TVP Historia Poniedziałek, 28.10.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 28 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1836 - na placu Concorde w Paryżu ustawiono obelisk - dar Egiptu dla Francji; 1950 - władze PRL dokonały wymiany pieniędzy, pozbawiając większość Polaków oszczędności; 1956 - trwają starcia w Budapeszcie; 1965 - Paweł VI podczas Soboru Watykańskiego II ogłosił dekrety regulujące stosunek Kościoła do innych wyznań; 07:20 ŚWIĘTY AUGUSTYN - ODC. 1/5 - ADWOKAT DIABŁA (SANT'AGOSTINO EP. 1) Serial biograficzny, 44 min, Włochy/Polska 2010 Reżyseria: Christian Duguay Scenariusz: Francesco Arlanch Zdjęcia: Fabrizio Lucci Muzyka: Andrea Guerra Aktorzy: Aleksandro Preziosi, Monica Guerritore, Gerald Alexander Held, Johannes Brandrup, Wenanty Nosul, Katy Louise Saunders, Franco Nero, Matteo Urzia, Krzysztof Pieczyński, Jerzy Zelnik i inni "Stworzyłeś nas Panie dla siebie i niespokojne jest serce nasze, dopóki nie spocznie w Tobie" - to chyba najsłynniejsze zdanie, jakie wyszło spod pióra św. Augustyna. Pochodzi ono z nie mniej słynnych "Wyznań" - perły literatury światowej, nie tylko ze względu na głębię i rozległość zawartych tam refleksji, niezwykłe koleje losu bohatera książki, lecz także z uwagi na kunsztowny, a zarazem lekki styl autora, cieszącego się u swych współczesnych sławą jednego z największych mówców cywilizowanego świata. Owa, wydawana do dziś i niejednokrotnie publicznie cytowana nawet przez obecnego papieża, duchowa i intelektualna biografia posłużyła za kanwę scenariusza pięcioodcinkowego serialu poświęconego Aureliuszowi Augustynowi, uznanemu za świętego zarówno przez Kościół katolicki jak i Cerkiew prawosławną. Twórcy cyklu z konieczności musieli tu i ówdzie "uzupełnić"zapiski autora "Państwa Bożego" o własne pomysły. Niektóre postacie są bowiem w "Wyznaniach" wspominane anonimowo. Tak dzieje się np. z matką jedynego dziecka późniejszego świętego. O kobiecie tej wiadomo bardzo niewiele, można się jedynie domyślać jej wielkiej i skorej do poświęceń miłości do Augustyna. Reszta jest milczeniem. Tymczasem w serialu Christiana Duguaya owa tajemnicza nieznajoma ma konkretne imię i rodowód. Trudno czynić z tego powodu filmowcom zarzuty, tym bardziej, że sposób, w jaki zapełniają zarówno tę, jak i inne "białe plamy" Augustyńskich "Wyznań" nie zdradza chęci pogoni za tanią sensacją, ani zamiarów "korygowania" historycznego przekazu w duchu współczesnych prądów obyczajowych i mód intelektualnych. Najwyraźniej twórcy cyklu uznali, że życie św. Augustyna, a zwłaszcza jego wieloletnia, skomplikowana i pełna duchowych niepokojów droga do nawrócenia stanowią wystarczająco bogaty i zrozumiały dla współczesnego odbiorcy materiał na pięcioodcinkowy serial. Akcja cyklu rozpoczyna się u schyłku życia świętego, podczas oblężenia Hippony - północnoafrykańskiego miasta, którego jest biskupem. Papież, chcąc ratować sędziwego Augustyna i jego nieocenione dla Kościoła pisma teologiczne, nakazuje mu przez posłańca opuścić miasto na okręcie, który przypłynie za kilka dni. Wandalowie, którzy właśnie oblegają Hipponę cieszą się bowiem ponurą sławą barbarzyńców, nie mających względu nie tylko na ludność podbijanych krain, lecz także