TVP Historia Środa, 04.12.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 4 GRUDNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert Felieton o św. Barbarze; 1917 - publikacja wyników pionierskich prac o syndromie "szoku bitewnego"; 1942 - powstanie "Żegoty"; 1963 - II Sobór Watykański; 07:20 QUO VADIS? - ODC. 3/6 Serial kostiumowy, 47 min, Polska 2002 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. Kaczmarek Aktorzy: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Bogusław Linda, Michał Bajor, Jerzy Trela, Franciszek Pieczka, Krzysztof Majchrzak, Agnieszka Wagner, Małgorzata Pieczyńska, Danuta Stenka, Rafał Kubacki, Jerzy Nowak, Marta Piechowiak i inni Ursus sprowadza do Winicjusza Chilona. Przy tej okazji wychodzi na jaw zbrodnicza przeszłość sprzedajnego Greka, mimo to młodzieniec nadal wykorzystuje go do swoich spraw. Winicjusz prosi Ligię o wybaczenie, wyznaje jej miłość. Dziewczyna także go kocha, z czego zwierza się Kryspusowi, Piotrowi i Pawłowi z Tarsu. Apostoł Piotr zapewnia ją, że w tej miłości nie ma winy, lecz radzi, by unikała Winicjusza tak długo, dopóki jego serce nie otworzy się na prawdziwą wiarę. Dziewczyna opuszcza dom Kryspusa. Petroniusz jest szczęśliwy, odkrył bowiem Eunice i jej miłość. Krytykuje postawę chrześcijan. Winicjusz, spytany, czy chce przyjąć tę wiarę, stwierdza, że jest ona przeciwna jego naturze, a jednak pod wpływem Ligii zaczyna się zmieniać i poznawać nieznane mu dotąd wartości. Dzięki Chilonowi znów odnajduje Ligię. Prosi o jej rękę i Piotr apostoł błogosławi ich miłość. Tymczasem Neron opuszcza Rzym, którego zniszczenia pragnie, i udaje się do Ancjum. Żąda, by w podróży towarzyszyli mu Petroniusz z Winicjuszem. 08:45 HISTORIA POLSKI - CUDZE LISTY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Drygas Scenariusz: Maciej Drygas Służby bezpieczeństwa PRL - u kontrolowały rocznie kilkadziesiąt milionów listów. Wyspecjalizowane komórki zajmowały się codziennie odklejaniem kopert, czytaniem i analizą prywatnej korespondencji. Za sprawą tych zabiegów powstawały specjalne raporty o nastrojach społecznych. Cudze listy pisane przez okres całego PRL - u: intymne, pełne bólu i rozpaczy, ale i te z pogróżkami na władzę, jak również te bardziej pragmatyczne, żeby coś załatwić - stały się tkanką do zbudowania przejmującego portretu wewnętrznego Polaków w PRL - u. Na film składają się unikatowe materiały archiwalne. 09:55 SENSACJE XX WIEKU - HESS Magazyn, 23 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Tajemnica lotu Rudolfa Hessa do Anglii w roku 1941. Autor zwraca uwagę na wszystkie wydarzenia pozornie niezwiązane z samą wyprawą. Na co liczył? Na czyje zaproszenie przybył do Anglii? Czy o jego wyprawie wiedział Hitler? Czy Winston Churchill musiał stoczyć walkę z opozycją dążącą do szybkiego zawarcia pokoju z Niemcami na warunkach stawianych przez Hitlera? 