TVP Historia Poniedziałek, 17.02.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 17 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1863 - powstał Czerwony Krzyż; 1904 - premiera "Madame Butterfly" Giacoma Pucciniego; 1980 - Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki jako pierwsi na świecie zdobyli zimą Mount Everest; 1983 - wyrok w procesie założycieli Radia "Solidarność"; 07:20 CZAS HONORU - ODC. 30 SERIA III "ZDRAJCY" Serial wojenny, 44 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Władek w przebraniu niemieckiego żołnierza zawozi rannego Michała do szpitala Marii. Ordynator przeprasza Marię, pozwala jej zostać w szpitalu i pomaga w operacji. Poleca też bezpieczne mieszkanie. Stach każe Kmiecikowi spalić niemiecki mundur. Kmiecik znajduje w nim dokumenty zabitego Niemca, zanosi je Rappkemu. Fuchs aresztuje Marię i ordynatora. Lena częstuje rodzinę czekoladkami od Mongoła. Kłamie, że dostała je od Janka. Kiedy Janek przynosi Sajkowskim paczkę z jedzeniem, Romek dziękuje mu za czekoladki. Janek i Bronek przekazują dowódcy zasobniki z radiostacją i bronią. Bronek mówi, że rozpoznał Karola. Tadeusz śledzi chłopaków. Dowiaduje się, że miejscem ich spotkań jest stary magazyn. Od Janka dowiaduje się, że Michał jest ranny. Stara się zastąpić go w oddziale. Aby zyskać przychylność Janka, obiecuje z pomocą znajomego, załatwić mieszkanie dla Sajkowskich. Prosi Halbego o załatwienie sprawy. Sajkowscy wkrótce zostają przeniesieni do nowego mieszkania. Nina przychodzi do Rainera z informacją o Helenie. Michał dochodzi do siebie w aptece braci Golańskich. Celina dowiaduje się, że został ranny. Helena próbuje zaprzyjaźnić się z chłopcem. Nadaje mu imię Tomek, próbuje załatwić dla niego mieszkanie, dokumenty. Helena odwiedza Wandę w klasztorze. Nie wie, że śledzi ją Nina. Wanda mówi matce, że dziecko może nie być Bronka. Karol zostaje pojmany w czasie odbioru papierów. Trafia w ręce Sorokina, sowieckiego spadochroniarza. Sorokin zmusza go, by pomógł w odzyskaniu utraconej radiostacji. Karol rozpoznał Bronka, już wie, jak można dotrzeć do grupy, która przejęła radiostację. 08:40 HISTORIA POLSKI - POLACY NA SYBERII - SYBERYJSKIE ATENY Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2005 Autor: Jadwiga Nowakowska Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Zdjęcia: Józef Szymura Wykonawcy: Beatrycze Łukaszewska Cykl filmów dokumentalnych poświęconych Polakom, którzy budowali i cywilizowali Rosję. To właśnie Polacy byli pionierami w poznawaniu rozległych zauralskich obszarów, brali udział w ekspedycjach naukowych, badali otaczającą odmienność kulturową tamtejszych ludów. Polacy w Tomsku wtopili się w miejscową ludność. Nadal są tu popularne nazwiska Jodłowskich, Sobolewskich, Baranowskich, Chaniewiczów, Kozłowskich. Przedstawiciele tych rodzin, a także miejscowi Rosjanie będą opowiadać o polskich artystach, lekarzach, naukowcach, badaczach, inżynierach, przemysłowcach, którzy wnieśli trwały wkład w budowanie tego miasta. Polacy rozwijali tutaj cukiernictwo, masarstwo, zakłady piekarskie, fryzjerskie, budowali hotele, zakładali sklepy. Wielu Polaków pracowało w urzędach, bankach. Ważna grupę tworzyli nauczyciele akademiccy, zwłaszcza na uniwersytecie i politechnice. Jednym ze znanych architektów był tutaj Wincenty Orzeszko. Na zesłaniu w Tomsku przebywał Stanisław Witkiewicz. Był pod wrażeniem drewnianych ornamentów i konstrukcji domów. Gdy