TVP Kultura Niedziela, 01.12.2019 07:30 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ROMAN OPAŁKA Magazyn, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Magdalena Czubińska Roman Opałka był najważniejszym przedstawicielem konceptualizmu w Polsce. Jego cykl OPALKA 1965 /1 uchodzi za jeden z najciekawszych sposobów uchwycenia pojęcia czasu w historii sztuki. Słynne obrazy liczone, gdy pojawiają się na aukcjach, osiągają rekordowe kwoty sprzedaży. O zmarłym w 2011 roku artyście opowiada Magda Czubińska. 10:35 MAŁY LORD Teatr, 61 min, Polska, 1994 Autor: Frances Eliza Hodgson Burnett Przekład: Salomea Kowalewska Scenariusz i reżyseria: Mikołaj Grabowski Scenografia i kostiumy: Jacek Ukleja Muzyka: Krzysztof Suchodolski Zdjęcia: Jacek Knop Występują: Michał Grabowski (lord Fauntleroy), Jerzy Goliński (dziadek, hrabia of Dorincourt), Iwona Bielska (matka, pani Errol), Marta Stebnicka (hrabina Konstancja Lorridaile), Krystian Lupa (Havisham), Zbigniew Kosowski (Hobbs), Sławomir Federowicz (Dick), Jacek Romanowski (Ben), Dorota Zięciowska (żona Bena), Andrzej Grabowski (Wilkins), Tomasz Międzik (pastor Mordaunt), Andrzej Hudziak (Higgins), Anna Tomaszewska (pani Dibble), Urszula Popiel (pani Watson), Halina Wiśniewska (pani Mellon), Marian Dziędziel (lokaj) oraz Lou Sambou N'Famara, Jacek Ćwierzyk, Oliwia Dąbrowska, Filip Dąbrowski, Zuzanna Grabowska, Piotr Jakóbek, Bartosz Przeklas, Katarzyna Rusinek. Film Agnieszki Holland "Tajemniczy ogród" przypomniał jedną z bardzo popularnych kiedyś książek Frances Elizy Hodgson Burrnett. Podobny rozgłos na przełomie XIX i XX w. przyniosły anglo-amerykańskiej autorce powieści dla młodzieży "Mały lord" i "Mała księżniczka". Telewizyjna inscenizacja opowieści o małym lordzie Fauntleroy jest udanym przykładem "teatru familijnego". Cedryk wraz z matką - Amerykanką mieszka w Stanach. Ojciec chłopca, potomek angielskiego magnata, nie żyje. Niepomny swego arystokratycznego pochodzenia malec przyjaźni się ze sklepikarzem, z biednym czyścibutem. Nieoczekiwanie w życiu Cedryka następuje wielka odmiana. Stary hrabia postanawia sprowadzić swego jedynego wnuka do Anglii i wychować na godnego dziedzica fortuny i tytułu. Oschły, zgryźliwy starzec nigdy nie akceptował małżeństwa syna z Amerykanką. Czuła i mądra matka, nie chcąc, by synek uprzedził się do dziadka, godzi się zamieszkać w osobnym dworku. Serdeczność, wdzięk i ujmujący sposób bycia chłopca zjednują chłodnych Anglików. Miłość wnuka odmienia nawet dziadka. Z pomocą amerykańskich przyjaciół mały lord zapobiega rodzinnemu skandalowi. Ma nadzieję doprowadzić też do pojednania dwóch osób, które kocha najbardziej na świecie. 