TVP3 Sobota, 09.11.2019 06:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - BYŁ ROK 1813 Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/Był rok 1813. Dziś wyruszamy na wyprawę do wsi Rogoźnica w powiecie świdnickim. Jeśli chodzi o interesującą nas epokę, będzie to schyłek imperium Napoleona Bonapartego, rok 1813. Po niefortunnej wyprawie moskiewskiej gwiazda cesarza zaczęła bezpowrotnie przygasać, a Dolny Śląsk, wiosną tego roku stał się teatrum militarnych przesileń. W maju doszło do wielkiej bitwy pod Rogoźnicą, a my postaramy się dziś poszukać pamiątek po tej bitwie. 2/ Nowe funkcje narzędzi wojny. Następnie przeniesiemy się w okolice Opoczna. I znów wszystko zaczyna się od pasjonata, tropiącego w okolicy ślady przeszłości. Dziś przejdziemy wraz z Wiktorem Pietrzykiem - regionalistą, szlakiem militarnych pamiątek sakralnych, czyli wszystkiego, co zostało wykonane z szeroko rozumianych pozostałości po wojnie. Ze zniszczonego sprzętu wojennego powstały rozmaite kapliczki, krzyże, figurki sakralne i tablice pamięci. 07:45 NA PSIOMOC Reportaż, 11 min, Polska, 2019 Pani Grażyna Węglarczyk - z zawodu biolog, z pasji przewodniczka psa poszukiwawczego. To prawdopodobnie najstarsza kobieta - strażak w Polsce, która zamiast pójść na emeryturę, w wieku 60 lat wstąpiła do Ochotniczej Straży Pożarnej. Razem z suczką Ursą tworzą nieoceniony tandem, od lat ratują ludzkie życie. Niestety u czworonoga zdiagnozowano raka języka. Na szczęście w porę przyszli strażacy, a pieniądze zbierają się w mig. Historia niezwykłej przyjaźni międzygatunkowej, która może być doskonałym lekiem na samotność. 08:30 LAS BLIŻEJ NAS - ODC. 22 Magazyn, 20 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krystyna Kurek Wykonawcy: Tomasz Zielonka (prowadzący) Las bliżej nas to seria podejmująca różnorodne tematy dotyczące lasów w Polsce. Leśnicy w różnych regionach kraju opowiedzą o specyfice terenu, którym się opiekują. Wyjaśnimy m.in. , jak prowadzona jest gospodarka leśna, co oferuje las pasjonatom turystyki, rekreacji oraz zdrowego stylu życia, jak odpowiedzialnie korzystać z takiej oferty, jak leśnicy dbają o zachowanie i rozwój naturalnych gatunków oraz jak radzą sobie z usuwaniem skutków huraganu na Kaszubach. Kiedy wielkimi krokami zbliża się zima, wszystkim zależy na dobrze ogrzanym domu. Jednym z surowców opałowych jest drewno - - kaloryczne, wydajne i ekologiczne. Postaramy się podpowiedzieć, gdzie zakupić dobre drewno na opał. Wyjaśnimy, czym kierować się przy zakupie, jaki gatunek najlepiej wybrać i jak przechowywać drewno. I czym właściwie ogrzewać nasze domy, by było zdrowo, ekologicznie i na miarę możliwości domowego budżetu. W programie wystąpi Maciej Chromy z Nadleśnictwa Wichrowo. 09:00 NASZ ŚWIAT W 2050 R. - MARZENIA O PRZYSZŁOŚCI. DOM (DREAM THE FUTURE EP. 4) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2016 Świat, który znamy, przechodzi ogromną metamorfozę. Technika i nauka gwałtownie przeobrażają nasze życie, którego tempo często dezorientuje. Mądrze wykorzystywane innowacje otwierają drzwi do ery nowych możliwości. Ta rewolucja pobudza kreatywność kobiet i mężczyzn na całym świecie. Wizjonerzy wymyślają i wdrażają coraz to nowsze rozwiązania. Wybierzmy