TVP Historia Czwartek, 07.11.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 7 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1801 - Alessandro Volta przedstawił pierwszą baterię elektryczną; 1917 - bolszewicy opanowali Piotrogród; 1939 - gen. Władysław Sikorski Wodzem Naczelnym; 1980 - zmarł aktr Steve McQueen; 07:20 PANNY I WDOWY - ODC. 3/5 Serial obyczajowy, 52 min, Polska, 1991 Reżyseria: Janusz Zaorski Scenariusz: Maria Nurowska Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Maja Komorowska, Joanna Trzepiecińska, Andrzej Zaorski, Jan Nowicki, Władysław Kowalski, Artur Żmijewski, Mirosława Dubrawska, Jerzy Dominik, Ewa Dałkowska, Marcin Troński, Henryk Bista, Krzysztof Tyniec, Janusz Gajos, Piotr Kazimierski Jest rok 1894. Na życzenie umierającej matki Suzanne wyrzeka się jedynej w swoim życiu miłości do rosyjskiego nauczyciela. Po kilku latach samotności do Suzanne przybywa córka Karoliny mała Karolinka. Po latach Suzanne posyła Karolinę na studia prawnicze do Paryża. Wybucha I wojna światowa. Karolina zrywa z narzeczonym ze studiów na Sorbonie i wraca do kraju. W 1920 r. podczas wojny polsko - rosyjskiej, ku przerażeniu Suzanne, Karolina opowiada się po stronie bolszewików. Prawicowa grupa, nie chcąc dopuścić do procesu, w którym Karolina ma bronić komunisty, uprowadza ją. Karolina zakochuje się w jednym ze spiskowców - Janie. Wychodzi za niego za mąż. Wychowując dzieci, zapomina o polityce, lecz polityka nie zapomina o niej. Na pogrzebie przyjaciela rozpoznaje jego morderców i ginie od strzału jednego z nich. Jan traci zmysły. 08:50 HISTORIA POLSKI - OPERACJA TANNENBERG Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Reżyseria: Anna Piasek - Bosacka Zdjęcia: Mateusz Macur Muzyka: Bartosz Klimaszewski Film dokumentalny opowiadający o zagładzie elit na ziemiach zachodnich II Rzeczpospolitej, szczególnie w Wielkopolsce w trakcie II wojny światowej. Operacja Tannenberg - Unternehmen Tannenberg to kryptonim niemieckiej akcji mającej na celu przeprowadzenie eksterminacji polskiej warstwy przywódczej i inteligencji w 1939 roku. Na polskich ziemiach wcielonych do III Rzeszy zgładzono do końca 1939 roku 40 tysięcy przedstawicieli elit II RP, wysiedlono od 800 tysięcy do półtora miliona obywateli. Do dziś sprawcy tych zbrodni nie zostali ukarani. Film przedstawia ludzi niezwykle ważnych dla całego regionu Wielkopolski, a kluczem doboru bohaterów była możliwość dotarcia do ich najbliższej, żyjącej jeszcze rodziny. Dowiemy się o życiu, twórczości i tragicznej śmierci profesora Stanisława Pawłowskiego - ostatniego przedwojennego rektora Uniwersytetu Adama Mickiewicza; Leona Prauzińskiego - malarza powstania wielkopolskiego; Mikołaja Kiedacza - społecznika i wiceprezydenta Poznania; Jana Grzankowskiego - burmistrza Skórcza; Cecylii Grubówny - Handkiewicz - nauczycielki spod Kłecka. Film ukazuje też dalsze losy rodzin pomordowanych społeczników, które w większości wypadków zostały pozbawiane dobytku i wypędzone do obozów przejściowych, a później do Generalnej Guberni. Byli często zostawiani w szczerym polu i musieli sobie radzić. Z relacji świadków i zachowanych dokumentów wiemy, że przetrzymywani w obozach koncentracyjnych przedstawiciele wielkopolskich elit zamartwiali się o los swoich najbliższych. Bali się, że przez fakt, że są z nimi spokrewnieni, ściągną na nich represje, którym sami byli poddawani. Dla podkreślenia dramatycznej sytuacji bohaterów w filmie zostały użyte materiały archiwalne: fragmenty propagandowych kronik niemieckich i polskich. 