TVP Historia Środa, 30.10.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 30 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1938 - na antenie radiowej zaprezentowano słynne słuchowisko Orsona Wellesa zrealizowane na podstawie "Wojny światów" H. G. Wellsa; 1944 - PKWN ogłosił w Lublinie dekret o ochronie państwa szafujący drakońskimi karami; 1956 - premier Węgier Imre Nagy otrzymał od Sowietów przyrzeczenie wycofania sowieckich czołgów z Budapesztu; 1959 - w Teatrze "Wybrzeże" w Gdańsku odbyła się premiera sztuki "Smak miodu" Shelagh Delaney; 07:20 ŚWIĘTY AUGUSTYN - ODC. 3/5 - USTA CEZARA (SANT'AGOSTINO EP. 3) Serial biograficzny, 44 min, Włochy/Polska 2010 Reżyseria: Christian Duguay Scenariusz: Francesco Arlanch Zdjęcia: Fabrizio Lucci Muzyka: Andrea Guerra Występują: Aleksandro Preziosi, Monica Guerritore, Alexander Held, Johannes Brandrupt, Wenanty Nosul, Katy Louise Saunders, Franco Nero, Krzysztof Pieczyński i inni Przed Augustynem kolejne poważne wyzwanie musi przygotować mowę przeciwko biskupowi Mediolanu Ambrożemu. Nie będzie to łatwe; cesarz się niecierpliwi, Ambroży to zdolniejszy i bardziej doświadczony przeciwnik niż prawnicy w kartagińskich sądach, a Augustyn nawet się jeszcze dobrze nie wprowadził. W dodatku niespodziewaną wizytę składają mu matka Monika i Khalida wraz z synkiem Adeodatem. Augustyn nie potrafi ukryć wstydu z powodu tego, jak się wobec nich zachował. Ulegając prośbie matki, składa wizytę biskupowi Ambrożemu. Ten daje mu do przeczytania pisma egipskiego filozofa Plotyna. Wywierają one na Augustynie wielkie wrażenie i sprawiają, że młody mówca zaczyna powoli odsuwać się od sekty manichejczyków. Khalida nie chcąc być przeszkodą w karierze ukochanego wyjeżdża do Afryki z postanowieniem, że nigdy nie zwiąże się z innym mężczyzną. Pozostawia wszakże Augustynowi syna. Tymczasem dworskie obowiązki wzywają. Augustyn wygłasza mowę pochwalną na cześć cesarza, a przy okazji zgodnie z cesarskim zamówieniem ostro występuje przeciwko Ambrożemu. Odnosi upragniony sukces, lecz po rzezi dokonanej na katolikach, broniących bazyliki przed wydaniem jej arianom, w młodzieńcu następuje duchowy przełom i nawraca się na chrześcijaństwo. 08:10 RODZINY WYKLĘTYCH MAJĄ GŁOS - LEON SUSZYŃSKI, PSEUDONIM PEOŚ Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2019 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykl rozmów z rodzinami, przede wszystkim dziećmi wyklętych przez komunistów Żołnierzy Niezłomnych. To świadectwo bliskich tych polskich żołnierzy, którzy nie złożyli broni po zakończeniu II wojny światowej i walczyli dalej o wolność i niepodległość Ojczyzny z drugim, sowieckim okupantem. W tym odcinku Małgorzata i Kazimierz Suszyński opowiadają o losach podchorążego Leona Suszyńskiego, ps. P - 8, Peoś, żołnierza Armii Krajowej i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość na Białostocczyźnie, represjonowanego przez reżim komunistyczny, oraz jego żony Heleny Suszyńskiej z domu Drozdowicz, ps. Orlica, także żołnierza niepodległościowego podziemia zbrojnego, zmarłej w tym roku we Wrocławiu. 08:50 HISTORIA POLSKI - TREN NA ŚMIERĆ CENZORA - ODC. 3 Film dokumentalny, 40 min, Polska, 1992 Reżyseria: Krzysztof Magowski Scenariusz: Krzysztof Magowski Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Film ukazuje mechanizmy funkcjonowania PRL - owskiej instytucji cenzury. Znani twórcy filmowi - Kazimierz Kutz, Andrzej Wajda, Krzysztof Kieślowski, Filip Bajon i Marcel Łoziński opowiadają o swoich kontaktach i doświadczeniach z cenzorami, o tym w jaki sposób cenzurowane były ich filmy, jakie fragmenty uznawano za sprzeczne z ideologią socjalistycznego państwa. Ingerencje te miały często charakter absurdalny. Jednocześnie twórcy wspominają, ile z zamierzonych treści udało się im przemycić. Film jest także próbą analizy i podsumowania roli cenzury w totalitarnym państwie i jej wpływu na kulturę i sztukę. 