wrócił do Polski i zamieszkał w Zakopanem, tworzył właśnie na wzór tamtych zapamiętanych z Tomska domów piękne drewniane wille, które stanowią przykłady najpiękniejszej zakopiańskiej architektury. Niezwykle cenną pamiątką zachowaną do dzisiaj są stare litografie Tomska wykonane przez znakomitego grafika Juliana Fleka. Są przechowywane w bibliotece uniwersyteckiej. Dzięki nim można zobaczyć miasto sprzed 200 lat, kiedy Polacy stanowili tutaj większość mieszkańców. Film pokazuje, jaki wkład mieli Polacy w budowaniu miasta i jaki jest stosunek jego mieszkańców do polskich dokonań. 09:15 WOJNA I JA - JUSTUS, ODC. 7 (.) Dokument fabularyzowany, 25 min, Niemcy/Czechy/Francja, 2018 Reżyseria: Matthias Zirzow Niemcy 1944/45. JUSTUS (15 lat) jest dumny, że może walczyć za Niemcy jako żołnierz. Wraz z grupą kolegów ma za zadanie utrzymać strategiczne stanowisko aż do nadejścia drugiego oddziału. Justus prowadzi grupę dziecięcych żołnierzy do starej chaty, ale oddział się nie zjawia. Chłopcy są sami. Prawdziwa wojna niszczy ich dziecięce wizje bohaterstwa. Kiedy amerykańskie czołgi szykują się do ataku na ich pozycję, a przyjaciel Justusa zostaje poważnie ranny, chłopiec musi zadecydować, czy warto walczyć za wszelką cenę? 09:50 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. III Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W 1962 roku świat stanął na krawędzi wojny nuklearnej. Rozmieszczenie przez ZSRR rakiet SS - 4 na Kubie zmusiło prezydenta USA do postawienia wszystkiego na jedną kartę. Z portów wyruszyły okręty blokujące wyspę, a w bazach lotniczych i nuklearnych zarządzono stan najwyższego pogotowia. Chruszczow wydał rozkaz zawrócenia statków. Decydujacy pojedynek wygrał prezydent USA, chociaż z jednej i drugiej strony był to blef. Program przedstawia mechanizm najważniejszej dla świata rozgrywki politycznej i militarnej powojennego półwiecza. 10:20 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. IV Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański pProwadzący) W 1962 roku świat stanął na krawędzi wojny nuklearnej. Rozmieszczenie przez ZSRR rakiet SS - 4 na Kubie zmusiło prezydenta USA do postawienia wszystkiego na jedną kartę. Z portów wyruszyły okręty blokujące wyspę, a w bazach lotniczych i nuklearnych zarządzono stan najwyższego pogotowia. Chruszczow wydał rozkaz zawrócenia statków. Decydujący pojedynek wygrał prezydent USA. Chociaż z jednej i z drugiej strony był to blef. Program pokazuje losy głównych bohaterów tych wydarzeń: Chruszczowa, Kennedy'ego, Castro i Pieńkowskiego po 1962 roku, pozostające w bezpośrednim związku z wydarzeniami wokół Kuby. 10:50 LODOWA PLANETA - ZIMA ODC. 5/6 (FROZEN PLANET 5 WINTER) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2011 Ekipa filmowa zabiera widza w w podróż do miejsc, w których zawsze panuje temperatura poniżej zera. Zapierające dech w piersiach krajobrazy i wspaniała narracja sir Davida Attenborough to niewątpliwie dodatkowe atuty filmu. Seria pokazuje krainy, które wkrótce zupełnie zmienią swój charakter. Nie ma już odwrotu od tego, by Arktyka i Antarktyda upodobniły się do innych rejonów Ziemi, bo globalne ocieplenie stało się faktem. Przy realizacji dokumentu filmowcy zastosowali najnowsze zdobycze technologii. Na oczach widzów schodzą pod lód, zbliżają się do polarnych niedźwiedzi, penetrują góry lodowe, podpatrują pingwiny. Obserwują życie, które toczy się tam wbrew wszystkim przeciwnościom. 