TVP Historia Sobota, 21.03.2020 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1968 - strajk okupacyjny na UW; 1985 - śmierć Leopolda Tyrmanda; 1988 - groteskowe działania SB przeciw grupie "Wolnośc i Pokój" na plaży w Sopocie; 1994 - siedem Oscarów dla "Listy Schindlera" w tym trzy dla Polaków; 07:05 DAWNE ŚWIATY - ODC. 4/8 MEKSYK. DZIEDZICTWO MAJÓW (MEXICO, THE MAYA HERITAGE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2007 Olmekowie, Toltekowie, Zapotekowie, Mistekowie, Majowie, Aztecy - każda z tych grup zostawiła w Meksyku trwały ślad. Gdzie nie spojrzeć, widać znaki przeszłości. W urbanistyce, modelu społecznym, filozofii, rolnictwie i związkach z przyrodą. W dziesiątym tysiącleciu przed naszą erą Amerykę zaludniły plemiona syberyjskie, które przeszły przez cieśninę Beringa. Ludność miejscowa, odizolowana po stopnieniu lodów i aż do hiszpańskich podbojów, już w piątym tysiącleciu rozwinęła garncarstwo, rolnictwo, wyrób kamiennych narzędzi i tkactwo. Ludy te nie znały koła, pługa ani koła garncarskiego, ale były mistrzami w matematyce, oznaczaniu czasu, astronomii i piśmie. Pierwsze osady szybko ustąpiły miejsca autentycznym metropoliom. W XVI wieku przybycie Europejczyków zniszczyło imperia Azteków i Majów w Meksyku. Był to autentyczny koniec pewnego świata! Tymczasem wiele elementów dawnych cywilizacji przetrwało wśród ludności tubylczej. Tutaj przeszłość nie umarła, lecz nadal żyje. Mezoameryka jest obszarem rozwoju cywilizacji poprzedzających przybycie Corteza do Ameryki. Obejmuje tereny Ameryki Środkowej. Meksyk, Gwatemalę, Belize, Salwador i zachód Hondurasu. W Meksyku rozwinęły się wspaniałe cywilizacje. Głównie w stanach Jukatan, Quintana Roo, Campeche oraz w stanie Mexico. To tu znajdują się okazałe dowody cywilizacji w Teotihuacan i pozostałości stolicy azteckiej Tenochtitlan. Obecnie znajduje się tu stolica kraju, Meksyk. 08:35 RYCERZE I RABUSIE - ODC. 1/7 - W WALCE Z INFAMISEM Serial przygodowy, 44 min, 7 odc. , Polska 1984 Reżyseria: Tadeusz Junak Scenariusz: Józef Hen Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Leszek Orlewicz Występują: Tomasz Stockinger, Gustaw Lutkiewicz, Tadeusz Paradowicz, Janusz Zerbst, Bożena Adamkówna, Ryszard Dembiński, Stanisław Niwiński, Bruno O'Ya, Piotr Skarga, Anna Chitro, Barbara Horawianka, Marek Litewka, Wiesław Michnikowski, Krzysztof Luft, Jerzy Trela, Anna Dymna i inni Akcja tego przygodowo - awanturniczego serialu rozgrywa się na początku XVII wieku. Scenariusz na podstawie własnego opowiadania "Przypadki starościca Wolskiego" napisał Józef Hen. Postacią wiążącą poszczególne odcinki jest młody starosta jurydyczny, Piotr Wolski (w tej roli Tomasz Stockinger), który z urzędu zajmuje się sprawami naruszania prawa przez samowolną magnaterię i szlachtę znaną z warcholstwa. Za każdym razem Wolski zostaje wciągnięty w perypetie różnych ludzi, którzy są właściwymi bohaterami poszczególnych części. Piotr Wolski ze swym przyjacielem Stefanem Barzo powraca w rodzinne strony z paroletniej podróży po Europie. Od początku popada w konflikt z miejscowym zabijaką, Białoskórskim, mającym na sumieniu niejedno ludzkie życie. Aby go pojmać, Wolski musi najpierw wydobyć zabijakę z niewoli magnata Krasickiego. Postanawia dać Białoskórskiemu szansę rehabilitacji, lecz ten z niej nie korzysta. Piotr rozprawia się z infamisem nad brzegiem Sanu. 09:30 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - HUTNICZA REWOLUCJA W POLSKIEJ KUCHNI Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa rusza do Muzeum Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego w Chlewiskach. Co ma wspólnego zabytkowa huta z gotowaniem? Otóż dopiero w połowie XIX wieku na ziemiach polskich zaczęto masowo przechodzić z gotowania na żywym ogniu, czyli na paleniskach, na tak zwane kuchnie angielskie, czyli kuchnie z płytą stalową i fajerkami, które pamiętamy z dawnych lat. I choć kuchnie, w których palenisko od garnka oddzielała stalowa płyta, wynaleziono w Anglii już w XVII stuleciu, to dopiero rozwój rodzimego hutnictwa, zapoczątkowany przez Stanisława Staszica w pierwszej połowie XIX wieku pozwolił naszym przodkom na radykalna zmianę sposobu gotowania. Dziś stalowa kuchnia z fajerkami to raczej zabytek, ale ponad 150 lat twemu była symbolem nowoczesności i rewolucji kulinarnej. I o tym Karol opowie widzom, przygotowując jak zwykle interesujące potrawy. Karol przygotuje trzy dania. Pierwszą potrawą będzie szarpana łopatka wieprzowa pieczona w soku z kiszonej kapusty. Drugą propozycją będzie pieczony na stalowej płycie placek z cebulą, boczkiem i grzybami. A trzecią będzie królewski kotlet mielony z wędzonymi buraczkami. Jak będą wyglądać takie dania? Zobaczymy w programie. 10:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PROWANSJA (FLAVORS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Prowansja to niezwykle ciekawy region Francji. Liliowe pola lawendy, kobaltowe niebo, podmuch mistralu i upojne zapachy działają na zmysły jej mieszkańców i gości. Podróżni cenią Prowansję za gaje oliwne, wspaniałe zabytki i malownicze winnice, a także - za styl życia. Od Verdon po Mont Ventoux, od Forcalquier po Luberon - Prowansja to miejsce spotkań z niezwykłymi ludźmi, z kulturą i z historią. Wiosną powietrze przesycone jest wonią ziół. Kamienne domy pięknie wtapiają się w skaliste tło. Stoimy u bram Prowansji, krainy, która zapada w serce i cieszy oczy. Wąskie uliczki, stare domy, szum fontanny... w miasteczkach takich, jak to, życie płynie leniwie. Można usiąść na placu w cieniu drzewa oliwnego albo na schodkach kościoła. Każdy zakątek jest piękny i pełen harmonii. 13:20 POLSKIE 100 LAT - POLITYKA SOWIECKA WOBEC POLSKI 1941 - 43 Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Tomasz Marzecki, Kazimierz Kaczor Po agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 roku nie istniały żadne kanały łączności między rządem Rzeczypospolitej w Londynie a Moskwą. Dopiero po ataku Niemców na dotychczasowego sojusznika nawiązane zostały stosunki polsko - sowieckie. Podpisany został układ pomiędzy ambasadorem sowieckim w Londynie Iwanem Majskim i premierem rządu Rzeczypospolitej generałem Władysławem Sikorskim. Jednak tworzenie armii polskiej w ZSRR napotykało na mnóstwo przeszkód i w końcu spowodowało jej wycofanie do Iranu. Gdy w kwietniu 1943 roku Niemcy odkryli w Katyniu masowe groby oficerów polskich Moskwa stwierdziła, że zostali zamordowani przez hitlerowców. Wniosek rządu Rzeczypospolitej do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie o zbadanie sprawy spowodował zerwanie przez Stalina stosunków z polskim rządem. Tym samym Stalin miał wolne ręce i mógł realizować własną politykę przy pomocy tworzonych przez siebie struktur agenturalnych. 