TVP3 Sobota, 04.01.2020 06:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POWSTAŃCZY DEPOZYT Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Powstańczy depozyt. Zdarzało nam się zwozić do muzeów różne przedmioty znalezione dzięki prowadzonym przez nas poszukiwaniom. Ale prowadzić poszukiwania w muzeum będziemy po raz pierwszy. Jesteśmy na terenie zabytkowego Zespołu Zakładu I Osiedla Przemysłowego SIELPIA WIELKA. Znaleziono tu dokumenty, według których na terenie Zespołu ukryto sztucery z czasów Powstania Styczniowego. Autorski program Adama Sikorskiego, przypominający postacie i miejsca, które odegrały znaczącą rolę w historii Polski. 07:35 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 67 TAJLANDIA BANGKOK Magazyn, 9 min, Polska, 2017 Autor: Wojciech Lubiński, Grzegorz Skrzypak Podróż do stolicy Tajlandii - Bangkoku. Miasto jest położone w południowo - wschodniej Azji. W programie o największych i najcenniejszych posągach Buddy. Ponadto ekipa odwiedza z kamerą miejsce nazwane "uniwersytetem" tajskiego masażu. 08:10 DREWNIANE CZARY - MARY Reportaż, 12 min, Polska, 2014 W reportażu Waldemara Wiśniewskiego o swej rzeźbiarskiej pasji i miłości do rzeźby oraz pięknych przedmiotów opowiada artysta rzemieślnik Dariusz Bergier. 09:00 DZIKIE GALAPAGOS. W FALACH OCEANU (WILD GALAPAGOS. IN THE GRIP OF THE OCEAN) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Thomas Behrend Muzyka: Oliver Heuss Wyspy Glapagos zwane także Wyspami Żółwimi to archipelag pochodzenia wulkanicznego na Oceanie Spokojnym. Położone na wysokości równika, około 1000 km na zachód od wybrzeża Ameryki Południowej. W 1978 roku archipelag został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wyspy słyną z licznych endemitów, należy do nich ponad 80% wszystkich ptaków lądowych, 97% gadów i ssaków lądowych, ponad 20% gatunków morskich, a także 30% wszystkich roślin występujących na wyspach. Odc. 1 Wyspiarski świat na bezkresnym Pacyfiku, zrodzony z ognia i ukształtowany przez największe siły natury. Kraina niezwykłej urody ze zdumiewającymi stworzeniami, które czasami są obdarowane bujnością przyrody, a innym razem muszą walczyć o źródło pożywienia. Przetrwają tylko te, które potrafią się przystosować. Wyspy Galapagos leżą 600 mil od wybrzeża Ameryki Południowej - niemal na równiku. To archipelag złożony z 13 głównych wysp i setek wysepek i skał. Leży w miejscu, gdzie spotykają się dwa silne prądy. Prąd Peruwiański - inaczej Humboldta - płynie z Antarktyki. Ten lodowaty strumień rządzi na wyspach przez pół roku. Przez drugie pół roku dominuje tropikalny i ciepły prąd z basenu panamskiego. Konkurujące ze sobą prądy i wiatry sprawiają, że ocean wokół Galapagos jest chłodniejszy niż gdziekolwiek indziej na równiku. Na wyspach Galapagos życie pojawia się i płynie na skrzyżowaniu bezwzględnych prądów oceanicznych. Wszystko jest podporządkowane ich kaprysom, czerpiąc energię z ich sił i dostrajając się do ich wibracji. Ta kraina rozbitków i sezonowych gości faworyzuje zaradnych. Nagradza tych, którzy się rozwijają, poddając się sytuacji, a czasem przyjmując wyzwania kapryśnych pływów. Takie jest życie na Galapagos, zaczarowanym świecie, zaklętym przez prądy oceaniczne. 