się teraz w podróż do roku 2050 i pomarzmy o przyszłości. Znalezienie gniazda, bezpiecznego kokonu dla siebie i rodziny, miejsca do odpoczynku i schronienia przed złą pogodą to fundamentalna potrzeba ludzka. Dotyczy to wszystkich. Dziś mierzymy się z ogromnym problemem, bo jeszcze nigdy nie było tylu ludzi na świecie. Dla tych, którzy marzą o przyszłości, jutro niesie trudne wyzwania. Do 2050 roku populacja na świecie przekroczy 9 miliardów. Większość z nas będzie żyć w coraz bardziej rozrastających się miastach. Najgorsze scenariusze przepowiadają przyszłość, w której zatrucie środowiska pokonuje przyrodę. Czy można przedstawić lepszą alternatywę? Do 2050 roku nowe technologie umożliwią nam przesunięcie granic i podbój nowych terytoriów. Czy zasiedlimy też inne planety? Według SF będą dwie kategorie domów: te z wizji reżysera Terry ’ego Gilliama - z niekończącymi się wieżowcami i mieszkaniami wielkości celi więziennej; oraz piękne, zielone miasta, wymyślone przez studio Walta Disneya. Co nam szykuje przyszłość? By odpowiedzieć na to pytanie, zdamy się na marzycieli i wynalazców, wyprzedzających swój czas. Najbardziej zwariowane projekty zmieniają Paryż w las tropikalny, a nasze mieszkania z eleganckimi meblami w samowystarczalne domy lub wydrukowane na drukarce 3D, nie wspominając już o życiu na dnie oceanu czy na Księżycu! Podążając za swoją wizją, pionierzy idą w ślady tych, którzy od zarania marzyli o przyszłości. Nasi nomadzcy przodkowie, gdy nie spali pod gwiazdami, chowali się w improwizowanych kryjówkach i jaskiniach. Jednak marzyli o czymś lepszym. Jakieś pół miliona lat temu zaczęli urządzać jaskinie i budować szałasy z gałęzi i skór zwierzęcych. Innymi słowy szukali wygody. 12 tysięcy lat p.n.e. ludzie stopniowo się osiedlali. Już 4 tysiące lat przed naszą erą w Mezopotamii wsie stały się miastami, które trzeba było uregulować. Przez wieki dom stał się także symbolem władzy. Pałace i dwory prześcigały się w manifestowaniu bogactwa. By zintegrować życie miejskie z przyrodą, francuski architekt postanowił przekształcić model miasta. Jego projekt na 2050 rok to stworzenie z Paryża najzieleńszego miasta na świecie. Czy w 2050 roku miasta będą całkowicie się różniły od obecnych? Jakie przestrzenie muszą zdobyć, by ulokować coraz większą liczbę ludzi? Jak się rozrosną? Człowiek zawsze był w stanie kolonizować nawet najbardziej oddalone miejsca i mieszkać, gdzie tylko zechce. W 2050 roku, pragnąc zmienić nasze domy, budynki i miasta w małe raje, musimy kontynuować łączenie wyobraźni, innowacji technologicznych i zrównoważonego rozwoju, by zachować nasz najcenniejszy dom - Ziemię. 12:50 KAMIEŃ, NOŻYCE, PAPIER - FONTANNA NEPTUNA Reportaż, 9 min, Polska, 2013 W reportażu przybliżymy historię fontanny Neptuna w Gdańsku. 14:20 ROLNIK SZUKA ŻONY SERIA VI - ODC. 7 Reality show, 46 min, Polska, 2019 Reżyseria: Konrad Smuga, Grzegorz Krawiec Wykonawcy: Marta Manowska (prowadząca) Spotkania w cztery oczy i długie rozmowy przynoszą rolnikom sporą dawkę emocji. U Seweryna sprawy przybrały jednoznaczny obrót, u Adriana i Sławomira nadal czuć rywalizację, u Jakuba uczucia wychodzą z ukrycia i rozgaszczają się na dobre. Wszystko wskazuje na to, że już niebawem rolnicy zaczną nazywać i określać, to co dzieje się w ich głowach i sercach. 