13:50 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 46 SŁODKI SMAK HISTORII Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Aby stworzyć pradawny miód pitny, potrzeba ogromnej pracy na każdym z etapów. Najpierw wykazać muszą się pszczoły, które rzetelnie zamieniają nektar na słodki miód. Następnie do pracy zabiera się miodosytnik, który nie może zmarnować ani grama słodkiego produktu naszych żołto - czarnych przyjaciół. Z kolejną pomocą przyjdą nam drożdże, które przeprowadzą szlachetną fermentację. Później do akcji wkracza bednarz, bo bez dobrej dębowej beczki nie ma właściwego i tradycyjnego leżakowania miodu pitnego. Dopiero wtedy można się raczyć najbardziej charakterystycznym dla historii Polski miodem. 15:35 SPÓR O HISTORIĘ - WŁADCY POLSCY: ZYGMUNT II AUGUST Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2017 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) Zygmunt II August, syn Zygmunta I Starego i Bony, ostatni z męskiej linii Jagiellonów urodził się 1 sierpnia 1520 roku w Krakowie. Jego narodziny krakowscy rajcy witali słowami: "Narodził się dziedzic cnót sławy ojcowskiej, rękojmia pokoju całemu królestwu Sarmatów". W wieku dziewięciu lat, dzięki staraniom matki, królowej Bony, został ogłoszony wielkim księciem litewskim i wybrany na króla Polski. Uroczysta koronacja, przeprowadzona jeszcze za życia ojca, odbyła się na Wawelu 20 lutego 1530 roku. Formalne objęcie władzy nastąpiło dopiero po śmierci Zygmunta I Starego w 1548 roku. Po śmierci pierwszej żony, Elżbiety Habsburżanki Zygmunt August potajemnie ożenił się z Barbarą Radziwiłłówną. Stało się to przyczyną konfliktu nie tylko ze szlachtą i magnaterią, ale i z matką. Trzecie małżeństwo zawarł z Katarzyną, siostrą Elżbiety. W 1561 roku opanował Inflanty. W obliczu zagrożenia wojny z Moskwą, król, włączając się w ruch egzekucyjny, poszedł na ustępstwa wobec szlachty. Nie mając potomka, dążył do zmiany unii personalnej Polski i Litwy w unię realną. Doprowadził do jej zawarcia w Lublinie w 1569 roku. Powstało jedno państwo Rzeczypospolita Obojga Narodów. Zygmunt August nie lubił podejmować decyzji, stąd współcześni nazywali go "dojutrkiem". 17:15 MARZYCIELE - KORNEL MAKUSZYŃSKI Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Kornel Makuszyński dzieciństwo spędził w Stryju, a młodzieńcze lata we Lwowie, gdzie uczęszczał do gimnazjum, studiował polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Studia romanistyczne kontynuował na Sorbonie w Paryżu. Po pierwszej wojnie światowej zamieszkał w Warszawie i w Zakopanem. Jego pełna humoru i optymizmu literatura skierowana była w dużej części młodzieży. Po 1945 roku został objęty przez nowe władze zakazem publikacji. Kiedy w 1957 roku pozwolono na wydrukowanie "Przygód Koziołka Matołka", stutysięczny nakład tej książeczki dla dzieci zniknął z półek księgarskich w ciągu jednego dnia. 17:50 CHŁOPI - ODC. 8/13 - GOSPODYNIE Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Ignacy Gogolewski, Emilia Krakowska, Jadwiga Chojnacka, Tadeusz Fijewski, Tadeusz Janczar, Kazimierz Wichniarz, Krystyna Królówna, Franciszek Pieczka, Irena Karel, Lech Ordon, Halina Kossobudzka, Bronisław Pawlik, August Kowalczyk, Wanda Łuczycka, Stanisław Milski i inni Zbliżają się święta wielkanocne, ale w Lipcach panuje smutek. Uczestników bójki o las zamknięto w kryminale, szczególnie surowo traktując Antka. We wsi zostali wójt, kowal, para parobków i ciężko chory, niewstający z łóżka po pobiciu Maciej Boryna. Przeczuwając jego rychłą śmierć, kowal czuwa przy łożu teścia w nadziei, że Boryna zdradzi, gdzie ukrył pieniądze. Maciej mówi o tym tylko Hance, a synowa znajduje mieszek ukryty w zbożu. Jagna bagatelizuje sytuację, mimo napomnień matki i rzadko pojawia się przy łożu męża. Im bliżej Wielkanocy, tym intensywniejsze stają się przygotowania do świąt. Odbywa się świniobicie, gospodynie pieką ciasta. 