TVP Historia Poniedziałek, 11.11.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 11 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1918 - rozejm w Compiegne; 1918 - pierwszy dzień odzyskiwanej niepodległości Polski; 1939 - Niemcy kazali zamknąć kościoły w okupowanej Warszawie; 1979 - zakazana przez komunistów demonstracja przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie. 07:25 PANNY I WDOWY - ODC. 5/5 Serial historyczno-obyczajowy, 43 min, Polska, 1991 Reżyseria: Janusz Zaorski Scenariusz: Maria Nurowska Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Maja Komorowska, Joanna Trzepiecińska, Andrzej Zaorski, Jan Nowicki, Władysław Kowalski, Artur Żmijewski, Mirosława Dubrawska, Jerzy Dominik, Ewa Dałkowska, Marcin Troński, Henryk Bista, Krzysztof Tyniec, Janusz Gajos, Piotr Kazimierski Jest rok 1949. Obozowa miłość Eweliny i Herberta poddana zostaje okrutnej próbie. Po latach Ewelina powraca do kraju i odnajduje dorastającą już córkę Zuzannę. Obydwie odwiedzają podupadły pałac, w którym mieści się PGR. Zuzanna bierze ślub. Podczas uroczystości SB aresztuje członków KOR - u. Akcją dowodzi były komendant łagru. Zuzanna wraz z mężem wyjeżdżają do Paryża, lecz spodziewająca się dziecka Zuzanna nie może odnaleźć tam swego miejsca. Wracają do Polski. Ewelina wychowuje córkę Zuzanny - Karolinę. W dniu ogłoszenia stanu wojennego Ewelina umiera na atak serca. Zuzanna i jej mąż zaangażowani w działalność "Solidarności" zostają internowani. Potem wyjeżdżają do Francji. Na początku lat dziewięćdziesiątych wszyscy wracają do Lechic, do swojego domu. 08:40 LATARNIK Film obyczajowy, 52 min, Polska, 1976 Autor: Henryk Sienkiewicz Reżyseria: Zygmunt Skonieczny Scenariusz: Konrad Frejdlich, Zygmunt Skonieczny Zdjęcia: Władysław Nagy Muzyka: Leszek Orlewicz Aktorzy: Józef Pieracki, Józef Osławski, Eugeniusz Wałaszek, Antoni Jurasz, Stanisław Michalski, Krystyna Tolewska, Sławomir Misiurewicz, Krzysztof Kiersznowski, Bożena Sztajkowska, Hanna Bedryńska, Jerzy Czupryniak Opowieść o polskim żołnierzu, wiecznym tułaczu, który u schyłku swego życia osiadł na małej wysepce jako latarnik morski. Pracował wzorowo, ale pewnego razu, gdy dostał "Pana Tadeusza", tak się zaczytał i rozmarzył, że nie zapalił latarni. Stracił pracę i musiał odpłynąć z wyspy, w ostatnią już podróż. 09:50 OLBRZYMY OCEANÓW - CZ. 1/3 (OCEAN GIANTS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2011 Serial dokumentalny wprowadzający widza w oceaniczne głębiny i przybliżający życie ich zadziwiających mieszkańców. Przez miliony lat olbrzymie walenie i spokrewnione z nimi delfiny dominowały w tym podwodnym świecie. Obserwowany płetwal błękitny to największe zwierzę naszej planety, największe jakie kiedykolwiek zamieszkiwało Ziemię. Ma 30 metrów długości i waży blisko 200 ton. Wieloryby to rzeczywiście prawdziwe olbrzymy. Pokaźnymi rozmiarami mogą się poszczycić nawet ich młode, już w chwili przyjścia na świat noworodek wieloryba waży ponad tonę. W czasie wędrówek po oceanach świata w kolejnych odcinkach poznajemy zwyczaje i życie najbardziej wyjątkowych stworzeń. W odkrywaniu ich tajemnic pomagają naukowcy, którzy całe swoje zawodowe życie poświęcili badaniom wielorybów i delfinów. Autorami niezwykłych podwodnych zdjęć są doświadczeni filmowcy: Doug Allan