09:45 SENSACJE XX WIEKU - ADMIRAŁ Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1998 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program dotyczy zabójstwa francuskiego admirała Francois Darlana, który został zabity w czasie II wojny światowej, w Algierze. Wydarzenie to, jak się później okazało, miało istotny wpływ na dalsze losy alianckich sojuszy, które ostatecznie doprowadziły do zakończenia wojny. 10:20 OBRONA LWOWA Dokument fabularyzowany, 52 min, Polska, 2009 Reżyseria: Krzysztof Lang Scenariusz: Krzysztof Lang Zdjęcia: Henryk Janas Ulicami zabytkowego Lwowa spaceruje z aparatem fotograficznym Katarzyna Łoza. Utrwala na kliszy najciekawsze zakątki, stare kamienice, świątynie, wieżyczki kościołów, uniwersytet, katedrę, gmach opery, dworzec kolejowy. Jej pierwsza wizyta w tym mieście trwała zaledwie dwa dni. To wystarczyło, by zakochała się we Lwowie, który wywarłna niej niezapomniane wrażenie. Postanowiła, że jeszcze tu wróci. Odwiedzała potem miasto kilkakrotnie, aż w końcu przyjechała na stypendium i została na zawsze. Jej mężem jest Ukrainiec Wasyl, mają dwoje małych dzieci, Martę i Wiktora. Katarzyna Łoza mieszka na stałe we Lwowie od ośmiu lat, tu pracuje i realizuje swoje pasje. Jest przewodniczką wycieczek dla szkół, nie wyobraża sobie ciekawszego miejsca na ziemi. W filmie Krzysztofa Langa jest nie tylko przewodnikiem po mieście, ale także po historii Lwowa. Krążąc po uliczkach, przywołuje miejsca i fakty, które miały i mają wielkie znaczenie dla Polaków, ale także dla Ukraińców. Na temat burzliwych dziejów Lwowa i wydarzeń związanych z obroną miasta w 1918 r. wypowiadają się historycy: prof. Stanisław Nicieja, prof. Jarosław Hrycak oraz dr Oleh Pawlyszyn. Historyczne fakty stały się okazją do przedstawienia relacji polsko - ukraińskich dawniej i dziś. 1 listopada 1918 r. wybuchło we Lwowie powstanie. Obrona miasta przed wojskami ukraińskimi i narzucaną siłą władzą trwała do połowy 1919 r. W walkach brali udział głównie młodzi ludzie, wielu nie przekroczyło wtedy 17. roku życia, a najmłodszy z nich miał zaledwie 9 lat. Uczniów, studentów, chłopców i dziewczęta ofiarnie broniących swojego miasta określono mianem Orląt Lwowskich. W pokazanych w filmie inscenizacjach bohaterami są właśnie oni - uczniowie gimnazjum im. Sienkiewicza. Najbardziej znanym z nich był 13 - letni Antoś Petrykiewicz, który zginął na polu walki. Najmłodszy w historii kawaler Orderu Virtuti Militari został odznaczony pośmiertnie w dowód olbrzymich zasług położonych w walce Polaków o obronę Lwowa. Historia walki "orląt", których przeciwnikami były ukraińskie oddziały strzelców siczowych, przeplata się z dziejami Polaków i ich rodzin związanych z tym miastem od urodzenia. O swoim życiu i losach swoich bliskich opowiadają siostry Irena i Jadwiga Zappe, Janina Zamoyska oraz prof. Maria Tarnawiecka, córka wybitnego architekta, budowniczego Lwowa. Tłem opowieści historycznych i współczesnych jest oczywiście sam Lwów, z pięknymi secesyjnymi kamienicami i wszystkimi zabytkami. Kamera rejestruje najważniejsze budowle i wspaniałe wnętrza, odsłania tajemnice cmentarza Łyczakowskiego - lwowskiej nekropolii usianej polskimi grobami. W filmie wykorzystano stare zdjęcia i materiały archiwalne. W inscenizacjach historycznych m. in. wzięli udział jako "orlęta" uczniowie Szkoły Podstawowej nr 10 im. Św. Marii Magdaleny we Lwowie. 