11:50 W PÓŁ DO TRZECIEJ RP - ODC. 21 Reportaż, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Agnieszka Krótka - Żmijewska Scenariusz: Andrzej Kaczmarczyk, Dobrosław Rodziewicz Wykonawcy: Dobrosław Rodziewicz (prowadzący), Andrzej Kaczmarczyk (prowadzący) W tym odcinku przypominamy wybrane wydarzenia ze stycznia 1990 roku, a także klimat tamtych czasów znajdujący odzwierciedlenie w relacjach Wiadomości TVP oraz w publikacjach ówczesnej prasy. Dlaczego informacje GUS byłyrównież dezinformujące? W jakim tempie spadała produkcja, a rosło bezrobocie? Co się działo z pomnikami wodza rewolucji? 12:30 JAN SERCE - ODC. 9/10 - POŻAR SERCA Serial obyczajowy, 48 min, 10 odc. , Polska 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Zbigniew Kamiński, Radosław Piwowarski Zdjęcia: Ryszard Jaworski, Krzysztof Ordon Muzyka: Seweryn Krajewski Występują: Kazimierz Kaczor, Jadwiga Kuryluk, Anna Nehrebecka, Marian Kociniak, Władysław Kowalski, Wiesław Michnikowski, Włodzimierz Musiał, Czesław Nogacki, Kasia Zabłocka, Magda Scholl i inni Janek razem z Małgosią jedzie nad morze po jej córki. Są zaprzyjaźnieni od wielu lat, ale po raz pierwszy znajdują się ze sobą sam na sam. Mężczyzna zdaje sobie sprawę, że od wielu lat kochał się właśnie w Małgosi, że to ona jest jego ideałem. Małgosia, porzucona przez Piotra, byłaby skłonna zostać panią Serce. Wtedy właśnie Piotr decyduje się wrócić do żony. Janek odwiedza matkę. Dowiaduje się, że pan Julian przegrał na wyścigach wszystkie jej oszczędności. Janek wszczyna awanturę, matka wyrzuca go z domu. Bohater z wrażenia dostaje ataku serca. 13:35 WIZJA LOKALNA 1901 Film historyczny, polityczny, 96 min, Polska 1980 Scenariusz i reżyseria: Filip Bajon Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Zdzisław Szostak Wyk. Tadeusz Łomnicki, Daniel Olbrychski, Jerzy Stuhr, Elżbieta Borysiak, Krzysztof Kozłowski, Grzegorz Dobrzycki, Zygmunt Bielawski, Henryk Bista, Wiesław Drzewicz, Zdzisław Wardejn, Andrzej Wasilewicz, Stanisław Igar i inni Rekonstrukcja wydarzeń, które miały miejsce w roku 1901 we Wrześni, a do polskiej historii przeszły pod nazwą "strajku szkolnego". Kiedy w dwóch najwyższych klasach zakazano posługiwania się językiem polskim, dzieci solidarnie odmówiły odpowiadania i modlenia się po niemiecku. Zostały za to ukarane chłostą, gwałtownie protestujących rodziców aresztowano, kilkunastu z nich skazano na kary do 2 lat więzienia. Sprawa ta odbiła się głośnym echem w całej Polsce. Pisała o niej także prasa europejska. Prawie osiemdziesiąt lat po wydarzeniach wrześnieńskich powrócił do nich Filip Bajon. Ale skupił się bardziej na odtworzeniu nastroju tamtych wypadków. Sięgnął po niezwykle surowe środki wyrazu. Autor zdjęć Jerzy Zieliński podkreślał, że zamierzeniem było, "aby film angażował widza właśnie prostotą środków". Surowe wnętrza, czerwone mury domów, opustoszałe uliczki, dają wrażenie wszechobecnego chłodu. Natomiast postacie bohaterów, zarówno dzieci jak i dorosłych, pełne są wewnętrznego żaru, bije z nich niezłomność i głębokie zaangażowanie w sprawę, której podjęli się bronić. Wszystko to sprawia, że film przybrał bardziej poetycką niż paradokumentalną formułę. Zdjęcia plenerowe wykonano w Gniewie - niewielkim miasteczku w województwie gdańskim. Zachował się tam cały XIX - wieczny zespół architektoniczny. Dzisiejsza Września bowiem jest już zupełnie inna od tej z początku wieku. Z kolei zdjęcia atelierowe