oraz Didier Noiret, który współpracował z nieżyjącym już dziś słynnym Francuzem, kapitanem Cousteau, badaczem mórz, podróżnikiem, filmowcem i pisarzem. W pierwszym odcinku dokumentu Doug i Didier stają m.in. oko w oko z walczącymi humbakami u wybrzeży Hawajów, na tropikalnych morzach w rejonie wyspy Maui. 10:55 WISŁA OD ŹRÓDŁA DO UJŚCIA - ODC. 2. OD UJŚCIA DUNAJCA DO UJŚCIA NARWI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2013 Reżyseria: Paolo Volponi Obraz Wisły - od źródła do ujścia. Autorzy pokazują jej wyjątkowe wartości jako strategicznego zasobu naturalnego Polski i Europy. Film składa się z trzech odcinków podzielonych zgodnie z charakterystyką geograficzną rzeki: 1) Wisła Górna, 2) Wisła Środkowa, 3) Wisła Dolna. 11:50 PIOSENKĄ PRZEZ HISTORIĘ - 11 LISTOPADA Teledysk, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Michał Jarosiński, Adam Fręśko Wykonawcy: Piotr Łojek, Jakub Sienkiewicz, Tomasz Grochowalski, Leon Paduch, Aleksander Korecki, Jacek Wąsowski Przez niemal 20 lat Drugiej Rzeczpospolitej spierano się nad wyborem daty Narodowego Święta Niepodległości. 11 listopada ogłosił nim Sejm w 1937 roku. Połączył tym samym datę zakończenia I wojny światowej rozejmem w Compiegne zawartym 11 listopada właśnie a oficjalnym przekazaniem przez Radę Regencyjną zwierzchnictwa nad wojskiem polskim brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej przybył do Warszawy. 11 listopada został także rozbrojony stacjonujący w Warszawie niemiecki garnizon. Trudność wyboru daty wiązała się z tym, że odzyskiwanie przez Polskę niepodległości, kształtowanie jej granic i ustroju było procesem toczącym się w czasie i w wielu miejscach równocześnie. 7 października Rada Regencyjna ogłosiła Niepodległość Polski, miesiąc później powstał pierwszy polski rząd kierowany przez Ignacego Daszyńskiego. W grudniu 1918 roku wybuchło Powstanie Wielkopolskie, które przywróciło Wielkopolskę do Macierzy. Trzy Powstania Śląskie w latach 1919 - 1921 zdecydowały o przyłączeniu do Polski części Górnego Śląska. Wschodnie granice Rzeczpospolitej ukształtowały się dopiero po wojnie polsko - bolszewickiej w 1920 roku, w której naród polski obronił uzyskaną niepodległość. Tworzenie gospodarki, systemu edukacji, armii, floty, urzędów, budowanie polskiego państwa trwało aż do wybuchu II wojny światowej. 12:05 PAN TADEUSZ (PAN TADEUSZ) Film kostiumowy, dramat, 147 min, Polska/Francja 1999 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Wajda, Jan Nowina - Zarzycki, Piotr Wereśniak Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Michał Żebrowski, Grażyna Szapołowska, Andrzej Seweryn, Daniel Olbrychski, Alicja Bachleda - Curuś, Bogusław Linda, Krzysztof Kolberger, Marek Kondrat, Krzysztof Globisz, Jerzy Trela, Andrzej Hudziak, Piotr Gąsowski, Marek Perepeczko i inni Adam Mickiewicz napisał "Pana Tadeusza" w 1834 roku, po dziesięciu latach pobytu na obczyźnie. W przepojonym liryzmem i tęsknotą za krajem lat dziecięcych poemacie przedstawił wizję ginącego świata szlacheckiego, ukazał obraz ówczesnej Polski i Polaków. Próba przeniesienia na ekran narodowej epopei od samego początku wzbudzała liczne spory i kontrowersje, dotyczące zarówno obsady, jak i kształtu scenariusza. Choć większość nie wierzyła w powodzenie przedsięwzięcia, Andrzej Wajda nie