TVP Historia Czwartek, 06.02.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 6 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1852 - car Mikołaj I udostępnił publiczności Ermitaż; 1935 - zaczęła sie sprzedaż gry planszowej "Monopoly"; 1968 - wyrok na Janusza Szpotańskiego; 1989 - początek Obrad Okrągłego Stołu; 07:20 CZAS HONORU - ODC. 23 "NIEMIECKA RULETKA" S. II Serial wojenny, 45 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Helena już wie, że akcja odbicia Wandy się nie powiodła. Po zaginięciu Lippkego Rappke chce przesłuchać wszystkich Polaków pracujących w Reichsbanku. Na liście do przesłuchania jest także Władek. Rainer otrzymuje pierwsze meldunki od swoich agentów. Janek załatwia u Górki paszport dla Moslera. Na Pawiaku Nina wraca pobita z przesłuchania, decyduje się na udział w ucieczce wspólnie z Wandą. Helena jako gosposia rozpoczyna pracę u Halbego. Woźniak załatwia zwolnienie Danki z aresztu. Władek okazuje Rudej swoje uczucia. Michał, zazdrosny o Celinę, przerywa jej spotkanie z Halbem, dąży też do przerwania całej akcji. Janek i Bronek organizują zasadzkę na Kwapisza. Otto przez przypadek zabija agenta Rainera w szpitalu. W kasynie wybucha strzelanina, Celina zostaje ranna. 08:45 HISTORIA POLSKI - POLACY NA SYBERII - ŚLADAMI BRONISŁAWA PIŁSUDSKIEGO Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2005 Autor: Jadwiga Nowakowska Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Zdjęcia: Józef Szymura Wykonawcy: Beatrycze Łukaszewska Cykl filmów dokumentalnych poświęconych Polakom, którzy budowali i cywilizowali Rosję. To właśnie Polacy byli pionierami w poznawaniu rozległych zauralskich obszarów, brali udział w ekspedycjach naukowych, badali otaczającą odmienność kulturową tamtejszych ludów. Polacy trafiali na Sachalin już w XIX wieku. Do dzisiaj żyją ich potomkowie, którzy w wyniku zawirowań historycznych żyli pod panowaniem Rosjan czy Japończyków. Niektórzy do dzisiaj świetnie posługują się językiem japońskim, a są i takie osoby, które pamiętają Bronisława Piłsudskiego, brata marszałka Józefa Piłsudskiego. To najbardziej znany z Polaków na Sachalinie. Zesłany na 13 lat katorgi, był najpierw traktowany jak niebezpieczny więzień, potem mógł swobodnie pracować. Tutaj założył rodzinę, ożenił się z piękną Ajnoską, a jego wnukowie żyją w Japonii. Piłsudski prowadził studia nad językiem i kulturą Ajnów, Nichwów i innych miejscowych narodów. Efektem jego prac jest bogata dokumentacja, notatki z badań, fotografie, najróżniejsze przedmioty. Dopiero prace ostatnich lat pozwoliły odczytać zarejestrowane przez Piłsudskiego na wałkach fonograficznych nagrania Ajnów. Badacze muzeum w Jużno-Sachalińsku i Władywostoku do dzisiaj pracują nad opracowywaniem spuścizny naukowej Piłsudskiego. Z wielkim zaangażowaniem opowiadają o roli, jaką odegrał w odkrywaniu ludów Syberii. Film jest opowieścią o niezwykłym przywiązaniu i docenieniu polskich tradycji na Sachalinie. 09:20 WOJNA I JA - VERA, ODC. 6 (.) Dokument fabularyzowany, 25 min, Niemcy/Czechy/Francja, 2018 Reżyseria: Matthias Zirzow Związek Radziecki 1943. VERA (10 lat) w czasie oblężenia Stalingradu jest świadkiem zbombardowania swojego domu. Nie odnajduje rodziców w gruzowisku i musi sama uciekać przed wojną w głąb Związku Radzieckiego. Po długiej podróży, w Kazachstanie trafia do domu dziecka "Nowy Świat", gdzie poznaje więcej dzieci takich jak ona. One też musiały zostawić wszystko, opuścić rodziny i ruszyć w samotną podróż. Czy spotkają jeszcze swoich bliskich? 09:50 SENSACJE XX WIEKU - ROK 1941, ODC. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) 22 czerwca 1941 roku generał Żukow powiadomił Stalina o ataku wojsk hitlerowskich na ZSRR. Dlaczego właśnie Żukow, szef Sztabu Generalnego, a nie marszałek Timoszenko, komisarz obrony - wyższy stopniem i stanowiskiem? To jedno z wielu pytań, na które Bogusław Wołoszański spróbuje opowiedzieć w tym programie. Autor zrekonstruuje wydarzenia z 22 czerwca, jakie miały miejsce w najbliższym otoczeniu Stalina. Jak zareagował on na wieść o ataku wojsk Hitlera, jakie decyzje podjął i jakie wydał rozkazy? 10:15 SENSACJE XX WIEKU - ROK 1941, ODC. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) 22 czerwca 1941 roku generał Żukow powiadomił Stalina o ataku wojsk hitlerowskich na ZSRR. Dlaczego właśnie Żukow, szef Sztabu Generalnego, a nie marszałek Timoszenko, komisarz obrony - wyższy stopniem i stanowiskiem? To jedno z wielu pytań, na które Bogusław Wołoszański spróbuje odpowiedzieć w tym programie. Autor zrekonstruuje wydarzenia z 22 czerwca, jakie miały miejsce w najbliższym otoczeniu Stalina. Jak zareagował on na wieść o ataku wojsk Hitlera, jakie decyzje podjął i jakie wydał rozkazy? 10:45 POŚWIĘCAJĄC ŻYCIE PRAWDZIE Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2014 Reżyseria: Grażyna Czermińska Scenariusz: Grażyna Czermińska Zdjęcia: Grażyna Czermińska Wykonawcy: Józef Szopiński Film dokumentalny o tragicznej historii 12 lekarzy, specjalistów i ekspertów z dziedziny medycyny sądowej, którzy znaleźli się w składzie powołanej przez Niemców Międzynarodowej Komisji Lekarskiej do zbadania mordu w Katyniu. Członkowie komisji pochodzili z krajów zależnych od Rzeszy: Belgii, Bułgarii, Danii, Protektoratu Czech i Moraw, Rumunii, Słowacji, Węgier i Finlandii oraz z neutralnej Szwajcarii. W kwietniu 1943 roku mieli osobiście dokonać sekcji zwłok zamordowanych w Katyniu polskich oficerów i ustalić dokładny czas popełnienia zbrodni. Wszyscy złożyli podpisy pod dokumentem obwiniającym ZSRR o dokonanie tej zbrodni. Po wojnie, mimo gróźb, szykan i oskarżeń o kolaborację z nazistami, większość członków Komisji nie wyparła się swoich oświadczeń. Tylko dwóch, profesor Hajek z Czech i profesor Markow z Bułgarii pod groźbą kary śmierci zostało zmuszonych przez władze komunistyczne do odwołania swoich podpisów. Dla pozostałej dziesiątki ta decyzja miała dramatyczny wpływ na losy ich samych lub ich rodzin; tajemnicze zgony i morderstwa, więzienie, konieczność emigracji, naciski własnych rządów na nieujawnianie prawdy o zbrodni katyńskiej. Skąd wzięła się u nich tak silna determinacja i upór w dążeniu do ujawnienia prawdy o Katyniu, jakie były motywy, które kazały im narażać dla niej życie? Profesor Francois Neville na tak postawione pytanie odpowiedział "Vitam impendere Vero" - poświęcając swoje życie prawdzie. Autorom filmu udało się dotrzeć do rodzin kilku członków komisji. W filmie znajdą się wspomnienia Rodicy, córki dr Alexandru Birkle ' a nagrane w jej mieszkaniu w Bukareszcie. Na Słowacji o swoim wujku Frantiku Šubku opowie Margarita Kanikowa, a o Francois Naville ' u opowie jego siostrzeniec w Szwajcarii profesor Gabriel Aubert. Sylwetki pozostałych członków komisji zaprezentowane zostaną w formie krótkich biogramów. Tło historyczne tamtych czasów zaprezentują historycy. W filmie zostaną wykorzystane obszerne filmowe materiały archiwalne dotyczące zbrodni katyńskiej oraz doniesienia prasowe z tamtego okresu. Jednym z ważniejszych elementów ikonograficznych filmu będą materiały archiwalne będące w posiadaniu rodzin członków komisji. 