TVP Historia Piątek, 09.04.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 9 KWIETNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1553 - zmarł Francois Rabelais; 1946 - dekret pozwalający wydawać klasyków literatury tylko wydawnictwom państwowym i spółdzielczym; 1966 - Kościół katolicki zaprzestał wydawania "Indeksu Ksiąg Zakazanych"; 1968 - zmarła Zofia Kossak - Szczucka; 07:20 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 3 NOWA BROŃ SZWOLEŻERÓW Serial historyczny, 55 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Marek Siudym, Henryk Machalica, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Joanna Sobieska, Beata Tyszkiewicz, Grażyna Szapołowska, Marek Bargiełowski, Ewa Lemańska, Jerzy Bończak, Henryk Boukołowski, Aleksander Gawroński, Andrzej Krasicki, Ryszard Pietruski Upada powstanie listopadowe. Oddziały gen. Chłapowskiego przekraczają granice Wielkiego Księstwa Poznańskiego i zostają rozbrojone. W szpitalu polowym umiera Józef Frankowski. Przed sądem stają wszyscy poddani, którzy odważyli się wziąć udział w powstaniu. Hrabia Chłapowski zostaje skazany na dwa lata twierdzy i konfiskatę majątku. Wielkopolska wkracza w nowy okres walki o polskość - postępowa część społeczeństwa postanawia odegrać znaczną rolę w handlu, rzemiośle i przemyśle. Powstaje "Spółka Polska", która walkęz Prusakami prowadzi zupełnie nową bronią. 09:45 SENSACJE XX WIEKU - "PSEUDONIM"PUCH" Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2005 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Łukasz Nowicki - Kuzniecow, Paweł Sanakiewicz - Koch, Piotr Warszawski - Skorzeny, Łukasz Sanakiewicz, Artur Dziurman, Janusz Bukowski Młody porucznik Wehrmachtu z Krzyżem Żelaznym na piersi wbiega na piętro Urzędu Wojewódzkiego w Równem. Zmierza wprost do siedzącego za biurkiem oficera dyżurnego, prosi go o wskazanie drogi do gabinetu generała von Ilgena. Dyżurny, dostrzegając wychodzących z bufetu oficerów sztabowych i wysokiego urzędnika NSDAP, wskazuje ich interesantowi. Porucznik podchodzi do dostojników, pręży się na baczność, salutuje służbiście i wręcza partyjnemu notablowi kartkę papieru. Urzędnik szybko przebiega wzrokiem notatkę, spogląda na młodego człowieka z osłupieniem, otwiera usta do krzyku. Za późno! Porucznik błyskawicznie wyciąga pistolet, oddaje dwa strzały, przeskakuje barierkę i zbiega po schodach. Nim zaskoczona ochrona gmachu rusza w pościg, zabójca pędem opuszcza budynek i niknie w tłumie przechodniów. Kim był szaleńczy zamachowiec, któremu udało się wejść do pilnie strzeżonego gmachu i zastrzelić partyjnego urzędnika, wręczywszy mu wcześniej dokument z wyrokiem śmierci? Kim był naprawdę człowiek uważany przez swych przełożonych i podwładnych za porucznika Wehrmachtu Paula Wilhelma Sieberta? Ofensywa niemieckich wojsk w czerwcu 1941 roku zaskoczyła Rosjan i zdruzgotała ich osłonowe siły zbrojne. Formacje Armii Czerwonej ustępowały bezładnie pod naporem wroga. Setki tysięcy sowieckich ludzi zginęły w boju, setki tysięcy dostały się do niewoli. Aby spowolnić tempo pochodu nieprzyjaciela, Stalin wydał drakońskie rozkazy. Oddziały NKWD stanęły murem tuż za plecami obrońców, by strzelać do wycofujących się żołnierzy. Ludności cywilnej nakazano uchodzić w głąb kraju, spaliwszy uprzednio domy i spichrze oraz wybiwszy zwierzęta hodowlane. Ponadto za linię frontu przerzucone zostały niewielkie oddziały świetnie wyszkolonych