TVP3 Niedziela, 22.12.2019 07:05 WANILIA, CYNAMON I PŁATKI MIGDAŁÓW. ŚWIĄTECZNE WYPIEKI W EUROPIE (VANILLA, CINNAMON AND ALMOND SLIVERS CHRISTMAS BAKERY IN EUROPE / VANILLE, ZIMT UND MANDELSPLITTER WEIHNACHTSBÄCKEREI IN EUROPA) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anita Lackenberger Film dokumentalny o wyjątkowych wypiekach, które w różnych europejskich krajach są przygotowywane na święta Bożego Narodzenia. Gdzie najlepiej rozpocząć podróż, jak nie w Złotej Pradze - mieście mającym kilkaset lat tradycji cukierniczych. W Czechach spotyka się wielką różnorodność tradycyjnych ciastek bożonarodzeniowych, do których obficie wykorzystuje się orzechy i przyprawy. Od czasów średniowiecza Praga była ważnym ośrodkiem handlu. Dzięki temu egzotyczne przyprawy trafiały do czeskich wyrobów cukierniczych, znanych daleko poza granicami kraju. W Szwajcarii wypieka się w tym czasie Zimtsterne, czyli cynamonowe gwiazdki - tradycyjne niemieckie i austriackie ciasteczka świąteczne. Tutaj tradycja wypieków jest długa. Wyrabiane z kruchego ciasta maślanego pojawiają się na stołach nie tylko przed Bożym Narodzeniem. W cukierni Guggenloch produkuje się najkruchsze ciasteczka o nazwie Spitzbuben (czyli Urwisy) z mąki orkiszowej i świeżego masła. W Trieście spotkamy wypieki pikantne z dużą ilością czekolady, nazywane dolci. W Wiedniu waniliowe księżyce Vanillekipferl i tu króluje wanilia. W każdym europejskim kraju ten czas jest wyjątkowy i szykuje się wtedy bardzo specjalne pyszności. Gwiazdki cynamonowe ze Szwajcarii, krajanka pomarańczowa z Trydentu, kulki orzechowe z Weinviertel, czekoladowe łapy niedźwiedzia z Pragi, herbatniki maślane z Tyrolu. Wszędzie w Europie można odkryć pyszności przygotowane specjalnie na najpiękniejszy okres w roku - Boże Narodzenie. 09:00 NASZA KRÓLOWA ELŻBIETA CZ. 1 (OUR QUEEN. A MOMENTOUS YEAR FOR A BUSY MONARCH) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Michael Waldman Scenariusz: Robert Hardman Żaden brytyjski monarcha nie żył tak długo jak Elżbieta II, nie podróżował tak daleko, nie spotkał tak wielu ludzi, ani nie widział tylu zmian na świecie i w samej monarchii. Tylko jedna królowa, Wiktoria, świętowała sześćdziesięciolecie swojego panowania, obchodziła diamentowy jubileusz. Wtedy nie było potrzeby pokazywania się publicznie na tak dużą skalę. Elżbieta rozumie, że współczesna monarchini musi się pokazywać ludziom, żeby utrzymać wiarygodność oraz przekonać, że sprawowanie władzy wymaga zbiorowego wysiłku. Monarchia przetrwa, jeśli pozostanie ważna i użyteczna, a przy tym zachowa własny styl. Oglądając ten film, widz ma okazję bliżej poznać najsławniejszą kobietę na świecie, jej rodzinę i służbę. Królowa jest chyba jedyną osobą, która wie co myślą jedni o drugich. Podczas jej panowania, przez ponad 30 lat w jej rządzie zasiadali konserwatyści, przez 24 lata laburzyści, a teraz po raz pierwszy jest on koalicyjny. Oczywiście królowa wszystkich zna, od cesarza i cesarzowej Japonii do emira Kuwejtu. A jak wygląda jej najbliższe otoczenie? Wszyscy pracownicy pałacu Buckingham muszą odbyć szkolenia. Odbywa się kurs dla lokajów i kamerdynerów. Nie jest to jednak praca na całe życie i wielu z nich odejdzie, ale nie będą mieli problemu ze znalezieniem innego zajęcia, mając takie CV. Stażysta uczy się zanosić tace z herbatą rodzinie królewskiej i jej gościom, a także poznaje starą tradycję odbijania na maśle korony. Jeśli jakieś wydarzenie może być sprawdzianem dla całego dworu, to jest nim przyjazd któregoś ze światowych przywódców. W dyplomacji nie ma większego symbolicznego gestu niż oficjalna wizyta. Zwłaszcza tu poważnym rozmowom politycznym i handlowym towarzyszy olśniewające tło. Gospodarzem jest zawsze królowa, ale rząd odbiera jej gości. Ukoronowaniem każdej oficjalnej wizyty jest bankiet w sali balowej pałacu. Kolacje są dla ponad stu osób. Stół jest przygotowywany z wielką skrupulatnością: bezcenna porcelana, srebrne talerze pozłocone przez Jerzego IV, tysiące szklanek, po 6 dla każdego gościa. Wszystko ustawiane zgodnie z tradycją. A królowa osobiście wszystkiego pilnuje. Zawsze ogląda stół w towarzystwie marszałka dworu i jego zastępców. W czasie bankietów są wygłaszane mowy, a królowa woli ukryte mikrofony.Choć pałac Buckingham służy brytyjskim stosunkom handlowym i dyplomatycznym, musi również zarobić na swoje utrzymanie. Każdego lata, kiedy królowa na dwa miesiące wyjeżdża do Szkocji, pałac odwiedza pół miliona zwiedzających, którzy