TVP Kultura Poniedziałek, 25.11.2019 08:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - PŁOCK Reportaż, 6 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący), Katarzyna Sanocka (prowadząca) W kolejnym odcinku będziemy sprawdzać, czego o naszej przeszłości możemy się dowiedzieć w takim miejscu jak Płock. Płock należy do najstarszych i najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce określanych w XI w. przez Galla Anonima jako: sedes regni principalis, czyli ośrodki, w których rezydowali władcy. Czas szczególnego znaczenia Płocka przypadł na rządy Władysława I Hermana oraz jego synów Zbigniewa i Bolesława III Krzywoustego. Gród stał się wówczas główną rezydencją monarszą w kraju, jednocześnie miejscem fundacji książęcych i kościelnych, a katedra płocka nekropolią władców. Po podziale dzielnicowym dokonanym testamentem Krzywoustego, Płock utrzymał się jako stolica Mazowsza - księstwa dzielnicowego i miejsce wiecznego spoczynku kolejnych książąt mazowieckich. 08:10 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - DR JACEK ŻUKOWSKI Dysk./wywiad/debata, 9 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) "Świat polskich Wazów. Przestrzeń - ludzie - sztuka" to wystawa na Zamku Królewskim wieńcząca obchody Roku Wazowskiego. Gościem Katarzyny Sanockiej jest kurator ekspozycji dr hab. Jacek Żukowski. 08:30 WAHADEŁKO Dramat psychologiczny, 56 min, Polska 1981 Scenariusz i reżyseria: Filip Bajon Zdjęcia: Wit Dąbal Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Janusz Gajos, Dorota Stalińska, Mirosława Marcheluk, Zofia Tomaszewska, Małgorzata Załuska, Bogusław Sochnacki, Stanisław Jaroszyński, Janusz Dąbrowski, Jacek Odrowąż Pieniążek Wahadełko to w żargonie lekarskim nazwa epilepsji. Jej atak można bowiem wywołać, wprawiając w wahadłowy ruch jakiś przedmiot przed oczami chorego. Głównym bohaterem filmu Filipa Bajona jest trzydziestokilkuletni Michał, były student politechniki i przewodniczący ZMS. Większość czasu spędza w łóżku w swoim zagraconym pokoju. Cierpi na padaczkę, depresję oraz cukrzycę lub astmę (tego nie sprecyzowano). I on także ma swoje "prywatne" wahadełko. Czym ono jest? To jedno z pytań, które stawia widzowi reżyser. Nagrodzony "Srebrnymi Lwami Gdańskimi" na festiwalu w 1984 r. film Filipa Bajona to kameralny dramat psychologiczny, tak różny od niektórych jego wcześniejszych produkcji, pełnych rozmachu, zapełnionych tłumem postaci i wydarzeń ("Aria dla atlety", "Wizja lokalna 1901"). "Wahadełko" trwa niespełna godzinę i rozgrywa się w kręgu czterech osób: matki, dwojga jej dorosłych dzieci i sąsiadki, która pojawia się tylko epizodycznie. Centralną postacią jest Michał. Ciężar jego pielęgnacji spoczywa głównie na Anieli, siostrze bohatera. To ona podaje mu lekarstwa, spełnia wszystkie polecenia. Jedynym jasnym promykiem w jej bezbarwnym życiu jest "ogródek", który z braku odpowiedniejszego miejsca urządziła w kuchni. Anielę i Michała oddziela od matki duchowa przepaść. Ich rodzicielka była w czasach stalinowskich przodownicą pracy. Opętana przez demona ideologii wiele lat zaniedbywała dom i dzieci. Gdy kilkuletni syn był w sanatorium, nie odwiedziła go w święta Bożego Narodzenia. Dla psychiki chłopca miało to katastrofalne następstwa. Uraz został mu na całe życie. Nie tylko do matki, również do złowrogiej epoki, która mu ją odebrała. Nawet jako dorosły człowiek nie potrafi uwolnić się od wspomnień z lat pięćdziesiątych. Ascetyczną współczesną fabułę filmu przeplatają sceny retrospektywne z okresu "błędów i wypaczeń", zrealizowane w poetyce dokumentalnej. Z jednej strony pokazują one przyczyny całkowitego rozkładu rodziny Michała. Dowodzą, jak ideologia może zniekształcić ludzkie sumienie i doprowadzić do zniszczenia więzów z najbliższymi. Z drugiej zaś sugerują, że nie tylko epileptycy mają swoje "wahadełka". Mają je także społeczeństwa, otumanione propagandą i zahipnotyzowane perfidną socjotechniką. 