TVP Kultura Środa, 06.05.2020 07:00 STUDIO KULTURA - ROZMOWY - ARTUR GRABOWSKI Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) "Człowiek" to tytuł tomu poezji Cypriana Kamila Norwida wydanego przez Państwowy Instytut Wydawniczy. Gościem programu "Studio Kultura - Rozmowy" będzie autor wyboru i wstępu, prof. Artur Grabowski. 07:30 JANOSIK - ODC. 6/13 - WOREK TALARÓW Serial przygodowy, 44 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Hrabia i murgrabia, stwierdziwszy, że zamkowa kasa jest pusta, nakładają na wieś nowe podatki. Zrozpaczeni chłopi błagają Janosika o pomoc. Janosik przeznacza część zbójeckich talarów na pomoc dla wsi. Wysyła do wsi dwóch zbójników z workiem talarów przeznaczonych na opłacenie kontrybucji. Po drodze między zbójnikami dochodzi jednak do bójki: jeden zabija drugiego i zamierza uciec z pieniędzmi. Niestety, zostaje schwytany przez murgrabiego, który odbiera mu talary i wysyła do wsi z workiem kamieni zamiast pieniędzy. O całym wydarzeniu dowiaduje się Jonosik. 11:45 PRZEPROWADZKI - ODC. 3/10 - SERWANTKA GENERAŁOWEJ Serial obyczajowy, 53 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Anna Romantowska, Leon Charewicz, Maja Ostaszewska, Piotr Adamczyk, Krzysztof Kolberger, Łukasz Lewandowski, Paweł Gędłek, Marian Glinka, Tomasz Pijanowski, Maciej Stuhr, Kinga Preis Rok 1905. Po kolejnym nieudanym zamachu na generała - gubernatora jego żona ma dosyć życia w ciągłym zagrożeniu. Postanawia więc wrócić do Petersburga. Przeprowadzkę zleca firmie Szczygła. Niebawem dowiadują się o tym koła konspiracyjne. Do Cześka zgłasza się bojowiec, który zamierza zgładzić namiestnika, umieszczając w jego serwantce bombę. Szczygieł staje przed poważnym dylematem: dobro ojczyzny czy klienta, który mu zaufał. Mimo oporów Czesiek przyjmuje bojowca do pracy, by ułatwić mu umieszczenie śmiercionośnego ładunku. Tymczasem pozostali tragarze buntują się, widząc, że "nowy" wyraźnie i bezkarnie lekceważy swoje obowiązki. Niewygodną dla Cześka sytuację niespodziewanie rozwiązuje Róża. Znalazłszy bombę, zwraca ją bojowcom, oświadczając, że jej firma nie zajmuje się wysadzaniem klientów w powietrze. Nawet, jeśli stoją za tym wzniosłe pobudki patriotyczne. 13:00 LITERATURA NA EKRANIE - AKADEMIA PANA KLEKSA - CZĘŚĆ 2 TAJEMNICA GOLARZA FILIPA Film przygodowy dla młodych widzów, 78 min, Polska 1983 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Gradowski Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Piotr Fronczewski, Leon Niemczyk, Sławek Wronka, Irena Karel, Zdzisława Sośnicka, Lech Ordon, Robert Pluciński, Alicja Jachiewicz, Jolanta Żółkowska, Magda Scholl, Hanna Bieluszko, Henryk Bista, Bronisław Pawlik, Wiesław Michnikowski, Zbigniew Buczkowski Adaś Niezgódka ląduje w cudownym psim miasteczku. Za radą smutnej księżniczki szuka czarodziejskiego guzika z czapki doktora Paj - Chi - Wo na terenie Akademii. Filip Golarz konstruuje doskonałe dziecko cywilizacji komputerowej - Adolfa, który przepędza gości z sąsiednich bajek i niszczy zbiory Akademii. Za karę zostaje rozmontowany. Podły Filip Golarz z zemsty podpala Akademię i teraz on zostaje zamieniony w guzik, a kruk Mateusz przybiera ludzką postać. 14:25 SZLAKIEM KOLBERGA - GABA KULKA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Wykonawcy: Gaba Kulka, Maria Siwiec Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek będzie muzyczną podróżą w inny region Polski. Szlakiem Kolberga wyruszą m.in.: Tymon Tymański, Gaba Kulka, Czesław Mozil, Krzesimir Dębski, Zbigniew Wodecki. Ich spotkania z wybitnymi muzykami ludowymi to zetknięcie różnych światów muzycznych a jednocześnie wyjątkowa okazja do poznania polskiego folkloru. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. W tym odcinku - Gaba Kulka. 14:50 KULTURA DUCHOWA NARODU - MARIA KONOPNICKA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1996 Reżyseria: Elżbieta Rottermund, Krzysztof Koehler Scenariusz: Elżbieta Rottermund, Krzysztof Koehler Jej teksty wzbudzały kontrowersje, wywoływały polemiki, często bywały ostro krytykowane, a przecież w swoich czasach była Konopnicka szalenie popularna i czytana przez wszystkich. Pisała nie tylko wiersze, lecz i poematy, nowele, szkice, obrazki, teksty publicystyczno - reportażowe, prace krytycznoliterackie. Była też tłumaczką. Przyswajała polskim czytelnikom utwory m.in. Heinego, Rostanda, Hauptmanna, Vrchlickiego, d'Annunzia. Młodzieży udostępniła "Serce" de Amicisa. A jej własne utwory dla dzieci były w owej epoce rewelacją. Nie wszystko, co stworzyła, przetrwało próbę czasu. W jej utworach można jednak odnaleźć i śmiałość tematyki, i subtelność analizy psychologicznej, bogactwo oryginalnych form narracyjnych, nowatorstwo i wysoki kunszt pisarski. A poezje, będące pokłosiem jej pobytu we Włoszech i Francji, należą bez wątpienia do najlepszych osiągnięć poezji współczesnej. Przebijała się do literatury o własnych siłach. Była nie tylko pisarką, lecz i działaczką społeczną. Kosztem wielu wyrzeczeń samotnie wychowywała sześcioro dzieci. Przez wiele lat tułała się po Europie, nie zrywając kontaktów z krajem. Była jedną z czołowych organizatorek protestu opinii publicznej świata przeciw okrucieństwom Prus we Wrześni. Na drugą pruską ustawę wywłaszczeniową zareagowała w 1908 r. tekstem "Roty" - pieśnią tak popularną, że dziś mało kto pamięta, iż Konopnicka jest jej autorką. W filmie znalazły się materiały ikonograficzne ukazujące postać i życie jednej z najciekawszych kobiet pióra w naszej literaturze oraz wypowiedzi Aliny Brodzkiej, Zygmunta Kubiaka i Pawła Hertza, przybliżające widzom jej twórczą sylwetkę. 15:40 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - ŁĘKNICA Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Łęknica - Park Mużakowski. Prawdziwy park krajobrazowy to taki, który konno można objeżdżać przez dwie godziny i nie napotkać takiego samego widoku. Tak podobno mawiał książę Herman von Pueckler założyciel Parku Mużakowskiego, uznawanego za arcydzieło geniuszu ludzkiego. Te słowa to nie przesada. Jego dzieło wywarło ogromny wpływ na rozwój europejskiej sztuki ogrodowej i wyznaczyło w niej nowe trendy. Park Mużakowski to jedyne w swoim rodzaju połączenie natury i sztuki ogrodniczej. Leży nad Nysą Łużycką, na terenach Polski i Niemiec. Po stronie zachodniej zlokalizowana jest jego centralna część - z rezydencją i ogrodami. Po stronie polskiej znajduje się naturalistyczny park o powierzchni ok. 500 hektarów. Obie części łączą dwa mosty: Most Podwójny oraz Most Angielski. 15:50 CHŁOPI - ODC. 10/13 - ŚMIERĆ BORYNY Serial obyczajowy, 49 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Stanisław Niwiński, Franciszek Pieczka, August Kowalczyk, Magda Wołłejko, Barbara Burska, Jadwiga Chojnacka, Kazimierz Wichniarz, Bronisław Pawlik, Irena Karel U Borynów wciąż wybuchają awantury między Hanką a Jagną, która nie chce pracować w polu, natomiast coraz częściej wraca do domu po nocy pijana. Z więzienia wychodzi większość chłopów, ale Antek nadal jest za kratkami. Ludzie z Lipiec znajdują w lesie wójta śpiącego obok Jagny. Ksiądz gromi ich za to w kazaniu. Tymczasem Jasio wyjeżdża do seminarium uczyć się "na księdza". Szymek, brat Jagny, chce się żenić z Nastką Gołębianką. Dominikowa sprzeciwia się planom syna, dochodzi do bójki. Szymek zabiera pieniądze, ale matka odmawia mu ziemi. Boryna ostatnie dni spędza w łożu ustawionym w sadzie. Umiera w nocy, na polu, jak gospodarz. 