TVP Historia Środa, 25.12.2019 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 25 GRUDNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1818 - pierwsze wykonanie kolędy "Cicha noc" w Oberndorf w Austrii; 1914 - spontaniczne "zawieszenie broni" pod Ypres; 1979 - wojska sowieckie wkroczyły do Afganistanu; 1970 - Stefan Kisielewski w dzienniku o pogardzie komunistów dla swej historii; 07:25 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - SYCYLIA. WULKANICZNA PIĘKNOŚĆ (FLAVORS) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Sycylia to włoska wyspa wulkaniczna, położona na Morzu Śródziemnym, zaledwie 150 kilometrów od Tunezji. Spotykają się tu europejskie i afrykańskie wpływy. Sycylia wyróżnia się niezwykłym bogactwem kulturowym, przyrodniczym i kulinarnym. Ciekawa historia, serdeczni mieszkańcy i zmysłowe barwy. 08:25 WOJNA I POKÓJ - ODC. 1/8 (WAR AND PEACE) Serial historyczny, 43 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Tom Harper Scenariusz: Andrew Davies Zdjęcia: George Steel Muzyka: Martin Phipps Aktorzy: Lily James, Paul Dano, James Norton, Aisling Loftus, Tom Burke Miniserial BBC "Wojna i pokój" to najnowsza adaptacja klasycznej powieści Lwa Tołstoja pod tym samym tytułem. odc. 1 Konflikt Rosjan z Napoleonem osiąga swój szczyt. Pięć arystokratycznych rodzin musi wziąć pod uwagę to, że ich życie może zmienić się na zawsze. 09:20 ZIMA STULECIA Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2018 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Zdjęcia: Adam Fręśko Film przedstawia historię kataklizmu, który w nocy z 31 grudnia 1978 na 1 stycznia 1979 sparaliżował znaczną część Europy, w tym Polskę. Gwałtowny atak mroźnej i śnieżnej zimy spowodował ogromne straty materialne, zdezorganizował życie społeczne i gospodarcze całego kraju. 09:55 WŚRÓD NOCNEJ CISZY - KOLĘDY TELEWIZJI POLSKIEJ I RADIA PLUS Z ARCHIKATEDRY OLIWSKIEJ CZ. 1 Koncert, 59 min, Polska, 2018 Autor: Konrad Smuga, Wojciech Zaguła Reżyseria: Konrad Smuga Wykonawcy: Agata Konarska (prowadzący), Sławek Uniatowski, Maciej Miecznikowski, Alicja Węgorzewska, Rafał Brzozowski, Natalia Szroeder, Golec Uorkiestra, Pectus, Halina Mlynkowa, Margaret, Eleni, Rafał Brzozowski, Margaret, Maciej Miecznikowski, Alicja Majewska Kolędy z Archikatedry Oliwskiej to widowisko muzyczne, na które składają się najpiękniejsze kolędy, pastorałki i piosenki świąteczne w zupełnie nowych aranżacjach Piotra Dziubka. Znakomici wykonawcy, a wśród nich: Maciej Miecznikowski, Alicja Węgorzewska, Rafał Brzozowski, Natalia Szroeder, Golec uOrkiestra, Pectus, Halina Mlynkova, Eleni, Margaret i Sławomir Uniatowski. Solistom towarzyszy zespół instrumentalny pod kierunkiem Piotra Dziubka oraz chór Studium Muzycznego Capitol we Wrocławiu. Koncert został zrealizowany w Archikatedrze Oliwskiej, w jednym z najpiękniejszych kościołów w Polsce. Ufundowana w 1186 roku archikatedra była systematycznie rozbudowywana. W ciągu ponad 800 lat swojej historii zmieniała się, łącząc w sobie style od romańskiego przez gotyk, barok aż do dzisiejszego kształtu. Oliwskie organy słyną na całym świecie. Wspaniałe brzmienie przyciąga tysiące słuchaczy na całorocznych prezentacjach i letnich koncertach festiwalowych. Ich brzmienie usłyszymy także podczas tego koncertu kolęd. Wykorzystamy naturalną, piękną scenografię kościoła wzbogaconą światłem i elementami świątecznymi. Całość uzupełnią przedstawione graficznie i werbalnie fragmenty Ewangelii według św. Łukasza. 11:05 HANYS Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2019 Autor: Wojciech Wikarek Film jest opowieścią o pasji życiowej, jaką jest hodowla gołębi pocztowych. Bohaterem filmu jest Zygmunt Hanusik, wielokrotny reprezentant Polski w kolarstwie szosowym. 