09:40 CZY JEST TU PANNA NA WYDANIU? Komedia obyczajowa, 70 min, Polska 1977 Reżyseria: Janusz Kondartiuk Scenariusz: Roman Kłosowski, Janusz i Andrzej Kondratiukowie Zdjęcia: Adam Myszkowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Roman Kłosowski, Jan Wrona, Beata Andrzejewska, Henryk Hunko, Krzysztof Kowalewski, Helena Norowicz, Włodzimierz Saar, Jan Himilsbach, Władysław Ogórek, Regina Regulska, Zbigniew Buczkowski Młody mężczyzna powraca z wojska do rodzinnej wsi. Pragnie pracować na roli, ale do prowadzenia gospodarstwa jest mu potrzebna żona. Kiedy w rodzinnej wsi nie znajduje odpowiedniej panny, odwiedza dalekich krewnych i znajomych w całej Polsce. Niełatwo jednak znaleźć dziewczynę, która zgodzi się mieszkać na wsi. Dla większości z nich dawne tradycje nie mają większego znaczenia, a małżeństwo nie jest jedynym celem w życiu. "Fabuła stanowi pretekst do powiedzenia czegoś o tradycji lub raczej o jej odrzucaniu. Sam pomysł fabularny - bohater w podróży - pozwala nie tylko ukazać panoramę czasu teraźniejszego widzianego oczyma postaci filmu, lecz także na ukazanie oczekiwania na coś, co jeszcze nieokreślone" - mówił Janusz Kondratiuk. Scenariusz filmu jest pracą zbiorową, pracowali nad nim Janusz i Andrzej Kondratiukowie, grający główną rolę Roman Kłosowski, a także mieszkańcy wsi Łacha w gminie Serock, którzy zgłaszali swoje uwagi i pomysły. Autorzy filmu zaangażowali wielu aktorów niezawodowych. Janusz Kondratiuk podkreślał, że właśnie oni - w przeciwieństwie do aktorów na co dzień związanych z teatrem, filmem, przyzwyczajonych do określonego warsztatu - potrafią "wtopić się" w przedstawianą w filmie rzeczywistość. 11:00 QUO VADIS? - ODC. 2/6 Serial kostiumowy, 45 min, 6 odc. , Polska 2002 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. Kaczmarek Aktorzy: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Bogusław Linda, Michał Bajor, Jerzy Trela, Franciszek Pieczka, Krzysztof Majchrzak, Agnieszka Wagner, Małgorzata Pieczyńska, Danuta Stenka, Rafał Kubacki, Jerzy Nowak, Marta Piechowiak i inni Zrozpaczony Winicjusz rozpoczyna poszukiwania Ligii. Odwiedza Akte, a ta przyznaje, że wiedziała o planowanej ucieczce dziewczyny. Petroniusz, chcąc pocieszyć siostrzeńca, darowuje mu Eunice, jedną ze swych niewolnic. Młodzieniec, owładnięty miłością do Ligii, odmawia jej przyjęcia. Eunice jest szczęśliwa. Petroniusz każe sprowadzić Greka Chilonidesa. Sprzedajny filozof podejmuje się odnaleźć Ligię. Pomocny staje mu się znak ryby, który kiedyś dziewczyna narysowała Winicjuszowi na piasku. Idąc tym tropem, stwierdza, że poszukiwana jest chrześcijanką, a następnie dowiaduje się o mającym się odbyć spotkaniu wyznawców Chrystusa z Piotrem apostołem. Winicjusz idzie na to spotkanie z Grekiem i gladiatorem Krotonem. Pośród zebranych widzi Ligię. Śledząc dziewczynę, docierają na Zatybrze. By umożliwić porwanie Ligii, Kroton ma zabić Ursusa. To jednak Ursus zabija gladiatora i rani Winicjusza. Chrześcijanie opatrują Winicjusza, lecz chcą, by opuścił ich dom, bojąc się prześladowań, zwłaszcza że umiera córeczka Nerona i podejrzenie o rzucenie złego czaru na dziecko pada na Ligię. Ranny młodzieniec pragnie jednak pozostać z nimi, licząc na to, że będzie się nim opiekowała ukochana. 