na ich dorobek kulturalny. Dla Augustyna wieści z Rzymu stają się powodem poważnej duchowej rozterki. Trudno mu pogodzić się z faktem, że będzie musiał opuścić swoich wiernych w chwili, gdy najbardziej go potrzebują. Wbrew opinii swego ucznia, sądzi, że wsparcie wojskowe, które otrzymało miasto, jest niewystarczające i w ostatecznym rozrachunku może przyczynić się jedynie do powiększenia cierpień Hippończyków. Rozmowa biskupa Augustyna ze swoim uczniem staje się dla tego pierwszego pretekstem do wspomnień, zawartych w dopiero co skończonych "Wyznaniach". Akcja filmu przenosi się zatem prawie osiemdziesiąt lat wstecz, do również leżącej w północnej Afryce Tagasty. Przychodzi tu - nie bez trudności - na świat mały chłopiec. Jego matka Monika jest chrześcijanką. Ojciec Patrycjusz poganinem, w dodatku chętnie zaglądającym do kieliszka i niezbyt gorliwie ukrywającym swoje pozamałżeńskie bliskie znajomości z innymi kobietami.Niestety, młody Augustyn (bo takie imię otrzymuje chłopiec), choć zdradza wielkie zdolności, charakterem zdaje się bardziej przypominać ojca niż matkę. Wiarę tej ostatniej uznaje za zlepek fantazji, rozpiera go ambicja, jego autorytetem jest sławny retor Makrobiusz, który - zdaniem chłopca - potrafi przekonać ludzi do czego tylko zechce. Mimo kłopotów finansowych Monice i Patrycjuszowi udaje się wysłać syna na studia prawnicze do Kartaginy. Tu zamieszkuje u bogatego znajomego Waleriusza. Otrzymuje od niego piękną służącą Khalidę, która niebawem zostaje jego kochanką. Lata studiów służą Augustynowi. Makrobiusz jest pod wrażeniem jego postępów. Młody przybysz z Tagasty wyrasta na renomowanego kartagińskiego prawnika, który potrafi wybronić przed sądem nawet ewidentnego przestępcę. Pasmo sukcesów Augustyna przerywa wiadomość o ciężkiej chorobie jego ojca. Młodzieniec wspólnie z Khalidą wyrusza do rodzinnego domu. 08:35 HISTORIA POLSKI - DZIEJE KULTURY POLSKIEJ - KRÓLESTWO BEZ KORONY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 1990 Reżyseria: Leszek Skrzydło Scenariusz: Leszek Skrzydło Zdjęcia: Janusz Czecz Kolejny film z cyklu "Dzieje kultury polskiej". Wszechstronny obraz kultury Polski wieku XIII w okresie rozbicia dzielnicowego. Na podstawie najbardziej znaczących obiektów architektury sakralnej, między innymi w Sulejowie, Wąchocku, Trzebnicy, Krakowie i Sandomierzu, przedstawiono proces kształtowania nowego stylu w architekturze, gotyku. Przemiany kulturowe i osiągnięcia artystyczne ukazano na tle politycznych wydarzeń, wśród których naczelne miejsce zajmowały zmagania władców dzielnicowych o zjednoczenie Polski i przywrócenie utraconej korony. 09:40 SENSACJE XX WIEKU - DECYDUJĄCA BITWA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldek Szmidt Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) O świcie 6 czerwca 1944 r. major Werner Pluskat z 352. Dywizji Piechoty przyszedł do bunkra obserwacyjnego w pobliżu Arromanche w Normandii i przez kilka minut lustrował przez lornetkę morze. Nie dostrzegł niczego niepokojącego, żadnej oznaki aktywności nieprzyjaciela. Nie zdziwiło go to, pogoda była bardzo zła, wiał silny wiatr, fale dochodziły do dwóch metrów wysokości. W takich warunkach byłoby dziwne, gdyby nieprzyjaciel zechciał wysyłać do brzegu niewielkie jednostki desantowe. Być może w ogóle nie wierzył, że Amerykanie i Anglicy zdecydują się dokonać inwazji na francuskie wybrzeże, gdzie od lat budowano barierę nie do pokonania, Wał Atlantycki. 12:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 17 PRZYJAZNA HAŁDA. ROK 1944 Serial historyczno-obyczajowy, 70 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Dorota Pomykała, Maria Mielnikow-Krawczyk, Grażyna Barszczewska, Lidia Bienias, Ewa Ziętek, Teresa Lipowska, Tadeusz Szaniecki Czerwiec 1944 roku. Zygmunt przyjeżdża na urlop do domu. Na wieść o śmierci ojca postanawia nie wracac na front i uciec do partyzantki w GG. Tymczasem gestapo prowadzi na Śląsku "czystkę", mającą na celu likwidację wszystkich byłych powstańców. Na "czarnej liście" są m. in. Garus, Robert i Mendera. Zygmunt wspólnie z kolegami z wojska ratuje dwóch ostatnich przed niechybnym aresztowaniem. Razem uciekają do Krakowa, skąd dzięki Gustkowi dostają się do partyzantki. 13:25 300 MIL DO NIEBA (300 MIL DO NIEBA) Dramat obyczajowy, 89 min, Polska/Francja/Dania, 1989 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Maciej Dejczer, Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Wojciech Klata, Rafał Zimowski, Kama Kowalewska, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Adrianna Biedrzyńska, Krzysztof Stroiński, Wiesław Komasa, Ryszard Mróz W 1985 roku bracia Zielińscy, piętnastoletni Adam i dwunastoletni Krzysztof, ukryci pod podwoziem ciężarówki przedostali się do Szwecji. Polskie władze za wszelką cenę starały się sprowadzić chłopców do kraju. Ich rodzice nie wystąpili z żądaniem ekstradycji, uważając, że synowie sami powinni decydować o swoim losie. Odebrano im w efekcie prawa rodzicielskie. Bracia pozostali w Szwecji. Do uzyskania pełnoletności mieszkali w rodzinie zastępczej. Dzisiaj są już całkowicie samodzielni. Film Macieja Dejczera obejrzeli na Kongresie Praw Człowieka i Obywatela w Strasburgu w 1989 roku. Powiedzieli o nim, że w pełni oddaje ich przeżycia. Jednak "300 mil do nieba" nie jest kroniką wydarzeń z 1985 roku, choć wiele fragmentów filmu powstało na podstawie dokumentacji tej niezwykle spektakularnej ucieczki. Filmowi bohaterowie - Jędrek i Grześ Kwiatkowscy - mieszkają z rodzicami i licznym rodzeństwem w barakowozie, żyjąc w bardzo ciężkich warunkach. Ojciec, nauczyciel historii, był dwukrotnie zwalniany z pracy za poglądy polityczne. Chłopcy postanawiają spełnić swoje marzenia o lepszym życiu i uciec na Zachód. Razem z nimi wybiera się szkolna koleżanka Elka. Jednak jedynie Jędrkowi i Grzesiowi udaje się przejechać przez granicę pod podwoziem TIR - a. Kiedy cieżarówka po kontroli granicznej wjeżdża na prom, chłopcy zmęczeni zasypiają. Budzą się już na lądzie i dowiadują się, że są w Danii. Tam trafiają do obozu dla uchodźców. Władze duńskie informują ich, że wkrótce zostaną odesłani do kraju. Ich losem zaczyna się interesować dziennikarka, która wyemigrowała z Polski. Dzięki jej staraniom chłopcy otrzymują azyl. To również ona pomaga braciom skontaktować się z rodzicami. W dramatycznej rozmowie przez telefon ojciec zdobywa się na to, by powiedzieć synom, żeby nigdy nie wracali do kraju. Felix dla najlepszego filmu młodego reżysera europejskiego oraz nagroda na FPFF w Gdyni za najlepszy debiut. 