12:05 ODKRYWCY ZAPOMNIANYCH HISTORII Reportaż, 22 min, Polska, 2015 Autor: Beata Hyży-Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży-Czołpińska Grupę Urban Explorers - Białystok (od "urban exploration", co oznacza badanie zwykle niewidocznych lub niedostępnych części ludzkiej cywilizacji) tworzy sześć osób. W większości to kumple, znający się jeszcze od podstawówki. Ich celem jest zwiedzanie, dokumentowanie i pokazywanie opuszczonych, ukrytych i zapomnianych miejsc Podlasia. Ta alternatywna turystyka przyczynia się do ocalenia w fotografiach ginących miejsc regionu. Zaczęło się od poszukiwania informacji o nawiedzonych miejscach na Podlasiu, potem skupili się na takich opuszczonych. Byli np. w Czarnej Białostockiej, w halach, gdzie kiedyś prowadzona była produkcja zbrojeniowa dla marynarki, wędrują do opuszczonych wsi i dworków. Zanim ruszą na wyprawę, najpierw przeszukują internet, rozmawiają np. z zawodowymi kierowcami, którzy dużo jeżdżą, często po bocznych drogach i wiedzą, co gdzie jest ciekawego. Opracowali już własną metodę szukania opustoszałych domów - trzeba jechać w stronę wsi i skręcić w najgorsze drogi w okolicy - zawsze znajdzie się przy nich coś interesującego. Gdy docierają na miejsce, wyjmują aparaty fotograficzne, latarki, często też hełmy, bo mogą się przydać. Część osób robi zdjęcia, pozostali namierzają niebezpieczne elementy i ostrzegają innych. Nic nie zabierają i nie wynoszą z tych miejsc. Ich podstawowa zasada: zostawić tylko ślady butów i zdjęcia. Białostoccy eksplorersi założyli stronę na Facebooku, na której zamieszczają relacje ze swoich wypraw. Piszą też na inne portale, zamierzają założyć własną stronę internetową i umieszczać na niej nie tylko zdjęcia, ale i filmy. Wszystko absolutnie niekomercyjnie, tylko z pasji i jako hobby. Wierzą, że dzięki ich działaniom zainteresują się tymi miejscami jacyś decydenci i da się coś jeszcze uratować z historii Podlasia, ochronić przed zniszczeniem i zapomnieniem. 12:35 SZCZĘŚCIA TRZEBA SIĘ NAUCZYĆ Reportaż, 12 min, Polska, 2019 Ksawery ma pół roku. Jego rodzice nigdy go nie zobaczą - są niewidomi. Sandra i Witek wiedzą, że chcą być razem niemal od chwili, gdy się poznali. Ksawery urodził się z zaćmą i niedorozwojem gałek ocznych. Lekarze mówią, że ta wada może z czasem ustąpić, ale Ksawery i tak nigdy nie będzie dobrze widział. 12:50 POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI - ODC. 2 - "WARSZAWA, SYRENA I MAŁY FIAT, CZYLI PRL - OWSKI ŚWIAT" Reportaż, 9 min, Polska, 2014 Autor: Alicja Grzeszkowiak odc. 2 "Warszawa, syrena i mały fiat, czyli PRL - owski swiat" to odcinek opowiadający o motoryzacji w PRL - u. Pokazuje, jak w powojennej Polsce, niemal z niczego, bo nie było ani fabryk, ani kadry fachowców, rodził się przemysł motoryzacyjny. Polskie samochody odstawały wprawdzie, i to znacznie, od wzorów zachodnich, ale dla Polaków i tak były ósmym cudem świata. Zwłaszcza ten jeden, samochód dla każdego, czyli fiat 126p. 13:00 JEST KONIEM W STADZIE Reportaż, 11 min, Polska, 2010 Scenariusz: Waldemar Wiśniewski Wykonawcy: Jerzy Rubersz Jerzy Rubersz od dziecka jest zafascynowany końmi. Po studiach historycznych i latach pracy na Uniwersytecie Łódzkim przeniósł się na wieś, do Wolborza, by tam realizować swą pasję. Ma własną hodowlę i uczy w Technikum Hodowli Koni. 13:15 UKRYTE SKARBY (2/2018) Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Autor: Elżbieta Ruman Wykonawcy: Patrycja Hurlak (prowadzący) Rozmowa z historykiem o Mikołaju Koperniku, który mieszkał i pracował ponad 30 lat we Fromborku. 