dywersantów, by zdobywali ważne informacje o zamiarach wroga i siali zamęt w jego szeregach - przerywali linie komunikacyjne, dezorganizowali łączność, organizowali zamachy na dowódców i wysokich urzędników niemieckich. W gronie tych doborowych żołnierzy sił specjalnych znalazł się trzydziestoletni wówczas Iwan Kuzniecow. Pochodził z rodziny Niemców nadwołżańskich. Wysoki, bardzo sprawny fizycznie blondyn mówił biegle po niemiecku i był szaleńczo odważny. Niezwykłe wyczyny radzieckiego agenta o pseudonimie "Puch", znanego Niemcom jako porucznik Paul Siebert, przedstawia Bogusław Wołoszański w kolejnym widowisku z cyklu "Sensacje XX wieku". 10:35 GIGANCI HISTORII - ODC. 26. ŚWIAT W CZASACH CHRYSTUSA Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Górski Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Postać Jezusa znamy z Ewangelii i wydaje nam się bliska. Ale czy naprawdę wiemy, jak wyglądał ówczesny świat? Świat wojen i okrucieństwa, w którym rządziła bezwzględna siła. Przesłanie Jezusa o miłości bliźniego, przebaczeniu win i nadstawieniu drugiego policzka musiało w tych okolicznościach brzmieć rewolucyjnie. Ziemie żydowskie znajdowały się pod kontrolą Imperium Rzymskiego i były pogrążone w stanie zamętu religijnego i politycznego. Stronnictwa Saduceuszy i Faryzeuszy zaciekle rywalizowały o wpływy. Ortodoksyjni wyznawcy judaizmu widzieli w rosnącej popularności Jezusa zagrożenie. Czym jeszcze żyli mieszkańcy ówczesnej Judei i Galilei? Jakie wydarzenia i procesy rozgrywały się w Imperium Rzymskim, w kręgu kultury helleńskiej, w Egipcie. Jaki był ich wpływ na Ziemię Biblijną? Co nurtowało umysły Rzymian, Greków i Żydów? Ludzi nauki, filozofów i poetów? "Świat w czasach Chrystus"a to temat tego odcinka teleturnieju. 11:25 WOJOWNICY CZASU - MIECZ MELPOMENY, CZYLI TEATR WALKI Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Kiedy tylko ludzkość posiadła zdolność obróbki metali, pojawił się wynalazek wspomagający argumentację w każdym międzyludzkim konflikcie. Pojawiła się biała broń. A jej użycie, czyli fechtunek czy szermierka bardzo prędko urosło do rangi wyrafinowanej sztuki. Sztuki, która z realnego życia zawędrowała także na scenę. 12:05 CZAS HONORU - ODC. 69 "ULTIMATUM RAINERA" Serial wojenny, 46 min, Polska, 2013 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Bronek i Wanda dopływają do portu w Gdyni. Podczas kontroli celnej Bronek podaje się za brata Antoniego Karkowskiego. Funkcjonariusze urzędu celnego mają dla niego szokującą informację, która może przekreślić sens całej misji... Rainer spotyka w areszcie Krzywego, starego złodzieja. Recydywista twierdzi, że skądś zna Rainera. Woźniaka odnajduje najgroźniejszy świadek jego okupacyjnej przeszłości. Przychodzi z ultimatum: Woźniak ma kilka dni na oddanie pewnych cennych ruchomości, w przeciwnym razie czekają go poważne kłopoty z przełożonymi z UB. Władek i Michał zamierzają podstępem dostać się do szpitalnej izolatki Janisza. Wszystko idzie zgodnie z planem do momentu, gdy jeden z żołnierzy pilnujących wejścia do szpitala nabiera podejrzeń. 