15:15 ŻENIAC Komedia obyczajowa, 73 min, Polska 1983 Reżyseria: Janusz Kidawa Scenariusz: Ryszard Latko Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Zespół Pieśni i Tańca "Juhas" Występują: Edward Kusztal, Janusz Paździorko, Zuzanna Ptak, Władysław Pustelnik, Anna Miesiączek, Maria Zydorek - Probosz, Stanisław Sadłek i inni Telewizyjna komedia nakręcona przez twórców filmu "Sprawa się rypła". Film utrzymany w konwencji ballady ludowej, w którym obok odtwórcy głównej roli - zawodowego aktora - wystąpili górale z rejonu Żywiecczyzny. Autentyczne góralskie piosenki w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca Juhas wypełniają też ścieżkę dźwiękową "Żeniaca". Bohater filmu, Stach, to trzydziestoparoletni góral, dobry i pracowity gospodarz, który gospodaruje z matką staruszką na 10 hektarach ziemi, hoduje krowy i świnie, a do tego w wolnych chwilach zajmuje się wyplataniem koszyków z wikliny. Pieniędzy mu więc nie brakuje, ale nie czuje się szczęśliwy. W opinii wsi uchodzi bowiem za wiecznego żeniaca, czyli starego kawalera, który chociaż zna wiele dziewcząt, nie może znaleźć sobie żony. Bo też swojej wybrance stawia wysokie wymagania: powinna być ładna, młoda, gospodarna, czysta, robotna, słowem - do tańca i do różańca, a jeszcze i między ludźmi powinna umieć się znaleźć i żebyz nią porozmawiać było o czym. Żadna ze znanych mu dziewcząt tych kryteriów nie spełnia. Za namową żony sąsiada Stach odpowiada na zamieszczone w rolniczej gazecie ogłoszenie matrymonialne pewnej dwudziestoparoletniej panny Marioli. Korzystając z przedwojennego podręcznika pisania listów, układa odpowiedni tekst. Mijają jednak kolejne dni, a odpowiedź nie nadchodzi. Energiczna sąsiadka podsuwa mu więc miejscową kandydatkę, Kaśkę, świeżo owdowiałą, ale jeszcze pełną sił gospodynię na 10 morgach i ze sporą gromadką dzieci. Stach składa jej wizytę, ale nie wytrzymuje nawet do końca spotkania. Nie tego mu trzeba. Żeniac próbuje też znaleźć sobie narzeczoną na dyskotece w miejscowym klubie, ale i tam nikt właściwy się nie trafia. Coraz bardziej zdesperowany jedzie więc z kolegą Stefanem do miasta, żeby poszukać sobie przyszłej żony w sposób bardziej nowoczesny. Za dwa tys. złotych zostaje klientem biura matrymonialnego, lecz znów przeżywa rozczarowanie. Wreszcie nadchodzi długo wyczekiwany list od Marioli. Stach nie posiada się ze szczęścia. Obmyśla sobie scenariusz pierwszego spotkania, snuje plany na przyszłość. Tymczasem Mariola składa mu niespodziewanie wizytę. 16:30 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - POMNIKI HISTORII - LĄD NAD WARTĄ Felieton, 5 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Program prezentuje najciekawsze pomniki i zabytki polskiej kultury. Dawne opactwo cysterskie w Lądzie jest jednym z najstarszych klasztorów w Polsce. Ufundowany przez Mieszka III Starego zakon, w XIII wieku był istotnym ośrodkiem politycznym i kulturalnym. Na listę Pomników Historii został wpisany w 2009 roku. Kościół klasztorny pod wezwaniem najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja to dzieło artystów najwyższej klasy. Przebudowano go w XVII wieku. Prace rozpoczął Tomasz Poncino, a kontynuowali Józef Szymon Bellotii i Pompeo Ferrari. Świątynię zdobią prace Jerzego Wilhelma Neunhertza i wspaniałego malarza Adama Swacha. Wnętrze kościoła skrywa cenne barokowe ołtarze, konfesjonały i manierystyczne stalle. O wyjątkowości tego Pomnika Historii opowiedział nam historyk sztuki, kustosz Opactwa w Lądzie ks. Jan Nowiński. 