TVP Kultura Poniedziałek, 11.11.2019 08:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - BIAŁYSTOK Reportaż, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący), Katarzyna Sanocka (prowadząca) W kolejnym odcinku będziemy sprawdzać, czego o naszej przeszłości możemy się dowiedzieć w takim miejscu jak Białystok. Powstanie zespołu kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha w Białymstoku jest związane z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Nowa świątynia stanowiła wotum za wolność ojczyzny i zwycięstwo nad bolszewikami w 1920 roku. Jej autorem był Oskar Sosnowski - wybitny warszawski architekt, profesor Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej, niestrudzony badacz i inwentaryzator polskiego budownictwa i architektury oraz restaurator zabytków. Zespół kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha uznawany jest za wybitne dzieło międzywojennego modernizmu oraz za najlepszą realizację Sosnowskiego. 08:10 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - MAŁGORZATA ŻARYN, JAN ŻARYN Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Małgorzata i Jan Żarynowie w swej książce "Rok 1939. Od beztroski do tragedii" opisują cały rok 1939 z perspektywy Polski. Wiele miejsca poświęcają również napaści Związku Sowieckiego na naszą Ojczyznę. W przystępnej formie kalendarium autorzy przedstawiają wydarzenia, jakie złożyły się na obraz tych przełomowych 12 miesięcy. O książce z jej autorami rozmawiał w naszym programie Piotr Gociek. 08:30 PIES Komedia obyczajowa, 32 min, Polska, 1973 Reżyseria: Janusz Kondratiuk Scenariusz: Iga Cembrzyńska, Janusz Kondratiuk Zdjęcia: Wiesław Pyda Aktorzy: Ewa Szykulska, Jerzy Bogajewicz, Jan Himilsbach, Jerzy Block, Zbigniew Buczkowski, Zdzisław Maklakiewicz, Aleksander Jackiewicz Znakomita satyra na lokatorów wielopiętrowego bloku mieszkalnego, skupiającego cały przekrój polskiego społeczeństwa. Mieszkańcy wieżowca reprezentujący różne środowiska, warstwy społecznie, różne postawy i charaktery popadają w konflikt, którego zarzewie stanowi mały łaciaty piesek, należący do pewnego skądinąd bardzo spokojnego i kulturalnego małżeństwa. Główni bohaterowie wywodzą się z inteligencji pracującej. On jest pracownikiem Polskiej Akademii Nauk, ona nauczycielką w szkole podstawowej. Przykładne małżeństwo Mazurków wiedzie normalne życie w jednym z wieżowców w dużym mieście. W domu trzymają ukochanego pupilka, który osładza im szarą codzienność. Do czasu. Blok, w którym mieszkają owi małżonkowie bierze właśnie udział w konkursie gospodarności. Rada lokatorów wraz z jej przewodniczącym zastanawia się nad ulepszeniem wizerunku wieżowca i jego mieszkańców. Wspólnie dochodzą do konstruktywnego wniosku, że należy zacząć od poprawy dyscypliny. Ofiarą nowych porządków rady lokatorów niespodziewanie pada Bogu ducha winien łaciaty kundel. Do akcji dbaj o czystość i kulturę włączają się lokatorzy oraz sprzątaczki i dozorcy, którzy nieustannie pouczają Mazurków, że psa należy wyprowadzać na smyczy, sprzątać po nim itp. , itd. Zadziorni "stróże porządku" zrobią wszystko, by zatruć życie coraz bardziej znienawidzonym właścicielom równie znienawidzonego czworonoga. W końcu Mazurkowie zwracają się o pomoc do prezesa, co tylko pogarsza ich sytuację. Za "donos" do władz spółdzielni mieszkaniowej zostają surowo ukarani. Członkowie rady lokatorów i reszta "obrońców prawa" fundują im istne małe polskie piekiełko. Konflikt eskaluje, dopóki małżonkowie nie skapitulują. 