15:10 WYPRAWA PRZEZ WIELKI KANION - ODC. 1/2 (ODC. 1/2) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2014 Wykonawcy: Dan Snow (prowadzący) Zespół współczesnych poszukiwaczy przygód podejmuje ogromne wyzwanie - organizuje wyprawę śladami pierwszej eksploracji potężnej rzeki Kolorado przez Wielki Kanion, leżący w południowo - zachodnim zakątku Ameryki. Wyprawę nad Wielki Kanion po raz pierwszy zorganizowała w 1869 roku grupa pionierów z Dzikiego Zachodu. Major John Wesley Powell wszedł do jednego z najgłębszych wąwozów na świecie, nie mając pojęcia, dokąd się wybrał. Wyprawa Powella i jego badania naukowe nad tym, co nazwano Wielkim Nieznanym, stały się częścią mapy Ameryki. Po raz pierwszy od 1869 roku, grupa dziewięciu mężczyzn próbuje przepłynąć przez cały 450 - kilometrowy Wielki Kanion, tak jak to zrobili pionierscy badacze w drewnianych łodziach wiosłowych w antycznym stylu, bardziej pasujących do muzeum niż do dzikich nurtów Kolorado. 16:05 SPÓR O HISTORIĘ - WYJŚCIE ARMII GEN. ANDERSA Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Stanisław Królak (prowadzący) Wyjście armii gen. Andersa. Jednym z postanowień, podpisanego 30 lipca 1941 roku w Londynie, układu Sikorski - Majski, przywracającego stosunki dyplomatyczne pomiędzy Polską a Związkiem Sowieckim, było powołanie na terenie Związku Sowieckiego Armii Polskiej. Operacyjnie miała ona podlegać Naczelnemu Dowództwu Związku Sowieckiego. Z nim też Polacy mieli uzgadniać kwestie personalne i organizacyjne. Wkrótce jednak okazało się, że Stalin nie zamierza wywiązywać się z podpisanej 14 sierpnia 1941 roku w Moskwie umowy. Nowo tworzonej armii brakowało sprzętu i żywności. Poważnym utrudnieniem były niskie temperatury, dochodzące do 50 stopni Celsjusza. Kiedy w lutym 1942 roku Stalin zdecydował o wysłaniu polskich nieprzygotowanych jeszcze oddziałów, na front, gen. Anders odmówił i zapowiedział wyprowadzenie wojska i ludności cywilnej ze Związku Sowieckiego. Ewakuacja na Bliski Wschód rozpoczęła się 24 marca 1942 roku. Do 5 kwietnia w Iranie znalazło się ponad 33 tys. żołnierzy i 11 tys. cywilów. Do listopada ewakuowano do Iranu ponad 115 tys. osób. Wśród nich było ponad 78 tys. żołnierzy. 16:45 HISTORIA POLSKI - BEZPIECZNE REZERWY. HISTORIA POLSKIEGO ZŁOTA. Film dokumentalny, 42 min, Polska, 2014 Reżyseria: Joanna Kaczmarek Scenariusz: Radosław Wróblewski Zdjęcia: Sławomir Romaniuk, Vladimir Panduru Tudor, Jan Paweł Pełech Film dokumentalny o dziejach i roli polskich rezerw złota. Opowiada o polskich rezerwach złota od momentu ich utworzenia w okresie reformy walutowej z 1924 roku, poprzez czasy II wojny światowej czasy PRL - u, aż do współczesności. Przedstawia historię sensacyjnej ewakuacji złota, które wędruje przez trzy kontynenty, aby w okupowanym kraju nie paść łupem hitlerowców. Narratorem filmu jest Marek Tejchman - dziennikarz zajmujący się tematyką ekonomiczną. 