12:25 MAŁA MOSKWA Melodramat, 113 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Waldemar Krzystek Zdjęcia: Tomasz Dobrowolski Muzyka: Zbigniew Karnecki Aktorzy: Lesław Żurek, Svetlana Khodchenkova, Dimitrij Uljanov, Elena Leszczyńska, Andrzej Grabowski, Artem Tkachenko, Jurij Itskov Kinowa wersja "Małej Moskwy" Waldemara Krzystka, nagrodzona w 2008 r. Złotymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Film wyróżniono ponadto nagrodą za główną rolę kobiecą oraz dwiema specjalnymi nagrodami TVP. "Małej Moskwie" przypadło również aż 5 Polskich Nagród Filmowych - Orłów (m. in. za scenariusz, scenografię i kostiumy). Ten deszcz najbardziej prestiżowych wyróżnień polskiego przemysłu filmowego wzbudził różne reakcje i podzielił krytyków. Niektórzy z recenzentów uznali, że Waldemar Krzystek nakręcił patetyczny, staroświecki film, w którym narracja, prowadzenie kamery i kompozycja kadrów przywodzą na myśl kinowe wzorce sprzed kilku dekad. Zaś zwolennicy "Małej Moskwy" podkreślali, że to film dla ludzi, a nie krytyków, błyskotliwie zrealizowany ważny epicki obraz, pozytywny przykład kina historycznego o zakazanej miłości w epoce PRL - u, o zniewoleniu jednostki w systemie totalitarnym. Wojska radzieckie stacjonowały w Polsce prawie pół wieku: od końca II wojny aż do roku 1993. W Legnicy mieścił się najpotężniejszy w naszym kraju garnizon Armii Czerwonej. W latach 60. zakwaterowani tam żołnierze i cywile stanowili niemal połowę mieszkańców miasta, które nazywano wówczas właśnie Małą Moskwą. Sierpień 1968 roku, pierwsze dni agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Jurij Swietłow, radziecki pilot wojskowy, tuż przed kolejnym lotem bojowym nad Pragę widzi na lotnisku swoją żonę, młodą i śliczną Wierę. Gdy w nocy wraca do bazy, jeszcze na płycie lotniska dowiaduje się, że Wiera nie żyje. Jak głosi oficjalna wersja, popełniła samobójstwo. Trzydzieści lat później Jura jest znowu w Polsce, w Legnicy. Stoi na płycie tego samego wojskowego lotniska, teraz już opuszczonego i zrujnowanego. Idzie na grób żony, widzi też groby dawnych znajomych, ich dzieci. Do współczesnej Legnicy przyjeżdża również córka Wiery, też Wiera. Dziewczyna, równie piękna jak matka, nienawidzi jednak rodzicielki samobójczyni za to, że zostawiła ją samą na świecie krótko po jej urodzeniu się, a jeszcze bardziej za to, że przez jej romans ona jest... bękartem. Wiera pracuje w Niemczech, w rosyjskim koncernie gazowym. Wyniosła, elegancka, przyzwyczajona do luksusu źle się czuje w Polsce, nie lubi Polaków. W przeciwieństwie do Jurija, który ma z Legnicy także i dobre wspomnienia, ona myśli o tym miejscu i ludziach jak najgorzej. Swietłowowie przyjeżdżają do Legnicy w 1967 roku, wraz z kolejną grupą żołnierzy i oficerów. Zamieszkują w wydzielonym z miasta wysokim murem osiedlu wojskowym. Miesiąc później, w dniu 50. rocznicy Rewolucji Październikowej, Wiera wygrywa polsko - radziecki konkurs piosenkarski.. Wtedy też poznaje Michała Janickiego, młodego i przystojnego podporucznika Wojska Polskiego, który jako odpowiedzialny za sprawy kulturalno - oświatowe wręcza jej nagrodę. Zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. Piękna Rosjanka początkowo broni się przed nim i kiełkującym uczuciem. Romans Wiery i Michała zostaje wykryty przez radzieckie władze wojskowe wskutek zdrady zastraszonych ormiańskich sąsiadów. Tajemnica wychodzi na jaw po ogłoszeniu alarmu bojowego w radzieckich jednostkach wojskowych, przygotowujących się wraz z sojusznikami do napaści na Czechosłowację. We współczesnej Polsce dorosła już córka Wiery i Michała