TVP Historia Niedziela, 19.01.2020 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 19 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1915 - pojawił się pierwszy neon; 1947 - sfałszowano wybory do Sejmu; 1978 - z taśmy fabrycznej w Emden zjechał ostatni VW "garbus". 07:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PORTUGALIA. SKARB PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO (FLAVORS) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Portugalii. Portugalia leży na zachodnim skraju Europy. Przez wiele stuleci była celem licznych podbojów. Wypływali stąd i wracali tu najwięksi odkrywcy i podróżnicy. Kraj ten odznacza się niezrównanym bogactwem kulturowym i religijnym, ale także fascynującą przyrodą. Odkryjemy dziś miejsce, w którym szczęście miesza się z melancholią. 08:10 ŚWIĘTY AUGUSTYN - ODC. 3/5 - USTA CEZARA (SANT'AGOSTINO EP. 3) Serial biograficzny, 44 min, Włochy/Polska 2010 Reżyseria: Christian Duguay Scenariusz: Francesco Arlanch Zdjęcia: Fabrizio Lucci Muzyka: Andrea Guerra Występują: Aleksandro Preziosi, Monica Guerritore, Alexander Held, Johannes Brandrupt, Wenanty Nosul, Katy Louise Saunders, Franco Nero, Krzysztof Pieczyński i inni Przed Augustynem kolejne poważne wyzwanie musi przygotować mowę przeciwko biskupowi Mediolanu Ambrożemu. Nie będzie to łatwe; cesarz się niecierpliwi, Ambroży to zdolniejszy i bardziej doświadczony przeciwnik niż prawnicy w kartagińskich sądach, a Augustyn nawet się jeszcze dobrze nie wprowadził. W dodatku niespodziewaną wizytę składają mu matka Monika i Khalida wraz z synkiem Adeodatem. Augustyn nie potrafi ukryć wstydu z powodu tego, jak się wobec nich zachował. Ulegając prośbie matki, składa wizytę biskupowi Ambrożemu. Ten daje mu do przeczytania pisma egipskiego filozofa Plotyna. Wywierają one na Augustynie wielkie wrażenie i sprawiają, że młody mówca zaczyna powoli odsuwać się od sekty manichejczyków. Khalida nie chcąc być przeszkodą w karierze ukochanego wyjeżdża do Afryki z postanowieniem, że nigdy nie zwiąże się z innym mężczyzną. Pozostawia wszakże Augustynowi syna. Tymczasem dworskie obowiązki wzywają. Augustyn wygłasza mowę pochwalną na cześć cesarza, a przy okazji zgodnie z cesarskim zamówieniem ostro występuje przeciwko Ambrożemu. Odnosi upragniony sukces, lecz po rzezi dokonanej na katolikach, broniących bazyliki przed wydaniem jej arianom, w młodzieńcu następuje duchowy przełom i nawraca się na chrześcijaństwo. 09:05 CZARNE CHMURY - ODC. 6/10 - INTRYGA Serial przygodowo - historyczny, 51 min, Polska 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Ryszard Pietruski, Edmund Fetting, Stanisław Niwiński, Tadeusz Białoszczyński, Anna Seniuk, Janusz Zakrzeński, Jerzy Zelnik, Artur Młodnicki, Mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak, Bronisław Pawlik, Mieczysław Stoor, Joanna Kostusiewicz, Elżbieta Starostecka Krzysztof Dowgird jest już w stolicy. Zamierza oddać czarną sakwę hetmanowi Sobieskiemu, lecz nie zastaje go w pałacu. Pułkownik zaczyna realizować swoją misję. Wzywa do udzielenia pomocy ludności Prus, agituje szlachtę na rzecz powrotu do Polski jej dawnego lenna, utraconego w wyniku traktatów welawsko - bydgoskich. Przybyły do stolicy Hollstein również nie traci czasu. Wskutek obmyślonej przez niego intrygi Dowgird zostaje aresztowany przez straż marszałkowską. Następnego dnia ma być wydany rezydentowi elektorskiemu. Hetmana Sobieskiego nie ma w Warszawie, intryganci czują się pewnie. Zrozpaczony Kacper próbuje zebrać szlachtę, aby odbić pułkownika, ale panowie bracia nie zamierzają odstępować wciąż pełnych kielichów. 