09:15 SUBLOKATOR Komedia, 95 min, Polska 1966 Scenariusz i reżyseria: Janusz Majewski Zdjęcia: Kurt Weber Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Jan Machulski, Barbara Ludwiżanka, Katarzyna Łaniewska, Magdalena Zawadzka, Teresa Lipowska, Krystyna Feldman Zanim Janusz Majewski otrzymał w 1961 roku dyplom ukończenia łódzkiej Szkoły Filmowej, miał już na swoim koncie krótkometrażowy film "Rondo", który zwrócił uwagę krytyki. Później, już jako dyplomowany reżyser, zrealizował jeszcze kilka filmów dokumentalnych, m. in. "Album Fleischera", "Różę", "Pojedynek", "Avatar". "Sublokator" to jego debiut w filmie pełnometrażowym, który okazał się początkiem udanej reżyserskiej kariery. "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię", "Lokis", "Zazdrość i medycyna", "Zaklęte rewiry", "Sprawa Gorgonowej", "Lekcja martwego języka", "Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny", "C. K. Dezerterzy" czy "Królowa Bona" to tytuły znane i chętnie oglądane. "Sublokator" to obyczajowa, wdzięczna komedia w tonacji groteskowej, wykorzystująca znany w naszym kinie motyw wspólnego mieszkania. Do domu zamieszkanego przez same kobiety wprowdza się nowy lokator - naukowiec Ludwik szukający spokojnego kąta do pracy. Łamie sobie jednak nogę i dostaje się pod opiekę sąsiadek prześcigających się w niesieniu pomocy jedynemu mężczyźnie w domu. Każda z nich ma swoje dziwactwa i marzenia. Pani Maria, właścicielka willi, zamierza założyć hodowlę szynszyli skrzyżowanych ze szczurami, jej siostrzenica Małgosia knuje, jak tu pozbyć się cioci, sportsmenka Kazimiera żąda przekształcenia domu w ośrodek rehabilitacyjny dla kobiet. Każda z nich stara się wciągnąć sąsiada do pomocy przy realizacji swoich planów. Doprowadzony do rozstroju nerwowego Ludwik postanawia najpierw zdemolować cały dom, a poźniej czmychnąć z niego jak najdalej. Nieszczęśnik łamie jednak drugą nogę. 11:00 NOCE I DNIE - ODC. 4/12 - WIECZNE ZMARTWIENIA Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Beata Tyszkiewicz, Karol Strasburger, Andrzej Szczepkowski, Janina Traczykówna, Jerzy Kamas, Irena Kownas, Ryszarda Hanin i inni Pozornie szczęśliwą rodzinę ciągle nurtują jakieś zmartwienia i kłopoty. Barbarę dręczy zwłaszcza sprawa wychowania dzieci. Nauczycielki angażowane do domu Niechciców zmieniają się często i z różnych powodów. Powrót do miasta to stałe, od lat niespełnione marzenie Barbary. Rozgoryczona i wiecznie zmęczona, odsuwa Bogumiła od siebie. 