10:00 SENSACJE XX WIEKU - HISTORIA NIKCZEMNOŚCI Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2005 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jan Frycz ( Konrad ), Borys Szyc ( Fegelain ), Piotr Grabowski, Adam Woronowicz, Zbigniew Paterak, Ziemowit Pędziwiatr, Andrzej Warcaba, Adam Kopciuszewski, Dorota Liliental, Kasia Danysz O życiu Franza Konrada przed drugą wojną światową nie wiadomo wiele. Urodził się w Wiedniu w 1906 roku. 11 miesięcy swojego życia spędził w więzieniu skazany za kradzież. Przestępcza przeszłość nie zaszkodziła jednak Konradowi, kiedy wstępował do niemieckiej partii nazistowskiej NSDAP. Przeciwnie, już wkrótce jego talenty miały okazać się bardzo pożyteczne. Faszystowskie Niemcy potrzebowały środków na zbrojenia. Dzięki Anschlussowi III Rzesza zyskała bogate zasoby złota i walut z austriackich banków oraz zapasy surowców i silny przemysł. Późniejsze zagarnięcie Czech umożliwiło uzbrojenie 36. Dywizji Wehrmachtu. Eksploatacja podbitego kraju trwała. Z czeskich banków wywieziono do Niemiec 25 mln dolarów w złocie. Rabunkowa polityka państwa faszystowskiego nie znała umiaru. Nie przestrzegano umów międzynarodowych, rabowano także dzieła sztuki i obiekty sakralne. Kiedy wybuchła druga wojna światowa, ideologia nienawiści dała III Rzeszy nowe źródło funduszy umożliwiających prowadzenie działań na wielką skalę. Wrogowie Niemiec na podbitych terenach mieli zostać starci z powierzchni ziemi, lecz przedtem także ograbieni ze wszystkich wartościowych przedmiotów. Do opanowanych przez faszystów zakątków Europy zjeżdżali ludzie, którzy mieli się zająć tym programowym rabunkiem. Jednym z nich był Franz Konrad. Jego kariera zaczęła się w 1940 roku, gdy jako Leiter fuer Wertersfassung in Warschau Ghetto przybył do Warszawy. Stał się odpowiedzialny za przejęcie przez Rzeszę mienia żydowskiego w wydzielonej dzielnicy stolicy podbitej Polski. Wyszukiwał w majątku Żydów rzeczy wartościowe, nieraz podstępem wydzierał tajemnice o ukrytych dobrach. Zorganizował w Warszawie 15 magazynów zagrabionych przedmiotów. Nie działał wyłącznie na rzecz Niemiec, część łupów, które wpadły mu w ręce, chował na własny użytek i wywoził do zamku Fischorn w pobliżu Zell am See. Wkrótce Konrad zyskał ponure miano "króla getta" i w swojej złodziejskiej karierze awansował do stopnia Hauptsturmfuehrera SS. W 1942 roku los Konrada zetknął go z SS - Gruppenfuehrerem Hermannem Fegeleinem, dowódcą dywizji Waffen - SS "Florian Geyer". Esesman potrzebował zręcznego administratora grabieży podczas wojny ze Związkiem Radzieckim. Ofiarą rabusiów Fegeleina padło co najmniej 20 tysięcy ludzi. Wiele łupów Fegelein i Konrad zagarnęli dla siebie. Ale nie dane im było nacieszyć się złupionym bogactwem. W 1944 roku III Rzesza przegrywała wojnę. Fegelein został oddelegowany przez samego Hitlera do zamku Fischorn, gdzie miano ukryć zrabowane przez lata wojny dzieła sztuki i kosztowności. Wśród niezliczonych bogactw, przewożonych w skrzyniach do zamku, był też inny skarb. 12:15 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 5 FILOLOG I GWOŹDZIE Serial historyczny - obyczajowy, 64 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Marek Siudym, Henryk Machalica, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Joanna Sobieska, Beata Tyszkiewicz, Grażyna Szapołowska, Marek Bargiełowski, Ewa Lemańska, Jerzy Bończak, Aleksander Gawroński, Andrzej Krasicki, Ryszard Pietruski, Henryk Boukołowski Rok 1848 - Wiosna Ludów. Na fali patriotycznych zrywów powstaje w Poznaniu Polski Komitet Narodowy. Naczelnym wodzem oddziałów powstańczych zostaje mianowany Ludwik Mierosławski. Franke, pruski policjant, ucieka z Poznania i szuka pomocy u swego kuzyna, Janka Frankowskiego. Powstanie jednak upada. Na terenie Poznańskiego coraz większą popularność zyskuje młody naukowiec, Hipolit Cegielski. Widząc, że zrywy zbrojne nie doprowadzą do wyzwolenia kraju, staje się on rzecznikiem idei, że dla Polaków jedyną drogą ratunku jest rzetelna praca. Orędownikiem tego programu był Karol Marcinkowski - za jego namową Cegielski otworzył sklep z materiałami żelaznymi. 