TVP Historia Środa, 11.03.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 11 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1851 - premiera "Rigoletta" Verdiego; 1908 - zmarł Edmondo de Amicis, autor "Serca"; 1948 - śmierć Jana Masaryka; 1968 - interpelacja posłów koła "Znak" w sprawie brutalności MO; oraz pobicie przez "nieznanych sprawców" Stefana Kisielewskiego; 07:20 CZAS HONORU - ODC. 47 "OŚWIADCZYNY" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Niemcy robią nalot na dom Charewicza. Przeszukują gospodarstwo, zabierają gospodarza i jego żonę. Michałowi i Bogusiowi cudem udaje się uciec. Władek mówi Lenie o aresztowaniu Janka. Fischerowa czuje się coraz lepiej i daje Marii do zrozumienia, że docenia jej umiejętności lekarskie. Ernest przychodzi do Rudej z informacją, że szykuje się kolejne zadanie. Mówi, że jej prośba o wycofanie z akcji została odrzucona. Każe wziąć się Rudej w garść. Romek chce wyrównać rachunki z Niemcami za śmierć rodziców, nie dostrzega, że Klara darzy go uczuciem. Helena zdradza Heinrichowi, że chora pracownica Kugla to jej córka, dla której przyjechała do Czerniejewa i że mogłaby spróbować przekupić Kugla. Heinrich decyduje się jej pomóc. Ruda i Ernest idą na zwiad przed akcją. Tym razem okoliczności są bardziej ryzykowne, gdyż w kamienicy przyszłej ofiary mieszka wielu folksdojczów. Michał, dowiedziawszy się o przesłuchaniu Osmańskiej, postanawia uciec z nią do Warszawy. Brodowicz gratuluje chłopakom sprawnie przeprowadzonej akcji na poligonie. Informuje, że zdobyta przez nich dokumentacja jest już w drodze do Londynu. Nie wspomina słowem o aresztowaniu Janka. Krawiec zabrania Władkowi podejmowania jakichkolwiek ruchów na własną rękę w jego sprawie. Bronek przekazuje Władkowi gryps od Marii. To znak, że matka żyje. 08:50 HISTORIA POLSKI - JAK TO Z TYM MARCEM BYŁO....? Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2018 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler W archiwach Telewizji Polskiej dysponujemy zmontowanymi materiałami, które wciąż powielały stereotyp ich interpretacji. Warto dziś Marzec 68 ' przedstawić jako zjawisko ogólnokrajowego buntu różnych środowisk przeciwko uciskowi komunistycznej władzy, bez obowiązującej od wielu lat sztampy, celebrującej wciąż jedynie słuszną grupę marcowych kombatantów, w większości synów partyjnych kacyków, odcinających kupony przez dziesiątki lat. Mało się mówi o partyjnej rozgrywce, w której oni uczestniczyli, która w nieprzewidziany lub przewidziany sposób przekształciła się w ogólnopolski protest. Jak to było z tą piątą kolumną wspomnianą przez Gomułkę w 1967 roku, z czego się później wycofał? Istnieje też kilka tematów tabu, choćby kto skorzystał, a kto stracił w wyniku historycznych wydarzeń? Właściwie kto wyjechał z jednostronnym paszportem, a kto nie? Ilu? Kim dzisiaj są marcowi emigranci? Jest wiele pytań i wciąż niewyjaśnionych spraw. 10:00 SENSACJE XX WIEKU - NIEZNANA WOJNA Kameralne i studyjne (widowisko), 30 min, Polska, 1992 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Kulisy nieznanej wojny radziecko - fińskiej, zwanej też wojną zimową, którą zaliczono do najbardziej interesujących konfliktów zbrojnych XX wieku. Program ilustrują archiwalne materiały filmowe. 10:40 RACHELA NA DWORCU GDAŃSKIM Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2006 Reżyseria: Ewa Szprynger Scenariusz: Ewa Szprynger Zdjęcia: Mirosław Basaj Muzyka: Piotr Rodowicz Wykonawcy: Gabryela Bromberg, Michał Moszkowicz, Leszek Kantor, Natan Tenenbaum, Józef Dajczgewand Film dokumentalny o Marcu 68, ale traktujący te wydarzenia w sposób bardzo emocjonalny, indywidualny. To historia wypędzonych z Polski Żydów, którzy zabrali ze sobą część Polski, do dzisiaj próbujących znaleźć odpowiedź na pytanie: dlaczego. Dlaczego musimy żyć na wygnaniu? Tęskniących za krajem, powracających tu... Film opowiada historię życia kilku wybranych bohaterów, Żydów polskiego pochodzenia, którzy mieszkają teraz w Szwecji. 