14:05 DZIKA PRZYRODA BLISKIEGO I ŚRODKOWEGO WSCHODU - TURCJA: ŻYCIE NA KRAWĘDZI (TURKEY - LIFE IN THE EDGE) Film dokumentalny, 51 min, Niderlandy (Holandia), 2014 Reżyseria: James Hemming Opis Od najgęstszych lasów do najodleglejszych pustyń, przez dzikie łańcuchy górskie aż do kolorowych mórz, Bliski Wschód obfituje w zapierającą dech w piersiach przyrodę i w dodatku dotychczas niesfilmowaną. To region, w którym Wschód spotyka Zachód, puszcze graniczą z pustyniami, a dzikie zwierzęta wciąż jeszcze zamieszkują olbrzymie, dziewicze tereny. Seria przedstawia bogatą i wyjątkowo zróżnicowaną przyrodę Bliskiego Wschodu. Odc. 1 Turcja to nie tylko kraj turystycznych atrakcji. Mało kto zdaje sobie sprawę, że są tam mroźne i śnieżne zimy, rozległe stepy i niedostępne góry. Żyjące tam stworzenia muszą przystosować się do trudnych warunków. Film pokazuje zmagania dzikich zwierząt w walce o przetrwanie: od wielkiego niedźwiedzia po niewielką jaszczurkę. 15:10 WOJNA NA PUSTYNI - EL ALAMEIN ODC. 2/2 (ODC. 2/2) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Robin Barnwell Scenariusz: Jonathan Dimbleby Podczas długiej walki z Afrika Corps Erwina Rommla, wojska brytyjskie i australijskie były w centrum wydarzeń. Naziści byli górą, alianci przeżywali kryzys, a wynik II wojny światowej był wielką niewiadomą. W filmie poznajemy porywającą historię jednej z największych legend wojskowych w historii Wielkiej Brytanii i Australii. Dokument, zaprezentowany w 70. rocznicę bitwy pod El Alamein, w listopadzie 2012 roku, zawiera nieznane fakty o największej alianckiej pomyłce wojennej. Film, zrealizowany na podstawie książki Jonathana Dimbleby'ego, rzuca nowe światło na znaczenie tej kluczowej kampanii, w której Churchill zagrał zarówno o swoją własną przyszłość, jak i samej Anglii. 17:05 HISTORIA POLSKI - ZOBACZYŁEM ZJEDNOCZONY NARÓD Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2011 Reżyseria: Anna Ferens Scenariusz: Anna Ferens Zdjęcia: Piotr Wąsowski Film dokumentalny w reżyserii Anny Ferens (autorka m.in. "Trzech kumpli" i "Co mogą martwi jeńcy") - to obraz Polski widziany oczami zagranicznych korespondentów po katastrofie polskiego samolotu rządowego w Smoleńsku. Widzą oni nasz kraj pogrążony w bólu, zjednoczony, wspólnie przeżywający żałobę. Ten film to piękny zapis tych smutnych, ale i wzruszających dni, które wszyscy pamiętamy. To też dowód na to, że potrafimy być razem w ważnych chwilach naszej historii. Na ile ten wizerunek za granicą został już naruszony i na ile jesteśmy w stanie ponownie się zjednoczyć? To pytanie, które z pewnością wielu z nas sobie zadaje... Jak wyglądała żałoba widziana oczami korespondentów zagranicznych w pierwszych dniach po katastrofie? 17:55 16 MM HISTORII - OJCIEC NARODU Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Scenariusz: Jacek Tokarczyk Wykonawcy: Jacek Tokarczyk (prowadzący) Kolejny odcinek programu "16 mm historii" zrealizowany został w oparciu o fragment 26 - minutowego dokumentu "Legenda. Pamięci Józefa Piłsudskiego" z 1989 roku w reżyserii Mikołaja Haremskiego. Film obrazuje rodzenie się legendy marszałka, a także jej późniejsze funkcjonowanie w świadomości Polaków. 18:25 NAJDŁUŻSZA WOJNA NOWOCZESNEJ EUROPY - ODC. 4 BAZAR CZY REWOLUCJA Serial historyczny, 46 min, Polska, 1981 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Krzysztof Kolberger, Marek Siudym, Henryk Machalica, Zdzisław Kozień, Mariusz Benoit, Joanna Sobieska, Beata Tyszkiewicz, Grażyna Szapołowska, Marek Bargiełowski, Ewa Lemańska, Jerzy Bończak, Henryk Boukołowski, Aleksander Gawroński, Andrzej Krasicki, Ryszard Pietruski W szeregach pruskiej policji szybko robi karierę syn Antoniego Frankowskiego, Ludwik, który zmienił nazwisko na Franke. Syn Józefa, Jan Frankowski, po skończeniu