postanawia zobaczyć swojego biologicznego ojca. Tymczasem Jura przekonuje ją, że Michał zginął w tym samym okresie co Wiera, w wypadku samochodu wojskowego za czechosłowacką granicą. Kiedy mała Wiera przyszła na świat, Jura odbiera żonę ze szpitala z nowo narodzoną córką. Prosi, żeby żona nigdy nie pokazała dziecka Michałowi, prawdziwemu ojcu dziewczynki. Po drodze Jura dostaje rozkaz wojskowy. Trwa inwazja na Czechosłowację. Aresztowany Michał, w czasie przesłuchania w radzieckim więzieniu wyskakuje przez okno. Wiera naiwnie prosi o zgodę na pozostanie w Polsce i zmianę obywatelstwa. Zostaje wyśmiana, poniżona i upokorzona. Tymczasem zapada decyzja o zatuszowaniu romansu Rosjanki i Polaka. We współczesnej Polsce dorosła już córka Wiery na cmentarzu poznaje prawdę o śmierci matki i staje oko w oko ze swoim prawdziwym ojcem. 14:30 BARWY JAPONII: WSPANIAŁY ŚWIAT ALBERTA KAHNA (THE WONDERFUL WORLD OF ALBERT KAHN: JAPAN) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: David Okuefuna Dokument przybliża niesamowity świat Japonii początków XX wieku, niedostępny dla zwykłych turystów. W filmie śledzimy historię francuskiego filantropa Alberta Kahna, pomysłodawcy Archiwum Planety, który wysyłał profesjonalnych fotografów, aby dokumentowali codzienne życie ludzi w ponad pięćdziesięciu krajach na całym świecie. Dzięki wsparciu Kahna, fotografowie mieli dostęp do najbardziej zaawansowanej technologiikamer - autochromu - pierwszego przyjaznego dla użytkownika systemu kamer zdolnego do tworzenia prawdziwych kolorowych fotografii. 15:35 CANIZARES LIVE AT THE ALHAMBRA 2016 (CANIZARES LIVE AT THE ALHAMBRA 2016) Koncert, 70 min, Francja, 2016 Reżyseria: Stephane Lebart Juan Manuel Canizares to bez dwóch zdań gwiazda muzyki flamenco. Do dzisiaj jest jedynym gitarzystą reprezentującym ten nurt, który dostąpił zaszczytu wystąpienia z Orkiestrą Filharmonii Berlińskiej. Canizares przez dziesięć lat współpracował z Paco de Lucia i wiele razy asystował innym artysto zarówno na scenie, jak i w studiach nagraniowych. Kariera hiszpańskiego muzyka jest niezwykle bogata. Współpracował z setkam gwiazd, wydał dziesięć własnych albumów, a także skomponował muzykę do różnych filmów i Hiszpańskiego Baletu Narodowego. Tym razem mistrz gitary klasycznej prezentuje swoje umiejętności w kameralnej przestrzeni Alhambry podczas 65. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki i Tańca w Grenadzie. 17:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - ARKADIA NIEBORÓW Reportaż, 6 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Krzysztof Grzybowski (prowadzący), Katarzyna Sanocka (prowadząca) Zespół pałacowo - ogrodowy w Nieborowie i znajdujący się nieopodal ogród sentymentalno - romantyczny w Arkadii powiązane są w ramach jednego założenia w aspekcie historycznym, artystycznym, a także własnościowym i funkcjonalnym. Zabytki te należą do elitarnej w skali kraju grupy autentycznych przykładów wiejskiej rezydencji magnackiej skupiającej w swoich granicach rozwiązania o charakterze reprezentacyjnym, gospodarczym i przemysłowym. Mają one wyjątkowe znaczenie dla kultury narodowej, przede wszystkim, ze względu na stan zachowania oraz związek z wybitnymi postaciami historycznymi. 