12:10 CZTERDZIESTOLATEK - ODC. 8/21 - OTWARCIE TRASY, CZYLI CZAS WOLNY Serial komediowy, 44 min, Polska 1974 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Występują: Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Irena Kwiatkowska, Roman Kłosowski, Leonard Pietraszak, Piotr Kąkolewski, Grażyna Woźniak, Katarzyna Łaniewska, Piotr Fronczewski, Bogdan Łazuka, Edward Wichura i inni W związku z zakończeniem prac przy budowie Trasy Łazienkowskiej wyróżniający się pracownicy otrzymują w nagrodę dwa tygodnie urlopu. Inżynier Karwowski pragnie wykorzystać go jak najlepiej, ale ze zdumieniem stwierdza, że bez pracy czuje się fatalnie. Próbuje chodzić na ryby, do filharmonii, spędzać czas na łonie natury, bywać w kawiarni - wszystko go nudzi, męczy i wszędzie natyka się na Maliniaka. Jego urlop staje się utrapieniem dla pozostałych członków rodziny; Madzia i dzieci marzą, by Stefan wrócił do pracy. 13:05 HISTORIA JEDZENIA PO AMERYKAŃSKU - MIĘSOŻERCY. ODC. 2/6 (ODC. 2/6) Film dokumentalny, 44 min, USA, 2014 Reżyseria: Braden Mcilvaine Scenariusz: Eric Nelson JEDZENIE. Było kołem napędowym prawie wszystkiego, co kiedykolwiek zrobiliśmy jako gatunek, a jednak jest jednym z najczęściej pomijanych aspektów w historii ludzkości. Na początku głód zmuszał nas do polowania, potem do uprawy roli i osiedlenia się, co miało ogromny wpływ na pojawienie się pierwszych cywilizacji. Żeby zaspokoić głód, przepływaliśmy oceany, podbijając kolejne ziemie, ale to nadal nie wystarczyło. Ludzie stawali się coraz bardziej wyrafinowani, więc coraz bardziej wyrafinowane stawały się ich potrzeby. W poszukiwaniu smaku, ale i wygody, wykorzystaliśmy naukę i technologię. Dla naszych zachcianek: mięsa czy cukru, śmieciowego jedzenia czy piwa, apetyt ludzkości zmienił planetę, wpłynął na naszą historię i zapewne nadal będzie wpływał na naszą przyszłość. Z serii dowiadujemy się, między innymi, jak konserwy mięsne pomogły pokonać Hitlera, w jaki sposób kiełbasa dotarła do każdego zakątka Cesarstwa Rzymskiego i jaki był udział przypraw w stworzeniu światowej gospodarki. 14:05 STRAJK WPISANY DO INDEKSU. MARZEC 1968 W KRAKOWIE Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marcin Kaproń, Anna Pankiewicz Scenariusz: Marcin Kaproń, Anna Pankiewicz Film opowiada o wydarzeniach marca 1968 w sposób nieco inny niż większość powszechnie dystrybuowanych tytułów, opisujących PRL. Unika czystej publicystyki i suchej, faktograficznej informacji na rzecz opisania obserwacji świadka. Ukazanie przebiegu wydarzeń marcowych nie koncentruje się na podręcznikowej precyzji opisu zdarzeń, lecz raczej na ich emocjonalnej sile oddziaływania na świadków. 15:35 HISTORIA NA SPRZEDAŻ - 1/6 (TRADING HISTORY) Film dokumentalny, 48 min, USA, 2016 Reżyseria: Nick Deninng Skarby, wyjątkowo cenne i pożądane przedmioty, mają swoje niezwykłe historie, ale i miejsce w dziejach świata. Są one reliktami przeszłości, które można dotknąć, ale można też kupić. Seria "Historia na sprzedaż" pokazuje to z perspektywy tych cennych przedmiotów, trafiających do domów aukcyjnych i badających je naukowców. To oni potwierdzają autentyczność skarbów, przybliżają biografie ich znalazców, właścicieli i twórców. W każdej opowieści prezentowane są ciekawe materiały archiwalne, interesujące wątki i często zadziwiające fakty. Dzięki pomocy domów aukcyjnych, te niezwykłe przedmioty mogą nawet po dziesiątkach lat ponownie ujrzeć światło dzienne i przybliżyć znane postaci historyczne, np. Abrahama Lincolna, Winstona Churchilla, Adolfa Hitlera, księżną Dianę czy Królową Wiktorię. W wielu przypadkach to ostatnia szansa, żeby zobaczyć te niezwykłe skarby, zanim zostaną zamknięte w prywatnych kolekcjach. 16:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - MAMY ROZKAZ SIĘ UTRZYMAĆ Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Wśród setek przymiotników, z jakimi łączono słowo "morze", dla nas Polaków najważniejsze było słowo "nasze". Pod zaborami marzyły o nim kolejne pokolenia. Gdy stało się faktem, ruszyli ku niemu ze wszystkich stron kraju. Gdy w 1939 r. wyciągnęli po nie ręce Niemcy, stanęli do walki, nie bacząc na cenę. Na wybrzeżu miłość do tego żywiołu z biało - czerwoną banderą w tle dziedziczy się w sposób naturalny. Dziś uczestniczyć będziemy w wyjątkowej rekonstrukcji mającej na celu upamiętnienie zakończenia walk na Helu w 1939 r. Jest to oddolna inicjatywa miłośników historii, realizowana z potrzeby serca i potrzeby pielęgnowania pamięci historycznej. Przy okazji przypomnimy postać komandora por. Zbigniewa Przybyszewskiego, dowódcy baterii, która we wrześniu 1939 r. broniła Helu przed przeważającymi siłami niemieckimi. 17:40 HISTORIA POLSKI - MARCOWA PRASA - ŁÓDŹ 68 MARCOWA PRASA - ŁÓDŹ '68 Film dokumentalny, 50 min, TVP 1998 Scenariusz: Jerzy Morawski Reżyseria: Paweł Woldan Zdjęcia: Jacek Siwecki Film dokumentalny, 51 min, Polska, 1998 Reżyseria: Paweł Woldan Scenariusz: Jerzy Morawski Zdjęcia: Jacek Siwecki Wykonawcy: Tadeusz Walichowski, Adam Lewaszkiewicz, Lucjusz Włodkowski, Stefan Amsterdamski, Karol Badziak, Wacław Biliński, Konrad Frejdlion, Krystyna Śreniowska, Alina Grabska, Józef Lebenbaum, Iwona Śledzinska - Katarasińska Film przypomina atmosferę lat 60. w Łodzi, a zwłaszcza wydarzenia, które nastąpiły po 8 marca 1968 roku w redakcjach "Dziennika Łódzkiego", "Głosu Robotniczego" i "Odgłosów". Na łamach tych gazet, podobnie zresztą jak w prasie w całym kraju, ukazywały się wówczas "rozrachunkowe", często paszkwilanckie artykuły przeciwko osobom żydowskiego pochodzenia. Autorzy filmu wybrali te, w których dziennikarze pisali o swoich redakcyjnych kolegach, w wyniku czego piszący awansowali, opisywani zaś stracili pracę, a nawet zmuszeni byli wyjechać z Polski. Wśród tych pierwszych byli Zdzisław Strzępek, Karol Badziak, Iwona Śledzińska - Katarasińska, redaktor naczelny "Głosu Robotniczego" Włodkowski, który następnie został naczelnym "Odgłosów". Wśród drugich: Alina Grabowska, Józef Lebenbaum, prof. Krystyna Śreniowska. Grabowska trafiła potem do Radia Wolna Europa. Lebenbaum osiadł w Szwecji. W latach 80. niósł Polakom pomoc, zbierając pieniądze i dary dla "Solidarności", ale kiedy w 1990 roku chciał przyjechać do Polski, został zatrzymany na granicy, bo ciągle jeszcze figurował na czarnej liście. Wszyscy oni są bohaterami filmu. Realizatorzy dokumentu doprowadzają do konfrontacji, dostrzegając jednak i w jednych, i drugich ofiary politycznej manipulacji sprzed 30 lat. Przypominają także to, co w marcu 1968 roku działo się w łódzkiej Filmówce. Opowiadają o tym przed kamerą Andrzej Titkow, zawieszony wówczas w prawach studenta, oraz Andrzej Krakowski, który wyjechał z kraju i ostatecznie zamieszkał w Stanach Zjednoczonych i znalazł pracę w Hollywood. 