TVP Kultura Poniedziałek, 27.04.2020 07:05 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - PROF. HENRYK GŁĘBOCKI Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Małgorzata Nieciecka - Mac (prowadząca) Małgorzata Nieciecka - Mac rozmawia z prof. Henrykiem Głębockim o zwrocie polskich dóbr kultury z Rosji po II wojnie światowej. 07:30 JAN SERCE - ODC. 8/10 - MATYLDA Serial obyczajowy, 57 min, Polska, 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Zbigniew Kamiński, Radosław Piwowarski Zdjęcia: Ryszard Jaworski Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy: Kazimierz Kaczor, Anna Nehrebecka, Marian Kociniak, Halina Piwowarska, Wiesław Michnikowski, Władysław Kowalski, Andrzej Herder, Wiktor Zborowski, Jadwiga Kuryluk Po wielu latach oczekiwania Jan Serce otrzymuje wreszcie własne mieszkanie. Wśród pustych ścian spędza tu wieczory po powrocie z pracy. Pewnego dnia odwiedza go przyjaciel Piotr z Matyldą, dla której chce zostawić żonę Małgosię i dzieci. Piotr z przyjaciółką wprowadzają się do Janka, a on zaczyna szukać sposobu, jak pomóc Małgosi w tej sytuacji. 08:35 CO DALEJ? - PRZYSZŁOŚĆ UNII EUROPEJSKIEJ Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2020 Cykl programów nagrywanych w wybranym wnętrzu Muzeum Powstania Warszawskiego. Poruszane są tematy dotyczące niepokojów naszych czasów. W centrum uwagi refleksja nad zjawiskami kulturowo - cywilizacyjnymi. Program z udziałem gości prowadzą na zmianę Piotr Gociek i Mateusz Bosak. Wśród gości: socjolodzy, myśliciele, publicyści, futurolodzy itd. Łączenie poprzez komunikator internetowy, np. Skype. 13:00 LATAJĄCA MASZYNA (FLYING MACHINE, THE) Film animowany, familijny, przygodowy, fantasy, 73 min, Polska/Wielka Brytania/Indie/Chiny 2011 Reżyseria: Martin Clapp, Geoff Lindsey Scenariusz: Geoff Lindsey, Marianela Maldonado Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Szymon Kluz Wykonawcy: Anna Dereszowska, Wojciech Paszkowski, Jan Rotowski, Nina Falana, Cezary Morawski Aktorzy: Lang Lang, Heather Graham, Jamie Munns, Kizzy Mee Klasyczne kino familijne połączone z wątkami przygodowymi i fantasy twórców nagrodzonego Oscarem filmu "Piotruś i wilk". Produkcja powstała w Łodzi, w 200. rocznicę urodzin Fryderyka Chopina, a w realizację przedsięwzięcia było zaangażowanych ponad 200 animatorów, specjalistów od efektów specjalnych. Pierwsza polska animacja pełnometrażowa w 3D zdobyła nagrodę publiczności w Los Angeles na Międzynarodowym Festiwalu Filmów 3D. W filmie wystąpił chiński pianista Lang Lang (rocznik 1982), uczestnik w 2010 r. obchodów Roku Chopinowskiego w Polsce. Zagrał w Filharmonii Narodowej w Warszawie trzy utwory Fryderyka Chopina: Koncert f - moll op. 21, Andante Spianato i Wielkiego Poloneza ES - dur op. 22. "Latająca maszyna" zabiera widzów w niezwykłą podróż właśnie śladami wielkiego polskiego kompozytora, a dźwiękową ilustracją jest jego muzyka, którą wykonuje światowej sławy wirtuoz fortepianu Lang Lang. Oś filmu stanowi opowieść o rodzeństwie Fredzie i Jane, którzy wraz z matką Georgie przeżywają wspaniałą przygodę, podróżując po Europie. Wiecznie zapracowana londyńska bizneswoman Georgie postanawia zabrać swoje dzieci zafascynowane klasyczną muzyką na koncert światowej sławy pianisty, grającego utwory ich ulubionego Fryderyka Chopina. Wskutek różnych zawirowań fortepian zamienia się w latającą maszynę. Fred, Jane ich matka Georgie oraz Lang Lang zostają wciągnięci do świata animowanego filmu 3D, gdzie czeka ich misja sprowadzenia "latającej machiny" z powrotem do Polski, miejsca urodzenia Fryderyka Chopina. 