10:05 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - KUCHNIA ŁEMKOWSKA NAD ODRĄ Magazyn, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa zabiera widzów w podróż kulinarną na Dolny Śląsk do gminy Rudna. Co ciekawe, można tu spotkać niewielkie cerkiewki, jakie raczej występują w krajobrazie Bieszczad czy Beskidu Niskiego. Ale jak się okazuje, pośród mieszkańców gminy ponad trzydzieści procent to potomkowie Łemków przywiezionych tu w końcu lat 40. XX wieku w ramach tzw. akcji Wisła. Oprócz skromnego dobytku przywieźli oni na te ziemie także rodzinne przepisy kulinarne, kultywowane do dziś. Do Rudnej zaprosiła Karola pani Ania, która wraz z koleżankami przygotowuje tradycyjne łemkowskie dania. Jedną z najbardziej znanych potraw łemkowskich jest kiesełycia, czyli zupa z zakwasu przygotowanego z mąki owsianej lub z płatków owsianych. Pojawia się na wigilijnym stole oraz podczas ważnych uroczystości rodzinnych. Innym przysmakiem jest mastyło, czyli rodzaj słonego budyniu z jajek, mąki, mleka i masła. Pani Ania nie tylko poczęstuje Karola łemkowskimi przysmakami, ale także wraz z koleżankami z regionalnego zespołu zaśpiewa mu kilka starych łemkowskich pieśni. Nad brzegiem Odry Karol Okrasa przygotuje dwie potrawy, inspirowane łemkowską kuchnią. 1/ Kwaśna zupa z zakwasu owsianego, czyli inspirowana kiesełycią grzybowa; 2/ dorsz zapiekany z mastyło, podany z aromatyczną z kaszą. 10:40 "303" Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Magierski Historia pilotów Dywizjonu 303: Witolda Urbanowicza, Mirosława Ferica i Johna Kenta. Bohaterami filmu są ich dzieci: Witold Urbanowicz junior, Filip Feric i Alexandra Kent, którzy podążając śladami ojców odkrywają nieznane dla widza fakty z kariery i życia osobistego asów Bitwy o Wielką Brytanię. Urodzeni i wychowani poza granicami Polski bohaterowie dokumentu komunikują się po angielsku, przez co opowiadana historia staje się łatwiej zrozumiała dla międzynarodowej widowni. Akcja filmu rozpoczyna się we wrześniu 2012 r. , kiedy to synowie pilotów odbywają podróż do Dęblina, aby wziąć tam udział w prezentacji samolotów Mig - 29 ozdobionych portretami Witolda Urbanowicza i Mirosława Ferica. Ważną częścią narracji filmu jest kronika Dywizjonu 303 założona przez Mirosława Ferica, a także niepublikowana dotąd korespondencja Witolda Urbanowicza z jego żoną Jadwigą Korsak oraz dzienniki Johna Kenta. Wykorzystane zostaną także oryginalne nagrania radiowe i unikalne filmowe materiały archiwalne. Współczesnym akcentem w filmie jest sekwencja malowania portretów polskich pilotów na samolotach Mig - 29 w jednostce w Mińsku Mazowieckim. Na tle tych scen przedstawiamy historię Eskadry Kościuszkowskiej oraz jej międzynarodowy charakter i znaczenie. Podobny wydźwięk ma scena odkopywania w podwarszawskich lasach szczątków samolotu P - 11c Mirosława Ferica, zestrzelonego