19:00 CZAS HONORU - ODC. 48"NIEMIECKIE PORACHUNKI" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Ruda i Władek budzą się po wspólnie spędzonej nocy. Ruda oznajmia Władkowi, że nie mogą być razem. Lekarz ponownie odwiedza Wandę, która odzyskuje siły. Kugel chwali się, że jego starszy syn przyjeżdża z frontu. Dostał przepustkę w nagrodę za zniszczenie sowieckiego czołgu. Krawiec informuje oddział o planach nowej akcji wysadzenia dworca w Berlinie. Prosi chłopaków, by namówili Lenę do wzięcia udziału w akcji. Ona wie bowiem najlepiej, jak poruszać się na terenie Rzeszy. Krawiec zdradza Michałowi i Władkowi, że dowództwo chce wykorzystać obecność Marii w domu gubernatora do zdobycia informacji. Michał mówi przyjaciołom o swoich zaręczynach. Zaprasza ich na przyjęcie. Brehm oświadcza Rainerowi, że po ich wizycie w magazynie złoto zniknęło, a Stock złożył kolejną wizytę Fischerowi. Ze zdobytych informacji wynika, że Stock był przełożonym Holtza, który okradał Żydów. Lena zgadza się wziąć udział w akcji na dworcu w Berlinie. Bronek mówi jej o planach wywiezienia Wandy z Czerniejewa w drodze powrotnej. Do Kuglów przyjeżdża z wizytą syn Dieter. Od razu zwraca uwagę na życzliwą mu Zośkę. Aniela drwi, że Kugel prędzej przepędzi Zośkę batem, niż pozwoli jej zbliżyć się do syna. Zośka nie przejmuje się komentarzami Anieli ani ostrzeżeniami Wandy, że Kuglowie to źli ludzie. Kokietuje Dietera podczas obiadu. Chce uwieść mężczyznę, by pomógł jej w ucieczce. Wanda i Aniela odkrywają, że Zośka nie wróciła na noc. Z przerażeniem obserwują na podjeździe karetkę i urzędnika wypisującego akt zgonu Zośki. Kugel podaje, że przyczyną śmierci pracownicy był nieszczęśliwy wypadek. Oficjalnie Zośka została kopnięta przez konia, ale obrażenia wskazują na bardziej brutalną śmierć. Wanda jest przerażona, widząc na sobie spojrzenie Kugla. Rainer organizuje pokazowe aresztowanie, żeby przekonać towarzyszy Janka o jego zdradzie. Pod nieobecność Fischera, Maria wchodzi do jego gabinetu. Znajduje skrzynie ze złotem. 20:00 DRUGA WOJNA ŚWIATOWA - NIEZNANE HISTORIE - ODC. 1/4 (DIG WORLD WAR TWO) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Matt Gallagher, John Hayes Fisher Scenariusz: Michael Allcock Wykonawcy: Dan Snow (prowadzący) W tej ciekawej serii, dzięki wykopywaniu rozbitych samolotów i uszkodzonych w bitwach czołgów, odkrywaniu tajnych bunkrów i dawno zapomnianych wraków, autorzy rzucają nowe światło na niektóre z najbardziej fascynujących historii drugiej wojny światowej. Osiemdziesiąt lat później często nietknięte artefakty zadziwiają swoim bogactwem, od pól Normandii po wzgórza Monte Cassino we Włoszech. 20:55 SEKRETY AMERYKAŃSKIEJ MAFII - ODC. 1/6 (INSIDE THE AMERICAN MOB) Film dokumentalny, 43 min, USA, 2013 Reżyseria: Ryan Miller Wykonawcy: John Ventimiglia Amerykańska mafia do lat siedemdziesiątych XX wieku była najpotężniejszą organizacją przestępczą w Stanach Zjednoczonych. Stworzyła imperium zbrodni oparte na władzy i przemocy. Dzięki opowieściom członków mafii oraz policjantów, którzy ich ścigali, zagłębiamy się w świat współczesnej mafii. Autorzy serii stworzyli interesującą relację o walce i likwidacji okrytego złą sławą, zorganizowanego przestępczego, półświatka w USA. Każdy odcinek przybliża kolejne dekady działalności mafii i walki z nią, począwszy od 1970 roku, aż do czasów współczesnych. Serial odkrywa brutalny i skorumpowany świat przestępczy, który władał Ameryką od dziesięcioleci. 