13:30 AFRYKA - CZ. 3. KONGO (AFRICA, EYE TO EYE WITH THE UNKNOWN) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2013 W trzecim odcinku serialu o Afryce ekipa filmowa BBC Worldwide wyrusza do Konga. Kongo to centrum Afryki i zarazem sam środek gęstych tropikalnych lasów deszczowych o powierzchni pięciu milionów kilometrów kwadratowych. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że w tej opustoszałej i złowrogo cichej krainie niełatwo żyć. Tymczasem to właśnie tu występuje największe nagromadzenie zwierząt w Afryce. W takim świecie zwierzęta muszą wykorzystywać każdą okazję. Wokół panuje zaciekła i nieustająca rywalizacja. Nawet las broni się za pomocą kolców i trujących soków. Tu każdy organizm walczy o swoje miejsce w środowisku. W Kotlinie Konga na powierzchni jednego hektara może rosnąć tysiąc drzew. W walce o przestrzeń niektóre wyrastają ponad 60 metrów nad ziemię w zaledwie kilkadziesiąt lat. W takiej dolinie może rosnąć blisko tysiąc gatunków drzew. Korony drzew prawie się nie dotykają, jakby każda z roślin szanowała przestrzeń sąsiedniej. Największy drapieżnik w lesie - pyton skalny - ma pięć metrów długości, waży sto kilogramów. Swoje cztery tysiące mięśni wykorzystuje do wyciskania życia z ofiar. Lasy Kotliny Konga to zielone płuca Afryki. Wykorzystując światło słoneczne do budowy tkanek, drzewa uwalniają tlen i parę wodną do atmosfery. Lasy Konga to najbogatsza, ale i najbardziej gwałtowna kraina Afryki. Małe strumienie łączą się, tworząc wielkie rzeki Afryki Środkowej, którymi spływa ku zachodowi ponad 450 miliardów litrów wody deszczowej. Na skraju środkowego płaskowyżu woda nabiera prędkości i tworzy olbrzymie spienione kaskady. Wodospad Kongou przebija się przez najbardziej dziewicze lasy Afryki. Dorzecze Konga odwadnia obszar wielkości Indii, niosąc wodę w kierunku Atlantyku. Im bliżej wybrzeża, tym szersze stają się rzeki, redukując powierzchnię lasów. Nie tylko woda toruje sobie drogę przez las. Niektóre zwierzęta - ssaki, ptaki i owady - też to potrafią. Utworzyły sieć szlaków, które, przecinając obszary nizinnych lasów, ciągną się tysiącami kilometrów we wszystkich kierunkach. W następnym odcinku ruszamy na południe Afryki. 14:35 PLEMIENNA SZTUKA PRZETRWANIA - LEGENDA O KANIBALACH ODC. 1/8 (EP. 1) Film dokumentalny, 43 min, USA, 2015 Reżyseria: Anthony Barwell Wykonawcy: Marek Ciunel Hazen Audel, instruktor survivalu i przewodnik po najtrudniejszych terenach, podróżuje do ośmiu najbardziej ekstremalnych miejsc na świecie, podejmując w pojedynkę kolejne wyzwania, które sprawdzą granice jego wytrzymałości, jego wiedzę i umiejętności. Żeby przetrwać, będzie musiał polegać na starożytnej wiedzy ludów plemiennych, które żyły w tych środowiskach przez tysiące lat. Hazen w poszukiwaniu dawnej wioski łowieckiej odwiedza, zamieszkiwane przez krokodyle, lasy deszczowe Papui Nowej Gwinei, aby bezpiecznie przeprowadzić 200 reniferów do miejsc, w których rodzą swoje młode. Trafia na koło podbiegunowe, wspina się na szczyt czynnego wulkanu, żeby złożyć ofiarę w imieniu swojego plemienia. Od gorących pustyń, przez zamarznięte rzeki, wysokogórskie tereny z ubogim w tlen powietrzem, czy śmiercionośne wodospady, widzowie podążają z Hazenem, obserwując jego walkę z otaczającym go środowiskiem. Mężczyzna cały czas próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie: jak można tutaj przetrwać? 