TVP Kultura Niedziela, 11.04.2021 07:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA Z CERKWI ŚW. JANA TEOLOGA W CHEŁMIE Sprawozdanie, 80 min, Polska, 2021 Autor: Izabela Fatalska Cerkiew prawosławna w Chełmie jest obecnie jedyną czynną świątynią prawosławną w tym mieście, która świadczy o historii prawosławia na tych ziemiach. Świątynia została wybudowana w latach 1846 - 1852, a po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1928 roku otrzymała honorową rangę soboru (katedry). Liturgia prawosławna sprawowana w czwartą niedzielę Wielkiego Postu w chełmskiej cerkwi pozwoli wiernym prawosławnym modlitewnie przeżywać ten dzień, wysłuchać fragmentów Pisma Świętego, homilii oraz śpiewów liturgicznych. 08:25 OD UCHA DO UCHA - ŚLADAMI WIELKICH KOMPOZYTORÓW - ŚLADAMI BEETHOVENA (IN THE FOOTSTEPS OF BEETHOVEN) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2012 Reżyseria: Alain Dualt Cykl dokumentalny przedstawiający sylwetki sławnych kompozytorów. Bohaterem tego odcinka jest Ludwig van Beethoven. Ten genialny kompozytor pokonał wiele wewnętrznych i zewnętrznych ograniczeń, by zostawić światu przesłanie pełne nadziei. Podążając jego śladami, odwiedzimy m.in. Musikvereinsaal w Wiedniu, Bonn czy Heiligenstadt. O życiu i twórczości Beethovena opowiadają Kurt Masur, Beate Kraus, Elisabeth Brisson. 09:30 OD UCHA DO UCHA - KARNAWAŁ ZWIERZĄT (THE CARNIVAL OF THE ANIMALS) Film animowany, 30 min, Francja, 2010 Wykonawcy: Orkiestra Radia France Bohaterowie książki "Karnawał zwierząt", którą co wieczór pewien tata czyta swemu dziecku, za sprawą doskonałej animacji Emmanuelle Tchoukriel wkomponowują się w koncert. Co się dzieje ze zwierzętami, co z muzykami, a co z chłopcem? Czy to dobra lektura (i muzyka) do snu? 10:05 KONCERT PICCOLO (KONCERT PICCOLO) Film animowany, 6 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Ceylan Beyoglu Mały flet Piccolo wyrusza w pełną przygód podróż, by poznać swoją melodię. 10:15 BENJAMIN BRITTEN - WPROWADZENIE MŁODYCH OSÓB W ORKIESTRĘ (THE YOUNG PERSON'S GUIDE TO THE ORCHESTRA) Koncert, 20 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Peter Troch Wykonawcy: Marin Alsop, Marin Alsop, Britten - Pears Orchestra Wyjątkowy koncert w wykonaniu Pears Orchestra pod batutą Marin Alsop. W programie "Wariacje i fuga na temat Purcella" Benjamina Brittena. Utwór o podtytule "Wprowadzenie młodych osób w orkiestrę" pozwala zaprezentować charakterystykę i możliwości wszystkich instrumentów współczesnej orkiestry symfonicznej. 12:35 SŁOWA JAK DŹWIĘKI - AGATA ZUBEL Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Kosowski Zdjęcia: Piotr Koper Film opiera się na podwójnej narracji twórca - odtwórca oraz pokazuje wspaniały rozwój obu tych aktywności artystycznych u Agaty Zubel. Kompozytorka obdarzona jest bowiem nieograniczoną kreatywnością, olbrzymimi możliwościami wokalnymi i magnetyczną osobowością. 15:10 DWUDZIESTOLECIE WEDO - DANIEL BARENBOIM, ANNE - SOPHIE MUTTER I YO - YO MA (20 YEARS WEDO - DANIEL BARENBOIM, ANNE - SOPHIE MUTTER & YO - YO MA) Koncert, 112 min, Niemcy, 2019 Wykonawcy: Anne - Sophie Mutter, Yo - Yo Ma, Daniel Barenboim, Daniel Barenboim Koncert gwiazd muzyki klasycznej: Anne - Sophie Mutter, Yo - Yo Ma oraz Daniel Barenboim wykonują Potrójny Koncert Beethovena z młodymi muzykami"West - Eastern Divan Orchestra. W programie również 9. Symfonia Brucknera. 