10:35 EUGENIUSZ BODO - ZA WINY NIEPOPEŁNIONE Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1997 Reżyseria: Stanisław Janicki Scenariusz: Stanisław Janicki Zdjęcia: Krzysztof Tusiewicz Wykonawcy: Stanisław Janicki, A Mirek, W Jewsiecki, Jerzy Toeplitz, Zbigniew Pitera, Jerzy Semilski, Edward Dziewoński, Józef Hen, Wanda Jakubowska, Maria Kaniewska, Tadeusz Konwicki, Irena Kwiatkowska, Bronisław Pawlik, Lidia Wysocka, Klemens Mielczarek Z jednakim talentem radził sobie na estradzie, w kabarecie, filmie. Nieźle też wypadał jako reżyser i producent filmowy. A piosenki w jego wykonaniu, choć natura nie obdarzyła go świetnym głosem, stawały się przebojami, znanymi zresztą do dziś. U schyłku lat 30. osiągnął szczyty sławy. Miał tłumy wielbicielek. Kobiety jednak co najwyżej lubił, i to na krótko. Nieco na dłużej związał się tylko z ciemnoskórą Tahitanką Reri, którą zatrudnił w filmie. Tak naprawdę kochał jedynie matkę. I swego psa - olbrzymiego doga. Lubił ptysie z kremem i domowe robótki: wyszywał makatki z koralików i obwieszał nimi wszystkie ściany. Niekwestionowany gwiazdor polskiego filmu nie miał w sobie nic z gwiazdora. Miły, otwarty, elokwentny, dowcipny, w gruncie rzeczy był typem samotnika. Taki mniej więcej portret Eugeniusza Bodo wyłania się z godnego gorącego polecenia dokumentalnego filmu Stanisława Janickiego o życiu i tragicznej śmierci Eugeniusza Bogdana Junoda, który w 1920 roku przybrał pseudonim Bodo, utworzony z pierwszych sylab imienia swego i matki - Jadwigi Anny Doroty z Dylewskich. Eugeniusz Bodo urodził się w grudniu 1899 roku w Genewie. Jego ojciec, Teodor Junod, był Szwajcarem, wielbicielem i propagatorem kinematografu. Wkrótce po przyjściu na świat syna opuścił ojczyznę i wraz z żoną i malcem zjeździł niemal całą Rosję, by wreszcie osiąść w Łodzi. W 1903 roku założył tam i prowadził jedno z pierwszych kin w Polsce - "Uranię". Eugeniusz chodził do szkoły elementarno - handlowej. Matka marzyła dla niego o karierze lekarza. Jego pociągała scena i film. By zrealizować swe ambicje, ponoć uciekł z domu. W październiku 1917 roku pojawił się na scenie w Poznaniu. Potem krótko występował w Łodzi, a następnie rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Eugeniusz zaczął zdobywać popularność na estradzie, w kabaretach, teatrze. Na ekranie zadebiutował w 1925 roku w "Rywalach". Większą rolę zagrał w niemym jeszcze "Człowieku o błękitnej duszy". Potem przyszły wielkie kinowe szlagiery: "Na Sybir", "Głos pustyni", "Jego Ekscelencja Subiekt", "Czarna perła", "Czy Lucyna to dziewczyna", "Piętro wyżej", "Robert i Bertrand", "Paweł i Gaweł", "Strachy". Ostatni film, w którym zagrał i który reżyserował, nosił tytuł "Za winy niepopełnione". Wszedł na ekrany w grudniu 1938 roku. Realizację obrazu "Uwaga, szpieg!" przerwał wybuch wojny. Na początku września 1939 roku Eugeniusz Bodo opuścił Warszawę. Znalazł się w Równem na Wołyniu, potem we Lwowie, dokąd zresztą trafiło wielu aktorów. Zaczął występować na estradzie. Przyłączył się do zespołu Henryka Warsa "Tea Jazz" i ruszył z nim w tournee do Kijowa, Charkowa, Leningradu i Moskwy. Po powrocie do Lwowa zaczął myśleć o wyjeździe do Ameryki. Był rok 1940, coraz więcej Polaków ginęło z rąk NKWD. Bodo jednak miał obywatelstwo szwajcarskie, czuł się więc w miarę bezpieczny. Ale właśnie mniej więcej w tym czasie zaczęły krążyć pierwsze pogłoski o jego śmierci. W końcu pojawiło się aż kilka jej wersji. Autor filmu przytacza je kolejno, a każda brzmi prawdopodobnie. Według pierwszej, Bodo latem 1940 roku usiłował z grupą polskich oficerów przekroczyć granicę rumuńską. Cała grupa wpadła w ręce rosyjskich pograniczników. Schwytanych osadzono w więzieniu w Śnietyniu i tam bestialsko wymordowano. Inne wersje mówiły: że zginął w maju 1941 roku we Lwowie i tam został pochowany; że zastrzelono go w Brzuchowicach, gdzie