we wrześniu 1939 roku. 11:50 ZŁOTO JUKONU - ODC. 1/3 (ODC. 1/3) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Ben Crichton Scenariusz: Ben Crichton Wykonawcy: Dan Snow (prowadzący), Piotr Banasz W tej epickiej przygodzie zespół odkrywców próbuje zdobyć złoto na zamarzniętej północy Kanady. Idąc tą samą drogą, co pierwsi poszukiwacze złota, wyruszają w niebezpieczną i ekscytującą podróż. Muszą pokonać zdradziecką przełęcz, poruszać się po rozległych, lodowych jeziorach i walczyć z potężną rzeką Jukon w drewnianej łodzi. 14:05 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - GORĄCE KSIĄŻKI ZIMNEJ WOJNY Magazyn, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) Gorące książki zimnej wojny. International Literary Center - Międzynarodowe Centrum Litertury. Podczas zimnej wojny ta firma - parawan CIA, szmuglowała do krajów komunistycznych miliony zakazanych książek. Operacją kierował z Nowego Jorku George Minden - rumuński uchodźca i pracownik Centralnej Agencji Wywiadowczej. Korzystano z rozmaitych kanałów przerzutowych, nawet z balonów. W Archiwum zimnej woojny - relacje uczestników przerzutów, największe sukcesy i spektakularne wpadki. Cykl powstaje we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. 14:40 PEWNEGO RAZU NA DZIKIM ZACHODZIE (ONCE UPON A TIME IN THE WEST AKA C'ERA UNA VOLTA IL WEST) Western, 159 min, Włochy/USA 1968 Reżyseria: Sergio Leone Scenariusz: Sergio Leone, Sergio Donati Aktorzy: Henry Fonda, Claudia Cardinale, Jason Robards, Charles Bronson, Frank Wolff, Gabriele Ferzetti, Keenan Wynn, Paolo Stoppa i inni O Sergio Leone świat usłyszał na początku lat 60. Wtedy to, w 1964 r. włoski reżyser nakręcił swój pierwszy spaghetti-western "Za garść dolarów". Niepewny przyjęcia swego dzieła, na wszelki wypadek umieścił w czołówce nie swoje prawdziwe nazwisko, ale pseudonim Bob Robertson. Film okazał się jednak prawdziwą sensacją kasową, przynosząc imponujące zyski. Idąc za ciosem, Leone konsekwentnie przełamywał monopol Amerykanów na filmy kowbojskie, realizując dwa lata później, już pod swoim nazwiskiem, "Za kilka dolarów więcej", a następnie "Dobrego, złego i brzydkiego". Trylogia ta nie zakończyła jego przygody z westernem. Reżyser wielokrotnie wracał do tego typu filmów, reżyserując m.in. "Pewnego razu na Dzikim Zachodzie" czy "Garść dynamitu". Uhonorowany w 1969 r. włoską nagrodą Davida dla najlepszego filmu zagranicznego "Pewnego razu na Dzikim Zachodzie" powstał według pomysłu trzech włoskich reżyserów: Bernardo Bertolucciego, Dario Argento i właśnie Sergia Leone. Zdjęcia były realizowane częściowo w Stanach Zjednoczonych (w plenerach Arizony i Utah), częściowo w Hiszpanii. Znakomita, nastrojowa muzyka do tego filmu jest dziełem Ennia Morricone. Grający jedną z głównych ról Henry Fonda po raz pierwszy pojawił się tu na ekranie jako "czarny charakter" i w zgodnej opinii krytyków była to jedna z najlepszych ról w jego bogatym dorobku. Akcja toczy się w latach 70. XIX w. Jill McBain, prostytutka z Nowego Orleanu, przybywa do małego miasteczka Flagstone, gdzie ma zamieszkać wraz z poślubionym niedawno farmerem Brettem McBainem oraz trójką jego dzieci, które po śmierci żony mężczyzna sam wychowywał. Kobieta z przerażeniem odkrywa, że