TVP Kultura Czwartek, 30.04.2020 06:50 JANOSIK - ODC. 1/13 - PIERWSZE NAUKI Serial przygodowy, 47 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Zdjęcia do serialu rozpoczęły się w maju 1972 roku i trwały do marca 1973. W tym czasie nakręcono 80 tys. metrów taśmy. Serial realizowany był w zamku na Pieskowej Skale, w okolicach Ojcowa i w różnych rejonach Podkarpacia, a także w atelier w Warszawie i Pradze. W praskim studiu, większym od warszawskiego, czescy dekoratorzy urządzili według projektu scenografa filmu Jana Grandysa grotę skalną, w której nagrano niektóre sceny zbójnickie. Scenariusz filmu powstał na podstawie legend o tatrzańskim zbójniku. Ponieważ - jak twierdzi reżyser Jerzy Passendorfer - legendy nie należy traktować zbyt poważnie, w filmie jest dużo humoru i zabawnych scen. Nie brak widowiskowych bójek i walk, szaleńczych jazd na koniu, a nawet upadków ze skały. Postać tytułowego bohatera odtwarza Marek Perepeczko. Każdy z 13 odcinków opowiada odrębną, zamkniętą historię. W sumie stanowią one opowieść o przygodach zbójnickiej kompanii, do której trafia Janosik. W pierwszym odcinku młody góral, który stanął w obronie chłopa katowanego przez hrabiowskich hajduków, zostaje przez nich pojmany i wtrącony do lochów. W ucieczce pomaga mu córka hrabiego, ale gdy zbiegów dopędza pogoń, z pomocą przychodzą zbójnicy pod wodzą Harnasia - Jakubka. 07:45 JANOSIK - ODC. 2/13 - ZBÓJNICKIE PRAWA Serial przygodowy, 44 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Napad zbójników na dwór szlachecki nie udaje się i gdy Jakubek z zemsty atakuje krewnego właściciela dworu, choć ten jest porządnym człowiekiem, dochodzi do konfliktu między Janosikiem a harnasiem, zakończonego pojedynkiem. Zwycięża Janosik i zgodnie ze zbójnickimi prawami staje się harnasiem. Pokonany Jakubek musi opuścić bandę, której dotychczas przewodził. 13:00 LITERATURA NA EKRANIE - MARIA CURIE - ODC. 2/3 (MARIA CURIE UNE FEMME HONORABLE) Film biograficzny, 82 min, Francja/Polska 1990 Reżyseria: Michel Boisrond Scenariusz na podstawie własnej powieści: Franoise Giroud Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Jean - Marie Senia Wykonawcy: Tadeusz Karolak Aktorzy: Wojtek Klata, Karolina Kunkiewicz, Aleksandra Koncewicz, Henryk Machalica, Tomasz Marzecki, Piotr Pawłowski, Barbara Rachwalska, Hanna Stańkówna, Joanna Sobieska, Marie Christine Barrault, Jean-Luc Moreau, Roger Van Hool, Wanda Neumann, Andrzej Szczepkowski, Monika Scatti Jako laureaci Nagrody Nobla Maria i Piotr Curie rozpoczynają nowy etap życia. Nieprzyzwyczajeni do zaszczytów i powszechnego zainteresowania, czują się trochę zagubieni w nowej sytuacji. Piotr obejmuje katedrę fizyki na Sorbonie. Maria rodzi drugą córkę, Ewę. Starsza, Irena, ma już 9 lat. Nieoczekiwanie na rodzinę spada nieszczęście - Piotr ginie w wypadku. Maria z trudem dochodzi do siebie po tej tragedii. Przyjmuje jednak propozycję przejęcia po mężu katedry fizyki. Jest pierwszą kobietą wykładającą na Sorbonie. W jej życiu pojawia się nowy mężczyzna - prof. Paul Langevin. Maria zgłasza swoją kandydaturę do Akademii Francuskiej, ale nie zostaje przyjęta. Pretekstem do jej odrzucenia jest skandal wywołany przez rodzinę Langevina. Atakującym ją dziennikarzom Maria przekazuje otrzymaną właśnie wiadomość o przyznaniu jej po raz drugi Nagrody Nobla, tym razem w dziedzinie chemii. 