11:55 POLA NEGRI. ŻYCIE GWIAZDY (POLA NEGRI: LIFE OF A STAR) Film dokumentalny, 55 min, USA, 2017 Reżyseria: Mariusz Kotowski Scenariusz: Lynn Moran Zdjęcia: Simone Zimmerman, Elke Stappert Film dokumentalny o Poli Negri, która urodziła się 3 stycznia 1897roku. W 2017 roku przypadała 120. rocznica jej urodzin. Skala i tempo rozwoju technologii filmowej sprawiły, że jej skromne początki odeszły w niepamięć. Ten film zaskoczy i zainspiruje każdego prawdziwego miłośnika kina. To przepełnione pasją spojrzenie na drogę, która doprowadziła tę formę sztuki do jej dzisiejszego kształtu, przez pryzmat kariery jednej z pierwszych gwiazd kina i jej przełomowych dzieł. W swoim pierwszym projekcie filmowym reżyser Mariusz Kotowski dzieli się z widzami wiedzą na temat klasycznego kina i zaraża miłością do niego, przywracając do życia legendę i tym samym ratując ją przed zatraceniem w otchłani historii filmu. Ten pouczający dokument rzuca światło na życie wyjątkowej aktorki i jej znaczący wpływ na początki kinematografii. Jako pierwsza europejska gwiazda filmowa zaproszona do Hollywood, Pola Negri utorowała drogę Grecie Garbo i Marlenie Dietrich. Pomimo tego znaczącego faktu, losy tej wspaniałej aktorki i dramatyczne zdarzenia, w jakie obfitowało jej życie, takie jak m.in. zaręczyny z Charlie Chaplinem czy związek z Rudolphem Valentino, pozostają w dużej mierze nieznane. Na bogactwo obrazu składają się fotografie i szerzej nieznany materiał filmowy w postaci fragmentów licznych ról dramatycznych i komediowych Poli Negri. Kolorytu słownego dodają filmowi niezwykle wnikliwe i pełne głębokich refleksji rozmowy z Hayley Mills, aktorką znaną z ról w klasycznych filmach disneyowskich, takich jak: "Pollyanna", "Sprytne kocisko", "Nie wierzcie bliźniaczkom" oraz "Księżycowe prządki" (ostatni film Poli Negri). W dokumencie występują również: nagrodzony Oscarem aktor Eli Wallach ("Skłóceni z życiem" i "Rzeka tajemnic") oraz znany hollywoodzki producent A. C. Lyles, który wsławił się filmami wyprodukowanymi dla wytwórni Paramount Pictures. Narrację przeplatają opowieści snute przez Jeanine Basinger (historyk filmowa i kuratorka amerykańskiego Instytutu Filmowego) na temat szczegółów z życia Poli Negri oraz ciekawostki z czasów jej kariery. 15:15 WŚRÓD NOCNEJ CISZY - KOLĘDY TELEWIZJI POLSKIEJ I RADIA PLUS Z ARCHIKATEDRY OLIWSKIEJ CZ. 2 Koncert, 40 min, Polska, 2018 Autor: Wojciech Zaguła, Konrad Smuga Reżyseria: Konrad Smuga, Konrad Smuga Wykonawcy: Agata Konarska (prowadząca), Sławek Uniatowski, Maciej Miecznikowski, Alicja Węgorzewska, Rafał Brzozowski, Natalia Szroeder, Golec Uorkiestra, Pectus, Halina Mlynkowa, Margaret, Eleni, Rafał Brzozowski, Eleni, Margaret, Golec Uorkiestra Kolędy z Archikatedry Oliwskiej to widowisko muzyczne, na które składają się najpiękniejsze kolędy, pastorałki i piosenki świąteczne w zupełnie nowych aranżacjach Piotra Dziubka. Znakomici wykonawcy, a wśród nich: Maciej Miecznikowski, Alicja Węgorzewska, Rafał Brzozowski, Natalia Szroeder, Golec uOrkiestra, Pectus, Halina Mlynkova, Eleni, Margaret i Sławomir Uniatowski. Solistom towarzyszy zespół instrumentalny pod kierunkiem Piotra Dziubka oraz chór Studium Muzycznego Capitol we Wrocławiu. Koncert został zrealizowany w Archikatedrze Oliwskiej, w jednym z najpiękniejszych kościołów w Polsce. Ufundowana w 1186 roku archikatedra była systematycznie rozbudowywana. W ciągu ponad 800 lat swojej historii zmieniała się, łącząc w sobie style od romańskiego przez gotyk, barok aż do dzisiejszego kształtu. Oliwskie organy słyną na całym świecie. Wspaniałe brzmienie przyciąga tysiące słuchaczy na całorocznych prezentacjach i letnich koncertach festiwalowych. Ich brzmienie usłyszymy także podczas tego koncertu kolęd. Wykorzystamy naturalną, piękną scenografię kościoła wzbogaconą światłem i elementami świątecznymi. Całość uzupełnią przedstawione graficznie i werbalnie fragmenty Ewangelii według św. Łukasza. 