cała czwórka została brutalnie zamordowana. Sprawcami byli ludzie z bandy niejakiego Franka, który jednak sprytnie skierował podejrzenia na innego rewolwerowca, zwanego Czejenem, poszukiwanego odtąd listem gończym. Nie mając odwagi pozostać w tak niebezpiecznym miejscu, Jill zgadza się sprzedać na aukcji odziedziczoną po mężu farmę, cenną o tyle, że na jej terenie znajduje się jedyne w okolicy źródło wody, a przede wszystkim dlatego, że przez ziemie McBaina ma przechodzić linia kolejowa budowana przez bogatego przedsiębiorcę Mortona. To właśnie Morton wynajął Franka do zamordowania rodziny McBainów, a następnie wywalczenia w czasie aukcji jak najniższej ceny za ziemię. W ostatniej chwili do licytujących dołącza jednak rewolwerowiec zwany Harmonicą oraz towarzyszący mu Czejen. Harmonica odbiera należną mu za schwytanie Czejena sumę 5 tys. dolarów i kupuje za nie farmę, płacąc jej rzeczywistą cenę. Zwraca jednak ziemię Jill, nie wyjaśniając motywów swojego postępowania. Harmonica zaprzyjaźnia się z Jill i pomaga jej w pracy na farmie. Pewnego dnia ratuje też życie Frankowi, na którego zastawili pułapkę jego niedawni towarzysze, ale znów nie chce powiedzieć, dlaczego tak postąpił, ani kim naprawdę jest. Do Jill i Harmoniki dołącza niebawem Czejen, oczyszczony wreszcie z fałszywych podejrzeń o zamordowanie McBainów i zwolniony z aresztu, ale poważnie ranny w strzelanie z ludźmi Mortona. Nieoczekiwanie na farmie pojawia się też Frank, który chce się zmierzyć z Harmonicą i poznać wreszcie jego tajemnicę. 17:35 NA WOLNOŚĆ TO WSZYSTKO ZAMIENISZ Film dokumentalny, 67 min, Polska, 2017 Reżyseria: Leszek Wiśniewski Scenariusz: Leszek Wiśniewski Muzyka: Rafał Rozmus, Krzysztof Kelus, Przemysław Gintrowski, Jan Kondrak Inscenizowany dokument filmowy prezentujący historię wolnego słowa na Lubelszczyźnie w latach 1976 1989 to opowieść o grupie odważnych ludzi - drukarzach, kolporterach i wydawcach z Lublina, którzy walkę o wolną Polskę podjęli, publikując wydawnictwa niezależne od władzy komunistycznej, niepodległe jej cenzurze. Po latach nazwano ich hakerami PRL - u, ludźmi, którzy włamali się do komunistycznego systemu. Zaczęło się to wszystko nad Bystrzycą, w Lublinie, lecz wiedza o tym podobnie jak o lubelskim Lipcu jest w dzisiejszym społeczeństwie znikoma. Historia ta zaczyna się od spotkania dwóch studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: Bogdana Borusewicz i Janusza Krupskiego i ich pomysłów na walkę z komuną. Po zarzuceniu entuzjastycznych koncepcji czynu zbrojnego obaj podejmują ideę obalenia ustroju za pomocą druku wolnego słowa. Koncepcja ta nie przypada do gustu ani Jerzemu Giedroyciowi w Paryżu, ani Jackowi Kuroniowi w Warszawie, odwodzą ich od nielegalnych wydawnictw (to się nie może udać, nie można narażać ludzi, nie wolno drażnić komuny). Entuzjazm i przekonanie o własnej racji są jednak silniejsze; działa na wyobraźnię przykład Polskiego Państwa Podziemnego z okresu okupacji i rozmowy: z o. Ludwikiem Wiśniewskim i prof. Jerzym Kłoczowskim. Tak powstaje Zapis - pierwsza w Polsce Ludowej wolna oficyna wydawnicza. A potem pojawiają się Piotr Jegliński i Wit Wojtowicz, za sprawą których przemycono w częściach z Londynu do kraju pierwszy powielacz. Możliwe