17:40 WYBORY KAROLA TENDERY Magazyn, 13 min, Polska, 2018 Karol Tendera, w czasie II wojny światowej, będąc w obozach w Auschwitz i Birkenau, dokonywał wyborów wynikających często z zasady "Jeśli nie wiesz, jak się zachować, zachowaj się jak człowiek". To skutkowało tym, iż wokół panującego zła wyłaniała się postać w czasach terroru tym złem niedotknięta, niezepsuta. Reportaż jest opowieścią o silnym duchem starym człowieku, któremu w zmierzchu życia nie chce się odpoczywać, kiedy znów należy samotnie zmierzyć się z pewną machiną. 18:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - BYŁ ROK 1813 Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/Był rok 1813. Dziś wyruszamy na wyprawę do wsi Rogoźnica w powiecie świdnickim. Jeśli chodzi o interesującą nas epokę, będzie to schyłek imperium Napoleona Bonapartego, rok 1813. Po niefortunnej wyprawie moskiewskiej gwiazda cesarza zaczęła bezpowrotnie przygasać, a Dolny Śląsk, wiosną tego roku stał się teatrum militarnych przesileń. W maju doszło do wielkiej bitwy pod Rogoźnicą, a my postaramy się dziś poszukać pamiątek po tej bitwie. 2/ Nowe funkcje narzędzi wojny. Następnie przeniesiemy się w okolice Opoczna. I znów wszystko zaczyna się od pasjonata, tropiącego w okolicy ślady przeszłości. Dziś przejdziemy wraz z Wiktorem Pietrzykiem - regionalistą, szlakiem militarnych pamiątek sakralnych, czyli wszystkiego, co zostało wykonane z szeroko rozumianych pozostałości po wojnie. Ze zniszczonego sprzętu wojennego powstały rozmaite kapliczki, krzyże, figurki sakralne i tablice pamięci. 19:10 ŚWIĘTY AUGUSTYN - ODC. 2/5 - KHALIDA (SANT'AGOSTINO EP. 2) Serial biograficzny, 41 min, Włochy/Polska 2010 Reżyseria: Christian Duguay Scenariusz: Francesco Arlanch Zdjęcia: Fabrizio Lucci Muzyka: Andrea Guerra Występują: Aleksandro Preziosi, Monica Guerritore, Alexander Held, Johannes Brandrupt, Wenanty Nosul, Katy Louise Saunders, Franco Nero, Krzysztof Pieczyński i inni Tuż przed śmiercią Patrycjusz dokonuje uczciwego rachunku sumienia ze swego życia. Prosi Monikę o wybaczenie za wszystkie swoje winy, pragnie przyjąć chrzest. W momencie obrzędu do domu wchodzi Augustyn z Khalidą. Podczas powitania z matką młodzieniec nie potrafi ukryć swej ironii. Szydzi z nawrócenia ojca, wciąż mając go za łajdaka i tchórza. Między Augustynem a Moniką dochodzi do ostrej wymiany zdań. W rezultacie ten pierwszy postanawia zamieszkać u przyjaciela Romanianusa. Postanawia też nie wracać do Kartaginy i współpracy z Makrobiuszem. Wbrew pozorom słowa Moniki wywierają jednak na Augustynie wrażenie. Nie chce już zażywać sławy z powodu obrony najgorszych przestępców. Romanianus proponuje mu inne wyjście. Zarówno pragnienie sukcesu, jak i filozoficzne skłonności Augustyna mogłyby znakomicie zrealizować się we wpływowej sekcie manichejczyków. Warunkiem zostania wybranym jest wszakże celibat. Nie będzie to jednak dane Augustynowi, gdyż Khalida powiadamia go, że jest w ciąży. Była wschodząca gwiazda kartagińskich sądów po raz kolejny porzuca więc myśli o karierze. Zaczyna natomiast uczyć dzieci gramatyki, by zapewnić byt swemu świeżo narodzonemu synowi Adeodatowi i jego matce. Jednak niezaspokojone ambicje wkrótce znów dają o sobie znać. Za radą przyjaciół Augustyn okłamuje matkę i Khalidę, po czym wyrusza do Mediolanu, by starać się o posadę cesarskiego mówcy na tamtejszym dworze. 20:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - CHARLES DE GAULLE (CHARLES DE GAULLE) Film dokumentalny, 98 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel W 1940 roku radiowe przemówienie Charles ' a de Gaulle ' a, wzywające Francuzów, by nie godzili się z przegraną, odmieniło los Francji w walce z Niemcami, ale i jego los jako polityka. De Gaulle uosabiał wizję Francji, która nie kolaborowała z Niemcami i która wyparła ich z Paryża. To otworzyło mu drogę do sukcesu w polityce, czego zwieńczeniem był jego wybór na prezydenta Francji w 1959 roku. Był największym mężem stanu, a jednocześnie najwyższym (196 cm wzrostu), jakiego miała Francja w XX stuleciu. W życiu prywatnym oddany rodzinie mąż i ojciec, na pierwszym miejscu stawiający jednak Francję i interes państwa. 22:00 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - SPORT. ARENA WOJNY. Magazyn, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) Sport. Arena wojny. Rozgrywki zimnowojenne. Co to były za emocje, kiedy polscy siatkarze mierzyli się z Sowietami o olimpijskie złoto w Montrealu! Albo gdy kanadyjscy hokeiści grali ze Sborną! Dla wszystkich było jasne: to nie sport, to konfrontacja systemów. A sprawiedliwość musi być po naszej stronie! Gest Kozakiewicza w Moskwie, polscy bokserzy, którzy złoili skóry Sowietom - zimna wojna wdzierała się na ringi i bieżnie. Archiwum Zimnej Wojny przypomina czas, kiedy dla drużyn sowieckich i enerdowskich lekka atletyka była batalią, na którą posyłano pancerne, naszprycowane potwory. Bo liczba zdobytych medali była miarą wyższości komunizmu. Wielkie momenty tych konfrontacji przypominają ich ikony - uczestnicy zmagań. 22:40 WOJNA WIETNAMSKA - IGRANIE Z OGNIEM. LATA 1961 - 63 ODC. 2/10 (THE VIETNAM WAR) Film dokumentalny, 53 min, USA, 2017 Reżyseria: Ken Burns, Lynn Novick Scenariusz: Geoffrey Ward Wykonawcy: Maciej Gudowski "Wojna wietnamska" to wciągająca, kompleksowa opowieść o wojnie w Wietnamie. Jej autorzy Ken Burns i Lynn Novick w nowatorski sposób przedstawili tę epicką historię. W serii znalazły się relacje ponad sześćdziesięciu świadków: Amerykanów walczących na wojnie, przeciwników udziału Stanów Zjednoczonych w tym konflikcie oraz wietnamskich kombatantów i cywili z obu stron barykady. Tworzony przez 10 lat serial doskonale ukazuje samą wojnę, ale i chaotyczną epokę, w której się toczyła. Scenariusze serii to dzieło Geoffreya C. Warda. Produkcją zajęli się: Sarah Botstein, Ken Burns i Lynn Novick. W filmach znalazły się rzadko pokazywane, zrekonstruowane cyfrowo, materiały archiwalne z całego świata, zdjęcia najbardziej znanych fotografów XX wieku, historyczne relacje telewizyjne, najbardziej poruszające materiały z prywatnych kolekcji, dotychczas niepublikowane nagrania dźwiękowe z rozmowami osób z administracji prezydentów Kennedy’ego, Johnsona i Nixona oraz ponad osiemdziesiąt legendarnych przebojów najpopularniejszych artystów tamtych czasów. Muzykę do filmu skomponowali Trent Reznor i Atticus Ross, zdobywcy Oskara za ścieżkę dźwiękową do filmu "Social Networks", oraz muzycy z organizacji Silk Road, przy udziale wiolonczelisty Yo - Yo Ma. 23:45 BACZYŃSKI Dokument fabularyzowany, 66 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Kordian Piwowarski Zdjęcia: Piotr Niemyjski Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Mateusz