TVP Historia Niedziela, 15.03.2020 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 15 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1849 - w Paryżu ukazał się pierwszy numer "Trybuny Ludów"; 1892 - opatentowano w USA schody ruchome; 1908 - prawykonanie "Rapsodii hiszpańskiej" Ravela; 1945 - Beria przedstawił Stalinowi raport o "oczyszczaniu Wileńszczyzny z AK - owskich band"; 08:00 NON POSSUMUS.PRYMAS STEFAN WYSZYŃSKI - ODC. 1 Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2006 Reżyseria: Paweł Woldan Scenariusz: Paweł Woldan 23 października 1978 roku, podczas mszy inaugurującej pontyfikat Jana Pawła II, Ojciec Święty powiedział, że nie byłoby na Stolicy Piotrowej papieża Polaka, gdyby nie było wiary kardynała Wyszyńskiego, niecofającej się przed więzieniem i cierpieniem, jego heroicznej nadziei oraz okresu dziejów Kościoła w ojczyźnie, związanego z jego biskupim i prymasowskim posługiwaniem. Film przedstawiający postać wyjątkowego duszpasterza, którego działalność miała ogromne znaczenie nie tylko dla wiernych w Polsce, potwierdza w całości słuszność tego stwierdzenia. Część I opowiada o dzieciństwie, latach chłopięcych, młodości i trudnych latach powojennych, kiedy stawił opór nowej władzy zwalczającej Kościół - po rok 1956, kiedy to uwolniono go po z górą trzech latach izolacji. Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli, w domu bardzo religijnym. Rodzice jednak w swej głębokiej wierze nie byli jednomyślni. Ojciec jeździł na Jasną Górę, matka - do Ostrej Bramy. Nad łóżkiem syna powiesili dwa wizerunki Matki Boskiej i to one oraz chwile rozważań, dlaczego jedna jest czarna, a druga biała, były najodleglejszym wspomnieniem prymasa z dzieciństwa. Jako chłopiec nie był skory do modlitwy. Nie bardzo też kwapił się do książki, ale już wtedy - w noc Wielkiego Piątku, którą przesiedział w kościele, skulony przy konfesjonale - nabrał pewności, jaką drogą ma pójść w przyszłości. Po ukończeniu Seminarium Duchownego we Włocławku, rozchorował się, co opóźniło jego święcenia kapłańskie. Przyjął je 3 sierpnia 1924 roku z rąk bpa Wojciecha Owczarka. Nim się to stało, zakrystian powiedział mu, że z takim zdrowiem powinien raczej wybrać się na cmentarz. Istotnie, potem wielokrotnie niedomagał, lecz wykazał się niezwykłym hartem ducha, który pomógł mu znieść wszelkie trudy i przeciwności. Studia na Uniwersytecie Katolickim w Lublinie zakończył pracą doktorską. Następnie wyjechał na stypendium naukowe do Austrii, Włoch, Francji, Belgii i Niemiec. Po powrocie został wikariuszem w Przedeczu Kujawskim. Pisywał w tym czasie artykuły o sprawiedliwości społecznej, nędzy mas i walce klas, publikowane na łamach "Ateneum Kapłańskiego". Okupację przeżył w różnych miejscach, ukrywając się przed aresztowaniem. Współtworzył zakład dla ociemniałych w Laskach. W czasie Powstania Warszawskiego był kapelanem podwarszawskich formacji AK. Pomagał w szpitalu powstańczym urządzonym w domu rekolekcyjnym w Laskach. Po wojnie organizował życie seminaryjne we wsi Lubraniec. W 1945 roku został redaktorem naczelnym tygodnika "Ład Boży". W 1946 roku, jako czterdziestopięciolatek, otrzymał godność ordynariusza lubelskiego, stając się najmłodszym w Polsce biskupem. W pierwszej chwili nie wyobrażał sobie, że może przyjąć