TVP Kultura Sobota, 18.01.2020 07:30 POWRÓĆMY JAK ZA DAWNYCH LAT - WIECZÓR 3 Artystyczne/estradowe (widowisko), 31 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Rzeszewski Scenariusz: Grażyna Lustych, Janusz Rzeszewski Wykonawcy: Andrzej Piszczatowski, Jarema Stępowski, Bohdan Łazuka, Jan Kobuszewski, Jolanta Zykun, Halina Kunicka, Joanna Jędryka, Piotr Fronczewski Piosenki z repertuaru kabaretów warszawskich z lat 20. i 30. śpiewają aktorzy i piosenkarze. "Nocami już w gwiazdy spoglądam..." śpiewają Jan Kobuszewski i Jolanta Zykun. "Umówiłem się z nią na dziewiątą" muz. H. Wars, sł. E. Schlechter, śpiewa Bohdan Łazuka. "Miłość ci wszystko wybaczy" muz. H. Wars, sł. J. Tuwim, śpiewa Joanna Jędryka "Tango andrusowskie" muz. J. Petersburski, sł. A. Włast, śpiewa Jarema Stępowski "Całuję twoją dłoń madame" muz. Ralph Erwin, sł. A. Włast, śpiewa Piotr Fronczewski. "Chciałabym i boję się" sł. M. Hemar, śpiewa Halina Kunicka "Ramona" muz. Wayne, śpiewa Bohdan Łazuka "Ja się boję sama spać" muz. J. Petersburski, sł. A. Włast - śpiewa Jolanta Zykun "Powróćmy jak za dawnych lat" śpiewa Andrzej Piszczatowski "Halo, cała Warszawa zobaczyć musi to..." piosenka finałowa w wykonaniu wszystkich artystów 08:40 SERIALOWA NOSTALGIA - ZMIENNICY - ODC. 12/15 - OBYWATEL MONTE CHRISTO Serial komediowy, 60 min, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Muzyka: Przemysław Gintrowski Zdjęcia: Jan Muszyński Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Zdzisław Wardejn, Bożena Robakowska, Jan Kobuszewski, Jerzy Kozakiewicz, Jerzy Przybylski, Jacek Domański, Paweł Galia Znany reżyser Barewicz otrzymuje wiadomość, że na festiwalu filmowym w Berlinie Zachodnim przyznano mu Grand Prix i nagrodę rzeczową w postaci mercedesa. Natychmiast wyrusza za granicę taksówką o numerze bocznym 1313. Niepewny swych umiejętności kierowcy, prosi o pomoc w przyprowadzeniu samochodu zawodowców, Kasię i Jacka. W drodze powrotnej okazuje się, że wspomniany wóz jest ruiną powleczoną lakierem. Barewicz przysięga, że odnajdzie sprawcę złośliwego żartu. Tymczasem w Warszawie do tzw. pustostanu w wieżowcu włamuje się złodziej o pseudonimie Ksywa. Gdy pochłonięty jest swoją "robotą", zjawia się komisja lokalowa. Po spisaniu i wyniesieniu dobytku opieczętowuje lokal i poleca natychmiast zamurować wejście. Ksywa pozostaje w środku. 09:50 ANIMAMA - CARACAS Film animowany, 9 min, Polska, 2006 Reżyseria: Anna Błaszczyk Scenariusz: Anna Błaszczyk Muzyka: Maciej Salski Animowana historia trzech marynarzy płynących do Bangkoku, wzorowana na opowiadaniu Józefa Korzeniowskiego. Po drodze spotyka ich wiele różnych przygód. 10:00 ANIMAMA - MAŁY WESTERN Film animowany, 5 min, Polska, 1960 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Aleksander Lipowski Muzyka: Jerzy Matuszkiweicz "Mały western" w reżyserii Witolda Giersza. Jest to animowana wersja klasycznego westernu. 10:05 ANIMAMA - KOŃ Film animowany, 6 min, Polska, 1967 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Jan Tkaczyk Muzyka: Kazimierz Serocki Wolny koń zwycięża w pojedynku z usiłującym go ujarzmić człowiekiem. 