14:30 CZAS PRZESZŁY NIEDOKONANY GUSTAW HERLING - GRUDZIŃSKI - DEKALOG Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2019 Zdjęcia: Maciej Zdziech, Tomasz Sokołowski W związku z ustanowieniem przez Sejm RP roku 2019 Rokiem Gustawa Herlinga - Grudzińskiego, zostanie stworzone pięć odcinków projektu edukacyjnego, którego celem będzie przybliżenie osoby i twórczości jednego z najważniejszych współczesnych polskich pisarzy. Jego drogi losu oraz doświadczenia życiowe są emblematyczne dla pokolenia Polaków urodzonych po odzyskaniu niepodległości. Zostanie pokazane, w jaki sposób wpłynęły one na dokonywane wybory moralne, ideowe i polityczne. Będziemy poszukiwać odpowiedzi pozwalających współczesnym czytelnikom lepiej zrozumieć jego twórczość oraz dylematy XXI wieku. 14:55 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - ŁOWICZ Reportaż, 6 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz W kolejnym odcinku odwiedzamy Łowicz. Znajdująca się tu katedra jest zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla historii i kultury Polski. Świątynię fundowali, a następnie hojnie wyposażali najwięksi dostojnicy w hierarchii kościelnej - arcybiskupi gnieźnieńscy (prymasi od XV wieku). Obecna katedra jest nekropolią swoich mecenasów - dwunastu arcybiskupów oraz wielu innych dostojników. W 2012 roku, dekretem prezydenta RP, katedra została wpisana na listę Pomników Historii. 15:05 RZEŹBIARKA SNÓW. HELAINE BLUMENFELD (SCULPTING DREAMS) Film dokumentalny, 54 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Rupert Edwards Film przedstawia historię życia i twórczości Helaine Blumenfeld, jednej z najbardziej uznawanych artystek, tworzącej w dziedzinie zdominowanej przez mężczyzn - rzeźbie. W filmie towarzyszymy artystce podczas rocznego procesu pracy nad monumentalną rzeźbą. 16:00 LITERATURA NA EKRANIE - CHŁOPI - ODC. 7/13 - BÓR Serial obyczajowy, 51 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, August Kowalczyk, Magda Wołłejko, Kazimierz Wichniarz, Tadeusz Janczar, Franciszek Pieczka, Aleksander Fogiel, Stanisław Milski, Wiesława Kwaśniewska, Zofia Merle, Józef Nowak Antkowi nie układa się romans z Jagną, młody Boryna pije na umór. Hanka udaje się do jego ojca po pomoc. Antek urządza jej za to potworną awanturę, żona grozi mu siekierą. Zaczyna się wyrąb lasu. Wójt proponuje wniesienie skargi na dziedzica. Roch tłumaczy chłopom, że serwituty z lasu należą się także najbiedniejszym. Chłopi boją się jednak, że zanim legalnie dojdą sprawiedliwości, lasu już nie będzie. Cała wieś z Maciejem Boryną na czele rusza przeciw drwalom. Wywiązuje się walka, drwalom pomaga służba dworska. Zaczajony za drzewami Antek chce zastrzelić ojca, ale zmienia zamiar. Kiedy Maciej osuwa się na ziemię ugodzony przez borowego, Antek dopada napastnika i zabija. 16:50 CZARNY BŁYSK - DŻUNGLA Film animowany, 8 min, Polska, 1987 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Krzysztof Szyszka Muzyka: Wojciech Trzciński Wykonawcy: Wojciech Duryasz Film animowany dla dzieci. Bohaterką jest mała czarna pantera zwana Czarnym Błyskiem, która beztrosko żyje w dżungli u boku swojej mamy. Niestety źli ludzie zabili mamę, a mała pantera dostała się do niewoli. Jak sobie poradzi ze wszystkimi problemami? 17:00 CZARNY BŁYSK - PREMIERA Film animowany, 10 min, Polska, 1987 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Krzysztof Szyszka Muzyka: Wojciech Trzciński Wykonawcy: Wojciech Duryasz Właściciel cyrku, chcąc uatrakcyjnić program i pozyskać publiczność, kupuje i sprowadza do gromady zwierząt cyrkowych czarną panterę, która, aby mogła występować na arenie, musi być poddana tresurze. Zwierzę wyrwane z naturalnych warunków jest oporne i wrogie. Nie poddaje się żadnym zabiegom tresera. Do momentu zaprzyjaźnienia się z chłopcem - synkiem właściciela cyrku. Ta przyjaźń dużo zmienia. Pantera staje się łagodna i okazuje się być bardzo zdolna. Przygotowany program dzięki jej występom zyskuje aplauz publiczności, a pantera zwana Czarnym Błyskiem - ogromną sympatię. Nie wszyscy jednak polubili bohaterkę premierowego przedstawienia. Zazdrosny o sukces pantery dotychczasowy bohater nr 1 cyrkowych przedstawień, clown Jose, chce wyrządzić krzywdę zwierzęciu, by pozbyć się konkurencji. 