wprowadził do tego filmu dokumentalnego elementy przynależne fabule i pyta, czy obraz ma jeszcze siłę, która może zmienić rzeczywistość? Konkursy: nagroda Fiction/Non - Fiction nagroda miesięcznika Focus dla Największej Osobowości Festiwalu nagroda czytelników "Co Jest Grane 24" nagroda Amnesty International nagroda dokumentalna Warszawy