14:20 CUDA Z ODZYSKU - URZĄDŹ MIESZKANIE ZA DARMO - ODC. 7 (KIRSTIE'S FILL YOUR HOUSE FOR FREE, S02, EP. 3) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Nie Dotyczy Czy stylowy wystrój mieszkania musi pochłonąć fortunę? Kirstie Allsopp - znana brytyjska specjalistka od nieruchomości wraz z zespołem projektantów udowadnia, że piękne wnętrza można urządzić za grosze, a rzeczy które powszechnie uważa się za śmieci, dzięki wyobraźni i pomysłowości, mogą się zmienić w prawdziwe cuda. Co można zrobić z zardzewiałego ogrodowego grilla, z frontów starych kuchennych szafek czy z fragmentu skrzydła śmigłowca? Jak niewielkim kosztem zmienić nudne wnętrze w ciekawe i wyjątkowe? Kirstie i jej zespół mają na to tysiąc pomysłów. 15:15 PRZYJĘCIE NA DZIESIĘĆ OSÓB PLUS TRZY Film obyczajowy, 53 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jan Himilsbach Zdjęcia: Antoni Nurzyński Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Leon Niemczyk, Olgierd Łukaszewicz, Wiesław Dymny, Józef Morgała Ukończony w 1973 roku telewizyjny film, nie spodobał się cenzorom i powędrował na półkę, gdzie przeleżał ponad siedem lat. Kiedy wreszcie wspólne dzieło Gruzy i Himilsbacha doczekało się premiery, wzbudziło wiele kontrowersji. Było tyluż przeciwników, co zwolenników filmu, którzy wbrew malkontentom uznali, że "Przyjęcie..." nawet po latach zabrzmiało przekonywająco. Film przedstawia Polskę tamtych lat i problemy na ówczesnym rynku pracy. Bywalcy tzw. pośredniaków z okresu socjalizmu to niewykształceni robotnicy, ludzie z marginesu społecznego, którzy mogą liczyć jedynie na pogardę i pracę w niegodziwych warunkach. 38 - letni Karolak nigdzie nie pracuje, pozostaje na utrzymaniu 73 - letniej matki emerytki. Żyją w bardzo skromnych warunkach, ale starsza kobieta dba o to, żeby dom był czysty i zawsze było coś do zjedzenia. Syn nie powinien narzekać, ma zapewniony wikt i opierunek. Ale Karolak jest znużony monotonną egzystencją na wolności. Przesiedział kilkanaście lat za kratkami - oczywiście za niewinność - a przed trzema miesiącami wyszedł z więzienia. Chciałby się teraz zabawić, wyszumieć, wypaść z kolegami na coś mocniejszego. Próbuje wyciągnąć od matki ciężko uciułane grosze, bo tylko"Małe piwko z korzeniami", jak sobie podśpiewuje, jest dobre na smutek i frasunek. Po piętach depcze mu sierżant, który ma oko na niego i jego niepracujących kolegów. Wreszcie Karolak dostaje od milicjanta skierowanie do urzędu zatrudnienia. Stawia się niechętnie w "pośredniaku", by, podobnie jak setki innych bezrobotnych, zarejestrować się w okienku. A tu, jak mawiają znawcy tematu, można jedynie znaleźć robotę dla chamów i frajerów. Ludzie przed urzędem pogrążają się w spekulacjach. Chcą pracy i godziwej zapłaty. Tymczasem przed "pośredniak" zajeżdża