12:00 JANOSIK - ODC. 11/13 - TRUDNO - MIŁOŚĆ! Serial przygodowo - kostiumowy, 44 min, Polska, 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Do karczmy, gdzie ucztują zbójnicy, wstępuje po drodze książę z siostrzenicą Eweliną. Janosik, urzeczony urodą dziewczyny, porywa ją jako zakładniczkę. Tymczasem ktoś uprowadza Janosikową zdobycz i oddaje ją hajdukom. Janosik goni sprawcę porwania Eweliny, którym okazuje się... zazdrosna Maryna. 13:00 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - DR JACEK ŻUKOWSKI Dysk./wywiad/debata, 9 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadzący) "Świat polskich Wazów. Przestrzeń - ludzie - sztuka" to wystawa na Zamku Królewskim wieńcząca obchody Roku Wazowskiego. Gościem Katarzyny Sanockiej jest kurator ekspozycji dr hab. Jacek Żukowski. 13:20 IKONY MUZYKI - QUEEN (DISCOVERING MUSIC - QUEEN) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Lyndy Saville "Discovering Music" to cykl dokumentalny poświęcony różnym artystom muzyki rockowej i popularnej. Bohaterem tego odcinka jest zespół Queen. Grupa uważana jest za jedną z najlepszych w historii muzyki. Wielowątkowe kompozycje, połączenie różnych stylów i niezwykle charyzmatyczny głos Freddiego Mercury ' ego to charakterystyczne elementy utworów Queen. Dzięki temu zdobyli szczyty list przebojów i sprzedali miliony płyt. 15:05 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - JACEK MALCZEWSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Marta Kłak - Ambrożkiewicz Jacek Malczewski wykonał szereg kompozycji pod tytułem "Śmierć Elenai". Ta finalna scena z dramatu Juliusza Słowackiego "Anhelli" fascynowała go, dlatego wracał do niej wielokrotnie. O uznawanym za pierwszy obraz z serii znajdującej się w Muzeum Narodowym w Krakowie opowie Marta Kłak - Ambrożkiewicz. 15:20 CIEMNEGO POKOJU NIE TRZEBA SIĘ BAĆ Dramat, 35 min, Polska, 2009 Reżyseria: Jakub Czekaj Scenariusz: Jakub Czekaj Zdjęcia: Adam Palenta Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Emilia Stachurska, Przemysław Bluszcz, Jowita Budnik, Anna Ilczuk Opowieść o bezgranicznej miłości jedenastoletniej Łaty do jej ojca. Dziewczynka przygotowuje piosenkę na szkolną akademię, zorganizowaną z okazji zbliżającego się Dnia Taty. To sprawia, że Łata przygląda się ojcu baczniej niż zazwyczaj. Chcąc jak najlepiej opisać swoje uczucia, powoli zaczyna odsłaniać skrywane przez niego tajemnice. 16:10 ZIEMIA I CIEŃ (LA TIERRA Y LA SOMBRA / LAND AND SHADE) Dramat, 93 min, Brazylia/Chile/Francja/Kolumbia/Holandia, 2015 Reżyseria: Cesar Augusto Acevedo Scenariusz: Cesar Augusto Acevedo Zdjęcia: Mateo Guzmn Aktorzy: Jos Felipe Crdenas, Haimer Leal, Edison Raigosa Alfonso to stary rolnik, który wrócił w rodzinne strony, aby zająć się poważnie chorym synem. 17 lat po opuszczeniu rodziny, chce na nowo ułożyć relacje z najbliższymi. Podczas jego nieobecności wiele się zmieniło. Rozległe plantacje trzciny cukrowej szczelnie otoczyły jego dom. Dawni sąsiedzi pracują ciężko dla plantatorów, bez zapłaty lub za marne grosze, harując w kurzu i skwarze. Pył i wszechobecny popiół wdzierają się w każdą szczelinę, wpadając do domów przez zamknięte okna. Szansą na poprawę warunków jest szybki wyjazd albo wspólny bunt przeciwko istniejącym regułom. Tyle że niełatwo będzie znaleźć odwagę oraz sprzymierzeńców. (źródło: wff.pl) 18:00 LEGENDY POLSKIEGO TEATRU - BYŁ TAKI CZŁOWIEK... JERZY BIŃCZYCKI Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2000 Reżyseria: Marta Węgiel Wykonawcy: Elżbieta Bińczycka, Anna Dymna, Jerzy Trela, Andrzej Wajda, Jerzy Stuhr, Stanisław Radwan, Zbigniew Zapasiewicz, Jerzy Antczak, Jadwiga Barańska Próba zarysowania portretu zmarłego w 1998 roku aktora teatralnego i filmowego Jerzego Bińczyckiego. Aktora wspominają sceniczni partnerzy ze Starego Teatru w Krakowie, z którym Bińczycki związany był przez znaczną część swej kariery. Program przeplatany jest