11:45 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 19 NASTAŁA WIOSNA. ROK 1945 Serial historyczno-obyczajowy, 79 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Maria Mielnikow-Krawczyk, Zbigniew Zaniewski, Czesław Stopka, Krzysztof Stroiński, Jacek Milczanowski, Dorota Pomykała, Lidia Bienias, Tadeusz Szaniecki, Teresa Lipowska, Ewa Ziętek, Adrianna Biedrzyńska Nadchodzi czerwiec 1945 roku. Z frontów, obozów i przymusowych robót Ślązacy wracają do domów lub tego, co z nich pozostało. Wanda otrzymuje propozycję wyjazdu do Henryka do Anglii. Waha się, co zrobić. Dopiero rozmowa z Gustkiem pomaga jej rozwiać wątpliwości. Kobieta decyduje się zostać w Katowicach. Tymczasem Gustka zaczyna poszukiwać milicja. Ścigany postanawia ukryć się na Ziemiach Odzyskanych. Tam, w małym miasteczku przypadkiem spotyka Wisię, którą po ewakuacji szpitala los rzucił na drugi koniec Polski. Gustek, korzystając z pomocy polskich żołnierzy, wyprawia dziewczynę do domu, na Śląsk. Sam wkrótce ginie w zaminowanej dzielnicy willowej. W rodzinne strony wraca też Rysiek, a Wisia niedługo po powrocie rodzi kolejnego Pasternika - syna Zygmunta. 13:20 CAŁA PRAWDA O JERZYM WASZYNGTONIE (HISTORY'S SECRETS: GEORGE WASHINGTON) Film dokumentalny, 49 min, USA, 2008 Reżyseria: Tucker Bowen Scenariusz: Tucker Bowen W całej historii Stanów Zjednoczonych legenda George’a Washingtona nie ma sobie równych: ojciec założyciel, dowódca armii kontynentalnej i pierwszy prezydent Ameryki. Jego twarz jest równie znajoma jak banknot jednodolarowy. Wiele osób myśli, że zna tego wielkiego człowieka. Ale po analizie dowodów historycznych okazuje się, że często to, co uważają za fakty, jest w rzeczywistości fikcją. Dlatego archeolodzy, naukowcy i historycy próbują odszukać nowe wskazówki dotyczące George'a Washingtona. Nowoczesne narzędzia i techniki badawcze pomogą ujawnić prawdziwe oblicze tego amerykańskiego męża stanu. 14:25 BACZYŃSKI Dokument fabularyzowany, 66 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Kordian Piwowarski Zdjęcia: Piotr Niemyjski Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Mateusz Kościukiewicz, Katarzyna Zawadzka, Ewa Telega, Marta Klubowicz, Artur Bachański, Iga Banasiak, Marianna Bukowska, Joachim Ciecierski Wzruszająca opowieść utrzymana w konwencji docudramy o poezji i wojnie, o okupacyjnych losach genialnego poety, którego młodość przypadła na okrutne wojenne czasy. Akcja filmu rozpoczyna się w 1939 roku a kończy w 1944. W tytułową rolę wcielił się Mateusz Kościukiewicz. Krakowski aktor stworzył przekonywającą postać młodego człowieka wrażliwego i świadomego tragizmu wojny, dla którego poezja była orężem w walce z niesprawiedliwością dziejową. Dobrze zapowiadającą się pisarską karierę Baczyńskiego przerwała śmierć w powstaniu warszawskim. Zginął w sierpniu 1944 roku, w jednym z pierwszych dni walk o stolicę, jako żołnierz batalionu "Parasol" Armii Krajowej. Narrację filmu budują wypowiedzi ostatnich żyjących świadków krótkiego życia żołnierza poety, m.in. kolegów z konspiracji, członków rodziny, sanitariuszki, udzielającej mu pierwszej pomocy po postrzale, oraz jego wiersze, które pozostały po nim. Klamrą spinająca wszystkie wątki o ostatnich latach życia Baczyńskiego był slam poetycki zorganizowany w 2011 r. w 90. rocznicę urodzin poety. 