12:05 JANOSIK - ODC. 1/13 - PIERWSZE NAUKI Serial przygodowy, 47 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Zdjęcia do serialu rozpoczęły się w maju 1972 roku i trwały do marca 1973. W tym czasie nakręcono 80 tys. metrów taśmy. Serial realizowany był w zamku na Pieskowej Skale, w okolicach Ojcowa i w różnych rejonach Podkarpacia, a także w atelier w Warszawie i Pradze. W praskim studiu, większym od warszawskiego, czescy dekoratorzy urządzili według projektu scenografa filmu Jana Grandysa grotę skalną, w której nagrano niektóre sceny zbójnickie. Scenariusz filmu powstał na podstawie legend o tatrzańskim zbójniku. Ponieważ - jak twierdzi reżyser Jerzy Passendorfer - legendy nie należy traktować zbyt poważnie, w filmie jest dużo humoru i zabawnych scen. Nie brak widowiskowych bójek i walk, szaleńczych jazd na koniu, a nawet upadków ze skały. Postać tytułowego bohatera odtwarza Marek Perepeczko. Każdy z 13 odcinków opowiada odrębną, zamkniętą historię. W sumie stanowią one opowieść o przygodach zbójnickiej kompanii, do której trafia Janosik. W pierwszym odcinku młody góral, który stanął w obronie chłopa katowanego przez hrabiowskich hajduków, zostaje przez nich pojmany i wtrącony do lochów. W ucieczce pomaga mu córka hrabiego, ale gdy zbiegów dopędza pogoń, z pomocą przychodzą zbójnicy pod wodzą Harnasia - Jakubka. 13:05 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - MAŁGORZATA ŻARYN, JAN ŻARYN Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Małgorzata i Jan Żarynowie w swej książce "Rok 1939. Od beztroski do tragedii" opisują cały rok 1939 z perspektywy Polski. Wiele miejsca poświęcają również napaści Związku Sowieckiego na naszą Ojczyznę. W przystępnej formie kalendarium autorzy przedstawiają wydarzenia, jakie złożyły się na obraz tych przełomowych 12 miesięcy. O książce z jej autorami rozmawiał w naszym programie Piotr Gociek. 13:20 PRZERWANA PODRÓŻ - ANDRZEJ KRZANOWSKI Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Kosowski Zdjęcia: Piotr Koper "Przerwana podróż" to opowieść o Andrzeju Krzanowskim, kompozytorze i akordeoniście, którego przedwczesna śmierć zatrzymała niezwykłą muzyczną podróż. Nazwany Chopinem akordeonu nie tylko podniósł ten instrument z biesiadnej czeluści do artystycznego Olimpu, ale sam stworzył dla niego genialne utwory, natchnął miechami całe pokolenie kompozytorskie i jeszcze ulepił całe pokolenia znakomitych polskich wykonawców. Andrzej Krzanowski urodził się 9 kwietnia 1951 w Bielsku - Białej, zmarł 1 października 1990 w Czechowicach - Dziedzicach. Andrzej Krzanowski był twórcą muzyki symfonicznej, kameralnej i wokalno - instrumentalnej, ale jego szczególną specjalnością była muzyka na akordeon. Sam kompozytor był wybitnym wirtuozem akordeonu. Twórczość Andrzeja Krzanowskiego pozostaje w panoramie polskiej muzyki XX wieku zjawiskiem wysoce oryginalnym i bardzo ważnym w perspektywie jej przemian na przełomie lat 70. i 80. Nie bez znaczenia jest także jego działalność pedagogiczna i organizacyjno - społeczna. Świetną karierę kompozytora przerwała jednak nagła śmierć Krzanowski zmarł 1 października 1990 roku na atak serca w wieku zaledwie 39 lat. 13:55 NIEPOSPOLITA Film dokumetalny fabularyzowany, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Dobosz Scenariusz: Danuta Nierada, Miłosz Lodowski Zdjęcia: Marcin Magiera Aktorzy: Patryk Szwichtenberg, Agata Różycka, Marek Karpowicz, Andrzej Szeremeta, Szymon Mysłakowski Pisarz Tadeusz Dołęga - Mostowicz w roku 1939 podróżuje po Polsce ze swoją uroczą asystentką Dianą i przeprowadza wywiady z ludźmi sukcesu. Na swojej drodze spotyka m.in. Melchiora Wańkowicza, o. Maksymiliana Kolbe, Janusza Kusocińskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego i Hankę Ordonównę. 