11:35 Z WIDOKIEM NA WAWEL - SZALEŃSTWA KARNAWAŁU Magazyn, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Bartek Cichoński, Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Paweł F. Nowakowski (prowadzący) Szaleństwa karnawału. Określenie dokładnych dat karnawału sprawia dziś często problemy, podobnie jak wytłumaczenie różnych zwyczajów z nim związanych. Co przetrwało przez wieki i czy to prawda, że na czas karnawału hierarchia i porządek zostają zawieszone? Goście: dr hab. Lucyna Rotter, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie i dr Arkadiusz Więch, Uniwersytet Jagielloński 12:15 JAN SERCE - ODC. 2/10 - LUSIA Serial obyczajowy, 56 min, 10 odc. , Polska 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Radosław Piwowarski, Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Seweryn Krajewski Występują: Kazimierz Kaczor, Jadwiga Kuryluk, Hanna Stankówna, Wiesław Michnikowski, Włodzimierz Musiał, Jan Himilsbach, Czesław Nogacki, Sława Kwaśniewska, Lena Wilczyńska, Włodzimierz Kwaskowski, Ewa Sudakiewicz i inni Janek Serce załatwia formalności związane ze ślubem, choć ma poważne wątpliwości, czy na pewno kocha Lusię. Narzeczona przyjeżdża na zakupy, a ponieważ spóźniła się na ostatni pociąg, obydwoje spędzają noc w hotelu. Nocna rozmowa uświadamia im, że się nie kochają. Chcieli się pobrać przede wszystkim z lęku przed samotnością. Łączy ich przyjaźń, poczucie bliskości, ale to za mało. Lusia ciągle kocha mężczyznę, na którym kiedyś się zawiodła, a Janek marzy o prawdziwej, wielkiej miłości. Nad ranem rozstają się więc - na zawsze. 15:40 WOJNA O MORZA - PANCERNIKI Z BAZY SCAPA FLOW. ODC. 1/2 (ODC. 1/2) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Andy Twaddle Przez wieki brytyjska Royal Navy walczyła z flotami francuską i hiszpańską. W XX wieku wszystko się zmieniło. Brytyjczycy musieli walczyć z Niemcami, którzy stworzyli potężną flotę. Dwuczęściowy film dokumentalny pokazuje walkę o panowanie na morzu w czasie I wojny światowej z obydwu perspektyw: brytyjskiej i niemieckiej. 17:10 LWÓW - MIASTO I LUDZIE NIEPODLEGŁEJ RZECZYPOSPOLITEJ - ODC. 1/9 Reportaż, 19 min, Polska, 2018 Zdjęcia: Tomasz Smyk Reportażowy przewodnik po Lwowie śladami wybitnych Polaków. Odc. 1 Od Corsa do dworca Jak, dzięki ropie naftowej rodziło się bogactwo Lwowa? Jakie znaczenie miała wielka wystawa światowa i targi wschodnie? Te tematy znalazły się w pierwszym odcinku serii. Dr Oleg Mykulycz, twórca Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowego Ukrainy w Borysławiu opowiada o wydobyciu ropy na tym terenie. Pokazuje, jak działają urządzenia wydobywcze sprzed stu lat. Opowiada o bogactwie regionu, o lwowskich przemysłowcach, którzy bogacili się na ropie. Wspomina Łukasiewicza i Zaha, ojców przemysłu naftowego na tym terenie. Opowiada o światowej wystawie oraz targach wschodnich. 17:40 HISTORIA POLSKI - PÓŁKOWNIKI - OKRĄGŁY STÓŁ. POLSKA EWOLUCJA 1989 ROKU, CZ. I Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2007 Cykl filmów dokumentalnych, których wspólnym mianownikiem jest ich długa historia pobytu na archiwalnych półkach. Niepokazywane na telewizyjnym ekranie bądź zaprezentowane tylko raz późno w nocy o zerowej oglądalności, a często gruntownie zmienione. W tym odcinku zobaczymy film pt. "Okrągły Stół. Polska ewolucja 1989 roku", realizacja Tadeusz Pałka. Historia wydarzeń i postaci związanych z wydarzeniami Okrągłego Stołu. 