mieszkał, i pochowano przy leśnej drodze; że został zamordowany w 1941 roku przez NKWD z grupą więźniów i pochowany w zbiorowej mogile; że zastrzelił go patrol uliczny w czerwcu 1941 roku. Kiedy do Lwowa wkroczyli Niemcy, to oni pojawiają się w następnych wersjach jako mordercy aktora. Na koniec Stanisław Janicki przedstawia ponurą prawdę. Eugeniusza Bodo 26 czerwca 1941 roku aresztowało NKWD. Przewieziono go do Moskwy. Skazano na pięć lat ciężkiego wychowawczego obozu jako "element społecznie niebezpieczny". Karę zaczął odbywać w więzieniu na Butyrkach, potem trafił do Ufy, a następnie do obozów w rejonie Archangielska, gdzie zmarł 7 października 1943 roku. Na podstawie art. 3 Ustawy Rosyjskiej Federacji "O rehabilitacji ofiar represji politycznych" z dnia 18 października 1991 roku został zrehabilitowany. Wersja ta raczej nie budzi wątpliwości. Podaje ją prof. Alfred M. Mirek, współtowarzysz niedoli aktora, a potwierdzają dokumenty, które otrzymała z Moskwy kuzynka Boda, Wiera Rudż, i dołączone do nich dwa zdjęcia. Aktor spogląda z nich zgaszonym wzrokiem - postarzały, zarośnięty, smutny. Autor filmu wykorzystał relacje członków rodziny Eugeniusza Bodo, jego znajomych i wielbicieli, historyków, a także archiwalne zdjęcia, listy, dokumenty i fragmenty przedwojennych filmów z udziałem aktora. Stworzył z nich całość, którą ogląda się z niesłabnącym zainteresowaniem. 12:05 KRÓLOWA BONA - ODC. 10 Serial historyczny, 55 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Jerzy Zelnik, Anna Dymna, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Marek Kondrat, Stanisław Ptak, Wieńczysław Gliński, Mariusz Benoit, Stefan Szmidt Długa i dramatyczna walka Zygmunta Augusta o uznanie jego małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną zostaje uwieńczona pełnym sukcesem. Przestraszeni groźbą abdykacji posłowie poddają się woli króla. 7 grudnia 1550 r. w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Barbary na królową Polski. Szczęście królewskiej pary nie trwa długo. Pół roku później Barbara umiera. Po raz drugi trzydziestoletni monarcha zostaje sam, skłócony z matką i nadal bezdzietny. Kierując się dobrem dynastii, Zygmunt August decyduje się na kolejne małżeństwo. Pragnąc rozbić koalicję cara Iwana z Ferdynandem Habsburgiem, planuje ślub z Katarzyną Austriaczką. 13:15 PEARL HARBOR - OSKARŻENI 1/2 (PEARL HARBOUR THE UNTOLD STORY) Film dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: William Bracht Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Christophera Spencera na temat japońskiego nalotu na Pearl Harbor w czasie II wojny światowej. 14:40 HANYS Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2019 Autor: Wojciech Wikarek Film jest opowieścią o pasji życiowej, jaką jest hodowla gołębi pocztowych. Bohaterem filmu jest Zygmunt Hanusik, wielokrotny reprezentant Polski w kolarstwie szosowym. 15:30 CICHA WOJNA - NADCHODZĄ ROSJANIE - ODC. 2 (THE RUSSIANS ARE COMING - EP. 2) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Graham Cooper W drugiej połowie XX wieku toczyła się zimna wojna między USA i ZSRR. Oba kraje dysponowały gigantycznymi arsenałami nuklearnymi. Kilkakrotnie dochodziło do sytuacji grożących globalnym konfliktem. Terenem konfrontacji były też - o czym mało kto wiedział - podmorskie głębiny. Dwuczęściowy film dokumentalny zawiera zupełnie nieznane materiały archiwalne, a także relacje osób bezpośrednio zaangażowanych w supertajne szpiegowskie działania okrętów podwodnych obu mocarstw. Dowiadujemy się, jak wyglądało życie na tych okrętach i jak tropiono się nawzajem, doprowadzając do dramatycznych sytuacji, gdy wydawało się, że wybuch wojny nuklearnej jest nieunikniony. 