14:35 POWRÓCIM PEŁNI SŁAWY - KONCERT PIEŚNI LEGIONOWYCH Koncert, 75 min, Polska, 2017 Reżyseria: Halina Przebinda Scenariusz: Halina Przebinda Wykonawcy: Olgierd Łukaszewicz (prowadzący), Aleksandar Milićević, Anja Orthodox, Filip Jacak, Halina Mlynkova, Janusz Radek, Kamil Bednarek, Kasia Cerekwicka, Kasia Kołeczek, Krzysztof Cugowski, Krzysztof Kiljański, Natalia Szroeder, Rafał Brzozowski, Skubas, Warszawska Orkiestra Sentymentalna "Powrócim pełni sławy" to widowisko multimedialne z okazji rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, podczas którego najbardziej znane pieśni Legionów wybrzmią w specjalnych współczesnych aranżacjach w scenografii opartej o technikę uprzestrzenniania zdjęć archiwalnych. Dzięki takiemu zabiegowi głównym obrazem towarzyszącym śpiewającym artystom będzie postać marszałka Józefa Piłsudskiego lub żołnierzy z Legionów, a grafika koncertu przypomni także Orły Strzeleckie i Legionowe, które były pierwszymi godłami odradzającego się Wojska Polskiego. Poza tekstami pieśni w koncercie wykorzystane zostaną fragmenty pamiętników lub listów żołnierzy podążających szlakiem bojowym o Niepodległą. Wśród artystów usłyszymy m.in. Krzysztofa Cugowskiego, Halinę Mlynkową, Natalię Szroeder, Krzysztofa Kiljańskiego, Dariusza Malejonka, Rafała Brzozowskiego, Janusza Radka, Kamila Bednarka, Anję Orthodox, Skubasa, Warszawską Orkiestrę Sentymentalną. W rolę prowadzącego wcieli się Olgierd Łukaszewicz, zaś specjalnie nagrany przez Marcina Bosaka obraz posłuży do hologramu Józefa Piłsudskiego. 15:55 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - BIAŁYSTOK Reportaż, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący), Katarzyna Sanocka (prowadzący) W kolejnym odcinku będziemy sprawdzać, czego o naszej przeszłości możemy się dowiedzieć w takim miejscu jak Białystok. Powstanie zespołu kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha w Białymstoku jest związane z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Nowa świątynia stanowiła wotum za wolność ojczyzny i zwycięstwo nad bolszewikami w 1920 roku. Jej autorem był Oskar Sosnowski - wybitny warszawski architekt, profesor Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej, niestrudzony badacz i inwentaryzator polskiego budownictwa i architektury oraz restaurator zabytków. Zespół kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha uznawany jest za wybitne dzieło międzywojennego modernizmu oraz za najlepszą realizację Sosnowskiego. 16:15 TRĘDOWATA Melodramat, 91 min, Polska 1976 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Stanisław Dygat Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Elżbieta Starostecka, Leszek Teleszyński, Jadwiga Barańska, Czesław Wołłejko, Lucyna Brusikiewicz, Irena Malkiewicz, Anna Dymna, Gabriela Kownacka, Mariusz Dmochowski, Piotr Fronczewski, Zbigniew Józefowicz, Janusz Bylczyński, Barbara Drapińska, Aleksander Gąssowski, Wiesława Kwaśniewska Trzecia ekranizacja wydanej w 1908 r. powieści Heleny Mniszkówny (do 1939 r. książka była wznawiana przeszło 20 razy). Tytuł "Trędowata" stał się w powszechnej świadomości symbolem kiczu, hasłem