17:10 CZARNY BŁYSK - MŚCIWY JOSE Film animowany, 10 min, Polska, 1987 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Krzysztof Szyszka Muzyka: Ryszard Szeremeta Wykonawcy: Wojciech Duryasz Pantera Czarny Błysk stała się gwiazdą w cyrku Don Carlosa. Zaprzyjaźniła się z synkiem właściciela - Michelem. Miała również wroga. Zawistny clown Jose zazdrosny o sukcesy pantery, dokuczał zwierzęciu i planował wyrządzenie mu krzywdy. Kiedy Don Carlos przygotował panterę do wystepu na zawieszonej na linie desce, Jose wykręcił śrubę mocującą, w wyniku czego popis się nie udał, a pantera spadła na arenę. Carlos domyślił się przyczyny wypadku i wyrzucił clowna z cyrku. Jose nie zrezygnował jednak z zemsty. Kiedy zapadła noc, podpalił namiot cyrkowy. Pożar objął również wozy cyrkowe, a w jednym z nich znajdował się Michel. Na ratunek pośpieszyli mu pracownicy cyrku, ale rozprzestrzeniający się pożar uniemożliwił wyważenie dzwi wozu. Wtedy pantera wyłamała pręty klatki, w której była zamknięta i pośpieszyła przyjacielowi na pomoc. Przez okno wdarła się do wozu, sama ulegając poparzeniom. Tą samą drogą wyniosła chłopca, ratując mu życie. Po wyleczeniu ran pantera stała się jeszcze bardziej popularna... 17:20 CZARNY BŁYSK - PORWANIE Film animowany, 9 min, Polska, 1987 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Krzysztof Szyszka Muzyka: Ryszard Szeremeta Wykonawcy: Wojciech Duryasz W niewielkim miasteczku wyrzucony z cyrku Don Carlosa clown Jose otworzył własny lunapark. Wesołe miasteczko przynosi mu zyski do momentu przybycia wędrownego cyrku Don Carlosa. Chcąc uniknąć konkurencji i pomścić dawne krzywdy, Jose organizuje porwanie pantery. Carlos z Michelem wyruszają w poszukiwaniu zwierzęcia. Tymczasem w cyrku rozpoczynają się już występy. Alex otrzymuje polecenie zabawiania publiczności do momentu odnalezienia pantery. Wszelkie działania okazują się jednak daremne. Wtedy Michel rozpoczyna swoje poszukiwania... 17:30 CZARNY BŁYSK - ROZSTANIE Film animowany, 10 min, Polska, 1987 Reżyseria: Witold Giersz Scenariusz: Witold Giersz Zdjęcia: Krzysztof Szyszka Muzyka: Piotr Hertel Wykonawcy: Wojciech Duryasz Bohater filmu Mały zostaje oddany do szkoły. Bardzo przeżywa rozstanie z "Czarnym Błyskiem" - panterą. Czarny Błysk pozbawiony przyjaciela ucieka z cyrku. Odnajduje Małego w szkole. Jednak z pomocą strazy pożarnej zostaje schwytany i odwieziony do cyrku skąd ponownie ucieka. Zew krwi kieruje go do Afryki... 18:00 PORTRETY - GWIAZDY TAMTYCH LAT - JAREMA STĘPOWSKI Film dokumentalny, 33 min, Polska, 1993 Reżyseria: Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski Scenariusz: Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski Zdjęcia: Jerzy Fronk Wykonawcy: Jarema Stepowski, Irena Kwiatkowska, Jerzy Ofierski W cyklicznej audycji "Gwiazdy tamtych lat" prezentowane są wybitne osobowości estrady, teatru i kina okresu powojennego. Każda audycja jest filmowo zarejestrowanym portretem gwiazdy, ale jest też opowieścią o człowieku, o jego pasjach, problemach, nawet nieszczęściach, jakie mu się przytrafiły. Artystów tamtych lat spotykmy najczęściej we własnym domu, w rodzinnym gronie, wśród przyjaciół, przy ulubionych zajęciach. Autorzy audycji starają się odpowiedzieć na pytanie: jacy są teraz ci, niegdyś wielcy i jak sobie radzą w zupełnie zwyczajnym życiu. Często okazuje się, że są oni nadal niezwykli nawet w swej codzienności. W tym wydaniu spotkanie z Jaremą Stępowskim (artysta zmarł w 2001 r). W audycji zarejestrowano wypowiedzi bohatera spotkania oraz Ireny Kwiatkowskiej i Jerzego Ofierskiego. Jarema Stępowski pokazany jest w zabawnych scenkach na ulicach Warszawy, a oprawę muzyczną stanowią fragmenty piosenek wykonywanych przez aktora. 