14:15 MŁODY CHOPIN - PIOTR NOWAK Koncert, 40 min, Polska, 2017 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca) Piotr Nowak pochodzi z muzycznej rodziny. Mama uczy gry na skrzypcach, a tata jest akordeonistą i dyrektorem szkoły muzycznej w Solcu Kujawskim. Każde z pięciorga dzieci państwa Nowaków zdecydowało się na jakiś instrument. Piotr wybrał fortepian i jak widać był to dobry wybór. Dziś jest absolwentem Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, którą skończył z wyróżnieniem oraz laureatem wielu międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. w Izraelu czy Stanach Zjednoczonych. Koncertował w wielu krajach, m.in. w Japonii, Korei Południowej czy Australii. Występował też w Pałacu Prezydenckim podczas wizyt prezydentów Francji, Grecji czy Mongolii. Ulubionych kompozytorów nie chce wymieniać - radość grania potrafi znaleźć w każdym utworze. Program: Fryderyk Chopin Mazurki op. 17 Nr B - dur Nr 2 c - moll Nr 3 As - dur Nr 4 a - moll Etiuda Ges dur op. 25 nr 9, Polonez As - dur op. 53, Ballada g - moll op. 23 W programie Barbara Schabowska rozmawia z Arturem Szklenerem, dyrektorem Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. 14:55 CZAS PRZESZŁY NIEDOKONANY GUSTAW HERLING - GRUDZIŃSKI - DESEŃ LOSU Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2019 Zdjęcia: Tomasz Sokołowski, Maciej Zdziech W związku z ustanowieniem przez Sejm RP roku 2019 Rokiem Gustawa Herlinga - Grudzińskiego, zostanie stworzone 5 odcinków projektu edukacyjnego, którego celem będzie przybliżenie osoby i twórczości jednego z najważniejszych współczesnych polskich pisarzy. Jego drogi losu oraz doświadczenia życiowe są emblematyczne dla pokolenia Polaków urodzonych po odzyskaniu niepodległości. Zostanie pokazane, w jaki sposób wpłynęły one na dokonywane wybory moralne, ideowe i polityczne. Będziemy poszukiwać odpowiedzi pozwalających współczesnym czytelnikom lepiej zrozumieć jego twórczość oraz dylematy XXI wieku. 15:20 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - TARNOWSKIE GÓRY Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz W tym odcinku wizyta w Tarnowskich Górach. Zwiedzamy podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni Czarnego Pstrąga. Naszymi przewodnikami są pani Teresa Szydłowska, przewodnik i Zbigniew Pawlak, wiceprezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. Pierwsze wiadomości o górnictwie rud kruszcowych w rejonie Tarnowskich Gór pochodzą z dokumentu z 1136 roku. W 2017 roku Kopalnia ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. 15:25 KLUCZ DO SALVADORA DALEGO (LA LLAVE DALI / THE KEY TO DALI) Film dokumentalny, 53 min, Hiszpania, 2016 Reżyseria: David Fernandez Scenariusz: Pau Cavaller, David Fernandez, Simo Mateu Zdjęcia: Bosco Llona Girona to popularne wśród turystów hiszpańskie miasteczko. W 1989 roku w jednym z lokalnych sklepów z antykami niejaki Tomeu I’ Amo trafia na obraz, który wydaje mu się być oryginalnym dziełem Salvadora Dalego. Niestety, jedyna osoba mogąca potwierdzić autorstwo, czyli sam autor dzieła, umiera w tym samym roku. I’ Amo nie zniechęca się jednak i postanawia za wszelką cenę udowodnić wagę swojego znaleziska. Tak rozpoczyna się 25 - letnia przygoda, podczas której ten ekscentryczny naukowiec z Majorki pozna ekspertów z całego świata, a także odkryje specjalny kod jego zdaniem stosowany przez Salvadora Dalego, co rzuci nowe światło na twórczość hiszpańskiego mistrza. W przeciwieństwie do bajek, odnalezienie skarbu to dopiero