wykonano w łódzkiej Wytwórni Filmów Fabularnych, zbudowano tam klasę szkolną na wzór tej, która znajduje się dziś w Muzeum Regionalnym we Wrześni. Krytycy podkreślali, że Filip Bajon zrealizował film niezwykły i bardzo dojrzały. Uhonorowany został za to - Srebrnymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w roku 1980 oraz Nagrodą Dziennikarzy akredytowanych na tym festiwalu. Brązowe Lwy otrzymał także autor scenografii - Andrzej Kowalczyk. Wiosna 1901 roku. Dzieci maszerują po dziedzińcu szkoły we Wrześni. Brakuje jednej z klas. Okazuje się, że jej uczniowie odmówili zmówienia modlitwy w języku niemieckim, za karę zostali zamknięci w sali. Klasa Bronki, Antka i Kacpra postanawia przyłączyć się do protestu kolegów. Rektor szkoły Fedtke, inspektor Winter i inni nauczyciele zmuszają do odpowiedzi po niemiecku kilkoro dzieci, pozostali dalej milczą. W samo południe uczniowie zostają przyprowadzeni na szkolny korytarz, gdzie mają otrzymać chłostę. Wtedy do szkoły wdzierają się rodzice oburzeni znęcaniem się nad dziećmi. Żandarmi spisują ich nazwiska. Mijają dni, dzieci dalej odmawiają nauki w języku niemieckim. Kierownictwo szkoły naciska na rodziców, w wyniku tego kilkoro uczniów wraca do nauki. Inni udają się do starego wiatraka, wierząc, że ujrzą tam znak od Boga, który widzi ich cierpienia. 15:10 WIELKIE WIDOWISKA NATURY. - WIELKI PRZYPŁYW ODC. 4/6 (NATURE’S GREAT EVENTS. THE GREAT TIDE) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2009 Narracja: David Attenborough W głębokich wodach u południowego krańca Afryki rozciąga się zasobne łowisko Basenu Agulhas. Żyją tu miliardy sardynek pacyficznych. Instynktowna mądrość podpowiada im, że w pojedynkę nie miałyby większych szans wobec zakusów licznych drapieżników. Dlatego gromadzą się w ogromne, liczące nieraz grubo ponad dwadzieścia kilometrów długości, ławice. Równie dużych próżno szukać w innych miejscach naszej planety. Latem sardynki mogą się czuć względnie bezpieczne. Ich zbiorowiska są tak rozproszone, że trudno je wytropić. Nawet delfiny długopyskie i głuptaki, specjalizujące się w polowaniach na te małe ryby, mają sporo problemów. Zimą wszakże sytuacja zmienia się diametralnie. Chłodne prądy oceaniczne znoszą wielkie ławice sardynek ku wybrzeżom. Ryby, uwięzione blisko brzegu w pasie zimnej wody (mogą żyć tylko w temperaturze do dwudziestu stopni Celsjusza), stają się łatwym łupem dla drapieżników. A te jak na zawołanie przybywają tu wówczas gromadnie, zarówno drogą wodną, jak i powietrzną. Nie mają wiele czasu. Jeżeli prądy wodne będą się nadal przesuwać, migracja sardynek nastąpi już za trzy miesiące. Przez ten czas zarówno głuptaki, jak i delfiny długopyskie muszą zdobyć wystarczający zapas pożywienia dla siebie i swoich młodych. Tymczasem konkurencja rośnie. Ku południowym wybrzeżom Afryki nadpływają bowiem płetwale Bryda, tajemnicze piętnastometrowe wieloryby, zdolne pochłonąć za jednym razem dziesięć tysięcy ryb. Zjawiają się też uchatki karłowate. Te jednak, w przeciwieństwie do reszty drapieżników, nie gardzą pulchnymi głuptakami. Zdarza się, że w ciągu jednego sezonu potrafią zabić około dziesięciu tysięcy tych ptaków. W ślad za uchatkami nadciągają tysiące rekinów: żarłaczy ciemnoskórych i miedzianych oraz tawroszy piaskowych. Rekiny, w przeciwieństwie do np. delfinów odważają się polować nawet w bardzo płytkiej wodzie. Pozornie sardynki nie mają żadnych szans, ale właśnie teraz najlepiej