10:10 ANIMAMA - CZERWONE I CZARNE Film animowany, 6 min, Polska, 1963 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Jan Tkaczyk Muzyka: Waldemar Kazanecki Po trzech latach od realizacji głośnego "Małego westernu", Witold Giersz powrócił do użytej tam po raz pierwszy techniki swobodnego malowania postaci pędzelkiem na celuloidach bez stosowania okonturowań (mniej więcej w tym samym czasie, zupełnie niezależnie, podobną metodę zastosował George Dunning w filmie "Flying Man"). "Czerwone i czarne" okazało się być jeszcze większym sukcesem niż wielokrotnie nagradzany "Western". Zasługa to, jak wydaje się, nie tylko znakomitej plastyki, ale i pomysłowego wykorzystania znanej skądinąd konwencji, w której animator sam pokazuje się na ekranie i prowadzi grę z rysowanymi przez siebie postaciami. "Czerwone i czarne" to utwór nie tylko piękny wizualnie i znakomicie animowany, ale, co rzadkie w polskiej animacji, niezwykle lekki i skrzący się niewymuszonym humorem. 10:30 SCENA KLASYCZNA - REKŚĆ - RAUBO Koncert, 40 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Justyna Rekść - Raubo, Andrzej Zawisza, Michela Koudelkova, Adam Nowakowski W kolejnym odcinku Sceny klasycznej wystąpi Justyna Rekść - Raubo (wiolonczelistka i gambistka) z towarzyszeniem flecistki Michaeli Koudelkovej, klawesynisty Andrzeja Zawiszy oraz lutnisty Adama Nowakowskiego. W swojej szerokiej działalności artystycznej i organizacyjnej Justyna Rekść - Raubo zajmuje się m.in. zagadnieniem muzyki dawnej. Przeżywamy obecnie renesans wykonawstwa na instrumentach historycznych, który w latach 50. zapoczątkował Jordi Saval. W Scenie Klasycznej Justyna Rekść - Raubo opowiada o historii violi da gamby, jej odmianach i technice gry. Z zaproszonymi muzykami prezentuje przekrojowy program, krzyżujący muzykę dawną i współczesną, a nawet rozrywkową. Zabrzmią m.in. utwory Tobiasa Hume'a, Marina Marais, Jacques ' a Morela, anonimowy hymn Greensleaves, "Prząśniczka" Moniuszki oraz improwizacje Justyny Rekść - Raubo. 11:25 DOKUMENT TYGODNIA - ZAPOMNIANE KOBIETY SZTUKI (WOMEN PAINTERS, FOUR CENTURIES OF STRUGGLE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Manuelle Blanc Dokument opowiada, jak ważną rolę w historii malarstwa odgrywały kobiety. Film jest dokumentalną podróżą przez cztery stulecia, która odkrywa przed nami sylwetki najważniejszych malarek w historii sztuki, od renesansu po czasy współczesne, wśród nich poznajemy: Sofonisbe Anguissole, Artemisie Gentileschi, Rosalbe Carriere, Angelike Kauffmann, Elisabeth Vigee - Lebrum, Adelaide Labille - Guiard. 12:30 DWA ŻEBRA ADAMA Komedia, 83 min, Polska 1964 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Józef Hen Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Zygmunt Kęstowicz, Ewa Wawrzoń, Joanna Kostusiewicz, Renata Kossobudzka, Bohdan Ejmont, Tadeusz Surowa, Feliks Chmurkowski, Maria Kaniewska, Jerzy Adamski, Jerzy Bielenia, Zdzisław Maklakiewicz i inni Po dłuższym pobycie za granicą do rodzinnego miasteczka i czekającej tam na niego stęsknionej żony powraca inżynier Wiktus. Niedługo po nim w miasteczku pojawia się piękna Włoszka - jak się okazuje, także żona inżyniera, poślubiona we Włoszech. Obie kobiety