18:50 PONARY. NÓŻ W SERCE Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2016 Reżyseria: Bronisław Bubiak Scenariusz: Bronisław Bubiak Muzyka: Andrzej Dudek - Duerer, Maciej Karpuk Ponary. Miejsce wypoczynku, zabaw i spotkań, zaledwie 9 km kilometrów od Wilna. Podczas okupacji sowieckiej, na przełomie 1940/1941 roku, Rosjanie przeprowadzali tu rozległe prace ziemne. Nieopodal miało powstać lotnisko polowe, a w Ponarach miały być zbudowane potężne zbiorniki na paliwo lotnicze. W tym celu wykopano kilka olbrzymich dołów, o średnicy około 35 metrów i głębokości do 8 metrów. 22 czerwca 1941 roku Niemcy zajęli Wilno. Rosjanie uciekli, zostawiając niedokończoną inwestycję. Wkrótce nowy okupant stwierdził, że to idealne miejsce do eksterminacji Żydów. Pierwsze egzekucje odbyły się prawdopodobnie 10 lipca 1941 roku. Film to opowieść naocznych świadków zbrodni na Polakach, Żydach i innych narodowościach. W Ponarach Niemcy, rękoma Litwinów, tzw. szaulisów, zamordowali około 100 000 ludzi, z czego około 20 000 stanowili obywatele polscy. Z filmu dowiemy się, jakich okrucieństw dopuszczali się zbrodniarze. Opowiemy również, jaką rolę w rzezi odegrało słynne więzienie na Łukiszkach. Najwięcej informacji o samej zbrodni przekazał przedwojenny dziennikarz, Kazimierz Sakowicz, zastrzelony również przez Litwinów. Mieszkał w Ponarach, w pobliżu bazy i począwszy od 11 lipca 1941 roku, aż do 6 listopada 1943 roku, prowadził obserwację terenu i sporządzał notatki. Zapisane kartki wkładał do butelek i zakopywał w ogrodzie. Po wojnie odnaleziono część notatek. Opisy zbrodni są bardzo szczegółowe. Treść wielu notatek znajdziemy również w filmie. Produkcja: KABART FILM 20:00 NIEZWYKŁE MIASTA - AMSTERDAM. ODC. 1/3 (SECRET CITIES SERIA 1) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Wykonawcy: Janina Ramirez (prowadząca), Alastair Sooke (prowadzący) Fascynujące historie zabytków sztuki, które ukształtowały trzy olśniewająco piękne miasta. Amsterdam, Sankt Petersburg i Barcelona są odwiedzane przez turystów, którzy spacerują po wydeptanych ścieżkach wokół wielkich galerii, pałaców i placów. Ale w tej serii historyk sztuki Janina Ramirez i krytyk sztuki Alastair Sooke odkrywają istotę każdego miasta w świeży i fascynujący sposób, schodząc z utartych szlaków, odwiedzając wybrane przez siebie zabytki, które ich zdaniem trzeba zobaczyć. W Amsterdamie badają kontrasty w sercu miasta, które podsycały mistrzów takich jak Rembrandt i Vermeer. W Petersburgu odkrywają, w jaki sposób sztuka została wykorzystana do zwiększenia władzy przywódców. W Barcelonie pokazują miasto naznaczone katalońską walką o pełną niezależność. 21:05 OFICER - ODC. 1/13 - ZARĘCZYNY Serial sensacyjny, 52 min, Polska 2004 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Borys Szyc, Paweł Małaszyński, Krzysztof Globisz, Jan Frycz, Andrzej Chyra, Magdalena Różczka, Magdalena Cielecka, Jacek Braciak Męskie kino sensacyjne z powikłanym wątkiem miłosnym w tle. Tytułowy oficer to 26 - letni komisarz stołecznej policji Tomasz Kruszyński, zwany przez przyjaciół Kruszonem (w tej roli Borys Szyc, jeden z najbardziej obiecujących aktorów młodego pokolenia). Z pozoru luzak, w istocie jest człowiekiem inteligentnym, sprytnym i silnym wewnętrznie. Jego specjalnością jest przenikanie do grup