15:40 HIROSZIMA - UKRYTA PRAWDA (HIROSHIMA - THE REAL HISTORY) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2015 Bomba atomowa zrzucona na Hiroszimę była początkiem nowej ery. Jej detonacja nie tylko zabiła ponad 100 000 osób, ale równocześnie oznaczała ostatni rozdział drugiej wojny światowej, jak i początek ery nuklearnej. Konflikty zbrojne, polityka międzynarodowa i bezpieczeństwo całej ludzkości już nigdy po tym nie były takie same. Poprzez szczegółowy opis wydarzeń przed, w trakcie i po zrzuceniu bomby, film ten ujawnia fascynującą historię jednego z decydujących momentów XX wieku i ujawnia dalekosiężne konsekwencje wybuchu, zarówno w samej Hiroszimie, jak i dla całego świata. Film przedstawia kluczowe momenty, najważniejsze miejsca, jak również graczy związanych z tym wydarzeniem. Prowadzi nas przez gabinety najpotężniejszych przywódców świata z obydwu stron barykady - aliantów i Japończyków. Widzimy samoloty wysłane na fatalną misję, a wreszcie zdewastowane ulice Hiroszimy kilka godzin po ataku. 16:35 HISTORIA POLSKI - OBRONA LWOWA Dokument fabularyzowany, 52 min, Polska, 2009 Reżyseria: Krzysztof Lang Scenariusz: Krzysztof Lang Zdjęcia: Henryk Janas Ulicami zabytkowego Lwowa spaceruje z aparatem fotograficznym Katarzyna Łoza. Utrwala na kliszy najciekawsze zakątki, stare kamienice, świątynie, wieżyczki kościołów, uniwersytet, katedrę, gmach opery, dworzec kolejowy. Jej pierwsza wizyta w tym mieście trwała zaledwie dwa dni. To wystarczyło, by zakochała się we Lwowie, który wywarłna niej niezapomniane wrażenie. Postanowiła, że jeszcze tu wróci. Odwiedzała potem miasto kilkakrotnie, aż w końcu przyjechała na stypendium i została na zawsze. Jej mężem jest Ukrainiec Wasyl, mają dwoje małych dzieci, Martę i Wiktora. Katarzyna Łoza mieszka na stałe we Lwowie od ośmiu lat, tu pracuje i realizuje swoje pasje. Jest przewodniczką wycieczek dla szkół, nie wyobraża sobie ciekawszego miejsca na ziemi. W filmie Krzysztofa Langa jest nie tylko przewodnikiem po mieście, ale także po historii Lwowa. Krążąc po uliczkach, przywołuje miejsca i fakty, które miały i mają wielkie znaczenie dla Polaków, ale także dla Ukraińców. Na temat burzliwych dziejów Lwowa i wydarzeń związanych z obroną miasta w 1918 r. wypowiadają się historycy: prof. Stanisław Nicieja, prof. Jarosław Hrycak oraz dr Oleh Pawlyszyn. Historyczne fakty stały się okazją do przedstawienia relacji polsko - ukraińskich dawniej i dziś. 1 listopada 1918 r. wybuchło we Lwowie powstanie. Obrona miasta przed wojskami ukraińskimi i narzucaną siłą władzą trwała do połowy 1919 r. W walkach brali udział głównie młodzi ludzie, wielu nie przekroczyło wtedy 17. roku życia, a najmłodszy z nich miał zaledwie 9 lat. Uczniów, studentów, chłopców i dziewczęta ofiarnie broniących swojego miasta określono mianem Orląt Lwowskich. W pokazanych w filmie inscenizacjach bohaterami są właśnie oni - uczniowie gimnazjum im. Sienkiewicza. Najbardziej znanym z nich był 13 - letni Antoś Petrykiewicz, który zginął na polu walki. Najmłodszy w historii kawaler Orderu Virtuti Militari został odznaczony pośmiertnie w dowód olbrzymich zasług położonych w walce Polaków o obronę Lwowa. Historia walki "orląt", których przeciwnikami były ukraińskie oddziały strzelców siczowych, przeplata się z dziejami Polaków i ich rodzin związanych z tym miastem od urodzenia. O swoim życiu i losach swoich bliskich opowiadają siostry Irena i Jadwiga Zappe, Janina Zamoyska oraz prof. Maria Tarnawiecka, córka wybitnego architekta, budowniczego Lwowa. Tłem opowieści historycznych i współczesnych jest oczywiście sam Lwów, z pięknymi secesyjnymi kamienicami i wszystkimi zabytkami. Kamera rejestruje najważniejsze budowle i wspaniałe wnętrza, odsłania tajemnice cmentarza Łyczakowskiego - lwowskiej nekropolii usianej polskimi grobami. W filmie wykorzystano stare zdjęcia i materiały archiwalne. W inscenizacjach historycznych m. in. wzięli udział jako "orlęta" uczniowie Szkoły Podstawowej nr 10 im. Św. Marii Magdaleny we Lwowie. 17:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KRYPTONIM DREWNIANY KOŃ Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Rozwój kompleksu obozów jenieckich w Żaganiu dokładnie odzwierciedla rozwój militarnych zdarzeń II wojny światowej. W 1939 r. jako pierwsi do Stalagu VIII C trafili polscy żołnierze z kampanii wrześniowej. Potem przebywali tu Francuzi, Brytyjczycy, Belgowie, Amerykanie. Spośród sześciu żagańskich obozów świat szczególnie zapamiętał Stalag Luft 3, w którym pod wyjątkowo czujnym nadzorem zgrupowano 10 000 lotników alianckich. Było to teatrum słynnej the Great Escape - największej zbiorowej ucieczki w historii obozów jenieckich. Dziś wraz z kolegami poszukiwaczami, przy użyciu georadarów chcielibyśmy odnaleźć chronologicznie pierwszy powstały na terenie obozu podziemny tunel ucieczkowy - the wooden horse, czyli drewniany koń, wykopany w 1943 r. , jeszcze przed słynną wielka ucieczką. 18:10 TAŚMY BEZPIEKI - OBCHODY ROCZNICY REWOLUCJI PAŹDZIERNIKOWEJ W PRL Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Cezary Gmyz Scenariusz: Cezary Gmyz Zdjęcia: Mariusz Knopik, Rafał Gabzydyl, Maciej Figurski, Michał Gmyz Muzyka: Michal Rawicz Obchody rocznicy rewolucji październikowej w PRL Cezary Gmyz rozmawia z dr. Pawłem Liberą o kulisach przygotowań do obchodów rocznic i innych świąt w Polsce Ludowej. Rozmowa ilustrowana jest archiwalnymi materiałami. 18:55 PANNY I WDOWY - ODC. 4/5 Serial historyczny - obyczajowy, 50 min, Polska, 1991 Reżyseria: Janusz Zaorski Scenariusz: Maria Nurowska Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Maja Komorowska, Joanna Trzepiecińska, Andrzej Zaorski, Jan Nowicki, Władysław Kowalski, Artur Żmijewski, Mirosława Dubrawska, Jerzy Dominik, Ewa Dałkowska, Marcin Troński, Henryk Bista, Krzysztof Tyniec, Janusz Gajos, Piotr Kazimierski, Wojciech Malajkat Jest rok 1939. Po śmierci brata bliźniaka, szesnastoletnia Ewelina, zamiast wyjechać na studia do Paryża, angażuje się do kabaretu w Warszawie. Poślubia aktora, który okazuje się być kolaborantem. Ewelina publicznie policzkuje męża za to, że występuje dla niemieckiej publiczności, za co zostaje aresztowana przez gestapo. Uwolniona dzięki pieniądzom Suzanne Ewelina rodzi córkę. Wszyscy w Lechicach cieszą się z zakończenia wojny, nie przeczuwając tragedii. Suzanne, która przebywa u rządcy pod Warszawą, napastowana przez żołnierzy NKWD umiera. Z Lechic żołnierze NKWD wywożą w głąb Rosji Ewelinę i wszystkich domowników. Maleńka Zuzanna, córka Eweliny pozostaje sama w pałacu. Komendant łagru próbuje pozyskać sympatię Eweliny, która traci w obozie wszystkich najbliższych przyjaciół, a zyskuje nową miłość - Herberta. 