17:10 TAJEMNICE POCZĄTKÓW POLSKI - KRZYŻ I KORONA Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2015 Reżyseria: Zdzisław Cozac Scenariusz: Zdzisław Cozac Zdjęcia: Mariusz Gala, Zdzisław Cozac "Krzyż i korona" jest kolejnym z serii fabularyzowanych filmów dokumentalnych Zdzisława Cozaca pt. "Tajemnice początków Polski". Autor prezentuje w nim najnowszy stan wiedzy o chrzcie Mieszka I i chrystianizacji państwapierwszych Piastów, od czasów przedchrześcijańskich do koronacji Bolesława Chrobrego w 1025 r. Jak w każdej z dotychczasowych części serii, krótkie wypowiedzi naukowców przeplatają się z barwnymi inscenizacjami przedstawianych wydarzeń i animacjami odkrywanych przez archeologów obiektów. Dlaczego Mieszko I przyjął chrzest, co mógł na tym zyskać, a co stracić? Kiedy i gdzie ochrzczono naszego pierwszego historycznego władcę, jakie daty i miejsca są dziś brane pod uwagę? Czy Mieszko rzeczywiście zwalczał skutecznie starą wiarę i zabiegał o chrystianizację swych poddanych? Jakie ślady religii chrześcijańskiej z czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego przetrwały do naszych czasów? Dlaczego chrześcijańską stolicą państwa pierwszych Piastów zostało Gniezno? Czy Bolesław Chrobry mógł bez zgody papieża założyć królewską koronę? Od kiedy nasze państwo nazywa się Polską? Na pytania te odpowiadają znani historycy i archeolodzy, prezentując swoje hipotezy i obalając utrwalone w popularnym obiegu mity, związane z wprowadzaniem przez Piastów nowej wiary. Wypowiedzi te przewijają się pomiędzy scenami, które obrazują m.in. przybycie Dobrawy do Mieszka, bitwę piastowskiego księcia z Wieletami, chrzest Mieszka, zaprowadzenie chrześcijaństwa wg obrazu Jana Matejki, niszczenie pogańskich bałwanów czy spotkanie Bolesława Chrobrego z cesarzem Ottonem III w Gnieźnie w 1000 r. Film zamyka scena koronacji Bolesława Chrobrego w 1025 r. , która potwierdzała wysoką rangę wczesnopiastowskiej Polski w chrześcijańskiej Europie. Reżyserem filmu jest Zdzisław Cozac, który jest także autorem scenariusza, we współpracy z archeologiem dr. hab. Błażejem Stanisławskim. Współautorem koncepcji wizualnej filmu, jak i całej serii, jest Marek Skrzecz, zarazem montażysta obrazu, wrazz Markiem Domowiczem. Zdjęcia są dziełem Mariusza Gali, Zdzisława Cozaca i Stanisława Plewy. Dźwięk zrealizował Maciej Kaliński. W filmie występują cenieni historycy i archeolodzy: prof. prof. Andrzej Buko, Wojciech Fałkowski, Tomasz Jasiński, Tomasz Jurek, Michał Kara, Hanna Koćka - Krenz, Roman Michałowski, Stanisław Rosik, Henryk Samsonowicz, Dariusz A. Sikorski, Jerzy Strzelczyk i Przemysław Urbańczyk. W inscenizacjach do filmu uczestniczyło kilkudziesięciu odtwórców historycznych pod wodzą Alberta Kiszkurno z Drużyną Wojów Piastowskich Jantar. Film "Krzyż i korona" pokazuje, że mimo wielu nowych informacji uzyskanych w ostatnich latach dzięki rozwojowi nauki, chrzest Mieszka i początki chrystianizacji w państwie pierwszych Piastów kryją nadal wiele tajemnic i są przedmiotem naukowych sporów. Mimo wszystko ważne jest, by spojrzeć na te wydarzenia z dzisiejszej perspektywy i przełamać ciągle żywe fałszywe stereotypy, co autor filmu stara się czynić. 18:15 KOLĘDY Z MAZOWSZEM Artystyczne/estradowe (widowisko), 30 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Knittel Wykonawcy: Zespół Pieśni i Tańca Mazowsze Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiego to jeden z największych polskich zespołów artystycznych odwołujących się do tradycji polskiej muzyki i tańca ludowego. W programie 15 najbardziej znanych, klasycznych kolęd w wykonaniu tego zespołu zarejestrowanych techniką filmową w nowczesnej scenografii. Usłyszymy i zobaczymy Mazowsze śpiewające: "Bóg się rodzi", "Wśród nocnej ciszy", "Mizerna cicha", "Bracia, patrzcie jeno", "Jezus malusieńki", "Serca ludzkie się radują", "Pójdźmy wszyscy do stajenki", "Z narodzenia Pana", "Święta panienka", "Witaj gwiazdo złota", "Dzisiaj w Betlejem", "Zaśnij dziecino", "Przybieżeli do Betlejem", "Cicha noc", "Tryumfy Króla niebieskiego". 