wywołującym charakterystyczne reakcje - miażdżące opinie krytyków i aplauz tzw. szerokiej publiczności. Z takim przyjęciem spotkały się obie przedwojenne adaptacje filmowe - niema z 1920 r. , w reżyserii Edwarda Puchalskiego i Józefa Węgrzyna, z Jadwigą Smosarską i Bolesławem Mierzejewskim, oraz dźwiękowa z 1936 r. , w reżyserii Juliusza Gardana, z Elżbietą Barszczewską i Franciszkiem Brodniewiczem w rolach nieszczęśliwych kochanków. Po wojnie powieść Mniszkówny, długo niewydawana, staje się mitem, na czarnym rynku za odbitki maszynopisowe płacono horrendalne sumy. Gdy wreszcie książkę w 1973 r. wznowiono, zniknęła z księgarni błyskawicznie, a jej adaptacje sceniczne zaczęły ratować budżet teatrów, które zdecydowały się wprowadzić na afisz tytuł niezawodnie przyciągający masową publiczność. Wreszcie z fenomenem "Trędowatej" zmierzył się twórca "Potopu". Już w czasie realizacji Jerzy Hoffman podkreślał, że nie chce robić pastiszu ani parodii, tylko zwyczajny melodramat, film całkiem serio o nieszczęśliwej miłości. Wykreślił z tekstu wiele wątków ubocznych, zredukował do minimum egzotyczną otoczkę "z życia wyższych sfer". Zrealizował kulturalny film w stylu retro, z pięknymi zdjęciami Stanisława Lotha (wnętrza pałacu w Łańcucie, powozy, parki i ogrody, m.in. w Książu) i dobrą muzyką Wojciecha Kilara. W pierwszoplanowych rolach wystąpili Elżbieta Starostecka (piękna, wrażliwa Stefcia Rudecka), Leszek Teleszyński (zabójczo przystojny ordynat Waldemar Michorowski), Czesław Wołłejko (bardzo prawdziwy w roli starego ordynata), Jadwiga Barańska (trochę z przymrużeniem oka zagrana baronowa Elzonowska), Irena Malkiewicz (godna księżna Podhorecka; w "Trędowatej z 1936 r. debiutowała rolą Melanii). Ordynat Michorowski poznaje guwernantkę swej kuzynki Luci. Zakochuje się w pannie Stefanii Rudeckiej, zdobywa jej wzajemność. Ich miłość bulwersuje arystokratyczne środowisko. Szlachetnie urodzone damy i wykwintni panowie podczas balu jednoznacznie dają odczuć ubogiej dziewczynie, że wśród nich zawsze będzie trędowata, a jej małżeństwo z panem na Głębowiczach byłoby niewybaczalnym mezaliansem. Zrozpaczona Stefcia biegnie w strugach ulewnego deszczu przez park. Wkrótce spełni się to, co jej przeznaczone. 18:00 LEGENDY POLSKIEGO TEATRU - ŁAPA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2003 Reżyseria: Tadeusz Pikulski Scenariusz: Tadeusz Pikulski Wykonawcy: Tadeusz Pikulski, Andrzej Łapicki Andrzeja Łapickiego często pytano w wywiadach, czy gdyby to było możliwe, zrobiłby jeszcze raz to samo w życiu. Dziś na to pytanie odpowiada: nigdy. Skąd ta niechęć do zawodu aktora? Odniósł przecież taki sukces: długo bił rekordy popularności, wygrywał w przeróżnych plebiscytach, dostawał Złote i Srebrne Maski, kochały się w nim całe pokolenia Polek. Od tej zaskakującej odpowiedzi Tadeusz Pikulski zaczyna budowę portretu aktora. Sięga do bogatych archiwaliów Telewizji Polskiej i pokazuje jego kunszt aktorski, jego ewolucję i meandry artystycznej drogi. Robi to, konstruując układankę z fragmentów utrwalonych na taśmie przedstawień Teatru Telewizji, spektakli teatralnych, filmów fabularnych, zarejestrowanego w Polskim Radiu procesu pracy nad słuchowiskiem, a także interesujących