22:00 Z WIDOKIEM NA WAWEL - ODC. 26 Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Bartek Cichoński, Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Paweł F. Nowakowski (prowadzący) Kobieca moc. Okolice Dnia Kobiet obfitują w dyskusje o równouprawnieniu i emancypacji. Ale siła kobiet przejawiała się w dziejach na różne sposoby, nieraz bardzo subtelne. Jakie cechy kobiece podkreślano i zapamiętywano w historii i literaturze? Które z nich oceniano pozytywnie, a którym przypisywano niszczącą moc? Goście: dr hab. Katarzyna Kuras Uniwersytet Jagielloński dr Bogusława Bodzioch - Bryła Akademia Ignatianum w Krakowie 22:35 MAŁA MOSKWA Melodramat, 113 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Waldemar Krzystek Zdjęcia: Tomasz Dobrowolski Muzyka: Zbigniew Karnecki Aktorzy: Lesław Żurek, Svetlana Khodchenkova, Dimitrij Uljanov, Elena Leszczyńska, Andrzej Grabowski, Artem Tkachenko, Jurij Itskov Kinowa wersja "Małej Moskwy" Waldemara Krzystka, nagrodzona w 2008 r. Złotymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Film wyróżniono ponadto nagrodą za główną rolę kobiecą oraz dwiema specjalnymi nagrodami TVP. "Małej Moskwie" przypadło również aż 5 Polskich Nagród Filmowych - Orłów (m. in. za scenariusz, scenografię i kostiumy). Ten deszcz najbardziej prestiżowych wyróżnień polskiego przemysłu filmowego wzbudził różne reakcje i podzielił krytyków. Niektórzy z recenzentów uznali, że Waldemar Krzystek nakręcił patetyczny, staroświecki film, w którym narracja, prowadzenie kamery i kompozycja kadrów przywodzą na myśl kinowe wzorce sprzed kilku dekad. Zaś zwolennicy "Małej Moskwy" podkreślali, że to film dla ludzi, a nie krytyków, błyskotliwie zrealizowany ważny epicki obraz, pozytywny przykład kina historycznego o zakazanej miłości w epoce PRL - u, o zniewoleniu jednostki w systemie totalitarnym. Wojska radzieckie stacjonowały w Polsce prawie pół wieku: od końca II wojny aż do roku 1993. W Legnicy mieścił się najpotężniejszy w naszym kraju garnizon Armii Czerwonej. W latach 60. zakwaterowani tam żołnierze i cywile stanowili niemal połowę mieszkańców miasta, które nazywano wówczas właśnie Małą Moskwą. Sierpień 1968 roku, pierwsze dni agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Jurij Swietłow, radziecki pilot wojskowy, tuż przed kolejnym lotem bojowym nad Pragę widzi na lotnisku swoją żonę, młodą i śliczną Wierę. Gdy w nocy wraca do bazy, jeszcze na płycie lotniska dowiaduje się, że Wiera nie żyje. Jak głosi oficjalna wersja, popełniła samobójstwo. Trzydzieści lat później Jura jest znowu w Polsce, w Legnicy. Stoi na płycie tego samego wojskowego lotniska, teraz już opuszczonego i zrujnowanego. Idzie na grób żony, widzi też groby dawnych znajomych, ich dzieci. Do współczesnej Legnicy przyjeżdża również córka Wiery, też Wiera. Dziewczyna, równie piękna jak matka, nienawidzi jednak rodzicielki samobójczyni za to, że zostawiła ją samą na świecie krótko po jej urodzeniu się, a jeszcze bardziej za to, że przez jej romans ona jest... bękartem. Wiera pracuje w Niemczech, w rosyjskim koncernie gazowym. Wyniosła, elegancka, przyzwyczajona do luksusu źle się czuje w Polsce, nie lubi Polaków. W przeciwieństwie do Jurija, który ma z Legnicy także i dobre wspomnienia, ona myśli o tym miejscu i ludziach jak najgorzej. Swietłowowie przyjeżdżają do Legnicy w 1967 roku, wraz z kolejną grupą żołnierzy i oficerów. Zamieszkują w wydzielonym z miasta wysokim murem osiedlu wojskowym. Miesiąc później, w dniu 50. rocznicy Rewolucji Październikowej, Wiera wygrywa polsko - radziecki konkurs piosenkarski.. Wtedy też poznaje Michała Janickiego, młodego i przystojnego podporucznika Wojska Polskiego, który jako odpowiedzialny za sprawy kulturalno - oświatowe wręcza jej nagrodę. Zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. Piękna Rosjanka początkowo broni się przed nim i kiełkującym uczuciem. Romans Wiery i Michała zostaje wykryty przez radzieckie władze wojskowe wskutek zdrady zastraszonych ormiańskich sąsiadów. Tajemnica wychodzi na jaw po ogłoszeniu alarmu bojowego w radzieckich jednostkach wojskowych, przygotowujących się wraz z sojusznikami do napaści na