17:15 NIEDZIELA Z... - JERZYM MAKSYMIUKIEM Dysk./wywiad/debata, 39 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Marta Perchuuć - Burzyńska (prowadząca) Bohaterem programu jest dyrygent, kompozytor, pianista i wizjoner - Jerzy Maksymiuk. Bez niego kultura muzyczna byłaby bezbarwna. Wulkan energii, obdarzony niespotykaną muzykalnością i ekspresją, a przy tym bezkompromisowy. Prowadząca program Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z samym maestro i zaproszonymi do studia gośćmi o jego perfekcjonizmie, metodach pracy i pasji. 18:05 NIEDZIELA Z.... JERZYM MAKSYMIUKIEM - KONCERT NA DWOJE Film dokumentalny, 75 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Maria Nockowska, Maria Nockowska Jerzy Maksymiuk. Dyrygent, kompozytor, pianista. Urodzony 9 kwietnia 1936 r. w Grodnie. Mimo ponad 80 lat, jest w pełni aktywny, a raczej, dla wielu, aktywny nadmiernie. Wymagający wobec siebie i innych, niezwalniający tempa, bezlitosny dla złego rzemiosła, wciąż zafascynowany muzyką i skupiony na swoich partyturach aż po granicę szaleństwa. Kochany przez wybitnych, drażniący i nielubiany przez wyrobników muzyki. Prywatnie, wciąż chłopak z małomiasteczkowego drewniaka, zaprzyjaźniony z "wykluczonymi" bywalcami parkowych ławek i dzielący się z nimi tym co ma. Charyzmatyczny "maestro", podziwiany w Londynie, Glasgow i Paryżu, w życiu codziennym całkowicie bezradny bez pomocy żony i przez nią kierowany. Film realizowany w Polsce, Anglii, Szkocji i Francji pokaże Maksymiuka w trakcie pracy z wybitnymi muzykami i orkiestrami, a także w trakcie komponowania muzyki. Wraz z bohaterem odbędziemy zaskakującą podróż w poszukiwaniu podstawowych definicji: czym jest muzyka i na czym polega jej działanie. Poznamy także artystę skrajnie "prywatnego". Ten drugi portret, pełen barwnych epizodów, drobnych słabości, ale i natręctw zahaczających momentami o granice psychicznej normy, ilustruje jedną z najbardziej skrajnych wersji losu artysty. Tę, w której ceną wybitnego talentu jest samotność w przeciętnym, "normatywnym" świecie. Równorzędną bohaterką filmu jest żona Jerzego - Ewa Piasecka, osoba, która nie dzieląc przecież z muzykiem jego daru, jest mu zarazem absolutnie niezbędna jako warunek tworzenia i trwania. Film jest opowieścią o miłości, wielkiej pasji, talencie i jeszcze większej cenie płaconej za ten talent. (Producent: Studio Filmowe Autograf) 19:30 NIEDZIELA Z... JERZYM MAKSYMIUKIEM - DYRYGENCI Reportaż, 20 min, Polska, 1986 Wykonawcy: Jerzy Maksymiuk, Adam Klocek Jerzy Maksymiuk dyryguje orkiestrą dziecięcą, w której występują uczniowie Szkoły Muzycznej im. Emila Młynarskiego w Warszawie. Zaprezentowano koncert oraz przygotowania do niego. 20:00 MŁODY TANCERZ ROKU 2021 - PÓŁFINAŁ Artystyczne/estradowe (widowisko), 67 min, Polska, 2021 Pierwszy półfinał tegorocznej edycji konkursu Młody Tancerz Roku 2021. W półfinałach weźmie udział szesnastu młodych tancerzy. Następnie jury złożone z autorytetów w dziedzinie tańca wybierze najlepszych szweściu uczestników finału. 