początek historii, a w rzeczywistości trzeba jeszcze jego wartość udowodnić. Nasz bohater przypomina swoją pewnością i naiwnością Don Kichota, który współcześnie walczy z wiatrakami świata sztuki. Niezależnie od wyniku tego pojedynku, l’ Amo i jego dzieje łączą w sobie narodowe cechy Hiszpanów: fantazję, aktywność, śmiałość. (Against Gravity) 16:20 LITERATURA NA EKRANIE - CHŁOPI - ODC. 4/13 - WESELE Serial obyczajowy, 51 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Tadeusz Fijewski, Jadwiga Chojnacka, August Kowalczyk, Aleksander Fogiel, Lech Ordon, Mieczysław Czechowicz, Bronisław Pawlik, Irena Karel, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka Boryna żeni się z Jagną, w Lipcach odbywa się huczne i długie wesele. Wśród gości brakuje tylko Antka i Hanki, którzy mieszkają teraz w nędznej chałupie jej ojca. Józka, siostra Antka, przynosi im coś do jedzenia. Antek wyrzuca ją, nie chce nic z ojcowskiego stołu. Tymczasem w stodole dogorywa postrzelony Kuba. Próbując odciąć sobie siekierą nogę przeżartą gangreną, traci resztki sił i umiera. 17:10 PIEŚŃ PASTERZA Film dokumentalny, 30 min, Polska, 2014 Reżyseria: Vahram Mkhitaryan Scenariusz: Vahram Mkhitaryan, Daniel Gąsiorowski Zdjęcia: Vahram Mkhitaryan Muzyka: Arsen Babajanyan Bohaterem tego wzruszającego dokumentu jest niewidomy pasterz, żyjący w wysokich górach w Armenii. Każdego dnia samodzielnie wypasa kozy na stromych stokach i opiekuje się rodziną. Największy dramat spotyka go, gdy jego jedyny syn traci wzrok i musi wyjechać do szkoły dla niewidomych. Teraz bohater staje na rozdrożu: pozostać przy dotychczasowym życiu, czy wyjechać za synem do Erywania? Film porusza pięknem przyrody i refleksją nad niespotykaną siłą człowieka. 18:00 PORTRETY - ŚNIĄC O MURAKAMIM (DREAMING MURAKAMI) Film dokumentalny, 56 min, Dania, 2017 Reżyseria: Nitesh Anjaan Haruki Murakami to dziś jeden z najpopularniejszych pisarzy na świecie, którego powieści przetłumaczono na kilkanaście języków i sprzedano w milionach egzemplarzy. W wieku 30 lat wydał debiutancką książkę "Słuchaj pieśni wiatru" (Hear the Wind Sing, 1979), którą wysłał na konkurs literacki, zajmując pierwsze miejsce i zdobywając nagrodę Gunz. Kiedy Mette Holm zaczyna tłumaczyć tę powieść na język duński, dwumetrowa żaba pojawia się na stacji metra w Tokio. Podąża za nią zdecydowana zaangażować tłumaczkę w walkę z gigantycznym robactwem, które powoli budzi się z głębokiego snu, gotowe zniszczyć świat. Gdy ponad 20 lat temu Holm po raz pierwszy trafiła na prozę Marukamiego, nie miała wówczas pojęcia, w jaki sposób literacki świat japońskiego autora wpłynie na jej własne życie. Od tego czasu Holm spędziła tysiące godzin, tłumacząc duńskim czytelnikom jego zagadkowe opowieści - historie, które nieustannie otwierają wyobraźnię i rzucają wyzwanie milionom odbiorców. Film opowiada o trudnej pracy Holm, która stara się znaleźć idealne tłumaczenie literatury Murakamiego, zdolne przekazać to, co jego bohaterowie próbują nam powiedzieć. Granica między rzeczywistością a wyobraźnią jest w tym filmie mocno zaburzona. Tłumaczka doskonale czuje się w świecie fantazji pisarza, w którym zwierzęta mówią i istnieją w wielu wymiarach. Obserwujemy Holm w trakcie jej pracy nad tłumaczeniem debiutanckiej powieści Murakamiego, podróży do Japonii, rozmów z innymi tłumaczami na temat trudnych do przełożenia słów. Poznajemy również ducha opowieści, który kiedyś, podczas meczu bejsbolowego, nawiedził Murakamiego i nigdy go już nie opuścił. 