TVP Kultura Wtorek, 24.12.2019 08:25 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - SŁAWOMIR KOPER Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Choinka, pasterka, prezenty, karp, bombki, szopka - jednym słowem święta. Święta Bożego Narodzenia. Czy o wszystkich tradycjach możemy powiedzieć, że są polskie od stuleci? Gościem Piotra Goćka będzie Sławomir Koper, autor książki "Święta po polsku". 08:40 BRZEMIĘ (MIN BÖRDA / THE BURDEN) Film animowany, 14 min, Szwecja, 2017 Reżyseria: Niki Lindroth Von Bahr Scenariusz: Niki Lindroth Von Bahr Animowany musical z apokalipsą w tle. Historia podzielona jest na cztery odcinki dziejące się odpowiednio w supermarkecie, hotelu, call center i restauracji z hamburgerami. Pracownicy lokali przedstawieni jako zwierzęta radzą sobie ze znudzeniem i egzystencjalną niepewnością dzięki tańcowi. Apokalipsa jawi się tutaj jako kuszący wyzwoliciel. Animacja wyróżniona Nagrodą publiczności za Najlepszy Film Krótkometrażowy podczas 11. MFFA Animator w Poznaniu (opis festiwalowy) 09:10 ROZMOWY KONTROLOWANE Komedia, 93 min, Polska 1991 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Stanisław Tym Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Tym, Irena Kwiatkowska, Alina Janowska, Krzysztof Kowalewski, Marian Opania, Jerzy Turek, Jerzy Bończak, Zofia Merle, Bożena Dykiel, Artur Barciś, Maciej Damięcki, Leon Niemczyk Niemal dokładnie w dziesiątą rocznicę ogłoszenia stanu wojennego na ekrany kin weszła pierwsza polska komedia poświęcona temu dramatycznemu wydarzeniu. Po serii filmów "martyrologicznych" na ten temat, recenzenci pisali, że oto pojawił się "pierwszy film o stanie wojennym, który publiczność prawdopodobnie uzna za swój". Autorzy dość odważnie podeszli do zadania: postanowili rozśmieszyć widzów tym, co jeszcze do niedawna budziło grozę, zburzyli martyrologiczne stereotypy, spojrzeli satyrycznie nie tylko na sprawców stanu wojennego, ale i tych, których on dotknął. Dostało się zarówno władzy i "bezpiece", jak i opozycji. Sprawiedliwie wykpiono metody walki i zachowania obu stron. Jak pisał jeden z krytyków, "obie walczące strony łączyła bowiem jedna gra. W tym filmie stan wojenny wszystkich jakoś urządzał i podnosił. "Resort"potrzebował twardych przeciwników, żeby podkreślić swoją rolę, a ludzie chętnie wyolbrzymiali swoje zagrożenie, żeby na tym tle wypaść bardziej bohatersko". Nawiązując do wielu klasycznych już dzieł filmowej szkoły polskiej, do "Popiołu i diamentu" a jeszcze wyraźniej do "Zezowatego szczęścia", twórcy "Rozmów kontrolowanych" uświadamiają widowni, że film ten "nie jest spóźnioną satyrą na WRON - ę, ale wciąż aktualnym studium polskości rozumianej jako zbiór gestów". "Rozmowy kontrolowane", nagrodzone Złotymi Lwami Gdańskimi za scenariusz na FPFF w Gdyni w 1992 r. , to poniekąd kontynuacja "Misia", wcześniejszej o 10 lat komedii, którą z dziełem Sylwestra Chęcińskiego łączy osoba scenarzysty i odtwórcy głównej roli, Stanisława Tyma. W obu filmach gra on postać Ryszarda Ochódzkiego, prezesa klubu sportowego "Tęcza". W grudniu 1981 r. Ryszard Ochódzki zostaje przyłapany w intymnej sytuacji z żoną pułkownika SB - Molibdena. Ten "w odwecie" wymusza na bohaterze zakup gospodarstwa w Suwalskiem. Ponieważ w tamtym rejonie większość urzędów obsadzonych jest przez "solidarnościowców", Ochódzki musi wstąpić do związku i wymeldować się ze stolicy. W Suwałkach zastaje go stan wojenny. Po spowodowaniu wypadku samochodowego prezes porzuca swój pojazd i pożyczonym autem wraca do stolicy. Zatrzymuje go patrol. W bagażniku samochodu znajduje solidarnościowe ulotki. Bojąc się aresztowania, Ochódzki rzuca się do ucieczki. Przez przypadek unieszkodliwia ścigający go czołg i staje się bohaterem walczącego podziemia. SB ściga go teraz po całej Polsce listem gończym. Tymczasem jeden z kolegów pułkownika Molibdena oznajmia mu, że wie o jego wcześniejszych kontaktach z Ochódzkim. W trosce o własną karierę i bezpieczeństwo Molibden postanawia zabić prezesa klubu "Tęcza". Ochódzkiego może już tylko uratować ucieczka za granicę. W kobiecym przebraniu ma się udać do Szwecji... 11:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 11 Serial historyczny, 49 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Jerzy Zelnik, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Maria Kowalik, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Stanisław Ptak, Wieńczysław Gliński, Edmund Fetting, Marek Kondrat, Mariusz Benoit, Wojciech Alaborski, Ewa Milde W 1553 roku dochodzi do zaślubin Zygmunta Augusta z Katarzyną, córką Ferdynanda Habsburga. Król pokłada w tym małżeństwie wielkie nadzieje na zapewnienie ciągłości dynastii Jagiellonów. Ciąża młodej królowej okazuje się jednak mistyfikacją. Katarzyna jest chora na epilepsję i bezpłodna, tak jak jej siostra. Bona, pozbawiona nadziei na wnuka i już zmęczona walką z synem, postanawia, za namową swego doradcy Pappacody i dwórki Mariny, odwiedzić rodzinne Bari. Zygmunt nie stawia przeszkód, nie zgadza się jednak na wywiezienie skarbca, posagu i aktów nadania. Zadawniony konflikt między matką a synem wybucha z nową siłą. 12:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 12 Serial historyczny, 47 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Irena Karel, Jerzy Fedorowicz, Andrzej Balcerzak, Stanisław Igar, Jan Ciecierski, Maciej Grzybowski, Jan Pyjar, Stefan Paska, Tomasz Biernawski Wbrew woli syna i Rady Królewskiej Bona wywozi z Polski skarbiec. Próby zatrzymania taboru nie udają się wskutek tchórzostwa nadgranicznej szlachty. Bona przebywa w Bari, ale czuje się tam obco. Powodowana tęsknotą i chęcią działania snuje plany powrotu na Mazowsze, może nawet na Wawel. Do realizacji tych zamierzeń nie chcą dopuścić Habsburgowie. Ograbiona ze wszystkiego królowa zostaje otruta przez swego doradcę Pappacodę, tajnego agenta Habsburgów. 13:00 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - SŁAWOMIR KOPER Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Choinka, pasterka, prezenty, karp, bombki, szopka - jednym słowem święta. Święta Bożego Narodzenia. Czy o wszystkich tradycjach możemy powiedzieć, że są polskie od stuleci? Gościem Piotra Goćka będzie Sławomir Koper, autor książki "Święta po polsku". 13:20 PAN WOŁODYJOWSKI CZ. I Film historyczno - przygodowy, 75 min, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Jerzy Lutowski Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Barbara Brylska, Jan Nowicki, Tadeusz Schmidt, Daniel Olbrychski, Bogusz Bilewski, Mariusz Dmochowski, Andrzej Szczepkowski, Leonard Andrzejewski, Irena Karel, Władysław Hańcza, Marek Perepeczko, Witold Skaruch, Gustaw Lutkiewicz i inni Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza zrealizowana z wielkim rozmachem i olbrzymim nakładem środków finansowych. Koszt produkcji osiągnął zawrotną, jak na owe czasy, sumę 40 milionów złotych. Na potrzeby filmu wzniesiono kilka ogromnych dekoracji plenerowych. W ruinach zamku w Chęcinach została zrekonstruowana twierdza kamieniecka, wybudowano miasteczko Raszków oraz fortyfikację chreptiowską. Zdjęcia były kręcone