nyska, z której wysiada elegancko ubrany mężczyzna - w garniturze, białej koszuli, pod krawatem. Oświadcza gorączkowo dyskutującym robotnikom, że potrzebuje dziesięciu ludzi - młodych, zdrowych, silnych i chętnych do ciężkiej pracy. Kompletnie zaskoczeni jego stanowczością mężczyźni jadą w ciemno, nie mają pojęcia dokąd i do jakiego zajęcia. Zostają wywiezieni, gdzieś daleko za miasto. Na miejscu chlebodawca, przedstawiający się jako kierownik zakładu - Piątek - częstuje carmenami i wyłuszcza całą sprawę. W fabryce pracy jest mnóstwo, ale brakuje ludzi, dlatego ich tu ściągnął. Trzeba rozładować pięć wagonów grysu, które od kilku dni stoją na bocznicy. Zakład naglą terminy, ma umowy z zagranicznymi kontrahentami. Kłopot w tym, że za wywalenie jednej tony grysu i przewiezienie taczkami cennik przewiduje śmieszną stawkę - 3 złote i 1 grosz. Żaden z "porwanych" sprzed urzędu robotników nie ma zamiaru pracować za taką sumę, wszyscy się buntują i żądają odwiezienia do domu. Wygląda na to, że nie ustąpią. Zdeterminowany kierownik Piątek wzywa do swego gabinetu przewodniczącego rady zakładowej. Wspólnie uradzają, że na wypłatę dla robotników wykorzystają pieniądze z funduszu reprezentacyjnego, a przewodniczący wyasygnuje dodatkowo pewną sumę przeznaczoną na nagrody. Po długich pertraktacjach robotnicy w końcu zabierają się do rozładowania wagonów. Robota aż wre. Po ciężkiej harówce wreszcie fajrant. Teraz czeka ich kąpiel w przyzakładowej łaźni, zmiana ubrań i marsz w kierunku sali konferencyjnej, gdzie pani Krysia już nakryła do stołu, jak dla ważnej delegacji, bo na ten cel, o dziwo, funduszy nie brakuje. Są więc wykwintne zakąski, jest też winiak, chociaż biesiadnicy zdecydowanie woleliby czystą. Dziesięciu fizycznych plus jeden nadprogramowy oraz przewodniczący i kierownik rozpoczynają przyjęcie. Na zakończenie każdy "członek oficjalnej delegacji" ma jeszcze dodatkowo dostać upominek. 16:10 ŚWIAT WEDŁUG ŁUKASZA Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Piotr Socha Scenariusz: Piotr Socha Filmowy portret niezwykłego naukowca - botanika, który o roślinach jadalnych wie chyba wszystko. Wyprawy badawcze do Chin, opieka nad niezwykłym gospodarstwem pod Krosnem z tysiącem zasadzonych przez niego roślin oraz prowadzenie warsztatów kulinarnych, to tylko niektóre z jego pasji. 17:00 KAMIEŃ, NOŻYCE, PAPIER - PORTRET DZIEWCZYNY Reportaż, 9 min, Polska, 2014 W reportażu historyk sztuki Beata Sztyber przedstawi historię obrazu Portret dziewczyny, który znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku. 17:15 W KRAINIE MINIONEGO CZASU.... Reportaż, 12 min, Polska, 2014 "W krainie minionego czasu" to opowieść o antykwariuszu Januszu Skrzypczaku i jego pasji gromadzenia starych przedmiotów. Do jego sklepu wkracza mała Maja, która poznaje historię starych mebli, zegarów, maszyn czy pralek. Dziewczynka jest oczarowana tym, co widzi. 