tę godność. W 1948 roku papież Pius XII mianował Stefana Wyszyńskiego arcybiskupem Gniezna i Warszawy, prymasem Polski. Kardynał przyjął tę decyzję bez radości, lecz ze spokojem, wychodząc z założenia, że jest tylko Bożym chłopcem na posyłki i musi wypełnić wolę Ojca Świętego. Był to okres nasilającego się terroru, którego ofiarami padali księża i zakonnice, sądzeni w pokazowych procesach i skazywani na długoletnie więzienie, a nawet karę śmierci. W tym tragicznym okresie prymas stanął w obronie zarówno chrześcijańskiej tożsamości narodu, jak i prześladowanych księży. Kolejne nasilenie terroru nastąpiło w roku 1953, kiedy władze wydały dekret o obsadzaniu stanowisk kościelnych, który godził w samodzielność i prawa Kościoła. 4 kwietnia 1953 r. prymas przemówił do blisko 200 - tysięcznego tłumu zebranego z okazji Bożego Ciała. Padło wówczas pamiętne: non possumus - nie możemy (pozwolić na to, by władza polityczna wtrącała się w sprawy Kościoła). 22 września 1953 roku Biuro Polityczne KC PZPR zdecydowało o aresztowaniu kardynała Wyszyńskiego. 24 września Prezydium Rządu jednomyślną decyzją przyjęło uchwałę w tej sprawie. 25 września około godz. 22.00 pod siedzibę prymasa podjechało 60 funkcjonariuszy bezpieczeństwa. Polecono mu, by się spakował. Autor filmu wykorzystuje bardzo bogatą ikonografię - fotografie, zdjęcia filmowe, zdjęcia książek, gazet i wycinków prasowych. Komentarzem do nich są fragmenty wspomnień prymasa Wyszyńskiego, jego pracy doktorskiej "Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły", artykułów przemówień, broszur, listów pasterskich, dokumentów, których był autorem i współautorem. Teksty te doskonale odzwierciedlają osobowość duszpasterza, niektóre są zadziwiająco aktualne. 09:05 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 12 OST. Serial komediowy, 45 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya-Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach Przed gospodą Zapiecek Stasiek Niemotko rozlepia plakat wyborczy. Zza rogu nadbiega banda wyrostków. Dopadają go i w brutalny sposób atakują. Nagle z pomocą zjawia się Marina Chmiel. W kilka sekund obezwładnia napastników, którzy uciekają w popłochu. Półprzytomny Stasiek wdzięczny i zachwycony Mariną, prosi ją o rękę. Słychać syreny strażackie. Płonie Panderoza, lokal Śliwiaka, w którym zamierzał urządzić festyn przedwyborczy. Bilans walki wyborczej okazuje się fatalny w skutkach. Szef sztabu pobity, a lokal spalony. Załamany Śliwiak postanawia uciec się do bardziej radykalnych posunięć. Banda Gruzina, 10 lat wcześniej wygnana z miasteczka przez komendanta, teraz wraca na zaproszenie Śliwiaka. Od tej pory rozboje, haracze, wymuszenia stają się smutną codziennością mieszkańców Królowego Mostu. 10:05 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - BEZGLUTENOWA KUCHNIA Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W tym odcinku Karol Okrasa odpowie na liczne zapytania napływające od widzów. Często pojawiają się prośby o propozycje ciekawych dań dla osób nietolerujących glutenu, chorujących na celiakię. Jeszcze całkiem niedawno osoby takie, którym szkodził nasz codzienny chlebek czy chrupiąca bułeczka byli uznawani za dziwaków. Dziś wiemy, że ponad jeden procent naszej populacji cierpi na chorobę