wycofał się z planów. Biorąc pod uwagę upodobania współczesnej widowni, reżyser położył nacisk na akcję, wątek sensacyjny, romans, akcenty humorystyczne, piękno pejzaży, nie rezygnując z oryginalnych poetyckich strof, za pomocą których porozumiewają się aktorzy. "... dialog miał pozostać Mickiewiczowski, a jednocześnie szybki i filmowy" - wspomina pracę nad "Panem Tadeuszem" współautor scenariusza, Piotr Wereśniak. Siłą filmu, jak zgodnie podkreślali wszyscy krytycy, a także sam Andrzej Wajda, jest doborowa obsada. Zdjęcia rozpoczęto 3 lipca 1998 roku, ostatni klaps rozległ się 24 września. Premiera "Pana Tadeusza", którą przekładano ze względu na wejście na ekrany "Ogniem i mieczem", ostatecznie odbyła się 22 października 1999 roku. Film święcił triumfy, pobił rekordy oglądalności, wyprzedzając wielkie przeboje kinowe, jak "Ogniem i mieczem", "Dzień Niepodległości", "Flinstonowie", "Titanic". W mrocznym paryskim wnętrzu zebrali się emigranci z Polski. Wspominają ojczyznę. Narrator (Krzysztof Kolberger) snuje opowieść o Ostatnim Zajeździe na Litwie. Jest rok 1811. Do rodzinnego litewskiego dworku w Soplicowie powraca po ukończeniu nauk Tadeusz Soplica (Michał Żebrowski). Gospodarzem posiadłości jest stryj i opiekun młodzieńca, Sędzia (Andrzej Seweryn). Wydaje się, że dom jest zupełnie pusty, jego mieszkańcy wybrali się do pobliskiego lasu. Zwiedzając stare zakamarki, Tadeusz trafia do swego pokoju dziecięcego, w którym zastaje Telimenę (Grażyna Szapołowska). Piękna kobieta porusza wyobraźnię młodzieńca, budzi w nim pożądanie i namiętność. Wieczorem, podczas kolacji wydanej na zamku, o który toczy się spór pomiędzy ziemiańską rodziną Sopliców a Hrabią (Marek Kondrat), ostatnim potomkiem rodu Horeszków, Tadeusz ponownie spotyka uwodzicielską Telimenę. Nawiązuje z nią romans. Wkrótce okazuje się, że faktyczną mieszkanką jego pokoju jest śliczna i młodziutka Zosia (Alicja Bachleda - Curuś), której opiekunką jest właśnie Telimena. Tadeusz nawet nie podejrzewa, że powszechnie szanowany i znany ze swych patriotycznych czynów ksiądz Robak jest jego ojcem. Porywczy szlachcic Jacek Soplica, którego pycha i urażona młodzieńcza duma doprowadziły do zbrodni, ukrył się pod mnisim habitem. Przed laty zastrzelił Stolnika Horeszkę, a następnie wstąpił do klasztoru, aby odkupić winy. Do tej pory za tę zbrodnię mści się na całym rodzie Sopliców wierny sługa Stolnika, klucznik Gerwazy (Daniel Olbrychski). Tymczasem ksiądz Robak, widząc szansę na odzyskanie niepodległości, przygotowuje powstanie na Litwie, które ma ułatwić Francji atak na Rosję. Prowadzi działalność konspiracyjną, ukrywając swą tożsamość przed rodziną, przyjaciółmi i wrogami. Dopiero na łożu śmierci wyjawi prawdę. 14:50 NIEPODLEGŁOŚĆ Film dokumentalny, 86 min, Polska, 2018 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Bork Muzyka: Krzesimir Dębski Film dokumentalny "Niepodległość" pokazuje drogę do odzyskania niepodległości w 1918 roku, walkę o jej utrzymanie w pierwszych latach II Rzeczypospolitej oraz budowę nowej, niepodległej Polski. To wyjątkowy obraz tego, jak nasi rodacy najpierw wywalczyli, a potem budowali swoją wolną i niepodległą Ojczyznę. Historia pokazana w filmie rozpoczyna się od I wojny światowej i udziału w niej setek tysięcy Polaków, którzy walczyli w różnych