16:35 HISTORIA POLSKI - KAROL JAROSZYŃSKI - HISTORIA NAJBOGATSZEGO POLAKA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grażyna Czermińska Scenariusz: Grażyna Czermińska, Bogdan Czermiński Zdjęcia: Grażyna Czermińska Wykonawcy: Artur Kalicki Karol Jaroszyński był jednym z najbogatszych Polaków w historii, geniuszem ówczesnego biznesu i bankowości. Po odziedziczeniu, na początku XX wieku, majątku po ojcu, traci niemal wszystkie pieniądze w kasynie w Monte Carlo. Ale w końcu rozbija bank i wygrywa ogromną fortunę. Zaczyna inwestować w przemysł i w krótkim czasie staje się finansowym potentatem. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku, mając poparcie kół rządowych, zaczął organizować w Rosji przemysł wojenny i uzyskał na ten cel kredyt w Banku Państwa do 400 milionów rubli. W 1917 roku stał na czele wielkiego koncernu, w skład którego wchodziły kopalnie, huty, fabryki, banki, cukrownie, towarzystwa ubezpieczeniowe, towarzystwa kolejowe, lasy, a nawet towarzystwa łowieckie i duże hotele. Wszystko stracił po dojściu do władzy bolszewików. Doradca cara Mikołaja II i Józefa Piłsudskiego. Urodzony i wychowany w Rosji nigdy nie przestał być polskim patriotą. Współzałożyciel Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego, największym odznaczeniem papieskim, nadawanym osobom świeckim za szczególne zasługi dla Kościoła. 17:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POLSKA SWEMU OBROŃCY Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Polska swemu obrońcy Encyklopedie, opisując II wojnę światową, nie mają wątpliwości tylko co do tego, kiedy się zaczęła. Jej koniec już nie jest cezurą tak łatwą do wyznaczenia. Dla bohatera naszej opowieści szeregowego Teofila Jurka z 21. Pułku Strzelców Kaniowskich wojna skończyła się dopiero po 76 latach, skończyła się pięknym i podniosłym pożegnaniem żołnierza, takim, jakie ojczyzna winna jest każdemu ze swych obrońców. Przyszło nam tu przeżyć wspólnie z innymi uczestnikami uroczystości chwile niezwykle podniosłe. Ale w tle kołacze się myśl, ileż takich zagubionych po polach i lasach bohaterów czeka na lokalnych tropicieli historii, którzy zechcą zmierzyć się z tajemnicą. Okruchy pamięci Kolejna historia ma również nieśmiertelnik w tle. Jeden z sympatyków naszego programu odnalazł w okolicach Iłży nieśmiertelnik Dydka Stańczyka - żołnierza 3, Dywizji Piechoty. Za pośrednictwem telewidzów postaramy się odnaleźć rodzinę tego żołnierza, która dzięki temu będzie mogła dołączyć nieśmiertelnik do zbioru cennych rodzinnych pamiątek. Mamy nadzieję, że ta sprawa rychło znajdzie swój ciąg dalszy. Odnalezione fotografie Wrzesień 1939. Miejsce akcji Gdańsk. Poczta gdańska to jedna z wrześniowych ikon. Wydawało się, że o obronie pocztowców wiemy już wszystko. Do czasu, gdy w nasze ręce nie trafił pewien album z fotografiami. 