związaną z wytwarzaniem przez organizm przeciwciał skierowanych przeciwko glutenowi i powoduje uszkodzenie kosmków jelitowych, czyli właśnie celiakię. A ponad 5 procent cierpi na różne formy nietolerancji glutenu. Czym jest ów tajemniczy gluten? Białkiem, które występuje w wielu ziarnach zbóż, zwłaszcza w pszenicy i w życie, a nadaje ciastu zrobionego z mąki tych zbóż plastyczność i ciągliwość. Czy można stworzyć ciekawe potrawy bez mąki, panierki i smakowitych kluseczek? Karol Okrasa postara się odpowiedzieć na to pytanie. W pięknej scenerii nadbużańskich pól Karol przygotuje trzy potrawy bez glutenu: 1/kukurydziany chlebek z pastą z czerwonej fasoli i boczniaków, 2/ łosoś z salsą z cykorii i smażonym kalafiorem, 3/ gulasz z indyka i szpinaku z plackami ziemniaczanymi. 10:35 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - TAJLANDIA. KWIAT AZJI (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. Tajlandia to kraina uśmiechu i serdeczności, pięknej przyrody i nowoczesnych miast. Fascynuje swoim pięknem, kulturą i duchowością. Jest gościnnym i niezwykle różnorodnym krajem. Wyruszamy w podróż śladami dawnego Królestwa Syjamu. Bangkok, stolica Królestwa Tajlandii, rozwija się szybko i prężnie. Liczy blisko 8 milionów mieszkańców. Dzielnice Silom i Siam Square imponują rozmachem i nowoczesną architekturą. Tradycyjne życie mieszkańców Bangkoku toczy się wokół ulicznych kramów z jedzeniem i słynnych tuk - tuków, bezustannie krążących po mieście. W świątyni Wat Pho znajduje się największa kolekcja posągów Buddy w całej Tajlandii. To jeden z pierwszych ośrodków edukacji publicznej w kraju. 11:40 MUSTANG. HIMALAJSKA PODRÓŻ (MUSTANG, THE HORSES KINGDOM. A SPECTACULAR AND ANCESTRAL MIGRATION) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Sophie Dia Pegrum Region Mustang obejmuje około 80 km na północnym wschodzie Nepalu. Każdego roku otoczeni górami mieszkańcy tego królestwa, aby uciec przed zimą, pędzą konie na dalekie południe. Obserwujemy tych ludzi w trakcie tradycyjnej migracji, przekraczających odległe i piękne doliny, odkrywających stare wsie, a nad wszystkim górują majestatyczne szczyty Himalajów. 12:45 ŚWIAT Z LOTU PTAKA - ODC. 2. AFRYKA (EARTHFLIGHT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2012 Serial dokumentalny BBC. Marzymy, by jak ptak wznieść się na skrzydłach ku niebu. Ziemia widziana z góry jest bardziej niezwykła, niż nam się wydaje. Dziś możemy przyjrzeć się jej inaczej, z ptasiej perspektywy. Przed nami wędrówka po całym świecie, pełna niezwykłych wydarzeń, wielkich wyzwań i zasłużonych nagród. W części drugiej ekipa filmowa odbywa podróż do Afryki. Na południowym jej krańcu, obserwując majestatyczną Górę Stołową, symbol Kapsztadu, nie sposób nie dostrzec oznak niezwykłego poruszenia w wodach z dala od brzegu. Pod wodą dochodzi do wielkiego zgromadzenia. Ptaki najwyraźniej coś o tym wiedzą. To głuptaki przylądkowe, które są inteligentne i ciekawskie. Działają w zespole. Małe grupy rozrzucone po oceanie wypatrują znaków, które mogłyby doprowadzić je do celu. Obserwują humbaki, które szukają tej samej zdobyczy. Głuptaki są jakby oczami delfinów. Z góry widzą to, czego delfiny nie dostrzegą wśród fal. Ławica sardynek to wielka uczta. Delfiny atakują ją od dołu. Rozbijają ławicę i podprowadzają ryby pod powierzchnię. Tu głuptakom łatwiej wyłapywać małe ryby. O lądowych mieszkańcach Afryki najwięcej wiedzą sępy afrykańskie. Te sprytne padlinożerne ptaki całymi godzinami szybują w powietrzu, obserwując zachowanie innych zwierząt. Lwy i sępy żyją w niełatwym przymierzu. Szpiegują się wzajemnie, by dotrzeć do posiłku. Poznamy również bieliki afrykańskie, marabuty afrykańskie, uchatki karłowate, bociany białe, jaskółki. 