TVP Kultura Piątek, 27.03.2020 Zmiany z dnia 12.03.2020 w stosunku do raportu z dnia 10.03.2020 (dodano pozycję programową) 12:20 KAROL SZYMANOWSKI - IV SYMFONIA "KONCERTUJĄCA" OP. 60 Koncert, 28 min, Polska, 2009 Wykonawcy: Antoni Wit, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej, Jan Krzysztof Broja (Pianista) Rejestracja IV Symfonii "Koncertującej" op. 60 Karola Szymanowskiego w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Wita, z udziałem jednego z najciekawszych pianistów polskich młodego pokolenia, Jana Krzysztofa Broji. Symfonię tę Karol Szymanowski napisał w latach 1930 - 32 z myślą o Arturze Rubinsteinie jako wykonawcy partii solowej. W nastęnych latach jednak kompozytor najczęściej sam występował jako solista, próbując w ten sposób podreperować własne finanse. Utwór łączy cechy gatunku symfonii i koncertu fortepianowego, partia solowa współgra z brzmieniami orkiestry, w materiale muzycznym kompozytor wykorzystuje rytmy i melodie ludowe - finał kompozycji utrzymany jest w charakterze żywiołowego oberka. (dodano pozycję programową) 14:50 ŚLADAMI WIELKICH KOMPOZYTORÓW - ŚLADAMI LISZTA (LISZT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2012 Reżyseria: Alain Dualt Cykl dokumentalny przedstawiający sylwetki sławnych kompozytorów. Bohaterem tego odcinka jest Ferenc Liszt, jeden z najwybitniejszych postaci romantyzmu w muzyce. W trakcie programu odwiedzamy miejsca związane z Lisztem (Paryż, Como, Budapeszt, Weimar, Rzym, Genewa) i przez ich pryzmat poznajemy historię kompozytora. (dodano pozycję programową) 15:45 POJEDYNKI STULECIA - TADEUSZ DOŁĘGA - MOSTOWICZ - WITOLD GOMBROWICZ Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Ostaszkiewicz Scenariusz: Mikołaj Mirowski W tym odcinku cyklu spór postaw toczy się wokół dwóch pisarzy: Tadeusza Dołęgi - Mostowicza i Witolda Gombrowicza. Gombrowicz powiedział niegdyś: Niewdzięczna to rola z bezpiecznego miejsca namawiać ludzi do bohaterstwa. Sam posiadał umiejętność dostrzegania człowieka w jego psychologicznym uwikłaniu w innych ludzi i spuściznę kultury, swoiste poczucie absurdu i obrazoburstwo dotykające przyjmowanych przez społeczeństwo tradycyjnych wartości. Gombrowicz przede wszystkim dyskutuje z polskim romantyzmem, jak sam twierdził, pisząc na przekór Mickiewiczowi. Twórczość Tadeusza Dołęgi - Mostowicza i jego obserwacje, nie tylko z "Kariery Nikodema Dyzmy", wciąż pozostają niezwykle aktualne. A jego życiorys mógłby posłużyć za kanwę do dobrego filmu fabularnego. Zafascynowany trylogią Sienkiewicza, śnił o byciu kawalerzystą i to marzenie się ziściło. Jako człowiek czynu właśnie w tej roli brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej. Gombrowicz podkreślał wyjątkowość swoich utworów, dzięki używaniu narracji pierwszoosobowej, a także tworzeniem licznych neologizmów, m.in. w "Ferdydurke". Także Dołęga - Mostowicz, jako człowiek wykształcony, potrafił nie tylko bawić się językiem, ale i umiejętnie odwoływać się do kodów kulturowych. Często np. w "Znachorze" odwołując się zarazem do zdarzeń z własnego życia. Czynił to w sposób wyrafinowany i bardzo subtelny. Obaj panowie potrafili w swoich utworach znacząco podkreślić wpływ, jaki wywierają społeczeństwo i kultura na jednostkę, jednak każdy z nich robił to na swój sposób. Zaproszeni do studia goście: literaturoznawcy, twórcy filmowi, muzycy rozmawiają o tych dwóch ikonach polskiej literatury. (dodano pozycję programową) 16:10 AWANTURA O BASIĘ Film dla młodych widzów, 104 min, Polska 1995 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz wg powieści Kornela Makuszyńskiego: Tomasz Piotrowski, Kazimierz Tarnas Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Agata Marciniak, Maria Kaniewska, Piotr Fronczewski, Andrzej Szczepkowski, Olgierd Łukaszewicz, Maria Gładkowska, Jan Jankowski, Gustaw Holoubek i inni Film Kazimierza Tarnasa to druga, nieco uwspółcześniona i swobodniejsza adaptacja bestsellerowej powieści Kornela Makuszyńskiego - po klasycznej ekranizacji Marii Kaniewskiej z 1951 r. Basia Bzowska jest już piętnastoletnią dziewczyną - nieco szaloną, ale o złotym sercu i pogodnym usposobieniu. Wiedzie wspaniałe, beztroskie życie w domu państwa Olszowskich. Przypadkiem, od zazdrosnej koleżanki dowiaduje się, że była "znajdą" i z litości została przygarnięta przez swoich opiekunów. Basia postanawia dociec prawdy o swej przeszłości. Dowiaduje się o śmierci matki i tragedii ojca, wybitnego uczonego, który zaginął podczas wyprawy w Andy. Słynny geograf, profesor Somer, wręcza dziewczynce fotografię swego ukochanego ucznia, Adama Bzowskiego. Wpatrując się w zdjęcie ojca, którego nie pamięta, Basia utwierdza się w przekonaniu, że jej ojczulek żyje, mimo oficjalnych komunikatów o śmierci członków ekspedycji. Energiczna piętnastolatka zamierza zorganizować wyprawę w Andy, a realizację planu umożliwia jej świeżo otrzymany spadek. Francuz Gaston, jedyny ocalały uczestnik wyprawy sprzed lat, pomaga jej w poszukiwaniach. Po wielu perypetiach docierają do odległej osady indiańskiego plemienia Livarisów i odnajdują Bzowskiego, który jest w wiosce czarownikiem. Niestety, wskutek odniesionych ran ojciec Basi cierpi na całkowitą amnezję - nie rozpoznaje córki, nie pamięta niczego ze swej przeszłości. Indianie odnoszą się do przybyszów nieufnie, a nawet wrogo, podróżnicy muszą opuścić wioskę. Basia robi wszystko, żeby ściągnąć ojca do Polski. Jednak ani powrót do domu, ani wysiłki lekarzy nie pomagają zamkniętemu w mrokach nieświadomości mężczyźnie. Basia podejmuje prawie nadludzki wysiłek, by przywrócić ojcu pamięć. Staje się to nieoczekiwanie, podczas wizyty w pracowni profesora Somera. Wszyscy są przekonani, że to miłość córki dokonała cudu uzdrowienia ojca. I wszyscy są szczęśliwi, poza babcią Tańską, która nie chce się zgodzić, by jej ukochana, przybrana wnuczka zamieszkała z "szalonym" ojcem.