18:45 QUO VADIS? - ODC. 4/6 Serial kostiumowy, 45 min, Polska 2002 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Aktorzy: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Bogusław Linda, Michał Bajor, Jerzy Trela, Franciszek Pieczka, Krzysztof Majchrzak, Agnieszka Wagner, Małgorzata Pieczyńska, Danuta Stenka, Rafał Kubacki, JerzyNowak, Marta Piechowiak i inni W Ancjum dochodzi do spięć między Petroniuszem a Tygelinusem. Petroniusz sprytnie przymusza cezara, by wyraził zgodę na ślub Winicjusza i Ligii. Właśnie wtedy przyjeżdżają posłańcy z wieścią, że Rzym płonie. Winicjusz niespokojny o los ukochanej pędzi do Rzymu. Nie odnajduje dziewczyny w ogarniętym paniką mieście. Chilon wskazuje mu drogę do chrześcijan. Piotr apostoł prowadzi go do Ligii, lecz odrzuca propozycję Winicjusza, by opuścił miasto. Ze wzruszeniem przyjmuje jego wyznanie wiary i chrzci go. W trawionym ogniem mieście wybuchają rozruchy. Neron ze świtą wkracza na akwedukt i z jego wysokości, podniecony pożarem, śpiewa na tle płonącego miasta. Jego zachowanie rozwściecza tłum. Petroniusz uspokaja ludzi obietnicami chleba i igrzysk. Za radą Poppei, Tygelinus o podpalenie Rzymu oskarża chrześcijan. Neron podchwytuje ten pomysł. Petroniusz demaskuje intrygę Tygelinusa i zawiadamia Winicjusza o niebezpieczeństwie grożącym chrześcijanom. 19:45 OSTATNIE DNI DYKTATORA: ZAKAZANA BIOGRAFIA KIM DZONG ILA (KIM JONG - IL: THE FORBIDDEN BIOGRAPHY/NORTH KOREA: THE LAST DAYS OF KIM JONG IL/LES DERNIERS JOURS DE KIM JONG IL) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2010 Reżyseria: Anthony Dufour Zdjęcia: Anthony Dufour, Mathias Lavergne Muzyka: Fred Momont, Jochris Gomez Kim Dzong Il był uważany za najbardziej tajemniczego przywódcę politycznego na ziemi. Niby groteskowy dyktator, z palcem trzymanym na spuście w kwestii elektrowni jądrowej. Ale od 2008 roku Kim Dzong Il wiedział, że umiera. Tyran rozpoczął wyścig z czasem do utrwalenia swojego reżimu. Film prezentuje jego postać w różnych aspektach: począwszy od profilu osobowości tego schizofrenicznego lidera, po geopolityczne analizy tego, co się dzieje na Półwyspie Koreańskim, a także rosyjskie, chińskie i koreańskie zdjęcia archiwalne. "Ostatnie dni Kim Dzong Ila" rzucają światło na sprawę, która może pewnego dnia dotyczyć nas wszystkich. 22:00 Z WIDOKIEM NA WAWEL - AZJA CENTRALNA - BARIERA CZY AUTOSTRADA? Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Bartek Cichoński, Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Paweł F. Nowakowski (prowadzący) Azja Centralna: bariera czy autostrada? Azja Środkowa staje się obszarem coraz chętniej odwiedzanym przez turystów, ale i zaczyna być obiektem zainteresowania politycznego i gospodarczego. Czy następuje odrodzenie dawnych szlaków handlowych wiodących przez te tereny, a może znów imperia prowadzą tutaj swą Wielką Grę? Goście: dr Leszek Sykulski, Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie i dr Łukasz Burkiewicz, Akademia Ignatianum w Krakowie. 22:35 BARBÓRKA Dramat obyczajowy, 67 min, Polska, 2005 Reżyseria: Maciej Pieprzyca Scenariusz: Bartosz Kurowski, Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Patryk Zakrocki Aktorzy: Iwona Sitkowska, Marcin Dorociński, Grażyna Bułka, Robert Talarczyk, Tadeusz Madeja, Grażyna Zielińska, Mariusz Kiljan, Maciej Wojdyła Film z cyklu "Święta polskie". Akcja rozgrywa się w czasie tutułowego górniczego święta. Bohaterowie pochodzą z dwóch różnych światów. Basia jest córką emerytowanego górnika ze Śląska. Sama też pracuje w kopalnianej sortowni, gdzie