13:50 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - KOLEJ LINOWA ODC. 5 Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2018 Reżyseria: Robert Kaczmarek Piąty odcinek z serii to opowieść o budowie kolei linowej na Kasprowy Wierch. Kolej ta była ukochanym dzieckiem ówczesnego wiceministra komunikacji Aleksandra Bobkowskiego, który, mimo licznych protestów i kontrowersji, doprowadził do jej powstania. Zbudowana na przełomie 1935 i 1936 roku, w rekordowym tempie sześciu i pół miesiąca, kolej linowa przyczyniła się do wzrostu turystyki w Tatrach i wielkiego rozwoju sportów zimowych w naszym kraju. Ta niezwykle nowoczesna, jak na owe czasy, konstrukcja sprawiła, że Zakopane z modnej wśród elit tatrzańskiej wioski zmieniło się w zimową stolicę Polski. 14:30 WESELE Dramat, 101 min, Polska 1972 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Kijowski Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Stanisław Radwan Scenografia: Tadeusz Wybult Kostiumy: Krystyna Zachwatowicz Występują: Daniel Olbrychski, Ewa Ziętek, Henryk Borowski, Maja Komorowska, Mieczysław Voit, Marek Walczewski, Wojciech Pszoniak, Izabela Olszewska, Andrzej Szczepkowski, Marek Perepeczko, Anna Dymna, Gabriela Kownacka, Andrzej Łapicki, Franciszek Pieczka, Barbara Wrzesińska, Małgorzata Lorentowicz, Kazimierz Opaliński, Bożena Dykiel, Olgierd Łukaszewicz, Mieczysław Czechowicz, Hanna Skarżanka, Emilia Krakowska, Czesław Wołłejko, Janusz Bukowski, Gabriela Kwasz, Maria Konwicka, Mieczysław Stoor i inni "Gdzie pan znalazł tak doskonałego scenarzystę?" - zapytał Elia Kazan Andrzeja Wajdę po obejrzeniu "Wesela". Niewinne pytanie sławnego reżysera szybko zaczęło żyć własnym życiem jako znana anegdota. Dowodziło przy okazji, że tak "arcypolski" dramat jak "Wesele" Wyspiańskiego może zafascynować ludzi, którzy z pozoru zupełnie "nie czują" naszej narodowej mitologii. Wbrew oczekiwaniom odbiór filmu Wajdy na świecie był bardzo dobry, o czym świadczyły recenzje branżowej prasy, festiwalowe nagrody - "Złote Grona" za reżyserię, scenariusz, scenografię i zdjęcia na LLF w Łagowie w 1973, "Srebrna Muszla" na MFF w San Sebastian w 1973, a przede wszystkim duże zainteresowanie publiczności. Udało się więc artyście zrealizować jeden z dwu głównych celów, które stawiał sobie przed rozpoczęciem prac nad ekranizacją "Wesela" - przełożył dramat na język zrozumiały dla cudzoziemców. Drugim celem była symboliczna spłata długu wdzięczności za ciągłą, inspirującą obecność "ducha Wyspiańskiego" w Wajdowskiej wyobraźni. "Powiedział mi Olbrychski: Po co ty robisz"Wesele", przecież już je zrobiłeś?" - zwierzał się w jednym z wywiadów reżyser. W innym miejscu zaś dodawał: "Jest to utwór, z którego wszyscy wyrośliśmy: cała legenda "szkoły polskiej", ja sam,"Popiół i diament". Trudu adaptacji sztuki na potrzeby