postanawiają w zgodzie zamieszkać we trójkę pod jednym dachem. Tego jednak nie może znieść konserwatywna, małomiasteczkowa społeczność. Miejscowi stróże moralności przymknęliby może oko na fakt "dwużeństwa", ale ostentacyjnie zgodne pożycie tego trójkąta jest dla nich nie do zniesienia. Inżynier nie może się bowiem zdecydować, czy mieć dwie żony, czy też jedną, ale wobec tego którą, by żadnej nie skrzywdzić? W sprawę zostają zaangażowani proboszcz, sekretarz Komitetu Miejskiego, którzy nota bene żyją ze sobą w przykładnej zgodzie, a nawet prokurator. Ten jednak nie dopatruje się naruszenia prawa, gdyż z jedną żoną inżynier wziął tylko ślub kościelny, a z drugą tylko cywilny. Ale czyż problem, z jakim poradzić sobie musi inż. Wiktus, można rozwiązać za pomocą aktów prawnych? Ta satyra na obyczajowość małego miasteczka, gdzie wszyscy o wszystkich wszystko wiedzą, pełna jest jednak ciepła i optymizmu. Zwraca uwagę jedna z najciekawszych, choć wcale nie głównych postaci filmu - stara panna, archiwistka w Miejskiej Radzie Narodowej, którą Renata Kossobudzka zagrała w interesujący, bardzo refleksyjny sposób. Ta taktowna i mądra kobieta, znająca gorzki smak samotności, jest ciekawym kontrapunktem w stosunku do innych postaci. 14:05 SZLAKIEM KOLBERGA - MIKA URBANIAK Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek będzie muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. Gwiazdą tego odcinka jest Mika Urbaniak, która spotka się z Barbarą Brodzik i Barbarą Soczewką z Koła Gospodyń Wiejskich w Trzcińcu koło Siedlec. 14:30 ŚWIAT DŹWIĘKÓW KRZYSZTOFA HERDZINA Reportaż, 16 min, Polska, 2019 Scenariusz: Dominika Matuszak Krzysztof Herdzin jest jednym z najważniejszych polskich muzyków, kompozytorów, aranżerów i dyrygentów średniego pokolenia w Polsce. Człowiek wielu talentów, wymykający się schematom, jego świat wypełniony jest muzyką. O jego pasji tworzenia, o przełamywaniu muzycznych barier opowiada reportaż. 14:55 DWA KSIĘŻYCE Film obyczajowy, 133 min, Polska 1993 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Barański Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Artur Barciś, Anna Polony, Jan Frycz, Maria Gładkowska, Krzysztof Kolberger, Zofia Merle, Bożena Adamek, Edward Kusztal, Grażyna Trela, Dorota Pomykała, Anna Majcher, Beata Tyszkiewicz, Henryk Bista, Franciszek Pieczka, Marek Walczewski, Małgorzata Sadowska, Agnieszka Suchora, Joanna Szczepkowska i inni Adaptacja opowiadania znanej pisarki Marii Kuncewiczowej, autorki "Tristan 1946", "Cudzoziemki", "Natury". Andrzej Barański "mistrz opisu małomiasteczkowej kultury i obyczajów" - jak napisano w jednej z recenzji - realizując "Dwa księżyce", udowodnił, że pozostaje wierny głównemu tematowi swojej twórczości. Ten trwający ponad dwie godziny film jest zbudowany z siedemnastu epizodów, w których wystąpiło 107 aktorów, a aż 40 zagrało główne role. W obsadzie same aktorskie gwiazdy, gdyż każda nawet najmniejsza rola dawała tu możliwość stworzenia niezapomnianej kreacji. I właśnie scenariusz, a nie względy finansowe, przyciągnęły tylu znakomitych aktorów. Reżyser pieczołowicie odtworzył atmosferę przedwojennego