16:40 RZECZ POLSKA - MEBLE DLA IGNACEGO MOŚCICKIEGO Film dokumentalny, 11 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! W trzecim odcinku zespół mebli z Zameczku Prezydenta RP w Wiśle. Zarówno pałac, jak i meble powstały jako dar Województwa Śląskiego dla prezydenta Ignacego Mościckiego. Meble były pierwszym w Polsce przykładem funkcjonalizmu w projektowaniu. W kraju, gdzie wciąż modny był styl dworkowy, połączenie metalowych rur ze skórami egzotycznych zwierząt, musiało wręcz szokować nowoczesnością. 16:50 DUMA I UPRZEDZENIE - ODC. 1/6 (PRIDE AND PREJUDICE, EP. 1) Serial kostiumowy, 53 min, Wielka Brytania 1995 Scenariusz według powieści Jane Austen: Andrew Davies Reżyseria: Simon Langton Aktorzy: Colin Firth, Jennifer Ehle, Alison Steadman, Benjamin Whitrow, Susannah Harker, Crispin Bonham - Carter, Anna Chancellor i inni Chociaż Jane Austen pisała o sobie skromnie: "Jestem najbardziej niedouczoną i niedoinformowaną kobietą, jaka kiedykolwiek odważyła się zostać pisarką", sukcesu mogą jej dzisiaj pozazdrościć najpopularniejsi hollywoodzcy autorzy. Zmarła przed 179 laty angielska pisarka przewyższa sławą Michaela Crichtona czy Johna Grishama. "Rozważną i romantyczną", film oparty na powieści pod tym samym tytułem, nagrodzono Złotym Globem i Złotym Niedźwiedziem oraz Oscarem za scenariusz. Na ekrany światowych kin weszły następnie "Perswazja" i "Emma", również adaptacje dzieł Austen. Krytycy literaccy, którzy na nowo odkryli pisarkę, tłumaczą jej sukces zza grobu tęsknotą za dobrymi manierami, szlachetnością uczuć i silnymi więzami rodzinnymi. Wprawdzie pierwsze kroki literackie nie dawały młodej autorce powodów do dumy (za "Opactwo Northanger" wydawca zapłacił jej tylko 15 funtów, a okładka pierwszego wydania "Rozważnej i romantycznej" informowała jedynie, że autorką jest "lady"), ale już trzy następne: "Duma i uprzedzenie" (1813 r.), "Mansfield Park" (1814 r.) i "Emma" (1815 r.) zyskały ogromny sukces. Jane Austen pisała o tym, co znała najlepiej: o własnym otoczeniu. Prowincjonalny światek średniozamożnej angielskiej szlachty okresu Regencji, w którym obowiązywały sztywne reguły postępowania, stanowił doskonałą pożywkę dla jej wyobraźni. Jej powieści rozgrywają się w kręgu bliskiej rodziny i przyjaciół, ich bohaterowie, tak jak ona sama, najczęściej mieszkają w skromnych warunkach, mają kłopoty finansowe, chodzą na koncerty, wymieniają uwagi na temat mody i plotkują o znajomych. Ale za tymi codziennymi czynnościami kryją się wielkie dramaty, skomplikowane układy osobiste, a wyrachowanie często bierze górę nad szacunkiem i bezinteresownym uczuciem. Akcja "Dumy i uprzedzenia" toczy się w Anglii w początkach XIX w. Do malowniczego Netherfield przybywa przystojny i bogaty Charles Bingley z zamiarem osiedlenia się tam na stałe. Przybysz wzbudza żywe zainteresowanie lokalnej społeczności, a zwłaszcza panien na wydaniu, widzących w nim znakomitą partię. Na zawarciu bliższej znajomości z Bingleyem szczególnie zależy pani Bennett, matce pięciu dorosłych córek. Ich jedyną szansą na dostatnie życie jest bogate zamążpójście, gdyż cały rodzinny majątek ma przejść w ręce antypatycznego kuzyna Williama Collinsa. Początkowo wszystko układa