18:20 PÓŁKOWNIKI - GADAJĄCE GŁOWY Film dokumentalny, 17 min, Polska, 2008 W tym odcinku cyklu zobaczymy film pt. "Gadające głowy", reż. K. Kieślowski. Wywiady z Polakami. Ludzie w różnym wieku i różnych zawodów odpowiadają na pytania: kim są i czego pragną. Chcą podobnych wartości: wolności, sprawiedliwości, demokracji. Oglądamy ludzi myślących uczciwie, ''łączących się ku dobremu'', jak mówi jedna z wypowiadających się osób. Jest rok 1979. Krzysztof Kieślowski przeprowadza swego rodzaju sondę socjologiczną. Setki ludzi pyta: W którym roku się urodziłeś? Kim jesteś? Co jest dla ciebie najważniejsze? Czego chcesz? Z zarejestrowanych na taśmie ostatecznie wybiera 44 osoby i ustawia je w porządku chronologicznym: od jednolatka, który jeszcze nie umie mówić, do stuletniej staruszki, która niedosłysząc pytania, potwarza kilkakrotnie, że chciałaby dłużej żyć. Przedstawia całą galerię gadających głów - przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych i średnich, studentów, etatowego działacza organizacji młodzieżowej, inżyniera u progu kariery zawodowej, elektryka, pielęgniarkę, księdza, nauczyciela historii, matkę dwojga dzieci, pisarza, socjologa, rzeźbiarza, taksówkarza, emerytów, kobietę, która uważa, że przede wszystkim jest katoliczką i inżyniera chemika, kwitującego pytania: "obecnie piję, wszystko jest w porządku". W warstwie obrazu właściwie nie dzieje się nic. Po prostu głowy następują po sobie, a pod każdą pojawia informacja o roku urodzenia. Ta galeria jednak fascynuje, z dwóch powodów. Oto widz obserwuje, jak ludzkie marzenia zmieniają się z wiekiem. Na początku zabawny dwulatek chce być samochodem - syrenką, a na koniec blisko stuletnia kobieta, straciwszy niedawno męża, nie chce już niczego. Lecz to tylko pozorna wyliczanka pragnień. Ludzkie marzenia tworzą obraz rzeczywistości, pośrednio mówią o tym, czego w niej brak, co ludziom dokucza, z czym się nie godzą. Oto mówią: chciałbym, żeby zniknął brak poszanowania; żeby ludzie robili coś dla innych, nie tylko dla siebie; wolności, która nie preferowałaby najsilniejszych; żeby ludzie zrozumieli, że prawdziwe przyczyny agresji nie leżą w nich; żebyśmy żyli odważnie; żeby wszyscy dobrzy ludzie łączyli się ku dobremu; żeby ludzie nie bali się innych; żeby każdy mógł swobodnie decydować o swoim losie; żeby mniej było łokci i pleców, a więcej serca i rozumu; pragnę wprowadzenia w sposób rzeczywisty, nie werbalny, dwóch pojęć: demokracja i tolerancja; lepszej sprawiedliwości; żyć w warunkach demokracji i poczucia bezpieczeństwa; żyć w świecie rzeczywistym, który nie byłby fikcją i pozorami. Krzysztof Kieślowski niezwykle oszczędnymi środkami filmowymi stworzył niejako zbiorowy portret Polaka - świadomego swej tożsamości i miejsca, w którym żyje, bacznego obserwatora rzeczywistości, którą trudno zaakceptować, gorąco pragnącego zmian, dojrzewającego do buntu. Reżyser ukończył film w 1979 roku, lecz szanse dotarcia do widza dały mu dopiero wydarzenia z sierpnia 1980 roku. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 24 "PRZERWANA DEPESZA" S. II Serial wojenny, 47 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Margaret twierdzi, że Michał, po uwiarygodnieniu się w oczach Halbego, powinien to wykorzystać w działalności kontrwywiadu. Na Pawiaku Nina z Wandą przygotowują się do ucieczki. Bronek dostaje nowe zadanie: ma zlikwidować Rappkego. Jeden z agentów, Włodek, lokator Heleny, deklaruje jej chęć współpracy z konspiracją. Michał, razem z Halbem i Rainerem, odwiedzają Celinę w szpitalu. Celina mówi Marii, że Krzysztof to jej narzeczony. Janek prosi Michała o zlecenie obserwacji Górki. Helena wpada na trop siatki niemieckich agentów: w domu Halbego znajduje teczkę z ich zdjęciami, dokumenty, specjalne rachunki. Jedna z więźniarek, Lola, przyłącza się do ucieczki Wandy i Niny z Pawiaka. W getcie Sajkowscy zostają wyrzuceni z mieszkania i trafiają do noclegowni. Agent Włodek mówi Rainerowi o akcji z Bronkiem. Rappke szykuje obławę pod domem w Józefowie. Władkowi udaje się uciec, ale Kamil zostaje schwytany przez Niemców. 