TVP Kultura Poniedziałek, 02.03.2020 08:25 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - STANISŁAW LESZCZYŃSKI Dysk./wywiad/debata, 9 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Katarzyna Sanocka(Prowadzący) 1 marca 2020 roku przypada 210. rocznica urodzin Fryderyka Chopina, wybitnego polskiego kompozytora i pianisty. Ze Stanisławem Leszczyńskim, dyrektorem Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina porozmawiamy o obchodach tej wyjątkowej rocznicy oraz o planach i działaniach NIFC. 08:45 WIECZÓR U ABDONA Film obyczajowy, 38 min, Polska, 1975 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Agnieszka Holland Scenariusz: Agnieszka Holland Zdjęcia: Antoni Wojtowicz Aktorzy: Marek Bargiełowski, Beata Tyszkiewicz, Michał Szwejlich, Michał Bajor, Krystyna Wachelko-Zaleska Opowieść o prowincjonalnym intelektualiście z małego kresowego miasteczka z początku lat dwudziestych, który kocha się w pięknej aptekarzowej. 09:35 DUŻE ZWIERZĘ Film obyczajowy, 71 min, Polska 2000 Autor: Kazimierz Orłoś Reżyseria: Jerzy Stuhr Scenariusz: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Abel Korzeniowski Występują: Jerzy Stuhr, Anna Dymna, Dominika Bednarczyk, Błażej Wójcik, Andrzej Franczyk, Feliks Szajnert, Zbigniew Kaleta, Andrzej Kozak, Radosław Krzyżowski, Stanisław Banaś, Piotr Dąbrowski, Zbigniew Rola, Ewa Worytkiewicz, Małgorzata Ząbkowska, Beata Schimscheiner, Tomasz Schimscheiner i inni "Duże zwierzę" - czwarty film w reżyserskim dorobku Jerzego Stuhra - był już głośny na długo przed premierą. Stało się tak za sprawą scenariusza. Pierwszą jego wersję (na podstawie opowiadania Kazimierza Orłosia pt. "Wielbłąd") napisał bowiem w roku 1973 sam Krzysztof Kieślowski, noszący się wówczas z zamiarem debiutu fabularnego. Niestety, tekst nie spodobał się peerelowskim decydentom od kultury i musiał powędrować do szuflady. Przed kilkoma laty odnalazł go w Wiesbaden Janusz Morgenstern. Takiej okazji nie można było zmarnować. Morgenstern, zarezerwowawszy sobie rolę producenta, zaprosił do współpracy Jerzego Stuhra, jednego z ulubionych aktorów Kieślowskiego. Twórca "Tygodnia z życia mężczyzny" nie tylko wziął na swoje barki reżyserię i opracowanie scenariusza (w pierwotnej wersji były tylko dwie sceny z rozpisanym dialogiem), lecz także zagrał głównego bohatera. Realizacja "Dużego zwierzęcia" stała się dla aktora szczególnym doświadczeniem. "Po pierwsze dlatego, że w sensie symbolicznym znów byłem współpracownikiem Krzysztofa, mojego przyjaciela. Dane mi było nadać kształt czemuś, co było jego ideą, jego dążeniem. Po drugie, to był mój pierwszy film poetycki. Zawsze miałem skłonność do realistycznego oglądania świata. Odważyłem się na metaforę, spróbowałem znaleźć w sobie inną wrażliwość" - mówił w jednym z wywiadów. To jednak nie wszystko. Już w swych poprzednich filmach Stuhr - reżyser dowiódł, jak bliski jest mu temat tolerancji, zrozumienia dla inności i niedoskonałości bliźniego. Typ jego talentu kazał mu wszakże ukazywać ludzkie losy w konkretnym kontekście czasowo - przestrzennym, co z kolei zmuszało do balansowania na granicy doraźnej publicystyki. Dopiero scenariusz