18:35 25 MINUT Z JAREMĄ STĘPOWSKIM Artystyczne/estradowe (widowisko), 22 min, Polska, 1962 Reżyseria: Piotr Fredrich Zdjęcia: Sławomir Conrad, Zbigniew Paradowski, Jerzy Żukowski Aktorzy: Jarema Stępowski, Aleksander Dzwonkowski, Kazimierz Brusikiewicz, Barbara Kwiatkowska, Stanisław Mikulski, Cezary Julski, Katarzyna Łaniewska Piosenki, wiersze i skecze w wykonaniu Jaremy Stępowskiego. 19:05 KOMPONOWANIE PRZESTRZENI. RZEŹBY AWANGARDY Reportaż, 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Marcin Lesisz Wystawa "Komponowanie przestrzeni" jest próbą pokazania szerszej publiczności, dlaczego Katarzyna Kobro była wybitną artystką, a jej koncepcje były naprawdę wyjątkowe. Autorki zestawiają jej rzeźby z innymi uznanymi na świecie artystami. Ukazują twórczość Kobro w szerszym kontekście rozwoju rzeźby. Muzeum Sztuki w Łodzi wypożyczyło m.in. kubistyczną rzeźbę Alberto Giacomettiego i pracę Georgesa Vantongerloo, zainspirowaną ułożeniem ciała ludzkiego. Eksponaty pochodzą m.in. z Berlina, Sztokholmu, Londynu i Wiesbaden. Po wystawie oprowadzą nas kuratorki: Katarzyna Słoboda, Małgorzata Jędrzejczyk oraz dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi - Jarosław Suchan. Opowiedzą, na czym polegała, skąd się wzięła i jakie miała konsekwencje dla widza rewolucyjna koncepcja rzeźby autorstwa Katarzyny Kobro. W jaki sposób artystka chciała przenieść swoje koncepcje poza mury galerii, włączyć je w myślenie o projektowaniu codziennego otoczenia. Czy i w jakim stopniu się jej to udało... Związana z Łodzią artystka liczyła na to, że dzięki bardzo szczegółowym wyliczeniom uda się obliczyć takie formy, które będą pozytywnie wpływały na nastroje i harmonizowały relacje społeczne. "Jej rzeźby są wizualizacjami tej koncepcji, ale idea była szersza." - mówią kuratorki wystawy. 19:40 Z PRZYTUPEM - OBYRTKA Kameralne i studyjne (widowisko), 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Piotr Piszczatowski (prowadzący) Pierwszy odcinek nowego cyklu zabierze nas w okolice Żywiecczyzny, gdzie ulubionym tańcem jest żywiołowa "obyrtka". Przy dźwiękach zespołu "Skład Niearchaiczny", Bartłomiej Mieszczak pokaże nam kroki góralskiego tańca. Cykl 10 odcinków poświęconych polskim tańcom tradycyjnym. Zobaczymy potańcówki, na których do tańca przygrywają muzykanci z różnych części Polski. Prowadzący program Piotr Piszczatowski oraz zaproszeni goście nauczą widzów podstawowych kroków tradycyjnych polskich tańców, takich jak kujawiak, śląski trojak, polka galopka z Suwalskiego, wielkopolski wiwat, kurpiowski powolniak, oberek, mazurek (w wersji z Radomskiego) oraz krakowiak i polka w lewo z Rzeszowskiego. 22:15 ZAGINIONE SKARBY - MIECZ KATOWSKI Film animowany, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Muzyka: Michał Izydorczyk Wykonawcy: Kacper Kaliszewski Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Miecz katowski z XIII wieku z ukrzyżowanym Chrystusem na głowni i napisem "Mater Dei Memento Mei". Historia odnalezionego w Sandomierzu miecza wskazuje na czasy wypraw krzyżowych i postać Henryka Sandomierskiego. /Strata wojenna Muzeum Wojska Polskiego/ 22:25 SCENA KLASYCZNA - RASP LOVERS Koncert, 37 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Jerzy