szkoły ekonomicznej nie może znaleźć pracy w swoim zawodzie. Podejmuje więc pracę fizyczną u kolegi Niemca. Zakochuje się w jego siostrze, jednak zostaje odrzucony. Zrozpaczony wraca do brata gospodarującego na wsi. Za pożyczone od niego pieniądze zakłada sklep, lecz spółki polskie borykają się w tym czasie z wielkimi trudnościami finansowymi. Nadchodzi listopad 1845 roku. W Poznaniu trwają przygotowania do powstania. Władze pruskie rozszyfrowują polską siatkę konspiracyjną, zaczynają się aresztowania. Umiera Karol Marcinkowski, lekarz, społecznik, patriota, który jednak wszelkimi sposobami usiłował odwieść rodaków od wystąpienia zbrojnego. Jego pogrzeb przeradza się w wielką manifestację ludu Wielkopolski. 20:00 TEATR HISTORII - CEZAR I POMPEJUSZ Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2021 W cyklu "Teatr Historii", łączącym publicystykę ze sztuką spod znaku Melpomeny i Klio, tym razem, we wprowadzeniu do dramatu Henry ' ego de Montherlanta "Cezar i Pompejusz" z 1996 roku w reżyserii Jerzego Antczaka, gościem rozmowy prowadzonej przez dr. Mikołaja Mirowskiego (Muzeum Historii Polski) będzie dr Mateusz Werner - filozof kultury, krytyk filmowy). Spektakl będący adaptacją sztuki Henry ' ego de Montherlanta w swojej istocie dotyczy ponadczasowego problemu wojny domowej. Jerzy Antczak świadomie użył starożytnego kostiumu, niemniej relacje między Cezarem a Pompejuszem można odczytać jako uniwersalny głos w sprawie politycznej polaryzacji, wewnętrznych podziałów i bratobójczych walk, co stanowi o uniwersalnej wymowie sztuki. Trudno wyrokować na ile postaci w sztuce mogą być odzwierciedleniem prawdy historycznej, raczej trzeba skłonić się ku rozumieniu ich jako odbicia naszego wyobrażenia nt. postaci wielkich przywódców politycznych i wojskowych. Sztuka mówi nie tylko o konfrontacji Cezara z Pompejuszem, ale w szerszym kontekście przygląda się także brutalnej walce o władzę i wykorzystywaniu ideałów Rzymskiej republiki do celu osiągnięcia partykularnych interesów. Najciekawszą figurą, oprócz ról tytułowych, jest postać będąca alegorią wojny domowej, grana przez Stanisławę Celińską. W dialogach pada znaczące zdanie, że wojna domowa nie kończy się nigdy i zatruwa życie społeczne najbardziej spośród wszystkich konfliktów. Okres dwudziestu pięciu lat od powstania tej adaptacji jest świetnym przykładem na to, jak bardzo zmienił się polski teatr oraz jak odmienne od obecnych były formy oddziaływania na widzów. Jeszcze ćwierć wieku temu klasyczny starożytny konflikt między Cezarem a Pompejuszem był idealną metaforą konfliktu bratobójczego, dzisiaj zapewne zostałoby to wyrażone zupełnie innym językiem. Jednak niezależnie od kostiumu i formy - tutaj klasycznej - problem bezwzględności w polityce jest bezdyskusyjnie ponadczasowy. 20:20 CEZAR I POMPEJUSZ Teatr, 82 min, Polska, 1996 Spektakl według sztuki Henry de Montherlanta (1896 - 1972) "Wojna domowa" (1964). Ubrana w kostium antyczny, osadzona w historycznych realiach przypowieść o odwiecznym porządku ludzkiego postępowania: chciwości, intryganctwie, żądzy władzy, egoizmie, zdradzie, które zawsze i wszędzie prowadzą tylko do nicości i zagłady. Do zabijania ludzi i niweczenia wszystkiego, co stanowi jakąkolwiek wartość. Już w młodzieńczych utworach Montherlant dawał wyraz swojej fascynacji fenomenem wojny. (...) Co pozostanie z jego dzieła? "Być może, paradoksalnie, pozostanie to, co w dobie ekspansji