Kazimierza. "Chciałbym ocalić od zapomnienia stworzone przez Kuncewiczową obrazy. W zbiorze jej nowel znalazłem to, co ogromnie cenię. Zmysł obserwacyjny, wyczulony na językowe niuanse słuch, wyjątkową znajomość opisywanego środowiska i doskonale nakreślone portrety psychologiczne" - mówił Barański. Krytycy zgodnie podkreślali malarskość i poetyckość zrealizowanego przez niego filmu. "Dwa księżyce" pełne są nostalgii, w poetycki sposób ukazują, że "inny" księżyc świeci bogatym, a "inny" biednym. Rok 1930. Do Kazimierza nad Wisłą jak co roku ściągają artyści, inteligencja, letnicy. Spotykają się z miejscowymi mieszczanami, chłopami, kupcami i Żydami. Rodzą się animozje, ale też przyjaźnie i próby porozumienia. Każdy z siedemnastu epizodów dotyczy innej osoby. Łączy je postać ślepca Michała, który w swej wędrówce spotyka kolejnych bohaterów filmu. Piękna letniczka Flora nie może się zdecydować, w jakiej sukni ma przyjąć kochanka. W końcu znudzony oczekiwaniem mężczyzna odchodzi z jej służącą. Żona pijaka, Ludwisia, spragniona jakiejś odmiany, wychodzi na chwilę do cukierni. Pozostawia rozgrzane żelazko na marynarce męża. Po powrocie do domu zostaje przez niego okrutnie pobita. Krawcowa Walentyna ulega urokowi młodego mężczyzny, który przypomina jej dawnego kochanka. Uczucie podstarzałej kobiety jest z góry skazane na niepowodzenie. Przyjezdny malarz portretuje żebraka jako Boga. Owdowiała Malwina jest właścicielką starego sadu. Postanawia go sprzedać, gdyż nie potrafi poradzić sobie z utrzymaniem ogrodu. W końcu jednak pozostaje na gospodarstwie. W finale artyści - malarze odbywają nocną przechadzkę. Pod wpływem światła księżyca, podkreślającego nadrealność krajobrazu, popadają w dziwny nastrój. 17:15 SIGNUM Film animowany, 13 min, Polska, 2015 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Witold Giersz Muzyka: Krzesimir Dębski W skalnej grocie ożywają obrazy malowane przed tysiącami lat ręką pierwszych artystów. Postaci ludzkie i zwierzęce łączą się w ruchu z wielką ekspresją. Odczytany na nowo motyw ucieczki i pogoni za ofiarą wprawia w ruch zastygłe w milczeniu malowidła. Niezwykle dynamiczne i autotematyczne w wymowie "Signum" jest świadectwem pierwotnej ludzkiej potrzeby wyrażania się poprzez obrazy. (filmpolski.pl) 19:20 GŁOŚNE, CIĘŻKIE I MAGICZNE - BRZMIENIE FINLANDII (LOUD, HARD, MAGICAL - THE SOUND OF FINLAND) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Ulrike Neubecker, Wilma Pradetto "Głośne, ciężkie i magiczne - brzmienie Finlandii" (Loud, Hard, Magical - The Sound of Finland) to film, który powstał, żeby uczcić setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Finlandię. Twórcy spotkali się z najbardziej utalentowanymi i oryginalnymi fińskimi artystami (Lauri Porra - prawnuk Jeana Sibeliusa, kwartet Apocaliptyca, zespół Stratovarius, Steve'n'Seagulls, Petri Sirvio, Dalia Stasevska). Wraz z nimi udajemy się w niezwykłą podróż po kraju, podczas której opowiadają o muzyce i przywiązaniu do własnej ojczyzny. 