16:45 HISTORIA POLSKI - GENERAŁ STANISŁAW MACZEK Film dokumentalny, 31 min, Polska, 1992 Reżyseria: Zbigniew Wawer Scenariusz: Zbigniew Wawer Zdjęcia: Jerzy Żegota Januszajtis, Stanisław Holnicki Wykonawcy: Wojciech Gąssowski Film dokumentalny o życiu i służbie wybitnego polskiego dowódcy wojskowego, gen. Stanisława Maczka, legendarnego dowódcy 1. Dywizji Pancernej, która w latach 1944 - 1945 walczyła o wyzwolenie Francji, Belgii i Holandii. W filmie wykorzystano oryginalne nagrania z głosem generała, materiały z Instytutu Polskiego i Muzeum im. Generała Sikorskiego w Londynie, z Archiwum WFDiF, ze zgiorów Stefana Kotowicza, Janusza Moszczyńskiego, Jerzego Żegoty - Januszajtisa i Krzysztofa Barbarskiego. 17:25 NOTACJE - AUGUST KOWALCZYK. KIERUNEK AUSCHWITZ Felieton, 10 min, Polska, 2008 Autor: Sławomir Malcharek, Róża Fabjanowska August Kowalczyk, więzień Auschwitz. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969). W latach 1962 - 1966 Dyrektor Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. Jeden z ciekawszych aktorów i reżyserów tak teatralnych, jak i filmowych. To podczas jego dyrekcji Józef Szajna wystawił swoją wizję "Fausta" J. W. Goethego. 17:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NA STYKU DWÓCH ŻYWIOŁÓW Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Powietrze i woda dwa potężne żywioły, którym człowiek uzbrojony w technikę nieustannie rzuca wyzwanie. Na ogół jednak robi to oddzielnie, albo pływa, albo lata. Pomysł zaś, by zmierzyć się z obiema potęgami natury jednocześnie od początku zakrawał na szaleństwo. A jednak po I wojnie światowej hydroplany błyskawicznie wpisały się w lotniczy pejzaż nowej Europy. W Polsce te dziwne, powietrzno - wodne stwory uwiły sobie gniazdo w Pucku. Dosiadający ich piloci rychło stali się obiektami prawdziwego podziwu. Jednak czasy po II wojnie, brutalnie rozprawiające się ze wszystkim, co choćby trąciło osiągnięciami II Rzeczpospolitej sprawiły, że legenda morskich lotników spłowiała. A jednak dziś, dwa pokolenia później, grupa pasjonatów historii ruszyła pod prąd czasu, szukając wszelkich śladów po Morskim Dywizjonie Lotniczym. Odwiedzimy w tym celu m. in. Muzeum Obrony Wybrzeża na Helu oraz prywatne Muzeum prowadzone przez Stowarzyszenie Historyczne Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku. 18:55 ŚWIĘTY AUGUSTYN - ODC. 4/5 - WERDYKT ILARIUSZA (SANT'AGOSTINO EP. 4) Serial biograficzny, 43 min, Włochy/Polska 2010 Reżyseria: Christian Duguay Scenariusz: Francesco Arlanch Zdjęcia: Fabrizio Lucci Muzyka: Andrea Guerra Występują: Aleksandro Preziosi, Monica Guerritore, Alexander Held, Johannes Brandrupt, Wenanty Nosul, Katy Louise Saunders, Franco Nero, Krzysztof Pieczyński i inni Po nawróceniu Augustyn traci wszelkie wpływy na dworze. Rozstaje się także z Waleriuszem. Konwersja tak wybitnej osobistości jak nadworny mówca dodaje odwagi obrońcom bazyliki, dzięki czemu zostaje ona w rękach chrześcijańskich. Augustyn przyjmuje chrzest z rąk biskupa Ambrożego. Niedługo potem umiera Monika, dla której chrzest syna był ostatnim wielkim marzeniem. Augustyn wraca do Afryki i pragnie oddać się modlitwie oraz studiowaniu Pisma Świętego. Mija wiele lat. Augustyn jest biskupem obleganej przez Wandalów Hippony i sławnym teologiem, z którego opiniami liczy się nawet papież. Jednak czasu na tak miłą mu pracę umysłową ma bardzo mało. Wandalowie odcinają dopływ wody do miasta, ludność się burzy. Rzymski dowódca Waleriusz, były przyjaciel Augustyna, prze do konfrontacji z Wandalami w nadziei, że okryje się chwałą i znajdzie uznanie w oczach cesarza. Wśród legionistów jest Fabiusz, młody żołnierz, który uważa, że przed laty jego ojciec stracił życie z powodu Augustyna. 