widać korzyść z gromadzenia się w bardzo liczne zbiorowości. Zarówno ogromna ilość ryb, jak i ich nagłe równoczesne zwroty łatwo dezorientują rekiny, pozwalając większości sardynkom ujść z życiem. Jednak nawet umknąwszy swym naturalnym nieprzyjaciołom, sardynki pacyficzne nadal nie mogą czuć się bezpiecznie. Czekają je bowiem jeszcze rybackie sieci. Dla wielu ryb to wyjątkowo smutny kres życia po tak długiej i niebezpiecznej wędrówce. Corocznej migracji sardynek towarzyszy bez wątpienia największe zgromadzenie drapieżników na naszej planecie. To bezsprzecznie jedno z największych i najefektowniejszych widowisk Natury kończy się równie szybko, jak zaczyna. Krótka zima dobiega końca i sardynki niesione głębinowymi prądami morskimi odpływają od afrykańskich wybrzeży. Następnie w sobie tylko znanym kierunku oddalają się płetwale Bryda, stada delfinów rozpraszają się, głuptaki odlatują na południe. U południowego krańca najcieplejszego kontynentu świata znowu nastaje spokój. 16:10 SPÓR O HISTORIĘ - ZWIĄZKU SOWIECKIEGO WALKA Z KOŚCIOŁEM Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2018 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Zwycięski przewrót komunistyczny w Rosji dał początek krwawej walce z wyzyskiwaczami, ale i równie bezpardonowej walce z religią. Nowa bolszewicka Rosja miała stać się krajem ateistycznym. W takim duchu wychowywano młodzież. Związek Wojujących Bezbożników propagował ateizm. Przystąpiono do eksterminacji duchownych. Niszczone były obiekty sakralne. Do jakich jeszcze metod uciekano się, ateizując w kolejnych latach społeczeństwo Związku Sowieckiego? Jaka była sytuacja Cerkwi prawosławnej w ostatnich latach caratu? Co zmienia się w chwili abdykacji cara? Lenin, a religia [marksizm a religia]. Czy bolszewicy chcieli "ułożyć się" w Cerkwią? Jak definiowali religię? Straty duchowe i materialne Kościołów. Początek wojny z Niemcami - czerwiec 1941 roku. Czy paradoksalnie wojna nie uratowała religii? [Stalin zwraca się w stronę Cerkwi - potrzebuje sojusznika. Sytuacja zmieni się po zakończeniu wojny. Politykę walki z religią będą kontynuować następcy Stalina]. Prześladowania Kościoła katolickiego. Polityka na ziemiach polskich włączonych do Związku Sowieckiego w 1939 roku. Wiara jako fundament tożsamości narodowej. 17:40 HISTORIA POLSKI - GDYBY TO NIE BYŁ EVEREST Film dokumentalny, 30 min, Polska, 1981 Reżyseria: Stanisław Jaworski Zdjęcia: Jerzy Bakalarski, Stanisław Jaworski Film jest relacją z polskiej zimowej wyprawy na Mount Everest, której kierownikiem był Andrzej Zawada. 17 lutego 1980 roku wyprawa została uwieńczona sukcesem. Jej dwóch członków: Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy, jako pierwsi ludzie na świecie zimą stanęli na najwyższym szczycie Ziemi. 18:15 MISTRZOWIE - MISTRZOWIE - WOJCIECH FORTUNA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tadeusz Król, Wiesław Paluch Scenariusz: Tadeusz Król, Wiesław Paluch Legendy polskiego sportu, medaliści igrzysk olimpijskich. Sport był dla nich nie tylko pasją, ale i sposobem na życie. Wojciech Fortuna, skoczek narciarski, urodzony 6 sierpnia 1952 r. w Zakopanem. Zawodnik Wisły - Gwardii Zakopane, mistrz olimpijski i mistrz świata z Sapporo, trzykrotny medalista mistrzostw Polski (raz złoty i dwukrotnie brązowy). Czterokrotny uczestnik Turnieju Czterech Skoczni, najlepsze miejsce w jego klasyfikacji zajął podczas XXI edycji, kiedy to uplasował się na osiemnastym