wypowiedzi Andrzeja Łapickiego o aktorstwie i teatrze, wygłaszanych przy różnych okazjach i w różnych okresach. Zaczynał artystyczną edukację w czasie wojny - mając 17 lat wystąpił w amatorskim przedstawieniu wystawionym na tzw. kolonii Staszica w Warszawie. Wkrótce potem dostał się do Państwowego Instytutu Sztuki, jedynej tajnej uczelni tego typu w ówczesnej Europie. Po wojnie nie mógł się odnaleźć w "socrealistycznym sosie". Przełom w jego karierze nastąpił po 1956 roku, na deskach warszawskiego Teatru Współczesnego. Zaczął też grać w filmach. Uchodził za ideał scenicznego i ekranowego uwodziciela: miał ogromny wdzięk, czar, doskonałe maniery i wspaniały głos. Jego talent pozwalał mu wcielać się w kochanków z różnych epok. Wpadł w pułapkę. Gdyby nie ocknął się w porę, zostałby na zawsze zakonserwowany w "szufladce" amanta. Wyrwał się z niej. Grał potem wrażliwych inteligentów, a także ludzi silnych, twardych, zdecydowanych. Po mistrzowsku pokazywał stany ducha mężczyzny bez narodowych odniesień i kreował bohaterów mocno osadzonych w polskiej rzeczywistości. Ze szczególnym upodobaniem grał w sztukach Fredry. Z powodzeniem zabrał się też za reżyserię. Swego czasu powiedział: aktorstwo nie jest dla inteligentów. Człowiek inteligentny ma w sobie dużą dozę autokrytycyzmu, a to utrudnia otworzenie się, obnażenie swoich emocji. Inteligent się tego wstydzi. Inteligencja stoi w sprzeczności z tym, co powinno cechować aktorstwo: bezwstydem, brutalnością, brakiem ograniczeń. Może więc w tym tkwi przyczyna tego kategorycznego "nigdy!"? Na końcu dokumentu jednak Andrzej Łapicki powraca do przytoczonej na wstępie wypowiedzi i - jak klamrą - zamyka całość powtórną odpowiedzią na pierwsze pytanie. Jest już inna. 20:35 PANORAMA KINA POLSKIEGO - EXCENTRYCY, CZYLI PO SŁONECZNEJ STRONIE ULICY Komedia, 107 min, Polska, 2015 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Włodzimierz Kowalewski, Janusz Majewski Zdjęcia: Adam Bajerski Muzyka: Wojciech Karolak Aktorzy: Maciej Stuhr, Sonia Bohosiewicz, Natalia Rybicka, Anna Dymna, Wojciech Pszoniak, Wiktor Zborowski, Marian Dziędziel, Adam Ferency, Władysław Kowalski, Jerzy Szejbal Bardzo dobrze przyjęty film o marzeniach i tęsknotach młodych ludzi zafascynowanych kulturą Zachodu, z przewijającymi się wątkami romansowym i szpiegowskim, wzbogacony fantastyczną muzyką i świetnymi piosenkami oraz znakomitą obsadą. Aktorstwo jest właśnie jedną z najmocniejszych stron "Excentryków" - jak pisał jeden z krytyków. Wyreżyserował film Janusz Majewski, twórca pamiętnych "Zaklętych rewirów", które przeszły do historii polskiego kina. W 2015 roku za swoje dzieło reżyser otrzymał Srebrne Lwy 40. Festiwalu Filmowego w Gdyni, a za drugoplanową rolę męską nagroda przypadła Wojciechowi Pszoniakowi. Akcja "Excentryków..." została ulokowana w Polsce końca lat 50. , w czasach Gomułki, kiedy to w 1956 roku nastąpiła pewna odwilż w naszym kraju. Dało się to odczuć także w muzyce rozrywkowej, która do tej pory właściwie była całkowicie zakazana przez władze. Wtedy nie zdołano już zatrzymać narastającej jazzowej fali i inwazji rock&rolla, jako muzyki wolności. Podtytuł "Excentryków..." On The Sunny Side of The Street (Po słonecznej