20:00 KULTURA NA ŻYWO - BARTŁOMIEJ WĄSIK/ROYAL STRING QUARTET Koncert, 60 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Bartłomiej Wąsik, Royal String Quartet 1 grudnia w telewizyjnym studiu podczas koncertu transmitowanego przez TVP Kultura wystąpi Bartłomiej Wąsik oraz Royal String Quartet. W programie: kompozycje Philipa Glassa, m.in. Kwartet smyczkowy nr 3 "Mishima". 21:10 KLAN SYCYLIJCZYKÓW (THE SICILIAN CLAN / LE CLAN DES SICILIENS) Dramat sensacyjny, 113 min, USA/Francja, 1969 Reżyseria: Henri Verneuil Scenariusz: Henri Verneuil, Jos Giovanni Zdjęcia: Henri Deca Muzyka: Ennio Morricone Aktorzy: Alain Delon, Amedeo Nazzari, Irina Demick, Jean Gabin, Lino Ventura, Philippe Baronnet, Gerard Buhr Francuski przestępca współpracuje z sycylijską mafią przy napadzie stulecia. Zaplanowany skok udaje się, jednak wskutek osobistych komplikacji wszyscy w sumie przegrywają. Klan mafijny Manalese to jedna z najbardziej wpływowych rodzin gangsterskich na Sycylii. Przewodzi nimi charyzmatyczny Vittorio Manalese. Klan organizuje ucieczkę z więzienia Rogerowi Sartetowi, który w zamian za pomoc ma udzielić im bezcennych informacji na temat bogaczy prowadzących ekskluzywne salony jubilerskie. To właśnie na najbogatszych złotniów w mieście mafia szykuje skok stulecia. Członkowie klanu nie mają jednak pojęcia, że Sartet ma własne tajne plany, zamierza zgarnąć cały łup dla siebie. Problem w tym, że chłopak jest dyskretnie obserwowany przez inspektora policji, Le Goffa. Na domiar złego przystojny Roger zakochuje się w synowej bossa klanu, pięknej Jeanne. I co z tego wyniknie? 23:15 ALTER Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jarosław Ostaszkiewicz Scenariusz: Magdalena Wleklik Wykonawcy: Julia Chmielecka (prowadząca), Adam Podlewski (prowadzący) Alter to magazyn o fantastyce i związanymi z nią zjawiskami. Oprócz rozmów z wybitnymi pisarzami i twórcami fantastycznych dzieł, w programie pojawią się też recenzje książek, gier komputerowych, zapowiedzi ciekawych wydarzeń kulturalnych, a także fantastyczne ciekawostki. Do tego porcja pozaziemskich informacji. A wszystko to w wyjątkowy sposób przedstawi para prowadzących: Julia Chmielecka i Adam Podlewski. 23:45 DOKUMENT.PL - NAWET NIE WIESZ JAK BARDZO CIĘ KOCHAM Film dokumentalny, 80 min, Polska, 2016 Reżyseria: Paweł Łoziński Scenariusz: Paweł Łoziński Zdjęcia: Kacper Lisowski Film opowiada o dramacie dwóch kobiet, matki i córki, związanych ze sobą trudnym, skomplikowanym uczuciem. Kluczowe dla bohaterek jest spotkanie z kimś trzecim, obcym - doświadczonym terapeutą profesorem Bogdanem de Barbaro. Ekstremalnie bliskie kadry (niezwykłe zdjęcia Kacpra Lisowskiego) wyłapują każdą emocję na twarzach kobiet. Jako widzowie jesteśmy świadkami napięć, łez, żalu i frustracji. Podglądamy sesje w ciągu kilku miesięcy i widzimy, jak ewoluuje relacja matki i córki. Ale przecież to, co dzieje się za drzwiami gabinetu, powinno być owiane tajemnicą zawodową. 