stało się drukowanie książek i innych wydawnictw. Dołączają kolejni ludzie wolnego słowa: Jan Magierski, Paweł Nowacki, Zygmunt Kozicki, Wiesław Ruchlicki i następni. Nowe postaci, nowe nazwy i tytuły ("Spotkania"), wydawnictwa doby pierwszej Solidarności, Fundusz Inicjatyw Społecznych, prasa podziemna doby stanu wojennego. Filmowa opowieść rejestruje chronologicznie wspomnienia wydawców, drukarzy, kolporterów na przestrzeni kilkunastu lat. Ich narrację ilustrują rekonstrukcje wydarzeń sceny z podziemnych drukarni, transportu materiałów i bibuły, konspiracyjnych spotkań, rewizji i inwigilacji. Także materiały archiwalne nagrania filmowe i dźwiękowe, tytuły prasy oficjalnej i drugiego obiegu, zdjęcia miejsc i zdarzeń, a zatem to, co tworzy realia i klimat tamtego czasu. Aż oto pewnego dnia bohaterowie spostrzegają, że niemal niezauważalnie ich nielegalność staje się jawna, nikt ich nie inwigiluje i nie ściga. System został złamany. 18:55 ZMIENNICY - ODC. 6/15 - PRASA SZCZEGÓLNEJ TROSKI Serial komediowy, 53 min, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Wojciech Pokora, Krzysztof Kalczyński, Halina Rowicka, Jerzy Przybylski, Adam Ferency, Piotr Pręgowski, Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Ewa Serwa, Kazimierz Wysota i inni Tytułowa "prasa szczególnej troski" to tygodnik, który masowo wykupują ludzie prezesa Kluska. W paczkach z gazetami ukrywają narkotyki i wysyłają do Niemiec, do prezesa Gonschorka. Z radości, że kolejna dostawa dotarła na miejsce, Klusek spędza wieczór z prostytutką Mariolą. Zostaje przez nią kompletnie okradziony i nie ma czym zapłacić Kasi za kurs. Kasia wozi młode małżeństwo, które musi pilnie zrobić zakupy, by wykorzystać kredyt dla młodych małżeństw. Sklepy świecą jednak pustkami, nie ma ani pralek, ani lodówek czy odkurzaczy. Zdesperowani małżonkowie kupują więc całkiem nieprzydatną rzecz, byle tylko wykorzystać kredyt, który przepadnie. 20:00 POKOLENIA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dagmara Drzazga Scenariusz: Dagmara Drzazga Zdjęcia: Mieczysław Chudzik Film pokazujący współczesnych potomków Ślązaków w Teksasie, próbujący odpowiedzieć na pytania: kim są, czy śląskie korzenie są dla nich ważne, czy znają jeszcze język ich przodków? To właśnie Ślązacy w 1854 roku założyli najstarszą polską osadę w Stanach Zjednoczonych i nazwali ją Panna Maria. Pionierzy spodziewali się, że uciekając spod pruskiego jarzma, znajdą się w ziemi obiecanej. Tymczasem zetknęli się z suszą, ciężką pracą na stepie, jadowitymi wężami i skorpionami. Wielu naszych rodaków zapłaciło życiem za osiedlenie się w nowym kraju. Piętnaście lat temu ekipa TVP Katowice była w Teksasie; realizowała wówczas reportaże z obchodów 150. rocznicy pierwszego wyjazdu Ślązaków do USA. Dziś reżyserka filmu i operator wracają w to samo miejsce, próbują spotkać się z tamtymi bohaterami, obserwują, co zmieniło się w Pannie Marii. Bohaterem i zarazem przewodnikiem po Teksasie jest ksiądz FranciszekKurzaj, który od lat jest duszpasterzem Ślązaków w Teksasie. 