17:00 KAMIEŃ, NOŻYCE, PAPIER - ILUZJONISTA Reportaż, 9 min, Polska, 2014 Bohaterem reportażu jest Maciej Obuchowski, który od ośmiu lat zajmuje się sztuką iluzji. Iluzjonista przedstawia swoje umiejętności w plenerze, przed przypadkowymi widzami. Opowiada także o swoich życiowych planach oraz o tym, dlaczego zajął się sztuką iluzji. 17:15 WIDZIANE Z WÓZKA Magazyn, 11 min, Polska, 2019 Autor: Izabela Pieczara Zdjęcia: Andrzej Misaczek Wojtek Urbanik ma 23 lata. Od trzynastu lat porusza się na wózku. Choruje na dystrofię mięśniową, czyli postępujący zanik mięśni. Nie załamuje się jednak. Podróżuje, prowadzi blog widziane z wózka, współpracuje z radiem studenckim. Postanowił, że będzie żył jak najlepiej. I tak też właśnie robi. 23:05 DIABELSKA PRZEŁĘCZ (DEVIL'S KNOT) Dramat kryminalny, 109 min, USA 2013 Reżyseria: Atom Egoyan Scenariusz: Paul Harris Boardman, Scott Derrickson Aktorzy: Colin Firth, Reese Whiterspoon, Dane DeHaan, Bruce Greenwood, Stephen Moyer, Brandon Spink, Paul Boardman Jr. , Kevin Durand, Amy Ryan Scenariusz filmu oparty na prawdziwych wydarzeniach opisanych w książce Mary Leveritt "Devil’s Knot: The True Story of the West Memphis Three" z 2002 roku o trzech nastolatkach oskarżonych o zabicie trzech chłopców podczas satanistycznego rytuału. Jeden z nich otrzymał wyrok śmierci, dwóch pozostałych skazano na karę dożywotniego więzienia. Do tragedii doszło w 1993 r. w robotniczej dzielnicy miasteczka West Memphis w stanie Arkansas. Giną trzej ośmioletni chłopcy: Stevie Branch, Christopher Byers i Michael Moore. Szeroko zakrojone poszukiwania zaginionych doprowadzają do makabrycznego odkrycia. Ciała ośmiolatków powiązane z licznymi obrażeniami odnaleziono następnego dnia na brzegu rzeki. Prowadzący dochodzenie policjanci od razu przyjmują, że zbrodnia była efektem satanistycznego rytuału. Po miesiącu śledztwa mają już rzekomych sprawców ohydnego czynu, nastolatków Damiena Echolsa, Jasona Baldwina, Jessie Misskelleya, którzy zostają aresztowani. W sprawę mocno angażuje się też prywatny detektyw Ron Lax, wynajęty przez obrońców oskarżonych nastolatków. Jeden z chłopców przyznaje się do popełnienia tego czynu, ale pozostali dwaj przez cały czas utrzymują, że są niewinni. Proces sądowy kończy się surowymi wyrokami. Czy konserwatywnej, małomiasteczkowej społeczności wystarczą pozory, by domniemanych winowajców posłać za kratki? 