20:30 BILET DO KINA - PAN HOLMES (MR. HOLMES) Dramat kryminalny, 99 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: Bill Condon Scenariusz: Jeffrey Hatcher, Bill Condon Zdjęcia: Tobias A. Schliessler Muzyka: Carter Burwell Aktorzy: Ian Mckellen, Laura Linney, Milo Parker, Hiroyuki Sanada Emerytowany Sherlock Holmes wspomina swoją ostatnią sprawę, która popchnęła go do zakończenia kariery detektywa. 22:20 FRANK ZAPPA & THE MOTHERS: ROXY THE MOVIE (FRANK ZAPPA & THE MOTHERS: ROXY THE MOVIE) Koncert, 95 min, Wielka Brytania, 1973 Reżyseria: Frank Zappa Koncerty Franka Zappy to coś więcej niż zwykły występ. To niespotykane doświadczenie, które przenosi wszystkich do innego wymiaru. Roxy The Movie to koncert zarejestrowany podczas trzech wieczorów w Kalifornii w 1973 roku. Zaprezentowane utwory są pełne wpływów z muzyki klasycznej, jazzu, bluesa. Nie brakuje w nich również zupełnie niekonwencjonalnych brzmień. Niesamowity show Franka Zappy najlepiej pokazuje, dlaczego jego podejście do twórczości było prawdziwą rewolucją. 00:10 MOCNE KINO - NAGI LUNCH (NAKED LUNCH) Dramat psychologiczny, 111 min, Wielka Brytania/Kanada 1991 Scenariusz na podstawie powieści Williama S. Burroughsa i reżyseria: David Cronenberg wyk. Peter Weller, Judy Davis, Ian Holm, Julian Sands, Roy Scheider, Monique Mercure, Nicholas Campbell, Michael Zelniker i inni Napisana pod koniec lat 50. powieść Williama S. Burroughsa, amerykańskiego pisarza związanego z ruchem beatników lat 60. , ukazała się najpierw w Paryżu (1959), a dopiero trzy lata później w Nowym Jorku, z miejsca wywołując skandal obyczajowy. Wyrokiem Sądu Najwyższego USA do połowy lat 60. rozpowszechnianie książki było zakazane z powodu zbytniej obsceniczności. Davidowi Cronenbergowi ("Mucha", "M. Butterfly", "Crash") jako pierwszemu udało się uzyskać prawa do jej sfilmowania. Pisząc scenariusz, włączył fakty z życia Burroughsa, m.in. nieumyślne spowodowanie przez pisarza śmierci swojej żony. Film, podobnie jak powieść, zaczyna się jako spowiedź narkomana Billa Lee (takim pseudonimem posługiwał się Burroughs), ale stopniowo przekształca się w ciąg halucynacyjnych wizji. Nowy Jork, rok 1953. Pisarz i eksterminator karaluchów Bill Lee odkrywa, że jego żona Joan narkotyzuje się środkami owadobójczymi. Wierząc, że może mu to pomóc w pisaniu, Bill również zaczyna zażywać tę samą substancję. Wkrótce zostaje zatrzymany przez dwóch policjantów z brygady antynarkotykowej, którzy zamykają go w towarzystwie olbrzymiego owada. Ku przerażeniu Billa owad oznajmia mu, że Joan jest agentką Interstrefy i należy ją zabić. Kolega z pracy doradza mu z kolei wizytę u doktora Benwaya, który specjalizuje się w leczeniu narkomanii i który podaje Billowi dziwny czarny proszek jako antidotum. Po powrocie do domu Bill zastaje swoich przyjaciół, Hanka i Martina. Gdy odkrywa, że Joan ma romans z Hankiem, proponuje żonie "zabawę w Wilhelma Tella". Niechcący ją zabija i wystraszony szuka schronienia w barze dla homoseksualistów. Poznaje młodego i przystojnego Kiki, który przedstawia go potworowi zwanemu Mugwump. Dziwaczna kreatura sugeruje Billowi konieczność udania się do Interstrefy, skąd ma przysyłać tajne raporty. 