ekranu podjął się znany pisarz i publicysta Andrzej Kijowski. Zredukował dialog do niezbędnego minimum, zachowując wpisane na trwałe w kulturalną świadomość Polaków aforyzmy, powiedzenia i kwestie. Dzięki temu oraz znikomej liczbie scen plenerowych adaptacja Wajdy uchodzi za bardzo wierną oryginałowi. Film zrealizowano z wielką dbałością o realia. Dla odtwórców głównych postaci wystarano się o autentyczne, przechowywane z pokolenia na pokolenie chłopskie stroje z okolic Krakowa. Do scen na progu i wokół domu zakupiono i przeniesiono pod Warszawę oryginalną, starą chatę. Wnętrze hali zdjęciowej podobniono zaś całkowicie do wnętrza domu Tetmajerów, w czym wydatnie"pomogły"meble wypożyczone od rodziny artysty. W"Weselu"wystąpiła plejada gwiazd rodzimego ekranu. Wszystkie kluczowe role zostały wysoko ocenione przez krytykę. Dostrzeżono również ponadprzeciętne walory malarskie utworu."Film Wajdy stanowi jakby pomieszanie żywiołowości z płócien Breughla z płomiennością romantyzmu. Piękna praca"- pisał francuski recenzent. Akcja filmu zaczyna się od wyjazdu orszaku weselnego sprzed kościoła Mariackiego. Następnie, mijając okoliczne wsie, kawalkada dociera do domu Gospodarza. Rozpoczyna się wesele Pana Młodego, który jest inteligentem, z Panną Młodą, pochodzącą z chłopskiej rodziny. Goście również wywodzą się z obu stanów. Zabawa szybko się rozkręca. Nocą pod dach Gospodarza przybywa Rachela, młoda Żydówka o wrażliwej, "poetycznej"duszy. To ona, ulegając weselnej euforii,"zaprasza"na zabawę Chochoła, stojącego za oknem. W wesoły gwar weselnej biesiady niepostrzeżenie wsącza się aura niesamowitości. Niektórym gościom ukazują się tajemnicze widma. Z zakamarków dusz odz 16:30 POKOLENIA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dagmara Drzazga Scenariusz: Dagmara Drzazga Zdjęcia: Mieczysław Chudzik Film pokazujący współczesnych potomków Ślązaków w Teksasie, próbujący odpowiedzieć na pytania: kim są, czy śląskie korzenie są dla nich ważne, czy znają jeszcze język ich przodków? To właśnie Ślązacy w 1854 roku założyli najstarszą polską osadę w Stanach Zjednoczonych i nazwali ją Panna Maria. Pionierzy spodziewali się, że uciekając spod pruskiego jarzma, znajdą się w ziemi obiecanej. Tymczasem zetknęli się z suszą, ciężką pracą na stepie, jadowitymi wężami i skorpionami. Wielu naszych rodaków zapłaciło życiem za osiedlenie się w nowym kraju. Piętnaście lat temu ekipa TVP Katowice była w Teksasie; realizowała wówczas reportaże z obchodów 150. rocznicy pierwszego wyjazdu Ślązaków do USA. Dziś reżyserka filmu i operator wracają w to samo miejsce, próbują spotkać się z tamtymi bohaterami, obserwują, co zmieniło się w Pannie Marii. Bohaterem i zarazem przewodnikiem po Teksasie jest ksiądz FranciszekKurzaj, który od lat jest duszpasterzem Ślązaków w Teksasie. 