19:55 PANDEMIA ZABÓJCZEJ GRYPY (THE FLU THAT KILLED 50 MILLION) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Richard Bright Scenariusz: Andrew Thompson Wykonawcy: Christopher Eccleston Christopher Eccleston opowiada o pandemii grypy z 1918 roku, która uśmierciła ponad 50 milionów ludzi. Gdy na całym świecie rozbrzmiewają dzwony rozejmu w Compiegne, cichy zabójca powraca do domu z żołnierzami. Zabije niemal jedną trzecią ówczesnej ludności świata, więcej niż obie wojny światowe łącznie. Widzowie będą mogli śledzić tę przerażającą historię, od żołnierza, który przeniósł wirusa na front zachodni, do lekarza, który podjął z nim walkę. Dokument, dzięki ujawnionym po raz pierwszy dowodom, pokazuje dramatyczny wyścig ludzi z rozprzestrzeniającym się patogenem. 21:00 WOJNA WIETNAMSKA - IGRANIE Z OGNIEM. LATA 1961 - 63 ODC. 2/10 (THE VIETNAM WAR) Film dokumentalny, 53 min, USA, 2017 Reżyseria: Ken Burns, Lynn Novick Scenariusz: Geoffrey Ward Wykonawcy: Maciej Gudowski "Wojna wietnamska" to wciągająca, kompleksowa opowieść o wojnie w Wietnamie. Jej autorzy Ken Burns i Lynn Novick w nowatorski sposób przedstawili tę epicką historię. W serii znalazły się relacje ponad sześćdziesięciu świadków: Amerykanów walczących na wojnie, przeciwników udziału Stanów Zjednoczonych w tym konflikcie oraz wietnamskich kombatantów i cywili z obu stron barykady. Tworzony przez 10 lat serial doskonale ukazuje samą wojnę, ale i chaotyczną epokę, w której się toczyła. Scenariusze serii to dzieło Geoffreya C. Warda. Produkcją zajęli się: Sarah Botstein, Ken Burns i Lynn Novick. W filmach znalazły się rzadko pokazywane, zrekonstruowane cyfrowo, materiały archiwalne z całego świata, zdjęcia najbardziej znanych fotografów XX wieku, historyczne relacje telewizyjne, najbardziej poruszające materiały z prywatnych kolekcji, dotychczas niepublikowane nagrania dźwiękowe z rozmowami osób z administracji prezydentów Kennedy’ego, Johnsona i Nixona oraz ponad osiemdziesiąt legendarnych przebojów najpopularniejszych artystów tamtych czasów. Muzykę do filmu skomponowali Trent Reznor i Atticus Ross, zdobywcy Oskara za ścieżkę dźwiękową do filmu "Social Networks", oraz muzycy z organizacji Silk Road, przy udziale wiolonczelisty Yo - Yo Ma. 22:00 Z WIDOKIEM NA WAWEL - IRAN MIĘDZY WOJNĄ A POKOJEM ODC. 9 Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Wojciech Kursa, Bartek Cichoński Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Paweł F. Nowakowski (prowadzący) Iran między wojną a pokojem. Czy Iran prowadzi obecnie wojnę, czy jest w stanie pokoju? Jak jego elity podchodzą do przeszłości imperium perskiego i czy myślą o jego odrodzeniu? Czy wreszcie państwa zachodnie nie przyczyniły się w przeszłości do tego, że kraj ten przestał sprzyjać Zachodowi? W programie eksperci prowadzą widzów przez różne doświadczenia historyczne Iranu. 22:35 SPRAWA GORGONOWEJ Dramat, 137 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Bolesław Michałek, Janusz Majewski Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Stanisław Radwan Aktorzy: Ewa Dałkowska, Aleksander Bardini, Mariusz Dmochowski, Roman Wilhelmi, Andrzej Łapicki, Tadeusz Białoszczyński, Wojciech Pszoniak, Jan Englert, Stanisław Zaczyk 30 grudnia 1931 roku w willi inż. Henryka Zaremby w Brzuchowicach zamordowana została jego siedemnastoletnia córka. O morderstwo oskarżono Ritę Gorgonową, gospodynię, kochankę i opiekunkę dzieci Zaremby. Kiedy się poznali, ona miała 23, lata on 41. Rita była bez pieniędzy, bez mieszkania, a Zaremba poszukiwał bony do dzieci. Zamieszkali razem. Po kilku miesiącach zaczął się ich romans, na świat przyszła ich córka. Jednak w miarę