Kieślowskiego pozwolił autorowi "Historii miłosnych" na zmianę perspektywy i bardziej uniwersalne potraktowanie problemu. "Stuhr niemodny temat ujął w formę przypowieści, dotykającej za pośrednictwem mikrozdarzeń ponadczasowych prawideł" - pisała po premierze "Dużego zwierzęcia" jedna z recenzentek. Nie wszyscy wszakże podzielali jej zdanie. Film wywołał liczne dyskusje. Jedni chwalili i nagradzali (Nagroda Specjalna na MFF w Karlovych Varach, nagroda publiczności na Lecie Filmowym w Kazimierzu Dolnym, Syrenka Warszawska w kategorii filmu fabularnego), inni zarzucali reżyserowi jałowe powielanie wzorców kina moralnego niepokoju. Jedno wszakże pozostaje bezsporne: "Duże zwierzę" to kolejne niebanalne dokonanie Jerzego Stuhra, jednego z niewielu polskich artystów filmowych, którzy bez oglądania się na mody, konsekwentnie budują na ekranie własną, oryginalną wizję świata Mała, górska miejscowość, gdzieś w Polsce. Pan Sawicki, szanowany obywatel, tak samo zwyczajny jak jego otoczenie, pewnego dnia zaczyna spacerować ulicami w towarzystwie wielbłąda. Zdziwieni mieszkańcy nie wiedzą, co o tym myśleć. Mijają kolejne dni, a zwierzę ciągle jest u Sawickich. Mało tego, zajmuje w ich życiu coraz ważniejsze miejsce. Dlaczego? - to pytanie coraz bardziej dręczy całe miasteczko. Sawiccy nie potrafią odpowiedzieć. Po prostu polubili dwugarbnego czworonoga i tyle. Mieszkańcom wszakże to nie wystarcza. Nie wiedzieć czemu nie potrafią przystosować się do nowej sytuacji i reagują agresywnie. Odpowiednie urzędy nagle zaczynają domagać się rejestracji i opodatkowania wielbłąda. Pojawiają się donosy, że wielbłąd przeszkadza dzieciom w nauce, zanieczyszcza ulice, a także - czy są granice absurdu? - może roznosić groźną afrykańską odmianę choroby wenerycznej. W stosunku do Sawickich mnożą się szykany. Ona traci pracę w przedszkolu, jego nie chcą już w lokalnej orkiestrze. Przed ich domem hałasują protestacyjne pikiety. Mimo że odrzuceni i osamotnieni, Sawiccy nie zamierzają pozbyć się wielbłąda. Przeciwnie, są do niego coraz mocniej przywiązani. 11:00 KANCLERZ - ODC. 5 Serial historyczny, 53 min, Polska, 1989 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Zbigniew Safjan Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Marcin Troński, Krzysztof Kolberger, Danuta Kowalska, Jerzy Kryszak, Bronisław Pawlik, Mirosława Marcheluk, Małgorzata Pieczyńska, Piotr Polk, August Kowalczyk, Andrzej Precigs Rok 1587. Jan Zamoyski odprawia ze służby rotmistrza Mroczka. Królewna Anna powraca do idei osadzenia na tronie potomka Jagiellonów; tym razem wybór pada na Zygmunta Wazę. Zamoyski popiera ten zamiar. W roku 1587 prymas ogłasza powołanie Zygmunta III na tron. Trzy dni później biskup Woroniecki obwołuje królem arcyksięcia Maksymiliana. Wojna o koronę trwa. Arcyksiążę Maksymilian uderza na Kraków, lecz przegrywa bitwę. Zygmunt Waza zostaje koronowany na Wawelu. Hetman może zająć się budową Zamościa i stworzeniem Akademii Zamoyskiej. W roku 1594 po uroczystościach inauguracji akademii Heidenstein przekazuje swemu protektorowi spisywaną przez lata kronikę. 