23:05 LOT 192 (FLIGHT 192) Thriller, 88 min, USA 2016 Scenariusz i reżyseria: Nadeem Soumah Aktorzy: Dina Meyer, Victoria Pratt, Justin Johnson, Kevin Interdonato, Nicholas Baillie, Brent A. McCoy, Lorynn York Cortez Senator Johnson morduje młodą kobietę na plaży. FBI ma wystarczające dowody, by postawić Johnsona w stan oskarżenia. Dla agentki FBI, Sarah Plummer, oznacza to służbowy wyjazd do Waszyngtonu i opuszczenie ważnego meczu bejsbolowego jej 12 - letniego syna. Podczas podróży samolotem Sarah poznaje siedzącą obok niej tajemniczą Michelle Taylor, która szantażem chce ją zmusić do skasowania z serwera FBI materiału filmowego, świadczącego o winie senatora. Michelle ostrzega agentkę, że jej wspólnik Cameron, przetrzymuje męża i syna Sarah jako zakładników. Obydwaj stracą życie, jeśli agentka nie spełni żądań Michelle. 00:35 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - POMNIKI HISTORII - LUBIŃ Felieton, 5 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Klasztor oo. benedyktynów w Lubiniu ma bardzo wczesną metrykę sięgającą pierwszych wieków chrześcijaństwa w Polsce. Powstał ok. 1075 na fali fundacji benedyktyńskich. To tu działa jedna z największych w Wielkopolsce bibliotek klasztornych. To także jeden z najdłużej działających w Polsce ośrodków monastycznych. Urzeka autentycznością, bogactwem zabytków, niezwykłą atmosferą ciszy i kontemplacji. Benedyktyni w Lubiniu utrzymują się głównie z pracy swoich rąk. Słyną z pysznych i zdrowych nalewek. Jak się je wytwarza? Zobaczymy w kolejnym odcinku. 01:20 W KRAINIE MINIONEGO CZASU... Reportaż, 12 min, Polska, 2014 "W krainie minionego czasu" to opowieść o antykwariuszu Januszu Skrzypczaku i jego pasji gromadzenia starych przedmiotów. Do jego sklepu wkracza mała Maja, która poznaje historię starych mebli, zegarów, maszyn czy pralek. Dziewczynka jest oczarowana tym, co widzi. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POWSTAŃCZY DEPOZYT Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Powstańczy depozyt. Zdarzało nam się zwozić do muzeów różne przedmioty znalezione dzięki prowadzonym przez nas poszukiwaniom. Ale prowadzić poszukiwania w muzeum będziemy po raz pierwszy. Jesteśmy na terenie zabytkowego Zespołu Zakładu I Osiedla Przemysłowego SIELPIA WIELKA. Znaleziono tu dokumenty, według których na terenie Zespołu ukryto sztucery z czasów Powstania Styczniowego. Autorski program Adama Sikorskiego, przypominający postacie i miejsca, które odegrały znaczącą rolę w historii Polski. 05:00 PLASTIK JEST WSZĘDZIE (PLASTIC EVERYWHERE) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Albert Knechtel, Nanje Teuscher Dokument o współczesnej sytuacji związanej z produkcją i utylizacją ogromnych ilości plastiku. W 1950 r. ta produkcja wahała się na poziomie 2 milionów ton, a w 2015 roku było to już 380 milionów ton. Ocenia się, że obecnie jest to już ponad 8 miliardów ton. Plastik to problem polityczny, społeczny i przede wszystkim międzynarodowy. Naukowcy zastanawiają się co można zrobić. Ponad 80 % plastikowych śmieci z Europy trafiało do niedawna do Chin, ale ten kraj chce zablokować tę możliwość. Import śmieci był dochodowym interesem, ale okazało się, że segregacja, przetwarzanie i obróbka plastiku wpływają fatalnie na środowisko i zdrowie ludzi. Ekolodzy biją na alarm. W morzach i oceanach pływają śmieciowe wyspy, a w niektórych akwenach jest więcej plastiku niż planktonu. Zwierzęta połykają plastikowe elementy i giną. Sytuacja jest tragiczna.