Mączyński, Szymon Wójcik, Marcel Baliński, Rafał Różalski, Bartosz Szablowski Tym razem Scena klasyczna w nieco innej - bardziej jazzowej odsłonie. Bohaterem odcinka będzie zespół RASP Lovers. Nazwa zespołu to skrót od Romantic Alternative Schizophrenic Punk Lovers. To połączenie łódzkiego Romantyzmu, podwarszawskiej Alternatywy, mokotowskiej Schizofrenii oraz kutnowskiego Punku. Przełamywanie schematów, zabawa formą i konwencją, zestawianie ze sobą elementów na pierwszy rzut oka leżących daleko od siebie, tworzenie muzycznych oksymoronów i kontrastów - oto główne założenia leżące u podstaw ich muzyki. Występ zespołu w Scenie klasycznej to nagroda przyznana im przez TVP KULTURA za zdobycie drugiego miejsca na Festiwalu Jazz Juniors 2018. 23:20 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - ANGELE I TONY (ANGÈLE ET TONY) Dramat, 79 min, Francja, 2010 Reżyseria: Alix Delaporte Aktorzy: Clotilde Hesme, Gregory Gadebois, Evelyne Didi, Lola Duenas Normandia, mały port rybacki. Angele to kobieta po przejściach. Właśnie wyszła z więzienia obarczona odpowiedzialnością za spowodowanie wypadku samochodowego, w którym zginął jej mąż. Sąd zabrał jej również prawo do opieki nad synem. Tony, jak przystało na rybaka z małej wioski, jest szorstki i pełen dystansu. Kocha morze, lecz z chęcią pokochałby coś jeszcze. Mieszka z matką, jego ojciec zaginął w czasie połowów. Angele desperacko chce stworzyć rodzinę, aby odzyskać syna. Tony szuka ucieczki z emocjonalnego wygnania, w którym się znalazł. Choć pełni obaw, oboje pragną prawdziwej miłości. 00:45 KINO NOCNE - BILET NA KSIĘŻYC Film obyczajowy, 118 min, Polska 2013 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Zdjęcia: Michał Englert Muzyka: Ludek Drizhal, Aaron Frescas, Spencer Gibb Aktorzy: Filip Pławiak, Mateusz Kościukiewicz, Bożena Adamek, Anna Przybylska, Łukasz Simlat, Andrzej Chyra, Andrzej Grabowski, Piotr Dąbrowski Na festiwalu filmowym w Gdyni w 2013 r. Jacek Bromski został nagrodzony za scenariusz filmu. To opowieść o młodości, przyjaźni i miłości w odległych już czasach, gdy człowiek stawiał pierwsze kroki na Księżycu, na ulicach królowały saturatory, sklepy świeciły pustymi półkami, z tranzystorów płynęła rockandrollowa muzyka, a szczytem marzeń każdego Polaka były własne cztery kółka. Twórcy filmu zabierają widza w sentymentalną podróż do szalonych lat 60. , do czasów młodzieżowej kontestacji, hipisów i bigbitowców, do barwnej epoki długowłosych dzieci kwiatów, nawołujących do miłości, nie do wojny. Akcja filmu rozgrywa się w 1969 r. Główny bohater to młody chłopak, Adam Sikora, który pasjonuje się lotnictwem. Kiedy dostaje powołanie do wojska, przeżywa pierwsze życiowe rozczarowanie. Jego marzenia i plany nagle legły w gruzach. Okazuje się, że na przekór swoim zainteresowaniom, młody człowiek przez trzy lata ma służyć w Marynarce Wojennej w Świnoujściu. Już wkrótce musi stawić się w jednostce. Wraz ze swoim starszym bratem Antkiem wyrusza więc na Wybrzeże. Podczas podróży przez Polskę bracia przeżywają różne przygody, zawierają nowe znajomości. Antek, który uchodzi za niepoprawnego podrywacza i króla nocnych lokali, próbuje wprowadzić nieśmiałego Adama w dorosły świat, pokazać mu prawdziwe życie, nauczyć samodzielności i odwagi w podejmowaniu różnych decyzji. Spotkanie z piękną i tajemniczą tancerką Roksaną mocno skomplikuje życie Adama. Ta znajomość pociągnie za sobą całą serię zaskakujących zdarzeń. 