17:55 CHŁOPI - ODC. 7/13 - BÓR Serial obyczajowy, 50 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Stanisław Milski, Franciszek Pieczka, Tadeusz Janczar, Jadwiga Chojnacka, Aleksander Fogiel, Mieczysław Czechowicz, August Kowalczyk, Bogusław Sochnacki, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka Antkowi nie układa się romans z Jagną, młody Boryna pije na umór. Hanka udaje się do jego ojca po pomoc. Antek urządza jej za to potworną awanturę, żona grozi mu siekierą. Zaczyna się wyrąb lasu. Wójt proponuje wniesienie skargi na dziedzica. Roch tłumaczy chłopom, że serwituty z lasu należą się także najbiedniejszym. Chłopi boją się jednak, że zanim legalnie dojdą sprawiedliwości, lasu już nie będzie. Cała wieś z Maciejem Boryną na czele rusza przeciw drwalom. Wywiązuje się walka, drwalom pomaga służba dworska. Zaczajony za drzewami Antek chce zastrzelić ojca, ale zmienia zamiar. Kiedy Maciej osuwa się na ziemię ugodzony przez borowego, Antek dopada napastnika i zabija. 19:05 ROZKAZ 00485 SZLAKIEM PRAWDY Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Poraj - Różecki Scenariusz: Radosław Poraj - Różecki Film opowiada tragiczną i mało znaną historię zbrodni Operacja polska, dokonanej przez NKWD na ludności polskiej w latach 1937 - 1938, w wyniku której zamordowano około 150 tys. Polaków, a kolejne 100 tys. zostało wywiezionych do Kazachstanu i na Syberię. Głównym bohaterem, a zarazem narratorem i przewodnikiem jest prof. Mikołaj Iwanow, który w filmie mowi o tym, jak poznanie prawdziwej historii, dążenie do odkrycia prawdy może zmienić człowieka, jego poglądy, decyzje. Mowi też o tym, jakie wiążą się z tym wyzwania i wyrzeczenia oraz jaką cenę trzeba za to zapłacić. 21:05 POKOLENIE '89 Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2001 Reżyseria: Maria Zmarz Koczanowicz Scenariusz: Andrzej Franaszek, Maria Zmarz Koczanowicz Zdjęcia: Andrzej Adamczak Wykonawcy: Paweł Piskorski, Szymon Gutkowski, Marcin Meller, Jakub Wygnański Film dokumentalny "Pokolenie ' 89" portretuje tzw. generację wielkiej zmiany, pierwsze pokolenie, które swą dorosłość spędziło w III Rzeczypospolitej. Urodzeni około 1968 roku, dzisiejsi trzydziestoparolatkowie, w roku 1989 byli najczęściej na studiach. Tu zastała ich zmiana ustrojowa, dzięki której w pełni samodzielnie mogli zadecydować o swojej przyszłości. Zostać na uczelni? Współtworzyć niezależne media albo organizacje pozarządowe? Tworzyć prywatny biznes, nowe gałęzie przemysłu, jak na przykład reklama? Zaangażować się w politykę? A może dekomunizować służby specjalne? Przyjrzeć się przedstawicielom pokolenia ' 89 dojrzewającym jeszcze w PRL - u, zaś w dorosłość wchodzącym w chwili powstania III RP, ich sukcesom i porażkom, lękom i nadziejom, to pokrótce opisać dwie dekady polskiej wolności. Maria Zmarz - Koczanowicz na swych bohaterów wybrała grupę warszawskich inteligentów, niegdyś studentów historii, walczących o reaktywowanie NZS - u, wspólnie przeżywających patriotyczne uniesienia i pokoleniowe rozterki, później zaś wybierających najrozmaitsze drogi życiowe. Jest wśród nich m.in. Paweł Piskorski, były prezydent Warszawy, Szymon Gutkowski - dyrektor agencji reklamowej Corporate Profiles DDB, Marcin Meller - dziennikarz "Polityki", Jakub Wygnański - jedna z najważniejszych postaci polskiego środowiska organizacji pozarządowych. Film zrealizowany w koprodukcji z telewizją Arte, otrzymał nagrodę specjalną - Brązowego Lajkonika - na 43. Krakowskim Festiwalu Filmowym w 2003 roku. 22:15 ŚNIADANIE U TIFFANY'EGO (BREAKFAST AT TIFFANY'S) Komedia romantyczna, 110 min, USA 1961 Reżyseria: Blake Edwards Scenariusz na podstawie minipowieści Trumana Capote: George Axelrod Zdjęcia: Franz Planer Muzyka: Henry Mancini Aktorzy: Audrey Hepburn, George Peppard, Patricia Neal, Martin Balsam, Mickey Rooney, Buddy Ebsen, Dorothy Whitney, Alan Reed, John Mc Giver, Stanley Adams i inni Słynna adaptacja opublikowanej w 1958 roku opowieści pod tym samym tytułem amerykańskiego pisarza Trumana Capote. Po premierze romantyczna komedia obyczajowa zyskała wyśmienite recenzje krytyki, przyjęła ją z uznaniem również publiczność, a Blake Edwards zdobył miano jednego z najlepszych reżyserów komediowych w Hollywood. Wielki sukces filmu późniejszego twórcy m.in. głośnego cyklu o zabawnych przygodach "Różowej Pantery", potwierdzają nominacje do Oscara, które Akademia przyznała za scenariusz, scenografię oraz dla najlepszej aktorki Audrey Hepburn, dla której niezapomniana rola Holly stała się przełomowym momentem w jej karierze. Najwyżej cenioną nagrodę filmową otrzymał natomiast Henry Mancini za muzykę i przebojową piosenkę "Moon River", wyśpiewaną przez samą Audrey Hepburn. Śliczna i czarująca Holly Golightly mieszka w kamienicy na nowojorskiem Manhattanie, dokąd przybyła z małej mieściny w Teksasie. Młoda dziewczyna prowadzi ekscentryczny tryb życia, jest zwariowana, lekkomyślna i nierozważna. Często urządza huczne przyjęcia i szampańsko się bawi, a z kolei innym razem zaszywa się w samotności i pędzi żywot nieszczęśliwej pustelnicy. Holly ma niekonwencjonalnie urządzone mieszkanie, kota bez imienia, a perfumy i szminkę przechowuje w skrzynce na listy. Ciągle zapomina klucza od drzwi frontowych, stając się utrapieniem dla sąsiada, japońskiego fotografa Yunioshi (Mickey Rooney), którego nęka dzwonkami o każdej porze. Pewnego dnia do kamienicy, gdzie mieszka Holly, wprowadza się nowy lokator, Paul Varjak (George Peppard). Początkujący pisarz jest utrzymankiem starszej damy (Patricia Neal), często odwiedzającej swego młodego kochanka. Gdy kiedyś Holly znowu zapomina kluczy, dzwoni do mieszkania Varjaka. Między dwojgiem zagubionych w życiu ludzi nawiązuje się nić przyjaźni. To właśnie Paul nazajutrz po hucznym przyjęciu (jedna z najbardziej pamiętnych komicznych scen w filmie) pomaga Holly odprawić do domu jej niechcianego męża, za którego dziewczyna wyszła za mąż mając zaledwie 15 lat, i małżeństwo z którym dawno zostało unieważnione. Włócząc się potem z Holly po mieście, Paul uświadamia sobie, że jest zakochany w swej uroczej przyjaciółce i prosi ją o rękę. Ale dziewczyna przebyła szmat drogi z prowincji do wielkiego miasta nie po to, by wiązać swoje życie z ubogim pisarczykiem. Marzy o małżeństwie z milionerem, wierząc, że ziści się jej sen o eleganckim świecie i zakupach w słynnym domu jubilerskim Tiffany'ego, który teraz może jedynie podziwiać zza szyby, codziennie jedząc naprzeciwko swoje skromne śniadanie. 00:20 AWACS - SAMOLOT KTÓRY WIDZI WSZYSTKO Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2017 Reżyseria: Włodzimierz Kuligowski Scenariusz: Włodzimierz Kuligowski Zdjęcia: Marcin Peresada, Ładysław Lipkowski Muzyka: Bartłomiej Zajkowski W bazie NATO stacjonują AWACS - y, wspierające działania Sojuszu i ONZ w przywracaniu pokoju na całym świecie. Są też stałym elementem antyterrorystycznych operacji. Od niedawna na tych samolotach latają również Polacy. Z mniej typowych działań wymienić należy m.in.: letnie Igrzyska Olimpijskie w