12:10 SŁAWA I CHWAŁA - ODC. 1 VERBORGENHEIT Serial historyczno - obyczajowy, 54 min, Polska 1998 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Joanna Szczepkowska, Olgierd Łukaszewicz, Michał Żebrowski, Piotr Adamczyk, Mariusz Bonaszewski, Anna Radwan, Joanna Mastalerz, Maria Gładkowska, Mirosława Dubrawska, Paweł Deląg, Agnieszka Czekańska, Zbigniew Zamachowski i inni Adaptacja niegdyś bardzo głośnej książki Jarosława Iwaszkiewicza. "Sława i chwała" to najobszerniejsza jego powieść. Napisana z epickim rozmachem, kreśli dzieje polskiej inteligencji od "pierwszych dni lipca 1914 roku" do jesieni roku 1947. Jest zarazem epitafium dla duchowego oblicza kultury polskiej, a po trosze i europejskiej, ukształtowanego w XIX wieku. Nad "Sławą i chwałą" pisarz pracował w latach 1956 - 1962, choć pierwsze szkice utworu powstały już pod koniec lat czterdziestych. Mimo upływu czasu także dzisiaj powieść Iwaszkiewicza stanowi interesujący zapis osobistych doświadczeń autora oraz jego rozważań filozoficznych, dotyczących zwłaszcza estetyki i moralności. Admirator Iwaszkiewiczowskiego stylu odnajdzie w "Sławie i chwale" zarówno niezrównane, pełne zmysłowego uroku opisy, jak i wnikliwe portrety psychologiczne, a także barwną panoramę uczuć i emocji, od dojmującej nostalgii i bólu przemijania do pełnej mądrego dystansu ironii. Historyczne przełomy i kataklizmy sąsiadują bowiem w książce z równie burzliwymi dziejami miłości, zdrad i tragedii, których doświadczają poszczególni bohaterowie. Przymiarki do ekranizacji "Sławy i chwały" trwały od dawna. Telewizyjna wersja z lat siedemdziesiątych firmowana przez Lidię Zamkow nie wytrzymała konfrontacji z książką. Blisko dziesięć lat później z powieścią Iwaszkiewicza chciał się zmierzyć Jerzy Hoffman. Skończyło się jednak na zamiarach. Wkrótce powstał scenariusz pióra Krzysztofa Teodora Toeplitza. I on musiał odleżeć swoje, zanim poważnie zainteresował się przedsięwzięciem Kazimierz Kutz. Po mozolnych zabiegach reżyserowi udało się zgromadzić niezbędne środki i produkcja ruszyła. Ze względów oszczędnościowych sceny "paryskie" kręcono w Krakowie, "kresowe" w Lublinie, a "czarnomorskie" nad Bałtykiem. Kutzowi udało się zebrać doborową obsadę. Ogółem w siedmioodcinkowym serialu wzięło udział prawie 150 aktorów, nie licząc statystów. Mimo że scenariusz jest wierną adaptacją powieści, liczne wątki literackiego oryginału musiały ulec redukcji. Wydaje się to zrozumiałe, jeśli w siedmiu godzinach emisji chce się zmieścić tysiąc pięćset stron prozy. Kutz i Toeplitz skupili się więc przede wszystkim na dziejach kolejnych pokoleń trzech rodów: Myszyńskich, Royskich i Gołąbków. Niestety, z powodu bardzo okrojonego budżetu cykl zrealizowano na taśmie szesnastomilimetrowej, co umożliwia prezentowanie go wyłącznie na małym ekranie. Akcja serialu rozpoczyna się w lipcu 1914 roku w Odessie. Spędzają tu wakacje dorosłe dzieci pani Szyllerowej: kompozytor Egdar i śpiewaczka Elżbieta. Towarzyszą im pochodzący z zaprzyjaźnionej rodziny Józio Royski i jego korepetytor Kazimierz Spychała. Wkrótce dołączają do nich Ola - cioteczna siostra Józia i hrabia Janusz Myszyński - sąsiad Royskich. Wszyscy nawiązują kontakty z Rosjanami z odeskiej bohemy artystycznej. Rodzą się wakacyjne flirty. Józio zakochuje się w Elżbiecie, Janusz w rozpoetyzowanej córce policmajstra Ariadnie Tarło, Spychała uwodzi Olę, do której wzdycha też znany cukiernik Franciszek Gołąbek. Obiecująco zapowiadającą się kanikułę przerywa jednak ogłoszenie mobilizacji. 