przestępczych i rozpracowywanie ich od środka. Mężczyzna jest związany uczuciowo ze swoją koleżanką z pracy, ambitną i niezależną Aldoną. Poznajemy tajnego oficera, gdy jako "wspólnik" niejakiego Mamaja dokonuje z nim i jego dziewczyną Elwirą serii napadów. Po udanym skoku na sklep jubilerski obaj sprzedają towar znajomemu paserowi. Zachęcony powodzeniem Mamaj obmyśla kolejną akcję - tym razem celem miałby być nieduży bank. Chłopak zamierza się żenić, poza tym chciałby założyć pizzerię, a to wymaga gotówki. Kruszon bezskutecznie próbuje go odwieść od pomysłu napadu, uważa, że to zbyt niebezpieczne. O zamiarach "wspólnika" informuje Aldonę, która nadzoruje tajną akcję rozpracowania Mamaja. W romantycznej scenerii parku w Łazienkach Tomek oświadcza się ukochanej, ale ta prosi go o czas do namysłu. Skok na bank przynosi spory zysk, Mamaj nie posiada się ze szczęścia. Gdy z Elwirą i Kruszonem opija sukces, policja dokonuje najścia na jego mieszkanie. Kierująca akcją Aldona nieoczekiwanie zwraca Tomkowi pierścionek zaręczynowy. 22:10 DZIEWCZYNA Z EKRANU Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2017 Reżyseria: Andrzej Ciecierski Scenariusz: Andrzej Ciecierski Zdjęcia: Andrzej Ciecierski Film poświęcony Teresie Tuszyńskiej, jednej z najpiękniejszych polskich aktorek, a zarazem najbardziej zapomnianych. Wielu znawców kina twierdziło, że tak pięknej twarzy nie było o polskim filmie. Urodziła się w Warszawie w 1942 roku w rodzinie robotniczej. Już od młodych lat ciągnęło ją do środowiska aktorsko - muzycznego. W 1958 roku wygrała konkurs tygodnika "Przekrój" pod hasłem "Film szuka młodych aktorek" i dostała swoją pierwszą rolę w filmie "Ostatni strzał". Z planu filmu jednak ucieka bez podania przyczyny. W 1959 roku gra w filmach: "Biały niedźwiedź" i "Do widzenia do jutra". W następnych latach grę w filmach łączy z pracą modelki w Modzie Polskiej i częstymi wyjazdami za granicę. Występuje w takich filmach jak: "Drugi człowiek", "Tarpany", "Rozwodów nie będzie", "Cała naprzód", "Poczmistrz", " Vreckari" czy "Praskie noce". Była jedyną polska aktorką, której twarz pojawiła sie na antenie amerykańskiego miesięcznika "Show". Stała się prawdziwą gwiazdą. Swój ostatni film nakręciła w 1970 roku, zaledwie 12 lat po debiucie. Po premierze w 1971 roku Tuszyńska zniknęła. Nie ma żadnych jej zdjęć po 1971 roku. Mówiło się, że zupełnie zatraciła się w nałogu alkoholowym. Żyła swoim życiem w ukryciu, skromnie, wręcz w biedzie. Wstydziła się swojego wyglądu, przytyła i prawie nie wychodziła z domu. Zmarła zapomniana w samotności 19 marca 1997 roku z niewyjaśnionej do końca przyczyny. 23:10 APOLLO 11: PIERWSZY KROK NA KSIĘŻYCU (MOONSHOT: THE FLIGHT OF APOLLO 11) Dokument fabularyzowany, 91 min, Wielka Brytania, 2009 Reżyseria: Richard Dale Scenariusz: Tony Basgallop Wykonawcy: Marek Ciunel W 2019 roku przypada 50. rocznica lądowania ludzi na Księżycu. Z tej okazji pokażemy telewidzom film "Apollo 11: pierwszy krok na Księżycu", który jest przejmującym pełnometrażowym dramatem opisującym ten niezwykle ważny moment w zbiorowym doświadczeniu ludzkości. Miliony ludzi na całym świecie śledziły losy misji Apollo 11 i jej ostateczny triumf. Przy pomocy komputerowych efektów specjalnych, fabularnych rekonstrukcji oraz nigdy niepokazywanych archiwalnych nagrań w jakości HD film przedstawia przebieg misji widzianej przez obserwatorów oraz z punktu widzenia jej uczestników. 