Atenach, zimowe Igrzyska Olimpijskie w Turynie, pogrzeb papieża Jana Pawła II, wizyta papieża Benedykta XVI w Polsce, finały piłkarskich mistrzostw świata w Niemczech. Udział AWACS - E - 3 w wydarzeniach, w których uczestniczą ogromne liczby ludzi, ma na celu zmniejszenie groźby samobójczego ataku terrorystycznego wykonanego przy użyciu innej maszyny latającej. Po raz pierwszy w historii tych samolotów, ekipa TVP wejdzie na pokład i sfilmuje dwa loty nad Europą, m.in. nad Rumunią i Polską, gdzie odbywają się manewry NATO. W filmie zostaną pokazane m.in. przygotowania do lotu, praca pilotów i żołnierzy obsługujących 14 stanowisk na pokładzie, tankowanie paliwa w powietrzu, zbliżenia z powietrza obserwowanych miejsc i państw. Widz pozna także historię powstania AWACS - u. 01:10 POLSKIE 100 LAT - POLSKIE SIŁY ZBROJNE NA WCHODZIE Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maciej Dancewicz Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Tomasz Marzecki, Kazimierz Kaczor Po zerwaniu przez Moskwę stosunków polsko - sowieckich, pod auspicjami przebywających w ZSRR polskich komunistów zaczęto tworzyć 1. Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Powstające oddziały miały stać się zalążkiem nowych, pozostających pod wyłącznym kierownictwem Sowietów Polskich Sił Zbrojnych. Kadrę oficerską w większości mieli stanowić Sowieci. Wiosną 1944 roku utworzono 1. Armię Wojska Polskiego, która uczestniczyła w wyzwoleniu Warszawy, w walkach o Wał Pomorski i w zdobyciu Berlina. Latem 1944 roku, na terenach zajętej przez Sowietów Polski, rozpoczęto formowanie 2. Armii Wojska Polskiego, która w 1945 roku wzięła udział przy forsowaniu Nysy Łużyckiej i krwawych walkach pod Budziszynem. Los żołnierzy obu polskich armii często bywał tragiczny. Źle dowodzeni, często walczący bez odpowiedniego wsparcia ponosili olbrzymie straty. Mimo to mężnie przelewali krew, ginąc jeszcze kilka dni po zakończeniu wojny. Wielu z nich zmuszonych było do prowadzenia bratobójczych walk z polskim podziemiem niepodległościowym, a wszelkie próby niesubordynacji były karane z całą surowością. 01:45 CICHOCIEMNI Film dokumentalny, 71 min, Polska, 1989 Reżyseria: Marek Widarski Scenariusz: Marek Widarski Zdjęcia: Jacek Prosiński Opowieść o zorganizowaniu i działalności elitarnej grupy żołnierzy zwanych cichociemnymi. W filmie przedstawiono tryb rekrutacji i szkolenia oficerów, którzy byli wysyłani do okupowanego kraju w celu wzmocnienia walki podziemnej. Wspomnienia ostatnich żyjących cichociemnych zilustrowano materiałami archiwum Wytwórni Filmowej "Czołówka" i Wytwórni Filmów Dokumentalnych oraz zdjęciami ze zbiorów prywatnych. W fiilmie wypowiadaja się: Ludwik Witkowski "Kosa" - uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; Tomasz Kostuch "Bryła" - cichociemy; Józef Nowacki "Horyń" - cichociemny; Stefan Bałuk "Starba" - fotografik, generał brygady Wojska Polskiego, jeden z 89 cichociemnych, którzy uczestniczyli w Powstaniu Warszawskim, fotoreporter wojenny; Stefan Ignaszak "Drozd" - cichociemny; Wacław Kopisto "Kra" - major, oficer Wachlarza i 27. Wołyńskiej DP AK, uczestnik akcji pińskiej, cichociemny; Bronisław Górecki "Zwijak" - cichociemny; Stanisław Jankowski "Agaton" - cichociemny; Michał Goszczyński - pilot, cichociemny.