13:10 ZAGRAJ ZE MNĄ Dramat, etiuda filmowa, 19 min, Polska, 2016 Reżyseria: Milena Dutkowska Scenariusz: Milena Dutkowska Zdjęcia: Igor Połaniewicz Aktorzy: Marek Nędza, Patryk Szwichtenberg, Anna Makowska - Kowalczyk, Jaśmina Polak Liza przyjeżdża do swojego kuzyna, którego nie widziała od pięciu lat. Oboje powracają do zabaw, w jakie mieli zwyczaj grać w dzieciństwie. W swoich prowokacjach wydają się być niepokonani, do czasu kiedy spotykają Roberta, który jako jedyny nie daje się nabrać. Zaintrygowani jego postawą, zapraszają go do swojego hermetycznego świata. [filmpolski.pl] 13:40 ONE MORE TIME WITH FEELING (ONE MORE TIME WITH FEELING) Film dokumentalny, 108 min, Francja/Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Andrew Dominik "One More Time with Feeling" to surowy i wyjątkowy dokument przedstawiający kulisy tworzenia szesnastego albumu studyjnego grupy Nick Cave and the Bad Seeds. Nagrywaniu płyty "Skeleton Tree" towarzyszyły przygnębiające okoliczności. Lider formacji, Nick Cave, musiał poradzić sobą ze stratą syna. Nagrany w czarno - białej stylistyce film urzeka swoją prostotą. Pokazuje zmagania Cave 'a z odnalezieniem światła pośród otaczającej ciemności. 15:30 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - STANISŁAW LESZCZYŃSKI Dysk./wywiad/debata, 9 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) 1 marca 2020 roku przypada 210. rocznica urodzin Fryderyka Chopina, wybitnego polskiego kompozytora i pianisty. Ze Stanisławem Leszczyńskim, dyrektorem Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina porozmawiamy o obchodach tej wyjątkowej rocznicy oraz o planach i działaniach NIFC. 16:40 SIEDEM CZERWONYCH RÓŻ, CZYLI BENEK KWIACIARZ O SOBIE I O INNYCH Nowele filmowe, obyczajowe, 69 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Marek Nowakowski Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Piotr Garlicki, Jan Himilsbach, Henryk Hunko, Renata Kossobudzka, Krzysztof Kowalewski, Eliasz Kuziemski, Wacław Kowalski, Wanda Łuczycka, Ferdynand Matysik, Jan Nowicki, Witold Pyrkosz, Ryszard Wachowski Ekranizacja sześciu opowiadań Marka Nowakowskiego, które łączy osoba Zdzisława Maklakiewicza wcielającego się w bohaterów kolejnych historii. Wprawdzie za każdym razem kreuje on inną postać, ale wszystkie w sumie tworzą portret jednego człowieka. Reżyser filmu, Jerzy Sztwiertnia jest autorem m.in. "Grzechu Antoniego Grudy", "Wesołych Świąt", serialu "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy", "111 dni letargu", "Komediantki" i "Oszołomienia". 