19:05 ONE. KOBIETY KULTURY - ANNA DYMNA Dysk./wywiad/debata, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Andrzej Warchił Wykonawcy: Łukasz Orbitowski (prowadzący) "One. Kobiety kultury" to program Łukasza Orbitowskiego, w którym do rozmowy zaproszone zostały najważniejsze kobiety polskiej kultury. Rozmowa ma charakter wyjątkowego spotkania. Gościem tego programu jest aktorka Anna Dymna. 19:30 Z PRZYTUPEM - OBYRTKA Kameralne i studyjne (widowisko), 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Piotr Piszczatowski (prowadzący) Pierwszy odcinek nowego cyklu zabierze nas w okolice Żywiecczyzny, gdzie ulubionym tańcem jest żywiołowa "obyrtka". Przy dźwiękach zespołu "Skład Niearchaiczny", Bartłomiej Mieszczak pokaże nam kroki góralskiego tańca. Cykl 10 odcinków poświęconych polskim tańcom tradycyjnym. Zobaczymy potańcówki, na których do tańca przygrywają muzykanci z różnych części Polski. Prowadzący program Piotr Piszczatowski oraz zaproszeni goście nauczą widzów podstawowych kroków tradycyjnych polskich tańców, takich jak kujawiak, śląski trojak, polka galopka z Suwalskiego, wielkopolski wiwat, kurpiowski powolniak, oberek, mazurek (w wersji z Radomskiego) oraz krakowiak i polka w lewo z Rzeszowskiego. 19:50 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - FRANCISCO GOYA Y LUCIENTES Magazyn, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Lucyna Lencznarowicz Francisco Goya, hiszpański malarz i grafik uważany za najważniejszego twórcę przełomu XVIII i początku XIX wieku, stworzył serię rycin zatytułowaną "Okropności wojny". Grafiki powstały w latach 1810 - 1820 pod wpływem wojen napoleońskich, toczących się na terytorium Hiszpanii od 1808 do 1814 roku. Cykl jest realistyczny, pełen drastycznych szczegółów. Jest pierwszym w sztuce europejskiej tak jednoznacznie antywojennym dziełem. O kilku wybranych grafikach opowie Lucyna Lencznarowicz. 20:05 2020. CZAS NIEZNANY ODC. 2 Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Kasior Scenariusz: Grzegorz Zasępa Pierwszy polski serial dokumentalny poświęcony pandemii wirusa COVID - 19. W każdym odcinku oglądamy codzienność i losy trzech różnych bohaterów w czasach zmiany. Wypowiedzi bohaterów przeplatane są wstawkami fragmentów z programów informacyjnych. 20:30 PANORAMA KINA POLSKIEGO - ZAĆMA Dramat, 109 min, Polska, 2016 Reżyseria: Ryszard Bugajski Scenariusz: Ryszard Bugajski Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Aktorzy: Maria Mamona, Małgorzata Zajączkowska, Marek Kalita, Janusz Gajos, Marcin Kwaśny, Sławomir Orzechowski, Kazimierz Kaczor, Bartosz Porczyk Oparty na faktach dramat Ryszarda Bugajskiego - twórcy głośnego "Przesłuchania" (1982) - opowiada o spotkaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego z Julią Brystiger. To próba odtworzenia mało znanego epizodu z życia stalinowskiej zbrodniarki, pułkownik Julii Brystigerowej. W latach 1945 - 1956 była dyrektorem Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego nadzorując m. in. sprawy religii i kleru. Nazywano ją Krwawą Luną, gdyż w czasie przesłuchań pastwiła się nad aresztowanymi z niebywałym okrucieństwem. W roku 1956, po rozwiązaniu Ministerstwa Bezpieczeństwa, przeniesiono ją na emeryturę. Duchowa przemiana tej kobiety, długi i trudny proces odchodzenia od ideologii komunistycznej i stopniowe zbliżanie się do Boga, jest właśnie tematem "Zaćmy". Na początku lat 60. ubiegłego wieku Brystigerowa pojawiła się w Laskach pod Warszawą, w Zakładzie dla Ociemniałych, gdzie często bywał również Prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński. Jego