m. in. w Bieszczadach, w okolicach Białego Boru w województwie koszalińskim, a także w Związku Radzieckim w ruinach XVI - wiecznego grodu tatarskiego oraz w halach łódzkiej wytwórni filmowej. W niektórych scenach brało udział po kilka tysięcy statystów, ubranych w kostiumy zaprojektowane z ogromną dbałością o szczegóły. W tytułowego bohatera filmu znakomicie wcielił się Tadeusz Łomnicki. Aby solidnie przygotować się do roli "małego rycerza", aktor poświęcił pół roku na naukę jazdy konno, ponadto przez rok zgłębiał tajniki szermierki. Niezapomnianą kreację stworzyła również Magdalena Zawadzka, odtwórczyni Baśki, wiernej towarzyszki życia pana Michała. Jak pisali recenzenci, wszystkie role w filmie zagrane były po mistrzowsku, nawet epizodyczne urosły do rangi pierwszoplanowych. Cała prasa w nieskończoność chwaliła Mieczysława Pawlikowskiego jako dobrodusznego, pełnego humoru Zagłobę, Barbarę Brylską jako romantyczną Krzysię, a także zakochanego w niej do nieprzytomności Ketlinga, czyli Jana Nowickiego, czy wreszcie Hankę Bielicką jako wspaniałą stolnikową i innych. Dużo się mówiło i pisało o młodym aktorze Danielu Olbrychskim, który na długo pozostał w pamięci widzów jako niezrównany, okrutny Azja Tuhajbejowicz. Uroczysta prapremiera "Pana Wołodyjowskiego" odbyła się 26 marca 1969 roku w Kielcach, a premiera - dwa dni później w Warszawie. Przygotowano 70 kopii filmu, co pozwoliło na szerokie rozpowszechnianie. "Pan Wołodyjowski" bił rekordy popularności i uznawany był podówczas za najbardziej kasową produkcję w historii kina polskiego. 14:50 PAN WOŁODYJOWSKI CZ. II Film historyczno - przygodowy, 77 min, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Jerzy Lutowski Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Barbara Brylska, Jan Nowicki, Tadeusz Schmidt, Daniel Olbrychski, Bogusz Bilewski, Mariusz Dmochowski, Andrzej Szczepkowski, Leonard Andrzejewski, Irena Karel, Władysław Hańcza, Marek Perepeczko, Witold Skaruch, Gustaw Lutkiewicz i inni Dalszy ciąg przygód pana Michała Wołodyjowskiego. Basię Wołodyjowską porywa zakochany w niej Tatar Azja, syn Tuhaj - Beja. Basia rani go i ucieka, udaje jej się wrócić do Chreptiowa. Wściekły Azja napada na Raszków, zabija dziedzica Nowowiejskiego, a jego córkę - swą dawną miłość - oddaje własnym żołnierzom. Młody Nowowiejski krwawo mści się za śmierć ojca i hańbę siostry. Kiedy Turcy ruszają na Kamieniec Podolski, Wołodyjowski i Ketling wysadzają twierdzę, aby nie oddać jej wrogom. 18:05 KOLĘDY NA SZLAKU KOLBERGA Koncert, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Kayah, Czesław Mozil, Misia Furtak, Monika Borzym, Zakopower, Renata Przemyk Zrealizowane filmowo tradycyjne, regionalne kolędy wykonane przez artystów ludowych z udziałem artystów popkultury. Widowisko muzyczne pod kierownictwem Mateusza Pospieszalskiego, w reżyserii Grzegorza Jankowskiego. Kayah, Misia Furtok, Czesław Mozil, Renata Przemyk, Monika Borzym i Zakopower zaśpiewają z Teresą Mirgą i jej zespołem, paniami z Gałek Rusinowskich, Anną Chudą, Genowefą Lenarcik, śpiewaczkami z Malinnik Podlaskich i kwartetem góralskim. 