wraz z innymi kobietami przebiera węgiel. Skromna i cicha, ale zarazem szczera i bezpośrednia. Choć szanuje tradycję, chce mieć własny pomysł na życie. Ma też Basia jedno wielkie marzenie, czeka na swojego księcia z bajki. O Jakubie kolorowe pisma piszą, że urodził się w Egipcie. Jest gwiazdą telewizyjnego serialu, od trzech lat przyciągającego przed telewizory rzesze widzów. Wysoki, przystojny, ma powodzenie u kobiet. Ale mimo popularności i względnej zamożności Jakub nie jest szczęśliwy. Nie znajduje spełnienia zawodowego, występując w telenoweli. Nie udaje mu się jednak znaleźć ambitniejszej roli, gdyż w środowisku filmowym ma opinię pechowca. Coraz bardziej zblazowany aktor łapie podsuwane mu przez agenta chałtury. W ten sposób wraz z dwoma współpracownikami trafia na Śląsk. Jakub ma tutaj uczcić swoją obecnością obchody Barbórki, święta patronki górników. Dziewczyną, która go powita chlebem i solą, jest właśnie solenizantka Basia. Przybyszom ze stolicy górnicy dotychczas znani byli głównie ze strajków i burd pod siedzibami władz w Warszawie. Jakub i jego koledzy nie rozumieją przywiązanych do tradycji Ślązaków, ich uporządkowanego życia toczącego się powoli swoim torem. Z kolei miejscowi krzywo patrzą na nastawionych na sukces, goniących za pieniędzmi przyjezdnych. I aż ich swędzą ręce, aby skarcić zapatrzonych w siebie i wywyższających się gości z Warszawy, by postraszyć ich groźbą wybuchu metanu w kopalni lub rozbić nos w przypadkowej sprzeczce na ulicy. Ale dla Basi i Jakuba spotkanie to stanowi szansę na coś więcej. Jak zakończy się ich flirt? Film Macieja Pieprzycy to kolejny odcinek telewizyjnego cyklu Święta polskie. Wspólnym motywem należących do tej serii obrazów jest to, że ich akcja rozgrywa się podczas jednego z kalendarzowych świąt. Tak jest i w przypadków Barbórki. Część scen do tej romantycznej komedii powstała w kopalni Królowa Luiza w Zabrzu. 23:55 DAJCIE MI JABŁKO Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2006 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Reportaż o dramatycznych przejściach Zbigniewa Nowaka, górnika z kopalni "Halemba" i jego najbliższych. Psychologiczny zapis wydarzeń z pięciu dni przebywania ponad 1000 metrów pod ziemią w oczekiwaniu na pomoc. Z reportażu dowiemy się, co sprawiło, że zasypany górnik i kochający go ludzie nie załamali się. Materiał bez patosu i egzaltacji pokazuje, jak wysokimi wartościami mogą być rodzina i wiara. 00:35 SENSACJE XX WIEKU - SYNDYKAT ZABÓJCÓW Kameralne i studyjne (widowisko), 45 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Andrzej Zieliński, Sławomir Orzechowski, Andrzej Szopa, Magdalena Wójcik Ręce dyktatora sięgały daleko. Nawet na drugą półkulę. W 1940 roku z rozkazu Kremla zginął przebywający na emigracji w Meksyku Lew Trocki, człowiek numer dwa - tuż po Leninie w hierarchii władzy wczesnych lat bolszewickiej Rosji. Zabójca zatłukł skłóconego ze Stalinem bohatera rewolucji toporkiem do kruszenia lodu. Stalin zmarł w roku 1953, nie bez dyskretnej pomocy najbliższych współpracowników. Wprawdzie żaden z akolitów nie ośmielił się podnieść świętokradczej ręki na generalissimusa, ale też nikt nie wyciągnął pomocnej dłoni, gdy pozbawiony opieki medyków wódz przez wiele godzin konał w swej podmoskiewskiej daczy. Walkę o schedę po Chorążym Pokoju wygrał Nikita Chruszczow. Wkrótce ujawnił wybranym i