stronie ulicy) nawiązuje zresztą do słynnego standardu jazzowego wykonywanego m.in. przez wielkiego Louisa Armstronga. To właśnie w tym czasie do kraju wraca z Anglii po wojennej emigracji Fabian, grający na puzonie muzyk jazzowy i świetny tancerz. Wraz z grupą podobnych sobie ekscentryków Fabian zakłada swingowy big - band, który w łaknącej takiej muzyki Polsce z miejsca odnosi ogromny sukces. Już po pierwszym występie big - band Fabiana zdobywa całe rzesze wielbicieli. W orkiestrze solistką zostaje intrygująca Modesta. On i ona tworzą idealną parę nie tylko w życiu prywatnym, bo jako świetny duet sprawdzają się także na scenie - okrzyknięci "królem i królową swingu". Są wolni i kolorowi, wyróżniają się na tle szarej polskiej rzeczywistości. Pewnego dnia sielankowy nastrój pęka jak mydlana bańka. Modesta nagle znika bez śladu. 23:20 CIEMNONIEBIESKI ŚWIAT (TMAVOMODRY SVET) Dramat wojenno-obyczajowy, 108 min, Czechy/Wielka Brytania/Niemcy/ Dania/Włochy 2001 Reżyseria: Jan Sverak Scenariusz : Zdenek Sverak Występują: Ondrej Vetchy, Krystof Hadek, Tara Fitzgerald, Oldrich Kaiser, Hans-Jorg Assmann, Charles Dance, David Novotny, Linda Rybova, Jaromir Dulava i inni "Ciemnoniebieski świat" to jedna z najdroższych produkcji czeskiej kinematografii. Jego twórca Jan Sverak (rocznik 1965) to dziś w tym kraju ścisła reżyserska czołówka. Zdobywca Oscara za film "Kola" jest znany polskim widzom także jako autor filmów: "Szkoła podstawowa" czy "Jazda". Scenariusz napisał jego ojciec, znany czeski aktor i scenarzysta Zdenek Sverak, z którym Jan współpracował przy niemal wszystkich swoich dziełach. Akcja filmu rozpoczyna się w 1950 r., w okresie największego nasilenia zimnej wojny. W obozie pracy Mirov na terenie Czechosłowacji przebywa czterdziestoparoletni Franta Slama osadzony tam jako rzekomy "wróg ludu". Komunistyczne władze kraju uznały, że Franta, który w czasie wojny służył jako pilot w jednostce RAF-u w Wielkiej Brytanii i przesiąkł tam niebezpiecznymi ideami wolności i demokracji, stanowi teraz zagrożenie dla porządku państwa. Gdy Franta zapada na zapalenie płuc, trafia do więziennego szpitala, gdzie zaprzyjaźnia się z innym pacjentem, Houfem. Razem obmyślają plan ucieczki z obozu. Snując refleksje nad swoim dotychczasowym życiem, Franta cofa się pamięcią do roku 1938. Czechosłowacja zostaje wówczas włączona do III Rzeszy. Kontrolę nad czeską armią przejmują Niemcy. Część niepogodzonych z losem żołnierzy ucieka do Anglii, by tam prowadzić dalej walkę z okupantem. Wśród uciekinierów są dwaj przyjaciele, wytrawni piloci: młodziutki Karel Vojtisek i właśnie Franta, który zostawił w kraju swoją ukochaną Hanickę. Obaj wstępują na służbę do angielskich sił powietrznych i przechodzą intensywne trzymiesięczne szkolenie bojowe i językowe. W końcu stają się pełnoprawnymi żołnierzami. W czasie jednego z pierwszych lotów samolot Karela zostaje poważnie uszkodzony. Pilot ląduje przymusowo i szuka schronienia na nieodległej farmie należącej do młodej, ładnej Susan Whitmore. Kobieta, początkowo wystraszona i nieufna, pozwala mu wreszcie zostać pod swoim dachem. Wyjaśnia też, że jej mąż, który służył w marynarce, zaginął podczas działań wojennych. Karel i Susan spędzają