01:25 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - POMNIKI HISTORII - LĄD NAD WARTĄ Felieton, 5 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Program prezentuje najciekawsze pomniki i zabytki polskiej kultury. Dawne opactwo cysterskie w Lądzie jest jednym z najstarszych klasztorów w Polsce. Ufundowany przez Mieszka III Starego zakon, w XIII wieku był istotnym ośrodkiem politycznym i kulturalnym. Na listę Pomników Historii został wpisany w 2009 roku. Kościół klasztorny pod wezwaniem najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja to dzieło artystów najwyższej klasy. Przebudowano go w XVII wieku. Prace rozpoczął Tomasz Poncino, a kontynuowali Józef Szymon Bellotii i Pompeo Ferrari. Świątynię zdobią prace Jerzego Wilhelma Neunhertza i wspaniałego malarza Adama Swacha. Wnętrze kościoła skrywa cenne barokowe ołtarze, konfesjonały i manierystyczne stalle. O wyjątkowości tego Pomnika Historii opowiedział nam historyk sztuki, kustosz Opactwa w Lądzie ks. Jan Nowiński. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - BYŁ ROK 1813 Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/Był rok 1813. Dziś wyruszamy na wyprawę do wsi Rogoźnica w powiecie świdnickim. Jeśli chodzi o interesującą nas epokę, będzie to schyłek imperium Napoleona Bonapartego, rok 1813. Po niefortunnej wyprawie moskiewskiej gwiazda cesarza zaczęła bezpowrotnie przygasać, a Dolny Śląsk, wiosną tego roku stał się teatrum militarnych przesileń. W maju doszło do wielkiej bitwy pod Rogoźnicą, a my postaramy się dziś poszukać pamiątek po tej bitwie. 2/ Nowe funkcje narzędzi wojny. Następnie przeniesiemy się w okolice Opoczna. I znów wszystko zaczyna się od pasjonata, tropiącego w okolicy ślady przeszłości. Dziś przejdziemy wraz z Wiktorem Pietrzykiem - regionalistą, szlakiem militarnych pamiątek sakralnych, czyli wszystkiego, co zostało wykonane z szeroko rozumianych pozostałości po wojnie. Ze zniszczonego sprzętu wojennego powstały rozmaite kapliczki, krzyże, figurki sakralne i tablice pamięci. 02:35 NA PSIOMOC Reportaż, 11 min, Polska, 2019 Pani Grażyna Węglarczyk - z zawodu biolog, z pasji przewodniczka psa poszukiwawczego. To prawdopodobnie najstarsza kobieta - strażak w Polsce, która zamiast pójść na emeryturę, w wieku 60 lat wstąpiła do Ochotniczej Straży Pożarnej. Razem z suczką Ursą tworzą nieoceniony tandem, od lat ratują ludzkie życie. Niestety u czworonoga zdiagnozowano raka języka. Na szczęście w porę przyszli strażacy, a pieniądze zbierają się w mig. Historia niezwykłej przyjaźni międzygatunkowej, która może być doskonałym lekiem na samotność. 05:00 KRÓLIK PO BERLIŃSKU Film dokumentalny, 52 min, Polska 2009 Scenariusz i reżyseria: Bartek Konopka Zdjęcia: Piotr Rosołowski Opowieść o królikach żyjących w sąsiedztwie muru berlińskiego, mimowolnych świadkach burzliwej, powojennej historii miasta i dzielącego go muru. Prowadzona zza kadru, pełna absurdalnego humoru narracja o codziennym bytowaniu królików przeradza się niepostrzeżenie w opowieść o ludziach, mieszkańcach nie tylko Berlina Wschodniego, ale i całej NRD, poddanych wbrew woli, społecznemu i politycznemu eksperymentowi, odciętych dosłownie i w przenośni murem od reszty świata. Dziwnym trafem, historia tamtejszych królików stanowi wierne odbicie historii ludzi. Przed wojną Plac Poczdamski był tętniącym życiem fragmentem Berlina. Po wojnie zamienił się w dziką łąkę, na której wkrótce zaczęły powstawać ogródki działkowe. W poszukiwaniu pożywienia ściągały tam dzikie króliki z całego miasta. Ale pewnego dnia na łące pojawili się żołnierze, którzy poprowadzili przez środek zasieki z drutu kolczastego, by niebawem zastąpić je wysokim, ceglanym murem zwieńczonym opaskami z