19:05 BOŻY WARIAT Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2019 Reżyseria: Athena Sawidis Film "Boży wariat" opowiada o legendarnym dominikaninie ojcu Janie Górze, który zmarł w 2015 roku. Był postacią znaną z mediów, głównie z tego, że stworzył dwa wielkie dzieła, w które zaangażował tysiące młodych ludzi. Te dzieła to Lednica i Jamna. Film pokazuje ojca Jana, jakiego nie znamy z mediów, człowieka z krwi i kości, kontrowersyjnego, grubiańskiego i bezkompromisowego, ale przede wszystkim prawdziwego kapłana, człowieka o złotym sercu, kochającego młodzież i będącego dla tej młodzieży przewodnikiem. Ojciec Jan był z jednej strony surowy i wymagający, a z drugiej czuły, empatyczny, pełen miłości. Tak samo traktował swoich współbraci, rodzinę, przyjaciół. Był człowiekiem kontrowersyjnym i bezwzględnie dążącym do tworzenia wielkich dzieł, które po sobie pozostawił. Przede wszystkim jednak pozostał w sercach ludzi, którzy nie pogodzili się z jego odejściem i wciąż czują jego obecność. 20:10 ODYSEJA (L'ODYSSEE (ODYSSEY, THE)) Film biograficzny, 117 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jerome Salle Aktorzy: Lambert Wilson, Pierre Niney, Audrey Tautou Zapierająca dech w piersi biograficzna opowieść o niezwykłych losach kapitana Cousteau. Słynny podróżnik, odkrywca, wynalazca i gwiazda ówczesnych mediów przez lata swej działalności sprawił, że opinia publiczna zainteresowała się życiem oceanów, dostrzegła ich tajemnicze piękno i znaczenie dla planety. Opowieść rozpoczyna się w roku 1979, gdy kapitan Cousteau, załamany śmiercią syna w wypadku lotniczym, jest bliski usunięcia się w cień i porzucenia kariery naukowej. Na szczęście u jego boku stoi drugi syn, który stawia sobie za cel przywrócenie ojcu wiary w sens życia. Jednak by to mogło się dokonać, rodzina Cousteau musi wyruszyć w najważniejszą ze swych podróży, podczas której mierzyć się będzie z swoimi słabościami, wstydliwymi tajemnicami i grzechami sprzed lat. A wszystko to w niezwykłej scenerii bezkresnych oceanów, podmorskich raf i dalekich lądów. (opis dystrybutora) 22:20 ARTYSTA (ARTIST, THE) Komedia romantyczna, 96 min, Francja/Belgia 2011 Scenariusz i reżyseria: Michel Hazanavicius Zdjęcia: Guillaume Schiffman Muzyka: Ludovic Bource Aktorzy: Jean Dujardin, Berenice Bejo, John Goodman, James Cromwell, Missi Pyle, Penelope Ann Miller, Malcolm McDowell, Joel Murray Niezwykły film będący hołdem złożonym filmowej tradycji i jej twórcom, a do tego gwarantujący znakomitą rozrywkę. Czarno - biały obraz, po mistrzowsku wystylizowany na produkcje z czasów kina niemego, zyskał ogromne uznanie widzów, ale i krytyki, czego dowodem może być aż 5 Oscarów z 10 nominacji (najlepszy film, reżyser, aktor pierwszoplanowy Jean Dujardin, muzyka i kostiumy), 3 Złote Globy oraz Złota Palma w Cannes, a także 7 nagród BAFTA z 12 nominacji, 6 Cezarów i wiele innych wyróżnień. Akcja została osadzona w drugiej połowie lat 20. ubiegłego wieku. Jest rok 1927. Świat stoi u progu epoki filmu dźwiękowego, który wkrótce całkowicie wyprze kino nieme. Tytułowy artysta to niekwestionowany gwiazdor właśnie kina niemego. George Valentin jeszcze nie zdaje sobie sprawy, że kończą się lata jego świetności i niebawem ona sam pójdzie w zapomnienie. Tymczasem jednak upaja się sławą w otoczeniu tłumu wiernych wielbicieli, całkowicie pewny swej pozycji w świecie filmowym. Nie inaczej jest po premierze jego najnowszego filmu. Otoczony zagorzałymi fanami artysta odbiera oznaki uwielbienia i z lubością pozuje do zdjęć na ulicy przed kinem, gdzie właśnie odbył się premierowy pokaz. W zamieszaniu przypadkowo wpada na niego młoda kobieta, Peppy Miller, która akurat podnosiła wytrąconą z ręki torebkę. Valentin z humorem podchodzi do tego incydentu i daje się sfotografować z nieznajomą, kiedy ona całuje go w policzek. Nazajutrz Peppy dostrzega siebie na okładce znanego magazynu filmowego Variety, a pod fotką podpis: kim jest ta dziewczyna? Zdjęcie gwiazdora z całującą go panienką wzbudza