21:20 PRZYRZECZENIE (PROMISE, THE) Dramat historyczny, 127 min, USA 2016 Reżyseria: Terry George Scenariusz: Terry George, Robin Swicord Aktorzy: Oscar Isaac, Charlotte Le Bon, Christian bale, Daniel Gimenez Cacho, Shohreh Aghdashloo Akcja filmu rozgrywa się u schyłku Imperium Osmańskiego, tuż przed ludobójstwem Ormian i opowiada o miłosnym trójkącie, łączącym ormiańskiego studenta Michaela, amerykańskiego dziennikarza Chrisa pracującego w Paryżu i piękną Anę, Ormiankę z pochodzenia, wychowaną we Francji. Rok 1915, stolica Imperium Osmańskiego. Michael przybywa do Konstantynopola, by zrealizować swoje wielkie plany o studiach medycznych i zacząć życie, o jakim zawsze marzył. Gdy poznaje Anę, od pierwszej chwili wie, że to kobieta jego życia. Za plecami narzeczonego Any, słynnego amerykańskiego fotoreportera Chrisa, wybucha namiętny romans. W tym czasie Imperium zaczyna drżeć w posadach, a na ulicach Konstantynopola robi się niespokojnie. Siły tureckich nacjonalistów, korzystając z narastającego chaosu, rozpoczynają prześladowania ludności ormiańskiej. Michael i Ana, oboje ormiańskiego pochodzenia, z dnia na dzień stają w obliczu śmiertelnego zagrożenia. Gdy krew płynie ulicami, a świat odwraca oczy, to Amerykanin Chris może okazać się jedyną szansą ocalenia dla zakochanych. (opis dystrybutora) 00:15 CAPOTE (CAPOTE) Dramat biograficzny, 109 min, USA, 2005 Reżyseria: Bennett Miller Scenariusz: Dan Futterman Aktorzy: Phillip Seymour Hoffman, Catherine Keener, Clifton Collins Jr, Chris Cooper Truman Garca Capote był w latach 60. ubiegłego wieku jednocześnie ulubieńcem i enfant terrible nowojorskiej elity. Ceniono go za geniusz literacki, skrycie zaś pogardzano nim za jego sposób bycia i liczne prowokacje obyczajowe. Debiutancki film Bennetta Millera nie obejmuje całej biografii artysty. Przedstawia tylko jeden, ale za to bardzo ważny epizod z jego życia: pobyt Trumana Capote w Holcomb (Kansas), gdzie pisarz - wraz z przyjaciółką Nelle Harper Lee - obserwował dochodzenie i proces w głośnej sprawie brutalnego morderstwa, popełnionego 15 listopada 1959 roku na członkach farmerskiej rodziny Clutterów. Odbył on również wiele rozmów ze sprawcami tej makabrycznej zbrodni, skazanymi później na śmierć. Na tej podstawie powstała później najgłośniejsza książka Capote'a "Z zimną krwią". Za główną rolę w tym filmie Philip Seymour Hoffman został nagrodzony w 2006 r. Złotym Globem i Oscarem. Film zaś otrzymał ponadto 4 inne nominacje do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej. 02:15 TERAZ ANIMACJE! - SOLO NA UGORZE Film animowany, 6 min, Polska, 1981 Autor: Jerzy Kalina Reżyseria: Jerzy Kalina Zdjęcia: Jan Tkaczyk Muzyka: Bohdan Mazurek Film animowany kombinowany. Przewrotna opowieść o rolniku, którego żmudnej orce towarzyszy patetyczna pieśń z czasów stalinowskich. 02:20 TERAZ ANIMACJE! - OBRABIARKA Film animowany, 2 min, Polska, 1982 Reżyseria: Jerzy Kalina Scenariusz: Jerzy Kalina Zdjęcia: Jan Tkaczyk Transpozycja klasycznego motywu filmu dokumentalnego: robotnik przy maszynie. Człowiek automatycznie wykonuje swe czynności, później stopniowo przyśpiesza, sylwetka jego rozdwaja się, miga, aby w końcu zniknąć zupełnie. W hali pozostają same pracujące obrabiarki. 