00:55 POKOLENIE '89 Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2001 Reżyseria: Maria Zmarz Koczanowicz Scenariusz: Andrzej Franaszek, Maria Zmarz Koczanowicz Zdjęcia: Andrzej Adamczak Wykonawcy: Paweł Piskorski, Szymon Gutkowski, Marcin Meller, Jakub Wygnański Film dokumentalny "Pokolenie ' 89" portretuje tzw. generację wielkiej zmiany, pierwsze pokolenie, które swą dorosłość spędziło w III Rzeczypospolitej. Urodzeni około 1968 roku, dzisiejsi trzydziestoparolatkowie, w roku 1989 byli najczęściej na studiach. Tu zastała ich zmiana ustrojowa, dzięki której w pełni samodzielnie mogli zadecydować o swojej przyszłości. Zostać na uczelni? Współtworzyć niezależne media albo organizacje pozarządowe? Tworzyć prywatny biznes, nowe gałęzie przemysłu, jak na przykład reklama? Zaangażować się w politykę? A może dekomunizować służby specjalne? Przyjrzeć się przedstawicielom pokolenia ' 89 dojrzewającym jeszcze w PRL - u, zaś w dorosłość wchodzącym w chwili powstania III RP, ich sukcesom i porażkom, lękom i nadziejom, to pokrótce opisać dwie dekady polskiej wolności. Maria Zmarz - Koczanowicz na swych bohaterów wybrała grupę warszawskich inteligentów, niegdyś studentów historii, walczących o reaktywowanie NZS - u, wspólnie przeżywających patriotyczne uniesienia i pokoleniowe rozterki, później zaś wybierających najrozmaitsze drogi życiowe. Jest wśród nich m.in. Paweł Piskorski, były prezydent Warszawy, Szymon Gutkowski - dyrektor agencji reklamowej Corporate Profiles DDB, Marcin Meller - dziennikarz "Polityki", Jakub Wygnański - jedna z najważniejszych postaci polskiego środowiska organizacji pozarządowych. Film zrealizowany w koprodukcji z telewizją Arte, otrzymał nagrodę specjalną - Brązowego Lajkonika - na 43. Krakowskim Festiwalu Filmowym w 2003 roku. 02:10 KSIĘŻNA ŁOWICKA Film historyczny, dramat, 89 min, Polska 1932 Reżyseria: Janusz Warnecki, Michał Krawicz Scenariusz: Witold Brumer Zdjęcia: Zbigniew Gniazdowski Muzyka: Feliks Rybicki Aktorzy: Henryk Małkowski, Stanisław Łapiński, Władysław Neubelt, Henryk Rzetkowski, Józef Grodnicki, Michał Halicz, Władysław Lenczewski, Roman Dereń, Kazimierz Wojciechowski, Stefan Wroncki, Aleksander Gąssowski, Janina Romanówna, Aleksander Bogusiński, Loda Niemirzanka, Henryk Rzetkowski Historyczno - kostiumowa epopeja zrealizowana na kanwie powieści Wacława Gąsiorowskiego z okazji setnej rocznicy wybuchu powstania listopadowego. Głównym wątkiem filmu jest całkowicie wymyślona na użytek scenariusza miłość żony Wielkiego Księcia Konstantego i Waleriana Łukasińskiego, konspiratora i bojownika o wolność Polski. Dość swobodny stosunek twórców filmu do prawdy historycznej nie znalazł, oględnie mówiąc, uznania w oczach przedwojennych krytyków. Doceniono natomiast wierne odtworzenie realiów epoki. Sceny z udziałem wojska zrealizowano przy wsparciu Szkoły Podchorążych Piechoty z Ostrowi Mazowieckiej. Sprawnie opowiedziana fabuła i dramatyczny wątek romansowy sprawiły, że film cieszył się wielkim powodzeniem zarówno w kraju, jak i za granicą. Główną bohaterką utworu Krawicza i Warneckiego jest hrabianka Joanna Grudzińska, która poświęca swą miłość do Łukasińskiego i bierze ślub z Wielkim Księciem Konstantym. Ma nadzieję, że będąc żoną faktycznego władcy zniewolonej Polski, jakoś pomoże swym rodakom. Trwa w małżeństwie nawet wówczas, gdy Łukasiński zostaje aresztowany i poddany torturom. Kiedy wybucha powstanie listopadowe, bojownicy szturmują Belweder, by zgładzić Konstantego. Joanna ukrywa go, a kiedy spiskowcy odchodzą ucieka razem z mężem.