02:50 ZAGINIONE SKARBY - MIECZ KATOWSKI Film animowany, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Muzyka: Michał Izydorczyk Wykonawcy: Kacper Kaliszewski Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Miecz katowski z XIII wieku z ukrzyżowanym Chrystusem na głowni i napisem "Mater Dei Memento Mei". Historia odnalezionego w Sandomierzu miecza wskazuje na czasy wypraw krzyżowych i postać Henryka Sandomierskiego. /Strata wojenna Muzeum Wojska Polskiego/ 03:05 MONA LISA (MONA LISA) Dramat sensacyjny, 99 min, Wielka Brytania 1986 Reżyseria: Neil Jordan Scenariusz: Neil Jordan i David Leland Zdjęcia: Roger Pratt Muzyka: Michael Kamen oraz piosenki: "Mona Lisa", "When I Fall inLove", "The Very Thought of You" (Nat "King" Cole), "Into Deep"(Genesis) i fragmenty "Madame Butterfly" Giacomo Pucciniego Występują: Bob Hoskins, Cathy Tyson, Michael Caine, Robbie Coltrane, Clarke Peters, Kate Hardie, Zoe Nathenson, Sammi Davis, Rod Bedall, Joe Brown, Pauline Melville i inni Po siedmiu latach więzienia George, drobna płotka w przestępczym światku Londynu, wraca do domu, ale żona nie chce go wpuścić i nie pozwala spotykać się z dorastającą córką. Jedynie stary przyjaciel Thomas wyciąga do niego pomocną dłoń, oferując kąt do spania w przyczepie campingowej, służącej jemu samemu za mieszkanie. By się jakoś urządzić na wolności George usiłuje odnaleźć swego dawnego szefa Mortwella, który po procesie obiecał mu posadę. Od jego współpracowników dostaje propozycję pracy w charakterze szofera luksusowej czarnoskórej prostytutki Simone, która odwiedza bogatych klientów w ich apartamentach. Wyniosła dziewczyna bardzo krytycznie ocenia sposób ubierania się George'a i jego maniery, w końcu sama kupuje mu luksusowy garnitur i udziela kilku lekcji dobrego wychowania. Pewnego dnia każe się zawieźć do podrzędnej dzielnicy King Cross, gdzie rezydują młodociane prostytutki. Wyjawia George'owi, że też tam kiedyś pracowała razem ze swą przyjaciółką Cathy, narkomanką. Gdy zamożny klient zabrał ją do Brighton, straciła z dziewczyną kontakt. Prosi kierowcę o jej odszukanie. George, przejęty wyznaniem swej pracodawczyni, wyrusza do Soho. W jednym z tamtejszych klubów znajduje młodą narkomankę podobną do Cathy, ale dziewczyna ma na imię May. Jej "opiekunem" jest niejaki Smith, którego George rozpoznaje na jednej z kaset pornograficznych, gdzie sutener występował razem z Simone. Oznacza to, że prawdopodobnie zna także Cathy. Fabułę filmu zainspirował reportaż z jednej z brytyjskich popołudniówek o procesie przestępcy oskarżonego o morderstwo. Człowiek ten twierdził, że ochraniał prostytutki przed gangiem sutenerów i handlarzy narkotyków, ubolewając przy tym, że honorowa zbrodnia w starym, dobrym stylu niemal już nie istnieje. Neil Jordan, irlandzki pisarz i reżyser, mieszkający od lat w Wielkiej Brytanii, postanowił umieścić akcję "Mony Lisy", swego trzeciego filmu, w Londynie - mieście, które zawsze urzekało go swą tajemniczością, wielością kontrastów, pulsującym rytmem. I to właśnie ono, obok George'a i Simone, jest jednym z bohaterów filmu. Dzieło Jordana łączy w sobie konwencję klasycznego thrillera z wątkiem melodramatycznym. Zwłaszcza ten ostatni - subtelny i nebanalny - nabiera wyrazistości dzięki znakomitym kreacjom odtwórców głównych ról - Cathy Tyson, fotomodelki i aktorki teatralnej, debiutującej rolą Simone na dużym ekranie oraz Boba Hoskinsa, jednego z najwybitniejszych angielskich aktorów charakterystycznych. Rola George'a przyniosła mu nominację do Oscara, nagrodę na festiwalach w Cannes i Valladolid (gdzie również film otrzymał Grand Prix), Złoty Globus i nagrodę Brytyjskiej Akademii Filmowej. Polscy widzowie znają Boba Hoskinsa także z filmów "Długi Wielki Piątek", "Cotton Club", "Kto wrobił królika Rogera?", "Modlitwa za umierających", "Związek przeszczepionych serc".