się po myśli pani Bennett. Bingley zakochuje się bowiem w jej najstarszej i najładniejszej córce, Jane. 18:00 PORTRETY - GRZESIUK, CHŁOPAK Z FERAJNY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2006 Reżyseria: Mateusz Szlachtycz Scenariusz: Alex Kłoś Filmowy portret zmarłego w 1963 r. Stanisława Grzesiuka legendy Warszawy, pisarza i barda Czerniakowa, piewcy stołecznego folkloru, autora trzech autobiograficznych książek: "Pięć lat kacetu", "Boso, ale w ostrogach" i wydanej pośmiertnie "Na marginesie życia". Grzesiuk śpiewał głównie na ulicach Warszawy, grając na bandżoli, ale znany był w całej Polsce. Płyty z jego piosenkami, w nowych aranżacjach, ukazują się do dzisiaj (utwory te znalazły się m.in. w repertuarze grupy Szwagierkolaska). W filmie poświęconym Grzesiukowi dziennikarz Gazety Stołecznej Alex Kłoś pełni rolę narratora. W wędrówce śladami barda towarzyszy mu zaprzyjaźniony muzyk warszawski, Sylwester Kozera, śpiewający bandżolinista, szef Kapeli Czerniakowskiej. Przed kamerą przewijają się zespoły grające piosenki charakterystyczne dla warszawskiego folkloru, postaci ze świata kultury, członkowie rodziny Stanisława Grzesiuka i jego znajomi. W archiwalnych nagraniach pojawia się również sam bohater. Mówią o nim m.in.: Stanisław Wielanek, muzycy rockowi: Muniek Staszczyk i Andrzej Zeńczewski, reprezentanci współczesnej muzyki ulicy, raperzy: Vienio, Pele i Wujek Samo Zło. Filmowego portretu dopełniają fragmenty książek Stanisława Grzesiuka czytane przez Zdzisława Wardejna, a ilustrowane animowanymi kreskówkami. "Grzesiuk, chłopak z ferajny" to opowieść o człowieku, który całą duszą niepokorną i hardą, a przecież jakże romantyczną, kochał swe rodzinne miasto, które jest równorzędnym bohaterem tego filmu. 18:55 GABRIELA BALCEREK - KONCERT W GOSTYNIU Koncert, 22 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Gabriela Balcerek, Michał Klauza, Sinfonietta Cracovia Występ Gabrieli Balcerek z towarzyszeniem Sinfonietty Cracovii pod dyrekcją Michała Klauzy. Niezwykle uzdolniona młoda skrzypaczka wystąpiła w niepowtarzalnym wnętrzu bazyliki w Gostyniu. Wykonała zróżnicowany program, m.in. "Legendę" Henryka Wieniawskiego, "Romans andaluzyjski" op. 32 Pablo Sarasate, "Liebesleid" Fritza Kreislera, "Hullmzó Balaton" Jenö Hubaya. Gabriela Balcerek jest laureatką polskich i międzynarodowych konkursów skrzypcowych. W październiku 2018 ukazała się jej debiutancka płyta z towarzyszeniem orkiestry Sinfonia Viva pod dyrekcją Tomasza Radziwonowicza. 19:50 ZAGINIONE SKARBY - ZEGARY Z JĘDRZEJOWA Film animowany, 4 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Muzyka: Michał Izydorczyk Wykonawcy: Kacper Kaliszewski Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek przedstawia historię kradzieży "Zegarów z Jędrzejowa" - dziewięciu cennych zabytków Muzeum Zegarów im. Przypkowskich w Jędrzejowie. Jeden z nich należał do kolekcji siedemdziesięciu zegarów króla Jana Kazimierza. Muzealna kolekcja stanowi największy zbiór zegarów słonecznych w Europie. 