armiach na wielu frontach. Czynili to z myślą, że ten wyczekiwany przez wiele lat konflikt zaborców doprowadzi wreszcie do powrotu Polski na mapę Europy i świata. "Niepodległość" uwzględnia także walkę o granice, m.in. powstanie wielkopolskie i powstania śląskie, kluczową dla polskiej wolności zwycięską wojnę polsko - bolszewicką, plebiscyty oraz zabiegi dyplomatyczne, jak choćby te z konferencji w Wersalu. Pozwala także zobaczyć czas budowy i tworzenia nowego państwa - wolnej i niepodległej Polski. Jest to również kronika ówczesnego życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Odtwarza zwyczajne życie, czyli czas na codzienną pracę, naukę i rozrywkę, który nadszedł po latach walki i przelewania krwi. Narrację prowadzą świadkowie i uczestnicy wydarzeń, którzy pozostawili pisemne świadectwa swoich losów i historii. Film "Niepodległość" powstał dzięki odnalezieniu doskonałej jakości materiałów archiwalnych z lat 1914 - 1923, które nie były dotychczas publikowane, a dzięki najnowszym osiągnięciom techniki filmowej zostały one odrestaurowane i pokolorowane. Prace trwały kilka lat. Uroczysta premiera filmu pod patronatem narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy odbyła się 12 listopada 2018 r. w Teatrze Wielkim w Warszawie. Przy produkcji filmu wykorzystano archiwalia francuskie, niemieckie, rosyjskie, amerykańskie, ukraińskie oraz polskie (Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny). Wszystkie archiwalia pochodzą z lat 1914 - 1923. Całość materiałów archiwalnych została zrekonstruowana cyfrowo i pokolorowana, 80 procent to materiały dotąd nieznane i po raz pierwszy pokazane polskiej publiczności. Film wyprodukowała MWM Media Sp. z o.o. przy współpracy z Telewizją POLSAT, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Filmoteką Narodową - Instytutem Audiowizualnym. 16:30 HISTORIA POLSKI - DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI - ODC. 2 Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1988 Reżyseria: Jerzy Ziarnik Scenariusz: Jerzy Ziarnik Zdjęcia: Leszek Krzyżański, Andrzej Arwar Wykonawcy: Andrzej Racławicki Film montażowy, oparty na bogatych materiałach ikonograficznych. Polityczna i społeczna sytuacja Polski w latach 1917 - 1918 przedstawiona w kontekście najważniejszych wydarzeń tego okresu w Europie podczas dwóch ostatnich lat pierwszej wojny światowej i ruchów rewolucyjnych wnoszących istotne zmiany na mapę Europy. 18:05 POLSKIE 100 LAT - 11 LISTOPADA 1918 ROKU Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Czarlewski Scenariusz: Jan Czarlewski Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor 11 listopada 1918 roku. Bywają w życiu narodów chwile przełomowe, kiedy dni liczą się za miesiące, a miesiące za lata. Taki właśnie moment przeżyła Polska w listopadzie 1918 roku. Na ziemiach Polski doszło do załamania się okupacji niemieckiej austriackiej, co Polacy wykorzystali, przywracając własne rządy po 123 latach obcego panowania. Zwycięstwo, które symbolizuje dzień 11 listopada, miało także swój ogromny wymiar moralny. Po wiekowej niewoli, po klęskach kolejnych powstań narodowych kościuszkowskiego, listopadowego, styczniowego, po niepowodzeniach zrywów z lat 1846 i 1848 nadszedł wreszcie oczekiwany i wypatrywany przez pokolenia moment zwycięstwa. Zakończył