Kościukiewicz, Katarzyna Zawadzka, Ewa Telega, Marta Klubowicz, Artur Bachański, Iga Banasiak, Marianna Bukowska, Joachim Ciecierski Wzruszająca opowieść utrzymana w konwencji docudramy o poezji i wojnie, o okupacyjnych losach genialnego poety, którego młodość przypadła na okrutne wojenne czasy. Akcja filmu rozpoczyna się w 1939 roku a kończy w 1944. W tytułową rolę wcielił się Mateusz Kościukiewicz. Krakowski aktor stworzył przekonywającą postać młodego człowieka wrażliwego i świadomego tragizmu wojny, dla którego poezja była orężem w walce z niesprawiedliwością dziejową. Dobrze zapowiadającą się pisarską karierę Baczyńskiego przerwała śmierć w powstaniu warszawskim. Zginął w sierpniu 1944 roku, w jednym z pierwszych dni walk o stolicę, jako żołnierz batalionu "Parasol" Armii Krajowej. Narrację filmu budują wypowiedzi ostatnich żyjących świadków krótkiego życia żołnierza poety, m.in. kolegów z konspiracji, członków rodziny, sanitariuszki, udzielającej mu pierwszej pomocy po postrzale, oraz jego wiersze, które pozostały po nim. Klamrą spinająca wszystkie wątki o ostatnich latach życia Baczyńskiego był slam poetycki zorganizowany w 2011 r. w 90. rocznicę urodzin poety. 01:05 SENSACJE XX WIEKU - DECYDUJĄCA BITWA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldek Szmidt Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) O świcie 6 czerwca 1944 r. major Werner Pluskat z 352. Dywizji Piechoty przyszedł do bunkra obserwacyjnego w pobliżu Arromanche w Normandii i przez kilka minut lustrował przez lornetkę morze. Nie dostrzegł niczego niepokojącego, żadnej oznaki aktywności nieprzyjaciela. Nie zdziwiło go to, pogoda była bardzo zła, wiał silny wiatr, fale dochodziły do dwóch metrów wysokości. W takich warunkach byłoby dziwne, gdyby nieprzyjaciel zechciał wysyłać do brzegu niewielkie jednostki desantowe. Być może w ogóle nie wierzył, że Amerykanie i Anglicy zdecydują się dokonać inwazji na francuskie wybrzeże, gdzie od lat budowano barierę nie do pokonania, Wał Atlantycki. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - BYŁ ROK 1813 Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/Był rok 1813. Dziś wyruszamy na wyprawę do wsi Rogoźnica w powiecie świdnickim. Jeśli chodzi o interesującą nas epokę, będzie to schyłek imperium Napoleona Bonapartego, rok 1813. Po niefortunnej wyprawie moskiewskiej gwiazda cesarza zaczęła bezpowrotnie przygasać, a Dolny Śląsk, wiosną tego roku stał się teatrum militarnych przesileń. W maju doszło do wielkiej bitwy pod Rogoźnicą, a my postaramy się dziś poszukać pamiątek po tej bitwie. 2/ Nowe funkcje narzędzi wojny. Następnie przeniesiemy się w okolice Opoczna. I znów wszystko zaczyna się od pasjonata, tropiącego w okolicy ślady przeszłości. Dziś przejdziemy wraz z Wiktorem Pietrzykiem - regionalistą, szlakiem militarnych pamiątek sakralnych, czyli wszystkiego, co zostało wykonane z szeroko rozumianych pozostałości po wojnie. Ze zniszczonego sprzętu wojennego powstały rozmaite kapliczki, krzyże, figurki sakralne i tablice pamięci. 02:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - U - BOOTY WYCHODZĄ Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckim łodziom podwodnym.