02:25 TERAZ ANIMACJE! - ESPERALIA Film animowany, 9 min, Polska, 1978 Reżyseria: Jerzy Kalina Scenariusz: Jerzy Kalina Zdjęcia: Adam Dąbrowski, Jacek Prosiński Muzyka: Bohdan Mazurek Przez bramę wchodzi do ogrodu mężczyzna. Aleją dochodzi do wysypiska śmieci, szuka wśród sterty odpadków. Spotyka podobnych sobie ludzi, zajętych takimi samymi czynnościami. Wszyscy oni przypominają sobie swoje życie, chcąc odnaleźć doświadczenia, przeżycia, dawne nadzieje. 02:40 KINO NOCNE - EGOIŚCI Dramat obyczajowy, 103 min, Polska 2000 Reżyseria: Mariusz Treliński Scenariusz: Przemek Nowakowski, Wojciech Nowak, Mariusz Treliński Zdjęcia: Grzegorz Kuczeriszka Muzyka: Paweł Mykietyn Aktorzy: Magdalena Cielecka, Olaf Lubaszenko, Jan Frycz, Rafał Mohr, Agnieszka Dygant, Viola Kołakowska, Maja Ostaszewska i inni Mariusz Treliński filmy reżyseruje rzadko. Częściej pracuje w teatrze i na scenach operowych. "Egoistami" powrócił za kamerę, nie spodziewając się zapewne, że jego film wywoła aż takie kontrowersje. Już w czasie pierwszego publicznego pokazu na festiwalu w Gdyni publiczność i krytycy podzielili się na tych, którzy odsądzili reżysera od czci i wiary, chcąc go nawet "wyróżnić" Złotym Pawiem dla najgorszego filmu przeglądu, i tych, którzy film w pełni zaakceptowali i chwalili za odwagę i bezkompromisowość. Złotego Pawia "Egoistom" ostatecznie nie przyznano, za to swoją nagrodą obdarowało film Trelińskiego jury młodzieżowe. Jak twierdzi sam reżyser, jego film nie jest opowieścią o konkretnym bohaterze, ale o dzisiejszych czasach, o wielkomiejskich elitach, które jako pierwsze zetknęły się z zachodnim stylem życia i żyją w nieustannej pogoni za sukcesem. Mają dobrą pracę, duże pieniądze, które trwonią podczas alkoholowych i narkotykowych imprez. W ich życiu nie ma tematów tabu ani wyższych wartości. Jest seks w rozmaitych konfiguracjach i niekontrolowany "odlot". Za tę "wolność", iluzoryczne poczucie spełnienia yuppies płacą jednak wysoką cenę - duchowego spustoszenia, samotności, nieustannej pozy, która uniemożliwia normalne komunikowanie się. "Egoiści" to także film o Warszawie - eklektycznym mieście chaosu, prowincjonalnej karykaturze Manhattanu, w której - jak błyskotliwie ujął to swego czasu Jerzy Waldorff - tak budynki, jak ludzie im wyżej się pną, w tym gorszym są guście. Film nie ma struktury linearnej. Zamiast chronologicznej opowieści Treliński tworzy ciąg epizodów, przeplatających się historii, których wzajemne powiązania nie od razu są dla nas jasne. Anka, Smutny, Filip i Młody to tzw. ludzie sukcesu. Ona jest "bogata z domu", studiuje i ma właśnie okazję wyjechać na dłużej do Stanów Zjednoczoczonych. Pozostali uprawiają wolne zawody, czerpią z życia pełnymi garściami, bawią się. Ankę porzucił Smutny, utalentowany kompozytor, niegdyś triumfator Warszawskiej Jesieni, który teraz tworzy "dla mamony" muzyczkę do reklam. Świadom własnej bezsilności i słabości, wypalony jako artysta i człowiek, próbuje popełnić samobójstwo, ale nie starcza mu odwagi. Anka, która nagrywa