długi okres obcej dominacji i prześladowań Polaków. Staliśmy się wreszcie panami na własnej ziemi. W listopadzie 1918 roku zaszły wypadki wyjątkowe, kiedy to na ulicach miast i w opłotkach wsi bezbronna niemal młodzież rzucała się na Niemców i wydzierała im karabiny. Działania zorganizowanych grup peowiaków, straży obywatelskich, milicjantów miejskich, harcerzy, sokołów wspierała cała ludność, przyczyniając się niejednokrotnie samą swą postawą i obecnością do obezwładnienia okupantów. Józef Piłsudski w tych decydujących dniach obrał trafny kurs na wykorzystanie czynników rewolucyjnych w wojsku niemieckim, na porozumienie z Radami Żołnierskimi w sprawie ewakuacji. I porozumienie takie zdołał zrealizować z wielką korzyścią dla odradzającego się państwa. Zwycięstwo okupione zostało jednak stratami. 18:55 DUMA I UPRZEDZENIE - ODC. 1/6 (PRIDE AND PREJUDICE, EP. 1) Serial kostiumowy, 53 min, Wielka Brytania 1995 Scenariusz według powieści Jane Austen: Andrew Davies Reżyseria: Simon Langton Aktorzy: Colin Firth, Jennifer Ehle, Alison Steadman, Benjamin Whitrow, Susannah Harker, Crispin Bonham - Carter, Anna Chancellor i inni Chociaż Jane Austen pisała o sobie skromnie: "Jestem najbardziej niedouczoną i niedoinformowaną kobietą, jaka kiedykolwiek odważyła się zostać pisarką", sukcesu mogą jej dzisiaj pozazdrościć najpopularniejsi hollywoodzcy autorzy. Zmarła przed 179 laty angielska pisarka przewyższa sławą Michaela Crichtona czy Johna Grishama. "Rozważną i romantyczną", film oparty na powieści pod tym samym tytułem, nagrodzono Złotym Globem i Złotym Niedźwiedziem oraz Oscarem za scenariusz. Na ekrany światowych kin weszły następnie "Perswazja" i "Emma", również adaptacje dzieł Austen. Krytycy literaccy, którzy na nowo odkryli pisarkę, tłumaczą jej sukces zza grobu tęsknotą za dobrymi manierami, szlachetnością uczuć i silnymi więzami rodzinnymi. Wprawdzie pierwsze kroki literackie nie dawały młodej autorce powodów do dumy (za "Opactwo Northanger" wydawca zapłacił jej tylko 15 funtów, a okładka pierwszego wydania "Rozważnej i romantycznej" informowała jedynie, że autorką jest "lady"), ale już trzy następne: "Duma i uprzedzenie" (1813 r.), "Mansfield Park" (1814 r.) i "Emma" (1815 r.) zyskały ogromny sukces. Jane Austen pisała o tym, co znała najlepiej: o własnym otoczeniu. Prowincjonalny światek średniozamożnej angielskiej szlachty okresu Regencji, w którym obowiązywały sztywne reguły postępowania, stanowił doskonałą pożywkę dla jej wyobraźni. Jej powieści rozgrywają się w kręgu bliskiej rodziny i przyjaciół, ich bohaterowie, tak jak ona sama, najczęściej mieszkają w skromnych warunkach, mają kłopoty finansowe, chodzą na koncerty, wymieniają uwagi na temat mody i plotkują o znajomych. Ale za tymi codziennymi czynnościami kryją się wielkie dramaty, skomplikowane układy osobiste, a wyrachowanie często bierze górę nad szacunkiem i bezinteresownym uczuciem. Akcja "Dumy i uprzedzenia" toczy się w Anglii w początkach XIX w. Do malowniczego Netherfield przybywa przystojny i bogaty Charles Bingley z zamiarem osiedlenia się tam na stałe. Przybysz wzbudza żywe zainteresowanie lokalnej społeczności, a zwłaszcza panien na wydaniu, widzących w nim znakomitą partię. Na zawarciu bliższej znajomości z Bingleyem szczególnie zależy pani Bennett, matce