20:00 BIZANCJUM: OPOWIEŚĆ O TRZECH MIASTACH - ODC. 2/3 (BYZANTIUM: A TALE OF THREE CITIES) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Anna Cox Bizancjum, Konstantynopol, Stambuł. Jedna metropolia była stolicą trzech imperiów - rzymskiego, bizantyjskiego i tureckiego. Każde z nich przyniosło inne wyznanie, przekonania i tradycje, i każde pozostawiło swoje piętno na architekturze miasta, które jest jedyną na świecie metropolią położoną na dwóch kontynentach oraz, u boku Jerozolimy i Rzymu, jednym z najwspanialszych świętych miast świata. Jego nazwa - Bizancjum - pochodzi od imienia Byzasa, legendarnego greckiego króla, syna Posejdona. Zdobywcy i pielgrzymi, kupcy i podróżnicy przybywali do miasta dla władzy, rozrywki i religii. Nic więc dziwnego, że Bizancjum nazywano miastem pragnień. Obecnie Stambuł roi się od minaretów muzułmanów, którzy przejęli miasto. Z nich muzułmańscy mieszkańcy miasta wzywani są na modlitwy. To jeden z przejawów zmienności tego miejsca. Jednak zanim pojawiły się minarety, ulice zapełniały świątynie greckich i rzymskich bogów i chrześcijańskie kościoły. 22:00 SPÓR O HISTORIĘ - FORMOWANIE RZĄDU POLSKIEGO WE FRANCJI W 1939 ROKU Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) "Spór o historię" to program, w którym zaproszeni do studia historycy dyskutują o ważnych epizodach w historii Polski. Temat: formowanie rządu polskiego we Francji w 1939 roku. Wobec pogarszającej się sytuacji na froncie polsko - niemieckim i agresji sowieckiej w nocy z 17 na 18 września 1939 roku, prezydent i rząd Rzeczypospolitej oraz naczelny wódz przekroczyli granicę polsko - rumuńską. Zostali internowani. Prezydent Ignacy Mościcki, korzystając z prerogatyw konstytucji kwietniowej, wyznaczył na swojego następcę generała Bolesława Wieniawę - Długoszowskiego. Kiedy Francuzi odmówili uznania tej kandydatury, generał Wieniawa - Długoszowski zrzekł się urzędu, a nominację otrzymał Władysław Raczkiewicz. Premierem rządu został znany z profrancuskich sympatii generał Władysław Sikorski. Rozpoczęto formowanie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W listopadzie 1939 roku siedzibę rządu przeniesiono z paryskiego hotelu Regina do Angers. Po klęsce Francji w czerwcu 1940 roku rząd polski przeniósł się do Londynu. Zagwarantowanie ciągłości władz państwowych, która została zagrożona w wyniku internowania w Rumunii prezydenta RP Ignacego Mościckiego; paradoksalnie, krytykowana przez przeciwników politycznych konstytucja kwietniowa zagwarantowała ciągłość państwa polskiego. Generał Władysław Sikorski, ulubieniec Francuzów. Klęska wrześniowa wyniosła ponownie do władzy gen. Władysława Sikorskiego. Z polityka i generała wyrzuconego na margines II Rzeczypospolitej stał się premierem i naczelnym wodzem polskiej armii we Francji. Dlaczego to właśnie gen. Sikorski dawał Anglikom i Francuzom najlepszą gwarancję akceptacji ich polityki? Czy godząc się na warunki Francji, już straciliśmy suwerenność? Kto uznał rząd polski we Francji? Kto odmówił poparcia? Czym rząd zajmował się na początku (kłótnie o pensje, plan odsunięcia polityków związanych z sanacją). Program rządu gen. Sikorskiego. Podstawowe zadania władz polskich na uchodźstwie: utworzenie armii, prowadzenie polityki zagranicznej oraz wspieranie działań konspiracyjnych w kraju w celu doprowadzenia do wyzwolenia ziem polskich spod okupacji. Tworzenie armii polskiej we Francji. Sprawa polskiej armii we Francji została rozstrzygnięta w wyniku umowy z 9 września 1939 r. Umowę tę zawarli minister spraw zagranicznych Georges - Étienne Bonnet i ambasador Juliusz Łukasiewicz. Przewidywała ona utworzenie dywizji piechoty oraz przeprowadzenie rekrutacji i poboru do polskiego wojska wśród Polaków mieszkających we Francji. Na miejsce jej formowania wyznaczono francuski obóz wojskowy Cöetquidan, położony w miejscowości Guer w Bretanii. Protokół wykonawczy do umowy przewidywał, że dywizja będzie podporządkowana dowództwu francuskiemu. Sprawa tworzenia polskiego wojska ruszyła do przodu dopiero z chwilą przybycia do Francji Sikorskiego. Podczas