jak dorastała pierwsza córka Zaremby, Elżbieta, stosunki między nią a boną stawały się coraz gorsze. Inżynier zresztą nie dążył do zalegalizowania swego związku z Gorgonową. W końcu Zaremba z Elżbietą postanowili, że przeniosą się razem ze Stasiem (synem) do wynajętego mieszkania we Lwowie, a Gorgonowa z córką zostanie w Brzuchowicach. Do przeprowadzki jednak nie doszło. Elżbieta została zamordowana. Gorgonową aresztowano jako podejrzaną o zabójstwo. W 1932 roku sąd we Lwowie skazał ją na karę śmierci, mimo, że nie zostały przedstawione ewidentne dowody winy. Warto dodać, że proces odbywał się pod silną presją zbulwersowanej opinii publicznej. Sprawę śledziła niemalże cała Polska. Obrońca złożył rewizję. Sąd Najwyższy wyrok uchylił i sprawa została rozpatrzono przez Sąd Okręgowy w Krakowie. Tym razem Gorgonową skazano na osiem lat więzienia, uznając, że zbrodnię popełniła pod wpływem silnego wzruszenia. Na mocy amnestii wyszła z więzienia w trzecim dniu wojny. Film Majewskiego jest odtworzeniem tych zajść, ale główny nacisk położony w nim został na przedstawienie samego procesu wytoczonego Gorgonowej. "Chcieliśmy w tym filmie podkreślić fundamentalną zasadę prawa, że do skazania potrzebne są niekwestionowane dowody winy, a jeśli ich nie ma, to oskarżonego należy uniewinnić" - powiedział reżyser w czasie jednej z dyskusji, jaka odbyła się po projekcji filmu. 01:05 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICZY ZAMEK Magazyn, 48 min, Polska, 2004 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldek Szmidt Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Aktorzy: Krzysztof Dracz, Rafał Mohr, Radosław Pazura, Andrzej Szopa, Jerzy Schejbal, Dorota Deląg, Andrzej Szczytko, Eryk Lubos W 1945 roku, gdy klęska Rzeszy była już właściwie przesądzona, zachodni wojskowi i politycy coraz baczniej przyglądali się dotychczasowemu radzieckiemu sprzymierzeńcy, a w najbliższej przyszłości - potencjalnemu rywalowi lub wręcz wrogowi. Alianci przechowywali ogromne ilości niezłamanych radzieckich szyfrogramów. Gdyby udało się zdobyć niemiecki "Aparat" i odczytać komunikaty, można by nie tylko zweryfikować intencje sojusznika, lecz także ujawnić jego agenturę na Zachodzie. Rozpoczęła się tajna, amerykańsko - radziecko - niemiecka rozgrywka o cenne trofeum. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NA STYKU DWÓCH ŻYWIOŁÓW Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Powietrze i woda dwa potężne żywioły, którym człowiek uzbrojony w technikę nieustannie rzuca wyzwanie. Na ogół jednak robi to oddzielnie, albo pływa, albo lata. Pomysł zaś, by zmierzyć się z obiema potęgami natury jednocześnie od początku zakrawał na szaleństwo. A jednak po I wojnie światowej hydroplany błyskawicznie wpisały się w lotniczy pejzaż nowej Europy. W Polsce te dziwne, powietrzno - wodne stwory uwiły sobie gniazdo w Pucku. Dosiadający ich piloci rychło stali się obiektami prawdziwego podziwu. Jednak czasy po II wojnie, brutalnie rozprawiające się ze wszystkim, co choćby trąciło osiągnięciami II Rzeczpospolitej sprawiły, że legenda morskich lotników spłowiała. A jednak dziś, dwa pokolenia później, grupa pasjonatów historii ruszyła pod prąd czasu, szukając wszelkich śladów po Morskim Dywizjonie Lotniczym. Odwiedzimy w tym celu m. in. Muzeum Obrony Wybrzeża na Helu oraz prywatne Muzeum prowadzone przez Stowarzyszenie Historyczne Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku. 02:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TAMTEN NAJDŁUŻSZY DZIEŃ CZ. 2 Magazyn, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 roku.