pięciu dorosłych córek. Ich jedyną szansą na dostatnie życie jest bogate zamążpójście, gdyż cały rodzinny majątek ma przejść w ręce antypatycznego kuzyna Williama Collinsa. Początkowo wszystko układa się po myśli pani Bennett. Bingley zakochuje się bowiem w jej najstarszej i najładniejszej córce, Jane. 19:55 1920. BITWA WARSZAWSKA Dramat wojenny, 110 min, Polska 2011 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jarosław Sokół, Jerzy Hoffman Zdjęcia: Sławomir Idziak Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Natasza Urbańska, Borys Szyc, Daniel Olbrychski, Jerzy Bończak, Adam Ferency, Bogusław Linda, Ewa Wiśniewska, Aleksander Domogarov, Olga Kobo, Andrzej Strzelecki, Michał Żebrowski, Rafał Cieszyński, Łukasz Garlicki, Piotr Głowacki Burzliwe losy bohaterów filmu i ich miłosne perypetie rozgrywają się na tle wojny polsko - bolszewickiej, jednego z najważniejszych okresów w dziejach naszego kraju. Stoczona w sierpniu tytułowa bitwa zdecydowała o zachowaniu niepodległości, którą Polska odzyskała w listopadzie 1918 r. , po 123 latach niewoli. Akcja rozpoczyna się w Moskwie na Kremlu, gdzie na tajnym posiedzeniu rządu rosyjskiego Lew Trocki, drugi obok Lenina przywódca Rosji i naczelny komisarz Armii Czerwonej, kreśli plan agresji na Europę i podbój europejskich państw: Polski, potem Niemiec, Francji, Włoch, Anglii. Kolejna scena rozgrywa się w Warszawie, gdzie poznajemy głównych bohaterów tej wojennej historii: artystkę Olę Raniewską i kawalerzystę Jana Krynickiego. To właśnie oczami tych dwojga zakochanych w sobie młodych ludzi zostało ukazane heroiczne zwycięstwo narodu polskiego nad bolszewikami. W warszawskim Cafe Oasis piosenkarka i tancerka kabaretowa Ola bawi zachwyconych gości lokalu, wśród których jest podpity kapitan Kostrzewa, niespuszczający oka z pięknej artystki. Wkrótce pojawia się tu także w szampańskim humorze Jan, kawalerzysta, poeta i idealista, któremu towarzyszą kompani, na czele z majorem Bolesławem Wieniawą - Długoszowskim. Upajający się szczęściem w ramionach ukochanej Jasio proponuje, by pobrali się natychmiast, wiedząc, że wyrusza na front. Obudzony w środku nocy ksiądz Ignacy Skorupka, zgadza się udzielić nazajutrz ślubu młodej parze. Na prośbę zatroskanej Oli, Jaś przysięga żonie, że wróci na pewno. Podczas walk na polsko - bolszewickim froncie kawalerzysta Jan trafia do niewoli. Zostaje oskarżony o agitację i skazany przez sąd polowy na karę śmierci. Przed egzekucją ratuje go jednak atak wrogich wojsk. Ostatecznie jego los będzie spoczywać w rękach czekisty Bykowskiego. Ale Jan zdoła uciece od bolszewików. Ola dowiaduje się od majora Wieniawy o zaginięciu męża. Nie traci nadziei na jego odnalezienie. Porzuca kabaret i zaciąga się do polskiej armii jako sanitariuszka. 22:35 WROTA EUROPY Dramat, 73 min, Polska 1999 Reżyseria: Jerzy Wójcik Scenariusz: Jerzy Wójcik, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Alicja Bachleda - Curuś, Kinga Preis, Agnieszka Sitek, Agata Buzek, Piotr Szwedes, Andriej Jegorow, Piotr Adamczyk, Henryk Boukołowski, Katarzyna Groniec, Marianna Kawka i inni "Wrota Europy" powstały na motywach reportażu Melchiora Wańkowicza "Szpital w Cichiniczach". Twórcami filmu są artyści niezwykle zasłużeni dla polskiej kinematografii. Reżyser i współscenarzysta Jerzy