22:05 SPÓR O HISTORIĘ - POLACY, TWÓRCY ARMII BELGII Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Po upadku powstania listopadowego, w drodze do Francji część polskich emigrantów wojskowych zatrzymała się w Królestwie Belgii. Król Leopold I planował sformować z nich oddziały przy powstającej armii belgijskiej. Skończyło się na kilkudziesięciu oficerach instruktorach i organizatorach kawalerii, artylerii i piechoty. Nadzieje polskich oficerów odżyły w 1839 roku, gdy wobec narastającego konfliktu z Holandią, król planował powierzyć dowództwo armii zbiegłemu z internowania w Pradze generałowi Janowi Skrzyneckiemu. Zapobiegła temu interwencja Rosji, Prus i Austrii. Wobec zagrożenia ze strony Francji, która po wstąpieniu na tron Napoleona III w 1848 roku zażądała przywrócenia wschodnich granic z 1815 roku, Belgowie ratowali się zawarciem przymierza z Rosją. Car przystał na to pod warunkiem usunięcia z armii belgijskiej wszystkich Francuzów i Polaków. Polacy zdjęli belgijskie mundury, ale czy Belgowie o nich zapomnieli? Dyskusja w studiu: Upadek powstania listopadowego. Oddziały armii polskiej internowane są na południowej granicy z Cesarstwem Austro - Węgierskim i na północnej z Prusami. Zamierzają przedostać się do Francji. Jakimi drogami i z czyją pomocą? Po drodze do Francji mijają powstałe rok wcześniej Królestwo Belgii. Z upoważnienia króla Leopolda I podpułkownik Feliks Prot Pruszyński werbuje ich do tworzonej armii belgijskiej. Jednym z pierwszych przyjętych oficerów był płk Ignacy Marceli Kruszewski. Dlaczego nie spełniły się nadzieje? Dlaczego nie udało się zatrzymać w armii belgijskiej generałów Józefa Bema i Wojciecha Chrzanowskiego? Do końca 1832 roku przyjęto do armii 37 polskich oficerów w stopniach od podporucznika do pułkownika. Wielu z nich uczestniczyło w 1839 roku w wyprawie XII Korpusu armii belgijskiej do granicy z Luksemburgiem. Wojna z Holandią wisiała na przysłowiowym włosku, ostatecznie zakończyła się podpisaniem pokoju między obu państwami. Jak przyjęli to oficerowie Polacy? W pierwszych dniach kwietnia 1848 roku Centralny Komitet Narodowy w Poznańskiem powołał gen. Ignacego Marcelego Kruszewskiego na naczelnego wodza polskiej powstańczej armii formującej się w obozach we Wrześni, Pleszewie, Książu i Miłosławiu. Dlaczego gen. Kruszewski nie objął dowództwa? Dymisje polskich oficerów z armii Królestwa Belgii rozpoczęły się po nawiązaniu przyjaznych stosunków belgijsko - rosyjskich. Jako pierwszy opuścił armię gen. Skrzynecki, po nim gen. Kruszewski. Po nich zwolniono pozostałych 14 oficerów. Jak reagowali i co czuli, opuszczając po przeszło 20 latach armię Królestwa Belgii? 22:45 SZEROKIE TORY - SZEROKIE TORY. MILIONER Z LASU Reportaż, 24 min, Polska, 2010 Autor: Barbara Włodarczyk German Sterligow był pierwszym rosyjskim milionerem. Wzbogacił się w 1990 roku, kiedy w wieku 23 lat założył w Moskwie giełdę towarową. Miał luksusowy apartament w Nowym Jorku, zamek w Burgundii i dom na Rublowce - moskiewskiej dzielnicy bogaczy. Dziś mieszka z żoną i czterema synami na głuchej wsi. Hoduje kozy, drób i świnie. Stał się bardzo religijny. Jego dzieci studiują Ewangelię, nie mają telewizora, nie chodzą do szkoły (bo jest źródłem rozpusty), a żona - zgodnie z prawosławnym zwyczajem - zakrywa głowę chustką. Do zmiany stylu życia zmusiła go nieudana próba startu w wyborach prezydenckich w 2004 roku. Podobno na kampanię wyborczą wydał wszystkie pieniądze. O Sterligowie znów zrobiło się głośno, kiedy wybuchł kryzys. Wtedy to wyciągnął z szafy garnitur i pojechał do Moskwy, gdzie otworzył międzynarodową firmę do walki z recesją. Jego plan jest prosty: zlikwidować dolara, wprowadzić handel wymienny, a bezrobotnych przesiedlić na wieś. Sterligow to jedna z najbarwniejszych postaci publicznych w Rosji. W reportażu jeden dzień z życia ekscentrycznego biznesmena, jest równie barwny jak sam bohater. 