18:00 LEGENDY POLSKIEGO TEATRU - ŁOM Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2001 Reżyseria: Tadeusz Pikulski Scenariusz: Tadeusz Pikulski Współpraca: Elżbieta Jaworska Wykonawcy: Tadeusz Łomnnicki Aktorem został mimo woli. Chciał studiować dramatopisarstwo, ale zdając do Studia Teatralnego przy Starym Teatrze, pomylił drzwi sali egzaminacyjnej... Anegdoty, autorefleksje i opinie innych, wypowiedzi, wywiady i fragmenty programów telewizyjnych z jego udziałem oraz prawdziwy kalejdoskop różnorodnych ról składają się na filmowy portret Tadeusza Łomnickiego, artysty uwielbianego przez publiczność i nieakceptowanego przez środowisko, uwikłanego w politykę, ideologię. Przedstawiając niebywałą osobowość artystyczną, rozterki i dramaty wielkiego aktora, autor telewizyjnego dokumentu wykorzystał bogate materiały archiwalne TVP oraz fragmenty filmów fabularnych - od debiutu kinowego z 1946 r. ("Dwie godziny" w reż. Stanisława Wohla) po ostatni spektakl w Teatrze TV ("Stalin" w reż. Kazimierza Kutza z 1992 r.) i ostatni, nieukończony spektakl w Poznaniu. Tadeusz Łomnicki zmarł na scenie Teatru Nowego 22 lutego 1992 podczas próby "Króla Leara". Aktorstwo uważał za najstarszą ze sztuk, ponieważ zawsze istniała twarz człowieka i jego ciało, ten najczulszy instrument. Lubił swój zawód, ale nie lubił o nim mówić. Wolał zademonstrować, jak "wtapiał się w postać", chociażby Leara ze sztuki Bonda, Artura Ui Brechta czy Łatki z "Dożywocia" Fredry (wielkie kreacje stworzone w Teatrze Współczesnym opatrzył autokomentarzem w programie tv "Sam na sam"). Jak twierdził, w pierwszym dziesiątku lat na scenie przekonywał dyrektorów, reżyserów i siebie, że może być aktorem. Później przyszedł niebezpieczny "okres zachwytu, że się coś potrafi". Miał w dorobku wiele niezapomnianych kreacji teatralnych, w tym Kordiana, bodaj jedyną wielką rolę romantyczną. Widzowie podziwiali, krytycy doceniali jego umiejętności i styl gry. "Jego znużenie, omdlałe członki, wysychające gardło i chrypienie miały nową duszę. Ciało i dusza Łomnickiego i postaci, w które wchodził i które w niego wchodziły, były nierozerwalne" - pisał Jan Kott. Grał u Wajdy, Munka, Skolimowskiego w najważniejszych filmach lat 50. i 60. - "Piątka z ulicy Barskiej", "Pokolenie", "Baza ludzi umarłych", "Eroica", "Niewinni czarodzieje", "Bariera". Niezrównany "Pan Wołodyjowski" z filmów Hoffmana, zaznaczył też swą obecność w kinie lat 70. i 80. ("Gdziekolwiek jesteś, panie prezydencie", "Klucznik", "Lawa" i in.). Czy czuł się sławny? Na to pytanie również odpowiadał żartem. Był cenionym rektorem warszawskiej PWST. "Szkoła kocha swojego rektora, gdy ten gra role eleganckie. Stąpa wtedy lekko, zwraca się do kolegów z kurtuazją. Szkoła drży, gdy rektor gra w teatrze łajdaka. Klnie, miota się, mówi brutalnym Prysypkinem i ordynarnym Głumowem. Od jego wybuchów sekretarka dostaje spazmów" - zanotowała Magdalena Grochola. Zdobywał Srebrne Maski i Złote Ekrany, ale w teatrze wciąż odczuwał niedosyt akceptacji. Żalił się - "Gdyby nie publiczność, gdyby nie jej poparcie, pewnie nie umiałbym zdobyć się na znoszenie tego wszystkiego, na szamotanie się z przeciwnościami. Ale widownia ma do mnie zaufanie. Ona nie wątpi, traktuje mnie serio, jest gorąca i oddana. Pozwala zapomnieć o przeszkodach, a nawet goryczy". W połowie lat 70. doprowadził do założenia swojego wymarzonego Teatru Na Woli. "Warszawka" z przekąsem mówiła o robotniczym teatrze dla "szemranej publiczności", środowisko się dystansowało. "Partia