fragmentami archiwalnych wywiadów aktora oraz materiałami z rodzinnych taśm. 20:30 PANORAMA KINA POLSKIEGO - OBIETNICA (OBIETNICA) Dramat dla młodzieży, 92 min, Polska/Dania, 2014 Reżyseria: Anna Kazejak Scenariusz: Anna Kazejak, Magnus Von Horn Zdjęcia: Klaudiusz Dwulit Muzyka: Kristian Eidnes Andersen Aktorzy: Eliza Rycembel - Lila, Mateusz Więcławek - Janek, Magdalena Popławska - Sylwia, Dawid Ogrodnik, Andrzej Chyra, Jowita Budnik, Bartłomiej Topa, Nikodem Rozbicki, Sara Sobania, Michał Surosz Lila i Janek, uczniowie wielkomiejskiego liceum, należą do generacji, która komunikuje się głównie przez Skype ' a i Facebooka. Wraz z przyjaciółmi korzystają z życia na całego. Imprezują, eksperymentują z alkoholem i marihuaną. Jednak pewnego dnia Lila nieoczekiwanie zrywa z Jankiem, oskarżając go o zdradę. Zakochany chłopak będzie musiał zapłacić wysoką cenę za niewinny błąd. Jeśli spełni obietnicę, którą wymogła na nim dziewczyna, nic już nie będzie takie jak przedtem. 22:45 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - NIEWYBACZALNE (NOTHING IS FORGIVEN) Film dokumentalny, 61 min, Belgia, 2017 Reżyseria: Vincent Coen, Guillaume Vandenberghe Historia Zineb El Rhazoui, marokańskiej dziennikarki "Charlie Hebdo", walczącej o prawa islamskich kobiet, która ocalała z zamachu na redakcję tego francuskiego magazynu w 2015 roku. 02:25 KINO NOCNE - BEZ WSTYDU Dramat, 80 min, Polska 2012 Reżyseria: Filip Marczewski Scenariusz: Grzegorz Łoszewski Zdjęcia: Szymon Lenkowski Muzyka: Paweł Mykietyn Aktorzy: Mateusz Kościukiewicz, Agnieszka Grochowska, Anna Próchniak, Maciej Marczewski, Paweł Królikowski, Dariusz Majchrzak W swym debiucie fabularnym reżyser Filip Marczewski podejmuje trudny temat kazirodztwa. Jego "Bez wstydu" to rozgrywająca się w czasie kilkunastu upalnych dni lata opowieść o zakazanej miłości brata do siostry. W życiowy dramat jest uwikłany Tadek, który wychowuje się i mieszka u ciotki. Na krótko przed końcem roku szkolnego ucieka jednak od niej, by wrócić do swojej starszej o kilka lat siostry Anki, mieszkającej w rodzinnym miasteczku na Dolnym Śląsku. Chłopak ulega grzesznemu uczuciu, które może przynieść jedynie nieszczęście. Nie potrafi jednak wyrzec się tej miłości, owładnięty erotyczną fascynacją musi stawić czoło tradycyjnej obyczajowości, ale także własnej zgubnej namiętności. Po powrocie do rodzinnego miasteczka Tadek dowiaduje się, że Anka ma romans z żonatym mężczyzną. To nie podoba się bratu, zwłaszcza że sam zapałał namiętnością do pięknej siostry. Jego obsesyjna zazdrość prowadzi do zguby, zrobi wszystko, by zniszczyć związek Anki i jej partnera Andrzeja. Mimo sprzeciwu, nie daje za wygraną, walczy o prawo do miłości, jednocześnie chce być odpowiedzialny za siostrę, ale tylko pakuje się w coraz większe tarapaty. Zaślepiony miłością do Anki, nie zauważa, że sam ma wielbicielkę, która próbuje rozbudzić w nim uczucie. Wzdycha do niego śliczna romska dziewczyna, która wróży mu z ręki. Zakochana w nim Irmina również musi dokonać życiowego wyboru. Wedle tradycji zostaje bowiem zmuszona do poślubienia wybranego przez rodzinę Roma, do którego jednak nic nie czuje. 03:55 TAŚMY KULTURY - ZASADY GRY Artystyczne/estradowe (widowisko), 11 min, Polska, 2018 "Regulamin jest ważniejszy jak człowiek..." - mówi bohater filmu Krzysztofa Kieślowskiego "Z punktu widzenia nocnego portiera". Może i tak, ale bez przesady. 04:15 SCENA ALTERNATYWNA - EPI CENTRUM (JERZY PRZEŹDZIECKI) Magazyn, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Joanna Makowska Jurek Przeździecki, legenda polskiej sceny elektronicznej, prezentuje na Scenie Alternatywnej swoją najnowszą płytę "Excrescence", wydaną pod pseudonimem Epi Centrum.