miejscu. W reprezentacji Polski występował od 1969 roku. Karierę sportową zakończył w 1979 r. Matka Wojciecha Fortuny, Barbara, była pielęgniarką, pochodziła z Warszawy, do Zakopanego przeniosła się po powstaniu. Jej ojciec, kapitan Wojska Polskiego Wacław Krzemiński, zginął w Miednoje, zabity przez NKWD. Ojciec Mieczysław urodził się w Przemyślu, był zastępcą dyrektora zakopiańskiego szpitala, potem kierownikiem spółdzielni Ochrony Mienia. Rodzeństwo: Cecylia oraz Adrian, który również był skoczkiem. Przerwał jednak treningi po złamaniu nogi. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 31 SERIA III "TRANSPORT DO AUSCHWITZ" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka, Waldemar Krzystek Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Maria i ordynator są przetrzymywani na Szucha. Rainer próbuje powstrzymać brutalne przesłuchania lekarzy. Oskarża Tannenberga o ślepy terror. Karol odwiedza Helenę. Chce się spotkać z Wandą. Helena mówi o jego wizycie Bronkowi. Doktor ma nowe zadanie specjalne dla chłopaków: odbicie więźniów z transportu do Oświęcimia na bocznicy kolejowej. Janek, Władek i Bronek idą na zwiad. W akcji ma pomóc im kolejarz Leon, który zna szczegóły dotyczące organizowania transportów przez Niemców. Ruda zaczyna widzieć. Mówi Władkowi, że chce wyjechać z Warszawy. Sajkowscy dowiadują się, że poprzedni lokatorzy ich mieszkania zostali rozstrzelani. Lena podejrzewa o pomoc Mongoła. Helena załatwia Ninie kryjówkę w klasztorze. Wanda cieszy się ze spotkania z Niną. Celina odwiedza Michała. Tadeusz mówi Halbemu, że potrzebuje więcej czasu na dotarcie do komendanta głównego. Bronek wybiera się na spotkanie z Karolem. Zabiera ze sobą Antka. Wpadają w zasadzkę Sorokina. Ordynator Baranowski zostaje wywołany do transportu. Na akcję odbicia więźniów nie stawia się Bronek. Nikt nie wie, co się z nim stało. Janek proponuje wziąć do pomocy Tadeusza. Udaje się odłączyć trzy wagony i uwolnić więźniów. Wśród nich znajduje się ordynator Baranowski. 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MARIA LESZCZYŃSKA, KRÓLOWA FRANCJI (MARIE LECZINSKA) Film dokumentalny, 105 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Polka na tronie Francji. To barwna opowieść filmowa o królowej Marii Leszczyńskiej - żonie króla Francji Ludwika XV, córce polskiego króla i księcia Lotaryngii Stanisława Leszczyńskiego. Była żoną jednego z najbardziej uwodzicielskich władców Francji, którego liczne zdrady i kochanki były przyczyna wielu cierpień zakochanej w nim polskiej królowej. Jej wysoka kultura osobista, subtelność i inteligencja nie zostały od razu dostrzeżone na pełnym hipokryzji dworze francuskim. Królowa panowała przez 43 lata, gromadząc wokół siebie wspaniały dwór, tworzony przez osobistości epoki: ludzi kultury i sztuki. Film jest niezwykle interesującą historią mało znanych losów polskiej królowej. 22:00 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - REWOLUCJA POWIELACZOWA Magazyn, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Andrzej Mietkowski Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) Rewolucja powielaczowa. Rosyjskie początki samizdatu: mrówcza praca, maszyny do pisania, powielanie w kilku egzemplarzach pojedynczych wierszy albo pisemek. Nad Wisłą w latach 70. poszły w ruch powielacze, offsety, sitodruk. Nastąpił technologiczny przełom. W programie przypominamy czas, gdy słowo słychać było jak dynamit, cytując Jana Krzysztofa Kelusa, a nielegalne pisma i książki rozchwiały monolit totalitarny. W studiu - założyciele czołowych oficyn podziemnych wraz z urządzeniami, na których drukowali i szkolenie jak zbudować poligrafię z kilku desek, pasty do prania i gumki do majtek. 