kupiła go, a on uznał, że cena, jaką płaci za możność działania nie jest za wysoka. Jednocześnie był w roli tego dostojnika partyjnego zabawny, grał go serio - nie serio" - zauważył Erwin Axer. W archiwach TVP znalazły się materiały ilustrujące działalność niezwykłej sceny, zarówno spotkania z robotniczą publicznością, jak i fragmenty głośnych spektakli, "Amadeusza" z Łomnickim i Polańskim, czy jawnie antytotalitarnych ztuk, "Gdy rozum śpi" i "Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna". Kazimierz Kutz wyznał - "To mnie bawiło, jak ten partyjny Tadeusz grać będzie partyjną kanalię. Jak partyjne jadło przenosić będzie na scenę". Los Teatru Na Woli przypieczętowało wystawienie "Do piachu". Łomnicki przestał być dyrektorem teatru, wystąpił z partii. Już z żadną sceną nie związał się na stałe, gościnnie zagrał Feuerbacha w sztuce Dorsta, Krappa w "Ostatniej taśmie..." Becketta, Bruscona w "Komediantce" Bernharda. Na scenie był wspaniały. W głębi duszy skrywał rozczarowanie i gorycz. "Sam nie zauważyłem, jak i kiedy wyżarzyło się we mnie i stliło do reszty to, co pozwala działać: niespodzianka, przygoda, nadzieja i wiara". 20:30 PANORAMA KINA POLSKIEGO - WYKLĘTY Dramat wojenny, 107 min, Polska, 2017 Reżyseria: Konrad Łęcki Scenariusz: Konrad Łęcki Zdjęcia: Karol Łakomiec Muzyka: Szymon Szewczyk Aktorzy: Wojciech Niemczyk, Janusz Chabior, Robert Wrzosek, Marcin Kwaśny, Hanna Świętnicka Scenariusz filmu został oparty na faktach. Historia głównego bohatera została zainspirowana losami jednego z żołnierzy wyklętych, Józefa Franczaka, ps. Lalek. Akcja rozgrywa się w Polsce, w latach 1945 - 1948. To opowieść o żołnierzach zbrojnego podziemia niepodległościowego, walczących z władzą ludową o powojenny kształt Polski. Ludzie, którzy mimo olbrzymiej przewagi resortu bezpieczeństwa, wspieranego przez radzieckie NKWD, walczyli do końca o swoją sprawę. W scenie otwierającej film widz poznaje głównego bohatera jako zaledwie dwulatka. Chłopiec wraz z matką żegna swego ojca, oficera wyruszającego na wojnę polsko - sowiecka. Potem akcja przenosi się do drugiej połowy lat 40. , ubiegłego wieku. Kierownictwo resortu bezpieczeństwa zarządza bezapelacyjną likwidację oddziałów walczących w lesie. Wśród nich jest niezłomny Józef Franczak, ps. Lalek. 22:20 POWIDOKI - LEO STRAUSS Dysk./wywiad/debata, 11 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) W tym odcinku prowadzący dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak rozmawiają o "Historii filozofii politycznej" Leo Straussa i Josepha Cropseya, książce która jest mitem założycielskim Szkoły Straussa. Leo Strauss był nie tylko oryginalnym historykiem filozofii. Był również nauczycielem i wychowawcą wielu amerykańskich studentów, z których liczni zajęli potem poczesne miejsca w "akademii" czy w administracji publicznej. Czy jednak nie przecenia się wpływu tego filozofa na politykę Stanów Zjednoczonych? 