02:10 PERFORMANCE "KONTEKSTY 2019" - ODC. 4 Magazyn, 36 min, Polska, 2019 W czwartym odcinku półgodzinny spektakl - instalacja Briana Pattersona, związanego ze środowiskiem artystycznym Belfastu i Irlandii Północnej. Performens odwołuje się m.in. do najbardziej znanej pracy Martina Heideggera "Bycie i czas". 02:50 KINO MISTRZÓW - MŁODOŚĆ (LA GIOVINEZZA / YOUTH) Dramat, 118 min, Włochy/Szwajcaria/ Francja/Wielka Brytania 2015 Scenariusz i reżyseria: Paolo Sorrentino Zdjęcia: Luca Bigazzi Muzyka: David Lang Aktorzy: Michael Caine, Harvey Keitel, Jane Fonda, Paul Dano, Rachel Weisz Melancholijna opowieść o jesieni życia, niespełnionych ambicjach i poszukiwaniach celu w życiu. Scenerią filmowych wydarzeń jest luksusowy hotel w Wiesen u podnóża szwajcarskich Alp. Bohaterowie to goście tego hotelu, m.in. Fred Ballinger i Mick Boyle, którzy mają już na karku prawie osiemdziesiątkę. Znają się od wielu, wielu lat, przyjaźnią się, a ich dzieci połączyła przysięga małżeńska. Fred jest dyrygentem, zakończył jednak zawodową karierę, przysięgając, że już nie będzie komponować i przestanie dyrygować. Odmawia nawet wtedy, gdy pojawia się u niego wysłannik królowej Elżbiety II, prosząc, by zagrał swój znany utwór na koncercie z okazji urodzin księcia Filipa. Tymczasem jego przyjaciel Mick broni się przed emeryturą, wciąż chce być aktywnym zawodowo. Właśnie pracuje wraz z grupą pisarzy nad scenariuszem nowego filmu, który będzie swoistym podsumowaniem jego dotychczasowego dorobku artystycznego. W ich ekipie jest także sfrustrowany aktor Jimmy Tree, który marzy o wspaniałej kreacji, ubolewając, że dotąd zaistniał w świecie filmowym jedynie rolą robota. W hotelu przebywają także inne ciekawe postaci, jak choćby młoda masażystka, cierpiący na nadwagę Diego Maradona, a także Miss Uniwersum. Przyjaciele Fred i Mick snują wspomnienia na temat życia i kariery zawodowej. Wszystko się zaciera w pamięci, z przeszłości pamiętają niewiele, a przed nimi jawi się jedynie pustka, bez żadnej przyszłości. Małżeństwo ich dzieci rozpadło się. Córka Freda, Lena, jest z nim w hotelu. Syn Micka zostawił ją dla gwiazdy popu, Palomy Faith. Porzucona Lena wyładowuje swój gniew na ojcu. Tymczasem Mick kończy wraz z ekipą scenariusz i jest zadowolony ze swojej pracy. Uważa się wciąż za dobrego filmowca, który może jeszcze wiele zdziałać, choć tak naprawdę lata świetności ma już za sobą. Mick zamierza powierzyć główną rolę starzejącej się divie Brendzie Morel, ta jednak odrzuca propozycję, mówiąc mu wprost, że od dawna nie zrobił żadnego dobrego filmu. Te słowa prawdy kompletnie załamują Micka. Również Fred będzie się musiał zmierzyć z opinią najbliższych i ostatecznie przeanalizować swoje dotychczasowe życie. 05:05 BRIAN JOHNSON: ŻYCIE W TRASIE - JOE ELLIOT (BRIAN JOHNSON'S A LIFE ON THE ROAD) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Bob Smeaton, Christopher Walker Brian Johnson's A Life On The Road to seria, podczas której frontman zespołu AC/DC odwiedza legendy muzyki rockowej. W trakcie rozmów ze swoimi gośćmi poruszane są historie zespołów od ich pierwszych dni aż do momentów największej sławy. Całość jest bogato okraszona materiałami archiwalnymi oraz znakomitymi anegdotami. Gościem tego odcinka jest Joe Elliot - wokalista Def Leppard.