20:20 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - PARK (PARK) Film obyczajowy, 96 min, Grecja/Polska 2016 Scenariusz i reżyseria: Sofia Exarchou Aktorzy: Dimitris Kitsos, Dimitria Vlagopoulou, Thomas Bo Larsen, Enuki Gvenatadze, Lena Kitsopoulou, Yorgos Pandeleakis "Park" został nagrodzony na festiwalach w Salonikach i San Sebastian. W swoim debiutanckim filmie grecka reżyserka i scenarzystka Sofia Exarchou pokazuje obraz sfrustrowanej młodzieży pozbawionej szans na lepszą przyszłość, żyjącej w marazmie i zatracającej się w beznadziejności. Exarchou przybliża widzom stan ducha młodego pokolenia Greków, wchodzących w dorosłość w najgorszym czasie, w podupadającym kraju, wyniszczonym przez kryzys gospodarczy. Akcja "Parku" rozgrywa się w opuszczonej ateńskiej wiosce olimpijskiej, która dziesięć lat po zakończeniu igrzysk zieje pustką i grozą, gdzie toczą swoje wojny hordy wyrostków i wałęsają się bezpańskie psy, gdzie znalazły dach nad głową najbiedniejsze rodziny, gdzie dogorywają zapomniani sportowcy. Kilkunastoletni Dimitris, podobnie jak wielu jego rówieśników, chciałby na zawsze opuścić to przeklęte miejsce. I właśnie nadarza się okazja, by choćby przez chwilę otrzeć się o wielki świat, gdy nastolatek przypadkowo poznaje bogatego skandynawskiego turystę, który ma dla niego pewną propozycję. Finał tej znajomości nie będzie jednak szczęśliwy. 22:10 ZIEMIA, PLANETA LUDZI - ZIELONE KŁAMSTWA (THE GREEN LIE) Film dokumentalny, 92 min, Austria, 2017 Reżyseria: Werner Boote Przyjazne dla środowiska samochody elektryczne, produkty spożywcze wyprodukowane według zasad zrównoważonego handlu, uczciwe procesy produkcyjne. Jeśli wszystko, co wmawiają nam korporacje, jest prawdą, to rzeczywistość wokół wyglądałaby inaczej. Czy możemy zaufać koncernom, które twierdzą, że kupując odpowiednie towary, możemy uratować świat? Czy zielone produkty w branży to nic innego jak popularne i niebezpieczne kłamstwo lub czysta reklamowa strategia sprzedaży? 00:40 BECCA STEVENS BAND NA FESTIWALU NICE JAZZ (BECCA STEVENS BAND AT NICE JAZZ FESTIVAL) Koncert, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Eric Michaud Amerykańska artystka Becca Stevens (wraz z zespołem) wystąpiła na festiwalu jazzowym w Nicei. Becca Stevens w swojej twórczości zgrabnie łączy folkowe brzmienia z jazzowymi formami. Przykłada też dużą wagę do tekstów. Jej najnowszy album "Regina" został doceniony przez krytyków. Dziennikarze BBC Radio 2 określili go wprawiającym w osłupienie ze szczególnym zachwytem nad słowami utworów. 01:35 LEKKIE OBYCZAJE - KOBIETA NA SKRAJU DOJRZAŁOŚCI (YOUNG ADULT) Komediodramat, 89 min, USA 2011 Reżyseria: Jason Reitman Scenariusz: Diablo Cody Aktorzy: Charlize Theron, Patton Oswalt, Patrick Wilson, Elizabeth Reaser, Collette Wolfe, Hettienne Park, Jill Eikenberry Zdobywczyni nagrody Oscara za film "Monster" (2003) Charlize Theron zagrała w "Kobiecie..." główną bohaterkę, rozwiedzioną, uzależnioną od alkoholu 37 - letnią Mavis Gary. Pisarka powieści dla młodzieży musi dostarczyć wydawcy swoją najnowszą książkę, której jednak jeszcze nie ukończyła. Młoda kobieta żyje przeszłością, rozpamiętuje dawne czasy, kiedy została królową balu maturalnego i mimo upływu lat wciąż marzy o pierwszej, szkolnej miłości, Buddym Slade. Właśnie dostaje maila ze zdjęciem nowo narodzonej córeczki Buddy'ego i jego żony Beth. Mavis przyjmuje tę wiadomość jako znak, że to ona powinna być z nim. Postanawia więc opuścić Minneapolis i wrócić do rodzinnego miasteczka Mercury w Minnesocie, by odzyskać serce byłego chłopaka. Aranżuje spotkanie z Buddym następnego dnia w miejscowym barze. Przedtem idzie sama do innego baru, gdzie spotyka również kolegę z dawnej klasy, Matta Freehaufa. Kiedy zwierza się mu ze swoich planów rozbicia małżeństwa Buddy'ego, Matt próbuje odwieść ją od tego pomysłu. Ale ona nie zamierza rezygnować z ukochanego i konsekwentnie wciela w życie swój szalony plan. Coraz więcej przeszkód wyrasta jednak na jej drodze do wymarzonego szczęścia. Jak potoczą się więc dalsze losy Mavis? Czy będzie musiała w końcu pogodzić się z myślą, że czas zapomnieć o przeszłości i wreszcie dorosnąć? 