22:40 ANTYFONIE - HARSH NOISE Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski "Antyfonie" to cykl, który ma w swoich założeniach tworzyć panoramę zjawisk i postaw twórczych związanych z rozwojem, ewoluowaniem i stanem bieżącym rodzimej sceny muzyki eksperymentalnej. W tym odcinku Jacek Staniszewski zaprezentuje ARTYSTÓW ZWIĄZANYCH ZE SCENĄ Harsh Noise. A są to: Sergej Hanolainen, muzyk, wydawca i organizator koncertów; Bartek Kalinka, który od dawna, jako wydawca i twórca wykracza poza schematy oraz ograniczenia niszy harsh noise; Dawid Kowalski, który już od prawie dekady jest aktywną postacią sceny polskiego noise, a od roku 2013 występuje pod szyldem Purgist, będącym bezpośrednią kontynuacją jego pierwszego dźwiękowego przedsięwzięcia. 23:15 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - DZIECI Z DACHU ŚWIATA (CHILDREN OF THE SNOW LAND) Film dokumentalny, 93 min, Nepal, 2018 Reżyseria: Zara Balfour, Marcus Stephenson Opowieść o trojgu nastolatków, którzy po wielu latach nauki w mieście po raz pierwszy wyruszają do swoich rodzinnych wiosek, położonych wysoko w nepalskich górach. Dzieci z górskich wiosek w Nepalu często opuszczają swoje domy na kilkanaście lat, by mieszkać i uczyć się w ośrodkach takich jak Snow Land w Kathmandu. Rodzicom zależy na edukacji ich dzieci, ale nie stać ich na to, by odwiedzać swoje pociechy. Nima, Tsering i Jeewan po latach nieobecności w domu zostają wysłani do swoich rodzinnych wiosek. Jest to również część ich edukacji - dowiedzą się skąd pochodzą i jak wygląda życie poza szkołą. Czeka ich trudna, nawet kilkunastodniowa piesza przeprawa przez góry, którą sami udokumentują za pomocą kamery. Jak będzie wyglądać pierwsze spotkanie dzieci i ich rodzin po tylu latach nieobecności? Czy nasi bohaterowie odnajdą się w trudnych, górskich warunkach? "Dzieci z Dachu Świata" to poruszający dokument o dorastaniu, poszukiwaniu korzeni i znaczeniu rodziny, nakręcony w przepięknej scenerii Himalajów. (źródło: kinomarunów.pl) 01:00 ŻELAZNA KLASYKA - MILCZENIE (TYSTNADEN) Dramat psychologiczny, 91 min, Szwecja 1963 Scenariusz i reżyseria: Ingmar Bergman Zdjęcia: Sven Nykvist Muzyka: Jan Sebastian Bach Występują: Ingrid Thulin, Gunnel Lindblom, Jorgen Lindstrom, Haakan Jahnberg, Birger Malmsten, Eduardo Gutierrez, Lissi Alandh, Leif Forstenberg i inni Trzecie, po filmach "Jak w zwierciadle" i "Goście Wieczerzy Pańskiej", dzieło Ingmara Bergmana z tryptyku powstałego w latach 1961 - 63, w którym podejmuje on problem stosunku człowieka wobec Boga. Ukazuje świat rozpaczy, zagubienia, niemożności porozumienia się, lęku przed śmiercią, świat, w którym Bóg milczy. Dwie siostry: Ester i Anna z 10 - letnim synkiem Johanem wracają z wakacji pociągiem do Szwecji. W drodze ciężko chora Ester dostaje nagle ataku i zaczyna pluć krwią. Kobiety przerywają podróż, zatrzymują się w nieznanym kraju, którego języka nie rozumieją, w mieście, gdzie ludzie z poważnymi twarzami pośpiesznie przemykają ulicami, wśród przejeżdżających czołgów. W ogromnym hotelu, gdzie mają nocować, są niemal jedynymi gośćmi. Pustka i ponura atmosfera hotelu udzielają się siostrom, reprezentującym dwie strony ludzkiej natury - ciało i ducha, zmysłowość i intelekt, dwa skrajnie odmienne typy osobowości. Starsza Ester - sfrustrowana intelektualistka o nieco męskiej powierzchowności, ogarnięta obsesją rychłej śmierci, szuka zapomnienia i