22:05 BOHATEROWIE Z JAMESTOWN Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2017 Reżyseria: Eugeniusz Starky Muzyka: Ed Winddancer Film analizuje mity, tajemnice i genezę narodzin Stanów Zjednoczonych. Ukazuje niezwykle ważną, a jak dotąd nieznaną rolę Polaków w Narodzinach Nowego Świata. Rok 1607 Jamestown, Wirginia. Pierwsza angielska osada w Ameryce. Po roku istnienia chyliła się ku upadkowi. Wtedy wezwano na pomoc Polaków. To właśnie oni byli bohaterami początków amerykańskiej demokracji. Te wydarzenia i ścieranie się kultur zmieniło świat. Pięciu Polaków wezwanych na pomoc Jamestown - pierwszej osadzie angielskiej w Ameryce, uratowało tę osadę od upadku i dzięki nim osada przetrwała. Kiedy kapitan John Smith dopłynął do wybrzeży Ameryki, ujrzał malownicze miejsce i tam wysadził na ląd swoich stu ośmiu pasażerów. Tym samym założył pierwszą stałą brytyjską osadę w Ameryce. Wybrano dla niej miejsce na wyspie Jamestown. Rankiem 14 maja 1607 roku osadnicy wzięli w posiadanie Ziemię Obiecaną Amerykę. Polacy nauczyli się zadowalać tym, co mieli, i nie pożądać cudzej własności. Zawsze siedzieli z dala od światowego skarbca. Pierwszego października 1608 roku pięciu Polaków dotarło do Jamestown. Dwóch szlachciców Michał Łowicki i Jan Bogdan, oraz trzech rzemieślników Zbigniew Stefański, Stanisław Sadowski i Jan Mata. Zbigniew Stefański opisał tę historyczną chwilę. Polacy zbudowali w Jamestown piec do wytopu szkła. To była pierwsza amerykańska manufaktura. Dla obrony przed złodziejami i Indianami Polacy zbudowali na wyspie mocniejsze fortyfikacje. W kolejnych latach Polacy nadal przybywali do Jamestown. Byli wśród nich przedstawiciele szlachty, którzy znali metody wytwarzania dóbr niezbędnych w kolonii. Z polskiej walki o równouprawnienie zrodziła się amerykańska idea wieloetniczności, która znalazła wyraz w powstaniu Stanów Zjednoczonych, stworzonych w roku 1776 przez zjednoczonych ludzi. Cały świat zobaczył, że ludzie wszystkich ras, narodowości i wyznań mogą razem pokojowo żyć w jednym kraju. Polacy i Amerykanie polskiego pochodzenia, a także oczywiście Amerykanie, powinni być bardziej świadomi wkładu Polaków w rozwój Stanów Zjednoczonych a nawet całego świata. Owo zderzenie kultur na zawsze odmieniło świat. 23:10 PUŁKOWNIK KWIATKOWSKI Komediodramat, 122 min, Polska, 1995 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Marek Kondrat, Renata Dancewicz, Zbigniew Zamachowski, Adam Ferency, Artur Barciś "Pułkownik Kwiatkowski" był reklamowany na kasetach wideo jako "najlepsza komedia sezonu". Obsypany nagrodami film Kazimierza Kutza to z pewnością wydarzenie artystyczne dużej rangi, a także przednia próbka nieznanej strony talentu twórcy "Soli ziemi czarnej". Już we wcześniejszej o rok komedii pt. "Zawrócony" Kutz pokazał, że potrafi śmiać się z rzeczy ponurych i złowrogich, nie przekraczając przy tym granic dobrego smaku. W "Pułkowniku..." umiejętność tę jeszcze wydoskonalił. Akcja fimu toczy się w roku 1945. Wszechwładne UB, wspomagane przez "towarzyszy radzieckich", coraz sumienniej i skuteczniej likwiduje polską "reakcję". W koszarowym szpitalu na Ziemiach Zachodnich pracuje lekarz nazwiskiem Andrzej Kwiatkowski. W cywilu ginekolog, w armii musiał przedzierzgnąć się w chirurga. Właśnie kończy operować Kiziora - pułkownika UB z Warszawy. Jedno niewłaściwe pociągnięcie skalpelem, jeden źle założony szef i eskulap może skończyć w kazamatach. A