płacą po 18 funtów każdy. Królowa nie dostaje tych pieniędzy, bo przeznaczone są na utrzymanie Królewskiej Kolekcji, jednej z najwspanialszych na świecie. Jest ona własnością całego narodu, więc królowa nie może jej sprzedać. Na początku panowania królowej, zwiedzanie pałacu za pieniądze było nie do pomyślenia, tym bardziej sprzedawanie czegoś. To przykład jak wiele królowa zmieniła. W pałacu jest też sklep, największy i najważniejszy, bo przynosi najwięcej pieniędzy na królewską kolekcję. Sprzedają tu wszystko, począwszy od porcelany za ponad 3.000 funtów sztuka, do ściereczek 8.95. W jednym roku udało się ich sprzedać prawie 50.000. Niektóre wyroby są wzorowane na biżuterii królowej. Oczywiście nie ma tu diamentów. Można też kupić czepki kąpielowe. W pałacu Buckingham, zamku Windsor i pozostałych, potrzeba 50 milionów funtów, żeby utrzymać olbrzymią Królewską Kolekcję w dobrym stanie i udostępniać ją publiczności. Sama monarchia przeszła finansową restrukturyzację. Koszt jej utrzymania, wynoszący 32 miliony rocznie, w ciągu 20 lat został dwukrotnie zmniejszony. W pałacu Buckingham panuje ogromny ruch. W ciągu siedmiu lat, liczba królewskich gości wzrosła o połowę. Zarządca pałacu Ray Wheaton przed każdą audiencją sprawdza królewską trasę. Szacuje się, że królowa osobiście spotkała się z blisko 4 milionami osób. Wiele z nich uczestniczyło w przyjęciach, kiedy każdy zostaje najpierw przedstawiony, zanim królowa i książę zaczną krążyć pośród gości. Odbywa się to bardzo sprawnie. Zarządca pałacu podaje wizytówki, a marszałek dworu czyta królowej nazwiska. Następnie prywatny sekretarz wyjaśnia jej szeptem jaką instytucję bądź kraj dana osoba reprezentuje. Królowa prawie nigdy nie mówi dzień dobry ani do widzenia, co pozwala jej codziennie wypowiedzieć tysiące słów mniej. Poczta nie jest gromadzona w pałacu Buckingham. Jedna z dam dworu zawsze pomaga królowej w odczytaniu korespondencji. W roku jubileuszu królowa otrzymała dodatkowo 127.000 kartek i listów. Żaden monarcha nie przeżył takiej rewolucji w technikach komunikacji. Kiedy królowa zasiadła na tronie, telewizja była w powijakach, a dziś mamy Twitter, Facebook i YouTube. Elżbieta II jest królową znacznej części naszej planety. Jej jubileusz obchodzono we wszystkich 16 krajach Wspólnoty Narodów, której jest władczynią. Papua Nowa Gwinea ma sześć milionów mieszkańców i używa się tu więcej języków niż w jakimkolwiek innym kraju. Kiedy w 1975 roku uniezależniła się od Australii, jej mieszkańcy nie potrafili dokonać wyboru prezydenta, więc zamiast niego wybrali królową. Diamentowy jubileusz pozostanie na długo w pamięci mieszkańców Wielkiej Brytanii, krajów Wspólnoty Narodów i całego świata. 16:10 DOKTORAT Z BEZDOMNOŚCI Reportaż, 24 min, Polska, 2019 Bezdomni. Żebrzą, piją, śmierdzą, grzebią w śmietnikach - takie są pierwsze skojarzenia większości z nas. A oni przede wszystkim nie mają domu. Większości z nas wydaje się, że bezdomnemu wystarczy coś do jedzenia i łóżko. A on potrzebuje uwagi, zainteresowania i rozmowy. Marzy o tym, by zobaczyć w nim człowieka. I tak też powinna wyglądać pomoc ludziom w kryzysie bezdomności. Paweł Ilecki - bezdomny od 23 lat - taką pomoc dostał i z niej skorzystał. Reportaż Magdaleny Majewskiej. 24:00 GRA O ŻYCIE Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2016 Reżyseria: Krzysztof Nowak Scenariusz: Krzysztof Nowak Zdjęcia: Michał Bożek, Mirosław Kubiak, Jarosław Rybicki, Krzysztof Szmit, Michał Ślusarczyk, Andrzej Wyrozębski Tematem filmu jest historia ruchu społecznego obrońców życia dzieci nienarodzonych w Polsce, w okresie komunizmu oraz w latach 90. XX wieku, gdy toczyła się parlamentarna walka o ustawę chroniącą życie dzieci nienarodzonych. Podstawę narracji stanowią wspomnienia świadków historii, inicjatorów ruchu pro - life w Polsce. Szczególnie istotnym wątkiem opowieści będzie rola Karola Wojtyły, który jako ksiądz i biskup krakowski wspierał akcje środowisk świeckich pro - life, a potem jako papież Jan Paweł II pomagał aktywnie walczącym o ustawę o ochronie życia nienarodzonych w Polsce. 02:30 WIDZIANE Z WÓZKA Magazyn, 10 min, Polska, 2019 Autor: Izabela Pieczara Zdjęcia: Andrzej Misaczek Wojtek Urbanik ma 23 lata. Od trzynastu lat porusza się na wózku. Choruje na dystrofię mięśniową, czyli postępujący zanik mięśni. Nie załamuje się jednak. Podróżuje, prowadzi blog "Widziane z wózka", współpracuje z radiem studenckim. Postanowił, że będzie żył jak najlepiej. I tak też robi.