23:20 TAJNE AKTA III RZESZY - ODC. 1/6 NARKOTYKI W ARMII HITLERA (ODC. 1/6) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Sam Taplin, Paul Jenkins, Sid Bennett Jak to było możliwe, że żołnierze niemieccy potrafili bez snu i odpoczynku atakować przez trzy dni z rzędu pozycje aliantów? Doping? Dopalacze? A może narkotyki? Tylko dzięki wspomagającej farmakologii był możliwy nadludzki wysiłek fizyczny żołnierzy wermachtu. Narkotyki zażywane przez niemieckich żołnierzy nie tylko ich pobudzały do działania, ale też wyzwalały niespotykaną agresję. Dopiero teraz historycy zaczynają w pełni rozumieć barbarzyństwo II wojny światowej. Rola metamfetaminy, stosowanego powszechnie w armii Hitlera narkotyku, w czasie tamtego globalnego konfliktu, jest niepodważalna. Wpływała na działania pojedynczych żołnierzy oraz ich przywódców, w wyniku decyzji których życie straciły miliony ludzi. 00:15 SENSACJE XX WIEKU - ROK 1941, ODC. 3 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) 22 czerwca 1941 roku generał Żukow powiadomił Stalina o ataku wojsk hitlerowskich na ZSRR. Dlaczego właśnie Żukow, szef Sztabu Generalnego, a nie marszałek Timoszenko - komisarz obrony, wyższy stopniem i stanowiskiem? To jedno z wielu pytań, na które Bogusław Wołoszański spróbuje odpowiedzieć w tym programie. Autor zrekonstruuje wydarzenia z 22 czerwca, jakie miały miejsce w najbliższym otoczeniu Stalina. Jak zareagował on na wieść o ataku wojsk Hitlera, jakie decyzje podjął i jakie wydał rozkazy? 00:50 SENSACJE XX WIEKU - BOMBA HITLERA Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1999 Autor: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Rafał Paradowski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program porusza zagadnienie bomby atomowej. Co było przyczyną jej braku, czy zadecydowała niekompetencja czy brak poparcia dla niemieckiego "projektu uranowego" wśród dowódców wojskowych, czy też fakt wyjazdu z Niemiec wybitnych uczonych narodowości żydowskiej? 01:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - S. O. S. DLA SCHRONÓW Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ S. O. S. dla schronów. Czasem podrywamy się do działania w trybie alarmowym. Dziś mamy do czynienia z taką właśnie sytuacją. Jedziemy na Śląsk. Poruszyła nas wiadomość, że w Rudzie Śląskiej mają zostać zniszczone polskie schrony bojowe, wybudowane przed II wojną światową. Władze miasta podjęły decyzję o sprzedaży tego terenu prywatnemu inwestorowi wraz z historycznymi obiektami. Na całym obszarze warownym Śląska takich obiektów jest około dwustu. Wybudowane gigantycznym, społecznym wysiłkiem, mają zostać zniszczone, a teren przeznaczony na budowę hali logistycznej. Ogłaszamy pospolite ruszenie w celu obrony tego cennego zabytku. 2/ Projekt Karaś. Następnie złożymy sprawozdanie z postępów projektu Karaś. To ciągle bardzo zasłużony polski samolot bojowy, którego nie można ani zobaczyć, ani dotknąć. Wojna pożarła wszystkie maszyny. Pozostaje więc rekonstrukcja. Spotykamy się w bazie projektu, w Wołominie. 01:50 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ARMIA CZERWONA CZ. 1 Magazyn, 21 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Galiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W tym odcinku historia Armii Czerwonej (w okresie od 1939 do końca 1941 roku).