sprawa jest delikatna - Kizior jest ranny w twarz. Jednak Kwiatkowskiego ręka nie zawodzi. Ubecki dostojnik nie stanie się ofiarą złośliwych kpinek podwładnych. W nagrodę za dobrą robotę lekarz dostaje tydzień urlopu, który postanawia spędzić w rodzinnych stronach, czyli w Warszawie. Na gruzach swego dawnego domu przypadkiem odnajduje Krysię - przed wojną podlotka, teraz piękną kobietę. Zafascynowany urodą dziewczyny zaprasza ją na kolację do ekskluzywnej restauracji. Tu Krysię zaczyna napastować radziecki oficer. Kwiatkowskiemu nie pozostaje nic innego, jak znokautować natręta. Przebiegły medyk ratuje wszakże swą skórę, podając się za ważnego funkcjonariusza bezpieki. Maskarada udaje się, a Kwiatkowski zdobywa podziw Krysi. By zamienić go w miłość, postanawia pomóc kilku niewinnie uwięzionym ludziom, podając się za zastępcę ministra Radkiewicza. Mimo że rozgrywa się w tragicznych czasach, film Kutza tchnie niekłamanym komizmem. Reżyser w mistrzowski sposób cieniuje humor, dzięki czemu widz śmieje się nawet wówczas, gdy akcja przenosi się do katowni UB, więzień czy gabinetu diabolicznego (świetny Krzysztof Globisz) Mieczysława Moczara. Koniec zabawy wprawdzie jest raczej gorzki, lecz zakończenie "Pułkownika..." pozostaje otwarte. Nie burzy jednoznacznie nastroju, daje nadzieję. Kutz zrobił komedię przewrotną i inteligentną, serwując widzom jednocześnie uśmiech na twarzy i ponure mrowienie w duszy. Dopomógł w tym znakomity scenariusz, napisany zresztą na podstawie wydarzeń autentycznych, i popisowe aktorstwo, zwłaszcza odtwórcy głównej roli, Marka Kondrata. Srebrne Grona na XXVI Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1996 roku. Nagrody dla Marka Kondrata i Renaty Dancewicz na XX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych Gdynia '95. 01:25 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - FRYDERYK II, KRÓL PRUS (FRDRIC II) Film dokumentalny, 92 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Fryderyk II, król Prus, był estetą, kochającym architekturę i ogrody, fanatykiem muzyki, kompozytorem, niespełnionym poetą, ale jednocześnie oświeconym despotą i królem filozofem. W życiu uczuciowym bardziej pociągał go Adonis niż piękna Wenus. Jego pałac w Sanssouci, który sam zaprojektował, odzwierciedla złożony charakter króla. Mając ogromną władzę, wywoływał strach. Z armii pruskiej uczynił wzór do naśladowania dla generałów z innych krajów ówczesnej Europy. Po śmierci nadano mu przydomek Wielki, uznając jego wielkie zasługi dla wzmocnienia państwa, poszerzenia granic i uczynienia z Prus piątej potęgi w Europie. 03:05 POLSKIE 100 LAT - POLITYKA ZAGRANICZNA II RZECZYPOSPOLITEJ Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Podstawowym celem polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej było zabezpieczenie istnienia państwa polskiego i jego granic w istniejącym położeniu geopolitycznym. Niemcy i Związek Sowiecki w gruncie rzeczy nie pogodziły się z istnieniem suwerennej Rzeczpospolitej. Do tego należy dodać napięte stosunki z Czechosłowacją i Litwą. W tej sytuacji, sojusz z Francją, ówczesnym mocarstwem, stał się kamieniem węgielnym polskiej dyplomacji i jak się później okaże, złudnym gwarantem polskiego bezpieczeństwa.