Wójcik zasłynął już w latach 50. jako czołowy operator "szkoły polskiej". To również dzięki jego zdjęciom takie filmy jak "Kanał", "Eroica", "Popiół i diament", czy "Krzyż Walecznych" stały się klasykami. Kunszt operatorski i wszechstronność Wójcika widać też znakomicie w monumentalnych freskach historycznych ("Potop", "Faraon") i subtelnych dramatach psychologicznych ("Matka Joanna od Aniołów", "Anioł w szafie"). "Wrota Europy" to drugi po "Skardze" (1991) autorski film Wójcika. W pisaniu scenariusza pomagał mu wybitny specjalista w tej dziedzinie Andrzej Mularczyk ("Sami swoi", "Wyjście awaryjne", "Wielki podryw", seriale "Droga" i "Dom"). Na autora zdjęć wybrano równie utytułowanego Witolda Sobocińskiego ("Wszystko na sprzedaż", "Wesele", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Ziemia obiecana", "Piraci" i "Frantic" Romana Polańskiego). Jakby tego nie było dość, muzykę napisał Zygmunt Konieczny ("Zmory", "Klucznik", "Ucieczka z kina Wolność", "Historia kina w Popielawach") - nestor polskich kompozytorów filmowych, autor sporej części repertuaru Ewy Demarczyk. W przeciwieństwie do realizatorów "Wrót Europy", w obsadzie dominują aktorzy bardzo młodzi, choć już uznani. Dotyczy to zwłaszcza odtwórczyń trzech głównych ról kobiecych. Zosię zagrała szesnastoletnia Alicja Bachleda - Curuś ("Pan Tadeusz"), Irę - Agnieszka Sitek (gwiazda serialu "Złotopolscy"), a Halę Kinga Preis, zwyciężczyni XX Przeglądu Piosenki Aktorskiej, znana także z kilku świetnych występów w Teatrze TV. W filmie Wójcika ich bohaterki są zaprzyjaźnionymi ze sobą młodziutkimi i naiwnymi siostrami miłosierdzia. W czasie zimy 1918 roku (właśnie wówczas toczy się akcja) dobrowolnie wyruszają do położonego niemal na linii frontu szpitala polowego. Swój wybór traktują nie tylko jako spełnienie patriotycznego obowiązku, lecz także jako romantyczną przygodę. Siedemnastoletnia Zosia ma jeszcze dodatkową motywację. Liczy, że w sąsiedztwie frontu spotka swego brata Pawła. Kiedy dziewczęta przez skutą lodem rzekę docierają do lecznicy, szybko przekonują się o bardzo trudnych warunkach, w których przyjdzie im pracować. Już pierwszego dnia zostają wysłane do pobliskiego miasteczka po brakujące środki opatrunkowe. Korzystając z sytuacji, Zosia gorączkowo szuka śladów bytności Pawła. Niestety, wskutek wzmagającego się z każdą minutą artyleryjskiego ostrzału siostry muszą wracać do szpitala. Rozpoczynają się paniczne przygotowania do ewakuacji. W saniach nie starcza miejsca dla wszystkich chorych, lecz mimo to naczelny lekarz postanawia ostatnią podwodą odesłać najmłodszy personel, czyli Zosię, Halę i Irenę. Te jednak podejmują brzemienną w skutki decyzję - zostaną na miejscu. Jeszcze nie wiedzą, że wraz z nadejściembolszewików staną w obliczu być może najcięższej próby w całym swoim życiu. 00:05 MARSZE NIEPODLEGŁOŚCI Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2017 Reżyseria: Maciej Gawlikowski Film jest opowieścią o Marszach Niepodległości, idących szlakiem I Kompanii Kadrowej Józefa Piłsudskiego. 01:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - MONTGOMERY Magazyn, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony Bernardowi Law Montgomery' emu - kontrowersyjnemu dowódcy brytyjskiemu. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.