21:55 KAMERDYNER Dramat historyczny, 146 min, Polska, 2018 Reżyseria: Filip Bajon Scenariusz: Mirosław Piepka, Michał S. Pruski, Marek Klat Zdjęcia: Łukasz Gutt Aktorzy: Janusz Gajos, Anna Radwan, Sebastian Fabijański, Marianna Zydek, Borys Szyc, Adam Woronowicz, Kamilla Baar-Kochańska, Diana Zamojska, Daniel Olbrychski, Marcel Sabat, Łukasz Simlat, Sławomir Orzechowski Dramat historyczny w reżyserii Filipa Bajona miał swoją premierę w 2018 roku na festiwalu w Gdyni, gdzie został uhonorowany nagrodą Srebrne Lwy. Akcja - w dużej mierze oparta na faktach - rozgrywa się na ziemi kaszubskiej w pierwszej połowie XX wieku i obejmuje lata 1900 do 1945, w tym dwie wojny światowe. Film ukazuje powikłane i burzliwe losy bohaterów, przedstawicieli różnych nacji: Niemców, Kaszubów i Polaków, z wplecionym centralnym wątkiem miłosnym. Zostały przedstawione skomplikowane postawy i wybory, jakich musieli dokonywać ludzie zamieszkujący północe Kaszuby. Pruska antypolskość walczyła z kaszubskim patriotyzmem, co zakończyło się masowym mordem popełnionym na tysiącach Kaszubów w lasach pod Piaśnicą. Po śmierci matki, nieletni Mateusz Kroll zostaje przygarnięty przez pruską arystokratkę Gerdę von Krauss. Kaszubski chłopiec dorasta w pałacu. Rówieśniczką Mateusza jest córka von Kraussów Marita. Między młodymi z czasem rodzi się miłość. Ojcem chrzestnym chłopca jest kaszubski patriota Bazyli Miotke, który podczas konferencji pokojowej w Wersalu walczy o miejsce dla Kaszub na mapie Polski, a potem buduje symbol jej gospodarczego sukcesu: Gdynię. Traktat wersalski, podpisany w 1919 r. i kończący I wojnę światową daje Polsce niepodległość, co sprawia, że von Kraussowie tracą majątek i wpływy. Wszyscy bohaterowie czują, że świat, który znali, wkrótce diametralnie się zmieni. Wśród żyjących obok siebie Kaszubów, Polaków i Niemców narasta niechęć i nienawiść. II wojna światowa wybucha 1 września 1939 roku. Już pod koniec października w lasach piaśnickich rozpoczynają się egzekucje ludności kaszubskiej dokonane przez okupantów niemieckich. Było to pierwsze masowe ludobójstwo tej strasznej wojny. 01:45 PRACE NA WYSOKOŚCIACH Dokument fabularyzowany, 64 min, Polska, 2016 Reżyseria: Sylwia Nieckarz, Andrzej Buchowski Zdjęcia: Rafał Bobrowski, Marcin Pawełczak Film dokumentalny o opolskiej katedrze, jej historii, rozbudowie oraz trwających pracach konserwatorskich, które podjęto w 2015 roku ze względu na zły stan techniczny obiektu. Opolska katedra to jeden z najstarszych i najbardziej charakterystycznych zabytków miasta, perła architektoniczna Opolszczyzny, a także bardzo ważne miejsce dla praktykujących mieszkańców regionu. Kolejni proboszczowie od wielu lat starali się remontować świątynię, ale nigdy nie udało im się zdobyć funduszy na remont całego obiektu. Jego stan techniczny pogarsza się w zatrważającym tempie. Według szacunków renowacja całej katedry opolskiej - elewacji i wnętrza - ma trwać 5 lat i kosztować 20 milionów złotych. Fundusze na ten cel mają być pozyskiwane m. in. z ministerstwa kultury, projektów zagranicznych i środków unijnych. Historycy sztuki odkryli ponadto, że obecna gotycka świątynia została zbudowana na zrębach pierwotnego, romańskiego kościoła i była wielokrotnie rozbudowywana i przekształcana. Działania renowacyjne obejmują więc regotyzację świątyni, czyli powrót do jak najbardziej pierwotnego, ceglanego wnętrza, aby opolska katedra stała się wzorem dla innych kościołów. O historii i znaczeniu katedry oraz trwających w niej pracach konserwacyjnych i renowacyjnych opowiadają księża związani z katedrą, historycy sztuki oraz osoby zaangażowane w renowację obiektu - przedstawiciele powołanej przez biskupa opolskiego w 2015 roku Kapituły Odnowy Katedry Opolskiej. Zajmuje się ona pozyskiwaniem pieniędzy od darczyńców i sponsorów.