teatralnej awangardy uznano za staroświeckie: teatr psychologiczny, wnikliwe studium strachu, nienawiści ciemnych stron ludzkiej natury."Teatr Montherlanta - zauważyła Danuta Żmij - Zielińska - jest w gruncie rzeczy teatrem ludzi zmęczonych. Zmęczonych sobą, swoimi sprzecznościami, swoim strachem, swoją pogardą dla ludzi i ich słabości". Tacy właśnie są dwaj główni protagoniści w tej sztuce, Cezar i Pompejusz. Cezar, który przekroczył ze swymi legionami Rubikon, łamiąc prawa Rzymu i wypowiadając wojnę Pompejuszowi, zwleka z wydaniem rozkazu bitwy, waha się, szuka wskazówek we wróżbach. Pompejusz, już w młodości nazwany Wielkim, trapiony chorobą i obawami, że przeciwnik góruje nad nim pod każdym względem, też ociąga się z podjęciem decyzji. Wie, że atak jest absurdem, chce zachować czyste ręce, ale nie może się wycofać, bo Cezar narzuca mu walkę, bo zwycięstw i łupów oczekują jego ludzie, którym wojna"musi się opłacać". Katon ocenia obu najsurowiej - zręczny Pompejusz umie podburzać do anarchii, aby sobie zapewnić jednowładztwo, Cezar otoczył się motłochem i wszystko splugawił, bo"kloaka nie wymaga niczego od władzy". Obaj gardzą swoim ludem i myślą tylko o tym, jak wznieść swoje posągi. Nie stoją po dwóch stronach barykady, tworzą jedno stronnictwo głupoty. Pomiędzy wrogimi obozami krąży niczym markietanka ze swoim wózkiem Wojna Domowa. Jednych zachęca do picia, by do cna stracili rozum, innych podjudza do zdrady, z wszystkich szydzi. Wodzowi doradza, jak w własnej ręki zginąć szybko i bezboleśnie, żołnierza zapewnia, że jest równy bogaczowi, skoro może go zabić bezkarnie. Jest potrzebna imperatorowi i ludowi przybranemu w zbroje, nie pierwszy i nie ostatni raz w dziejach świata. Wojna narodowa zawsze kiedyś ma kres. Wojna domowa - sąsiada przeciw sąsiadowi, przyjaciela przeciwko przyjacielowi - nie kończy się nigdy. Po bitwie nadchodzi czas odwetu, czystek, walki o urzędy. Nienawiść odradza się, ogarnia umysły ludzi jak ogień. Wojna Domowa mówi o sobie - ja jestem dobra wojna, wojna, w której wiadomo, dlaczego się zabija. Nie wiadomo tylko, po co. (www.tvp.pl) 22:00 ŚWIĘCI Z SĄSIEDZTWA - WOJTYŁOWIE - W DRODZE NA OŁTARZE Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł F. Nowakowski, Monika Skwirtniańska Zdjęcia: Wojciech Kursa Film dokumentalny o Emilii i Karolu Wojtyłach, rodzicach św. Jana Pawła II w kontekście rozpoczętego w maju 2020 rokuprocesu beatyfikacyjnego. W maju 2020 roku, w Bazylice w Wadowicach nastąpiło uroczyste posiedzenie Trybunału Beatyfikacyjnego, rozpoczynające oficjalnie proces beatyfikacyjny Emilii i Karola Wojtyłów, rodziców papieża Jana Pawła II. Proces beatyfikacyjny to wyjątkowa możliwość pogłębionego przedstawienia biografii Emilii i Karola Wojtyłów, w oparciu m.in. o ustalenia specjalnie powołanej komisji historycznej, która drobiazgowo zbadała biografię obojga rodziców, a także przy wykorzystaniu wypowiedzi świadków ze słyszenia, fragmentów homilii i pism Jana Pawła II, w których o rodzicach wspominał. W reportażu opowieść o życiu Emilii i Karola Wojtyłów, ze szczególnym uwzględnieniem wszelkich dowodów na to, iż w stopniu heroicznym praktykowali cnoty chrześcijańskie, przeplatać się będzie z informacjami o przebiegu procesu beatyfikacyjnego, wyjaśniającymi kolejne jego etapy. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - W WYŚCIGU Z CZASEM Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki W wyścigu z czasem. Są miejsca, które otwierają się dla poszukiwaczy, dopiero gdy mróz rozprawi się z najniższym piętrem splątanej dżungli chwastami wysokością dorównującymi mężczyźnie. Do takiej kategorii celów badawczych należy ogromny, dziki dzisiaj, obszar kompleksu obozów jenieckich z czasów II wojny światowej w Europie Łambinowice na Śląsku. Przez baraki i ziemianki na tym terenie przewinęło się niemal 300 000 żołnierzy pięćdziesięciu narodowości. Cel dzisiejszej wyprawy jest oczywisty - wygrać wyścig z pochłaniającymi ślady ludzkich losów destrukcją i zapomnieniem. 01:40 SENSACJE XX WIEKU - "PSEUDONIM"PUCH" Kameralne i studyjne (widowisko), 44 min, Polska, 2005 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Łukasz Nowicki - Kuzniecow, Paweł Sanakiewicz - Koch, Piotr Warszawski - Skorzeny, Łukasz Sanakiewicz, Artur Dziurman, Janusz Bukowski Młody porucznik Wehrmachtu z Krzyżem Żelaznym na piersi wbiega na piętro Urzędu Wojewódzkiego w Równem. Zmierza wprost do siedzącego za biurkiem oficera dyżurnego, prosi go o wskazanie drogi do gabinetu generała von Ilgena. Dyżurny, dostrzegając wychodzących z bufetu oficerów sztabowych i wysokiego urzędnika NSDAP, wskazuje ich interesantowi. Porucznik podchodzi do dostojników, pręży się na baczność, salutuje służbiście i wręcza partyjnemu notablowi kartkę papieru. Urzędnik szybko przebiega wzrokiem notatkę, spogląda na młodego człowieka z osłupieniem, otwiera usta do krzyku. Za późno! Porucznik błyskawicznie wyciąga pistolet, oddaje dwa strzały, przeskakuje barierkę i zbiega po schodach. Nim zaskoczona ochrona gmachu rusza w pościg, zabójca pędem opuszcza budynek i niknie w tłumie przechodniów. Kim był szaleńczy zamachowiec, któremu udało się wejść do pilnie strzeżonego gmachu i zastrzelić partyjnego urzędnika, wręczywszy mu wcześniej dokument z wyrokiem śmierci? Kim był naprawdę człowiek uważany przez swych przełożonych i podwładnych za porucznika Wehrmachtu Paula Wilhelma Sieberta? Ofensywa niemieckich wojsk w czerwcu 1941 roku zaskoczyła Rosjan i zdruzgotała ich osłonowe siły zbrojne. Formacje Armii Czerwonej ustępowały bezładnie pod naporem wroga. Setki tysięcy sowieckich ludzi zginęły w boju, setki tysięcy dostały się do niewoli. Aby spowolnić tempo pochodu nieprzyjaciela, Stalin wydał drakońskie rozkazy. Oddziały NKWD stanęły murem tuż za plecami obrońców, by strzelać do wycofujących się żołnierzy. Ludności cywilnej nakazano uchodzić w głąb kraju, spaliwszy uprzednio domy i spichrze oraz wybiwszy zwierzęta hodowlane. Ponadto za linię frontu przerzucone zostały niewielkie oddziały świetnie wyszkolonych dywersantów, by zdobywali ważne informacje o zamiarach wroga i siali zamęt w jego szeregach - przerywali linie komunikacyjne, dezorganizowali łączność, organizowali zamachy na dowódców i wysokich urzędników niemieckich. W gronie tych doborowych żołnierzy sił specjalnych znalazł się trzydziestoletni wówczas Iwan Kuzniecow. Pochodził z rodziny Niemców nadwołżańskich. Wysoki, bardzo sprawny fizycznie blondyn mówił biegle po niemiecku i był szaleńczo odważny. Niezwykłe wyczyny radzieckiego agenta o pseudonimie "Puch", znanego Niemcom jako porucznik Paul Siebert, przedstawia Bogusław Wołoszański w kolejnym widowisku z cyklu "Sensacje XX wieku". 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - JEŃCY CZ 2 Magazyn, 24 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Druga część odcinka poświęconego jeńcom.