razem miłosną noc. Chłopak zakochuje się w Angielce, którą postanawia przedstawić swemu przyjacielowi i mentorowi. Niestety, Susan wybiera starszego Frantę. Nawiązuje z nim potajemny romans, który Karel niebawem odkrywa. Zdesperowany, po pijanemu atakuje przyjaciela. W czasie następnej powietrznej misji obaj piloci przeżywają dramatyczne chwile: w ogniu walki Franta omyłkowo stwierdza, że Karel ostrzelał jego samolot. Dopiero później odkrywa, że w rzeczywistości chłopak uratował mu życie. Ale urażony pilot nie chce jego przeprosin i zrywa wszelkie kontakty. Trzy miesiące później dochodzi do tragedii. 01:20 CYRANO DE BERGERAC (CYRANO DE BERGERAC) Film kostiumowy, melodramat, przygodowy, 132 min, Francja, 1990 Reżyseria: Jean - Paul Rappeneau Scenariusz: Edmond Rostand Aktorzy: Gérard Depardieu, Anne Brochet, Jacques Weber, Vincent Perez Pełen werwy oficer i romantyczny poeta Cyrano de Bergerac zakochuje się w swojej kuzynce Roxane, ale trzyma to w tajemnicy. Jedynej rzeczy, jakiej nie lubi najbardziej na świecie, to jego duży nos, co według niego jest przyczyną niepowodzenia w miłości. Cyrano pisze do Roxane listy w imieniu Christiana, który także jest zakochany w dziewczynie, ale nie wie jak jej o tym powiedzieć. Roxane jest pod wrażeniem poetyckich wyznań, ale uważa, że stoi za nimi Christian. Co się wydarzy, gdy pozna prawdę? 04:30 KINO NOCNE - CIUCIUBABKA Film obyczajowy, 50 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Radosław Piwowarski Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Wiesław Wójcik, Gabriela Kownacka, Bohdana Majda, Anna Jaraczówna, Jerzy Staszewski, Władysław Wasilewski, Krystyna Tkacz, Hanna Małkowska, Celina Klimczakówna, Krystyna Karkowska, Maria Seroczyńska, Maria Białoborzeska, Irena Burawska i inni Film 29 - letniego wówczas Radosława Piwowarskiego, który już w swoich pierwszych produkcjach dał się poznać jako bystry obserwator rzeczywistości, ludzkich charakterów, uczuć i emocji. Choć "Ciuciubabka" ustępuje późniejszym dziełom tego reżysera ("Yesterday", "Pociąg do Hollywood", "Kochankowie mojej mamy" czy "Kolejność uczuć"), stanowi jednak już udaną próbkę jego oryginalnego stylu. Jest to zapis epizodu z życia młodego małżeństwa, które dość szybko znalazło się na krawędzi rozpadu. Piotr jest architektem, Grażyna - socjologiem. Połączyła ich wielka miłość od pierwszego wejrzenia, która później rozmyła się w codziennych drobnych kłótniach i konfliktach, wzajemnych pretensjach, niewybaczonych winach. Rozwód przebiegłby zapewne bez komplikacji, gdyby nie niespodziewane odwiedziny matki Grażyny, święcie przekonanej, że pożycie młodych układa się jak najlepiej. Pretekstem do przyjazdu do stolicy stał się zjazd absolwentek jej dawnego gimnazjum. Zaskoczeni i zmieszani małżonkowie postanawiają nie pozbawiać swego gościa złudzeń. Rozpoczynają więc dwuznaczną grę w tytułową ciuciubabkę, udając zgodną, kochającą się parę. Ale na dłuższą metę udawanie nie bardzo im wychodzi, narasta irytacja i poczucie absurdu. W końcu Grażyna, w odruchu desperacji, wyjawia matce, że jest już z mężem po pierwszej rozprawie. Starsza pani wyjeżdża rozgoryczona i smutna. Małżonkowie żegnają się na dworcu. Ale czy wszystko już stracone?