drutu. Ludzie stawali po obu stronach muru na różnych skrzynkach i stołkach, zaglądali na drugą stronę, machali do siebie, wysyłali sygnały świetlne, wypatrywali się przez lornetki, ustawiali transparenty, coś wykrzykiwali. Króliki nie rozumiały z tego nic, mogły się tylko przyglądać. Krzyki płoszyły je, choć z czasem zwierzęta zaczęły się do nich przyzwyczajać. Jednak ludzie zachowywali się coraz dziwniej. Niektórzy próbowali przeskoczyć mur, potem szybko przebiec szeroki pas ziemi i przedrzeć się przez zaporę z drutu kolczastego. Czasami im się to udawało, więc niebawem zamiast drutów pojawił się drugi mur. Pomiędzy murami ciągnął się pas ziemi niczyjej. Teraz już ucieczka była dużo trudniejsza, zwłaszcza że wzdłuż muru krążyli uzbrojeni żołnierze z psami i wyłapywali desperatów. Niekiedy do nich strzelali, mimo że każdy strzał wymagał udokumentowania w raporcie. Do królików, które też znalazły się między murami, nie strzelano, widać nie zasługiwały na raporty, ale stały się więźniami. Nawet jeśli biegły długo wzdłuż muru, nie mogły opuścić swojego terytorium, a jedynie wrócić w to samo miejsce. Królicze więzienie zaczęło jednak zwierzakom odpowiadać: nikt tam na nie nie polował, nic nie zakłócało ich spokoju, a sporadyczne strzelanie do uciekinierów dawało się jakoś znieść. Króliki mogły nawet dojść do wniosku, że wzniesiono mur i wystawiono straże po to, żeby je chronić. Ludzie z całego świata przyjeżdżali, żeby zobaczyć ten jedyny w swoim rodzaju króliczy rezerwat, fotografowali zwierzaki, uwieczniali ich wizerunki na murze. Króliki rozmnażały się więc na potęgę, żeby nie zawieść widowni. Z czasem jednak brak zewnętrznych zagrożeń zaczął obracać się przeciwko nim: straciły zainteresowanie otoczeniem, popadły w bierność i apatię. Kiedy na czele kraju stanął Erich Honecker, miłośnik zwierząt, postanowił udowodnić, że rezerwat jest idealnym miejscem do życia. Brał pożyczki z Zachodu na wysiew trawy, nad pasem ziemi rozbłysły latarnie, żeby nikt nie plątał się tam po ciemku, a szczeliny w murze starannie zamurowano, aby króliki nie zaraziły się przywleczonymi z zewnątrz chorobami. Coraz więcej psów pilnowało też króliczego bezpieczeństwa. Mimo to wciąż były króliki, które próbowały wydostać się na wolność, budując podkopy pod murem. Aż nagle w murze pojawiły się dziury i możliwe stało się opuszczanie rezerwatu. Króliki wreszcie mogły zobaczyć prawdziwy świat, przekonać się, że trawa na zewnątrz jest bujniejsza, spróbować nawet chrupiącej sałaty. Sam rezerwat postanowiono zlikwidować, strażnicy zniknęli. Dziś króliki żyją na zwykłych podwórkach i w parkach, muszą rywalizować o jedzenie z innymi zwierzętami. Po spokojnym życiu między murami trudno im było odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Najłatwiej przystosowały się młode osobniki. Stare czasami jeszcze tęsknią za rezerwatem. "Królik po berlińsku" znalazł się wśród ośmiu filmów dokumentalnych kandydujących do Oscara 2009 w kategorii najlepszy dokument długometrażowy. Z tej listy trzy uzyskają oficjalną nominację do tej najbardziej prestiżowej nagrody. Za swój film Bartek Konopka dostał już m. in. Złotego Lajkonika na 49. Krakowskim Festiwalu Filmowym i nagrodę na festiwalu Hotdoc w Toronto.