01:15 BILET DO KINA - KRÓLOWA PUSTYNI (QUEEN OF THE DESERT) Dramat, film biograficzny, 122 min, USA, 2015 Scenariusz i reżyseria: Werner Herzog Aktorzy: Nicole Kidman, James Franco, Damian Lewis, Jay Abdo, Robert Pattinson, Podstawą scenariusza filmu stała się biografia Gertrude Bell (1868 - 1926), podróżniczki, pisarki, archeolożki. Pełne przygód życie tej niezwykłej kobiety zostało przedstawione chronologicznie, od czasów jej młodości aż do śmierci. Gertrude Bell, córka zamożnych brytyjskich przemysłowców, otrzymała staranne wykształcenie, z wyróżnieniem kończy Oxford. Obraca się w wyższych sferach, ale nie imponują jej towarzyskie kręgi londyńskiej elity. Nudzi ją takie życie, zawsze chodzi własnymi drogami. Uwielbia ryzyko i pragnie jedynie wykorzystać swoją pozycję społeczną, by osiągnąć coś wielkiego. Decyduje się dołączyć do swego wuja, przebywającego na placówce dyplomatycznej w Teheranie. Jest zachwycona Bliskim Wschodem, czuje się tu wolna i spełniona. Zakochuje się także w jednym z pracowników ambasady, Henrym Cadoganie. Romans nie trwa jednak długo. Na drodze do szczęścia Gertrude stają jej rodzice, którzy uznają, że Henry nie jest odpowiednią partią dla ich córki i nie zgadzają się na małżeństwo. Niedoszły narzeczony, nie mogąc się pogodzić z odrzuceniem, popełnia samobójstwo. Po stracie Henry'ego resztę swego życia Gertrude Bell spędza na pisaniu książek i poznawaniu Bliskiego Wschodu. Staje się tu jedną z najważniejszych osób kształtujących politykę Imperium Brytyjskiego Udaje jej się osiągnąć wysoką pozycję w świecie arabskim, jaka wówczas wydawała się dla kobiety niemożliwa, nawet w Wielkiej Brytanii. 03:25 TERAZ ANIMACJE! - KLUB SENIORA Film animowany, 6 min, Polska, 2016 Reżyseria: Agata Mianowska Scenariusz: Agata Mianowska Krótki film animowany. Zwyczajne słoneczne popołudnie, mały chłopiec spędza czas z babcią w parku. Jednak ten spacer nie kończy się tak, jak każdy inny. Tego dnia chłopiec pozna prawdziwe oblicze "Klubu seniora". (opis festiwalowy) 03:30 TERAZ ANIMACJE! - JONASZ I MORZE (ZEEZUCHT / JONAS AND THE SEA) Film animowany, 11 min, Holandia, 2015 Reżyseria: Marlies Van Der Wel Scenariusz: Marlies Van Der Wel, Ruben Picavet Jonasz marzy o tym, żeby zamieszkać na morzu, lecz nikt go nie rozumie, bo przecież jest to niemożliwe. A może jednak? (opis festiwalowy) 03:50 SGT. PEPPER'S W FILHARMONII PARYSKIEJ (SGT. PEPPER LIVE - LA PHILHARMONIE DE PARIS) Koncert, 64 min, Francja, 2017 Reżyseria: Sylvain Pierrel Wykonawcy: Ed Harcourt, Carl Barat, Peter Doherty, Barrie Cadogan W 1967 roku została wydana kultowa płyta Beatlesów "Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band". Przez wiele lat inspirowała niezliczone rzesze artystów i na stałe odcisnęła piętno na popkulturze. W 50. rocznicę wydania albumu miało miejsce wyjątkowe wydarzenie. Uznany muzyk i kompozytor, Ed Harcourt, który współpracował m.in. z Marianne Faithfull, Patti Smith czy Erikiem Tuffazem, na jedną noc powołał supergrupę złożoną z czołówki brytyjskiego rocka. Zespół, w skład którego weszli chociażby Peter Doherty, Carl Barat, Barrie Cadogan czy sam Ed Harcourt, zaprezentował różne utwory Beatlesów. Koncert odbył się w Filharmonii Paryskiej.