03:30 KINO NOCNE - ZABIĆ SEKALA (JE TREBA ZABIT SEKALA) Dramat, 109 min, Polska/Francja/Czechy/Słowacja 1998 Reżyseria: Vladimir Michalek Scenariusz: Jiri Krizan Zdjęcia: Martin Strba Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Bogusław Linda, Olaf Lubaszenko, Agnieszka Sitek, Jiri Bartoska, Vlasta Chramostova, Josef Somr, Ludovit Cittel, Milan Riehs, Anton Sulik, Jiri Holy, Martin Sitta i inni Środkowoeuropejskim "W samo południe" nazwała film Vladimira Michalka dziennikarka liczącego się branżowego magazynu "Variety". Rzeczywiście, kilka podobieństw narzuca się nieodparcie. Akcja "Zabić Sekala" toczy się w odludnej osadzie, niemiłosiernie prażonej przez letnie słońce. Osią fabuły są swego rodzaju przygotowania do finałowego pojedynku na śmierć i życie dwu antagonistów - samotników. Nie trzeba dodawać, że od wyniku starcia zależą dalsze losy wsi. Czarny charakter, tytułowy Sekal, zwany przez współziomków "bękartem", jest nieślubnym synem jednego z miejscowych gospodarzy. Przez wiele lat pogardzany, wreszcie znalazł sposób, by pomścić swoje upokorzenie. Trwa II wojna światowa. W pobliżu stacjonują Niemcy. Nie pojawiają się wprawdzie na ekranie ani razu, lecz ich złowrogą "obecność" daje się wyczuć w atmosferze panującej w Lakoticach, w strachu wypisanym w oczach chłopów. Przyczyną owego lęku jest nie tylko bliskość okupanta, lecz przede wszystkim Sekal, który wysługuje się hitlerowcom, denuncjując niepokornych gospodarzy. Ofiary donosów lądują w obozie koncentracyjnym, Sekal zaś przejmuje ich majątki. W miarę bogacenia się jego apetyt rośnie. Rośnie też, co zrozumiałe, przerażenie gospodarzy, w większości dość zamożnych. Szybko dochodzą do wniosku, że jedynym sposobem odzyskania względnego bezpieczeństwa jest zabicie "bękarta". Kto jednak ma tego dokonać? Wybór pada na Jurę Barana, kowala przybyłego niedawno do wioski. Jura to były partyzant, poszukiwany przez gestapo, a w dodatku protestant, co w katolickiej wsi nie jest mile widziane. Podobnie jak Sekal, ma opinię "obcego", kogoś gorszego. Niech więc jeden "wyrzutek" zabije drugiego, a chłopi piłatowym gestem umyją ręce. Do takich wniosków dochodzi potajemnie gromada. Pojawia się wszakże poważny problem. Jura nie pali się do zbrodni. Wtedy gospodarze składają mu propozycję nie do odrzucenia. Albo zabijesz Sekala, albo wydamy gestapowcom ciebie i twoją rodzinę. Urokliwe plenery do filmu ekipa Michalka znalazła w okolicach wioski Varvazov, położonej niedaleko zamku Orlik na południu Moraw. Tereny te uchodzą za jedne z najpiękniejszych w Czechach. Kolorystyka "Zabić Sekala" ogniskuje się wokół kilku kluczowych dla filmu barw - złota (zboże na zalanych słońcem polach), srebra (to samo zboże w świetle księżyca), czerni (garnitury, spódnice, noc), bieli (ściany budynków i zagród, koszule, oświetlone słońcem ścieżki) i czerwieni (zachód i wschód słońca, krew). Bardzo mocną stroną filmu "Zabić Sekala" jest aktorstwo, zarówno wykonawców polskich, jak i czeskich. Nagroda Jury Ekumenicznego dla filmu i nagroda aktorska dla Olafa Lubaszenki na MFF w Karlovych Varach (1998), Syrenka Warszawska dla najlepszego filmu zagranicznego w polskich kinach (1998), Orzeł (1999) i nagroda za scenariusz na FPFF w Gdyni (1998) dla Jiriego Krizana, Orzeł (1999) dla Olafa Lubaszenki w kategorii: najlepsza rola męska, Czeski Lew (1999) dla Michała Lorenca (muzyka), Agnieszki Sitek (drugoplanowa rola kobieca) i Olafa Lubaszenki (pierwszoplanowa rola męska).