pierwszej odprawy z polskimi oficerami, która odbyła się 28 września 1939 r. , Sikorski stwierdził jasno, że na żadną partyjną czy brygadową politykę nie ma i nie może być miejsca w polskim wojsku. Jednocześnie Sikorski wyraził kategoryczne żądanie odwołania ze stanowiska naczelnego wodza urzędującego jeszcze marszałka Rydza - Śmigłego. Stosunek rządu gen. Sikorskiego do Związku Sowieckiego. Kiedy ta kwestia się pojawiła? Kto ją podnosił? Przeniesienie rządu do Wielkiej Brytanii. Zakres suwerenności rządu Sikorskiego w Wielkiej Brytanii. 22:40 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA WETERYNARZA W MOSKWIE Reportaż, 25 min, Polska, 2003 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż o lekarzu weterynaryjnego pogotowia ratunkowego w Moskwie. Kamera towarzyszy bohaterowi w domu i w pracy. Razem z nim trafiamy do różnych domów, gdzie przy okazji poznajemy warunki życia ich mieszkańców. W reportażu o specyfice pracy moskiewskich weterynarzy i stosunku Rosjan do zwierzą, co jest miarą etyki, wrażliwości i poziomu życia społeczeństwa. 00:10 SENSACJE XX WIEKU - ''HISTORIA NIKCZEMNOŚCI'' ** Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2005 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jan Frycz ( Konrad ), Borys Szyc ( Fegelain ), Piotr Grabowski, Adam Woronowicz, Zbigniew Paterak, Ziemowit Pędziwiatr, Andrzej Warcaba, Adam Kopciuszewski, Dorota Liliental, Kasia Danysz Grabież o bandyckim charakterze była jednym z fatalnych zachowań hitlerowców. Franz Konrad, hauptsturmführer SS, kierujący Werterfassung i odpowiedzialny za mienie żydowskie w gettcie warszawskim należał do elity złodziei. Ten nazywany ''królem getta'' administrator, chciwie i bezwzględnie na oczach oniemiałych i przestraszonych właścicieli pakował do skrzyń wszystko, co przypadło mu do ''gustu'' cenne obrazy, biżuterię, wartościowe przedmioty, dbając przy tym w szczególności o własną kieszeń i niezbyt legalne interesy. Część zagrabionych skarbów wywoził do austriackiego zamku Fischhorn w pobliżu Zell am See, aby zgodnie z tajnym rozkazem przygotować je do ukrycia. Zamek Fischhorn, którym administrował oddelegowany z Berlina SS - Gruppenführer Herman Fegelein, skrywał też inne tajemnice - najtajniejsze dokumenty Hitlera przywiezione z willi Führera w Berchtesgaden w obawie przed aliantami, które dziwnym zbiegiem okoliczności znalazły się w rękach Franza Konrada. Gdy zamek Fischhorn został zajęty przez żołnierzy amerykańskich, a los ''króla warszawskiego getta'' w zasadzie przesądzony, sprawy przybrały inny obrót. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KRYPTONIM DREWNIANY KOŃ Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Rozwój kompleksu obozów jenieckich w Żaganiu dokładnie odzwierciedla rozwój militarnych zdarzeń II wojny światowej. W 1939 r. jako pierwsi do Stalagu VIII C trafili polscy żołnierze z kampanii wrześniowej. Potem przebywali tu Francuzi, Brytyjczycy, Belgowie, Amerykanie. Spośród sześciu żagańskich obozów świat szczególnie zapamiętał Stalag Luft 3, w którym pod wyjątkowo czujnym nadzorem zgrupowano 10 000 lotników alianckich. Było to teatrum słynnej the Great Escape - największej zbiorowej ucieczki w historii obozów jenieckich. Dziś wraz z kolegami poszukiwaczami, przy użyciu georadarów chcielibyśmy odnaleźć chronologicznie pierwszy powstały na terenie obozu podziemny tunel ucieczkowy - the wooden horse, czyli drewniany koń, wykopany w 1943 r. , jeszcze przed słynną wielka ucieczką. 01:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TRAGICZNE MIASTO Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony oblężeniu Leningradu.