wypróbowanym towarzyszom zbrodnie byłego przywódcy, potępił też surowo metody stosowane przez siepaczy z NKWD. Nie bez racji; korzystanie ze sprzętu użytku domowego do wykonywania wyroków na przestępcach politycznych jest nienowoczesne, często nieskuteczne (Trocki nie zginął na miejscu) i zdecydowanie nieprofesjonalne. Wrogowie Kraju Rad mieli być odtąd likwidowani metodami naukowymi. Niestety, naukowo opracowany zamach na Gieorgija Okołowicza, przewodniczącego jednej z emigracyjnych organizacji rosyjskich w Niemczech, nie udał się, bowiem niedoszły zabójca "wybrał wolność", oraz pokazał dziennikarzom swą broń - ukryty w papierośnicy minipistolet strzelający zatrutymi pociskami. Mniej szczęścia od Okołowicza miał Lew Rebet, jeden z prominentnych działaczy ukraińskiej organizacji nacjonalistycznej rezydującej w Monachium. Morderca użył z powodzeniem nowego wynalazku specjalistów z KGB - niemal niewykrywalnego gazu trującego zatrzymującego akcję serca ofiary. Udoskonalony, dwustrzałowy model miotacza gazowego posłużył w październiku 1959 roku do zabójstwa Stepana Bandery, przywódcy OUN - Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Realizatorzy widowiska przedstawiają też inne akcje agentów Biura Zadań Specjalnych. Celem tej placówki, działającej w strukturze radzieckiej służby bezpieczeństwa, była fizyczna likwidacja niewygodnych dla Kremla liderów emigracyjnych ugrupowań antysowieckich, dysydentów, zbiegów i innych "zdrajców ojczyzny". 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POLSKA SWEMU OBROŃCY Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Polska swemu obrońcy Encyklopedie, opisując II wojnę światową, nie mają wątpliwości tylko co do tego, kiedy się zaczęła. Jej koniec już nie jest cezurą tak łatwą do wyznaczenia. Dla bohatera naszej opowieści szeregowego Teofila Jurka z 21. Pułku Strzelców Kaniowskich wojna skończyła się dopiero po 76 latach, skończyła się pięknym i podniosłym pożegnaniem żołnierza, takim, jakie ojczyzna winna jest każdemu ze swych obrońców. Przyszło nam tu przeżyć wspólnie z innymi uczestnikami uroczystości chwile niezwykle podniosłe. Ale w tle kołacze się myśl, ileż takich zagubionych po polach i lasach bohaterów czeka na lokalnych tropicieli historii, którzy zechcą zmierzyć się z tajemnicą. Okruchy pamięci Kolejna historia ma również nieśmiertelnik w tle. Jeden z sympatyków naszego programu odnalazł w okolicach Iłży nieśmiertelnik Dydka Stańczyka - żołnierza 3, Dywizji Piechoty. Za pośrednictwem telewidzów postaramy się odnaleźć rodzinę tego żołnierza, która dzięki temu będzie mogła dołączyć nieśmiertelnik do zbioru cennych rodzinnych pamiątek. Mamy nadzieję, że ta sprawa rychło znajdzie swój ciąg dalszy. Odnalezione fotografie Wrzesień 1939. Miejsce akcji Gdańsk. Poczta gdańska to jedna z wrześniowych ikon. Wydawało się, że o obronie pocztowców wiemy już wszystko. Do czasu, gdy w nasze ręce nie trafił pewien album z fotografiami. 02:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - SPALIĆ LONDYN CZ. 2 Magazyn, 26 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Wykorzystano w niej materiały archiwalne. Odcinek poświęcony niemieckim przygotowaniom do zniszczenia Londynu, m.in. budowie w Eperlecques bunkrów, z których można by było wystrzeliwać rakiety V - 2 na Londyn. W bunkrze miała znajdować się fabryka paliwa oraz montownia rakiet.