ukojenia fizycznych cierpień w alkoholu, negując własny seksualizm. Anna - pozornie bardziej wyzwolona, ze skłonnościami do nimfomanii, usiłuje znaleźć spełnienie i wolność w erotycznych przygodach. Nienawidzi przy tym siostry, czując się przez nią zdominowana. By ją upokorzyć i dać upust źle skrywanej agresji Anna na oczach siostry kocha się ze sprowadzonym do hotelu przypadkowo poznanym mężczyzną. Następnego dnia Anna opuszcza wraz z synem hotel, pozostawiając umierającą siostrę na łasce starego kelnera. Dzięki niemu Ester poznaje znaczenie kilku słów w miejscowym języku i zapisuje je małemu Johanowi na kartce. Ten prosty gest pozostawia cień nadziei na porozumienie w świecie zagubionych i samotnych ludzi. U podstaw scenariusza "Milczenia" legły wspomnienia Bergmana z dzieciństwa i jego fascynacja podróżami i nieznanymi miejscami. Początkowo bohaterami filmu mieli być dwaj mężczyźni, ostatecznie reżyser zdecydował się na kobiety - dwie siostry. Zarówno ówczesna żona Ingmara Bergmana - Kahi Laretei, jak i szef Svensk Filmindustri - producenta jego filmów odradzali mu realizację "Milczenia". Ich złe przeczucia szybko znalazły potwierdzenie. Premiera filmu wywołała skandal, twórca odsądzany od czci i wiary otrzymywał dziesiątki listów z wyrazami oburzenia i potępienia, a nawet obelgami i pogróżkami. W wywiadach Bergman konstatował ze smutkiem, że w powodzi oskarżeń o nieobyczajność wypaczono całkowicie właściwy temat i sens filmu, który zresztą dzisiaj nikogo już nie szokuje. 03:20 KINO NOCNE - DIABELSKA PRZEŁĘCZ (DEVIL'S KNOT) Dramat kryminalny, 109 min, USA 2013 Reżyseria: Atom Egoyan Scenariusz: Paul Harris Boardman, Scott Derrickson Aktorzy: Colin Firth, Reese Whiterspoon, Dane DeHaan, Bruce Greenwood, Stephen Moyer, Brandon Spink, Paul Boardman Jr. , Kevin Durand, Amy Ryan Scenariusz filmu oparty na prawdziwych wydarzeniach opisanych w książce Mary Leveritt "Devil’s Knot: The True Story of the West Memphis Three" z 2002 roku o trzech nastolatkach oskarżonych o zabicie trzech chłopców podczas satanistycznego rytuału. Jeden z nich otrzymał wyrok śmierci, dwóch pozostałych skazano na karę dożywotniego więzienia. Do tragedii doszło w 1993 r. w robotniczej dzielnicy miasteczka West Memphis w stanie Arkansas. Giną trzej ośmioletni chłopcy: Stevie Branch, Christopher Byers i Michael Moore. Szeroko zakrojone poszukiwania zaginionych doprowadzają do makabrycznego odkrycia. Ciała ośmiolatków powiązane z licznymi obrażeniami odnaleziono następnego dnia na brzegu rzeki. Prowadzący dochodzenie policjanci od razu przyjmują, że zbrodnia była efektem satanistycznego rytuału. Po miesiącu śledztwa mają już rzekomych sprawców ohydnego czynu, nastolatków Damiena Echolsa, Jasona Baldwina, Jessie Misskelleya, którzy zostają aresztowani. W sprawę mocno angażuje się też prywatny detektyw Ron Lax, wynajęty przez obrońców oskarżonych nastolatków. Jeden z chłopców przyznaje się do popełnienia tego czynu, ale pozostali dwaj przez cały czas utrzymują, że są niewinni. Proces sądowy kończy się surowymi wyrokami. Czy konserwatywnej, małomiasteczkowej społeczności wystarczą pozory, by domniemanych winowajców posłać za kratki?