uwięzienie w latach 1953 - 1956 nadzorowała właśnie ona. W czasie trudnej, burzliwej rozmowy z Prymasem Julia Brystigerowa odrzuca ideologię komunistyczną, prosi o odpuszczenie jej zbrodni, o pomoc w odnalezieniu Boga. 22:25 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - MASZYNA DO PISANIA (CALIFORNIA TYPEWRITER) Film dokumentalny, 99 min, USA, 2016 Reżyseria: Doug Nichol Czy jest coś ważniejszego dla światowej literatury niż maszyna do pisania? Czy istnieje bardziej romantyczny obraz pisarza niż zamyślona postać pochylająca się z pasją nad tym narzędziem pracy? Film przedstawia bogatą kolekcję sprawdzonych i znanych maszyn do pisania, starannie wyselekcjonowanych pod kątem marki i historii, jak również artystów, pisarzy i kolekcjonerów, którzy pozostają niezłomnie lojalni wobec tego urządzenia. Jest wśród nich Tom Hanks, John Mayer, David McCullough, Sam Shepard i wielu innych zapaleńców, którzy doceniają uroki starej technologii i nie mają zamiaru łatwo i szybko o niej zapomnieć. Doceniają też jej wartość jako narzędzia i źródła inspiracji. Tom Hanks posiada w swojej kolekcji ponad 250 maszyn do pisania, podobnie jak Martin Howard, który stara się włączyć do swoich zbiorów legendarny i rzadki model Sholes and Glidden, a John Mayer wykorzystuje części do maszyn do tworzenia przypominających ludzi rzeźb. Poznajemy również przytulny sklep w Berkeley w Kalifornii prowadzony z pasją przez Herberta Permilliona III i jego rodzinę. Jest to de facto jeden z ostatnich zachowanych warsztatów naprawczych maszyn do pisania w USA, który za wszelką cenę dąży do utrzymania tej tradycji przy życiu. 02:20 KINO NOCNE - ROK NIEBEZPIECZNEGO ŻYCIA (YEAR OF LIVING DANGEROUSLY, THE) Melodramat wojenny, 109 min, USA/Australia, 1982 Reżyseria: Peter Weir Aktorzy: Linda Hunt, Mel Gibson, Bembol Roco, Sigourney Weaver Dżakarta, rok 1965. Do miasta przybywa nowy korespondent Australian Broadcast Service, Guy Hamilton (Mel Gibson). Jest to jego pierwsza placówka zagraniczna, ale inni korespondenci nie kwapią się przyjść mu z pomocą. Roli przewodnika podejmuje się jedynie Billy Kwan (Linda Hunt), współpracujący z ABS fotograf. Kwan cierpliwie tłumaczy nowemu przyjacielowi specyfikę sytuacji politycznej w Indonezji, zwraca również jego uwagę na zjawiska niedostrzegane przez innych korespondentów. Pomaga to zdobyć Hamiltonowi zaufanie współpracujących z nim Indonezyjczyków oraz popularność w środowisku dyplomatów i dziennikarzy 04:15 2020. CZAS NIEZNANY ODC. 2 Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Kasior Scenariusz: Grzegorz Zasępa Pierwszy polski serial dokumentalny poświęcony pandemii wirusa COVID - 19. W każdym odcinku oglądamy codzienność i losy trzech różnych bohaterów w czasach zmiany. Wypowiedzi bohaterów przeplatane są wstawkami fragmentów z programów informacyjnych. 04:35 ŚWIAT KINA W OBIEKTYWIE AGENCJI MAGNUM (CINEMA THROUGH THE EYE OF MAGNUM) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2017 Reżyseria: Sophie Bassaler Historia agencji fotograficznej Magnum, założonej w 1947 roku przez czterech wybitnych fotoreporterów - Roberta Capę, Henriego Cartier - Bressona, George'a Rodgera i Davida Chim Seymoura. Członkowie Magnum dokumentowali najważniejsze wydarzenia społeczno - polityczne na całym świecie. Fotografowie Magnum cechowali się oryginalnością stylu, świeżym spojrzeniem, ich prace wprowadziły nową jakość i nowe podejście do fotografii. Angażowali się także w pracę przy planach zdjęciowych, dokumentowali poszczególne etapy pracy nad filmem.