23:35 ZIMA 8250 Film dokumentalny, 37 min, Polska, 1976 Reżyseria: Jerzy Surdel Zdjęcia: Stanislaw Latałło, Andrzej Galiński Relacja z polskiej wyprawy na szczyt Lhotse w Himalajach w roku 1974, pod kierownictwem Andrzeja Zawady. Polakom nie udało się zdobyć ośmiotysięcznika - czwartego pod względem wysokości szczytu Ziemi. Zespół szturmowy musiał zawrócić na wysokości 8250 metrów w niewielkiej odległości od szczytu - z powodu gwałtownie pogarszających się warunków pogodowych. Mimo to wyprawa uznawana jest za sukces. Polacy po raz pierwszy podczas wspinaczki przekroczyli wysokość ośmiu tysięcy metrów nad poziomem morza. Była to też pierwsza w świecie próba zdobycia ośmiotysięcznika zimą. Zapoczątkowało to nowy rozdział himalaizmu: tak zwany himalaizm zimowy, w którym to właśnie Polacy, w późniejszych latach, osiągali największe sukcesy. Podczas wyprawy zginął Stanisław Latałło, który był operatorem filmowym wyprawy. Jest on autorem części materiałów filmowych, składajacych się na niniejszy film. W wyprawie wzięła też udział kobieta, alpinistka i himalaistka Anna Okopińska. 00:25 ZDOBYWCY KARPAT - MARIUSZ ZARUSKI Film dokumentalny, 23 min, Polska, 1998 Scenariusz: Jacek Zygadło Zdjęcia: Piotr Zborowski, Jacek Zygadło Wykonawcy: Wojciech Wysocki Film ukazuje postać wybitnego taternika, pioniera narciarstwa zimowego w Polsce, założyciela Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego - Mariusza Zaruskiego, który zmarł w sowieckim więzieniu, a którego symboliczny pogrzeb odbył się dopiero 11 listopada 1997 roku. 00:55 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. III Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W 1962 roku świat stanął na krawędzi wojny nuklearnej. Rozmieszczenie przez ZSRR rakiet SS - 4 na Kubie zmusiło prezydenta USA do postawienia wszystkiego na jedną kartę. Z portów wyruszyły okręty blokujące wyspę, a w bazach lotniczych i nuklearnych zarządzono stan najwyższego pogotowia. Chruszczow wydał rozkaz zawrócenia statków. Decydujacy pojedynek wygrał prezydent USA, chociaż z jednej i drugiej strony był to blef. Program przedstawia mechanizm najważniejszej dla świata rozgrywki politycznej i militarnej powojennego półwiecza. 01:25 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. IV Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W 1962 roku świat stanął na krawędzi wojny nuklearnej. Rozmieszczenie przez ZSRR rakiet SS - 4 na Kubie zmusiło prezydenta USA do postawienia wszystkiego na jedną kartę. Z portów wyruszyły okręty blokujące wyspę, a w bazach lotniczych i nuklearnych zarządzono stan najwyższego pogotowia. Chruszczow wydał rozkaz zawrócenia statków. Decydujący pojedynek wygrał prezydent USA. Chociaż z jednej i z drugiej strony był to blef. Program pokazuje losy głównych bohaterów tych wydarzeń: Chruszczowa, Kennedy'ego, Castro i Pieńkowskiego po 1962 roku, pozostające w bezpośrednim związku z wydarzeniami wokół Kuby. 02:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TAMTEN NAJDŁUŻSZY DZIEŃ CZ. 1 Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony przygotowaniom aliantów do lądowania w Normandii, przedstawiający aspekt militarny oraz polityczne tło operacji.