sensację, nikt nie pisze o jego najnowszym filmie, media całą uwagę skupiają na pięknej nieznajomej. Tymczasem marząca o karierze artystycznej Peppy Miller przyjeżdża do wytwórni filmowej, by wziąć udział w castingu. Spotyka Valentina, który ją rozpoznaje i trochę jakby od niechcenia pomaga wejść do show - biznesu uroczej Peppy Miller. Przy okazji daje jej radę, że musi się czymś odróżniać od innych aktorek, żeby zwrócono na nią uwagę. Kariera Peppy rozwija się w szalonym tempie. Wschodząca gwiazda obdarza George ' a uczuciem, a on odwzajenia jej zainteresowanie. Rozwój ich romansu hamuje nowy wynalazek, który na dobre wkracza w świat kinematografii. Szef studia filmowego Al Zimmer ogłasza koniec produkcji niemych filmów. Prawdziwą furorę robi dźwięk, który teraz staje się oczkiem w głowie potentatów filmowych. George przestaje się liczyć w branży, zostaje zepchnięty na dalszy plan. Jeszcze się łudzi, że wrócą dawne czasy i znowu będzie na ustach wszystkich. Ale wielbiciele odchodzą, po paru miesiącach już nikt nie pamięta George’a Valentina. Za to Peppy staje się hollywoodzką gwiazdą numer jeden, ma wokół siebie tłumy adoratorów. Przegrany i załamany George zostaje sam ze swymi frustracjami i prywatną kolekcją swoich filmów, które ogląda w samotności. Pewnego razu w domu Valentina wybucha pożar, ratuje go jego wierny pies. Przebywającego w szpitalu aktora odwiedza niespodziewanie Peppy. 02:25 PANORAMA KINA POLSKIEGO - OSTATNIA RODZINA Film biograficzny, 117 min, Polska Reżyseria: Jan P. Matuszyński Scenariusz: Robert Bolesto Zdjęcia: Kacper Fertacz Aktorzy: Andrzej Seweryn, Dawid Ogrodnik, Aleksandra Konieczna, Andrzej Chyra, Zofia Perczyńska, Danuta Nagórna, Alicja Karluk, Magdalena Boczarska Film biograficzny - zdobywca Złotych Lwów na festiwalu w Gdyni - przedstawiający poruszające i dramatyczne losy znanego malarza Zdzisława Beksińskiego i jego bliskich, żony i syna. Akcja rozgrywa się w ciągu 28 lat, a główny wątek skupia się na warszawskim okresie życia rodziny. Beksińscy mają mieszkanie na ursynowskim blokowisku. W 1977 roku ich syn Tomek, dziennikarz muzyczny, znakomity tłumacz i publicysta, przenosi się do własnego lokum niedaleko rodziców, co sprawia, że ich kontakty pozostają bardzo intensywne. W filmie Tomek jawi się jako człowiek nadwrażliwy, wybuchowy, mający skłonności do depresji oraz myśli samobójcze. Syn spędza sen z powiek matce, z którą jest najbardziej związany. Poświęcający się sztuce Zdzisław Beksiński nie jest w stanie zapanować nad wszystkimi rodzinnymi sprawami. Po pierwszej, na szczęście nieudanej próbie samobójczej Tomka, rodzice walczą o syna, ale także o własne, wymykające się spod kontroli życie. Gdy Zdzisław Beksiński podpisuje umowę z właścicielem paryskiej galerii sztuki, a Tomek podejmuje pracę w Polskim Radiu, wydaje się, że rodzinne sprawy zaczynają się powoli normalizować. Ale to tylko pozory. Najgorsze dopiero nadejdzie. 04:35 KOLĘDY NA SZLAKU KOLBERGA Koncert, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Kayah, Czesław Mozil, Misia Furtak, Monika Borzym, Zakopower, Renata Przemyk Zrealizowane filmowo tradycyjne, regionalne kolędy wykonane przez artystów ludowych z udziałem artystów popkultury. Widowisko muzyczne pod kierownictwem Mateusza Pospieszalskiego, w reżyserii Grzegorza Jankowskiego. Kayah, Misia Furtok, Czesław Mozil, Renata Przemyk, Monika Borzym i Zakopower zaśpiewają z Teresą Mirgą i jej zespołem, paniami z Gałek Rusinowskich, Anną Chudą, Genowefą Lenarcik, śpiewaczkami z Malinnik Podlaskich i kwartetem góralskim.