Czechosłowację. We współczesnej Polsce dorosła już córka Wiery i Michała postanawia zobaczyć swojego biologicznego ojca. Tymczasem Jura przekonuje ją, że Michał zginął w tym samym okresie co Wiera, w wypadku samochodu wojskowego za czechosłowacką granicą. Kiedy mała Wiera przyszła na świat, Jura odbiera żonę ze szpitala z nowo narodzoną córką. Prosi, żeby żona nigdy nie pokazała dziecka Michałowi, prawdziwemu ojcu dziewczynki. Po drodze Jura dostaje rozkaz wojskowy. Trwa inwazja na Czechosłowację. Aresztowany Michał, w czasie przesłuchania w radzieckim więzieniu wyskakuje przez okno. Wiera naiwnie prosi o zgodę na pozostanie w Polsce i zmianę obywatelstwa. Zostaje wyśmiana, poniżona i upokorzona. Tymczasem zapada decyzja o zatuszowaniu romansu Rosjanki i Polaka. We współczesnej Polsce dorosła już córka Wiery na cmentarzu poznaje prawdę o śmierci matki i staje oko w oko ze swoim prawdziwym ojcem. 00:45 "SENSACJE XX WIEKU" - STRAŻNICY SKARBÓW (STRAŻNICY SKARBÓW) Dokument fabularyzowany, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jerzy Bończak, Adam Woronowicz, Mateusz Jordan Młodzianowski, Mariusz Jakus, Kazimierz Mazur To niezwykła historia, która do dziś rozpala emocje wśród historyków, poszukiwaczy skarbów i mieszkańców Dolnego Śląska. Skrzynie pełne złota, które Niemcy planowali wywieźć z zagrożonego oblężeniem Armii Czerwonej Wrocławia, ostatecznie trafiły w nieznane dotąd miejsce. O tym gdzie złoto zostało ukryte, nie wie nikt, ale punktem wyjścia do rozwikłania tej tajemnicy są trzy postaci. Generał Reinhard Gehlen, który przez trzy lata kierował oddziałem niemieckiego wywiadu wojskowego na ZSRR, a po wojnie budował wywiad RFN. SS - Sturmbannführer Otto Skorzeny - dowódca specjalnego oddziału komandosów, nazywany najgroźniejszym człowiekiem w Europie. Uważa się, że po wojnie dowodził tajną organizacją byłych esesmanów. Herbert Klose, prawdopodobnie policjant z Prezydium Policji we Wrocławiu, człowiek, który mógł znać miejsce ukrycia największego skarbu XX wieku. Po wojnie pozostał w Polsce, ukrywając się pod fałszywymi dokumentami nieopodal Wrocławia. Na co dzień pracował jako weterynarz, ale jego głównym zadaniem miało być strzeżenie ukrytego skarbu. Na jego trop wpadł UB, ale podczas przesłuchania nie zdradził on tajemnicy. To, co łączyło wysokiej rangi oficerów SS oraz ich udział w rabunku i ukryciu złota jest jedną z niewyjaśnionych i najbardziej strzeżonych tajemnic XX wieku. W tym odcinku serii Sensacje XX wieku w główne role wcielą się m.in. Adam Woronowicz i Jerzy Bończak. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - MAMY ROZKAZ SIĘ UTRZYMAĆ Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Wśród setek przymiotników, z jakimi łączono słowo "morze", dla nas Polaków najważniejsze było słowo "nasze". Pod zaborami marzyły o nim kolejne pokolenia. Gdy stało się faktem, ruszyli ku niemu ze wszystkich stron kraju. Gdy w 1939 r. wyciągnęli po nie ręce Niemcy, stanęli do walki, nie bacząc na cenę. Na wybrzeżu miłość do tego żywiołu z biało - czerwoną banderą w tle dziedziczy się w sposób naturalny. Dziś uczestniczyć będziemy w wyjątkowej rekonstrukcji mającej na celu upamiętnienie zakończenia walk na Helu w 1939 r. Jest to oddolna inicjatywa miłośników historii, realizowana z potrzeby serca i potrzeby pielęgnowania pamięci historycznej. Przy okazji przypomnimy postać komandora por. Zbigniewa Przybyszewskiego, dowódcy baterii, która we wrześniu 1939 r. broniła Helu przed przeważającymi siłami niemieckimi. 02:10 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - SKAZANI CZ. 1 Magazyn, 24 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego obronie Leningradu.