na wideo swój ból rozstania, dostaje nieoczekiwanie od losu jeszcze jedną szansę odzyskania utraconej miłości - jej lot przełożono z powodu mgły na następny dzień. Aby zwrócić na siebie uwagę, dziewczyna okalecza się w kawiarni, upokarza przypadkowych mężczyzn, a wreszcie robi z siebie żałosną dziwkę. Młody bardzo wcześnie - może za wcześnie? - dostał się do świata dużych pieniędzy i sukcesów zawodowych. Nie zdążył dojrzeć emocjonalnie i psychicznie. Pod maską agresywnego macho ukrywa lęk przed dorosłością i odpowiedzialnością. Ma się żenić, lada chwila zostanie ojcem. Tymczasem dla niego miłość oznacza "lubić siebie", a czekając na narodziny potomka, najbardziej denerwuje się brakiem "koksu". Pełną świadomość swojej sytuacji ma za to Filip, sporo starszy od swoich znajomych ceniony architekt homoseksualista. Obdarzony ironicznym dystansem do siebie i świata zblazowany sybaryta utracił wiarę we wszystko, także w Boga. Dręczy go poczucie jałowości i pustki. Po odejściu kolejnego kochanka decyduje się dokonać aktu samospalenia. 04:35 SAMOWOLKA Dramat, 61 min, Polska 1993 Reżyseria: Feliks Falk Scenariusz: Piotr Kokociński, Feliks Falk Zdjęcia: Krzysztof Tusiewicz Aktorzy: Robert Gonera, Krzysztof Zaleski, Aleksander Gawek, Mariusz Jakus, Paweł Iwanicki, Michał Żebrowski, Robert Latusek, Zbigniew Suszyński, Renata Dancewicz, Paweł Burczyk, Marcin Jędrzejewski, Tomasz Łysiak, Robert Więckiewicz, Krzysztof Szczygieł, Tadeusz Falana i inni Akcja "Samowolki" toczy się na początku lat dziewięćdziesiątych. Do jednostki wojskowej przyjeżdżają nowi poborowi. Starsi koledzy ostrzegają ich przed Tygrysem, byłym kryminalistą, faktycznym władcą kompanii, słynącym z bezwzględności i sadyzmu. Co gorsza, jest on w praktyce bezkarny, gdyż przełożeni, chociaż wiedzą o jego wybrykach, nie reagują. Już pierwsze dni służby wystawiają cierpliwość świeżo upieczonych "kotów" na ciężką próbę. Grupka starszych żołnierzy, czekających na przejście do rezerwy, bije, upokarza i demoluje dobytek poborowych. Ich okrucieństwu i złośliwości najodważniej próbuje przeciwstawić się niejaki Kowalski. Za brak pokory płaci zwielokrotnionymi szykanami i stratą szansy na przepustkę. Mimo to razem z kolegą potajemnie wymyka się z koszar na tzw. samowolkę, a konkretnie na spotkanie z dziewczynami. Jego postępek zostaje szybko odkryty. Kowalski i Michalak wpadają w ręce siepaczy Tygrysa, który tylko czekał na taką okazję. Niedługi, ale mocny film demaskujący kulisy życia w koszarach, a zwłaszcza patologiczne zjawisko tzw. fali. Feliks Falk ("Wodzirej", "Baryton", "Był jazz") jako drugi po Władysławie Pasikowskim odważył się pokazać prawdę o zasadniczej służbie wojskowej. Twórca "Krolla" potraktował ten wątek nieco drugoplanowo, gros uwagi poświęcając perypetiom głównego bohatera w świecie cywilnym. Falk natomiast całkowicie skupił się na koszmarze koszarowym. Znakomita realizacja i aktorstwo sprawiło, że "Samowolka" stała się filmem żywo dyskutowanym i poruszającym. Walory utworu dostrzegło też jury FPFF w Gdańsku w 1993 roku, nagradzając Złotymi Lwami Feliksa Falka (reżyseria), Ewę Smal (montaż) i Mariusza Jakusa (drugoplanowa rola męska).